N#. 18 1911.
Donderdag 9 Februari
98™ jaargang.
FEUILLETON.
JCet geheim van den
JCerculesburchf. -
GÖESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-,^Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco 1,85.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van adverteattën op Maandag en Woensdag
vóór a uren, op VRIJDA.G vóór 12 uren.
comm.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50.et., eiken regel meer lOet
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en dc daarop betrekking hebbend
dankbetuigingen worden van 1—10 regels A 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 23.
Directeur A. F. A. van Sbters. Uitgave van de Naarnl. Vennootschap „Goescho Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
H.H. Adverteerders wor
den er op attent gemaakt,
dat voortaan des Vrijdags uiter
lijk tot 12 uur advertenties wor
den aangenomen.
DE SOUVEREINITEIT 00 ÜS
EN DE BUITENLANDSCHE
CHRISTENEN.
Alle gezag is van God nietwaar
heeren Antirevolutionairen, Christeljjk-
Historischen en Roomsch-Katholieken
Dit beteekent, wanneer het iets anders
zeggen wil dan de door ieder, uitge
zonderd de atheïst, te onderschrijven
erkenning dat God de oorsprong is
aller dingen, dat men zich naar Uw
meening nooit en onder geen omstan
digheden tegen het bestaande gezag
mag verzetten evenmin als tegen God
zelf. Dat bent U immers ook met mij
eens nietwaar Maar nu heeft Mgr.
Gieure, bisschop van Bayonne, in een
rede verklaard, dat als de regeerings-
ontwerpen ter verdediging der open
bare school worden aangenomen, de
bisschoppen zullen adviseeren ze niet
te gehoorzamen.
Wy zullen de katholieke huis
vaders, zoo heeft de bisschop gezegd,
uitnoodigen niet te gehoorzamen en
er aan herinneren, dat zij tegenover
God de verantwoordelijkheid dragen
voor hun kinderen en dat het een
misdaad zou zyn het eeuwig zieleheil
dier kinderen in gevaar te brengen.
Men zal misschien zeggen, dat wij
revolutionnaire beginselen prediken
en dat ons voorbeeld noodlottig is.
Maar, wie zal dat gelooven Niemand
heeft meer eerbied voor het gezag
dan de christenenmaar wjj kunnen
ons niet schikken in tyrannie en dienst
baarheid".
Hoe zit dat nu met de eerbiediging
van het gezag, waarop ook deze
bisschop zich nota bene nog beroept
en met de souvereiniteit Gods en met
de leer der volkssouvereiniteit, die
revolutionair zou zjjn V Of beteekent
dat alles misschien, dat het gezag goed
is, wanneer het den zin doet der
christeiyke(?) partyen? Die tirade
over zich niet schikken in tyrannie
en dienstbaarheid is kosteljjk. Natuur
lijk geen dienstbaarheidde heeren
moeten baas zjjn. Alle gezag is van
God mits het zich schikt naar onze
inzichten, zoo luidt de stelling. En
God is souverein, maar ja de
conclusie moet wel getrokken wy
zyn nog souvereiner. Mooi niet
Binnenland.
Wijziging van de Arbeidswet.
Het bestuur der Vereeniging van
76
Dit het FranBch
van
GASTON LEROUX.
j Nederlandsche Werkgevers heeft zich,
naar aanleiding van de Memorie van
Antwoord van den minister van land
bouw, nijverheid en handel, betreffende
de voorgestelde wyziging der Arbeids
wet en de daarmee verband houdende
Nota van Wyziging van het oorspron
kelijk ontwerp des ministers, ander-
maai met een adres tot de Tweede
Kamer gewend.
Adressant zegt o. a., dat de nieuw
toegevoegde beperking van de arbeids
week tot 58 uur mede ten gevolge zal
hebben, dat het in dezen gewenschte
doel (te voorkomen het verlies van
den vrijen Zaterdagmiddag) niet zal
worden bereikt.
Aan het station hadt ge inmiddels
gelegenheid gehad uw masker af te
werpen en ge kondt u daar dus aan
uw vrienden vertoonen in de gedaante
van Larsan. De volgende trein bracht
u naar Cannes, waar gij ons hebt
ontmoet. Toen ge daar, zeer tot uw
spijt, van Arthur Rance, die ons tot
Nice tegemoet reisde, moest vernemen,
dat mevrouw Darzac dezen keer Lar
san niet had gezien en dat uw heele
vertooning dus vruchteloos was ge
weest, vondt ge het noodig om u dien
zelfden avond, vlak onder de vensters
van het Oude Kasteel, waar ge in
TuLlto's bootjes langs zyt gevaren,
nog eens aan haar te vertoonen als
Larsan! Ge ziet dus, mijnheer Dar
zac, hoe allerlei bijzonderheden, die
raadselachtig en onverklaarbaar leken,
heel eenvoudig en logisch worden als
men ze van dezen kant bekijkt.
Op dit oogenblik voelde ik, die toeh
„Australië" had gezien, een huivering
door my heen varen, en vol mede
lijden keek ik naar Darzac, zooals
men kijkt naar een ongelukkige, die
op het punt is het slachtoffer te worden
van een schromelijke gerechtelijke
dwaling. En iedereen om my heen
huiverde, want Rouletabille's argu
menten hadden zoo iets afschuwelijk
waarschijnlijks, dat men ziek afvroeg,
of hij, na zoo logisch de schuld van
dien man te hebben aangetoond, er
■wel in zou slagen even logisch zijn
onschuld aan te toonen. Wat Robert
Stilten-Generaal.
EERSTE KAMER.
By de behandeling van de begroo-
ting van buitenlandsche zaken heeft
de Van Heeckeren-zaak nog even om
den hoek gekeken. De heer Franssen
meende, dat de minister door zyn be
leid in deze zaak den schijn van struis
vogelpolitiek op zich had geladen.
Maar dat ontkende de minister ten
stelligste. Hy had in kraehtig optreden
zyn plicht gezien en wist door de
instemming van den premier van 1904
met zjjn woorden, dat er niets positiefs
gebeurd was, dat zweefde naar bui
tenlandsche inmenging in onze bin-
nenlandsche aangelegenheden. Na
mens de Comm. van Rapp. deelde de
heer Havelaar nog mede, dat een
nota over deze zaak, afkomstig van
een der leden was teruggenomen.
Een andere bekende zaak, de Pa-
pendrechtsche.kwam bij de begrooting
van justitie ter sprake.
De heer Sickenga bracht hulde aan
het Arnhemsche Hof en de heer Ver
heyen aan den minister. Maar de
laatste betreurde 's minister afkeuring
van de houding van het Upenbaar
Ministerie te Arnhem en zyn uitingen
over de rechterlijke macht. Ook de
heer Waterschoot van der Gracht gaf
den minister een pluimpje zoowel voor
zyn algemeen beleid, als omdat hjj
bij het eeds-voorstel niet is bezweken
voor den aandrang der atheïsten.
De begrooting van binnenlandsche
zaken heeft de katholieke heeren en
ook den antirevolutionairen heer Wol-
tjer weer in het geweer gebracht tegen
de subsidie aan openbare leeszalen.
De heer Woltjer had behalve gods
dienstige nog andere bezwaren en
meende, dat het niet op den weg des
overheid lag openbare leeszalen in
stand te houden (een vreemd idee
van een professor). Van het Prote-
Darzae betreft, na zyn eerste gejaagd
heid, was hy byna kalm geworden
en hy luisterde naar Rouletabille en
zag hem daarby aan met die groote,
vragende, verwonderde oogen, die de
beschuldigden soms hebben, als zij
den procureur-generaal een van die
welsprekende requisitoirs hooreu uit
spreken, die hen soms zelf doen ge
looven aan hun eigen schuld, zelfs al
zyn zy onschuldig.
Maar als ge my toch niet meer
verdenkt, zei hy weer op vreemd
kalmen toon, zou ik wel eens wil
len weten, wat, na alles wat ge me
daar vertelt, uw vermoedens weer op
de vlucht heeft kunnen dry ven.
Om ze weer op de vlucht te dry ven,
mynheer, was slechts een kleinigheid
voldoende geweest 1 Een eenvoudig
maar onwederlegbaar bewys, dat me
op afdoende wijze aantoonde welke
van de twee Darzacs degetn was, die
den persoon van Larsan in zich ver
borgen hield 1
Dat bewijs hebt gy zelf my ver
strekt op dien dag, toen gij hebt ge
zegd dat ge, zoodra ge uw kamer
binnen waart gegaan, de deur op slot
en grendel gedaan hadt, wat de waar
heid was. Maar ge hebt gelogen door
ons te verzwijgen dat ge om zes uur
uw kamer binnen waart gegaan en
met, zooals de oude Bernier en ook
wy konden constateeren, om vyf uur.
Gij en ik waren toen de eenigen die
wisten, dat de Darzac van vyf uur,
over wien ge spraakt als over u zelf,
iemand anders was I Maar ge hebt
niets gezegd 1 En doe niet alsof ge
absoluut geen beteekenis hechtte aan
dat tjjdstip van vyf uur, want het
toonde u toch dat een andere Darzac
de echte op dat uur het oude
Kasteel was ingegaanJa, na een
groote verwondering te hebben ge
veinsd hebt ge gezwegen. En in dat
stilzwijgen lag een Leugen. En welk
belang zou de echte Darzac er bjj
stansoh beginsel, waarop de heer de
Visser zich in do Tweede Kamer be
roepen had, begreep hy niet veel. En
hij betreurde dan ook het voorstel
der regeering.
De katholieke heeren gooiden het
o;er een anderen boeg„Jij wat, ik
ook wat", was blikbaar hun redenee
ring. Maar zjj begrepen niet, dat dat
»jÜ" wij allemaal zyn en het „ik"
zjj in hun aparte hokje. Voor dat
aparte hokje, in casu de katholieke
leeszalen begeerden zy ook subsidie.
En de heer van den Biesen, die ook
de heeren weer vroolyk maakte met
zyn bestrijding van de Woningwet,
verbond aan de begeerte zelfs een
dreigement, dat hij, zoo de minister
de gewenschte subsidie niet beloofde,
stemming over de begrooting zou
aanvragen.
Behalve over leeszalen sprak de
heer Woltjer over de uitvoering der
denkbeelden uit het Ineenschakelings-
rapport en de heer van der Does de
Willebois over de zaakwaarnemery
der gemeentesecretarissen en de pen-
sionneering der commissarissen van
politie. De heer d'Aumale van Har-
denbroek pleitte o a. voor afschaffing
van de vivisectie en de heer Tjarda
van Starkenborgh voor wyziging der
wet op de besmettelijke ziekten.
TWEEDE KAMER.
In de vergadering der Tweede
Kamer deelde de voorzitter mede, dat
het wetsontwerp nopens de Bakkers
raden is ingetrokken en een gewijzigd
ontwerp tot beperking van Zondags-
en nachtarbeid in broodbakkerijen is
ingekomen.
Uit de Pers.
Christenen en niet-Christenen.
Naar aanleiding van het in de
Eerste Kamer ter gelegenheid v in de
algeineene beschouwingen over de
staatsbegrooting gevoerd debat over
geestelijke verwildering schrijft de
Hoefyzer-eorrespondent van het Han
delsblad.
De criminaliteit en het drankver-
bruik verminderen, had de heer Röell
gezegd. E daaruit gecmoluieerd tot
het tegendeel van geestelijke verwil
dering. Maar daarmede, zoo antwoord
de de heer Oyens, worden twee ge
bieden verward: het geestelijke en
het zedeljjke. Er is in het V. V. niet
gesproken van een zedelijke verwil
dering ik zou dat, zoo verzekerde
de spreker, niet durven te doen tegen
over de vele hoogstaande mannen die
hebben gehad, om te verzwijgen, dat
een andere Darzac die miBschien Lar
san was, zich in het oude Kasteel had
verstopt, voor uw komst aldaar
Alleen Larsan had er belang bij dat
het voor ons verborgen bleef, dat er,
behalve hij, nog een andere Darzac
rondliep 1 Van de twee Darzacs was
natuurlijk hjj die loog de valsche
Dus mijn vermoedens hebben zich
bevestigd! Gy waart Larsan, en de
man, die zich in de kast had ver
borgen, was Darzac.
Je liegt, brulde hjj, in wien ik nog
steeds geen Larsan kon zien. Ed hfl
wierp zich op Rouletabille.
Maar wy scholen toe om tnsschen-
bede te komen en Rouletabille, die
zijn kalmte geen oogenblik verloor,
strekte den arm uit en riep
Hij is er nog
Het tooneel, dat nu volgde is on
beschrijfelijk! Nooit zal ik dat oogen
blik vergeten. Op dit gebaar van
Rouletabille duwde een onzichtbare
hand de deur van de kaBt van binnen
open, juist zooals in dien vreeseiyken
nacht was gebeurd. En de andere
Darzac verscheen 1 Kreten van ver
rassing, van opgetogenheid, van ont
zetting vulden het Oude Kasteel.
Mathilde gaf een gil.
RobertRobert 1 Robert 1
Dit was een kreet van geluk. Twee
Darzacs stonden voor ons, en zy waren
zoo aan elkaar gelijk, dat alleen Ma
thilde hen van elkander kon onder
scheiden. Maar als het mogelijk was
geweest ,'dat haar verstand zich door
Rouletabille's glasheldere en logische
uiteenzetting nog niet had kunnen
laten overtuigen, haar hart bedroog
haar niet. Zy breidde de armen nit
en ging den anderen Darzac, die uit
de noodlottige kast kwam, te geinoet.
Het gezicht van Mathilde straalde van
een nieuw levenhaar oogen, die ik
zoo dikwijls met augstigverwonderden
blik had zien rusten op den valschen
het christelijke geloof hebben ver
loren maar van een geestelijke
verwildering.
Daarbij had men het oog op het
feit dat tal van menschen tegenwoor
dig door het leven gaan zonder doel
buiten dat leven, zonder stuur en
zonder steun.
De meerderheid der edelste en be-
schaaldste mannen ook dit merk
waardige getuigenis is van den heer
Oyens draait tegenwoordig de
kerk den rug toe en men behoeft de
doop- en aannemingsregisters van de
kerk maar in te zien om waar te
nemen dat de achteruitgang in het
laatste decennium, vergeleken met
dat van 1890 tot 1900, enorm moet
worden genoemd. Met de vraag, of
de christelijke godsdienst zijn tijd
heeft gehad is menig christen thans
dan ook ernstig bezwaard en zy, die
christelijke jongelieden het leven in
zien gaan, weten dat zij de grootste
verleiding niet zullen vinden in de
slechte, maar in de edele gedragingen
van niet-ehristenen.
kunst en Wetenschap,
Tegen aansluiting bij de
Berner Conventie.
Door enkele uitgevers en boekhan
delaars is aan de Tweede Kamer een
adres gezonden, waarby zij opkomen
tegen mogelijke toetreding van Neder
land bij de Berner Conventie en ver
zoeken het desbetreffend wetsontwerp
niet aan te nemen.
Het rooken van kinderen.
Een Berlynsch medisch tijdschrift
bevat een bjjdrage van prof. Pel over
een tabakspsychose bij een jongen van
13 jaar, die 2 November in de kliniek
te Amsterdam opgenomen is. De kleine
patiënt was werkzaam in een sigaren
fabriek, waar hy den heelen dag in
de tabaksstof vertoefde en aanhoudend
sigaren rookte, 10 tot 20 op een dag.
Vroeger was hij een vriendelijke, vlij
tige, gehoorzame jongen geweest. Se
dert halt October is hij een heel ander
kind geworden. Hy is lastig, onge
hoorzaam, moeiljjk in den omgang en
dikwijls uit zijn humeur. Soms is hij
eenigszins afwezig met zijne gedach
ten, niet nauwkeurig op de hoogte
van tijd en plaats, en af en toe ljjdt
hy aan hallucinaties. Nu eens is hij
levendig, hjj zingt en fluit een tijd
lang achter elkaar, dan weer heeft hy
langdurige builkrampen, waarin hjj
zich als een klein kind gedraagt en
voortdurend om zyn moeder roept.
Hy maakt dan den indruk van niet
wel by bet booid te zijn.
Darzac, vestigden zich nu met een
uitdrukking van onuitsprekelijke
vreugde, en van rust en zekerheid
tevens op dezen Darzac. Hij was het 1
Het was hjj, dien zy meende verloren
te hebben en wiens trekken zy ver
geefs had gezocht op het gelaat van
dien ander, om als zy ze er niet vond,
aan haar eigen arm brein te gaan
twijfelen.
Wat dien man betrof, aan wiens
verdorvenheid ik tot het laatste oogen
blik niet kon gelooven en die nu op
eens ontmaskerd en aan de kaak ge
steld, het levend bewijs van zjjn schuld
voor zich zag staan, hy hoopte nog
zich te kunnen redden met een dier
kunstgrepen, die vroeger zoo dikwijls
zijn redding waren geweest En nu
begrepen wij de afschuwelijke come-
die, die hjj het laatste half uur voor
ons had gespeeld. Ofschoon hy zeker
wist, waar Rouletabille metzynrede-
neeriugeu naar toe wilde, had hij
toch de ongelooflijke zelfbeheersching
van niet te laten merken wat er in
hem omging en zelfs ook van het
gesprek te rekken, ten einde zich zelf
meer tjjd te geven te zinnen op een
manier om te ontvluchten. Toen das
de andere, de werkelijke Darzac ver
scheen en wij ons om hem verdrongen
wist Larsan zoo handig te manoeu
vreereu, dat wij hem niet konden be
letten onverhoeds de deur, die tot
Mathilde s vertrek toegang gaf, te
openen, de kamer binnen te gaan en
de deur bliksemsnel achter zich te
sluiten. Toen wij merkten dat hij ver
dwenen was, was het reeds te laat om
zjjn list te doen mislukken. Rouleta
bille was er slechts op uit geweest
de gangdeur te bewaken en hy had
er niet op gelet dat iedere beweging
die de valsche Darzac deed, hem dich
ter bij Matbilde's deur bracht. De
reporter hechtte trouwens ook geen
gewicht aan dit feit, daar hij wist dat
Larsan in die kamer onmogelijk kon
Ook bjj het onderzoek maakt de
patiënt den indruk van psychisch niet
normaal te zjjn. De wjjze, waarop hij
in bed zit en om zich heen kjjkt, heeft
iets pathologisch.
Dc jongen is geboren uit volkomen
gezonde ouders en nooit ernstig ziek
geweest.
Prof. Pel twijfelt er niet aan, of de
knaap ljjdt aan een toxische psychose,
en wel een tabakspsychose. Dit ge
val bewijst opnieuw, dat kinderen niet
moeten rooken, ofschoon in dit geval
het inademen van met fijn tabaksstof
verontreinigde lucht stellig ook als
een factor van de vergiftiging be
schouwd moet worden.
Landbouw, Veeteelt eu
t issclierij.
Middelbare Koloniale Landbouwschool.
Naar we nit goede bron vernemen,
zoo schrijft de Tel., is door een aantal
belanghebbende personen in Ned.
Oost-Indië een adres verzonden aan
de Tweede Kamer derStaten-Generaal,
waarin wordt aangedrongen, de op te
richten Middelbare Koloniale Land
bouwschool te vestigen te Deventer,
overeenkomstig het door den minister
ingediende wetsontwerp. De motivee
ring berust in hoofdzaak hierop, dat
de studiebelangen te Deventer beter
dan elders kunnen worden behartigd.
Van gezaghebbende zijde moet deze
adresbeweging zijn gesteund.
Keuring van zaaigranen.
Bjj de Maandag te Amsterdam ge
houden voorjaars-zaadkeuring van
zaaigranen van de Hollandsohe Maat
schappij van Landbouw werden eerste
prijzen toegekend aan de inzending
erwten en mosterdzaad van den Wil-
helminapolder by Goes.
Bietencontract.
Te Roosendaal en omstreken is nu
reeds met het contraeteeren der sui
kerbieten begonnen. Er wordt f 11.50
h f 12.50 besteed en 't laat zich aan
zien, dat weer een goed deel van
West-Brabant, de suikerstreek bij uit
nemendheid, door de bieteneultuur in
beslag zal» worden genomen.
De verzending van oesters naar het
buitenland, zoo wordt aan de N. R. Ct.
geschreven, bljjft bevredigendvoor
al Engeland bljjft vragen, al is eenige
vermindering merkbaar naar Duitsch-
land i kleine schommelingen zijn er
te allen tijde. Opmerkelijk vroeg wordt
er gehandeld in zaaigoednaar ons
werd medegedeeld waren reeds in de
ontsnappen. En toeh, toen de ellende
ling eenmaal achter die deur was,
waren wij ten einde raad. Het leek
wel alsof wij op eens krankzinnig
waren geworden. Wij bonsden op de
deur. Wij schreeuwden verward door
elkaar. En wij dachten aan de onge
looflijke handigheid, waarmee hij zijn
geheele leven steeds de politie had
weten te foppen en te ontloopen.
Hjj ontsnapt ons! H(j ontsnapt ons
weer
Arthur Rance was het meest van
streek. Edith omklemde mjjn arm
krampachtig met haar hand, zoo had
het gebeurde haar aangegrepen. Nie
mand lette op Mathilde en Darzac, die
midden in deze hevige scène, alles
om zich heen schenen te vergeten,
zelfs het vreeseljjke rumoer, dat men
maakte. Zij zeiden geen woord, maar
zy zagen elkaar aan alsof zjj een
nieuwe wereld hadden ontdekt de
wereld, waarin men elkander lief
heeft. Zjj hadden elkander ook pas
weer teruggekregen dank zjj Roule
tabille.
Deze had de deur van de gang
opengemaakt om de drie mannen, die
de wacht hielden, te roepen. Zij snel
den toe met hun geweren. Maar wjj
hadden bijlen noodig. De deur was
uiterst solide en daarboven met
stevige grendels gesloten. Vader Jac
ques kwam met een balk, die voor
heiblok dienst moest doen. Wy hielpen
allen mee en onze vereende pogingen
deden de deur eindelijk bezwijken.
Onze angst had nu zijn toppunt be
reikt. Vergeefs zeiden wjj tot ons zelf'
dat wjj een kamer zouden binnen
treden, waar slechts één en nog wel
een getralied venster was en geen
andere deur, dan die waar wy nu
doorkwamen, wij waren op alles voor
bereid en wij verwachtten niet an
dere of Larsan zou spoorloos ver
dwenen, als in rook opgelost zyn.
(Slot volgt.)