N\ 37 1911. Zaterdag 25 Maart. 98"e jaargang. Bij dit no. behoort een Bijvoegsel. FEUILLETON. VREEMDE NAMEN. GOESCIIE Da uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prps per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franoo 1,25. Afzonderlijke nommers 5 eent. Inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. COURANT. Deprjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 ct., elke regel meer lOct. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pry's slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van l10 regels 4 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer 32. Directeur A. F. A. van Skters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma. BV- Zij, die zich met ingang van 1 April op ons blad abonnee- ren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis. Waarheid spreken. Er zijn niet zoo heel veel menschen, die men met beslistheid volslagen leugenaars kan noemen, maar er zijn er ook niet heel veel, die beBÜBt en overal de waarheid spreken. De mees ten gooien het nu en dan met de waarheid op een accoordje, al naar hun belang dat meebrengt. Dat on waarheid spreken geschiedt gedeelte lijk bewust, d.w.z. zoo, dat we zeer goed weten, onwaarheid te spreken. Maar het geschiedt ook gedeeltelijk onbe wust, of zoo, dat we zeiven te goeder trouw meenen, toch niet te liegen. Dit laatste komt veelal, omdat de menschen zich gewoonlijk niet voldoende rekenschap geven van hun doen en de beweegredenen daarvoor en nog minder daarvan, wat eigenlijk het spreken van de waarheid, de volle waarheid wel te verstaan, in zich sluit. In 't algemeen kunnen we zeggen, dat de neiging tot waarheid spreken den mensch van nature eigen ie. Dit moge, na het voorgaande en voor wie de vele en velerlei onwaarheid in het leven pleegt op te merken, wat para doxaal klinken, het zal toch bij nadere beschouwing dichter bij de waarheid blijken dan menigeen ver moedt. Kinderen en dronken men schen sprekende waarheid,zegt men. En die uitspraak heeft eigenaardige beteekenis. Ieder mensch heeft de neiging, de behoefte veelal, om de voorstellingen, de gedachtebeelden, de indrnkken, die hij krijgt, in woorden weer te geven. Dat hjj aan die neiging, die behoefte vaak niet voldoet, dat hii dm in zijn woorden wat anders legt dan zjjn gedachten, zijn indrukken, zijn voorstellingen, is het gevolg van in tegengestelde richting wer kende oorzaken. Die tegenwerkende oorzaken kunnen tengevolge hebben, dat óf de gebeele indruk wordt ver zwegen bf slechts gedeeltelijk wordt medegedeeld öf verkeerd wordt weer gegeven. De behoefte om onze indrukken en gedachten weer te geven is een gevolg van onze sociale natnnr. Wjj willen anderen dezelfde voorstellingen en indrukken doen krijgen, als we zeiven hebben. De wijze nu, waarop die an deren reageeren op deze mededee- ling, de gevolgen, die wij daardoor van die anderen of van derden voor ons zeiven ondervinden, niet 't minst de waarneming van wat de gevolgen dier nitingen van andere menschen voor hen zeiven werden, dat alles laat herinneringen na en 't zijn die herinneringen, die langzamerhand en in toenemende mate hun machtigen invloed laten gelden op onze natuur lijke neiging om de waarheid te spre ken, om onze indrukken en gedach ten te zeggen, zóó als die zjjn. Wjj Hollanders schijnen een bizon- dere voorliefde voor het vreemde te hebben, als vonden wij het eigene hiet mooi genoeg. Vooral vreemde talen schijnen ons voor ons dagelijksch gebruik bijster aan te trekken, in dien zin, dat we gaarne voor alles en nog wat vreemde namen en woor den gebruiken. Het FranBch had daar bij langen tijd de uitslnitende voor keur, maar langzamerhand is ook het Engelsch er nog bijgekomen. Wanneer we nu ook nog voor allerlei gewone Hoilandsche dingen Duitscbe namen gaan verzinnen, zien we er werkelijk zeer internationaal nit. Intusscben is gelnkkig die hang naar vreemde namen wat aan 'taf- nemen. Wij gaan begrijpen, dat coiffeur niets voornamer klinkt dan kapper en patisseur banketbakker beteekent. Het wordt zelfs langzamerhand „sjiek" om goede Hoilandsche woorden, die lang in minachting stonden in eere te herstellen. Zoo gaat een kleermaker zich al voornamer voelen dan een tailleur. «r dreigt nu van andere zijden Gemis aan belangstelling en on verschilligheid, blaam en afkeuring, spot en belachelijk maken, toorn en straf, niet het minst zeker het onder vinden van direct nadeel voor ons zei ven, brengen óf tot zwijgen, óf tot verhelen, bf tot liegen. Dezelfde ge meenschap, die eenerzijds noopt tot onbevangen en klare mededeeling van voorstellingen en indrnkken, voert anderzijds langs allerlei wegen ook tot verbergen. Aan alle liegen en verzwijgen ligt vrees voor straf, voor blaam, voor spot, voor onverschillig heid of hoop op voordeel ten grond slag. En hoe meer nu de ervaring leert, dat die vrees of hoop gerecht vaardigd is, des te meer wordt der waarheid geweld aangedaan. Het zjjn dns overwegingen van ver schillenden aard, maar die allen in ons eigen belang in den meest alge- meenen zin hun grondslag hebben, welke ons maar al te dikwijls van het spreken der waarheid afhouden. Daar nn die overwegingen bij kleine kinderen nog niet of slechts ten deele en bij dronken menschen oogenblikkeljjk niet of onvolkomen werken, is het ook begrijpelijk, waar om van dezen zoo dikwijls terecht gezegd wordt, dat ze de waarheid spreken. Maar deze overwegingen van eigen belang maken ons daarom nog niet allen tot doortrapte leugenaars. De behoefte om onze gedachten en in drukken weer te geven blijft en kan ons zelfs in oogenblikken wel eenB zoo zeer te sterk worden, dat we dingen openbaren, die we bjj nader inzien liever verzwegen hadden. Maar bovendien, tegenover die velerlei over wegingen staan naast den natnnr- ljjken waarheidszin, andere motieven om de waarheid te spreken, n.l. de vrees om op leugens betrapt te wor den, de vrees dus voor het oordeel der menschen, en het vaak onbewuste begrijpen, dat de samenleving aan waarheid, immerB aan wederkeerig vertrouwen, behoefte heeft. Zoo komt het dan, dat we zonder nog tot den volstrekten leugen onze toevlucht te nemen, toch veelal slechts gedeeltelijk de waarheid spreken of met de gemakkelijkste manier om de waarheid te spreken ons vergenoegen. Wij zeggen letterlijk de waarheid, maar bekommeren ons er vaak niet om, of zjj, tot wie we spreken, onze woorden ook zoo begrijpen, dat ze daaruit de waarheid verstaan. Dat wil nog niet zeggen, dat we onze woorden expresseljjk zoo kiezen, dat ze voor tweeërlei nitlegging vatbaar zjjn. Dit gebeurt zeker ook meermalen. Maar dit is een zeer bewuste wijze van liegen, al verbeelden we ons somB, dat het geen lengen is. Hier is echter bedoeld, dat we ons niet voldoende moeite geven, om onze gedachten en indrnkken, precies zooals ze zjjn, aan anderen kenbaar te maken. We zijn tevreden met den uiterlijken vorm der waarheid zonder naar den inhoud te zoeken. We weten immers zeer goed, dat dezelfde woorden niet voor iedereen dezelfde beteekenis, den zelfden klank hebben, maar naar gelang van de kennis, de gemoedsstemming en de overheerschende begrippen van hen, die luisteren, op zeer verscheiden manier worden verstaan. Willen we nu in vollen ernst de volkomen waar heid spreken, dan moeten we de din gen niet alleen zóó vertellen als we ze zeli weten, maar ook zóó trachten te zeggen, dat de hoorder zoo na moge lijk dezelfde voorstellingen krijgt van de dingen, als die we zelf hebben. We moeten ons daarom moeite willen geven, om zoo duidelijk mogelijk te zjjn. Maar om zoo duidelijk mogelijk de dingen te zeggen, moeten we ze ook klaar en duideljjk weten. Wie dus in den volstrekten zin waarheidlievend is, zal ook trachten de dingen zuiver te weten, zal dus ten einde de waar heid te kunnen zéggen bovenal de waarheid willen weten. Maar de wil om de waarheid te weten dwingt ons allereerst om de waarheid omtrent ons zeiven nauwkeurig te willen weten. Eerst wanneer we die kennen, voor het onderzoek daarnaar niet terug schrikken, zullen we ons ook willen inspannen om de waarheid buiten ons volkomen te willen kennen en onder de oogen te zien. En wanneer we er toe gekomen zijn de waarheid van en te genover ons zeiven nauwkeurig te for muleeren, dan zullen we dat ook vanzelf van de dingen buiten ons en tegenover anderen doen. Zoo bljjkt dan het woord van Maeter linck juist „Het is onmogelijk oprecht te zjjn met een ander, vóór men ge leerd heeft, oprecht te zjjn jegens zich zeiven". En waar we zien, hoe gaarne de mensch zich zeiven be driegt, wordt het ons gemakkelijker duidelijk, waarom zoo weinigen maar tot de volle oprechtheid tegenover anderen stjjgen. Ruitealand. Val van den Russischen Premier. Het is een gevaarlijke tijd voor mi nisteries tegenwoordigde crisisepi- demie is van Frankrijk naar Italië, daarop naar Rusland overgeslagen, en ook in Oostenrijk schijnt het niet ge heel pluis to zjjn. In Rusland viel een minister-president, die de aandacht van Europa eenige jaren heeft beziggehou den, en wiens be wind zoowel in binnen- als buitenland heel wat meer ongun stige kritiek heeft uitgelokt dan be wondering. In een blijkbaar geïnspireerd bericht tracht de Novoje Vremja aan te too- nen, dat de ontslagaanvrage van Stolypin niet beschouwd moet wor den als een concessie aan het parle mentarisme, maar, dat zij het resul taat is van de intriges van onverant woordelijke leden van het Russische Hoogerhuis, die zich ten taak hebben gesteld, verwarring te brengen in de plannen der regeering De conserva tieven van genoemd regeeringslichaam wijzen deze beschuldiging van Stoly pin echter met verontwaardiging van zich af, en verklaren, dat zij tegen het regeeringswetsontwerp, betreffen de Zemstvos in de zuidwestelijke gouvernementen hebben gestemd, omdat zjj vast overtftigd waren, dat deze maatregel ónecnigheid zou zaaien tussehen Polen en Russen, en de grondbezitters en eeht-Kussisehe boe- gevaar. V elerlei Bport, uit den vreemde ingevoerd, sleept een ris van vreemde namen achter zich aan, onsland binnen. Het zijn in de eerste plaats Engelsche. Maar eenmaal met vreemde namen bezig, schjjnt een goed Hollander en vooral een voetballend Hollander zoo nauw niet meer te kjjken. Het zijn inderdaad wonderlijke na men, die de kranten, nu zjj tegen woordig zooveel over voetbal schrijven, ons gedurig te lezen geven. Zij leggen misschien meeat nog getuigenis af van onmacht om een teekenenden naam te kiezeD Vooreerst wordt de ondheid geplunderd, zonder dat dik wijls, gelijk de N. R. Ct. opmerkt, het verband met het balspel duidelijk is. Olympia gaat nog. Het herinnert aan de Olympische spelen. Achilles de snelvoetige, Hermes of Meronrius, met de gewiekte verzenen, is ook be- j grypeljjk. Herakles of Hercules lijkt meer een naam voor een vereeniging van athleten. Andere namen zijn nog vreemder. In ieder geval is het kiezen van zoo'n klassieken naam een beetje goedkoop. Vele vereenigingen hebben in hun naam willen uitdrukken, dat hun spel er een is van snelheid, een enkele van snelheid en kracht beide. Maar dat moest dan altijd In een vreemde taal zjjnIn het Fransch Vitesse in het LatijnVelocitas (een vereeni ging van cadetten, die geen Latijn hebben geleerd 1) Celeritas, Rapiditas, Robnr et Velocitas; meest in het EngelschQuick, Be-Quick, Swift, Go- ahead, Forward, enz. Waarom niet Snelheid, Vlugheid, Rapheid; of Snel, Vlug, Ras, Kwik of Kwiek, Vooruit, Sehiet-op (dit zou in dubbelen zin een goede naam wezen) 1 Vermoedelijk zullen er zijn, die vin den dat die Hoilandsche namen te alledaagsch en daarom raar klinken. Dat is dan ook wel de reden, dat er zooveel vreemde namen worden ge geven aan allerlei vereenigingen, aan renpaarden, aan buitenhuizen, enz. Men volgt dan maar liever Engelsche of Fransehe voorbeelden na. Maar men vergeet, dat Engelschen en Fran sehen met die namen, die zjj aan hun eigen taal ontleenon, niet bang zip voor het gewone woord, dat voor het gevoel ook het oorspronkelijke begrip aanduidt. Als een Engelschman zijn renpaarden noemtSilver Clond, of Gold Dust, of Possible, of Toiler, of Sour Plum, of Election, of Blue Girl, of Wedding Gift (wij verzinnen deze namen niet), dan wil hij er ook de gedachte aan verbinden van zilveren wolk, stofgoud, mogeljjk, zwoeger. ren zon spenen van het aandeel, het welk zij rechtens in het lokale be stuur mogen nemen, een aandeel, dat zon worden opgelost in een overwe gend bureaucratisch element. Stoly- pin's vrienden verklaren, dat hij niet alleen vast besloten is om heen te gaan, maar, dat hij geweigerd heeft om het presidium van den Rijksraad op zich te nemen, en zelfs als zjjn onwankelbaar voornemen te kennen heeft gegeven, het politieke leven voorgoed vaarwel ta zeggen, en zich op zijn landgoed bjj Kowno terug te trekken. De nieuwe titularis van het premierschap, Kokovtzoff, valt, zooals meer karakteristiek dan wel eerbiedig wordt uitgedrukt, met zjjn neus in de boter en wordt door bijna alle afge vaardigden der gematigde partijen in Rnsland om het zeerst opgehemeld. Aan een Jfafwt-corres pond ent te Petersburg verklaarden deze heeren desgevraagd, dat zij en geheel Ras- land met Kokovtzoff als premier ze ker zjjn van de handhaving van den vrede, zoowel binnenslands als buiten de grenzen. Bp wordt voorts een beleidvol en voorzichtig man ge- heeten, van wien politieke zijspron gen allerminst te verwachten zijn. Zjjn benoeming beteekent een on voorwaardelijke waarborg tegen iedere avontuurlijke politiek, aldus de ge matigde Russische afgevaardigden. Jammer dus, dat volgens de laatste berichten Stolypin aanbljjft De afschaffing der lijfstraffen. De voorstanders der lijfstraffen heb ben voor een paar jaar met veel ophef naar Denemarken gewezen, waar de lijfstraffen onder bet gezegende be stuur van den thans in de strafgevan genis zittenden minister van justitie Alberti weder werden ingevoerd. Lang heeft het niet geduurd, en heel veel goeds schjjnt het afranselen van gevangenen niet tehebbon opgeleverd. Ten minste, in Denemarken is al kort na de wederinvoering een beweging tegen de lijfstraffen begonnen. En wellicht zou Alberti, als hjj in de ge vangenis in de gelegenbdid was zelf de gevolgen er van te zien wjj willen niet eens zeggen die aan den ljjve te voelen er thans ook niet meer voor zjjn. Hoe het ook zjj, de beweging heeft succes gehad. In het wetje werd bepaald, dat manneljjke personen, tussehen 18 en 55 jaar, naast hun gevangenisstraf, ook tot lijfstraf fen, slagen met een Spaansch riet, zouden kunnen worden veroordeeld. Deze wet zou na zes jaren worden her zien. In de zes jaren, die nu verloopen zjjn, is gebleken, dat de lijfstraffen al heel weinig uitrichtten, en dc minister van justitie heeft thans bjj den Rijksdag een wetsvoorstel ingediend om de lex- Alberti, doeh zonder de lijfstraffen, te verlengen. Dit wetje is in den Fol- kething reeds aangenomen, en bjj den Landsthing in behandeling, met groote kans om ook aangenomen te wordon. Uitsluiting te Chemnitz. De reeds dagen dreigende groote uitsluiting in de metaalnijverheid te Chemnitz is dan deze week werkelijk begonnen. .Maandagavond werd aan de helft van de metaalbewerkers me degedeeld, dat er voor hen geen zure pruim, verkiezing, blauwe meid of bruidsgeschenk. De namen roepen, wjjl ze in zjjn eigen taal zjjn, die begrippen dadelijk bjj hem op. Maar de Hollander, die dergeljjke namen in vreemde taal kiest, voelt niet werkeljjk de beteekenis; die namen zjjn voor hem grootendeels klank. Hjj vindt het gek om zijn vereeniging Snelheid te noemen. Maar Vitesse dat is wat anders Een Fransehe vereeniging zon zich dan Quickness moeten noemen, en een Engelsche weer Vitesse? Wat een malligheid Het is misschien ook gebrek aan durf, dat zich in het kiezen van een vreemden naam uit- Toen in 1909 het En elsehe volk vervuld was van den strijd over de begrooting van minis ter Lloyd George, noemde een voor stander van die begrooting een zoon, die hem geboren werd, Budget. Zou een Hollander zjjn zoon Begrooting durven doopen? Gezwegen van de kans die hjj zou loopen, dat de bur- geljjke stand weigerde den naam in te schrijven. Toch klinkt Budget voor Engelsche ooren niet anders dan Be grooting voor de onze. Maar als men niet over de valsohe schaamte voor gewone Hoilandsche woorden kan heenkomen, laten de werk meer was. Tienduizend werk lieden zijn daardoor werkloos gemaakt; over acht dagen zullen de overige tienduizend hetzelfde lot ondergaan. De aankondiging van het ontslag had in de meeste bedrjjven zonder eenig incident plaats. De Saksische fabriek van weefstoelen zal vandaag worden gesloten. De Doitsche fabriek van machines en werktuigen, vroeger Sondermann en Stier, zal binnen aeht dagen dit voorbeeld volgen, als de vormers en gieters in dien tijd den arbeid niet hebbenhervat. De ijzergie terijen staan over het algemeen stil, slechts bjj enkele firma's wordt nog gewerkt. De mijnwerkers in Zuid Wales. De mijnwerkers der Clydaeh-vallei, in Zuid-Wales, waar een reeds lang hangend geschil tussehen werkgever» en werknemers nog steeds niet is op gelost. kwamen Woensdag weer in opstand. Zij staken de kolenpakhuizen in brand en wierpen de politie met Bteenen, zoodat eenige agenten ge wond werden. Er zijn reeds politie- versterkingen aangekomen. De vrouw in de Kamer. Mej. Rogstadt, de eerste vrouwe lijke afgevaardigde naar het Noorsche Storthing, hield Woensdag, bij de be handeling der begrooting van Oorlog haar eerste parlementaire redevoering. Zjj betoogde, dat zij, ais vrieDdin van de vrede, voor arbitrage was, en hoopte dat, evenals het vuistrecht voor het recht had moeten plaats ma ken, ook de oorlog en het militarisme eenmaal uit de wereld zonden ver- dwjjnen. Desniettegenstaande zou zjj niet tegen de oorlogsbegrooting stemmen. Staten-tieneraal. TWEEDE KA MER. Op art. 6 van het ontwerp tot wjj- ziging der Arbeidswet, datde avbeids- duur van vrouwen en jeugdige per sonen regelt, waren niet minder dan 15 amendementen voorgesteld. Hier van kwamen 8 voor rekening der socialisten, waarvan 3 betrekking hadden op den arbeid der gehuwde vronw op Zaterdag, waaromtrent het tweede lid van het artikel bepaalt, dat die na 4 uur niet mag plaats hebben, en één strekte tot inkrimping van het aantal dagen en uren, waarop overwerk mag worden toegelaten. Zjj werden allen door den heer Schaper toegelicht, terwjjl ook de heer Vliegen nog een amendement verdedigde, dat ten doel had, arbeid van jongens in glasblazerijen onvoorwaardelijk te verbieden. Verder verdedigde de heer De Wjjkerslooth een amendement om den arbeidsduur van vrouwen enjeugdige personen tot 58 uur per week te be perken en besprak de heer Aalberse zjjn amendement om de bevoegdheid om in plaats van 10 uur 10 uur te laten arbeiden tot een maximum van 58 uur per week, slechts tot 1915 te verleenon. Hij wees daarbij op den steeds toenemenden Btrjjd tegen den fabrieksarbeid van gehuwde vrouwen en beloofde, zoo het amendement werd aangenomen, een overgangsbepaling voor te stellen, om dit arbeidsverbod voetbalverenigingen om daarop terug te komen dan een ander Engelsch voorbeeld volgen en zich noemen naar do plaats, waar zjj spelen. Dikwijls spelen zjj op een veld, dat nog een ouden naam van een buiten of een akker of een buurt draagt. En die namen dagteekenen uit den tjjd, toen men nog goed Hoilandsche woor den voor zjjn namen koos. Zoo zou men namen krjjgen alsde Roosen- burghers, de Valkenbosschers, enz. Die dozjjnen Quick's en Be-quick's en Celeritas, Velocitas en de rest, dat is toch eigenljjk dwaas. Hoe men in Engeland over namen in een vreemde taal denkt, kan men zien aan een uitlating van den beken den journalist Willem Stead Spreken de van eon staatkundige partjjgroep die zich de Unionist Réveille had genoemd, schreef hij onlangs in de Review of Reviews: „Wat moeten we denken van een Engelsche partij, die geen Engelschen naam kan vinden om zich zelf te beschrijvenDe Ré- veille-partjj is „dood en verdoemd*... door een naam aan te nemen, dien geen Engelschman kan uitspreken." Wjj zouden de Leden van vereeni- j gingon als Go-ahead en Forward allen j wel eens den naam van hun club willen hooren uitspreken!

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1911 | | pagina 1