N*. 26 1911.
Dinsdag 28 Februari.
98™ jaargang.
Bij dit no. behoort een
Bijvoegsel.
2 FEUILLETON.
Van het geluk gescheiden.
Staten-Generaal.
School en Kerk.
Landbonw, Veeteelt en
Vissclierij.
GOESCHE
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-,^Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,15, buiten Goes, franco 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag
vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels öOJct., eiken regel meer lOct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzèlfde advertentie wordt
de prjjs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 33.
Directeur A. P. A. van Setbrs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
LOUIS' BOUWMEESTER.
Louis Bouwmeester, onze geniale
tooneelspeler, komt deze week in onze
stad. Hjj heeft in dit seizoen zjjn 50-
jarig jubileum als tooneelspeler ge
vierd. Op waarljjk grootsche wjjze is
dat te Amsterdam gebeurd. Maar ook
in alle andere plaatsen, waar hjj na
dien optrad, is hjj gehuldigd. Moeten
wij in Goes daarbjj achterblijven
Ons dunkt, al kunnen we het niet
doen als te Amsterdam of zelfs als te
Haarlem of elders, op bescheiden wjjze
kunnen toch ook onze stad en onze
streek hun sympathie en bewondering
toonen voor den grooten kunstenaar,
wiens roem klinkt tot ver buiten de
grenzen van ons land. Kunstenaars
worden in ons land niet verwend. Op
zijn hoogen leeftjjd moet Bouwmeester
nog van stad tot stad, zelfs tot
naar Indië trekken. En in zulke om
standigheden doet een enkele klank
van sympathie, ook buiten de groote
steden van ons land geuit, dubbel
goed als een bewijs van meeleven van
heel een volk. Wie doet dan de eerste
stap om tot een, zjj het slechts beschei
den huldiging van den grooten kun
stenaar namens de bevolking van
Zuid-Beveland te komen Het hoeft
maar een enkel gebaar te zjjn, iets
als een handdruk van belangstellende
bewondering.
Ieder volk heeft den plicht zijn
groote mannen te eeren. Wjj hier in
Goes deelen ook in dien plieht.
Buitenland.
Rusland en de Joden.
Bjj de Russische Doeina is een voor
stel ingediend om de beperkende be
palingen voor het verblijf der Joden
in Rusland op te heffen.
Bjj de indiening van dit ontwerp
hield de kadettenleider Maklakoff een
redevoering, waarin hij zich uit alge
meen menscheljjke en uit staats-rede-
nen voor de opheffing der nuttelooze
Jodenwetgeving verklaarde, die slechts
de ambtenaren en de Russische bevol
king demoraliseert, en millioenen Rus
sische onderdanen tegen Rusland opzet,
en hjj deed een beroep op het recht
vaardigheidsgevoel van de Russische
volksvertegenwoordiging. Van natio
nalistische zjjde stelden Markof en
Tseherkassof voor het ontwerp te
verwerpen, zonder het naar een com
missie te zenden. Op de grofste en
laagste wjjze spraken zij over de
Joodsche bevolking. Alle argumenten,
die de reaotionnairen steeds opnieuw
aanhalen, werden daarbjj ter tafel
gebracht. De nationalisten zien in de
opheffing der beperkende bepalingen
een gevaar voor de overige bevolking
van Rnsland, voornamelijk voor de
groote Russische boerenbevolking, wat
echter door de vertegenwoordigers der
boeren en der arbeiders, door de Oc-
tobristen en door de partijloozen als
volkomen onjuist werd bestreden.
Een der boerenvertegenwoordigers
zette uiteen, dat in de gouvernementen
met Joodsehe bevolking, de boeren
niets armer zjjn dan in andere, welke
voor de Joden verboden zjjn. De at-
„En nu, beste Lona, ga mee naar
de kinderen, die het zeker prettig
zullen vinden een nieuwe tante in je
te begroeten. De beide groote, onze
tweelingen, zjjn nog druk bezig. Ik
moet een beetje meehelpen om hen
over een nur klaar te doen zjjn.
Vindt ge het goed
Met deze woorden gaat de vrouw
des huizes haar gast voor door een
reeks van elegante vertrekken tot de
speelkamer der kinderen is bereikt.
Lona von Sarden is bleek geworden,
zjj ademt weer zoo diep als moest zij
een beklemming doen wijken. Met
groote brandende oogen kjjkt zjj de
kamer rond.
Aan een lange tafel zitten twee kin
deren, een jongen en een meisje,
twaalf jaar oud.
Het zjjn tweelingen en zij geljjken
zeer op elkander, zjj staan dadelijk
op en komen naar Lona toe om haar
te begroeten.
„Dit ia tante Lona" stelt mevrouw
gevaardigde Gulkin deelde nog mede
dat, zoo nit zjjn gouvernement, Bessa-
rabië, de Joden werden verdreven,
de geheele handel te niet zou gaan
en de boeren onvoorwaardelijk afhan
kelijk zouden worden van de grond
bezitters.
Ten slotte drong de Joodsehe af
gevaardigde Risselowitsj in een krach
tig pleidooi op aanneming van het
ontwerp aan.
Hoe noodig de voorgestelde her
vorming is, blijkt nit een telegram
uit Petersburg over de Jodenvervol
gingen in het gouvernement Tscher-
nikof, waaruit de Joden met groote
massa's worden verbannen. In het
district Goersach alleen hebben 219
Jodengezinnen bevel gekregen, binnen
48 uur te vertrekken. Deze onwettige
verbanningen worden bovendien op
de wreedste wjjze uitgevoerd. Om de
Joodsehe familiën te noodzaken, ten
spoedigste te vertrekken, worden bij
de strenge koude, die in dat district
heerscht, 30 gr. onder nul, de deuren
en ramen van de door Joden bewoonde
huizen, door de politie opengezet en
open gehouden, zoodat de bewoners
ontzettend van de koude te ljjden
hebben. De gouverneur van Tscherni-
kof gaf hevel, alle bezwaarschriften
der Joden tegen de uitzettingsbevelen
zonder nader onderzoek af te wjjzen.
Gerechtigheid verhoogt een volk
zegt de Schrift.
Geestelijkheid en Republiek in
Portugal.
De patriarch van Lissabon heeft,
in overleg met de drie aartsbisschop
pen en negen biBsehoppen, een her
derlijk sehrjjven gericht tot de lagere
geestelijkheid en de gemeenten, waar
in den katholieken wordt voorgeschre
ven hoe zjj zich te gedragen hebben
tegenover den nieuwen stand van
zaken. Het nieuwe regime moet in het
belang van het vaderland zonder
voorbehoud worden aangenomen, zoo
heet het in het schrijven, zoover dit met
liet geweten kan worden overeenge
bracht. De plicht, overheid en regee
ring te erkennen, sluit echter niet
in zieh, ook alle wetten goed te
keuren. Sommige decreten worden in
den brief gelaakt, van andere weer
wordt gezegd, dat zjj niet slechts ge
brek verraden aan godsdienstige
overtuiging, maar zelfs in lijnrechten
strjjd zjjn met de voorschriften der
katholieke kerk. Ten slotte worden
alle geloovigen, benevens de lagere
clerus opgewerkt, zich krachtig aan
een te sluiten, daar dit een eisch is
der tijdsomstandigheden.
Kabinetscrisis in Frankrijk.
Tengevolge van een Kamervotum,
waarbjj de regeering, na de interpel
latie over de onwettige wederinstel
ling der opgeheven kloosterorden,
bij stemming over de motie van ver
trouwen, slechts eene meerderheid
van 16 stemmon kreeg, zal het mini-
sterie-Briand vrjj zeker aftreden. Heden
zal een definitief besluit worden ge
nomen.
De studenten-staking te Petersburg.
Wanneer alles „waar" is, wat de
Petersburger dagbladen over de sta
king der studenten schrijven, dan
schijnt er onder deze heeren een soort
ceutraal comité te bestaan, dat deze
nniversiteits-revolutie in handen heeft
von Arndt de vreemdelinge voor.
Met groote, wonderlijk zwarte oogen
kjjken beiden naar de slanke gestalte
van Lona. Mevronw von Arndt valt
onmiddellijk de groote gelijkenis der
kinderen met de bloedverwante van
haar man op. Nadenkend kjjkt zjj van
de eene naar de anderen.
„Ik vind dat de kinderen zeer op
n gelijken" meent zij dan.
Een familietrek der Arndts ver
moedelijk".
„Dezelfde oogen mooie oogen
denkt mevronw von Arndt, maar zjj
spreekt het niet nit. De kinderen be
hoeven niet te hooren dat hun oogen
zoo mooi zjjn.
Zjj kussen de tante en deze kust
hen zeer vurig weer op mond en
wangen. Zjj schijnt zich met geweld
te moeten beheersehen en het komt
mevrouw von Arndt voor, aisot de
donkere oogen verraderlijk knippen.
Lona merkt het op. „Ik had ook
twee van zulke kinderen en heb
ze verloren 1" zegt ze met trillende
lippen.
„Ach hoe droevig 1" antwoordt de
blonde vrouw des huizes en verzoekt
haar bezoekster plaats te nemen.
Lona ging tusschen beide kinderen
genomen. Dat comité, wanneer er al
thans een bestaat, heeft een vliegend
blaadje uitgegeven, waarin wordt be
volen, het obstructionisme tot eiken
prjjs door te zetten.
In een der gehoorzalen werd een
fleschje met 'n chemisch preparaat
tegen den muur gesmeten, welks in
houd ondrageljjken stank verspreidde
en snel vervluchtigend, de oogen der
aanwezigen zóó aangreep, dat zij on
middellijk naar buiten moesten vluch
ten. Dit middel wordt telkens weer
toegepast, om de colleges, die goed
gezinde professoren nog honden, te
verhinderen. Trots de versterkte poli
tiemacht in de universiteit, is het niet
gelukt de colleges ook maar eenigs-
zins regelmatig te doen plaats vinden.
Instêe van te verslappen, schijnt de
staking precies eender te bljjven.
Er wordt beweerd, dat een deel
der docenten met de stakende studen
ten sympathiseert. In hoeverre dit
waar is, en of er ook professoren zijn,
die de maatregelen van het ministerie
van Onderwijs afkeuren, valt bezwaar
lijk te zeggen.
it i si n e 1 a n li.
Plannen van het departement van oorlog.
Het ontwerp tot wijziging der Miii-
tiewet kan thans binnenkort bjj de
Tweede Kamer inkomen. Vervolgens
moeten nog op het werkplan van den
minister van oorlog voor de eerstvol
gende jaren staan de positieverbete
ring van de officieren, de encadree-
ring der landweer en de reorganisatie
van de artillerie.
Een veer over het Hollandsch diep.
Sinds eenigen tjjd reeds zjjn er
plannen aanhangig om een vast veer
over het Hollandsch diep in het leven
te roepen van Willemsdorp naar den
Moerdijk. Daaromtrent kan ihans wor
den medegedeeld, dat behalve de
proefvaarten op 1, 2 en 3 April, ter
gelegenheid van den voetbalwedstrijd
HollandBelgië, van die datums af
elke week op Zaterdag en Zondag tot
October toe geregelde vaarten zullen
worden onderhouden.
Van verschillende zijden wordt in
stemming met het plan betuigd en
medewerking verleend, o.a. door den
A. N. W. B. en door de Ned, Auto
mobielclub.
Een gevaar voor de volksgezondheid.
De heer J. S. M. (euwsen) wijst in
„De Middenstandsbond" nog eens op
het gevaar voor de volksgezondheid,
dat in Amsterdam bestaat door het
invoeren van bedorven vleesch.
De schrijver heeft van, naar hij zegt,
betrouwbare zegslieden uit een der
gemeenten rondom Amsterdam het
volgende vernomen
Rondom Amsterdam wordt een groot
deel van het vee, dat aan een of andere
ziekte bezwijkt en afgekeurd wordt
voor gebruik als voedsel, ja, zelfs in
begin van ontbinding verkeert, in
plaats van, zooals het behoort, on
bruikbaar te worden gemaakt, door
gewetenlooze verkoopers, aan dito
vleeschhandelaars in Amsterdam ver
kocht, om daar in den een of anderen
vorm aan den man (de vrouw) te
worden gebracht.
Op onze bemerking, dat er in Am-
in zitleD. Daar kwamen nog twee
snoezige blondkopjes aan trippen met
oogjes zoo blauw en vriendelijk als
die der moederrsf geven dikke, ro
zige knuistjes en vertoonen lachend
de kleine tandjes tussehen de kers
ronde lippen. Lona kuste ze niet. Iets
stuursch lag plotseling op haar gezicht.
Aan mevrouw von Arndt ontging
dit niet. „Kom ga weer spelen en
maak het tante niet lastig," zei ze en
bracht de kleintjes terug naar het
groote tapjjt voor het breede kamer
raam, waarop allerlei speelgoed schots
en scheef dcoreen lag.
„De Kerstman moet komenween
de het eene en het andere voegde er
pruilend bij„Het duurt zoo lang
voordat ie komt."
„Papa komt dadelijk, die brengt
hem mee," troostte het vrouwtje. Tot
Lona gewend, zei ze hartelijk: „Je
neemt me niet kwaljjk., lieve nicht"
en ging aan tatel zitten naast de
kleine twaalfjarige om bjj haar hand
werkje te helpen, een kleedje voor
papa's schrijföure&u dat zjjn voltooi
ing naderde.
Ook de jongen werkte ijverig, hjj
legde de laatste hand aan een teeke-
ning, die hjj keurig naar een voor
sterdam toch een keuringsdienst be
stond en men zeer streng was met
ongekeurd vleesch, kregen wjj een
schouderophalend antwoord, met de
hijvoeginghet wordt binnenge
smokkeld.
Onze verontwaardiging was groot
toen wij van verschillende geloof
waardige menschen in bedoelde ge
meente.... eenstemmig deze schande
lijke feiten hoorden bevestigen.
Het kreng den naam van ge
storven dieren wordt in het ge
heim van beenderen ontdaan, het
vleesch wordt in allerlei berg
plaatsen gestopt, en de meest uiteen-
loopende verpakkingsmiddelen ge
bruikt voor het vervoer, om daarmee
de waakzaamheid der ambtenaren en
van de politie te verschalken.
Melkvaten worden gevuld met dit
krengenvleesch, eenige droppels melk
over het deksel gestort en temidden
der andere melkvaten komt dit voor
de gezondheid schadelijk vleesch in
de magen van op-koopjes-beluste
Amsterdammers of van hen, die schraal
met aardsche goederen gezegend zijn
en toch ook eens een stukje vleesch
willen nuttigen.
Als vervoermiddelen verleenen voorts
uitstekende dienstenkinderwagens,
wasehmanden, dito zakken, geheel het
uiterljjk dragend of er waschgoed in
verpakt is, dienstbodenkoffer3, roei
bootjes, broodkarren, handkarren met
koffers en doozen... de onschuldigst
er uitziende zaken worden voor het
vervoer en voor verpakkingsmateriaal
gebezigd.
TWEEDE KAMER.
Het amendement van den heer
Limburg op het artikel, dat openljjke
tentoonstelling, openljjke of onge
vraagde aanbieding en als verkrijgbaar
aanwijzen van middelen ter voorko
ming van zwangei schap stratbaar
stelt, heeft nog meer heeren in be
weging gebracht.
Allereerst den heer Roodhuijzen, die
zieh zeer verontwaardigd toonde over
's heeren Treub's aantijging, als zou hjj
reactionair zjjn. Deze bleef volhouden,
dat het Nieuw-Malthusianisme tot
abortus-verwekking leidt en het ook
daarom bestrijden. Ook de heer De
Visser sprak een woord ter verdedi
ging van het artikel en van de chris
telijke moraal, die de heer Treub
onvast genoemd had. Dit laatste bracht
weer den heer Treub op de tribune,
ten einde te betoogen, dat de chris
telijke moraal, even goed als welke
andere ook, staat onder den invloed
van de wisselende, maatschappelijke
verhoudingen. Verder gebruikte hjj
de gelegenheid om tegenover den heer
Wijnbergen het Nieuw-Malthusianisme
te verdedigen.
De heer Limburg verdedigde op
nieuw zijn amendement en noemde
het onjuist, dat de voorstanders van
het amendement voorstanders van het
Nieuw-Malthusianisme zouden moeten
zjjn. Het amendement wil slechts na
laten strafbaar te verklaren wat door
velen niet oneerbaar wordt geacht,
terwjjl de regeeringsredactie het
Nieuw-Malthusianisme als wetenschap
pelijk stelsel aantast.
beeld had gemaakt.
„Ik geloof, dat je hier nog wat
meer schaduw zoudt kunnen brengen,
meende Lona von Sarden en de kleine
volgde dadelijk haar wenk op.
Het kamermeisje kwam nu binnen
en presenteerde een glaasje vurigen
Spaanschen wjjn en wat koekjes.
„Neem een kleine hartversterking.
Ik hoop dat ge ook bjj het avondeten
onze gast zult zjjn. Mjjn man kan
helaas niet vroeger van zjjn kantoor
komen, hg is zoo secuur. Dat zult ge
trouwens wel weten als ge hem kent 1"
„Ja dat weet ik, ik ken hem zeer
goed. Zijn plichtbesef gaat boven
alles," antwoordde Lona en haar toon
klonk ietwat bitter.
Het fijne oor der jonge vronw
merkte het op.
Lang en uitvorsehend keek zij Lona
aan; terwijl deze met de groote kinde
ren Bprak. Zij zag hoe haar oogen
hartstochtelijk hingen aan de gezich
ten der beide kinderen.
„Ga maar bij Tante Lona, ik zal de
laatste steken nog wel doen voor papa
komt," zei mevrouw von Arndt.
Sussie ging dieht bij Lona staan,
die dadelijk haar arm om haar heen
sloeg en met haar begon te spreken,
Maar de minister bleef het amende
ment onaannemelijk achten. Hjj wilde
de advertenties van den Nienw-Malthu-
siaanschen bond weren en dat deed
het amendement niet. Maar hjj bleef
prijs stellen op de medewerking van
de linkerzijde. En ten einde de heeren
dit gemakkeijjk te maken, diende hjj
een wjjziging van het artikel in, waar
door particuliere gesprekken buiten
de strafbepaling zullen bljjven. De
heer Limburg bleef echter zjjn amen
dement handhaven. Maar de kamer
verwierp het met 39 tegen 27 stem
men, terwjjl het regeeringsartikel met
40 tegen 26 stemmen werd aange
nomen Rechts stemde voor, links,
behalve de heeren Roodhuijzen en
Van Doorn, tegen.
Op het artikel, dat nu volgde en
dat het plegen van ontucht door een
meerderjarige met een minderjarige
van hetzellde geslacht strafbaar stelt,
had de heer De Geer een amendement
ingediend om „meerderjarige" door
„oudere" te vervangen, de heer Lim
burg een, teneinde strafbaar te stellen
den meerderjarige, die met iemand
vaD hetzelfde geslacht, van wien hij
weet of vermoeden moet, dat dezen
jonger dan 21 jaar is, ontuchtige
handelingen pleegt en de heer Troel
stra een, dat strafbaar stelde, wie door
giften of beloften van geld of goed
een minderjarige, wiens minderjarig
heid hij weet of vermoeden moet, tot
ontucht verleidt. Alle drie de heeren
verdedigden hun amendementen, de
heer Troelstra o. a. met een beroep
op een gelijkluidende redactie in het
ontwerp-Nelissen.
Het volgende wordt a&n de N. R. Ct.
geschreven
Naar mjj uit vertrouwbare bron ter
oore kwam, is het plan omtrent de
uitgave van een Wereldbjjbel, waar
over wjj onlangs een en ander mede
deelden, nog niet in allen deele nauw
keurig omljjnd. Echter is de bedoeling
ongeveer aldusvan Protestansche
zjjde een offieieelen Bijbeltekst vast
te stellen geljjk ook de Roomschen
een kerkelijk goedgekeurden tekst
bezitten. Deze tekst zal door de ge
leerden moeten worden ontworpen,
en ten slotte door een internationale
commissie uit de Protestansche kerken
definitief worden vastgesteld.
Daarna zal deze officieele Pro-
testantsche Bjjbeltekst worden ten
grondslag gelegd aan de vertalingen
in de verschillende landtalen. In de
uitgave zullen dan grondtekst en
vertaling naast elkaar worden opge
nomen.
De pry svraag geldt het practisch
uitwerken van deze gedachte. Wie
hieraan wil deelnemen, weet dus nu
al een en ander, en reeds voldoende
om zich aan 't practizeeren te zetten.
Landbouwproef'velden.
In 1910 zjjn in onze provincie
variëteits-proeven genomen met aard
appels, suikerbieten, mangelworteis,
als men met kinderen spreekt, wier
belangen men kent.
„Zjj is 'tl Ik voel het zij is
het," fluisterde het blonde vronwtje,
dat bleek was geworden Zjj zette
haar kleine witte tanden een oogen-
blik in de volle lippen en hield on
willekeurig op met haar werk.
Zjj ontmoette den blik van Lona,
die haar de oogen deed neerslaan.
Hartstochtelijke haat of njjd gloeide
haar uit de oogen tegemoet.
Zij wist nu met beslistheid wie
Lona von Sarden was, die zichzelf
als nicht van haar man had geïntro
duceerd, zjj heette in het geheel niet
Lona von Sarden, zjj was ook niet
zijn nieht, maar zjjn eerBte vronw,
de geseheiden vrouw van haar man,
de moeder der tweelingen
In het hart der jonge vrouw werd
een harde Btrijd gevoerd. Het was
haar of die ernstige, mooie vrouw
daar haar onheil brengen moest. Er
was ijverzucht in haar gemoed, ijver
zucht op bet verleden. Waarom was
zij gekomen? Om zich tusschen haar
en haar man te plaatsen Neen, neen,
dat was niet mogeljjkl Hen beiden
kon niets scheiden niets I
Wordt vervolgd).