N\ 6 1911
Donderdag 12 Januari
jaargang.
ei FEUILLETON.
JCef geheim van den
JCerculeshurchf.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentieu vóór a uren op den dag jder
uitgave.
De prjjs dergewoneadvertentiënii van 1-5 regelsöO ct., eiken regel meer lOct
Dy directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 1—10 regels k f 1,— berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 23.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Couraut". Hoofdredacteur mr. W. S. Kalma.
Na DINSDAG 17 JANUARI a.s.
wordt buiten de gemeente per
postkwitantie beschikt over de
dan nog onbetaalde abonnements-
en advertentiegeiden over het
jaar 1910.
De administratie.
B u i t e ii I a ii d.
Een gevaarlijk oonfliot.
Het conflict tusschen de arbeiders
en de maatschappijen in liet Luiksche
steenkolengebied is thans in een zoo
danig stadium getreden, dat aan eene
bijlegging daarvan niet gedacht kan
worden. De mijnwerkers van don
Maasoever, pi. m. 16000, staken bijua
allen zonder uitzondering. Ook op
den rechter Maasoever wint de be
weging langzamerhand veld. De nl-
gemeene secretaris van den Luikschen
Bond van Kolen werkers heeft omtrent
de aanleiding daartoe de volgende
verklaringen gedaan t genover den
correspondent van het Berliner Tage-
blatt"
De nieuwe Belgische mijnwet, welke
een jaar geleden door Kamer en Se
naat werd aangenomen en 1 Jan. 1.1.
in werking is getreden, stelt den 9-
urigen werkdag vast voor alle Bel
gische Jmijnen. In de toelichting tot
deze wet wordt uitdrukkelijk bepaald,
dat de bestaande reglementen van
kracht blijven in die mijnen, waar de
arbeidsduur door locale omstandig
heden korter is. In het Luiksche ge
bied, waar de productie enorm is,
worden bij een 7-urigen werkdag de
zelfde resultaten bereikt als elders bij
een werktijd van 10 of 11 uren, zoo
als bijvoorbeeld in de kolengabiedeu
van Charleroi en Mons. De maat
schappijen in het Luiksche district
verlangen nu de invoering van den
9-urigen werkdag, met handhaving
der voor een 7-nrigeu arbeidsduur be
taalde loonen, een wensch, die echter
in strijd is met voormelde uitzonde
ringsbepaling. De stakers hebben zich
dan ook tot den gouverneur van de
provincie Luik gewend, met het ver
zoek, stappen te doen bij de directies
der maatschappijen, teneinde de in
trekking van dezen maatregel te ver
krijgen. Deze zijn echter zonder re
sultaat gebieveu, daar de maatschap
pijen beslist weigerden met den ver
tegenwoordiger der regeering, in
welke hoedanigheid de gouverneur
optrad, te onderhandelen. De staking
kan dus nog weken en weken duren,
hetgeen nu juist geen prettig voor
uitzicht is. In 1886 duurde een der
gelijke staking zes weken en in 1891
leidde zij tot bloedige botsingen tus
schen stakers en gendarmen.
In dit jaar kwam ook in tal van
■schachten brandstichting voor. Of
schoon op het oogenblik overal nog
volmaakte kalmte heerscht, is, met
het oog op den opvliegenden aard der
Waalsehe bevolking, elk oogenblik
eene uitbarsting te vreezen. Van de
27000 kolen werkers, waarbij nog
10.000 losse werklieden komen, zjjn
Uit het Fransch
van
GASTON LEROÜX.
Haar vader... haar vader en haar
kind', zei ik tot mijzelf.
Hp ging zitten op een der half
ingezakte steenen van de kapel en
vervolgde, als sprak hij tot zichzelf
Maar ik zal haar onttrekken aan deze
omgeving ik kan haar niet langer
gearmd met'haar vader zien wandelen
alsof ik niet besta
In mijn verbeelding zag ik de twee
gedaanten van vader en dochter, op
en neer, steeds op en neer loopend
in het schemeruur, in de reusachtige
schaduw van den Herculeaburg.
Toen, plotseling, om een reden
waarvoor ik zelt geen verklaring wist
te geven, misschien om een gebaar
van Darzac, kwam de vreesehjke ge
dachte weer in my op... en ik vroeg
hem op den man af: Hoe kwam 't
dat de zak leeg was
Hij geraakte in 't minst niet van
zijn stnk en antwoordde kalm: Dat
zal Rouletabille ons misschien wel
slechts 6 h 7000 georganiseerd, Deze
laatsten kunnen dus allen aanspraak
.maken op eene uitkeering uit de kas
der partjj, die op het oogenblik 800 000
francs bedraagt. Dit is nogal een
respectabele som en elke aangesloten
mijnwerker krijgt ook eene dagelyk-
sche uitkeering van 2 francs. Het
grootste gevaar dreigt van de zijde
der niet-aangeslotenen, die aan do
nijpendste armoede ten prooi zullen
zijn.
De vrees is gegrond, dat deze sta
king zal overslaan naar het aangren
zende Dnitsche steenkolengebied, waar
reeds enkele gedeeltelijke stakingen
in onlangs gehouden vergaderingen
besproken zijn. Erkend moet worden,
dat de directies zich al zeer onver
biddelijk betoond hebben, door niet
alleen alle onderhandelingen van de
hand te wijzen, doeh tevens den sta
kers mede te deelen. dat zij, bij hunne
weder indienstneming, geheel als
nieuw-aangenomen zullen beschouwd
worden en dus de voor ouderdoms
pensioen gestorte gelden en andere
voordeelen verliezen. Daarbij komt
nog, dat de huizen der arbeiders
grootendeels het eigendom der maat
schappijen zijn, welke van de gele
genheid gebruik hebben gemaakt, om
een economischen druk op hun per
soneel te oefenen, door de lage huren
in te trekken. Bjj het gebrek aan
levensmiddelen komt das nog, tot
overmaat van ramp, een woningnood.
Daar den stakers in de verschillende
kleine plaatsen verboden werd, te
manifesteeren, begaven zij zich naar
Luik. Zjj trokken de stad door en
maakten ook een omgang langs de
buiten-boulevards, geëscorteerd door
gendarmen te paard. Het kwam echter
niet tot een botsing. Volgens de laatste
berichten is de ontevredenheid over
de jongste bepaling der maatschap
pijen ook naar de kolendistricten
Charleroi en Mons overgeslagen. Daar
zijn de kolenvverkers vooral zeer onte
vreden over de regeling van den
nachtarbeid, die weer te hunnen
nadeele uitvalt.
Het aantal stakers bedraagt thans
28,000, daar de kolenwerkers der ter
noorden van Luik gelegen mijnen van
Hervé tot de algomeene staking be
sloten hebben. Een optocht der stakers,
welke Zondag a.s. zon plaats hebben,
is door de overheden, die voor onlusten
vreesden, verboden. Voor Donderdag
is nu een reuzen-betooging uitgeschre
ven en de stakers zorgen er voor, dat
geen kolen meer aan particulieren
kunnen worden geleverd. Verschillen
de gezinnen voelen thans reeds aan
den lijve de gevolgen dezer staking,
daar zij, door gebrek aan brandstol',
tot kou lijden gedoemd zjjn.
Te Lissabon heeft het gepeupel dier
monarchistische
dagbladboreaux bestormd.
Het aanwezige materiaal werd ver
nield. Een legerafdeeling zette het
terrein af.
Ook nit
Griekenland
komen nog onheilspellende berichten.
kunnen zeggendaarop drukte hij
mjj de hand, en verdween peinzend
in de duisternis.
Ik zag hem heengaan. Ik ben
krankzinnig.
HOOFDSTUK XVI.
De ontdekking van
Australië.
De maan schijnt hem recht in het
gelaat. Hij waant zich alleen en dit
is dus een der oogenblikken, waarop
hy het masker moet afleggen. De
zwarte brilleglazen beschutten zijn
oogen niet meer. En zoo hij zich, in
de ure van comedie spelen, vermoeid
heeft met een eenigszins gebogen
houding aan te nemen en zjjn schou
ders meer naar voren te brengen, dan
is nu het oogenblik gekomen, waarop
de lange gestalte van Larsan, bevrijd
van alle dwang, zich weer in haar
natuurlijke houding kan oprichten.
Ik bespied hem op een afstand, geen
enkele beweging ontgaat mij
Nu staat hij op het Westerbolwerk
de stralen der maan omhullen hem
met een koud, vaal licht. Ben jij het
Darzac? of is 't je schim? of de schim
van Larsan, die weer is teruggekeerd
uit het rijk der dooden
Ik ben krankzinnig, ik geloof dat
wij allen krankzinnig zijn. In iedereen
meenen wjj Larsan te herkennen en
misschien heeft zelfs Darzac mij wel
In den nacht van Zondag op Maan
dag werd de Tuvksche grenswacht,
nabij Papapoeli door een Grieksche
bende aangevallen, één Turk en drie
Grieken werden gedood. Te Krama
verwonde een Grieksche bende een
landbouwer en zjjn twee zonen. Van
de Turksche troep, die de moordenaars
achtervolgde, werden twee soldaten
gedood, terwyl de Grieken vier doo
den hadden. Ken andere bende over
viel een boerenhoeve aan den voet
van den Berg Olyinpo, vermoorde de
bewoners en slachtte dertig stuks vee.
B i li c If i a ii ii-
KaMBRVERKIEZTNG Snrek.
Als candidaat voor liet dour Coliju's
benoeming' tot minister vacant geko
men district Sneek wordt van a. r.
zijde genoemd dr. Scheurer, oud
directeur van het Petronella-liospitaal
te Foerworedjo.
Gedep. Staten van Friesland.
Tot lid van Ged. Staten van Fries -
land is met 16 van de 47 uitgebrachte
stemmen gekozen de liberaal S. Han-
nenia. Op den heer Besuyen, sociaal
democraat, waren 9, op de heereu W.
Kroeze, antirevolutionair, S. Braudsma
en mr. D. Woltman, beiden vrijzinnig-
democraat, ieder 1 stem uitgebracht,
terwijl 19 briefjes blanco waren inge-
leveid. Een liberaal lid en twee ker
kdijken waren afwezig.
Ktlometbrboekjes bij dienstreizen.
Nu op 1 Januari de nieuwe tarieven
op de lijnen van een viertal spoor
wegmaatschappijen in werking zjjn
getreden, zal voor hen,wier werkkring
medebrengt vaak te moeten reizen,
het gebruik van kilometerboekjes een
aanzienlijke besparing geven.
In verband hiermede heeft de mi
nister van Binnemandsche Zaken aan
de commissarissen der Koningin in
de onderscheidene provinciën ver
zocht, bjj het doen van dienstreizen
van een kilumeterboekje gebruik te
maken, tenzij de aanschaffing van
goedkoopero speciale biljetten moge
lijk is, onder opmerking, dat ook 't
eventueel onder hun bevelen dienend
personeel eenzelfde handelwyze zal
moeten volgen.
Het Vredespaleis.
Naar het Vaderl. met zekerheid
meent te kunnen mededeelen, staat
het thans vast, dat het vredespaleis
in 1913 zal worden geopend.
De feestelijke opening zal samen
vallen met de feesten ter herdenking
van ons 100 jarig onafhankelijk volks
bestaan, met de groote, door de regee
ring gesteunde, internationale land
bouwtentoonstelling, en met verschil
lende andere,in verband daarmede nog
nog te organiseeren plechtigheden en
feesten.
Vfreenigingen tot bestrijding
van tuberculose.
De minister van binnenlandsche
zaken noodigt de besturen van de
vereenigingen, die zich bestrijding
van de tuberculose ten doel stellen
en die over 1911 in aanmerking
eens aangekeken, mij Sainclair, en
zichzelf afgevraagd: „Als 'tLarsan
eens wasWel eens I ik spreek alsof
wij reeds jaren op dit kasteel zijn en
wjj zijn er net vier dagen. Wij zyn
hier aangekomen in den avond van
8 April.
Mijn hart bonst met wilde slagen.
En wat vreemd is, in plaats van terug
te schrikken voor de gevolgtrekkingen
van zoo'n ongelooflijke hypothese,
gevoel ik er mij juist door meege
sleept en aangetrokken. Mijn geest
duizelt van de gedachten, die er in
opkomen, en toch doe ik niets om er
mij aan te onttrekken. Ik kan den
blik niet afwenden van den man, die
daar staat op het Westerbolwerk, ik
sla hem scherp gade om een gelijke
nis, een houding, een gebaar ts vin
den als ik hem in den rug zie en
profil en vlak in het gelaat. D&&r,
nu gelijkt hij sprekend op Larsan. Ja,
maar nu Ijjkt hy weer geheel op
Darzac.
Hoe komt het, dat die gedachte zich
vannacht voor 't eerst aan my op
dringt? Als ik alles goed naga dan
hadden w;j daar dadcijjk aan moeten
denken! Viel het ons tijdens het
Geheim van de Gele Kamer reeds niet
op. dat herhaaldelijk de persoon van
Larsan verward en zelfs geidentifieerd
werd met dien van Larsan? Was de
Darzac, die het antwoord van juffrouw
Stangerson kwam halen aan het post
wen sclien te komen voor toekenning
van een rijkssubsidie, uit hun daar
toe strekkend, op gekegeld papier
geschreven verzoek, zoo spoedig mo
gelijk, doch in elk geval vóór 1 Mei
a. s., tot de Koningin te richten.
De besturen van de vereenigingen
die niet reeds over 1910 een rijkssub
sidie hebben genoten, zullen in hun
adres, onder bijvoeging van een
exemplaar van de statuten, behooren
te vermelden, of de vereonigiug hare
werkzaamheden reeds heeft aange
vangen.
Ned. Vkreeniging van Spoor-
en Tramwegpersoneel.
In de algemeene vergadering van
bovengenoemde vereeniging, te Am
sterdam gehouden, werd, nadat de
heer Oudegeest zich had teruggetrok
ken, de heer Sneevliet met algemeene
stemmen tot voorzitter benoemd. Voorts
werden gekozen tot hoofdbestuurders
de heeren Van Braambeek, Van den
Tempel, Verton, Westering, Moltma-
ker, Smak, Van 't Slot, Vau Beugen,
Bunje en Nathans. Daar laatstgenoem
de zich terugtrok, werd hij vervangen
door den heer Van Veen.
Op voorstel van den heer Sneevliet
werd besloten een fonds te stichten
tot steun van zieken en hers tellenden,
en met dat doel benoemd een cem-
missie, bestaande uit do heeren Ver
ton, Van Braambeek, Mouw, Peters
en Stap.
Uit de Pers.
Het ministerie-Heemskerk
beoordeeld.
In de Stemmen voor Waarheid en
Vrede" bespreekt Dr. Bronsveld de
houding van het ministerie.
„Het ministerie-Heemskerk", zoo
zegt hij, „werd in 1909 gesteund ook
door liberalen, omdat men er een dam
in meende te zien tegen radicalen en
socialisten. Men meen ie liet gezag te
schragen door tegen do liberalen party
te kiezen, in wier handen m u Kroon
en natie niet veilig achtte.
En wat ziet meu nu? Wij meenen
te mogen zeggen dat onder dit mi
nisterie het ontzag voor het gezag
merkelijk is afgenomen. En dat moet
niemand verwonderen. Een regeering,
die in het Parlement een meerderheid
achter zich heeft, kan en moet wat
tot stand brengen, 't Heeft van haar
zy'de dan ook aan beloften niet ont
broken. De liberalen hadden alles in
de war geituurd de financiën, do
sociale wetgeving, de defensie alles
lag overhoop, maar een „christelijke"
regeering zou raad schaffen, eu alles
zou terecht komen.
Men zou nu verwachten mogen, dat
het Kabinet wist wat het wilde, dat
het met een meerder ol minder uit
gebreid program zou optreden en dat
dan ook in overleg met de meerder
heid ten uitvoer zou brengen E11 van
de Volksvertegenwoordiging, die te
genover de liberalen optrad als „chris
telijk" zich verkiezen liet, en aan
melden kwam, mocht men verwaehten
dat zy met de Regeering althans in
kantoor no. 40 niet Larsan zelf Had
deze koning van de grimeerkunst
z ch niet reeds met succes voor Darzac
uitgegeven, zóó dat het hem gelukt
was de verloofde van juffrouw Stan
gerson te laten doorgaan voor den
bedrijver van zijn eigen misdaden
Ja, zeker, zeker maar toch, als ik
met mijn logica te rade ga, dan blijkt
het dat mijn veronderstelling onge
rijmd is Ongerjjmd? Waarom? Kijk
daar is ze weer, de schim van Larsan
met zijn lange beenen, die mij altijd
doen denken aan een groote schaar
liij loopt juist zooais Larsan ja, maar
hij heeft de schouders van Darzac.
ik zeg ongerjjmd, omdat, met be
hulp van de duisternis, of het schemer
licht, of op een afstand Larsan zich
wel is waar voor Darzac kon laten
doorgaan, zooals indertijd op Glandier,
doch dat dit hier toch moeielijker zou
gaan, nn wij zoo dagelijks met elkaar
omgaan 1
Dagelijks met elkaar omgaan? Neen I
Ten eerste zien we hem zelden.
Haast altijd sluit hij zich op in zijn
kamer of zit hij over zijn teekenwerk
gebukt. Ben mooi voorwendsel om de
menschen te beletten je gezicht te
zien en om ze te antwoorden, zonder
ze aan te kijken.
Maar hij teekont toch niet altijd
Ja, maar buiten heeft hy altjjd, be
halve nu vanavond, zijn zwart lorgnet
op. Nu, dat ongeluk in het laboratorium
hoofdzaken samenwerken en de keii-
looze gevolgen van het liberale régime
te niet zou doen. En wat blijkt nu?
Juist het tegendeel van hetgeen wij
daar noemden.
De minister Taluia treedt op met
zijn „Bakkerwet". Wie bestreedt hem
feller dan bjjv. de heer v. Idsinga?
Hij neemt zijn ontwerp terug, om te
zien, of het voor verbetering vatbaar
is. Geen der andere ministers trekt er
zich iets van aan, en wie weelnu met
zekerheid te zeggen wat wij in zake
de sociale wetgeving te wachten
hebben
De Staatsloterij is altyd een doorn
geweest in 't oog der antirevolutio
nairen. Op baar afschaffing werd aan
houdend aangedrongen. Ue „christe
lijke minister van financiën verdedigt
haar en niemand van zjjn collega's
protesteert en uit do Kamer gaat geen
stem tegen deze onchristelijke ketterij
op
De toestand der financiën begint
een zorgwekkend aanzien te krijgen,
maar zyn de lijnen getrokken, de
middelen vastgesteld door de Regee
ring, om ons voor de toekomst ge
rust te stellen
En nu de defensie I Men heeft al
tijd verweten aan de liberalen en
socialisten dat zij geen bait hebben
voor de defensie van ons land. Met
liet oog op hen, die geen offers wil
len brengen voor de handhaving van
onze onafhankelijkheid, spr tk de heel
de Savornin Lohman van „lammelin
gen". Welnu, die raadslieden der
Kroon hadden nu de gelegenheid
ontvangen, om ook deze zaak te re
gelen, en ons land weerbaar te maken.
Zij konden een minister van oorlog
kiezen naar hun hart. Zy konden
voor hun defensie-plannen, voor hun
legerorganisatie rekenen op den bijval
van de Kamers, wier meerderheid
bestaat uit geestverwanten. En wat
blijkt nu? Dat de iegeering op het
punt van defensie geen overtuiging
heeftdat er tusschen haar en de
partijen geen overleg heeft plaats
gehad. De eerste minister van oor
log, die in het „christelijkkabinet
zitting nam heeft denkbeelden gekoes
terd en doen uitvoeren, van welker
verkeerdheid lu ook de rechterzijde
overtuigd is. Er kwam een nieuwe
minister van oorlog, hy verdedigt voor
de tweede reis zijn begrooting en door
wie wordt hij het felst bestookt Door
leden van de rechterzijde, en met
name door de antirevolutionaire Ka
merleden, als wier woordvoerder op
trad de lieer Duymaer van Twist, die
nog altijd wordt gerekend tot de mili
tairen, ofschoon hij reeds vele jaren
non-aktief is. Ieder weet hoe door
dezen zoo dikwerf tot hilariteit aan
leiding gevenden afgevaardigde een
voorstel is gedaan, waarvan de minis
ter verklaarde, dat hij het niet kon
aanvaarden. Dat voorstel is aangeno
men ook met de stemman van antire
volutionairen en roomschen. De chris-
telyk-historischen stemden er tegen.
Waarschijnlijk en meer dan dat is,
■dat minister Cool geen minister bljjven
wil. Aan zyn departement zal nu alles
is hem goed te pas gekomen. Het
leek wel of dat kleine lampje, toen
het ontplofte, wist welken dienst het
Laisan zou bewijzen als Larsan de
plaats van Darzac zou willen innemen.
Na die ontploffing zou hij zich nooit
meer zonder een zwart lorgnet in het
volle daglicht durven vertoonen zyn
oogen zouden daar te zwak voor zyn.
Tot zelfs juffrouw Stangerson en
Roulet tbille zochten beschutte, be
schaduwde plekjes, waar de oogen
van Darzac niet te lijden hadden van
het scherpe licht. Altijd als wij hen
zagen was 't in het half duister.
Och kom Och komZoo zon Roule
tabille zich toch niet voor don gek
laten houden 1 al was 'tmaar twee
dagen Maar, zooals Rouletabille zegt,
Larsan is voor lvonletabille geboren,
want hij is zijn vader. O, ik zie 't
nog voor mij, mot welk gebaar Darzac
in Cannes bij ons in de coupé is ge
komen en hoe hy onmiddellyk het
gordijntje toetrok, om 't donker te
maken.
De schim, die daar op het Wester
bolwerk staat, wendt zich nn naar
mij om. Ik zie hem nu goed >n 't ge
laat. hjj heeft geen lorgnet hij staat
onbeweeglijk, hy staat zoo stil als
iemand, die zijn portret laat maken.
Beweeg je nietZoo, zooWelnu, het
is Robert Darzac, het is Robert Darzac
(Wordt vervolgd.)