It 136 1909 Donderdag 18 November. 96ste jaargang. Bij dit no. behoort een Bijvoegsel. 32 FEUILLETON. In stormachtige Tijden. Telefoonnummer 33. Directeur A. F. A. tan Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kebremans. Do uitgavo'.dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prijs per'.kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 1,85. Afzonderlijke nommers 5 cent. Inzending van advertentiën vóór a uren op den dag der uitgave. De prjjs der gewone advertentiên'U van l-5regels50 et., eiken regel meer 10 ct' Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechtB tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels h 1,berekend. Bewijsnummers B cent. voorschriften nopens den omgang met dieren en machines mogen niet ont breken. Voorschriften behooren te worden gegeven betreffende de be scherming van stofverwekkenden ar beid in besloten ruimte en de venti latie der stallen. Een spoedig tot stand komen van een ongevallen verzekering van den landbouw acht de commissie noodzakelijk. Er is, nu er voor de industrie reeds zes jaar een ongevallen verzekering bestaat, genoeg onder vinding opgedaan op dat gebied en nu is dus het hoofdorgument waarom zoo'n verzekering niet op den land bouw toegepast werd vervallen. In schier alle landbonw-organisaties is dit onderwerp behandeld en op ern stige wjjze bestudeerd, er zijn dus ruim voldoende gegevens voorbanden. De regeling van den ziekte-verzeke ring behoeft aan die van een ongeval len-verzekering niet vooraf te gaan. Uitvoerig wordt dan omschreven, welke algemeene beginselen men zieb op dit punt heeft gedacht, en hoe de verzekeringsplicht van den werkgever en werkman moet ge regeld worden. Ook ziekte-verzekering is naar het oordeel der commissie noodzakelijk. Deze zou te splitsen zijn in tweeërlei soort n.l. tot verkrijging van uitkee- ring in geld of tot verkrijging van dokters hulp. Een gedwongen ziekte verzekering is niet geschikt, omdat te veel arbeiders buiten den verze- keringsdwang zouden moeten vallen en omdat de werkgevers zoo'n wet zouden kunnen ontwijken door meer losse arbeiders aan te nemen. Vrij willige verzekeringonder controle van overheidswege, is voor den land bouw aangewezen. Voorziening in de behoeften van oude en invaliede landarbeiders is, zegt het rapport dringend noodzake- keijjk. „De commissie wens,ebt er met klem op te wijzen, dat een wekeljjkseh inkomen, uit te keeren bij invaliditeit of bij bet bereiken van zekeren leef tijd een onberekenbaar gunstige wer king zou zijn op den geheelen toe stand der landarbeiders en met de verstrekking van grond te zamen hem zou kunnen helpen zich niet alleen op te werken tot een hoogere sport op de maatschappelijae ladder, maar ook zich daarop te handhaven tot voordeel voor ziehzelven en zijn kin deren. De lange, oude dag die voor de meer gegoeden een voorrecht is, is voor den landarbeider nog maar al te vaak een kwaad." ONVERDIENDE BLAAM. Bij de behandeling van het wets ontwerp tot onderzoek naar het vader schap heeft de heer Kahusen j.l. Don derdag in de Eerste Kamer gezegd dat het aantal van de buiten echt geboren kinderen minder afhangt van wette lijke bepalingen, dan wei van ras en land. „Dit bewjjst, zeide de spreker, de „provinciale statistiek van ons eigen „land. In Zeeland komen de meeste „onwettige kinderen voor." We hopen dat het overige deel der rede van den heer Kahusen min der onjuist is dan dit, want ten opzichte van getal bastaards is het Eerste Kamerlid ver van de waarheid. In Zeeland komen niet de meeste onwettige kinderen voor. Onze provin cie maakt hierin lang geen kwaad figuur, zooals uit de volgende statis tische getallen bljjkt. in de jaren van 1900 tot 1904 bedroeg het aantal onechte geboorten op 100 wettige N.-Holland 2,9 Z.-Holland 3,1 Fiesland 2,9 Groningen 3, Zeeland 2,8 Hierbjj komt nog dat het totaal geboorten (wettig en onwettig) in Zeeland hooger was dan in N.-Holland, Friesland en Groningen. De cijfers hiervan zjjn per 1000 inwoners. N.-Holl. Friesl. Gron Zeel. 1900 30,4 28,4 31,7 34, 1901 31,2 29,3 31,7 34,4 1902 30,5 29,— 29,3 31,6 33,6 1903 30,1 31,8 33,— 1904 29,3 28,7 31,1 32,2 In alle vijf de jaren was dus het geboorte cijfer in ons gewest aan merkelijk hooger dan in de drie, die Zeeland met onwettige geboorten overtreffen. De heer Rahusen zal in den Senaat zeker wel zjjn onjuiste opgave willen reetificeeren en de onverdiende blaan, die hij Zeeland aanwreef weder uit- wisschen. It n i t e li I a n d. Een niet verminderend gevaar. Hoe er toch steeds met het woord „vrede' geschermd wordt. Er is mis schien geen woord, dat zoo herhaalde lijk is misbruikt. Houdt een vorst een inspectie over leger en vloot, over den toestand, waarin de moderne oorlogs werktuigen zich bevinden, dan zal hij steeds in zijn redevoeringen gewa gen van het groote nut der krijgstoe rustingen voor den vrede. Komen bondgenooten, die over millioenenle- gers beschikken, bijeen, dan zal nimmer verzuimd worden, het bond genootschap te verheerlijken als een bolwerk voor den vrede Eén bond genootschap is er echter in Europa, zonder hetwelk ongetwijfeld reeds een bloedige kryg zou zijn ontbrand en dat is de Triple Alliantie, die Duitseh- land, Oostenrijk en Italië vereenigt. Z,pu ze uiteen vallen, dan bestond er alle kans, dat binnen korten tjjd de Oostenrijksche en Italiaansche legers elkander op het slagveld als tegenstanders zouden ontmoeten. In heel de wereld zijn er geen twee naties, die elkander zoo hartgrondig haten als de Oostenrijkers en de Ita lianen, die, o gril der hoogere politiek, bondgenooten zijn. De toestand der land arbeiders. H. Het rapport behandelt vervolgens de algemeene en vakontwikkeling. De verstandelijke en zedelijke ont wikkeling is vooruit gaande. In onze provincie echter zjjn de cijfers van geoorloofde en ongeoorloofd school verzuim dooi veldarbeid m 't oog loopend hoog. In Zeeland was het getal ongeoor loofde sehoolverzuimen bijna driemaal hooger dan dat van eenige andere provincie. Het hoogste vras (per 10000) (in 1905) Zeeland met 4991, dan volgde Groningen met 1Ï09, terwijl het laag ste ejjfer had Utrecht met 415. Ook bjj de geoorloofde schoolverzuimen spannen we verre de kroon n. 1.1813 (per 10000) gevolgd door Drenthe met 1345, het laagste N.-Holland met 165. Kinderarbeid blijkt dus in ons ge west bovenmate veel voor te komen. De ouders hier schjjnen nog niet voldoende te beseffen, dat de vermeer dering van inkomsten door kinderar beid medebrengt een verlies van ver standelijke en zedelijke kracht voor het kind, dat op later leeftijd dubbel gevoeld zal worden. Het vakonderwijs besprekend, legt de oommissie er nadruk op dat de arbeiders voor een productieve be bouwing van eigen grond vakonder wijs noodig hebben. In Zeeland worden 30 landbouwwintercursussen gegeven, bezocht door 259 leerlingen, waarvan slechts 59 uit arbeidersgezinnen. Aan de 4 tuinbouwwintereursussen wordt deelgenomen door 51 leerlingen, waar van 29 uit arbeidersgezinnen. De reden waarom de landbouwwintercursussen zoo slecht bezocht worden door ar beiderszoons zoekt de commissie in onverschilligheid voor alle vakonder- richt, aan onwetendheid ten aanzien van dit onderwjjs, aan geringe ont wikkeling, aan het in dienstbetrekking zijn en ook van de meening dat land bouwers van oordeel zijn dat zoons van arbeiders niet thuis behooren op cursussen, waaraan landbouwerszoons deelnemen. De eoir missie concludeert hierin dat het herhalingsonderwys meer reke ning moet houden met de eischen van het practische leven, dat het wen- schelijk is aan arbeidersdochters en -vrouwen onderricht te geven in huis- houdzaken, dat bij de regeling van het nijverheidsonderwijs op de belan gen der landarbeiders moet gelet worden en dat het schoolverzuim meer moet worden tegengegaan. We komen nu aau het belangrijke vraagstuk de Naar het Engelsch. VAN Barones OKCZT. Zjj deed nu zelfs geen poging, om haar schuld te verbergen. Een smee- kende blik, die van groot vertrouwen in hem sprak, trof hem en scheen hem te vragen, haar voor nog meer schaamte te behoeden. Misschien voelde zij, dat liefde zoo als de zjjne, niet in één oogenblik ge dood kon worden. Zijn geheele natuur was vol mede lijden en op dat medelijden deed zij voor het laatst nog een beroep, uit vrees van tegenover mevrouw Dérou léde en Anne Mie vernederd te wor den. En hjj, nog onder den invloed van die betooverende oogenblikken, toen hij aan haar voeten geknield had ge legen, begreep haar smeekbede, en terwijl by even zyn oogen sloot, om voor altjjd dat bekoorlijk vizioen van de reine engel, die hjj vereerd had, buiten te sluiten, wendde hij zich kalm tot Anne Mie. Geef mij dat papier, Anne Mie, zei hij koud. Misschien herken ik het schrift van mijn hitteraten vijand. verstrekking van grond aan landarbeiders. De houding der verschillende politieke partijen ten op zichte van deze kwestie wordt be sproken en de commissie zegt dat wanneer er één vraag is, die een stemmig wordt beantwoord, het wel deze is, of de arbeiders er pry's op stellen grond in gebruik te krijgen. Bijna alle verslaggevers in dit rapport beschouwen het als een uitnemend middel tot verbetering van den toe stand der landarbeiders. De voordeelen van het bezit of gebruik van eigen land worden overwogen en ook de nadeelen. De eerste mogen we als bekend veronderstellen, de nadeelen zijn dat het loon wordt gedrukt, dat arbeiders in goede tijden te hooge koop- en huurprijzen zullen betalen voor grond die zy in mindere goede tjjden niet kunnen dragen, verder verlies van be wegingsvrijheid en niet gering acht men de schade aan den bodem toege bracht door uitmergeling en roofbouw, waaraan grond bij gebruik door perso nen met geringe middelen bloot staat. Verder zal de arbeidsdag buitengewoon lang zyn, hierdoor lijdt het arbeids vermogen en de werkgever zal nadeel lijden. De groote boeren zeggen er van de arbeider werkt op zijn eigen grond en komt bij ons om uit te rusten. Deze en andere bezwaren weerlegt de commissie. De commissie gaat dan uitvoerig na, hoe het in het buitenland hiermee gesteld is en meent, dat ook in ons land het grondgebruik hij arbeiders moet worden bevorderd. Het vereeni- gingsleven heeft in dit opzicht nog weinig uitgericht en dan alleen nog maar uit liefdadigheid. Enkele arm besturen, waaronder dat te Goes, hebben het geven van grond aan arbeiders, als vorm van armenzorg, aanvaard, doch dit komt nog slechts hoogst zelden voor. Er zijn dan ook aan dit verstrekken van grond bij zondere moeieljjkheden verbonden van rechtsvormen, erfpacht en op stal, beklemrecht, pacht, eigendom, grondrente enz. Ampel en breed be spreekt de commissie al deze zaken en wijst er dan op van hoe hoog be lang het is dat in breeden kring het zegenrijke over grondgebruik wordt beseft en het vooral de macht van het voorbeeld groot is. In landbouwkrin- gen, by den Staat, gemeente- en arm besturen, bij vereenigingen enz. moet krachtig worden betoogd hoe én voor den arbeider èn voor den boer de be vordering van het arbeidersgrondge bruik heilrijke gevolgen in zich sluit en resumeert danDe verstrekking van grond en van grondcrediet van landarbeiders behoort wettelijk en onder Staatstoezicht te worden ge regeld. Bevordering van grondgebruik is een belangrijk middel tot verbete ring van den toestand der landarbei ders. Tot nu toe missen de arbeiders meestal de gelegenheid om tot het gebruik van een stuk grond te komen, omdat de kosten daarvoor te hoog zijn. Dat is nu ounoodig, [antwoordde Anne Mie langzaam, nog steeds met haar oogen op Juliette gevestigd, in wier blik zij gelezen had, wat zij daar wensehte te lezen. Het papier viel uit haar hand Déroulède bukte zich om het op te rapen. Hy vouwde het open, streek het glad en zag toen, dat er niets op stond. Er staat niets op dit papier, zei hy werktuigelijk. Neen, antwoordde Anne Mie niets anders dan hèt verhaal van haar verraad. Wat je gedaan hebt, is slecht en kwaadaardig, Anne Mie. Misschien, maar ik had de waar heid geraden en wensehte haar zeker te weten. Op deze wijze kon ik er tegelijkertijd ook jou van op de hoog te brengen. Je bent my tegenvallen, Anne Mie. Ga je zorgen besteden aan ma ma, zy schjjnt niet wel te zyn. Mevrouw Dérouléde had zwijgend en kalm de tragische scene voor haar oogen zien afspelen, bjjna alsof het haar niet aanging. Al haar denkbeelden en gedachten waren als verlamd geweest, sinds het oogenblik, dat die eerste oproeping aan de voordeur haar gewaarschuwd had, dat haar zoon in groot gevaar verkeerde. De latere ontdekking van het ver raad van Juliette had niet veel indruk op haar gemaakt. Nu haar zoon in De Staat moet hulp verleenen, evenals gemeente- en armbesturen, vereeni gingen enz., om de arbeiders gemak kelijk en goedkoop grond in bezit of gebruik te geven. Van niet minder belang is het vol gende hoofdstuk over de bescherming van den landarbeid die naar het oordeel der commissie bij een afzonderlijke wet behoort ge regeld te worden. De invoering van een algemeenen maximalen arbeidsdag d.w.z. dat wettelijk bepaald wordt hoeveel uur een landarbeider op zijn hoogst per dag mag werken, acht de commissie in strijd met den aard van het landbouwbedrijf en bovendien voor den arbeider veel minder noodig. Wel wordt 't mogelijk geacht te onder zoeken of de landarbeid door vrouwen in sommige streken niet te zwaar is en zelfs meent de commissie dat een verbod van allen loonarbeid der ge huwde vrouw gerechtvaardigd zou zijn. Aangaande den kinderarbeid wordt o.a. gezegd „dat uit Zeeland bericht werd dat het grootste gedeelte van den kinderarbeid in loondienst wordt verricht en dus een verbod daarvan het schoolverzuim, dat in deze pro vincie liet hoogst is, belangrijk zou doen afnemen." Het rapport beant woordt nu deze drie vragenis zoo danig verbod in het belang van de verstandelijke, zedeljjke en lichame lijke ontwikkeling van het kind te achten 't Is het vereenigbaar met het landbouwbelang? Kan het loon van het kind in het arbeidersgezin worden gemist De eerste vraag wordt bevestigend beantwoord. Over de tweede vraag bestond verschil van gevoelen. Velen waren van oordeel dat de werkkracht wel gemist kan worden, anderen meen den dat in sommige streken vervan ging van den kinderarbeid moeielijk, zoo niet onmogelijk zou zijn. Nog meer liepen de meeningen uit een over de derde vraag. De voor standers van het verbod wezen er op dat de bedragen door kinderen ver diend, gering zijn en dat de loonen door het onttrekken van goedkoope arbeidskrachten, zouden stijgen. De tegenstanders voerden aan, dat de arbeider, die een talrijk gezin heeft, de inkomsten van dat kind niet kan ontberen. De commissie concludeert dat de bescherming van den landarbeid wer kelijk geregeld behoort te worden en wel bij een afzonderlijke wet. De arbeid, van vrouwen en kinderen in eigen bedrijf behoort te worden vrijgelaten. Het is wensohelijk den loonarbeid van het kind beneden den 12-jarigen leeftijd te verbieden. Ter bescherming van den koppelarbeid behooren bijzondere bepalingen inde wet te worden opgenomen. Door strenge handhaving der Woningwet kan gezorgd worden voor voldoende tydeljjke huisvesting der arbeiders. Veiligheids- en andere beschermende gevaar was, kon het haar weinig schelen waar dat gevaar vandaan kwam Gehoorzamend aan denwenschvan Déroulède ging Anne Mie voor de oude dame. zorgen. Het arme, gebrekkige meisje begon al iets van de reactie van haar daad te voelen. In haar kinderlijke ziel had zij dit plannetje beraamd, om de verraadster tot bekentenis te brengen. Anne Mie wist niets en wilde ook niets weten omtrent de motieven, die Juliette hiertoe gebracht haddenalles wat zy wist, was dat men groot be drog gepleegd had tegen den man, dien zjj zoo pathetisch en hopeloos beminde. Alle jaloezie van de laatste drie weken kwam haar weer plagen en dreef haar, haar mededingster te ont maskeren. Geen oogenblik twijfelde zij er aan, of Juliette had schuld. De liefde mag dan blind zijn, de jaloezie heeft wel honderd oogen, scherper dan die van een vos. Toen Anne Mie hjj de komst van Merlin en zjjn mannen op zyde ge duwd was, toen zjj naar de studeer kamer gingen, was zij hen gevolgd. Toen de blinden geopend waren, had zjj Juliette kalm op de sofa zien zitten. Het was instinct, een instinct, voort gekomen uit haar verworpen liefde, die haar alles deed, lezen, wat achter het bleeke, onverschillige uiterljjk van dit meisje verborgen lag. Toen begreep zjj ook de wenken en toespelingen van Merlin. Zij nam iedere buiging van zjjn stem in zich op, hoorde alles, zag alles. En te midden van haar angst en bezorgdheid voor den man, dien zij liefhad, voelde zjj een wilde, vurige vreugde bij de gedachte, dat zjj dat voorwerp van vereering, dat haar zijn liefde ontstolen had, van haar voetstuk zou werpen. Anne Mie was niet ontwikkeldzij was eenvoudig en kinderljjk. Haar jaloezie dwong haar, Juliette te ont maskeren. Zjj zou het meisje ver nederen en beangst maken, haar met ontdekking dreigen en zoo voor Paul Déroulède tot schaamte brengen. En nu was alles achter den rug alles wat zjj zich had voorgesteld Paul wist dat zijn liefde verspild was aan een leugenares en verraderes, en Juliette stond daar, bleek, vernederd, een waar beeld van mensohelyke schaamte. Anne Mie had getriomfeerd, en was diep ongelukkig in haar triomf. Zij had een gevoel of haar het hart zon brekon. Paul's afgodsbeeld had zij van het voetstuk getrokken, maar een blik op zjjn gelaat had haar doen zien, dat zij ook zjjn leven gebroken had. Hjj scheen nu bjjna oud. De ern stige, rustelooze blik. was uit zijn oogen verdwenen bij staarde stom voor zich uit, terwijl bjj het stukje wit papier zenuwachtig tusscfien zyn vingers verkreukelde, dat stukje papier, dat het middel was geweest om hem uit zyn droom te doen ontwaken. Alle energie, alle kracht scheen uit zijn houding verdwenen. Niets dan onverschilligheid en volkomen hope loosheid sprak uit zyn wezen. „Hoezeer beminde hij haar!" zuchtte Anne Mie, terwijl zij Mevrouw Dérou lède harteljjk haar shawl om de schou ders legde. Juliette had niets gezegd het was of alle leven uit haar geweken was. Zjj was nu als 't ware een standbeeld, haar ziel was verdoofd, haar hart dood, haar geheele bestaan leek niets dan een machine. Maar zjj keek naar Dé roulède. Eén zin was in haar levend gebleven het gezicht. Zjj keek en keek j en zag eiken voorbijgaanden trek van zielsangst op zjjn gelaat hoe hy haar schuld inzag, zijn verwarring, toen zij een zwijgend beroep deed op zyn mede lijden, en nu die afschuwelijke leeg heid van hart en ziel. Afschuw of vervloeking was er geen oogenblik op te ontdekken. Hy had getracht haar voor eene- verdere vernedoring tegenover zjjne moeder te sparen, maar geen haat of minachting sprak uit zijn oogen, toen hy zich bewust werd, dat zij door een streek ontmaskerd was. Zij keek en keek, want er leefde geen hoop meer in haar, zelfs geen wanhoop. Daarbinnen was alles ledig, ledig. Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1909 | | pagina 1