N". 128 1909. Zaterdag 30 October, 9(i8tc jaargang. 24 FEUILLETON. In stormachtige Tijden. GOESCHE COURANT. Telufoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans. De uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen, l'rijs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco f 1,25. Afzonderlijke notmners 5 cent. inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave. De prijs der gewone ad verten tiën'.s van 1-5 regelsöO et., eiken regel meerlOct. Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjk- en doodsberiehten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels h 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. bevolking tracht af te leiden op kwes ties van internationalen aard. Het is echter een Tactiek die niet altijd orgaat. Dit heeft o.a. het vorige Spaansche ministerie bemerkt. Misschien heeft ook dit verwacht, dat de gebeurtenis sen in Marokko een heilzamen invloed zouden hebben op den binnenland- schen toestand. Is dit zoo, dan heeft het zich deer lijk vergist, want juist de expedilie in het Rif-gebied, waarvan we de laatste dagen zoo weinig hooren, is aanleiding geweest van de heftige beroeringen die tenslotte indirect het ministerie ten val brachten. School en Kerk. De kerk en de doodstraf. De classis Apeldoorn der Gerefor meerde kerken heeft commissoriaal gemaakt een instructie, waarbij het voorstel wordt gedaan bij de Regeering op wederinvoering van de doodstraf aan te dringen, Uit de Pers. Dr. Küijper en zijn partij. De heer M. H. A. van der Valk, dominee en detective te Rotterdam, heeft het in zjjn blad „De Hoop" ook over dr. Kuyper en schrijft o.a. „Nu hebben wjj het nog niet eens over alles, wat beweerd wordt over dr. K., in vrijzinnige kringen, doch als waar is, wat door antirevolution- nairen, nader gezegd door leden der Gereformeerde kerken, die oin n a a m en positie mogen genoemd worden over dr. Kuyper verteld, gefluisterd wordt, dan is het bar, bar, en meer dan ba r." Tochden Leider trouw Binnenland. De zaak Küvper in het voorloopig verslag. Bjj het afdeelings-onderzoek naar de Staatsbegrooting is ook de veel be sproken lintjeszaak ter sprake ge bracht. In het voorloopig verslag be slaat deze drie kolommen, zoodat we daarvan slechts een beknopt overzicht kunnen geven. Vele leden waren van oordeel, dat het voorgevallene van dien aard is, dat de Kamer zich aan eene bespre king daarvan niet mag onttrekken. Terwijl tot dusver ons land zich onder scheidde door de zuiverheid zijner politieke zeden en nimmer gebleken is (van het geven van ridderorden in verband met politieke verkiezingen, hadden deze leden den indruk gekre gen, dat door de wjjze, waarop ten deze door den toenmaligen Minister van Binnenlandsche Zaken gehandeld is, de goede naam der Regeering niet zonder reden in binnen- en buiten land In opspraak is gebracht. Men achtte eene bespreking te meer noodig, omdat het hier betreft handelingen van den leider eener invloedrijke party die er hare eer in stolt op te komen, voor hooge beginselen van moraliteit. Hier scheen te blijken, dat het voor opstellen van Cbrisjelijke leuzen geen waarborg geeft voor het hoog houden van het gezag. Naar men meende, moeten de pol tieke medestanders van dr. Kuyper in de verantwoordelijk heid voor zijne houding deelen, zoo lang zjj die houding verded.igen. Ten einde zich te vrijwaren voorde besehuldiging dat zij zich ten deze zouden schuldig maken aan lasterlijke aantijgingen, uitgevonden om een poli- tieken tegenstander te treffen, stelden deze leden er prijs op aan te toonen, dat de grieven, welke zij tegen de houding van den oud-Minister hadden, berusten op de door hem zeiven in De Standaard van 29 Juni j.l, afge legde verklaringen. Ünwederlegbaar wordt dan uit die verklaringen van Kuyper zelf aange toond dat dr. Kuyper daarin onwaar heden gezegd heeft en dat in andere opzichten die verklaringen bekente nissen zjjn. Sommige leden waren van oordeel, dat de hierboven aangestipte feiten, in onderling verband beschouwd, vol doende vermoedens opleveren om daar uit het bewijs te putten, dat het ont kende verband wel degelijk bestond. Anderen gingen niet zoover, maar achtten toch verschaffing van meer licht omtrent deze zaak noodig. Men herinnerde, dat dr. Kuyper zelf nadere inlichtingen had toegezegd. Waarom hij met het verstrekken dezer inlich tingen meent te moeten wachten, tot dat gebleken zou zjjn, dat al, het ondersteld bewijsmateriaal gepubli ceerd zou zijn, begreep men niet. Het geldt hier toch handelingen niet van anderen, maar van dr. Kuyper zelf, die bekend moet zijn met alles, wat ter zake van de decoratie geschiedde. Eenige leden waren van oordeel, dat, indien geen voldoend licht om trent deze zaak verkregen wordt door nadere inlichtingen van den heer Kuyper of d»or een door de tegen woordige Regeering in te stellen onder zoek, er termen zjjn dienaangaande eene parlementaire enquête in te stellen In verband met het bovenstaande werden aan de Regeering verschil lende inlichtingen gevraagd. Het spreekt vanzelf, dat het tegenwoordige Kabinet niet verantwoordelijk is voor eene in 1903 verleende decoratie, maar men vertrouwde, dat de Regeering de Kamer zal willen inlichten omtrent de wijze, waarop ten aanzien van het verleenen van decoraties in het alge meen gehandeld pleegt te worden en van wat naar haar weten bjj het ver leenen van bedoelde decoratie is ge schied. Ook wenschte men, dat zij haar oordeel zou uitsprexen over de vragen van politiek beleid, waartoe het ge beurde aanleiding geeft. Men herin nerde hierbjj, dat de Minister van Bij dit no. behoort een bijvoegsel PROVINCIALE STATEN. i. Voor de op 9 November te houden najaarszitting der Provinciale Staten staan op de lijst der te behandelen zaken 17 onderwerpen (buiten de in gekomen stukken). We hebben nog niet alle bijlagen ontvangen, die bjj deze 17 punten behooren en kunnen daarom nu slechts van een deel der voorstellen van de Ged. Staten den korten inhoud geven. Decalamiteuze polder Borssele zond een verzoek in om vrijverkla ring en het bestuur vaD den S e h e n gepolder verzocht om wijziging van het reglement op het beheer der uitwatering door de sluis in .de Piet". Het onderzoek hieromtrent is nog niet geëindigd, waarom G. S. voor stellen in de zomervergadering over beide verzoeken te beslissen. Tegemoet gekomen wordt aan het verzoek van de vereeniging tot be scherming van dieren. G. S. geven in overweging om het reglement op de trekhon den te wijzigen en te bepalen. Ie dat de honden zoo moeten worden ingespannen dat zij kunnen gaan liggen als de wagen stilstaat2e. dat om de ondoelmatige en kwellende wyze, waarop vele trekhonden gemuil band zijn tegen te gaan, het muilkorf- model door G. S. zal worden vast gesteld 3e te verbieden om honden, gespannen voor rijwielen, te laten galoppeeren. Het bestuur van het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen ver zoekt in een adres om in de bestekken van werken, welke door de provincie worden aanbesteed, voorschriften te geven omtrent loon en ar beidsduur. In de aan dit adres toegevoegde Memorie van Toelichting wordt vermeld, dat het niet de be doeling is het loon der werklieden door middel der bepalingen op te drijven, maar slechts om te voorkomen dat de aanbesteder door het stelsel van aanbesteding zelf, zonder het te willen, die aannemers zullen bevorderen, die werken met arbeiders aan wie zij lagere loonen uitkeeren, dan in de plaats als normaal gelden en die dientengevolge tot een lagere aanbe- stedingsprijs kunnen komen dan hunne concurrenten, die behoorlijke loonen betalen. Verder wordtin de M v. T. nog gezegd, dat soms de arbeidsvoor waarden in bestekken aangegeven, ongunstiger zijn de plaatselijke in het bedrijf algemeen erkende en dat dikwijls de arbeiders door de bjj onderlinge afspraak optredende werk gevers gedwongen worden schrifte lijke arbeids-eontracten te teekenen, waarbij zjj afstand doen van rechten, hun in het Burgerlijk Wetboek toe gekend. Hieromtrent is advies gevraagd aan provincialen hoofdingenieur, die naast Naar het Engeltch. VAN Barones ORCZY. Met een kalm schouderophalen zette hij iedere gedachte aan den compro- mitteerenden brieventaseh van zich af en ging naar de deur. Toen er .geen antwoord kwam op het derde 'bevel, werd de deur van bniten af opengeduwd en stond Dé roulède van aangezicht tot aangezicht tegenover de vijf mannen. Burger Merlin zei hjj ■kalm, toen hij de voornaamste der mannen herkende. Hjj zelf, burger-afgevaardigde, antwoordde de laatste met een grijns lach, tot uw dienst. Anne Mie had van de hal uit dien naam gehoord en een wanhopige ge waarwording maakte zich daarop van haar meester. Merlin! Maker van die schandelijke Wet der Verdachten, die mensch tegen mensch, een vader tegen zijn zoon, broeder tegen broeder en vriend tegen vriend bad opgezet, die van ieder mensehelijk wezen een bloedhond had gemaakt op het spoor naar zijn mede- mensch, speurende om zelf niet opge spoord te worden, beschuldigend, zijn eigen opmerkingen verwijst nuar een schrijven van zyn ambtsvoorgan ger van 1907, waarin uitvoerig bericht wordt over dat vraagstuk naar aan leiding van een zelfde adres van den R.K. Volksbond. We hebben het advies van den hoofdingenieur eens nageslagen. De heer Hoger waard schreef 19 April 1907, dat in het verzoekschrift geen spoor te vinden was van eenig bewijs dat de gevraagde bepalingen zouden zyn in het belang der werklieden, dei- patroons of van de provincie, dat klachten over de bestaande regeling hem onbekend waren en dat hij, zoo als hij reeds in rapport van het jaar 1892 had aangetoond de bepalingen niet zouden voldoen aan de verwach tingen, doch eer een tegenovergestelde uitwerking zouden hebben. De heer Hogewaard was van oordeel dat het voor de provincie alleen van belang is, dat de werken goed worden uit gevoerd en niet door wie zij verricht worden. De werken, nooit van grooten omvang, worden veelal in dagloonen uitgevoerd, de aannemer besteedt de onderdeelen daarna uit aan een ploeg ambachtslieden, die dan feitelijk in hun eigen werk arbeiden, zoodat dan vanzelf geen sprake is van maximum werktijd en en minimum loon. Het zou dan juist in het nadeel der arbeiders zijn een maximum werktijd te stellen omdat het hun streven is het aangeno men werk in een kortst mogelijken tyd te voltooien. Een ander geval is het, zegt de tegenwoordige hoofdingenieur, by nieuwe werken of belangryke ver nieuwingen, zooals onlangs bij den steiger te Cortgene. Dan zouden inder daad termen bestaan om in de bestek ken bepalingen op te nemen betref fende arbeidsvoorwaarden. Maar ook in zoodanig geval moet men zich van het nut van dergelijke voorwaarden geen te hoog denkbeeld vormen. De heer Sibmacher Zynen toont dit nader met een voorbeeld aan en meent dat het opnemen van de gevraagde bepalingen van weinig beteekenis is. Wat aangaat het in het adres genoemde afstand doen van rechten in het Burg. Wetboek toegekend, waartegen voor ziening gevraagd wordt meent de hoofdingenieur, dat het hier een nieu we zaak geldt (ziekteverzekering) en dat een afwachtende houding daar om moet worden aangenomen. Buitenland. een bkteekenisvol bezoek. Staan we aan den vooravond van groote gebeurtenissen in ons wereld deel, dat nu reeds jaren geniet van de zegeningen van den vrede, al zyn de laatste jaren ook dikwijls donkere, dreigende wolken aangedreven? Dit is een vraag die men stellen mag, na het jongste bezoek van den czaar aan het koninkrijk Italië. Niemand ontveinst zich, dat dit be zoek meerdere beteekenis had dan spionneerend. om zelf niet beschuldigd te worden. En hjj, Merlin, genoot van de uit voering der kwaadaardigste wet, die ooit liet mensehelijk geslacht omlaag heeft getrokken. In het Museum Carnavalet is een schets van hem, geteekend even voor dat hij op zijn beurt ging om onder dezelfde guillotine zijn vele misdaden te boeten. De kunstenaar heeft den loomen, onverschilligen blik van zyn onregel matig gezicht, zjjn lange ledematen en klein hoofd met de slangachtige oogen en even terugwijkende kin heel goed getroffen. Evenals Marat, zyn model en evenbeeld, droeg Merlin vuile, slordige kleeren. Het ware Sanseulottisme, de afdaling van zjjn medemenschen tot de laagBte sport van den maatsehappeljjken ladder, leidde iedere daad van dit merkwaar dige produet van de groote Revolutie. Zelfs Déroulède, wiens geheele ziel vervuld was van een groot, alles be grijpend medelijden met de zwakheden der menschheid, schrok terug bjj het gezicht van deze incarnatie van vuil heid en minderwaardigheid. Merlin grinnikte, toen hij Déroulède daar kalm en bedaard zag staan, gekleed alsof hij eerder op het punt stond een geachten gast te ontvangen, dan zich te onderwerpen aan de grootste vernedering, waartoe een trotseh man ooit geroepen kan wordon. Merlin had altijd een haat gehad die van een alledaagsehe internatio nale beteekenis en vooral de gewis selde toespraken geven alle reden tot de veronderstelling, dat bjj het ver trouwelijk onderhoud der vorsten en staatslieden eenige kwesties van groot gewicht zjjn besproken. Rusland en Italië zjji het eens ge worden over de Balkan-politiek en dit is van te grooter beteekenis omdat de politiek van Rusland en Oostenrjjk voor zoover de Balkan betreft totaal verschilt. Zegt Italië ziju steun toe aan Rusland in deze netelige kwestie dan neemt hetjongo koninkrijk daar mede tegelijk een vijandige houding aan tegen zjjn 'eigen bondgenoot Oos tenrjjk. Alen kan zich verwonderen over de sympathie der Italianen voor een zoo despotiscli bestuurd land als dat van den czaar, maar onverklaarbaar is die sympathie niet, daar ze in de eerste plaats geldt den tegenstander van Oostenrjjk. We wezen er hier reeds meerdere malen opde Italianen haten met een oprechten haat alles wat uit Oos tenrjjk komt Daar aan de Donau zetelt immers de regeering, die de stamverwanten der Italianen in Triest onderdrukt. In Oostenrijk heeft de samenkomst van den Italiaanschen koning en Czaar Nieolaas ernstige ongerustheid ver wekt en een der bladen, waarschijnlijk geïnspireerd door de Begeering van keizer Frans-Joseph, pulieeert een artikel, dat klinkt als een alarmkreet. Binnen enkele jaren, aldus het blad, uioet het tot een geweldige botsing komen. Dan zullen üuitsche en Oos- tenrjjksohe troepen op het moderne slagveld moeten strjjddn tegen een combinatie van mogendheden, waar onder zich Italië en Rusland, zullen bevinden. Het zal een worsteling zjjn op leven en dood en op de volkeren, die Oos- tenrijk-Hongarjje bewonen, rust de verplichting zich nn reeds voor te bereiden op de dingen die komen zullen. Geen kosten moeten worden ontzien om het leger zoo groot en sterk mogelijk te maken Eensgezindheid moet de verschillende rassen verbin den om weerstand te kunnen bieden aan den te verwachten aanval. Het klinkt gruwelijk, maar is ge lukkig zoo erg niet. De Oostenrjjksche regeering koes tert reeds lang het voornemen om reusachtige credieten aan te vragen voor de versterking der weermiddelen, doch vooral in Hongarjje toont men weinig geneigdheid de noodige som men toe te staan. Welnu, bangmakerij kan hier helpen en de pessimistische beschouwing zal wel nergens anders aan toe te schrji- ven zjjn. Het is trouwens niet de eerste keer, dat een regeering die voor binnenland sche moeielijkheden zit de aandacht der tegen den populairen burger-afgevaar digde. Partijgenoot eu vriend van Marat en zjjn bende, had hij nu al meer dan twee jaar lang al zjjn in vloed aangewend om Déroulède onder verdenking te brengen. Maar Déroulède stond in de gunst van het volk. Niemand begreep zooals h jjhoe het Parijsche gepeupel wenschte toegesproken te worden en de Natio nale Conventie zelf verschrikt over de vulkaan, die zjj in werking had gezet, voelde dat een populair lid van haar vergadering levend meer waard was dan dooa. Maar nu emdeljjk had Merlin zjjn zin. Een ongeteekende aanklacht tegen Déroulède had dien dag den Publieken Vervolger bereikt. Tinville en Merlin waren intieme vrienden, daarom had de laatste ge- I makkelijk gedaan gekregen, dat hjj het nieuws van zijn val aan den ge- haten vjjand zou overbrengen. Een oogenblik bleef hij Déroulède zwijgend staan aankijken om ten volle van het eigenaardige van den toe- stand te kunnen genieten. Het licht uit de groote hal viel geheel op de krachtige gestalte van den Burger afgevaardigde en op zjjn flink, donker gelaat en magnetische, rustelooze oogen. Achter hem scheen de studeer kamer met haar goed gesloten blinden in duisternis gehuld. Merlin wendde zich tot zijn mannen en nog verrukt over zjjn positie als van teen kat, die met een muis speelt, wees hij met een glimlach en schou derophalend op i éroulède. „Daar ben ik, zei hjj, schor vloe kend en terwijl hij minachtend op den vloer spuwde, de „aristocraat schijnt niet te begrijpen, dat wjj hier zijn in naam van de Republiek. Er bestaat een heel goed spreekwoord, burger-afgevaardigde, voegde hjj er bjjzich weer tot Déroulède wendend, dat je vergeten sohjjnt te hebben, en wel dat de kruik zoolang te water gaat tot zjj breekt. Je hebt de laatste tien jaren voortdurend samenzwerin gen op touw gezet tegen de vrijhe den van het volk. Eindeljjk is de ver gelding voor je gekomen het Fran- sche volk heeft zijn zinnen weer bij elkaar. DeNationale Conventie wenseht te weten, welk verraad je tusschen deze vier muren in 't schild voert, en zjj heeft mij afgevaardigd om dat te weten te komen. Tot uw dienstburger-afgevaar digde! zei Déroulède, kalm ruimte makend om Merlin en zjjn mannen door te laten. Tegenstand was nutteloos, en even als alle sterke, besliste naturen, wist hjj, wanneer het 't beste was toe te geven. Intussehen had Juliette zich niet bewogen noch haar geluid laten hoo ren. Niet veel meer dan een minuut was er verstreken sinds het oogenblik waarop het eerste dringende bevel om in naam van de Republiek de deur c openen als een alarmklok door het huis had geklonken. De kussen van Déroulède voelde zij nog op haar hand branden, zijn woorden van liefde klonken haar nog in de ooreu. En nu dit afsohuweljjke doodsgevaar, dat zij met eigen hand gebracht had over den man, dien zij beminde 1 Als een menseh in één oogenblik zich zoo ellendig kan voelen, dat zjj daarmee boete doet voor een niet te herstellen zonde, dan was dit Juliette in di» oogenblik overkomen. Haar geweten, haar hart, haar ge heele wezen kwam in opstand tegen haar misdaad. Haar eed, haar leven, haar aanklacht alles vertoonde zich nu aan haar in al zijn leeijjkheid. En nu was het te laat. Déroulède stond tegenover Merlin, zjjn onverzoenlijksten vjjand. De laat ste gaf bevelen aan zjjn mannen om zich gereed te maken het huis te door zoeken en daar boven op de valies lag de brieventaseh, die bijikbaar de papieren bevatte, waarop zjj den vorigen dag Déroulède een toespeling had hooren maken, toen hjj een onder houd had met zjjn vriend, Sir Percy Blakeney. Een onverklaarbaar instinct scheen j haar te zeggen, dat de papieren in dien brieventaseh waren. Wordt vervolid)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1909 | | pagina 1