N*. 23 1911 Dinsdag 21 Februari 98ste jaargang. Bij dit no. behoort een Bijvoegsel. FEUILLETON. Verkeer te land in de - - 17e eeuw. - - Rechtzaken. (jOESCHE courant. Telefoonnummer 33, Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goescho Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma. Dr uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-,; Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, in Goes 0,73, buiten Goes, franco 1,23. Afzonderlijke nommers 5 cent. inzending van advertentlën op Maandag en Woensdag vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. De prijs dergewoneadvertentiënis van 1-5 regels 50Jet., eiken regel meer lOct Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prys slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbend dankbetuigingen worden van 1—10 regels k f 1,— berekend. Bewijsnummers 5 cent. Buitenland. Dreigende Oorlog. Rusland en China kunnen het de laatste tjjden maar niet goed samen vinden en een poosje geleden doken dan ook in Russische bladen al ge ruchten op omtrent krachtige maat regelen tegen China. Het begin dier maatregelen is er dan nuDe Rus sische gezant te Peking heeft n.i. na mens zjjne regeering aan den keizer van China een nota overhandigd, die veel weg heeft van een ultimatum. Wordt toch niet tegemoet gekomen aan de grieven van Rusland, zoo zul len de vriendschappelijke betrekkin gen worden afgebroken en krachtig ingegrepen in den thans heerschenden toestand. De Petersburgsche corre spondent van de Times meldt dien aangaande het volgende aan zjjn blad „Ik verneem, dat voorbereidingen zyn getroffen om het Iligebied in Chineesch-Turkestan weder door Rus sische troepen te doen bezetten. Deze ernstige maatregel is noodig geworden door China's hardnekkige minachting van zjjn verplichtingen, voortvloeiend uit het tractaat, op 24 Februari 1881 te Petersburg gesloten. By dit ver drag stemde Rusland er in toe het Iligebied, dat het sedert 1871 bezet hield, te ontruimen in ruil voor con sulaire eu eominereieele voorrechten in dat gebied, in Mongolië en in Mandsjoerye, met ingegrip van scheep vaartrechten op de rivieren Amoer, Soengari en Oessoeri. Het tractaat zou telkens voor tien jaren verlengd worden geacht, tenzij een van beide partijen tussehen 24 Februari en 24 Augustus van het jaar voor afloop kennis gai een herziening wenschelijk te achten". De correspondent voegt hieraan toe, dat de schendingen van dat verdrag door China een lange ljjst zouden vullen. En de ontstemming hierover werd in Rusland nog vergroot, doordat China ook met andere verplichtingen, uit met Rusland gesloten verdragen voortvloeiend, zooals met die betref fende den Oost-Chineeschen spoorweg en de consulaire jurisdictie over Rus sische onderdanen, dikwyls weinig rekening hield. Rusland toonde zich steeds bereid tot minnelijke schikking en zjjn vredelievende bedoelingen bleken duidelijk toen het drie jaren geleden zyn aandeel in het gemeente lijk bestuur van Charbin aan de Chi- neezen overdroeg. Die verzoenings gezinde houding is in China verkeerd opgevat. De krachtigste vertoogen kouden de Chineesche regeering er niet toe brengen hare verplichtingen na te komen. Daai om wil Rusland nu op andere wijze optreden, waarbij het evenwel volstrekt niet het doel is gebiedsuitbreiding te verkrijgen. Rus land wil alleen, dat volgt ook uit den tekst van de officieele kennisgeving, die Rusland van zyn voornemens aan de regeeringen Tan Engeland, Frank rijk en Japan heeft gedaan, een be tooging houden tegen China, juist (Uit het leven onzer Vaderen). In het waterrijke Holland was het •Verkeer te water beter geregeld dan te land. Op den weg van Den Haag naar Haarlem, waar bij den luister van vroegere dagen de prachtige hofstoet der Graven en Baanrotsen, do jachtgezellen der Heeren van Wassenaer, Van Teylingen, van Heemstede zich vereenigden en de luchtige nonnen der RijnBburgsehe abdij in een geestelijken tooi met wereldsohen opschik vermengd op kostbare paarden been en weer draaf den, zag men in 't begin der eeuw slechts ouderwetsche, lompe wagens, die met moeite en paardenkracht door het rulle zand werden voortge- kruid, enkele huif-, mest en voeder karren, ruiters, die huu vaandel gin gen zoeken, marskramers, die de ker missen afliepen. De oude weelde was verdwenende weelde van latere dageu was nog niet doorgekomen zooals andere landen soms door vloot- demonstratieB een weerstrevenden te genstander tot rede trachten te bren gen. De groote vraag is nu alleen, welke houding China hier tegenover zal aannemen. In Portugal blijft het ook nog maar steeds onrustig. De haat tegen de katholieken heeft blijkbaar nog niet uitgewoed. Dezer dagen tenminste is het te Porto na afloop van een bijeenkomst van een kathdlieke vereeniging op straat tot een gevecht gekomen met personen, die de bezoekers uitfloten en lastig vielen. Toen een der katholieken met zyn revolver een paar aanranders verwond had, ontstond spoedig een algemeene vechtpartij. De groep aan vallers groeide voortdurend men trok naar de bureaux van een katholiek dagblad en schoot eenige kogels door de ruiten. Daarop moest het vereeni- gingslokaal der katholieke arbeiders het ontgelden. De deuren werden in getrapt en alles werd kort en klein geslagen. De politie stond onmachtig tegenover de woestelingen, die de straten doortrokken, tropeeën van allerlei soort uit het vernielde huis meevoerende. De civiele gouverneur hoeft telegraphiseh verslag gedaan van het gebeurde aan het Voorloopig Bewind en tevens zijn ontslag ingediend. De berichten omtrent de pest in China nemen thans een onrustbaren den vorm aan. Volgens de geruchten zouden nl. de Chineezen trachten, de pest onder de europeanen in Mandsjoerye te verbreiden. Chi neesche opruiers sehjjnen daar rond te trekken en te prediken, dat de pest door de goden is gezonden om de verdrijving der „blanke duivels" en der Japanners mogeljjk te maken. Zjj trachten de zieken te overreden zich op de straatwegen naar Rusland te begeven, opdat de kiem der ziekte zoo naar Europa komt en er zyn werkely k eenige fanatici, die zoo handelen. Chi neesche bedelaars berooven de dooden van hun kleederen en staarten en verkoopen die. Te Wladiwostok heeft de Kamer van Koophandel een verbod uitgevaardigd voor de Chineezen om zich daar op te houden. Ook de Ja panners laten hun grenzen scherp bewaken. Binnenland. Landverhuizers De Minister van Buitenlandsche Zaken vestigt de bijzondere aandacht van allen, die voornemens mochten zyn, als landverhuizers naar den vreemde te gaan, op het volgende Het is in den laataten tijd gebleken, dat hier te lande personen hun werk er van maken, om op te wekken tot landverhuizing naar overzeesche ge westen, en dat deze personen van tlken aangebrachte landverhuizer van derden eene belooning ontvangen. Aanbevolen wordt de mededeelingen, die dergelyke personen omtrent voor uitzichten voor landverhuizers doen, niet zonder nader onderzoek als juist (van Lennep). Toen begonneD in de dagen van Frederik Hendrik al zooveel koetsen in gebruik te komen, „dat het ver- keer in de nanwe straten der steden er hinder van had". (Muller, Onze Gouden Eeuw Hl) De Amsterdamsehe Regeering, beducht voor haar kostbare bestrating, die zo uit de bijdragen der huiseigenaren (2 h 4 stuivers per huis) moest on derhouden, bleef niet doof voor de klachten der burgers over dat „geraas en dreunen in de huizen", en bedreig de, mede uit vaderlijke zorg over de voetgangers, die bang waren, dat ze „over de beenen werden gereden" (gebruikelijke populaire term) in 1634 by keure ieder, die door de stad reed in karos, koets of kales met f 50 boete, „invorderbaar desnoods door afspanning van de paarden", (mr. N. de Koever, Uit Onze Oude Amstel- stad). Deze keur bleet, als alle ver ordeningen tegen de weelde, zonder uitwerking, wat ook hieruit blijkt, dat ze in 1642, "47, '63, '69 '79 en '81 moest worden vernieuwd (De Roever). Aan medici werd bij uitzondering toegestaan per rjjtuig de patiënten te bezoeken. Sedert 1698 waren er voor de poor ten binnen de veste wagenpleinen aan te nemen. Inlichtingen omtrent de vooruit zichten van landverhuizers in vreemde landen worden, voor zooveel beschik baar, verstrekt door het departement van Buitenlandsche Zaken, te 's-Gra- venhage. (Jlt de Pers. Vreeselijk vooruitzicht De Tijd maakt gretig gebruik van de verklaring der vryliberale Nieuwe Ot., dat als de voorstanders van alge meen kiesrecht het bjj de stembus winnen, Troelstra minister moet wor den. Het katholieke blad is tot hart en nieren ontsteld over dat sehrikkeli jk vooruitzicht en schrijft: Mr. Troelstra Minister, inr. Troelstra Premier, mr. Troelstra „der kommende Mann", mr. Troelstra in het land der Oranjes de regeerder, de heheerseher en leider van ons volksleven, van onze nationale krachten en aspiraties De Nieuwe Courant zegt wel, dat het niet zal gebeuren, en voorloopig ge- looven wy het ook niet. Maar het vrij-liberale blad konstateert dan toch maar, dat de vrijzinnigen van radika- ler gehalte in staat zouden zjjn, om ons volk aan dezen politieken daemon over te leveren, ter wille van hnnne politieke eer- en heerschzucht is dat niet het toppunt van Dationaal- staatkundige ontaarding en mogen vaderlandslievende burgers aan zulke mannen de toekomst van Nederland in handen geven De Clir. Sist. en de Coalitie. De Zutph. Crt., de jongste verga dering van de Chr. Hist. Unie bespre kende, betoogt, dat de coalitie toch niet een zoo „heeht en wel doortim merd" gebouw is, als de mannen van rechts ons zoo gaarne voorstellen. Nu is 't waarde coalitie khn tegen een stootje. Vele malen is gebleken, hoezeer haar aanhangers principieel verschillenhoe haar pas wordt ge-, matigd door het conservatieve element, dat trouwens haar grootste kracht vormt, en hoe de demooratisoh-gezin- den onder haar worden overstemd door de mannen van het behoud. Wensehen, aan één deel lief, moeten ter wille van de eenheid worden ge smoord, al gebeurt het maar hoogst zelden dat een deel der coalitiegenoo- ten zich afscheidt van de rest. Voor 'i uiterlijke wordt, althans in deKamer, die kunstmatige eenheid vrijwel be waard. Komen in de Kamer de gedachten der leiders tot uiting en stempelen hun daden de coalitie voor het oog der wereld tot een onverbrekelijk schynende massa het is niet diar, dat de meening der kiezers van reebts zich blijkt te openbaren. Dat zien we uit het verloop dezer vergadering zonneklaar. In den boezem der Chr.- Hist. partij hebben zieh nu opvattingen geopenbaard, die voor het voortbe staan der coalitie hoogst verderfelijk kunnen blijken. Wat die predikanten daar verkondigden, vindt in 't land weerklank in breeden kring. En groo- ter gevaar zien die mannen blijkbaar nog in de coalitie dan in een zege der linkerzijde. opengelaten, waar de wagenaars hun wagens konden plaatsen, waar mede ze reizigers naar andere steden reden oi ook wel de rijke kooplieden naar hun buitens aan de Vecht. Onbelemmerd echter was het ver keer van sleden, waarmee de slee- voerders of sleepers de goederen van en naar de Waag op den Dam brach ten en dan „de wegen vooral in den omtrek van (de hooge) bruggen on veilig maakten", want „hun gierende en vaak overladen sleden" konden somB „door paard noch bestuurder beheerseht worden (De Roever). Volgens een oude keur was het den sleeper verboden op de Blee te gaan zitten. „Enkele reizen", zegt Wage naar, „hebben Burgemeesters een slee per, ter oorzake zijner onpasselijkheid, toegestaan op zijn slee te mogen zit ten." Met die onpasselijkheid zal dan wel gebrekkigheid bedoeld zijn. Die zelfde keur echter bepaalde, dat de sleeper niet jonger mocht zyn dan een-en-twiimg jaren 1 Een lastig geval voor een sleeper van zeventien byv. En dan verbood die keur hem ook nog het rooken. De sleepers hadden behalve zweep en teugels nog een ander tuig te han- teeren. Aan een koord droegen ze namelijk een door en door vette lap. Het gebeurde is voor genoemd blad een bevestiging van de meening, dat de nu bestaande rechtsche meerder heid in het volk, in de kiezers van rechts, geen bevestiging zal vinden op den duur. De ontevredenheid met den gang van zaken en de drang naar verandering zijn te opvallend om haar toe te schrijven aan een tijdelijke ontstemming. En de antirev. en R.-K., die puur kunnen regeeren by de gratie van de Chr -Hist., zullen zich in ieder geval er op moeten voorbereiden, dat ze, na deze harde waarheden, welke ze te slikken kregen, te avond of te morgen zien thuis gestuurd een exploit van opzegging der dienstbaarheid. Zoo zal de coalitie, hoe heeht en sterk ze ook schijnen mag, verbroken worden. Ze zal niet worden vermoord door links, maar haar eigen dood sterven door gebrek aan gezonde levenskracht. Rijwieldiefstal. Dat was de misdaad, waarvoor P, de W., 40 jaar, te Goes, en C. van N., 28 jaar, ook al te Goes, op het zondaarsbankje moesten plaats nemen. Toen nl. P. van Iwaarden in een café te 's Heer Arendskerke een hart versterking was gaan nemen en z'n flets buiten had gelaten, maakte bovengenoemd duo van die gelegen heid gebruik om er met het eenzame karretje van door te gaan en het een tydje later te Middelburg van de hand te doen. De politie was hun evenwel te glad af, want al heel gauw werd het gestolene in beslag genomen en tegen de daders proces-verbaal opgemaakt. Eiseh tegen ieder 3 maanden brommen. Wederspannigheid. Eenige weken geleden bewogen de 26-jarige werkman J. H. E. en de 25-jarige koopman L. YV., beiden te Goes, zieh langs 's heeren wegen, een feit, waartegen natuurlijk niemand bezwaar kon hebben. Een hunner droeg evenwel de kolf, de andere den loop van een geweer en dat vond een veldwachter niet in den haak. Hy hield dus het tweetal staande en eischte overgave van het geweer, wat den heeren allesbehalve naar den zin was. Zij meenden zich vrijelijk ieder met een half jachtgeweer op Btraat te mogen vertoonen en verzetten zich tegen de pogingen van den ambte naar om het corpus delicti te bemach tigen. 't Gevolg was, dat deze zjjn plannen moest laten varen, wat de twee zonderlinge wandelaars waar schijnlijk ieder op 1 maand gevange nisstraf zal komen te staan. Dat was althans de eiseh, toen ze zich de vorige week voor de rechtbauk te Middelburg hadden te verantwoorden. Kantongerecht Goes. By vonnis van den kantonrechter te Goes zijn veroordeeld wegens: Overtr. leerplichtwetM. S. te Ier- seke tot f0,50 b. s. 1 d. h., J. W. te Goes, f 1 b. s. ld. hA. V. te 's Heeren- hoek, P. S. te Arendskerke, J. de J. die ze bijwijlen voor de slee lieten vallen. Als de slee dan over die lap heen was, had ze wat vettigheid van de lap genomen en was ze dus ge smeerd. En het is deze smeerlap van den ouden sleeper, waaraan we zoo nu en dan op straat nog eens worden herinnerd. Als we nagaan hoe spoe dig dit lieflijke woord sommigen uit het volk van de lippen glipt, komt de vraag bjj ons op, of de vroegere sleeper ook zoo gauw met zyn smeer lap klaar stond. „Een vernuftige sleeper was het voorzeker, die op het denkbeeld kwam, om een koetsbak van het gewielde onderstel af te nemen en op de slede te plaatsen", waardoor de zoogen. koetsslede ot toeslede ontstond En lang nog werd in Amsterdam een rij tuigverhuurder sleeper genoemd (de Roever). Soms waren de rijtuigen zoo ingericht dat men, om beter te kun nen uitkijken, dwars voor het open portier kon gaan zitten. Eerst in 1727 werd het ieder vergund, tegen beta ling van f 1"0 per 2 jaar, rjjtuig in de stad te houden. Maar door de vele verbodsbepalingen had de stad in het buitenland den naam gekregen, dat men er niet rijden mocht „omdat de huizen, op palen gebouwd, daar niet tegen konden (de Roever.) te Hoedekenskerke, ieder f2 b. s. 2 d. h., J. H. te 'b Gravenpolder, C. S. te Wissenkerke en E. M. te lerseke, ieder f 3 b. s. 2 d. h. In gesl. jaebttjjd jagen zonder mach tiging en verg.A. v. O. te Borssele 2 m. f 3 b. s. 2 m. 3 d. h. en uitleve ring geweer of f3 b. s. 1 d. h. In gesl. jachttijd zonder machtiging wild dooden: J. K. te Kattendyke f 0,50 b. s. 1 d. h. Niet beletten dat hond wild opspoort A. H. te Hoedekenskerke f 1 b. s. 1 d. h., J. R. aldaar f 3 b. s. 2 d. h. 's Nachts zonder akte pogen wild te bemachtigenG. G. te Driewegen f 20 b. s. 8 d. h. Iemand bjj opsporen van wild met kunstlicht bijstaan: J. G. te Ove zande f 15 b. s. 8 d. h.C. v. d. P. te Driewegen f 20 b. s. 8 d. h. Vissehen zonder akteN. G. te Hoedekenskerke f 2 b. s. 2 d. h. Vissehen zonder akte en verg.A. W., J. J. M., J. de B., S. W. te Ou- delande en G. M. te Baarland, ieder 2 m. f 0.50 b. s. 2 m. 1 d. h. StraatschenderijA. S. Jz. en J. E. Cz. te lerseke, ieder f 5 b. s. 3 d. h.L. J. de K. te Goes f 3 b. s. I week tuchtsch C. J. T. en L. v. C. te Goes, ieder f 2 b. s. 1. d. h. Nachtelijk rumoer verwekken A. H. Cz. te lerseke t 3 b. s. 2 d. h., M. v. d. P. te Driewegen f 5 b. s. 3 d. h. Loopen over bezaaiden grondM. de J. en C. de W. te Hoedekensker ke, ieder f 2. b. s. 2. d. b. Rijden over spoorweg C. J. v. d. B. te Ossendrecht f 2 b. s. 1. d. h. Loopen over spoorweg M. de J. Dz. te Kapelle, f2 b. s. 2 d. h. Geen loonljjst houdenJ. N. te R.- Bath, f20 b. s. 10 d. h.J. B. K. en A. v. d. S. Jr. te Hansweert, ieder f25 b. s. 10 d. h. In schuur rooken: G. R. te Oude- lande, fl b. s. 1 d. h. Op straat zingen A. de L. te Cort- gene, f 2 b. s. 1 d. h.Jacob M. te Oudelande, f 2 b. s. 2 d. h.Jaeobus M. en J. L. aldaar, ieder fl b. s, 1 d. h. j L. W. M. te Cortgene, f3 b. s. 1 week tuchtsch. Op straat gillen: D. K. te Coiyns- plaat, berispingJ. L. S. aldaar, f 2 b. s. 1 d. h.P. M. M. aldaar, i 2 b. s. 1 week tuchtsch.J. L. S. aldaar, f 1 b. s. 1 d. h.J. K. aldaar, f 1 b. s. 1 week tuchtsch. Sekreetvuil op verboden plaats stor ten: P. J. J. te Hansweert, f3 b. s. 3 d. h. Gestorven vee weggeven J. C. de B. te Goes, f 10 b. s. 3 d. h. Gestorven vee vervoerenJ. de M. te 's-Heer Arendskerke, f 10 b. s. 3 d. h. Straat doen schurenK. W. te We- meldinge, fl b. s. 1 d. h. Zonder rjjbewijs met motor rijden J. P. V. te Hansweert, f3 b. s. 2d. h. 's Avonds rjjden zonder lichtP. v. E. te Wemeldinge, J. S. en P. R. te Goes, ieder fl b. s. 1 d. h. 's Avonds fietsen zonder lantaarn J. S. te Hansweert en P. v. E. Jz. te Krabbendijke, ieder f 2 b. s. 1 week tuchtsch.A. J. en M. K. te Goes, J. L. v. d. V. Dz. en W. de K. te lerseke, J. J. te Nisse, A. de J. te Driewegen, H. K. te Cortgene, J. K. te Krabbendijke, P. de K. te Hein- De eigenlijke reiswagens, die men voor „groote* reizen by de wagenaars huurde, waren natuurlijk minder luxueus dan de eigen rijtuigen der rjjke kooplieden. In „De Pleegzoon", lie hoofstuk, beschrijft v. Lennep zoo'n reiswagen: een zwarte koets, door vier Btevige paarden getrokken een fraai uitgedoste koesier reed voor op; de wagen, met een hemel op 4 stjjlen, was met gordijnen behangen, dus zonder portier; op de trede zat een page, achterop bungelden drie lakeien, met vuurroeren gewapend. De koetsier hield de Btrengen der achterpaarden; de postiljon, een Gel- dersche boer, zat op het hydehandsohe voorpaard en dreef met zjjn knoopig tonw de voorste dieren aan. Dat met den rijkdom en de weelde ook het rjjtuigverkeer vermeerderde kan men zien in de verbodsbepalin gen, die in latere jaren meer soorten van rijtuigen opgeven. Omstreeks 1700 vond menkarossen, koetsen, kalles sen, chaisen, bolderwagens, berljjners, zwemmers, fonrgons (de Roever) „chaisen, daer men de bruyden mede rijdt", ziet men nog, met de bruids paren er inb.v. te Diemerbrug.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1911 | | pagina 1