N\ 34 1911
Zaterdag 18 Maart.
98*™
jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
FEUILLETON.
Voor huismoeders
GOESGHE
Dn uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prya per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco 1,93.
Afzonderlijk» nommers 3 cent.
Inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50Jct., eiken regel'meer 10e
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzeifde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbendt
dankbetuigingen worden van 1—10 regels 4 f 1,berekend.
Bewijsnummers 5 eent.
Telefoonnummer 33.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goescho Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
Zij, die zich met ingang
van 1 April op ons blad abonnee-
ren, ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Gemeenteraad van Goes.
Gisteravond vergaderde de Raad
onzer gemeente onder voorzitterschap
van den Burgemeester. Afwezig dhrn.
v. d. Leeuw en v. d. Ven, de laatste
wegens uitstedigheid.
De notulen der vorige vergadering
worden zonder op- of aanmerkingen
vastgesteld en mededeeling gedaan
van de volgende ingekomen stukken
a. Verslag omtrent den openb. alg.
gezondheidstoestand in de gemeente
Goes over 1910.
b. Idem van de Gezondh. commissie,
zetelende te Goes.
c. Procesverbaal van opneming der
boeken en kas van den gem. ontvanger
dd. 10 Maart 1911, blijkens hetwelk
een en ander in orde is bevonden.
d. Verslag omtrent het L.O. in 1910.
e. Idem omtrent het M. O.
f. Idem omtrent den gem, keurings
dienst van vee, enz.
g. Idem van de comm. tot wering
van schoolverzuim.
h. Begrooting der inkomsten en
uitgaven dezer gemeente voor den
dienst 1911.
i. Bericht van dhr. J. J. Npsse,
ben. onderwijzer, dat hij zijne benoe
ming onder dankzegging aanneemt
en met 1 April in dienst hoopt te
treden.
Kon. Besl., d.d. 14 Febr., hou
dende de benoeming van dhr. E. C.
Wierts van Coehoorn tot oommissariB
van politie alhier.
k. Schrijven van Ged. St., daarbij
onder goedkeuring terugzendende het
2e suppl. kohier H. O., dienst 1910.
Alles voor kennisgeving aangeno
men.
1. Verzoek van Jacob v. Wieringen
te Wilhelminadorp en Krijn Schippers
te Cats, bedienaars van het Catsehe
Veer, om eene jaariijkcshe subsidie
van f75.
Gerenvoyeerd naar B. en W. om
advies.
2. Voorstel tot wijziging van art.
14 der verordening tot keuring van
vee en vleesch.
Verworpen met 6 tegen 5 stemmen.
Tegen stemden dhrn. de Witt Hamer,
Temperman, Hollmannv. Schmidt auf
Altenstadt, Risch en Kakebeeke.
3. Rekening over 1910 van het
fonds der voormalige gilden.
Wordt vastgesteld met een totaal
aan ontvangsten en uitgaven van f676.
4. Aanvraag om afschrijving van
belasting.
Wordt verleend tot 'een bedrag van
f0,64'', zulks ■"Wegens vertrek uit de
gemeente.
5. Verzoek van P. W. Schipper en
P. Repnhout om aanwijzing van rooi
lijn voor een te plaatsen hekwerk
voor de perceelen E 215 en E 216.
Tevens wordt verzocht ontheven te
worden van een jaarlijks te betalen
Ons keukengereedschap.
EvenalB bij onze pannen gebeurt
het ook bjj onze lepels en vorken
dikwijls, dat goedkoop „duurkoop* is.
Hoe mooier ze glimmen, hoe slechter
ze veelal zijn. Al geeft de winkelier
aan het metaal een mooien naam,
zooals „wit metaal* oi „compositie-,
in veel gevallen is lood het hootdbe-
standdeel, hetgeen aan het spoedige
afsmelten te merken is. Wordt zoon
lepel of vork voor 't roeren van zure
spijzen (b.v. bessensapsaus) of van
heel heete spijzen (b.v. vet) gebruikt,
dan word de punt stomp. Een deel
van de lepel is verdwenen in de spijs
en komt daarmee in onze maag waar-
door onze gezondheid geschaad kan
worden. Worden ze alleen gebruikt
om er mee te eten, dan kunnen ze
als regel geen kwaad. De werkelijk
vertinde lepels d. z. ijzeren lepels met
een laagje tin - prps minstens 15
cent per Btuk zullen bij 't roeren
niet gauw afsmelten. Ze moeten niet
te veel gepoetst worden en vooral
Biet met scherpe middelen, zooalt
cijns voor uitweg. Zonder hoofdelijke
stemm. besloten volgens advies van
den bouwmeester een rooilijn aan te
wijzen en adressanten gelegenheid te
geven tegen het twintigvoud van de
thans verschuldigde jaarljjksche retri
butie ad f 1 per perceel de cijns voor
uitweg af te koopen.
6. Verzoek van M. en P. A. van
Gorp om aanwijzing van rooilijn voor
een te plaatsen hekwerk voor perceel
sectie C no. 596, aan de M. A. de
Ruij terlaan.
Zonder discussie en hoofd, stemm.
ingewilligd.
7. lo. suppletoir kohier van school
geld voor school A, cursus 1910—
1911.
Vastgesteld op f 35,40, verdeeld over
5 contribuabelen.
8. Vaststelling primitief kohier van
hondenbelasting voor 1911.
Vastgesteld op f 824, zulks voor 206
honden.
9. Aanvraag verlenging concessie
tot heffing van sas- en havengelden.
Zonder stemming besloten H. M. de
Koningin te verzoeken genoemde con
cessie ook voor de volgende jaren te
verleenen.
10. Aanvraag Provinciale subsidie
voor de avondschool voor ambachts
lieden.
Zonder hoofd, stemm. daartoe be
sloten.
11. Adres van J. Westdorp c. s.
houdende verzoek om aanleg van
gas- straatverlichting aan den straat
weg naar Kloetinge.
Dhr. Dekker herinnert aan een
soortgelijk adres van vorige jaren,
naar aanleiding waarvan toen bespre
kingen zijn gevolgd met B. en W.
van Kloetinge, wat evenwel geen re
sultaten geeft gehad.
Thans is een verzoek ingediend om
verlichting van het gedeelte straat
weg tot de villa van dhr. Kakebeeke,
aan welk verzoek spr. gehoor zou wen-
schen te geven. De kostenberekening,
welke naar aanleiding daarvan is
overgelegd, loopt over een veel
grooter uitgestrektheid dan adres
santen vragen en wordt daardoor
aanmerkelijk hooger, meent spr. Ja
renlang kunnen we dit spelletje nog
herhalen, met de kosten te berekenen
voor alle boofduitwegen van Goes en
dan te zeggendat is te duur en
dus doen we maar niets, maar dat
mag niet. Tal van menschen immers
zullen niet alleen profiteeren van de
gevraagde straatverlichting, maar
van verschillende zjjden zullen ook
aanvragen inkomen om aansluiting
voor gasverlichting in huis. De overi
ge wegen, waarvoor volgens het
oordeel der Gas-commissie bjj inwil
liging van het verzoek eenzelfde
vraag zal worden gedaan, kunnen,
volgens spr., gerust uitgeschakeld
worden en de kosten daardoor be
langrijk verminderd. Wanneer de
gang van zaken aan de gasfabriek
van dien aard was, dat de financiën
geen uitgaven van eenige beteekenis
toelieten, zou spr. kunnen begrijpen,
dat de Gas-commissie adviseert om
afwijzend te beschikken, maar nu dat
niet het geval is, blpkenB de rekening
over het afgeloopen dienstjaar, advi-
poetsextractdan slijt het laagje tin
er spoedig af en het nu onbedekte
flzer wordt bruinachtig en onooglijk,
doordat het gaat roesten.
Email lepels worden nog altijd veel
gebruikt. De goedkoopste soorten van
6 en 8 cent zijn erg buigzaam en
springen gauw af. Wie er evenwei
voorzichtig mee omgaat en een beet
je goede kwaliteit koopt (12—15 et.
per stuk) kan er langen tjjd pleizier
van hebben. Ze zjjn voor alles ge
schikt, behalve voor het roeren van
pap en pudding. Ze krassen dan over
den bodem van de pan, waardoor én
pan èn lepel veel te lijden hebben.
In zoo'n geval iB het 't beste om een
houten lepel te gebruiken. Deze zijn
tegenwoordig in alle vormen en soor
ten te krijgen. Ze mogen nooit in een
gesloten lade of kast bewaard wor
den ze gaan dan duf ruiken en soms
zelfs schimmelen, Ze kunnen, evenals
hakborden en andere houten voor
werpen, aan den muur opgehangen
worden. Ze moeten altijd direct na
het gebruik in het water gezet wor
den en goed schoongeschuurd, zoo
noodig met zand of Brusselsche aarde
Sommige menschen hebben de ver
keerde gewoonte om het houtwerk bij
een warme kachel te drogen. Het gaat
dan barsten, hetgeen weer aanleiding
seert spr. tot inwilliging, te meer
waar daarvan mettertijd een zoet
winstje voor de gasfabriek zal komen.
Spr. stelt derhalve voor in beginsel
te besluiten tot verlichting van den
Kloetingseben Straatweg, Voorloopig
tot de villa van dhr. Kakebeeke.
Dbr. Fransen v. d. Putte wil het
denkbeeld van den vorigen spr. steu
nen en ook dhr. Donner meent, dat
de bewoners van die environs reeht
hebben op de gevraagde verlichting.
Dhr. De Witt Hamer verdedigt de
zjenswijze van B. en W., die oordeelen,
dat er veel grooter gevolgen aan in
williging verbonden zijn, dan opper
vlakkig wel gel(ikt. Spr. zou daarom
ook voorloopig afwijzend willen be
schikken. Bljjkt dan later, dat er
inderdaad aanvragen komen om munt-
gas, dan kan men er altpd nog toe
overgaan.
Dhr. Temperman vraagt, hoe men
denkt over 't plaatsen van petroleum
lampen, waarop de Voorz antwoordt,
dat daarover zooveel klachten inko
men, dat het niet raadzaam is, daartoe
over te gaan.
Dhr. v. d. Bout hondt vol, dat in
williging van dit verzoek tengevolge
zal hebben, dat voor de andere toe
gangswegen ook om gasverlichting
wordt gevraagd en daar heeft men
er ook evenveel recht op.
Dhr. Dekker wenscht zijn voorstel
nog nader te verdedigen en wijst er
dan op, hoe men de GaseommiBsie
vaak iets af moet dwingen, wil men
het gedaan krijgen, wat o.a. duidelijk
is gebleken bij de aanvragen om ver
lichting van den Molendjjk. Spr. meent,
dat do gasfabriek haar buizennet moet
uitbreiden om klanten te winnen, maar
als de gascommissie niet zeker is van
winst te zullen maken, is zij er niet
voor te vinden eenige kosten te maken,
wat dhr. v. d. Bout den vorigen spr.
doet opmerken, hoe de gasfabriek van
dat k'antenwinnen door uitbreiding
van het buizennet o.a. naar den 's-Heer
Llendrikskinderendijk en Mattheus
Smallegangebuurt de treurigste erva
ringen heeft opgedaan, zelfs als men
zich schriftelijk verbond tot aan
sluiting.
Dhr. Fransen v. d. Putte stelt zich
nu ook juist geen gouden bergen voor
van den aanleg naar den Kloeting
seben straatweg, maar vraagt of het
verzoek niet billijk is. Die menschen
deelen in de lasten onzer gemeente en
moeten dus ook in de lusten kunnen
deelen.
Dhr. Dekker wil nogmaals zijn voor
stel verdedigen, wat de Voorz. even
wel coupeert door hem er opmerkzaam
op te maken, hoe hij reeds tweemaal
het woord erlangde over z'n voorstel.
Dhr. Temperman breekt een lans
voor de andere hoofdwegen, welks
bewoners ook niet alleen in de lasten
behooren te deelen. Als er toeh uit
gebreid moet worden, dan overal. Dat
is billijk.
Dhr. Donner zou met den Kloeting-
schen weg willen beginnen, dan kon
den volgende jaren andere wegen aan
de beurt komen.
Na nog eenige discussie tusschen
dhrn. Temperman en Dekker komt het
voorstel-Dekker om in principe te be
sluiten tot verlichting door gas van
tot duf ruiken en schimmelen kan
geven. Om deze onaangename reuk
weer te verwijderen is het uitluchten
dikwijls voldoende; ze anders uitkoken
met water en azijn. Voor het stampen
van de „gestampte pot" verdient de
onderwetsche potlepel zeker de voor
keur boven de metalen stampers, die
tegenwoordig in den handel worden
gebracht; ze beschadigen het email
van de pan.
Als vorken zijn de stalen het goed
koopste en het beste voor keukenge
bruik. Ze zijn onschadelijk voor de
gezondheid, we prikken er gemakke
lijk mee in onze aardappelen en goed
blank geschuurd ontsieren ze de ge
dekte tafel van een zindelijke Hol-
landsche huismoeder niet.
Ons blikwerk, b.v. zeven, moet altijd
goed gedroogd worden. Laat het even
b{j de kachel liggen, alvorens het op
te hergen. Niet er op, want dan kan
het soldeersel van nadon en hoeken
smelten.
En dan nog ons aardewerk, zooals
borden en schalen, waarvan alleen het
„vuurvaste" tegen een matige warmte
hestandis. Dit vergeten veel mensehen.
Ze gebruiken hun schaaltjes soms als
pannen, nl. om een restje te warmen
öi op de kachel öf in den oven. Het
aardewerk krijgt dan tallooze kleins
den Kloetingschen weg in stemming
en wordt aangenomen met 6 tegen 4
stemmen.
Voor stemden dhrn. Dekker, Donner,
Risch, v. Schmidt, Kakebeeke en Fran
sen v. d. Putte. Dhr. Pilaar onthield
zieh van stemmen, als zijnde bela->g-
hebbende b'ü deze kwestie.
12. Benoeming van den commies
ter secretarie J. I. van Ballegoijen de
Jong tot bezoldigd ambtenaar van
don burgerlijken stand.
Met alg. stemmen wordt dhr. Balle-
gojjen ais zoodanig benoemd.
13. Voorstel tot het verleenen van
eene gratificatie aan den hoofdagent
van politie, voor meerder werk.
Zonder discussie en hoofd, stemming
besloten den hoofdagent Slimmens f 50
te verleenen, de kosten te bestrijden
uit de gelden, welke voor't dienstjaar
1910 beschikbaar blijven van dejaar-
wedde van den commissaris.
14. Wijziging der verordening op
de heffing van marktgelden.
Het ontwerp dezer verordening had
by Ged. St. wederom eenige bezwaren
ontmoet, waaraan B. en W. evenwel
meenden niet tegemoet te moeten ko
men, met welke zienswijze de Raad zich
volkomen verecnigt, zoodat de verorde
ning thans ongewijzigd wordt vastge
steld. De inwerkingtreding wordt be
paald op 1 Oct. 1911. Op een vraag van
dhr. Fransen v. d. Putte of dit tijd
stip niet vervoegd kan worden, ant
woordt de Voorz., dat zulks niet gaat
met het oog op de verpachting van
stoomearonssel en danstent.
15. Wijziging der regeling voor de
exploitatie der gemeente-gasfabriek in
verband met het bepaalde bij art. 114
bis der gemeentewet.
Nadat enkele redactiewijzigingen,
welke dhr. Pilaar bjj de artikelsge
wijze behandeling aan de hand doet,
z(jn overgenomen, wordt het ontwerp
met alg. at. goedgekeurd. Eene re
dactiewijziging van dhr. transen v. d.
Putte kon de goedkeuring van B. en
W. niet wegdragen en biytt achter
wege, wijl genoemd lid van zijn idee
geen voorstel maakt.
16. Rekening en verslag over 1910,
alsmede de begrooting voor 1911 van
de gemeente-gasfabriek.
De Voorzitter brengt een woord
van hulde aan den oud-voorab ter
der Gascommissie, den heer Van den
Bout, waarmee de Raad onder applaus
instemt, en geelt dan het woord
aan den heer Dekker. Deze memo
reert, hoe hij het vorige jaar met een
voorstel kwam om den huurprijs der
gasmeters te verlagen. Toen werd
evenwel opgemerkt, dat dit der Gas
commissie ie rauwelings kwam, en
het voorstel viel, zü het dan ook, dat
verschillende leden er hun stem vóór
gaven. Ook dhr. de Witt Hamer, al
dus spr., stemde voor en noemde me-
terhuur zelfs uit den booze, wat ech
ter niet verhindert, dat diezelfde heer
Hamer, nu hij Lid van de Gascom
missie is, dien toestand mee besten
digt, wat spr. de vraag doet stellen,
waarom de heer Hamer zoo optrad.
Dhr. de Wilt Hamer antwoordt, dat
hij, zoo hy het vorige jaar meterhuur
uit den booze achtte, nog wel van dat
gevoelen zal zijn, maar er zijn zooveel
barstjes, die op den duur bruin worden
en de schaal een onooglijk aanzien
geven.
Wat de plaataing van het keuken
gereedschap betreft, willen we alles
zooveel mogelijk voor stof vrijwaren,
dus in een gesloten kast bergen, uit
gezonderd pannen en houtwerk om
bovengenoemde reden.
Melkonderzoek in de huichouding.
English Meehanic" raadt een een
voudige methode aan voor het onder
zoeken van melk in de huishouding,
die in principe iets weg heeft van
den Feserschen Lactoskoop. De melk
wordt goed geschud, om een gelijk
matige verdeeling der bestanddeelen
te verkrygen, en met water 1 50
verdund. Men houdt daarna in een
donkere ruimte een gewoon drink
glas met breeden vlakken bodem
boven een kaarsvlam en vult het
zoolang met die verdunde oplossing,
tot de kaarsvlam niet meer door de
oplossing heen te zien is. De dikte
der laag, welke noodig is, om de vlam
onzichtbaar te maken, geeft de kwa
liteit van het te onderzoekeu melk-
monster aan. Bedraagt de laag twee
centimeter, dan kan men aannemen,
dat de melk niet verdund is. Goede
melk dekt het licht reeds met een
dingen, die spr. niet goed vindt en
die hy toch ongewijzigd moet laten 1
En aangezien h(j nu als lid der Gas
commissie ziet, dat de meterhuur moet
hip ven, daar steunt bij die zienswüze.
Op de vraag van dhr. Dekker om hem
te vertellen, waarom hp zoo handelde
en niet anders, wenscht spr. het ant
woord schuldig te blijven. Men zou
hem hier wel van alles en nog wat
kunnen vragen.
Dhr. Dekker vindt dat geen hoog
standpunt, noemt het een kapstok om
de dingen aan op te hangen. De Gas
commissie verdedigt de begrooting en
al» zö' nu eene bp de behandeling
voorgestelde wpziging niet ineens kan
overzien, daB meent spr. toch te mo
gen verwachten, dat dat voorstel nader
zal worden overwogen en blijkt dit
niet het geval te zpn, zoo acht spr.
zich alleszins gerechtigd te vragen,
waarom dat niet is gebeurd.
iJgDaarop stelt hij voor, evenals het
vorige jaar, om de meterhuur van de
meters van 15 ets. ongewijzigd te la
ten, die van meters van 20 tot en met
40 ets met 5 ets. te verlagen en de
andere gelijk te laten, wat in het
geheel een bedrag zal beloopen van
f 370.20.
Dhr. Donner ondersteunt het voor
stel.
Dhr. v. d. Bout antwoordt daarop
als ond-voorzitter van de Gascom
missie, hoe het vorig jaar na het
voorstel van dhr. Dekker overal in den
lande navraag gedaan is omtrent de
meterhuur, waarna bleek, dat Goes
volstrekt niet hoog stond met die huur.
Dhr. Dekker meent dat de meterhuur
niet meer behoeft op te brengen dan
de kosten, die de meters aan slijtage,
enz. met zich slepen. Dat is evenwel
niet juist, aldus spr. De meterhuur
vormt een geheel op zich zelfstaand
onderdeel van het bedrpf en vaak
maakt juist de huur het te geringe
gasverbruik weer een beetje goed.
Twee gemeenten in geheel ons land
hebben de meterhuur afgeschaft, óén
is daar echter al weer op terugge
komen, wijl bleek, dat opheffing van
meterhuur onverbiddelijk verhooging
van den gasprps ten gevolge moest
hebben, wat juist de groote afnemers
drukt.
Dhr. Dekker kent niet de bedoeling
van meterhuur, maar hij meent, dat,
waar de opbrengst er \an op de be
grooting ongeveer niets weegt, het
belang van de circa 600 meterhou
ders veel meer gewicht in de schaal
legt. Trouwens, spr. stelt ook slechts
verlaging, geenszins afschaffing voor.
Het voorstel-Dekker, daarna in stem
ming gebracht, valt met Blechts 2
stemmen vóór, die van den voorstel
ler en dhr. Donner.
De rekening over 1910 wordt daarop
met alg. st. goedgekeurd met een
batig saldo van f8406.77, de begroo
ting voor 1911 vastgesteld op f55576 52
en de gasprps bepaald op 6 cent
per M3.
17. Adres van den gemeente-ont
vanger van Goes, houdende verzoek
tot wpziging van zpne borgstelling,
door nl. in plaats van vaste goederen
effecten in onderpand te mogen geven.
Na enkele opmerkingen en toelich
tingen overeenkomstig het verzoek
besloten.
laag van l'/4 centimeter. Bp verdun
ning met de halve hoeveelheid water
is een laag van drie centimeter vloei
stof noodig voor het opzichtbaar
maken van de kaars, bp vier centi
meter is een bijvoeging van water
1 1 noodig.
Loodvergiftiging door aarden
potten.
In de Milnchener Medisinische Wo-
chenschrift schrijft dr. prof. Wengler
te Alsfeld over gevaarlijke aarden pot
ten en pannen uit een plattelands-
pottenbakkerij. Hij heeft vpf gezinnen
wegens loodvergiftiging te behande
len gehad. De patiënten herstelden
allen, sommigen echter na maanden
lang ziek gelegen en veel pijn gele
den te hebben. Alle vergiftigingen
waren veroorzaakt door het loodhou
dend glazunr in aarden potten, waar
in vruchtenmoes was bereid en be
waard. In een monster van de moes
vond men 0.2331 pCt. in een tweede
0.0246 pCt. in een derde 0 00051 pCt.
lood. Hoewel de hoeveelheden lood
dus telkens uiterst gering waren, was
het geregeld gebruik ervan zeer na-
deelig geweest. Dr. Wengler onder
zocht later nog een aantal nieuwe
potten van dezelfde herkomst. Bp de
hellt van deze was het glazuur lood
houdend ea dientengevolge gevaarlijk.
