N°. 3 1910
Donderdag 0 Januari
9?te jaargang,
In stormachtige Tijden.
FEUILLETON.
GOESCIIE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prfls per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertentiën jvóór 2 uren op den dag der
uitgave.
COURANT.
De prijs der gewone advertcntiën'ls van 1-5 regelsöO ct., eiken regel meer 10 ct.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de pr\js slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Bewijsnummers 6 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. vah Seters. Uitgave vau de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Eene waterleiding:,
«ene suikerfabriek en een
stoomtram.
(Aangeboden).
In zijn rapport over do mogelyk-
heid en wenscheljjkheid van eene
waterleiding voor Znid-Beveland, zegt
het comité dat door zoo'n waterlei
ding, industrieën, die thans nog op ods
eiland onbestaanbaar zijn, mogelijk
zullen worden, waardoor Zuid-Beve
land nog tot hooger bloei zal komen.
Aan de degelijkheid van het werk
van het comité is terecht door iedereen
die daarvan kennis nam en zoo ook
in de Tweede Kamer der Staten-
Generaal hulde gebracht. Wij mochten
dus vertrouwen dat ook deze bewering
geen los gepraat was, maar toch heb
ben wy' verrast gestaan over de groote
waarheid, die ook in deze woorden
lag.
Zuid-Beveland is een land dat voor
de cultuur van suikerbieten voortreffe
lijk geschikt is. Dat weet ieder, maar
ieder weet ook dat het niet mogelijk
is hier een suikerfabriek te stichten.
Er is dikwijls genoeg over gedacht,
maar telkens weer bleek het onmoge
lijk, omdat er geen zoet water te
krjjgen was. Nog voor verleden jaar
hebben de Zuid-Bevelandsche land
bouwers de coöperatieve suikerfabriek
in Dinteloord moeten bouwen. Stellig
zou het veel voordeeliger zijn ge
weest, als men die op het eiland zelf
had kunnen oprichten. Dat zou dui-
zende guldens aan scheepsvracht be
spaard hebben, die de aandeelhouders
dan als meerdere winst zouden hebben
kunnen opstrijken. Dat zou ook dui-
zende guldens aan arbeidsloon in het
eiland hebben gehouden, waar alle
neringdoenden wel bjj zouden hebben
gevaren.
Ware er eene waterleiding geweest
dan had al dat geld verdeeld kunnen
worden en nog is bet niet te laat.
Indien het de bestuurders niet mangelt
aan alle begrip van wat goed is voor
hunne gemeenten zal de waterleiding
er stellig komen. De onderneming is
volkomen bestaanbaar, zjj wordt op
den duur een goede zaak. Bij de moge
lijke zorgen der eerste jaren zal de
Staat zich niet onbetuigd laten. Na
hetgeen er over dit onderwerp laatste
lijk in de Tweede Kamer is gesproken,
behoeft daaraan geen twijfel meer te
bestaan. Wjj verwachten dat het comité
spoedig over besliste toezeggingen
van de Kegeering zal kannen be
richten. Dan aarzele men niet en taste
toe. Bedachtzaamheid is plicht der
overheid, maar men bedenke ook dat
hem, die het onderste uit de kan heb
ben wil, het lid op den neus valt.
Een der eerste goede gevolgen kan
zijn een winst van duizende guldens
voor ons eiland.
Men zal ongeloovig het hoofd schud
den en zeggen dat het water der
waterleiding gekocht moet worden en
dat het veel te duur wordt, om zulke
groote hoeveelheden te koopen.
Zeker, gekocht moet het worden,
maar zulke groote hoeveelheden be
hoeft een suikerfabriek niet. Dat was
vroeger wel het geval, maar tegen-
51
Vaar het Engelsch
TAS
Barones ORCZT.
Maai gij, burgers van Frankrijk,
die boven alles edel, waar en ridder
lijk zijt, gij zult niet toestaan, dat de
zachte opwellingen van een jonge en
lieve vrouw zoo zwaar gestraft worden.
Op u, vrouwen van Frankrijk, doe
ik een beroep in naam van uw kinder
jaren, meisjestijd en moederschap
beoordeel haar zacht, zij is het waard,
meer waard dan eenige andere heldin
uit de historie van Frankrijk.
Zijn magnetische stem weerklonk
door de groote sombere rechtzaal.
Zijn enthousiasme sleepte zijn toe
hoorders mee, zijn beroep op hun eer
en ridderlijkheid riep alle betere ge
voelens in hen wakker. Hoewel zij hem
haatten om zijn verraad, toch hadden
zjjn meesleepende wporden hun harten
voor haar geopend.
Zij hadden naar hem geluisterd
Zonder hem in de rede te vallen, en
nu hjj eindelijk zweeg, was het uit
half ingehouden uitroepen en blikken
woordig is het anders. Wij namen
dezer dagen kennis van een schrij
ven van een der groote machine
fabrieken, die zich speciaal op de
installatie van suikerfabrieken toe
legt in welk schrijven werd aange
boden eene installatie te maken,
die 1,000,000 tot 1,200,000 K.G. bieten
per dag kan verwerken en daarvoor
niet meer dan 300 M3. versch zoet
water behoeft. Stellig zal de water
leiding aan een klant, die driehonderd
kubieke meters water per dag afnam,
reductie op den prijs geven en dan is
het wel zeker dat wanneer de fabriek
op een geschikt punt van het eiland
werd gebouwd, de lagere vervoer
kosten der bieten naar de fabriek
dubbel en dwars mogelijk zouden
maken dat water te betalen. Als elke
honderd kilogram bieten ook maar
één cent goedkooper was aan vracht,
dan is dit voor zoo'n fabriek al hon
derd tot honderdtwintig gulden per
dag. Zelfs al moest men het water
betalen zonder reductie, tegen den
prjjs van 30 cent per kubieke meter,
dan zou dat voor 300 kubieke meters
toch nog maar negentig gulden zijn.
Eene waterleiding maakt dus eene
suikerfabriek mogelijk. Maar nu een
stoomtram
Weder worden ernstige pogingen
aangewend om door Zuid-Beveland
een net van stoomtrammen te leggen.
Hoog noodig ware dit zeker. Ons eiland
is in dit opzicht geheel en al misdeeld.
Telkens echter stuit alles af op de
te geringe ontvangsten. Maar dat
zou anders worden wanneer er een
suikerfabriek was. Natuurlijk zal de
stoomtram moeten zorgen voor eene
aansluiting aan de fabriek en voor
flink wat vrachtwagens en goede laad
plaatsen Maar dan mag er ook een groot
bietenvervoer worden verwacht. En
wat dat beteekent kunnen wij het best
in onze eigen provincie zienDe stoom
tram van Breskens naar Maldeghem
en die van Hulst naar Walsoorden
bestaan ook voor een groot deel van
het bietenvervoer. Men bedenke eens
wat het voor de landbouwers onder
lleinkenBzand, 's Heerenhoek, Drie
wegen, Ovezande, Nisse, 's-Gravcn-
polder zal verschillen wanneer zij op
het dorp zelf hunnen bieten kunnen
afleveren en wanneer zij er niet meer
uren ver mee behoeven te rijden.
Is het bestaan van den stoomtram
eenmaal mogelijk door het bietenver*
voer dan profiteert meteen hij er van
die aardappelen of uien, of andere
producten te verzenden heeft.
Dit alles kwam ons voor den geest
toen wij vernamen dat een suikerfa
briek kan worden gemaakt die maar
weinig water noodig beeft. Een cou
rant is do plaats niet om zulke zaken
in bijzonderheden te gaan behandelen.
Maar wel is haar taak voor te lichten
en te wijzen op wat vooruitgang bren
gen kan. Van die plicht hebben wij
ons gaarne gekweten.
Buitenland.
Een regeering van militairen.
Griekenland blijft het land van de
verrassingen en niet van de aange-
op Juliette geworpen heel duidelijk,
dat de menigte, die eerst niets van
haar wilde weten, zich nu blijkbaar
tot haar voelde aangetrokken.
Als het volk op dit oogenblik over
het lot van Juliette had moeten be
slissen, dan zou het haar zeker met
algemeene stemmen hebben vrijge
sproken.
Terwjjl Déroulède sprak had Mer
lin een paar maal getracht op het ge
laat van zijn vriend Fouequier Tin-
ville te lezen, maar de Publieke Ver
volger stond met zjjn gezicht in de
schaduw en had tijdens de speech van
den burger-afgevaardigde geen spier
bewogen. Hjj zat daar achter zijn les
senaar met da kin op de hand rustend
voor zich uit te staren met een uit
drukking van onverschilligheid, bijna
van onnoozelheid.
Toen Déroulède nu ophield met
spreken en de geestdrift weer wat be
daard was, kwam by langzaam over
eind en zei kalm
Dus u beweert, burger-afgevaar
digde, dat de beklaagde een onschul
dig meisje is
Ja, zei Déroulède luid.
En wil u dan het hof eens ver
tellen, waarom u zoo bereid is uzelf
van verraad tegen de republiek te be
schuldigen, terwjjl n toch heel goed
de gevolgen van uw daad kent
name. Dezer dagen kwam plotseling
het bericht van het aftreden van een
der ministers de wereld verbazen.
Achteraf blijkt, dat weder de bond
van officieren de oorzaak is van de
crisis.
Door het Kabinet werden maatre
gelen voorbereid, die den militairen
niet konden behagen. jj
In andere landen is het leger on-
dergesehikt aan de regcering, in i
Griekenland is het tegenwoordig an-
dersom. Namens den officierenbond
werd aan het ministerie geschreven,
dat het af moest treden, en om aan
dien eisch kracht bij te zetten, wera
een deel van het garnizoen te Athene
voorzien van patronen. De wenk was
duidelijkwilden de ministers niet
vrijwillig aftreden dan zou geweld
worden gebruikt.
Tevens werd aan de bladon ver
boden van de genomen maatregelen
melding te maken.
Niet onduidelijk was een manifest,
waarin de officieren verklaarden een
laatste beroep te doen op de vader
landsliefde der regeerders, daar anders
de hulp van leger en vloot moest
worden ingeroepen.
Verwonderlijk is het, dat niemand
der leidende personen er aan gedacht
heeft zich te verzetten tegen een der
gelijke ongrondwettige handelwijze.
Integendeel, gelaten bogen de ministers
het hoofd en blijde waren zjj, toen
de officierenbond na eenige onderhan
deling verklaarde zich tevreden te
stellen met het aftreden van den mi
nister van binnenlandsehe zaken
alleen.
En onderworpen teekende do koning
het ontslag van den minister.
liet is onbegrijpelijk, dat èn de
koning, èn hot volk zonder tegen
streven afstand doen van hun wettige
rechten.
En nog vreemder is het, dat mannen
aan wie de natie de wapens heeft,
toevertrouwd om de eer en de waar
digheid van het land te verdedigen,
zoover hun plicht vergeten en zelf de
wetten vertreden, die zjj geroepen zijn
te handhaven.
Wel ver is het gekomen met Grie
kenland."
De positie voor dit rjjk wordt nog
moeielijker door
De Kretakwestib,
die telkens weder een nieuw stadium
intreedt en nieuwe bezwaren schept.
Nn weder heeft de regeering van
Kreta aanhankelijkheid en onderwor
penheid betnigd en een eed van trouw
gezworen aan den Griekschen mo
narch.
Wat nu
Turkjje is in naam suzerain over
Kreta en de Jong-Turken sehjjnen niet
geneigd, zieh hun rechten te laten
ontnemen. De mogendheden daaren
tegen zullen Turkije niet vrjj laten in
een actie tegen genoemd eiland, doch
evenmin tolereeren, dat Griekenland
het annexeert.
De Kretensers en de Grieken ver
langen naar een vereeniging en het
eenige, dat de verwerkelijking van
dit ideaal belemmert, is de krachte
loosheid van Griekenland. Maar sedert
Zou er een Fransehman zjjn,
die zjjn leven wil redden ten koste
van de eer van een vrouw antwoordde
Déroulède trotseh.
Een gemompel van bjjval begroette
deze woorden, en Tinville zei daarom
Juist zoo, heel juist. Wjj waar-
deeren uw ridderlijkheid, burger-af
gevaardigde. Dezelfde geest bezielt u
ongetwijfeld als u beweert, dat de
beklaagde niets wist van de papieren
die n zegt vernietigd te hebben
Zij wist er niets van. Ik ver
nietigde ze; ik wist niet, dat zjj ge
vonden waren toen ik in huis terug
kwam, hoorde ik dat burgeres Juliette
Marny zichzelf valseh bosohuldigd had
vau het verbranden der papieren.
Zij zei, dat het minnebrieven
waren.
Dat is niet waar.
U beweert dus, dat zjj onschul
dig is
Voor de geheele wereld.
Hoe komt liet dan, dat die verrader
lijke briefwisseling nog smeulende ge
vonden is in Jen asclila op de kamer
van die jonge dame en de gescheurde
brieventasch verborgen tussohen haar
japonnen in een valies
Dat is niet waar.
De minister van Justitie, burger
afgevaardigde Merlin, staat voor de
waarheid daarvan in.
de officierenbond zulk een groote
macht heeft gekregen, is niet te voor
zeggen wat Griekenland doen en in
wo ke avonturen het zich storten zal.
En zoo staan we weer voor de mo
gelijkheid van nienwe verwikkelingen.
ttechtftzaken
Hoooe Raad.
De Hooge Raad verwees naar de
rechtbank te Middelburg de zaak van
A. N., landbouwer te Goes, door den
kantonrechter aldaar veroordeeld tot
f 3 boete of 2 dagen hechtenis, wegens
het doen rijden over een andermans
grond, waarvan de toegang op voor
hem bljjkbare wijze verboden was.
Een advocate.
Ter openbare civiele terechtzitting
der Arrondissements-Rechtbank te Mid
delburg werd hedenmorgen mejuffr.
mr. J. Bolle beëedigd als advocaat en
procureur bij die rechtbank, waarbij
z\j het eerste vrouwelijke lid der Mid-
delburgsobe balie is. Zij heeft zich
te Middelburg gevestigd.
Landbouw, Veeteelt en
V isscherij.
Oksterhandel.
Wij ontvingen van het Departement
vau Landbouw een exemplaar van de
Fransche vertaling van het in .Han
delsberichten" no. 133 opgenomen
„Overzicht vau de maatregelen, welke
in Nederland worden genomen ter
voorkoming van ziektegevallen ten
gevolge van het verbruik van vandaar
afkomstige oesters of mosselen", met
daaraan toegevoegde 2 bjjlagen.
Lit de Pers
De Eereraad.
Uit den Haagschen Brief in De
Tijd (R -K.)
„Hetzelfde jaar, waarin hjj (dr. Kuy-
per) als overwinnaar den eindpaal
bereikt, bracht ons echter de zaak-
Lehman, op zijn succes een schaduw
verspreidend een welsprekende waar
schuwing, dat hij, die groote dingen
onderneemt, altijd bedacht moet zijn
over kleine niet te struikelen. Wat
mij hierin het meest bedroeft is, dat
dr. Kuyper met deze het nieuwe jaar
laat ingaan. Had hij dadelijk gespro
ken, zonder terughouding gesproken,
de zaak zou vermoedelijk reeds ver
geten zjjn. Had hjj in November da
delijk een eereraad benoemd, wij had
den misschien zijn uitspraak. In ieder
geval zou het enquête-voorstel Troel
stra dan ternauwernood zjjn vermeld,
ware het niet geheel achterwege ge
bleven.
Thans wachten wij altijd nog onge
duldig, steeds op den uitkijk naar den
eereraad, die werd toegezegd, maar
zonder iets te zien komen. Van een
man, met zoo onbetwiste groote tac
tische gaven, verstaat men dit niet,
tenzij dit kan alleen bij gevoel van
schuld zou gespeculeerd worden
op een verveling, die ten slotte het
Nederlandsche volk voor de geheele
Het is de waarheid, zei Juliette
kalm.
Haar stem klonk duidelijk, bijna
triomfeerend te midden van de adem-
looze stilte, veroorzaakt door de elkaar
snel opvolgende vragen en luidklin-
kende antwoorden.
Déroulède zweeg nu.
Dat eene onnoozele feit was hem
onbekend. Anno Mie had, toen zjj hem
op de hoogte bracht van de gebeurte
nissen in verband met de arrestatie
van Juliette, vergeten te zeggen, dat
de verbrande brieven in de kamer
van het jonge meisje gevonden waren.
Tot op dit oogenblik was hij onder
den indruk geweest, dat zij de papieren
verbrand en den brieventasoh ver
scheurd had in de studeerkamer, waar
zjj alleen gebleven was, nadat Merlin
en zjjn mannen de kamer verlaten
hadden.
Zjj kon ze daar gemakkelijk ver
brand hebben, omdat daar altijd een
klein spirituslampje brandde op een
hoektafeltje ten dienste van liefhebbers
van rooken.
Dit onbeteekeuendo feit veranderde
nn geheel den loop de gebeurtenissen.
Tinville bad niets te doen dan oen
kreet vol verontwaardiging te slaken.
Burgers van Frankrijk, let nu
eens op, hoe ge bedrogen wordt 1
Toen wendde hij zieh nog eens tot
Lohmann-zaak onverschillig en onge
voelig maakt. Een der eerste zaken,
die ik van 1910 dan ook verwacht is
de benoeming van den eereraad".
Eet Volk sehrjjft
„Het is nu al gauw zes weken ge
leden dat De Standaard mededeelde
dat dr. Kuyper terstond al van plan
was geweest zijn zaak voor een eere
raad te brengen.
„De blijkbare bedoeling van het
stukje was de indiening van het voor
stel der parlementaire enquête te voor
komen. Nu dat niet gelukt is, en de
heeren in de Kamer toch zullen moe
ten stemmen, vóór of tegen een seri
eus onderzoek, nu heeft de eereraad
te voren zjjn doel gemist. Blijkbaar
heeft dr. Kuyper niet veel haast bij
de samenstelling en geen dergenen
die er voor gevraagd zijn, schijnt er
veel Irek in te hebben.
„Wat geen wonder is. Te meer
daar degeen voor wien 't gevraagd
wordt, zich gedraagt alsof er noch
van parlementaire enquête, noch van
eereraad sprake behoefde te zjjn."
Prorincienienws.
Kapelle. De fiets, waarvan in een
vorig bericht melding gemaakt werd,
is terecht. Ze werd door den rijksveld
wachter Kriekaard Maandagmiddag
opgespoord in een herberg onder
Kruiningen, genaamd „het Olme-
boompje". De bewoner hiervan had
de fiets van een rondreizend persoon
gekocht voor 14 gulden. Deze persoon,
op wien Zondagmorgen reeds dadelijk
verdenking was gevallen, was van
Vlissingen gekomen. Op den postweg
naar Ierseke heeft hij aan een persoon
den weg gevraagd naar Bergen-op-
Zoom. By het herberje heeft hij waar
schijnlijk de fiets genomen, en is verder
gegaan, maar met de fiets aan de
hand, want hij kon niet eens fietsen.
Door verkeerd te loopen is hij zeker bjj
de herberg nabjj Kruiningen aange
land. Nadat hij de fiets verkocht had, is
hjj naar Kruiningen gegaan, en heeft
daar gelogeerd in het Hotel de Koren
beurs. Den volgenden morgen is hij
ongeveer te halftien vertrokken naar
Hansweert en vandaar naar Antwer
pen. De vogel is das gevlogen. Waren
de kennissen van den verliezer der
fiets ieder eens een half uurtje naar
verschillende zjjden gefietst,dan waren
denkelijk fiets en dief hun wel in
handen gevallen.
Dinsdagmiddag had de landbou
wer Bakker van Ierseke nabij ons
dorp bet ongeluk, dat zjjn fiets brak,
met het ongelukkig gevolg dat hij
door den val bewusteloos werd. On
middellijk werd geneeskundige hulp
ingeroepen en bedoelde persoon naar
de herberg van Hanson geleid, waar
hij verder verpleegd werd. Om half
negen is hij per landauer huiswaarts
gebracht. Zijn gezicht is deerlijk ge
havend. Aanvankelijk vreesde de
dokter nog voor hersenschudding.
Hansweert. Bjj de familie alhier is
bericht ontvangen dat in den nacht
van Zaterdag op Zondag de 21-jarige
kapitein C. Noels van de sleepboot
Zelandia, bij het naar boord gaan te
Déroulède.
Burger Déroulède zoo begon
hij.
Maar in het rumoer, dat nu volgde,
kon hjj zijn eigen stem niet meer hoo-
ren. De ingehouden woede van het
geheele Parijsehe gepeupel scheen nn
uiting te vinden in het geschreeuw,
waarmee de menigte trachtte den
verderen'voortgang der zaken te be
letten.
Evenals hun voor indrukken zoo
vatbare harten plotseling gesmolten
waren ten opzichte van Juliette, even
zoo veranderde nn plotseling hun
houding van sympathie in een van
afschuw en verontwaardiging.
Twee mensohen hadden hen om den
tnin geleid en bedrogen.
Een dezer hadden zjj vereerd en
vertrouwd, voor zoover hun ontaarde
harten daar nog toi in staat waren,
daarom scheen zijn zonde dubbel erg.
Hjj en die bleeke aristocrate hadden
nn al weken, maanden, misschien wel
jaren lang, samengezworen tegen de
republiek. In die maanden en jaren
had hjj tot hen gesproken en zij had
den geluisterd; hjj had hen doorzijn
schatten van welsprekendheid inge
palmd zooals zooeven nog.
(Wordt vervolgd).