N" 11 1910
Dinsdag 25 Januari.
978te jaargang.
In stormachtige Tijden.
GOESCHE
OOUISAIVT.
Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. vak Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremaks.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,25
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending: van advertentlën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën'U van 1-5 regels 50 ct., eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels h f 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
juk. Doch telkens werden die opstan
den in bloed gesmoord.
De laatste tientallen jaren hebben
de Ieren de hoop opgegeven zich door
wapengeweld meerdere zelfstandig
heid te verschaffen, maar al leerde
hun de ervaring, dat zij machteloos
zijn tegen de Engelsche legerscharen,
toch hebben zjj hun ideaal niet opge
geven. Was het niet op het slagveld,
dan zou het zijn in het parlement,
dat zjj hun wensch zouden bevredigd
zien.
„Home rule", een eigen regeering,
een eigen volksvertegenwoordiging
verlangen zjj. Wel zouden zij hierbij
bljjven onder de oppermacht van den
Engelsohen koning, maar bjj een eigen
grondwet zouden zjj zelf de Iersche
zaken kunnen regelen.
De Engelsche conservatieven hebben
van een inwilliging van dezen eisch
nimmer willen hooren. Misschien was
hierbij °°k wel eigenbelang in het
spel. De voornaamste grondeigenaars
in Ierland zijn Engelsche lords, con
servatieve leden van het Hoogerhuis,
en dezen gevoelen niets voor een
aparte staatsregeling voor Ierland,
waardoor de Ieren zouden optreden
als wetgevers in hun eigen land.
De Engelsche liberalen zijn groot-
deels niet gekant tegen het ver-
leenen van meerdere zelfstandigheid
aan de Ierenal kan men niet getui
gen, dat zij bijzonder geestdriftig zjjn
voor „home rule".
Dit blijkt alleenlijk reeds hieruit,
dat zij in de voorhij gegane periode,
toen de liberalen over een zeer groote
meerderheid in het Lagerhuis beschik
ten, deze door de leren verlangde
regeling niet tot stand brachten.
Toch hebben de liberalen de leren,
aan zicb verplicht, doordat een der
edelste figuren der liberalen, wijlen
minister Gladstone, die zich ook tegen
over de Zuid-Afrikaansche boeren deed
kennen als een nobel en hoog denkend
man, indertjjd getracht heeft den
Ieren „home rule" te schenken.
Sedert zijn vele jaren voorbij ge
gaan, doch nu schijnt de kans op
bevrediging hunner wenschen voor
de Ieren te groeien.
De stembusstrijd zal waarsehij nlijk tot
resultaat hebben, dat de conservatie
ven een sterke minderheid vormen,
een minderheid, die ongeveer zoo
groot zal zjjn als die van de liberalen
en de arbeiderspartij samen.
Het tegenwoordige vrijzinnige minis
terie zal dan, om de regeeringsmacht
in handen te kunnen houden en den
strjjd aan te kunnen binden met het
Hoogerhuis, den steun behoeven dei-
Ieren en dezen zullen dien steun slechts
verleenen op voorwaarde, dat hun
wenschen worden verhoord.
Aldus heeft de leider der leren niet
onduidelijk te kennen gegeven in een
rede, die hij dezer dagen hield.
Het resultaat der verkiezingen zou
dus zfin, dat plotseling de Iersche
kwestie weer meer op den voorgrond
wordt gebracht.
Wat bij de gebeurtenissen der laatste
maanden in Engeland geheel op den
achtergrond is geraakt is
IIet ICongo-vraagstuk.
Men herinnerrt zich hoe sterk men
zich in Engeland interesseerde voor
de Kongo-negers, die door het bestuur
van den Kongo-staat werden onder
drukt en op de laagste wfjze geëxploi
teerd, naar de Engelschen beweerden.
Toen de Kongo een Belgische ko
lonie werd, verminderde de agitatie
in Engeland tegen de bestuurders van
dien toen tot kolonie geworden staat
niet. Integendeel. En of men er den
Engelschen al op wees, dat zjj hun
menschlievendheid wel eerst in toe
passing mochten brengen in hun eigen
koloniën, het baatte niet.
Den laatsten tijd echter heeft men
van die agitatie weinig of niets meer
vernomen en het schijnt, dat de nieuwe
Engelsche koning zal trachten haar
geheel uit de wereld te helpen. Waar
schijnlijk hierom is het, dat een van
de hoven, die koning Albert het eerst
zal bezoeken, het Engelsche is.
Allereerst aan de beurt is echter
het Nederlandsche hof. Met Nederland
schijnt koning Albert nadere aanslui
ting te willen zoeken. Waarom niet?
„De oude veeten zjjn vergeten" en
al konden wjj met onze zuidelijke
broeders door verschil van karakter
en temperament niet één en hetzelfde
staatsgebouw bewonen, daarom is een
nauwe vriendschapsverhouding niet
onmogelijk.
Er gaan geruchten, dat koningin
Wilhelmina met haar gemaal nog dit
jaar een tegenbezoek te Brussel zal
brengen.
Koning Albert neemt ziin vorsten
taak ernstiger op dan zjjn voorganger
en zeker zal hierdoor de liefde van
het volk voor den vorst nog vermeer
deren.
Trouwens, reeds als kroonprins was
koning Albert zeer populair, wat niet
van alle vorstenkinderen getuigd kan
wordeu en zeker niet van
Den ex-kroonprins van Servië.
Deze schijnt na al zjjn wandaden
toch nog immer de bescherming te
genieten van zjjn koninklijken vader,
die geweigerd heeft zjjn oudsten zoon
uit Servië te verbannen.
Er is nu besloten den twistzieken,
voormaligen kroonprins George naar
een regiment in het binnenland over
te plaatsen, waar hjj het commando
voor een compagnie zal krijgen. Binnen
8 dagen zal prinB George Belgrado
verlaten om naar Gornji Milanowatz
te gaan, waar hjj bjj het 10e regiment
De volkswil.
De meerderheid in eene regeering,
dat kan dus do helft plus één der af
gevaardigden zjjn, wordt geacht den
wil van het volk te vertegenwoordi
gen. Het volk wie zjjn dat? Bjj ons
zjjn dat niet anders dan een gedeelte
der meerderjarige mannelijke bevol
king.
De kiezers vormen het volk en de
gekozenen vertegenwoordigen den wil
van dat volk. Een verzameling van
menscholjjke eenheden aan elkander
in staatkundige reohten geljjk en te
zamen souverein, dit iB de heerschende
opvatting omtrent de beteekenis van
het woord „het volk". Wjj leven nu
onder een systeem van partjjregeering
doordat bjj de jongste algemeene ver
kiezing een meerderheid van rechtsehe
Kamerleden verkozen is. Bjjna alle
stemgerechtigden bjj kamerverkiezin
gen behooren tot een der partjjen die
samen de groepen rechts en links
vormen. Zjj zjjn trouw aan het link-
sche of rechtsehe geloof, dat in hen is,
ofschoon zeer velen geen reden zouden
kunnen opgeven waarom dat zoo is. Maar
buiten dezen zjjn er in elk district ook
eenigen die schommelen tussehenrechts
en links, mannen die of niet of zeer
losjes aan een der partjjen verbonden
zjjn. En nu hangt in vele gevallen de
meerderheid bjj eene verkiezing juint
van deze stemmen af en deze zjjn
't dus dikwijls, die onze vertegen
woordigende lichamen benoemen. De
verkiezingen worden dan ook veelal
niet, zooals wel beweerd wordt, beslist
door plotselinge veranderingen in de
publieko opinie, maar door de ver-
anderljjke nukken der schommelaars.
Maar zelfB al laat men deze wankel
moedigen buiten rekening, dan nog
is 't duidelijk, dat een werkelijke meer
derheid niet „het volk" vertegen
woordigt. Terecht schreef voor jaren
Burke reeds in zjjn Appeal from the
new to the old Wighs, „Wjj denken
zoo weinig ernstig na over dingen,
die dageljjks voorkomen, dat we het
besluit eener meerderheid als een soort
van natuurwet beschouwen. Doeh zulk
een geheel, dat slechts uit een gedeelte
bestaat, is een der ergste ficties en
alzoo een zeer slechte grondslag voor
een stelsel eener kunstmatige samen
werking."
Geven nu de volksvertegenwoor
digers den wil weer van het volk
We moeten om hierop te kunnen
antwoorden eerst deflnieeren wat
wil is en naar die definitie hoeven
we niet lang te zoeken, omdat Aristo-
teles die al gegeven heeft in de wooi-
dentvil is aandrift met rede. Maar
in de verkiezingsdagen toonen de
volksredenaars, de schrijvers van bro
chures en partjjblaadjes maar zelden
iets anders dan aandrift zonder rede.
59 FEUILLETON.
Naar hel Engelsch
VAK
Barones ORCZT.
Plotseling was de menigte meer
geneigd tot wraak op twee enkele
menschen dan tot meer omvangrijke
strijdlustige dadende Bastille was
bjj dag genomen, die poging zou
waarschijnlijk niet zoo goed gelukt
zjjn op een stikdonkeren avond als
deze, nu men geen hand voor de
oogen kon zien en de motregen tot
.op merg en been doordrong.
Zjj kunnen wel een van de poor
ten doorgegaan zjjn opperde dezelfde
stem van uit de duisternis.
De barrières de barrières!
■zoo klonk de echo uit de menigte.
Het kleine gezelschap vluchtelingen
en hun vrienden hielden eikaar vast.
Eindelijk begrepen zjj de bedoeling
van hun leider. Aan ons de taak om
te zorgeD, dat de menigte doet, wat
■wjj wenschen, had de Roode Pimper
nel gezegd.
Hjj wenschte zichzelf en zjjn vrien
den buiten Parjjs te brengen en er
was alle kans, dat het hem zou geluk
ken.
Juliette voelde haar hart van opge
wondenheid heftig kloppen; haar sterk
handje klemde zich met wilde kracht
om de vingers van Dóroulède.
Naast den man, dien zjj haar hart
en ziel gegeven had, bewonderde zjj
en keek zjj op naar den edelen avon
turier. den fljnbeschaafden gentleman
Zjj prikkelen de hartstochten, die
van begeerte en van haat. Wat
wjj de wil van het volk noemen is,
op zjjn best genomen, een voornemen
vaag en vormloos, meestal niet meer
dan een begeerte, een wensch.
Het onberedeneerde instinct der
groote massa vervult in de staatszaken
een werkeljjke functie en somB heeft
't ook geljjk tegen de redeneeringen
van beroep politici in. De maatschappij
echter is een organisme en geen toe
vallige verzameling van souvereiue
en gelijkwaardige eenheden. In een
beschaafd land vinden we zeer uiteen-
loopende individualiteiten en, hoe be
schaafder het land, hoe grooter het
verschil tnssehen hen is. Ook vinden
we als combinatiën van de zeer uit-
eenloopende individualiteiten een aan
tal groepen met verschillende, maar
toch van eikaar afhankelijke be
langen, die alle noodig zjjn om een
volledig staatkundig lichaam te vor
men. Slechts wanneer wij een stelsel
hadden, waarbjj de verschillende fac
toren der gemeenschap, groepen, klas
sen, instellingen, ambten, bedrijven,
standen enz. welke men in het maat
schappelijk leven aantreft, in even
redigheid met hunne respectieve waar
de werden vertegenwoordigd, zou deze
vertegenwoordiging beschouwd kun
nen worden als gerechtigd om den
wil van het volk in kwesties van
algemeen belang uit te drukken. Dit
zou het ideaal van een volksverte
genwoordiging zijn, de wezenlijke
regeering op den volkswil gegrond
Mirabeau, een der weinigen die in
de Fransche revolutie zjjn verstand
bjj elkaar wist te houden, zeide dat in
deze woorden Volksveregtenwoordi-
gende -egeeringsliehamen kunnen ver
geleken worden met kaarten, die ge
deelten van het land naar hun ware
verhouding moeten weergeven 1"
Maar in ons land is 't daar ver
vandaan
VERDEDIGING OF ZELFBE
SCHULDIGING t
In antwoord op onze onthulling be
treffende de praktjjken van De Zeeuu)
schrijft het blad een apologie bestaande
uit de volgende vier punten
(Vet en cursief van De Zeeuw.)
Ie. Nooit nemen wjj een bericht
uit dat blad over, zonder den naam
van de bron er onder te zetten. Wordt
't een enkele maal verzuimd dan
is 't een door ons over 't hoofd
geziene omissie van den zetter.
Dit was ook 't geval met 't door
haar gesignaleerde bericht.
2e. Die omissie van don zetter
ontdekten wjj pas Maandagavond
5 uur, dus na het afdrukken van
ome eerste editieen herstelden haar,
doeh verzuimden dat te „corrigee-
van hooge geboorte, die met vuil ge
laat en vodden van kleeren aan, de
schitterendste rol speelde, die ooit op
het tooneel vertoond was.
Naar de barrières naar de
barrières
Als een kudde wilde paarden voort
gedreven door den zweep van den her
der, begon het gepeupel zich naar alle
kanten te verspreiden Niet wetende
wat het wilde, niet wetende wat het
zou vinden, half de oorzaak en het
voorwerp van hun woede vergetend,
snelden allen naar de poorten van
de groote stad, waardoor de gevan
genen ontvlucht heetten te zjjn.
De drie Engelschen en Déroulède
met Juliette goed beschermd in hun
midden, hadden zich nog niet bjj de
voortsnellenden gevoegd. De menigie
op het open plein was nog heel dik,
de straten die er op uitkwamen heel
nauw en daardoor baanden zjj zv-.h
duwend, stompend, vloekend, een
weg naar de barrières.
Door de Rue Turbigo naar de Bel
leville Poort door de Rue detFilles
en de Rue dn Chemin Vert naar Po-
pinconrt, holden zjj, elkaar op den
grond gooiend en de zwaksten onder
den voet vertrappend. Het waren allen
ruwe, wilde wezens, gewoon aan
dergeljjke behandelingen, telkens weer
stonden zjj op, terwjjl de modder hen
om de ooren spatte.
Van het donkere, open plein holden
deze wezens van den nacht straten in,
die nog donkerder waren.
Voort holden zjj voort 1 voort
nu weer in groote raassa's, dan bij
kleine groepen tegelijk sommigen
naar het Noorden, anderen naar het
Zuiden, Oosten of Westen.
Van den Oêstkant kwam de kreet
ren", zoodat wjj eerst na 't afdruk
ken de zetfouten vonden. In ieder
geval 't verzuim was hersteld.
3e. Wat de Goesche Crt. van
coïncidentie bazelt, is heelemaal
mis. Wjj zien de Goesche Crt.
nooit 's avonds, want wjj zjjn er
niet op geabonneerd. Wij ontvangen
dat blad pas den volgenden morgen
te ongeveer 9 uur. Trouwens de
Zeeuw drukt haar stads-cditie ge
regeld af voor er sprake is van
rondbrenging der Goesche Crt. Aan
dergeljjke kleine middelen om ge
bruik te maken van een concur-
reerend blad op den avond dat ons
blad verschijnt doen wij niet mee.
Bedoeld verzoek van de Goesche Crt.
lazen wjj dan ook niet Maandag
avond maar Dinsdagmorgen.
4e. Hetgeen de Goesche Crt. in
de drie laatste alinea's van haar
epistel aan ons adres schrjjft, is
dan ook wjj zullen er niet meer
van zeggen totaal onverdiend.
Punt I. Nooitbehalve een en
kele maal. Dat wil dus in gew oon
Hollandsch zeggennu en dan.
Punt II. Omissie van een zetter
na het afdrukken ontdekt. Waarom
dan een zoo overhaast geschreven en
ongecorrigeerd bericht onder Laatste
berichten
En dan een zetfoutHm
Tis mogeljjck, o ghesellekens,
Maer waerschjjneljjck en isset niet.
Punt III. Een lengen 1 De Zeeuw is
wèl geabonneerd op de Goesche Courant.
Punt IV. Niet onverdiend, maar on
volledig. Zoeals men uit punt III ziet,
is er in ons vorig artikeltje een kwa
lificatie van De Zeeuw ongenoemd
gebleven.
UoitcnluBd.
De dageraad der vrijheid.
Terwjjl liberaal en conservatief el
kander in Engeland bestrijden, wach
ten de Ieren stil af. Hoewel zjj zich
niet sterk betrokken gevoelen bjj de
geschilpunten, waarom de strjjd aan
de stembus wordt gevoerd, is deze
strjjd, door de onverwachte voordeelen,
die de conservatieven behalen, van het
allerhoogste belang.
Ierland, hoewel met Groot-Brittanje
één koninkrjjk vormend, heeft zich
nimmer nauw verwant gevoeld aan
de overige deelen van den staat. De
leren zjjn van anderen aard, dan de
Engelschen en Schotten. Hun gods
dienst is een andere, hun levenswjjze
is anders en op het Groene Eiland
heerscht nog steeds een stille haat
tegen de Engelschen.
Er is een tjjd geweest, dat nu sn
dan die haat heftig oplaaide, de IerBehe
bevolking greep naar de wapens om
zich te bevrjjden van het Engelsche
van de zeemeeuw.
Het kleine gezelschap snelde moedig
naar het Oosten. Langs de Rue de
la Republique volgden zjj de roepstem
van hun leider. De menigte was hier
heel dikde Barrière Mènilmontant
was vlak bjj, en aan den anderen
kant was het Kerkhof van Père La-
ehaise. Het was de poort, die het
dichtst bjj de Temple was, en de me
nigte wilde iets uitrichten, niet te
veel tjjd verliezen door langs de mod
derige straten te snellen en nat en
koud t worden, maar de roemruch
tige daden van den 14den Juli her
halen, en de barrières van Parjjs over
meesteren meer door de kracht van
hun wil dan door kracht van wapenen.
Onder deze voorthollende mensehen-
massa bleven de vier mannen met
Juliette in hun midden volkomen onop
gemerkt.
Na een kwartier was Mènilmontant
bereikt.*
De groote poorten van de stad wer
den goed bewaakt door detachementen
van de Nationale Garde, ieder onder
bevel van een officier. Twintig man
op zjjn meest wat was dat tegen
over zoo'n bende
Wie bad er ooit van gedroomd, dat
Parjjs van binnen uit bestormd zou
worden
Bij iedere poort in het Noorden en
Oosten van de stad stond nu een
menigte van vier of vjjf duizend men
schen sterk, een raenschenmassa, die
zelf niet wist, wat zjj wilde. Iedereen
was vergeten wat de oorzaak was
van dat blindelings krankzinnig voort
hollen naar de eerste, de beste barrière.
Maar iedereen wist, dat hjj of zjj
door de barrière wilde, de soldaten
aanvallen en den kapitein van de
Garde neervellen.
En met een wilde kreet werden alle
stadspoorten bestormd.
Als een reuzensterke windstoot,
stormde de bevolking op dien gedenk-
waardigen avond van Fructidor op de
cordon der soldaten los, die tever
geefs trachtte haar tegen te houden.
Mannen en vrouwen, dronken van den
brandewjjn en van opgewondenheid,
schreeuwden „14 Juli" en eischten al
vloekend en dreigend het openen van
de poorten.
Het Fransche volk zou zjjn zin
hebben.
De Nationale Garde was machte
loos de commandeerende officieren
konden maar zwakken tegenstand
bieden.
IIet dreigend vuren dat in de dui
sternis en gietregen maar weinij
kwaad deed, had alleen ten gevolge
dat het gepeupel nog woedender werd.
De motregen was overgegaan in een
zwaren stortregen, met donderslagen
en voortdurende bliksemflitsen, die
zoo nn en dan met hun spookachtig,
phantastisch licht de groote menigte,
deze vuile aangezichten gekroond met
de roode mutsen der Vrijheid, deze
tooverheksen van vrouwen met haar
vochtig, verward haar en lange, drei
gende armen verlichtten.
Binnen een half uur was de bevol
king van Parjjs buiten haar eigen
poorten.
De overwinning was volkomen. De
Wacht bood geen tegenstand de offi
cieren waren omsingeld het groote
en machtige volk had zjjn zin.
Opgewonden zwierf het om de ves
tingwerken en langs de ongebruikte
terreinen die het door zjjn wil had
veroverd.
Maar de stortregen hield aan en met
de overwinning kwam oververzadi
ging oververzadiging te zamen met
natte kleeren, modderige voeten,
vermoeide lichamen en schor ge
schreeuwde kelen.
Te Mènilmontant, waar de meusehen-
massa het grootst, de drift het meest
gespannen, en de kreten het door
dringendst geweest waren strekte
zich nu voor deze vermoeide, opge
wonden menigte, de vredige kalmte
van het kerkhof van Père Lachaise
uit. De groote rjjen sombere monu
menten, de spookachtige ceders met
hun phantastische takkeD als armen
van honderd spoken, bezorgden deze
brutale, ontaarde menschenmassa
angst en schrik.
De stille majesteit van deze dooden-
stad echeen met onverholen minach
ting neer te zien op de hartstochten
van de zusterstad.
Instinctmatig had de menigte zich
teruggetrokken. Het kerkhof zag er
donker, verlaten en spookachtig uit.
De bliksemflitsen schenen spookachti
ge optochten van de verdwenen helden
van Frankrjjk, terwjjl zjj zwjjgemj
tusschen hun graven wandelden, te
verlichten. En de bevolking keerde
zich met een huivering ai van deze
uitgestrekte plek van eeuwigen vrede.
Plotseling kon men van binnen de
kerkhofpoort het geluid van de zee
meeuw driemaal herhaald hooren. En
vijf donkere gestalten in mantels ge
wikkeld verlieten ongemerkt de me
nigte en gingen een voor een het
kerkhol van Pére Lachaise binnen
door een gat in den muur dichtbjj
den hoofingang.
Nog eens de kreet van de zeemeeuw.
Slot volgt.)