N*. 17 1911.
Dinsdag 7 Februari,
98™ jaargang.
w FEUILLETON.
JCet geheim van den
- JCerculesburcht.
Telefoonnummer 33. Directeur A. F. A. van Setees. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prys per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,19.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentlën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels50 ct., eiken regel meer lOot
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels it f 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Buitenland.
De toestand in Portugal.
Over het algemeen wekken de be
richten uit de Portugeesehe republiek
den indruk, dat de nieuw» regeering
alle mogelijke moeite doet den toe- i
stand in Portugal zoo rooskleurig
mogelijk voor te stellen, 't Is daarom
misschien niet ondienstig het volgende
eens onder de aandacht van den be
langstellenden lezer te brengen, als
bewijs, dat het nog niet alles pais en
vree is en de
rbpdbukeinen en monarchisten
nog allesbehalve broederlijk gezind
zijn.
Patria Nova, een te Coïmbra ver
schijnend monarchistisch blad, heeft
in den jocgsten tjjd de nieuwe Portu
geesehe regeering herhaaldelijk heftig
aangevallen en bevatte bovendien
Woensdag de mededeeling, dat de
katholieke partijleider Pinheira Torres
een groote propaganda-rede zou hon
den. Een en ander had zulk een op
gewondenheid veroorzaakt onder een
deel der bevolking, dat Woensdag
avond een groote menigte samen met
studenten een aanval deed op het ge
bouw van de monarehistiseh-katho-
lieke club. Al wat breekbaar was, tot
zelfs in de toiletkamers toe, werd door
het woedend gepeupel stuk geslagen
en het overige werd op Btraat ge
smeten en evenals de bibliotheek in
brand gestoken.
De plunderlust en vernielzucht wa
ren nu eenmaal opgewekt en dUB be
gaf de menigte zich naar het gebouw,
waar de aanhangers van den vroe-
geren dictator Joao Franco bijeen
komen en ging daar onder het zingen
van het volkslied op dezelfde wijze
te keer als in het clubgebouw der
katholieken, waarna nog betoogingen
werden gehouden voor de huizen van
burgers, van welke men wist, dat zij
een portret van den exdietator in bezit
hadden.
Ook in de kringen der
Engelsohe Spoorwegmannen
is het weer mis. Vrijdagavond toch
hebben een groot aantal beambten
van de North Eastern Railway te Hull
den arbeid gestaakt, naar aanleiding,
van het ontslag van eenige arbeiders,
die loonsverhooging hadden geeischt.
Te zes uur 's avonds verlieten onge
veer 150 spoorwegmannen zonder
•enige opschudding de loodsen, in
de verwachting, dat een groot aantal
anderen hnn voorbeeld zouden volgen.
De treindienst werd onmiddellijk met
het oog op hetgeen gebeuren kon,
gewijzigd en de directeur van de lijn
en andere hoofdambtenaren spoedden
zich per extratrein naar Huil. Op
een vergadering van stakers verklaar
den vertegenwoordigers van andere
gedeelten van de ljjn, dat zjj de
kameraden te Huil zouden steuDen.
De directeur-generaal van de North
Eastern Railway heeft een manifest
uitgevaardigd, waarin hjj deze sta-
kersbeweging „unfair" noemt, zoowel
jagens de maatschappij als jegens de
vertegenwoordiger» der arbeiders in
de verzoeningscommissie, bij wie de
zaak der ontslagen arbeiders in on
derzoek is.
Wat die unfaire manier van optre
den aangaat, dat behoeft men niet
Uit het Franseh
van
GASTON LEROUX.
Dat kleine genoegen van een beetje
Over de zaak te redeneeren, mogen
wij ons toch .wel gunnen, nietwaar,
na al de angsten, die we hebben
doorgestaan en waarin alles zoo'n
hopelooze chaos scheen, dat we niet
dachten, dat het ooit mogelijk zou zjj n
over het geval te redeneeren. Ziehier
dus tot welke slotsom ik gekomen
ben als ik de zaak mathematisch be
handel (gij, die een geleerde zjjt, zult
dat nog beter kunnen dan ik) en ik
begin met aan te nemen, dat gjj Lar-
aan waart, terwijl ge u aan ons ver-
toondet als Darzae. Dus in mijn ver
beelding zvjt ge Larsan. En ik vraag
mij af wat er wel aan het station te
Boarg gebeurd kan zijn dat maakte
alleen in de lagere klassen te zoeken
Dat bljjkt maar al te dnideljjk in
België
waar generaal Hellebant opdracht
heeft gegeven aan de gendarmerie-
eoiumandanten, langs vertrouweljjken
weg zich er van te overtuigen of
miliciens behooren tot de socialistische
party, of wel betrekkingen onderhou
den met leden van die fractie.
Op een desbetreffende vraag heeft
de minister den socialistisehen afge
vaardigde Bertrand reeds geantwoord,
dat inderdaad dergeiyke inlichtingen
ingewonnen zjjn, maar... dat hiermede
niemand, wie ook, is belemmerd in
zjjn meeningsvrijheid.
De Indépendance noemt dit een naïef
antwoord. Wien zal generaal Hellebaut
doen gelooven, dat alleen uit pure
belangstelling vanwege zyn departe
ment inlichtingen worden gevraagd
omtrent de politieke meeningen der
miliciens? Natuurlijk worden de door
de gendarmerie aangewezen soldaten
bijzonder in het oog gehouden, zoodat
de meeningsvrijheid wel degelijk in
het gedrang komt. Het blad is van
oordeel, dat het den minister van oor
log niets aangaat, of men socialist is,
dan wel liberaal of katholiekhij heeft
er slechts naar te vragen of de mili
ciens goede soldaten zyn.
't Zou heelemaal geen verwondering
behoeven te wekken ais dergelijke
groote belangstelling tot uitbarstingen
van ontevredenheid aanleiding gaf en
'tis te begrypen, dat de
Russische Studenten,
die nog veel meer getrapt worden,
hoogst ontevreden, ja zelfs oproerig
worden. De regeering toch heeft ver
schillende scherpe maatregelen geno
men tegen de stndenten sluiting der
Arbeidsbureau's, der gaarkeukens en
opheffing der ondersteuningskassen,
waardoor honderden arme Btudenten
in een wanhopige positie zijn geko
men. Stappen, welke door de profes
soren zijn gedaan by de verschillende
onderwjjsautoriteiten, blijven zonder
resnltaat.
Voortdurend worden in grooten
getale studenten verbannen en ook
heet het, dat reeds tal van professo
ren, die als tot de liberale richting
behoorende, bekend staan, hun ont
slag hebben gekregen.
De studenten, die zich wegens
deelneming aan de onlusten te Odessa
in hechtenis bevinden, weigeren nu
reeds drie dagen alle voedsel, daar de
ty d hunner voorloopige hechtenis isver-
streken en zjj zich nog steeds in gevan
genschap bevinden. Zy hebben voorts
aan den premier Stolypin een tele
gram weten te zenden, waarin zy
tegen hnn gevangenhouding protest
aanteekenen. Of het zal helpen in
het land van .Vadertje"?
Binnenland.
Verstrekking van grond aan
landarbeiders.
Omtrent het ontwerp van wet tot
verkrijging door landarbeiders van
woning met land in eigendom of van
een stukje grond in pacht, meldt de
Stand. dat de minister zyn ambtge-
nooten, wier departementen by de
zaak betrokken zyn, reeds er mee in
kennis heeft gesteld, en hun verzoebt
dat gjj, één oogenblik, ook in de
oogen uwer vrouw, Larsan waart. Het
feit dat hij nog leeft, is onloochenbaar.
Hjj bestaat. Wjj kunnen tenminste
niet aannemen dat ge Larsan hebt
willen zyn.
Robert Darzae viel hem niet meer
in de rede.
Zooals ge terecht zegt, vervolgde
Rouletabille, hebt ge na zyn her
rijzenis uw gelnk verloren. Das, als
die herrijzenis niet opzettelijk kan
zyn, dan moet zy toevallig zyn ge
weest. O, ik heb lang en veel nage
dacht over hot gebeurde te Boarg.
(Ik laat myn verbeelding maar een
beetje vrij spel, schrik das niet, myn
heer Darzae) Ik ga voort met aan te
nemen, dat gy Larsan waart en gij
waart te Bourg aan het buffet. Gij
denkt dat uw vrouw het station even
heeft verlaten, zooals zjj gezegd had
dat zy doen zou. Gy zjjt klaar met
schrijven en gaat even terug naar
uw coupé om u daar wat op te fris-
sehen, om als meester in de grimeer
kunst even een blik te gaan slaan op
uw eigen vermommingswerk. Gy
denkt: „Ziezoo, die comedie behoeft
nog maar een paar aren te duren.
heeft voor 1 Maart a. s. hun opmer
kingen te doen kenDen, daar het zijn
voornemen is, een zeer spoedige in
diening van het ontwerp te doen
plaats vinden.
Debietrecht op tabak, ene.
Volgens De Courant is de strekking
van het aangekondigde wetsontwerp
op de heffing van sen debietrecht op
tabak en sigaren, dat do winkeliers
en andere kleinhandelaars van de
(bruto) opbrengst der sigaren en ta
bak, door hen aan het publiek ver
kocht, 10 pCt. aan den fiscus moeten
betalen.
Alleen diegenen zullen een sigaren-
en tabakdebiet mogen hebben, die
daartoe vergunning hebben gekregen.
Deze vergunning zal worden gege
ven, nadat men ze by de bevoegde
overheid heeft aangevraagd.
Het recht wordt geheven van de
ontvangsten.
Om daarvan een overzicht te krij
gen zullen vanwege den fiscus aan
alle sigaren- en tabakswinkeliers (en
handelaren) staten worden verstrekt,
waarop zij dagelijks hun ontvangsten
kunnen invullen, terwijl als controle
maatregel bepaald wordt, dat alle
zendingen van de fabrieken naar de
winkeliers en handelaars van ge
leide-biljetten voorzien moeten zyn,
vermeldende den aard en den prys
der zending. De belasting moet door
de winkeliers en handelaars in ma&n-
deljjksche termjjnen worden voldaan,
terwyl zy by het verkrijgen der ver
gunning moeten beginnen, 't reeht
over één maand vooruit te storten.
Exportzendingen zyn vrij van recht,
doch moeten van een geleide-biljet
vergezeld gaan, terwyl fabrikanten,
die onmiddellijk aan particulieren le
veren, evenals de winkeliers, van de
op deze wyze gelevorde sigaren en
tabak het verschuldigde recht moeten
betalen.
Vrouwenkiesrecht.
Het bestuur der Vereeniging tot
verbetering van den Maatsehappe-
lyken en den Rechtstoestand der
Vrouw in Nederland beeft in een adres
aan de Koningin bijzondere aandacht
gevraagd voor de plaats, welke de
Grondwet aan de vrouw iu ons staats
recht behoort toe te kennen.
Het bestuur, hoewel niet blind voor
verschillen zoowel op anatomisch als
op geestelijk gebied tusschen man en
vrouw, is van oordeel, dat ook voor
vele vrouwen b.v. op het gebied vau
administratie, intendanoe, verzorging
van zieken en gewonden een taak ten
opzichte van de landsverdediging kan
worden aangewezen en dat zy op dit
gebied niet behoeft te worden terug
gedrongen. Doeh zelfs al legt de wet
aan de vrouw geen enkelen plicht op
ten aanzien van de militie, zoo kan
daarin, meent adr., geen reden worden
gevonden de vrouw uit te sluiten op
bet gebied der vertegenwoordiging,
omdat kiesbevoegdheid veeleer een
plicht dan een reeht is.
Adressant dringt er niet op aan,
dat de Grondwet den wetgever ge
bieden zal, man en vrouw ten op
zichte van het actief en het passief
kiesrecht der Staten Generaal, Provin
ciale Staten en Gemeenteraad aan
stonds en met één slag volkomen
gelyk te stellen, zy verlangt echter
met volle overtniging, dat de Grond-
Zoodra we de grens over en op een
plekje zyn waar zy voor my, onver
deeld voor my zal zijn dan gooi ik
het masker af. Want dat masker ver
veelt u met dat al toch danig ja, het
verveelt u zelfs zoodanig, dat ge,
zoodra ge alleen in uw coupé zjjt, u
een oogenblik van verpoozing gunt!
Ge gooit uw baard en nw bril, waar
ge al genoeg van hebt in een hoek,
en kykt in den spiegel. Juist op dat
oogenblik gaat de deur van de coupé
open. Een blik op dat baardelooze
gezicht in den spiegel, is voor uw
vrouw genoeg om er dat van Larsan
in te herkennen. En even spoedig
keert zij zieh om en gaat doodelyk
ontsteld en gillend op de vlucht. En
gy Ge hebt het gevaar ingezien 1 Ge
zjjt verloren als uw vrouw; niet on
middellijk Darzae, haar echtgenoot,
terugvindt op de plaats waar zy hem
verlaten heeft.
Het masker is gauw weer voorge
daan, gy stapt door het andere por
tier uit, steekt de rails over en bereikt
langs dezen korteren weg het buffet,
waar ge even vóór uw vrouw aan
komt 1 Zy vindt u staande. Ge hebt
zelf* den tjjd niet gehad wear plaats
wet den wetgever do vrjje hand late,
waar deze de vraag te beoordeelen
krjjgt, of de rechtsovertuiging alsnog
medebrengt dat „de" vrouw bljjft
uitgesloten zoo van het actief als van
het passief kiesrecht van de vertegen
woordigende lichamen.
De Nationale Vrouwenraad van Ne
derland heeft een adreB gezonden aan
de Staatscommissie voor Grondwetsher
ziening om er met de meeste kracht
op aan te dringen, dat deze commis
sie bjj hare voorstellen tot wijziging
der Grondwet de verwijdering der
grondwettelijke belemmeringen van
de uitvoering van het actieve en pas
sieve kiesrecht voor de vrouw moge
voorstaan.
De Vlissingsche versterkingen.
Reuter seint uit BrusselVolgens
de Patriate zou de interpellatie-Pranck
over de Vlissingsche versterkingen
deze week niet in behandeling komen,
en ook nog niet de volgende week.
De reden van dit uitstel moet zijn,
dat men eerst de gemoederen, vooral
in het buitenland, tot bedaren wil laten
komen.
Staatscommissie voor legertoestanden.
Zaterdagmorgen is de Staatscom
missie, inzake de legertoestanden, door
minister Coljjn geïnstalleerd.
Statea-(*encraal.
EERSTE KAMER.
Beroepshalve heeft de minister van
financiën de bezorgde heeren trach
ten gerust te stellen over den finan-
cieelen toestand van ons land. De
minister meende, dat het er nog zoo
slecht niet uitziet. Dat de aflossing
onzer staatsschuld niet zoo snel gaat
als vroeger is geen zorgwekkend
verschijnsel, maar uit de wet te ver
klaren en uit het gemis der Indische
batige sloten. Ook de middelen wek
ken geen ontmoediging en stijgen
bier en daar, zoodat de gewone dienst
van 1910 een batig saldo zal op
leveren.
De minister achtte zuinigheid ge
raden, doeh te groote beperking
der uitgaven zou stilstand in de
ontwikkeling van ons land tengevolge
bebben. Daarnaast jjverde bij voor
nieuwe middelen en had goede ver
wachtingen van spoedige inwerking
treding van debietrecht en tariefwij
ziging en dan kwam nog de in
komstenbelasting.
Het kabinet wilde ook welvaarts-
politiek. Het stelde zieh voor deze te
volgen door een beschermend tarief,
waaraan sommige takken van nijver
heid behoefte hebben.
Tegen deze belastingplannen deed
de heer de Marez Oyens zijn waar
schuwende stem hooren. Deze afge
vaardigde zocht de oorzaak van den
fioancieelen misstand in te snelle
stjjging der uitgaven. De heer van
Nierop, eveneens den finaneieelen toe
stand besprekende, achtte den toestand
niet van dien aard, dat de regeering
versterking van middelen moet voor
stellen tot het bedrag van het begro
tingstekort.
De heer Staal had het weer over
de militaire aangelegenheden en ver
dedigde daarbij vooral zijn eigen be
leid als minister van oorlog, waarte
genover de heeren 't Hooft en van
Voorst tot Voorst dit beleid afkeurden
en de eerste den heer Staal de onbe
raden wijze verweet, waarop hy als
minister zyn denkbeelden over het
blijvend gedeelte had uitgevoerd.
Nadat nog de heer Roëll opgeko
men was tegen de voorstelling, als
zou ons volk geestelyk verwilderen,
en de ministers Heemskerk en Kolk
man beleefdheidshalve nog een woord
je tot antwoord gesproken hadden,
werden de algemeene beschouwingen
gesloten en vervolgens Hoofdstuk II
der begrooting zonder dehat of hoof-
deljjke stemming aangenomen.
Landbouw, Veeteelt en
Visscherij.
Landbouwproef'vélden.
Dezer dagen is het verslag versohe
nen van de iandbouwproefvelden in
het westelijk gedeelte der provincie
Noord-Brabant. Daaraan ontleenenwe
het volgende
Aangelegd zjjn een elftal exploitatie-
en bemestingsproefvelden. Het doel
van enkele dier proefvelden was, na
te gaan, ot naast het gewone gebruik
van stalmest, het gebruik van kunst
mest aanbeveling verdient. Te Wjjk
gaf de bemesting met half stalmest
en half kunstmest een voordeel van
f264.14 per hectare, boven een be
mesting met uitsluitend stalmest, en
te Dussen een voordeel van f72 per
hectare.
Te Meeuwen zal getracht worden,
na te gaan of het aanleggen van
kunstweiden bjj de vrachtwisseling
aanbeveling verdient en of een drai
nage goed werkt. Dit exploitatie-proef
veld zal ook gedurende meerdere jaren
aangehouden worden. De landbouwers
in de omgeving zjjn van oordeel, dat
drainage op dat land onmogelijk goed
werken kan, doeh aldus schrijft de
Rykslandbouwleeraar de ervaring
leerde tot heden gelukkig het tegen
deel.
Te Standaardbuiten is in 1910 een
begin gemaakt met een proef, om het
gebruik van stalmest en kunstmest
te vergelijken met groenbemesting en
kunstmest. Voorloopig zjjn de voor-
deelen aan de zjjde van de groen
bemesting.
Variëteitsproeven zjjn genomen met
aardappelsoorten op zandgrond en met
de Roode Star op kleigrond. Op den
zandgrond leverden de Eigenheimers
en andere soorten meer op, dan de
inheemsche soort. De Roode Star, een
aardappelvariëteit, afkomstig van het
bekende proefveld te Sappemeer,
leverde vi jj goede resultaten en maakte
een goeden indruk.
Verschillende proeven met haver
werden genomen.
Te Ni ruw-Vosmeer gaf de Strubes-
haver meer graan dan de Grootmogol,
Zege- en Goudenregenhaver. Het hecto
liter-gewicht van eerstgenoemde varië
teit liet te wenschen. Te Halsteren had
den de Zweedsche haversoorten te
lyden van de te groote hoeveelheid
gebruikte zaaihaver op een proefveld,
dat in een te goeden bemestingstoe
stand verkeerde. De origineele ProbBtei
en de Jubilee-haver wonnen het onder
deze omstandigheden van de Gouden
regen- en Zegehaver. Te Eethen was
het resultaat juist omgekeerd
Te Drongelen zyn een drietal vlas
te nemen. Ge zijt gered!
Helaas, neen. w ongeluk is nu pas
begonnen Want de vreeseljjke ge
dachte dat gij de persoon van Darzae
en dien van Larsan in u zondt kunnen
vereenigen, heeft nu post gevat in
'laar brein. Als zjj op het perron met
u voorbjj een gaslantaarn gaat, ziet
zjj u even ter sluiks aan, en laat dan
plotseling nw hand los, om doodeljjk
ontsteld het bureau van den station
chef binnen te stormen. Ja, gjj hebt
haar begrepen. En ge moet dat vreese
ljjke schrikbeeld uit haar brein ver
jagen. Gjj verlaat het bureau, maar
onverwijld komt ge terug en trekt de
deur achter u toe, want gjj ook, be
weert Larsan te hebben gezien. Om
haar gerust te stellen en ook om ons
om den tuin te leiden in geval zjj haar
vermoeden aan ons durfde uitspreken,
zijt gjj de eerste die mjj telegrafeert.
Ja, als ik het van dezen kant bekjjk,
wat wordt alles wat gjj deedt, mjj dan
dnideljjkGjj kunt haar het verzoek
om naar haar vader terng te keeren,
niet weigeren. Anders zon zjj zonder
u gaan.
Daar alles nog niet verloren is, kunt
gjj den toestand misschien nog redden.
Gedurende de verdere reis is uw vrouw
aan allerlei tegenstrijdige gewaarwor
dingen ten prooi. Zij geeft u haar
revolver en de gedachte, die haar
hiertoe dreef is misschien deze„Als het
Darzae is, laat hjj mjj danbesehermen.
En als het Larsan is, laat hjj mjj
dan dooden!" Hier aangekomen voelt
ge weer heel dnideljjk, dat ge haar
hebt verloren, dat ge, om haar weer
terng te krjjgen, haar Larsan moet
laten zien, daar waar gy, volgens
haar, onmogeljjk kunt zjjn. Ziet n,
mijn waarde heer Darzae, dat alles
zou ik zeer goed kunnen begrjjpen
alleen uw verschijning als Larsan, te
Menton, terwyl ge als Darzae op weg
waart naar Cannes om ons tegemoet
te reizen, dit heeft mjj een beetje
hoofdbrekens gekost. Ge zyt toen zeker
onder de oogen uwer vrienden aan
het station Menton-Garavan in den
trein gestapt, om er aan het volgende
station (dat van Menton) weer uit te
Btappen, waar de heer Stangerson
met zjjn dochter en de heer Rance te
voet heen waren gewandeld
(Wordl veroolgd.j
