N", 113 1909
Zaterdag 25 September.
9ti8te jaargang.
In stormachtige Tijden.
i2 FEUILLETON.
GOESCHE
COURANT.
Telefoonnummer 23. Directeur A. F. A. van Seters. ^Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
De uitgavo dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Trgs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco 1,85.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentlën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regelsBO ct., eiken regel meer 10 et
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels k f 1,berekend.
Bewijsnummers 5 eent.
botsing komen.
En dan Ja, dan zal ten slotte
het Hoogerhuis als instelling verdwij
nen of minstens haar samenstelling
zich beter dienen aan te passen aan
een tijd, waarin de overblijfselen
uit vroegere eeuwen niet meer thuis
behooren.
Binnenlandsche strijd dus, evenals
in Spanje, waarinde vooruitstrevenden
meer en meer zich vereenigen tot een
Felle campagne tegen het
olericalk bewind.
De republikeinen zullen een scherpe
nota richten tot de regeering en mocht
dit niet helpen, dan achten zij den tijd
gekomen voor ,een krachtige actie
over geheel het land."
Onbegrijpelijk is de wassende on
tevredenheid allerminst. Behalve de
maatregelen, die van overheidswege
genomen worden tegen al wat vrij
zinnig denkt, is het vooral de strenge
censuur op de bladen en de zwijg
zaamheid de regeering ten opzichte
van de gebeurtenissen in Marokko,
die wrevel wekken.
Wat er in het Rif-gebied gebeurt
is alleen op te maken uit de weinige
korte officieele regeeringstelegram-
men, die wel van overwinningen
spreken, doch tevens melding maken
van ernstige verliezen aan Spaansche
zijde Bij een der gevechten werden
over do honderd man, waaronder
hoofdofficieren, gewond, en 19, waar
onder drie luitenants, gedood.
Er zal waarschijnlijk nog heel wat
bloed vloeien, eer de Spanjaarden in
het Rif-gebied onbeperkt heer en
meester zijn.
Binnenland.
Niet toelating van een kamerlid.
In een telegram in oub vorig num
mer stond vermeld, dat de rapporteur
der commissie tot onderzoek van de
geloofsbrieven der nieuw gekozen of
herkozen Tweede Kamerleden gead
viseerd had om, gezien de klachten
der Limburgsehe kiezers, den heer
Ruijs de Beerenbrouck het roomsche
kamerlid voor Gnlpen, niet toe te
laten. De Kamer zal hierover a. s.
Dinsdag beslissen.
Men weet, dat 'tin Limburg aller
droevigst gesteld is met de zeden en
gebruiken bij verkiezingen en daar
van hebben de adressanten, die een
request tot de Kamer richtten weer een
paar verstommende staaltje» geleverd.
Bedoelde adressanten verzochten den
heer Ruijs niet toe te laten op de
volgende gronden
1 dat in alle stemdistricten in het
kiesdistrict Gulpen andere stembil
jetten zjjn gebruikt, althans voor een
groot gedeelte, dan volgens de wet
en de tot hare uitvoering gegeven
voorschriften mogen worden gebruikt,
welke stembiljetten ingevolge art. 89
der Kieswet van onwaarde hadden
behooren te worden verklaard, het
geen niet is geschied, en de uitslag
der stemming, ware zulks wel ge
schied, eene geheele andere zou zjjn
geweest.
2. dat verschillende stembiljetten,
die om andere redenen, in art. 89
der kieswet genoemd, van onwaarde
zjjn. niet van onwaarde zpn verklaard,
tengevolge waarvan de uitslag der
stemming ook een andere is geweest;
3. dat verschillende stemmen abu
sievelijk door diverse stembureaus
zijn aangemerkt als te zijn uitgebracht
op den heer Rups de Beerenbrouck,
terwjjl die stemmen in werkelijkheid
waren uitgebracht op den heer Paul
Brouwers, waardoor mede de uitslag
der stemming een andere is geweest;
Dat adressanten zich reeds den 22
Juni jl. hebben gewend tot den voor
zitter van het hoofdstembureau in
't kiesdistrict Gulpen, met verzoek op
grond van voormelde bezwaren te
bevelen, dat eene nieuwe opneming
der stembiljetten zal plaats hebben
Dat voornoemde voorzitter echter
heeft geweigerd aan dat verzoek ge
volg te geven onder voorwendsel, dat
voorbedoeld hoofdstembureau op 12
Juni jl. zijne functie heeft geëindigd
en mitsdien ontbonden is, zoodat het
geene nieuwe opneming der stembil
jetten kon bevelen.
Ter toelichting dient het volgende
Art. 89 le lid der Kieswet zegt
„Van onwaarde zijn andere stem-
„biljetten dan die, welke volgens deze
.wet en de tot hare uitvoering ge-
geven voorschriften moeten worden
.gebruikt."
Nu is bet wel wonder dat èn in
1905 èn in 1909, juist toen het er om
spande of de zoon van den commis
saris der Koningin in Limburg Ka
merlid zou worden of niet, dat toen
juist andere biljetten gebruikt zijn
dan volgens de Kieswet of de tot
hare uitvoering gegeven voorschriften
mogen worden gebruikt.
Pogingen om stembiljetten te krij
gen door hetzelfde stembureau uitge
geven voor eene gemeenteraadsver
kiezing, welke biljetten conform de
wet moeten geweest zfjn, zfjn mislukt.
Men denkt dat opzettelijk de stem
biljetten voor de laatste Tweede Ka
merverkiezing z\jn vervalscht, men
denkt dat zulks is geschied om
mocht jhr. Ruys de Beerenbrouk val
len, de stemming kon vernietigd wor
den. Men weet dat bjj de laatste
verkiezing al wat macht had, 't zij
wereldlijk of geestelijk, als dollen
heeft gedraafd en gedreigd om jhr.
Ruys de Beerenbrouck te brengen
waar hjj gaarne wilde zijn.
In Margraten dreigde de geestelijk
heid met veeziekte, in Vaals tolereerde
5e beroemde burgemeester Quadecker
dat met een groot stembiljet ten voor-
deele van Ruys aan den ingang van
bet stemlokaal, beschermd door de
marechaussee, ophing en weigerde
Zpnedelaehtbare met het stembureau
Bij dit no. bshoort een bijvoegsel.
iW Zij die zich met t Oct.
a. s. op ous blad abonti :eren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Inkomsten en Uitgaven.
Alweer zal het den armen belasting
betaler benauwd om 't hart worden
als hij de Staatsbegrooting voor 1910
onder de oogen krijgt, want alweer
zjjn de uitgaven bjjna 7 millioen gulden
hooger dan verleden jaar, terwijl de
inkomsten nog geen 3 millioen hooger
zijn. Het totaal der uitgaven is
f 207.187.206.87, het totaal der in
komsten f 188.326.473.80. Het nadeelig
saldo is dus f 18.860 733,87.
Om hierin te voorzien wordt machti
ging gevraagd om voor 19 millioen
schatkistpromessen en schatkistbank
biljetten uit te geven.
We zullen onze lezers niet kwellen
met een droevig overzicht van alle
13 hoofdstukken der begrooting, doch
we zullen ons bepalen met een ver
melding van zaken, die meer in het
bijzonder op Zeeland betrekking heb
ben of voor ons gewest van belang zjjn.
Bij hoofdstuk IX (Waterstaat) iB de
verhooging o. a. een gevolg van
hoogere raming voor de sluizen in het
Zuid-Bevelandsche Kanaal f 240,000.
In verband met de groote uitbrei
ding welke het aantal lichtboeien op
de Westersohelde heeft ondergaan,
wordt onder hoofdstuk VI (Marine)
f 10,000 gevraagd voor een tweede
tonnenloodsf 1200 voor de plaatsing
van twee dukdalven, terwijl de gelden
voor een tweede loopbrug en voor de
vergrooting van den steiger bp de
begrooting voor 1911 zullen worden
aangevraagd.
De geleidsliehten Borsele en Rilland
zullen worden verbeterd.
Voor de bedijking van buitengron
den aan de noordzijde van den Ooster
Scheldedam en langs den Caterspolder
is uitgetrokken f 276,000, in 1910 te
verwerken, zijnde 95 van het ten
laste van den Staat komende deel der
bedpkingskosten begroot op f290,625.
De vermoedelijke opbrengst der na
de bedijking voor verkoop beschikbare
staatsgronden is te stellen op f 370,000,
zoodat de Staat door de uitvoering
van dit werk een bate van ongeveer
f80,000 mag verwachten
Onder hoofdstuk X (Landbouw)
wordt gezegd, dat de proef met oplei
ding van vrouwelijke landjeugd voor
de taak welke de vrouw in de lande
lijke huishouding heeft te vervullen,
aanvankelijk zoo goede resultaten
heeft gegeven, dat het aanbeveling
verdient op den ingeslagen weg voort
te gaan. Het ligt daarbij in de be
doeling zomercursussen te geven aan
de landbouwwinterscholen welke daar-
Naar het Engelsch.
van
Barones ORCZY.
In de verte van achter de barrières
een paar mijlen verder weg, kon men
duidelijk het afschieten van een ge
weer hooren.
Zij sluiten de barrièreB, zei hp
kalm na een lange pauze. Ik ben blp,
dat ik zoo gelukkig geweest ben u te
ontmoeten.
Het was zoo vriendelijk van u
mij te gaan opzoeken, zei ze week.
Ik meende niet, wat ik zooeven zei
Ik verzoek u er niet meer over
te spreken. Ik begrpp u volkomen.
Alleen wensebte ik
Het zou beter zpn, dat ik uw
huis maar weer verliet, zei ze zacht
Ik heb u uw gastvrijheid zoo slecht
vergolden. Petronella en ik kunnen
heel goed onze kamer weer opzoeken.
U zou het hart van mijn moe
der breken als u haar verliet, zei hp,
bijna ruw. Zp is heel veel van u gaan
houden en weet even goed als ik aan
hoeveel gevaren u buiten mijn huis
is blootgesteld. Mijn ruwe partjjge-
nooten, voegde hij er niet zonder
sarcasme bij, hebben het voordeel,
dat zij mij trouw zijn en u geen kwaad
zullen aandoen, zoolang u onder mijn
dak is.
Maar u fluisterde zp.
voor in aanmerking komen en tevens
rondgaande cursussen van korten duur
in landbouwonderwijs te organiseeren
voor vrouwen en dochters van kleine
landbouwers en landarbeiders.
Voorgesteld wordt aan de Vereeni-
ging ter bevordering van de Pluim
veehouderij enz. steuD te verleenen
door 't uittrekken van f 3000 voor aan
stelling van een consulent voor de
pluimveehouderij. Voor het steunen
van het vereenigingsleven op bet ge
bied der veefokkerij wordt f10,000
meer uitgetrokken. Ook voor steun
voor kleinveefokkerp enz. zijn meer
gelden uitgetrokken.
Aanbevolen wordt te voldoen aan
het verzoek om het Rpkssubsidie voor
het zuivelconsulentscbap in Zeeland
met t'1000 te verhoogen, ten einde
daardoor aan den zuivelconsulent een
adsistent ter zijde te stellen Gelden
zijn uitgetrokken tot uitbreiding en
verbetering van het practisch onder
wijs in veeverloskunde aan 's Rijks-
Veeartsenijschoolen in verband met
de nadere regeling van den pliyto-
pathologischen dienst.
Het ligt in de bedoeling eene op
eenvoudige wijze ingerichte telling in
zake het grondgebruik (aantal, grootte
en rechtsvorm der bedrijven) en den
veestapel te houden. Omtrent de in
richting dezer telling wordt o.a. mede
gedeeld, dat alle personen die minstens
5 Aren land in gebruik hebben of vee
houden, door een door den burge
meester aan te wijzen persoon zullen
worden bezocht. Nog wordt een voor
stel gedaan om een jaarlpksch subsidie
van i 7000 te verleenen aan de Kon.
Nederl. Landbouwvereeniging, die,
naar de Minister opmerkt, volgens
hare statuten zich ten doel stelt in de
eerste plaats handelend en organisee-
rend op te treden op het terrein van
het landbouwtentoonstellingswezen.
Buitenland.
knellende banden.
Het ongelijksoortige laat zich niet
tot één massief geheel vereenigen,
doch deze eenvoudige grondwaarheid
schijnt in de staatkunde zeer dikwijls
vergeten te zpn. Dit bemerkt men
duidelijk wanneer men den blik slaat
naar de Donau-monarchie, het mach
tige rijk, dat door innerlijke verdeeld-
heid zoo zwak is. Zooveel Tsjechen,
zooveel Polen, zooveel Duitschers, zoo
veel Italianen, te samen in een rp'k
wonende, vormen tesamen zoo en
zooveel Oostenrijkers. Dit is^ waar
schijnlijk de berekening geweest van
verschillende Oostenrpksche staats
lieden, doch de ervaring heeft anders
geleerd. Een éénheid is Oostenrijk
niet en zal het wel nimmer worden.
In bet keizerrijk zelf zpn het de
twisten tusschen de verschillende ele
menten der bevolking, die telkens
weder den vrede verstoren, de ge-
Zij voelde, dat zij hem heel diep
gekwetst had en was half boos op
zichzelf wegens haar schijnbare on
dankbaarheid en toch ook weer kin
derlijk blp, dat ZÜ <Ben meesterach-
tigen toon bp hem had onderdrukt.
U behoeft niet bang te zpn, dat
mijn tegenwoordigheid u nog (lang
zal hinderen, mademoiselle, zei hp
koud. Ik kan mjj volkomen begrijpen,
hoe hatelijk zjj voor u moet zpn of
schoon ik wel gewenscht zou hebben
dat u ten minste geloof geslagen had
aan mijn oprechtheid.
Gaat u dan weg
Niet uit Parijs. Ik heb den post
van chef van de „Conciergerie" aan
genomen.
Ohwaar de arme koningin...
Plotseling schrok zp hevig. Die
woorden konden haar tegenover het
Fransche volk van verraad beschul
digen.
U behoeft niet bang te zijn, zei
bijer is hier niemqnd dan Petronella.
En u.
O ik ben het met n eens. Arme
Marie Antoinette
Heeft u medelijden met haar 1
Kan ik dat helpen
Maar n is lid van de afschuwe
lijke Nationale Conventie, die haar zal
terechtstellen, veroordeelen en ter
dood brengen zooals zii het den ko
ning gedaan hebben.
Ik hen lid van de Nationale Con
ventie. Maar ik zal haar niet veroor
deelen of deelnemen in een andere
misdaad. Ik ga als chef van de Con
ciergerie om haar te helpen als ik kan.
Maar uw populariteit uw leven
schillen over de taal, die de gemoe
deren verhitten, doch deze toch al
verontrustende toestand wordt nog
verergerd door het feit, dat Oosten
rijk nauw verbonden is met Hongarije
en deze beide rijken het onderling
zeer slecht kunnen vinden.
Keizer Frans Joseph zou natuurlijk
den band tusschen heide deelen van
zpn gebied gaarne zoo nauw moge
lijk zien toegehaald, maar de onathan-
keljjkheidszin der Hongaren, verzet
zich hiertegen. Dit verzet is niet zoo
heel onverklaarbaarongetwijfeld is
de invloed van Oostenrijk in het bond
genootschap grooter dan die van
Hongarije. Om slechts één ding te
noemende officieele taal in het
leger is Duitsch. De Hongaren wen-
schen hierin verandering te zien en
eischen de invoering van de Hongaar-
scke taal in de Hongaarscke regi
menten
Voor het oogenblik is deze grief
echter min of meer op den achter
grond gedrongen voor de bank-
kwestie.
Deze kwestie is feitelijk te inge
wikkeld om geheel uiteen te zetten.
In het kort bestaat zij hierin, dat de
Hongaren de instelling van een eigen
bank verlangen. Door zjjn financieel
systeem houdt Oostenrijk Hongarije
in een economische af uankelpkheid
en naast de Oostenrpksche bank
wenschten de Hongaren daarom ook
een eigen instelling van dien aard.
Nu komt er nog bp, dat de keizer
en de Oostenrpksche regeering de
(gemeenschappelijke) oorlogsbegroo-
ting wil verhoogen, doch de Hongaren
willen hierin niet toestemmen, zoolang
niet aan eenige van hun nationale
eischen voldaan is.
Men zal inzien hoe moeielpk de
toestand door al deze feiten is gewor
den en nu wordt deze toestand nog
verergerd doordat het Hongaarsche
ministerie zijn ontslag heeft ingediend.
Niet alleen in de Donau-monarchie
zjjn op het terrein der binnenlandsche
politiek gewichtige gebeurtenissen
aanstaande, ook in Engeland zjjn, zoo
als we in ons vorig nummer mede
deelden, belangrijke voorvallen op til.
De strijd, die daar tusschen
Hooger- en Lagerhuis.
dreigt over de" begrooting kan mis
schien nog vermeden worden, zeker is
het, dat op den duur een botsing moet
ontstaan tusschen die twee deelen der
wetgevende macht.
Het Hoogerhuis is als instelling een
overblijfsel uit een vroegeren tijd. Dit
lichaam vertegenwoordigt in de eerste
plaats den erfolijken adel en het groot
grondbezit en vormt als zoodanig een
rem voor een al te democratisch Lager
huis, dat het volk vertegenwoordigt.
Daar echter de kiezers niet den min
sten invloed hebben op de samen
stelling van het Hoogerhuis, zal op
den duur die rem onduldbaar worden
en onvermijdelijk zal het dan )tot een
als u haar diensten bewijst
Zooals u zegt, mademoiselle mpn
leven als ik haar diensten bewjis, zei
hij eenvoudig.
Zij keek hem met vernieuwde be
langstelling aan.
Hoe vreemd waren die menschen in
deze dagen toch. Paul Déroulède, de
republikein, de erkende afgod van het
onbeteugelde volk van Frankrijk,
stond op het punt zjjn leven te wagen
voor de vrouw, die hp had helpen
onttronen.
Door de wreedheid om hem heen
was in hem het medelijden nog niet
gedooddat had zich uitgestrekt tot
Charlotte Corday, ofschoon zjj er niet
door gered was, on nu betrof het de
arme, onttroonde koningin. Op dit
oogenblik las zp duidelijk op zpn ge
laat, dat hp tussehen twee uitersten
zou kiezensucces of den dood.
Wanner gaat u weg vroeg zij.
Morgenavond.
Zp zei niets meer. Vreemd, een
melancholieke stemming greep haar
aan bp het hooren van dat antwoord.
Ongetwijfeld was de nabijheid van de
stad hier oorzaak van. Zij kon het
bekende geluid van omfloerste trom
men al hooren, het luid, opgewonden
schreeuwen van de menigte, die om
dezen tpd bij de poorten van Parijs
stond te wachten om getuige te zjjn
van een of andere belangrijke inhech
tenisneming, misschien die van een
gehate aristocraat, die zich verweerde
om aan de woede van het volk te
ontsnappen.
Zp hadden den rand vanhetbosch
bereikt en terwjjl zp voortwandelde,
had zjj langzamerhand onverschillig
de bloemen een voor een uit haar
handen laten vallen.
Eerst de blauwe korenbloemen,
daarop de witte margrieten en ein
delijk als de lichtste de roode klap
rozen, haar behaarde stengels waren
langer in haar handen hipven zitten
dan de rest. Eindelijk liet zjj ze ook
èen voor éen voor haar voeten vallen
als groote bloeddruppels, die schit
terden terwjjl zp er met haar lange,
witte japon langs streek.
Déroulède was in gedachten ver
diept en scheen niet op haar te letten.
Bjj de barrière echter begon hij weer
belangstelling te toonen, hp haalde
de passen te voorschijn, die noodig
waren om Juliette en Petronella zonder
ongeval binnen de poort te brengen.
Hp zelf kon als burger-afgevaardigde
gaan en komen als hp wilde.
Juliette huiverde toen de groote
poort met een zwaren slag achter haar
dichtviel. Dat geluid scheen elke herin
nering aan dezen prettigen dag. die
een kort oogenblik volmaakt was ge
weest, buiten te sluiten.
Zp kende Parijs niet heel goed, en
vroeg zich af, waar die sombere Con
ciergerie zjjn zou. waarin een ont
troonde koningin haar laatste levens
dagen dcorbraeht met een angstwek
kende herinnering aan het verleden.
Maar terwijl zp de brug overgingen,
herkende zjj om zich heen de massieve
torens van de groote stadNotre
Dame, de bevallige torenspits van La
Sainte Chapelle, de strenge omtrek
ken van St. Gervais, en daarachter
het Louvre met al haar bekendheid
en onbetwistbare grootheid. Hoe klein
kwam haar haar eigen tragedie voor
in vergelijking van dit groote bloede
rige drama, waarvan de laatste acte
nog niet eens begonnen was.
Haar eigen wraak, haar eed, haar
wederwaardigheden, wat waren zjj in
vergelijking van deze groote vlam
mende orkaan, die een troon had om
vergegooid, die een eed van vergelding
had laten zweren door duizenden
tegenover andere duizenden waarvan
een lange reeks degradaties en moor
den nog steeds bet gevolg was. Zij
voelde zich klein en nietig schaamde
zich over het genoegen, dat zjj buiten
had gesmaakt, schaamde zich over
haar opgewektheid en luchthartigheid,
schaamde zich over dat gevoel van
medelijden en bewondering voor den
man, die haar en haar familie zoo
diep beleedigd had, dat zp te zwak
was, te weifelend om tot daden over
te gaan.
Demajestueuse lpnen van het Louvre
schenen hun minachting te kennen
te geven over haar zwakheid, de stille
rivier scheen te spotten met haar
we felend karakter. De man naast haar
had haar en de haren veel slechter
behandeld dan de Bourbons het hun
volk hadden gedaan. Het volk van
Frankrijk nam wraak, en op dezen
laatsten gelukkigen dag van haar leven
werd zij nog eens gewezen op de
middelen, die haar tot het groote doel
zouden leiden.
(Wordt vervolgd.)