N\ 22 1911 Zaterdag 18 Februari, jaargang. 98™ Bij dit ao. behoort een Bijvoegsel. 2 FEUILLETON. Opleven en dood. GOESCHE Do uitgave dezer Courant gesokiedt Maandag-,^Woensdag- en Vrijdagavond uitgezonderd op feestdagen. Prjjs per kwartaal, in Goes 0,73, buiten Goes, franco f 1,25. Afzonderlijke nommers 5 cent. inzending: van advertentlën op Maandag en woensdag vóór 2 uren, op VRIJDAG vóór 12 uren. COURANT. De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50Jct., eiken regel meer lOct Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs sleckts tweemaal berekend. Geboorte-, kuweljjk- en doodsberickten en de daarop betrekking kebbend dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,— berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalila. dsodsdieubt en Politiek. In ons artikel van de vorige week over „Geloof en Ongeloof als anti these" hebben wjj getracht deze tegenstelling terug te brengen tot een andere, die vangebondenheid of vrjjheid op het gebied van het gods dienstig en geestelijk leven. Daarmee wil niet gezegd zjjn dat er geen tegenstelling bestaat tusschen menschen, die wel en menschen, die niet in Jezus Christus als den Zoon van God en den Middelaar tusschen God en de mensehen gelooven. Maar deze tegenstelling, die er een is als zoovele andere het leven is immers vol tegenstellingen onderscheidt den menschen alleen individueel naar hnn onderscheidene opvattingen omtrent bovennatuurlijke dingen, of ook wel verschillende kleinere groepen onderling. Maar zij is niet in staat de mensehen in twee groote groepen te verdoelen op alle gebied van het leven, allereerst omdat dit geloof oi ongeloof zonder meer geen overeenkomstige opvattin gen en beginselen op ander gebied waarborgt, wat in het leven duidelijk bljjkt, maar dan ook, omdat de ver schillende groepen, die bjj de party van het geloof zouden worden inge deeld, niet alleen in andere opzichten, maar ook reeds omtrent dat Zoon schap Gods en het Middelaarschap van dien Zoon Gods geheel verschil- lende opvattingen huldigen. De door ons erkende tegenstelling daarentegen, die tusschen gebonden heid of vrjjheid, doet dat wel. Zy immers plaatst aan den eenen kant de menschen, die het gezag eener onver- anderlgke kerkleer en van een daarin zich uitsprekende kerk op elk levens gebied erkennen, aan den anderen kant hen, die zich zelf een ge- loofs- en levensovertuiging verwer ven. Want al zullen niet allen, die dergeljjk gezag aannemen, daarom nog dezelfde overtuiging hebben immers het gezag kan verschillend zjjn en is dat ook inderdaad de onveranderljjkheid van de eeas vast gestelde leer, niet alleen in zuiver godsdienstige, maar ook in andere zaken, blyfc voor allen. En deze on veranderlijkheid heeft, waar het leven zelf onophoudelijk verandert, reactio naire gezindheid tot onvermijdelijk gevolg. Zoo loopt dan de thans erkende tegenstelling parallel met die andere, die wjj invroegere artikelen bespraken: tusschen reactie en vooruitstrevend heid en heeft zjj dus invloed op alle levensgebied, ook op dat der politiek. Maar de kerkelyke partjjen de Naar het Engelseh. Langzaam kwam bjj hem de her innering aan het gebeurde terug tot uu toe had hjj niet kunnen den ken. Ruth had hem misverstaan, voor koelheid gehouden wat toch slechts geconcentreerde aandacht op zjjn zaken was geweest en echt vrouwelgk, zju verstrooidheid met de lieide voor een andere in verbin ding gebracht. Hg had niet eens ge zien hoe ongelukkig zjj zich voelde. O, wat een dwaas was hg geweest om Ruth voor een millioen weg te werpen I Hjj verafschuwde zieh zelf. Wat was hem de wereld zonder haar? Maar hoe kon zg aan hem twyfelen Waarom had zjj niet gesproken Waarom haar trots gesteld boven haar liefde En als hjj de boot niet meer bereikte Ontzetting greep hem aan bjj de gedachte alleen. Een oogen- blik een lang oogenblik deed hjj niets als sturen. Hjj kwam langs kleine plaatsjes, reed er door, zonder ze te kennen, wist niet waar hjj zieh bevond of hoe laat het was. ölechts .hier en daar keek hij naar de telegraaf draden om zieh te vergewissen dat hjj nog op den juisten weg was. Toen kwam de brief hem weer in de gedachte en het denken aan van Bergen maakte hem dol. Zjjn vriend, natuurlyk! De man, dien hjj altjjd en altjjd weer geholpen had 1 Voor wien hjj dikwjjls genoeg gewaarschuwd was 1 Hjj wist, dat men hem niet ver trouwen kou eu. in zjjn hegeertenaar naam kan niet juister zjjn zetten niet deze tegenstelling tusschen ge bondenheid en vrjjheid van kerkelijk gezag voort, maar beweren, dat do i.houd der persoonlijke geloofsover- ging iedere indeeling bjj de partij der kerkelijken of der vrijzinnigen bepaalt. En daartegen maken de vry- zinnigen bezwaar, omdat deze voor stelling beslist misleidend is en de godsdienst verlaagt tot onderworpen heid aan kerkelijk gezag, maar ook omdat zjj, speculeerend op den gods- dienstigen zin van een volk, den gods dienst neerhaalt uit zjjn heiligheid en daardoor het beste in een volks leven vergiftigt. Iedere kerkleer 'tzy van een be paalde kerk, als de katholieke, 'tzg van verschillende verbandhoudende kerken of groepen uit die kerken, als in het Protestantisme, heeft naast zuiver godsdienstige elementen ook andere, die het terrein van het maat schappelijk leven raken en naast de groote, beslissende godsdienstige be ginselen ook afgeleide, die niet direct de verhouding tusschen God en de menscheljjke ziel raken, maar, door theologen geformuleerd, slechts de wijze van godsvereering of regelen of bet filosofisch stelsel, dat uit iederen godsdienst ontspringt, afronden. Voor den Roomsch-katholiek geldt deze onderscheiding het minst, maar toch zal ook hij voelen dat niet alle leering, die hij op straffe van verdoe menis heeft aan te nemen, zjjn inner- ljjk godsdienstig leven raakt. De recht zinnige Protestant daarentegen zal deze onderscheiding volmondig erken nen. Ook de rechtzinnigste in de leer zal niet durven beweren, dat een der broeders, die gelooft in den Zoon van God en zyn schuldverzoenend ljjder en die persoonlijk Dezen als zjjn Zaligmaker heeft leeren erkennen, verloren zal gaan, omdat hg bv. ten opzichte van het huwelijk een afwij kende meening heeft. De zuiver godsdienstige beginselen zin, als het geloof in Jezus Christus als zjjn Zaligmaker, kan nooit iemand indeelen bjj de zoogenaamde partjjen des geloofs, San nooit iemands beginsel en houding op poli tiek gebied bepalen. Wg hebben daar over vroeger ook reeds geschreven en znllen er dan ook thans niet verder op ingaan. Ieder rechtzinnige protes tant, die eerlijk wil zjjn en, een eigen innerlijk godsdienstig leven kennende, door de apodictische beweringen der politieke leiders niet verblind is, zal dit moeten erkennen. Het is dan ook begrypeljjk, dat prof. Diepenhorst, hoogleeraar aan de Vrjje Universiteit, zjjn tegenstanders in den Amster- damschen Gemeenteraad uitdrukkelijk opmerkte, dat hjj zieh wel gewacht had, den Bjjbel in het geding te bren gen. Het iB een gevaar, zoo zei deze geld had hjj vergeten Ruth voor hem te waarschuwen, De schurk had haar gemoed vergiftigd, haar voorgelogen van zjjn liefde voor een tooneelspeel- ster en haar wanhoop geëxploiteerd voor eigen bedoelingen. Hoe lang was hjj al onder weg? Al jaren of eerst sinds uren De duisternis begon hem te bezwa ren. Zyn ovei spannen oogen begonnen te steken. Van den hemel schenen groote roode lichten neer te vlammen en te vergaan. Reusachtige, dreigende, spottende gezichten grynsden hem aaD, baarlijke duivels zweefden hem vooruit. Met ontzetting voelde hg zgn gezichtsvermogen verminderen, de oogzenuwen hielden de spanning niet uit. Hjj moest den wagen doen stoppen en de oogen sluiten. Zjj klopten en het bonsde en woelde erin, o, een vermogen zou hjj gegeven hebben voor een kom koud water. Na vjjf minuten liet de pijn wat na en bevreesd hief hg de oogleden weer. Tot zjjn onuitspreke- Ijjke vreugde was de nacht weer als een zwarte wand. Verlicht ademend ging hjj met de uiterste snelheid verder. In een ver lichten kerktoren kon hjj den tjjd op nemen het was 27 minuten na tien. Hoewel hg nog 33 minuten voor zieh had en nog slechts 30 KM. had af te leggen, werd hjj plotseling aangegre pen door vreeshet geluk had de wanhopigen op het laatste oogenblik soms veriaten. Kilometers en minuten vlogen voorbjj, zjjn angst steeg meer en meer. En inderdaad, ongeveer een kwartier voor het doel versperde een groote vrachtwagen hem den weg. Zijn hart scheen te bljjven Btilstaan, hg haalde naar links uit, zoodat het gereformeerde professor, voor het religieuse leven, dat men de Heilige Schrift in verhand tracht te brengen met allerlei zaken, geljjk nog maar al te vaak geschiedt. De Bjjbel is geen handboek voor soeiaal-ekonomische vraagstukken, dat men maar heeft op te slaanhet kan niet anders, of het moet leiden tot ontwjjding van het religieuse leven, een beroep op Gods Woord te doen. Er kan geen blad in den Bjjbel worden opgeslagen, geen tekst worden aangewezen,waarin staat te lezen, dat de negenurige arbeidsdag moet worden aanbevolen of bestreden. Daarom is een dergeljjk beroep een karikatuur. Jammer dat niet altjjd de politieke leiders van gereformeerden huize zoo eerlijk zgn dit te erkennen. Hier wordt niet alleen een beroep op de zuiver godsdienstige elementen in den bjjbel, hier wordt zelfs een beroep op den Bybel in zjjn geheel in den strjjd om politieke en sociale vragen gewraakt. Maar de Zeeuw sohrjjft nog aan het 6lot van zijn artikel Verdeel en Heersch 1° in het nummer van 19 Januari „Op wetgevend, of liever wetten- makend gebied beieven wjj een hoogst gewichtig tjjdperk. De sociale periode is ingeluid, de lynen moeten getrok ken, waar langs zal worden voortge- gewerkt. Heel het te verrjjzen ge bouw is afhankeljjk van de op het bouwterrein nit te zetten paaltjes. En deze weer zjjn afhankelijk van den architect en diens bouwplan. Rekent de bouwmeester mot de samenstelling van dit plan ook met de eischen van Gods woord in het sociale leven, of zal hjj, zg het ook schoorvoetend, zich voegen naar den eisch der sociaal-demoeraten. Met groote belangstelling hopen wjj dit jaar de uitwerking van dit bouw plan nagaan, den bouwmeester de wijsheid toebiddend, om het gebouw op de juiste wjjze op te trekken. Maar laten wjj afspreken, dat wg daarbij als toeschouwers dicht bjjeen geschaard bljjveu; en gereed en ge zind om by een volgende, mogelijke, verkiezing in dit jaar schouder aan schouder te staan voor het kabinet, de Chr. beginselen en het ware lands belang." Hoe zit dat nu Ons dunkt de oplossing is gemak- kelyk. Laat üe Zeeuw duidelyk de woorden van Jezus of ook maar de Bybelwoorden noemen, waaruit de Christeljjke regeling van het sociale leven, de Christelijke sociale wetge ving, de publiekrechteljjke organisatie van het bedrjjfsleven en dergelijke meer onmiddellgk moet ontspringen. Misschien vindt haar redactie dan zoekende ook wel een bybelsch voor schrift, dat hnismans-kiesrecht beveelt. Wg zjjn werkelijk nieuwsgierig en linker wiel van de auto op het gras van den aan dezen kant oploopenden weg moest rjjden. Een scherp gekraak deed zich hooren en met verlies van een spatbord was hg aan de belem mering voorby. Steunend slingerde hy zgn wagen op den nu weer vrijen weg terug, daarbjj bemerkte hjj dat de baud van het rechter voorwiel was gesprongen, maar hjj stopte niet, de velg moe»t het maar houden, hjj verminderde niet eens zijn snelheid. Plotseling, vier KVI. voor Vlissingen viel het hem op, dat hg langzamer reed, hjj sidderde en het koude zweet kwam hem op het voorhoofd. Zjjn oorzeide hem, waaraan het lag, de ontbrekende band had de schuld Hg hoorde niet langer het gelijkmatige monotone Rrrr, Rrrr, Rrrr, maar een ongelyk afgehakt RrrrRrrr Rrrr Rrrr I De volgende seconde kon het ongeluk brengen. Niettemin ofschoon hjj thanB bjj elke omwenteling vreesde dat het de laatste zou zjjn, hompelde de wagen verder. Den ongelukkige kwam het voor, alsof hg kroop, alsof hjj niet meer van de, plaats kwam, de hoornen aan den weg schenen stil te staan. Voor waarts ging het nieltemin en op een maal doemden de lichten van de stad voor hem op. Hjj had haar bereikt en in de verte gilde de locomotief van den nachttrein. Hg zou het dus halen. Hjj wilde uit de auto springen, toen hij bemerkte dat hjj zoo toch nog sneller vooruitkwam dan als hg liep. Hjj zette zieh weer neer en sprak tot de machine, liefkoozend, teeder, om zieh te haasten, hem niet in den steek te laten, hem zgn geluk te redden. Op het oogenblik dat de trein dringen daarom op reohtstreekseh antwoord aan. Maar dan geen flauwiteiten alsje blieft, geen schermen met gezegden, als behoud van de Christelyke begin selen, doorvoering van den geest van het Evangelie, enz. Wjj vragen ons nit den Bjjbel een beslissend woord aan te wyzen, waaruit blykt, dat een sociale wetgeving door rechtzinnige protestanten ingericht, er noodzake- lyk en ter vervulling van Gods ge bod anders moet uitzien dan een ge- ljjke wetgeving van vrjjzinnigen. Alleen wanneer op dergeljjke wjjze van den onvermjjdeljjken samenhang tUBsehen godsdienstige beginselen en politiek blykt, moogt ge van een gods dienstige antithese op politiek gebied spreken. Wanneer ge ons op deze wjjze wilt inlichten, dan beloven wg u de onwaarachtigheid van uw be weren aan te toonen, als zouden naar Uw, dat is naar het reohtzinnig- protestan8ch beginsel, de Roomsch- Katholieken de eere Gods zoeken en daarvoor stryden. Het wegdoezelen van het groote verschil in geloofs overtuiging tusschen katholieke en rechtzinnige protestanten, waartegen een ander bezwaar der viyzinnigheid gaat, zal daarbjj voldoende bljjken. iï i ii n e n I a n d. Rapporteurs Kustverdediging. De afdeelingen der Tweede Kamer hebben tot rapporteurs benoemd voor het Wetsontwerp betrekkeljjk de kust verdediging de heeren Thomson, Van Hoogstraten, Eland, De Savornin Lohman en Duymaer van Twist. Krupp in Holland De Echo de Paris weet mede te deelen, dat Krupp een filiaal zal openen aan den Hoek van Holland, dat reeds bouwterrein is aangekocht en met den bouw van een fabriek spoedig zal worden aangevangen. l'r o vincienieu >v Nisse. Woensdagavond trad dhr. C. Zwagerman, zuiveloonsulent te Mid delburg alhier op met een lezing over de veredeling vau het melkvee. Spr. spoorde aan tot het verkrjjgen van goed gebouwde melkkoeien,met groote melkproductie en hoog vetgehalte, tot het oprichten van een controle-, een stieren- en een plaatselijk stam- boekvereeniging. Staande de verga dering werd een stierenvereeniging opgericht met 9 leden en 49 koeien. Kwadendamme Reeds geruimen tyd was het den landbouwer J. alhier opgevallen dat zyne kippen geene be vredigende resultaten opleverden wat het leggen van eieren betreft Al lerlei gissingen werden gemaakt tot dat teneinderaad de onbezoldigd rjjks- tot bjj de kade kwam, reed hjj knar send tot aan de haven. Hjj stopte, sprong uit den wagen, vloog naar de loopbrug en bleef daar over alle leden bevend, met razenden harteklop staan. Wat nn geschieden zou, waarvoor hg hier was, hjj wist het niet, zgn verstand scheen hem te hebben verlaten. Stompzinnig keek hy naar de verlichte ramen van den nu stilstaanden trein. Met levendig gebarenspel, lachend, elkander stootend, ook wel ruzie makend, haastten de passagiers zich naar het schip. Verdoofd staarde hg ben aan, hg wilde iets van hen, maar wat was het, barmhartige God, wat was hetDaar verscheen voor hem het gelaat van zjjn vrouw, bleek en smarteljjk verwrongen en binnen een seconde wist hjj alles. Ber gen had zgn arm onder den hare gesehoven en duwde Ruth vooruit, zg stribbelde tegen en keek wild om zieh heen, thans hoorde hjj den an dere zeggenMoed maar, lieveling, moed I C'est ie premier pas qui eoüte Deze Fransche phrase kwam hem schrikkelijk banaal voor. Hg stiet een zenuwachtigen lach uit en plaat ste zieh voor beiden. Bergen zag hem het eerst en een vloek ontvlood zgn lippen. Hans greep de hand van zgn vrouw en trachtte te spreken. Zjjn kaken, die meer dan twee uur lang als in jjze- ren schroeven waren saamgeperst, konden zich nauweljjks bewegen. Hg kon slechts stamelen: „Doe het niet doe het niet ik. Een minuut keek Ruth hem ver wonderd aan, toen herkende zjj hem en wierp zich aan zjjn borat, klemde veldwachter P. Harthoorn in den arm werd genomen. Deze stelde zieh j.l. Woensdag verdekt op en had het ge luk reedB in den voormiddag een eier- dief op heeterdaad te betrappen. Schynbaar niet voldaan over deze bekeuring, kroop hjj nogmaals in zgn schuilhoek terug, waardoor het hem gelukte in den namiddag nog een tweeden persoon voor eierdief6tal in te rekenen Woensdagnamiddag had het doch tertje van de wed. M. R. het ongeluk van boven van den polderdyk te rollen tot beneden in den sloot. Gelukkig dat zjj door haar kameraadjes spoedig op het droge gebracht werd, daar ze zelf reeds machteloos was. Door verdere behandeling van een diohtbjjwonende arbeidersvrouw was het kind spoedig hersteld. Wemeldinge. Benoemd tot direc teur aan het Post- en Telegraaf-kan- toor alhier, dhr. J. Spaan, thans PoBt- commies derde klasse. Waarde. Donderdagavond werd alhier met aanvankelyk 26 leden opgericht een vereeniging ter bevor dering van de groententeelt. Een voorloopig bestuur werd geko zen, bestaande uit de heeren M. van Weele, G. van Horn, Jan Bom, D. Verburg, en M. de Leeuw. Heinkenszand. Woensdagavond gaf onze Zangvereeniging „Excelsior* hare tweede uitvoering in dit seizoen. Onder zeer groote belangstelling werden eenige zangnummers op ver- diensteljjke wjjze ten gehoore ge bracht en voor afwisseling een paar tooneelstukjes ten beste gegeven. Na afloop ging men dan ook algemeen hoogst voldaan huiswaarts. Kapalle. Woensdagavond hield de heer C. v. d. Velden van Rotterdam een lezing over Staatspensionneering in het café van dhr. van de Linde alhier. De opkomst was goed, een 80 personen volgden met aandacht den spreker, met het gevolg dat het leden tal weder met een tiental werd uit gebreid. Voor de vacante betrekking van onderwjjzeros aan de openbare school alhier hebben zich 12 candidaten aangemeld. Een landbonwerskneeht van Kat tend jjke geraakte met paarden en wagen op hol met het gevolg, dat het geheele zaakje al spoedig in een sloot terecht kwam. De paarden lagen over elkander, maar toen de knecht de strengen lossneed, sprongen ze een voor een op den weg. De wagen was direct niet weer op den kant, en ter- wyl men daarmee bezig was, liepen de paarden er weer van door. Een eind veider werden zg echter gegre pen. Behalve eenige aiaterieele schade liep dit ongeluk dus byzonder goed af. zieh aan hem vast en riep wild: „Hans, Hans, neem me weer mee, neem me weer mee Hjj legde den arm om haar heen, wendde zich tot haar begeleider en het gelukte hem, trots de waanzinnige pynen in zgn kaken, tegen den woe denden Bergen te zeggen: „Ik zon je als een dolle hond tegen den grond willen slaan maar ik heb er op het oogenblik de kracht niet toe*. Zonder iets te zeggen, gleed de an dere hem voorbjj en verdween op de stoomboot. Hans keek hem na zonder eenig besef, wreef moeizaam over zjjn oogen en Ruth tegen zich aanhoudend, baan de hjj zich «en weg door de nieuws gierige omstanders. „Hoe kwam je nog zoo op tyd Hans, hoe gelukte je dat?* fluisterde zy'n vrouw met door tranen overstikte stem. Hjj gaf haar geen antwoord. Hjj wankelde naar een hoop oude kisten en vaten, viel daarop neer en begon te hnilen als een kind. Ruth legde de armen om zjjn hals en beproefde hem met kussen en teedere woordjes te kalmeeren. Doch het duurde volle tien minuten, voor hg weer tot zich zelf kwam. Toen hg zjjn zelfbeheersching her kregen had, stond hij op. Nog altyd als geradbraakt, sloeg hy met de ge liefde vrouw den weg in naar een hotel. Zy kwamen in de electriBch verlichte vestibule en jammerend riep RuthJe haar, o, Hans, mijn arme, arme Hans, je mooie bruine haar!" Hjj was wit geworden.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1911 | | pagina 1