N". ilO 1909.
Zaterdag 18 September.
968te jaargang.
9 FEUILLETON.
In stormachtige Tijden.
GOESCHE
I'elofoonnummer 33. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Yennootschap Goesche „Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco 12,5.
Afzonderlijke noinmers 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 et., eiken regel meer 10 ct
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels k f 1,berekend.
Bewijsnummers 6 cent.
Bij dit no. bahoort een bijvoegsel.
W Zij die zich met 1 Oct,
a. s. op ons blad abonneeren
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
Zeetands Proeftuin.
Nimmer in de ontwikkelingsgeschie
denis der menschheid is er een periode
geweest, die zooveel verandering heelt
gebracht in het maatschappelijk leven
en in het bestaan der individuen als
de honderd jaar, die achterons liggen.
Nieuwe waardebegrippen zijn ont
staan, nieuwe krachtbronnen ontdekt
en praetisch aangewend, nieuwe eco
nomische verhoudingen geschapen en
er is geen gebied van het menscheljjk
weten ot het menschelijk kunnen, dat
niet den gezegenden invloed van die
snelle en nooit gekende ontwikkeling
heeft ondervonden.
Het groote publiek, de massa, ge
voelt echter voornamelijk waardeering
voor het sensationeele, het duidelijk
met het oog waarneembare en als het
spreekt van den vooruitgang denkt
het misschien wel in de eerste plaats
aan de snelle stoomrossen, die de
langzaam voortschokkende diligence
kwamen vervangen, aan de koperen,
mijlenlange draden, waarlangs de
mensehen elkander hun gedachten
toefllitsen, aan de honderde andere
wonderen der techniek, waarvan wij,
in den aanvang der twintigste eeuw
levenden, de voordeelen en het gemak
genieten.
Maar op ander terrein is veel ver
anderd, dat de groote massa zoo niet
weet en dat toch ook van onbereken
baar nut is geworden voor de mensch
heid.
Of zou men het gering mogen achten,
dat de invoer van practische machines,
dat een nieuwe bemestingsleer en de
ontwikkeling vandc planteziektekunde
de opbrengst van den bodem heeft
vermeerderd en verbeterd
Ons dunkt, dat dit op onze reeds
dicht bevolkte aarde is van niet te
overschatten beteekenis.
Al de nieuwere begrippen op land
bouwgebied zijn evenwel niet zoo
maar vanzelf verspreid. Vaak stuitte
men op een star conservatisme bij de
landbouwers en krachtig moest er
worden gearbeid om de nieuwe ont
dekkingen tot algemeene practische
toepassing te brengen.
Bij het feest van den Wilhelmina-
polder was het de heer H. A. Hanken,
die woorden van waardeering sprak
voor de regeering, omdat deze met
haar voorlichting en het onderwijs er
krachtig toe meewerkte de nieuwere
denkbeelden ingang te doen vinden.
Voorlichting is het wat onze land
bouwers behoefden en nog behoeven
en hetzelfde geldt in niet geringere
mate voor onze fruittelers.
De fruitteelt in haar tegenwoordigen
omvang is op ons eiland nog van be
trekkelijk jongen datum. Wel zjjn er
boomgaarden van reeds eerbiedwaar-
Naar het Engelsch.
van
Barones ORCZY.
Eens wendde hg zich plotseling
kortaf tot Juliette:
Pardon, mademoiselle, maar om
uwentwil moeten w\j u hier een poosje
gevangen houden. Niemand zal u
onder dit dak eenig kwaad doen, maar
u zou vanavond niet veilig door de
straten in deze buurt kunnen gaan.
Maar ik moet gaan, mijnheer.
Ik moet inderdaad gaan zei ze ernstig.
Ik ben u zeer dankbaar, maar ik kan
Petronella niet alleen laten.
Wie is Petronella?
Mgn lieve, oude verzorgster,
mijnheer. Zy heeft mij nooit verlaten.
Wat zal zij angstig en ongeduldig
zyn, nu ik zoo lang wegblijf,
Waar woont zij
Rue Taitbout No. 15, maar....
Vindt u goed, dat ik haar een
boodschap zend? Ik zal haar berich
ten, dat u veilig ouder mijn dak is,
en dat het veel voorzichtiger is, als
u daar voorloopig blijft.
Als u dat het beste oordeelt,
mijnheer, antwoordde zy.
digen ouderdom, doch eerst in de
latere jaren heeft de fruitteelt in deze
streken zulk een vlucht genomen, dat
Zuid-Beveland terecht de bewondering
wekt van deskundigen, die deze
streken bezoeken.
Nog onlangs waren hier een twintig
tal Belgische pomologen, die na een
rondreis door ons land moesten ver
klaren, dat het gebied tnsschen Ooster
en Westerschelde niet onderdeed
voor de als fruitland gerenommeerde
Betuwe.
Juist met het oog op deze reus
achtig snelle ontwikkeling is voor
lichting voor de kweekers zeer ge-
wenscht. Van groot nut daarom is
Zeelands proeftuin, waar we gisteren
een bezoek brachten en onder des
kundige leiding van den heer J. P.
M. Caminan bezichtigden de vele varië
teiten, waarmede er proeven worden
genomen.
Vele fruittelers hebben als bezwaar
tegen dezen tuin, dat er geen juist
beeld wordt gegeven van de teelt in
het algemeen. De boomen en struiken
groeien er onder omstandigheden zoo
gunstig, als in een fruittum, waarvan
de eigenaar in de eerste plaats reke
ning heeft te houden met de financi-
eele resultaten, niet mogelijk is.
Om een voorbeeld te noemenin
den proeftuin worden de boomen drie
maal bespoten, éénmaal zeer vroeg in
het voorjaar en tweemaal nadat de
bladvorming heeft plaats gehad, einde
Mei, begin Juni. Hieraan is het toe te
schrijven, dat soorten, die elders kan
keren en zwaar te lijden hebben van
de schurft, gezond blijven. Maar..,
indien er, zooals in alle fruittuinen,
een onderbeplanting is van bessen of
aardbeien, kan men zoo laat in het
jaar die gunstige bewerking niet meer
toepassen, daar de bessenstruiken e. d.
te veel zouden lyden van het koper
vitriool.
Het geopperde bezwaar is dus niet
van allen grond ontbloot, doch het
doel van den tuin is niet in de eerste
plaats om een voorbeeld te geven
van de meest productieve wjjze van
beplanting, maar wel om te dienen
tot voorlichting.
Onder de proeven, die er genomen
worden is een der merkwaardige, die
met het uitdunnen der bloesems van
boomen, die zich z. g. overbloeien.
Van twee naast elkander staande
Duchesses d' Angoulëme heeit men er
één alle bloesems gelaten en van de
ander 2/3 der bloemen afgeplukt. Het
resultaat is, dat laatstgenoemde veel
beter en meer vrucht draagt dan de
eerste.
Ook vindt men er by wijze van
proef witte winter-calville op hoogstam.
Tot nu zien de boomen er uit
stekend nit, maar ze zjjn nog jong
en of de proef op den dnnr lukken
zal, bljjft de vraag.
Sedert den aanleg van den tuin is
er volstrekt geen stalmest ingebracht
en uitsluitend kunstmest gebruikt,
wat, blijkens de resultaten, uitstekend
werkt, al zou het ter vergelijking nog
leerrjjker zjjn geweest als ook eenige
exemplaren waren opgekweekt met
stalmest, ten einde het verschil te
kunnen eonstateeren.
Niet alleen voor vaklieden is de tuin
de moeite van 't bezichtigen overwaard,
ook voor particulieren, die liefhebbe
ren in de fruitteelt, is er veel te leeren.
Een gedeelte van het terrein b.v. is
bezet met leiboomen, waarvan de toe
passing bjj de teelt voor den handel
wel wat duur zon kom. n. doeh die
in een villa-tuin tevens ter versiering
waarde zouden hebben.
Belangstelling voor de prachtige in
richting is er ongetwjjfeld, zooals blijkt
uit het drukke bezoek. Eenige hon
derden reeds bezichtigden het terrein,
waarop ook soorten prjjken, die men
elders in deze streken nog zoo goed
als niet aantreft.
Dit is trouwens wel een der be
langrijkste proeven, die er genomen
wordenna te gaan welke soorten
in het Zeeuwsche klimaat willen
groeien.
De centrale proeftuin krjjgt van het
rijk een jaarlyksche subsidie van
f 750. De verdere onkosten worden
bestreden uit de opbrengst der be
planting.
Aanvankelijk werd er, zooals licht
te begrjjpen is, gewerkt met een tekort,
doch den laatsten tijd zijn er batige
saldo's die gebruikt worden voor bui
tengewone uitgavenden bouw van
betonmu'ren, de oprichting van stel
lages e. d. Op het programma der
volgende jaren staan nu: de bouw
van een fruitschuur en van eenige
kassen.
Eén ding vernamen we nog met
verwondering: terwjjl in Zeeland de
fruitteelt van zoo groot belang is, is
onze provincie toch een der weinige
waar geen provinciale subsidie wordt
gegeven aan den proeftuin.
B.
Buiten land.
ScHIJN-oorlog.
De nazomer is de tijd, dat in bijna
alle Europeesche landen het geschut
zjjn bulderende stem laat galmen zon
der (gelukkig) dood en verderf te
zaaien. Dan toch worden groote troe
penmachten bjjeen gebracht om het
wreede drama van den oorlog vreed
zaam te imiteeren.
In ons land zjjn de mannetjes van
de vierde divisie, enkele duizenden,
op de Veluwe in actiein Engeland
staan 50000 man te veldein Frank-
rjjk 30000, maar op zeer grootsche
schaal hebben dit jaar de manoeuvres
in Duitschland plaats. Daar oefenen
tegeijjk 125000 man, een krjjgsmaeht
grooter dan ons geheele veldleger op
voet van oorlog.
En elk jaar weder kan men eonsta
teeren, dat de vernielingswerktuigen
volmaakter zijn geworden. Zoo is dezen
keer voor het eerst de Dnitsehe cava
lerie bewapend met een nieuwe kara
bijn, verder dragend dan de vroegere
schiettuigen. Druk wordt er ook ge
bruik gemaakt van bestuurbare en
niet-bestuurbare luchtballons. Bjj de
Fransche manoeuvres b. v. bevond
zich de aanvoerder van een der beide
partjjen in zulk een luchtsohip, van
waar hjj de bewegingen zjjner troepen
leidde.
Vooral in Italië werden de manoeu
vres met spanning tegemoet gezien.
Een nieuwe minister van oorlog, on
geveer een half jaar geleden aan het
bewind gekomen, bad de reorganisatie
van het leger krachtig aangevat. Het
was n.l. een publiek geheim, dat de
organisatie nogal iets te wenschen ovbr-
liet. Algemeen is men daar van mee
ning, dat de groote massa-oefeningen
de bruikbaarheid van het leger hebben
bewezen, al is de bevolking niet alge
meen tevreden met het resultaat van
de geleverde spiegelgevechten.
De veronderstelling was, dat een
vjjandeljjk leger een inval deed en
stilzwjjgend werd hierbij gedacht aan
het leger van den bondgenoot, bet
Oostenrjjksehe, die toch steeds als de
gevaarlijkste vjjand van het konink
rijk wordt beschouwd.
En nu wilde het ongeluk, dat bet
veronderstelde vjjandeljjke leger de
verdedigers terugdrong
Schatten gelds verslinden die ma
noeuvres natuurijjk, maar het eene
volk kan en mag niet achterblijven
bij het andere en de groote meerder
heid ziet wel in, dat een sterke weer
macht noodzakelijk blijft, zoo lang de
buren niet tot ontwapening overgaan.
Het sociaal-democratische
standpunt
van „geen man en geen cent" vindt
nog slechts weinig aanhangers.
Als de wereldvrede eenmaal verze
kerd is, dan, ja dan.. Maar wanneer
zal dat zjjn, als nu in de partjj, die
zich by uitstek de anti-militairistiscbe
noemt, geen oogenblik de hemel on
bewolkt is.
Nu weder bljjkt die oneenigheid
op den sociaal-democratischen partij
dag te Leipzig. Wel gaat het daar
rustiger toe, dan verwacht werd, doch
de vrede is verre te zoeken.
Om te beginnen is daar het verschil
over de wjjze waarop de sociaal
democratische Rjjksdagïeden hun stem
hebben uitgebracht bjj de begrootings-
wetten.
Natuurlijk gevoelden velen van hen
sympathie voor de voorgestelde ver
hooging der successie-belasting. Wat
konden zij mooier verlangen dan een
belasting op bet kapitaal Maar neen,
zeggen anderen, een sociaal-democraat
mag nooit stemmen voor een belasting,
die door een bourgeois-regeering is
ontworpen.
Verder was er het geschil over de
Wurtembergsche Kamerleden, die de
gast waren geweest van den koning.
Deze kwestie, liep echter met een
sisser af, doordat de betrokken heeren
hun leedwezen betuigden over het
gebeurde.
Wel schijnt het een eigenschap van
de menscheljjke natuur te zijn steeds
oneenigheid te zoeken, tenminste dat
zou men kunnen opmaken uit de wyze
waarop nog steedB sommigen van de
Noordpool
personeel b\j zich in huis te nemen,
als zij er een bezeten had.
Nu had eén vloed van tranen van
de brave oude ziel zjjn vriendelijk
hart doen smelten. Hy bood baar en
haar jonge meesteres een tehuis aan,
totdat de dreigende wolk voorbijge
trokken zon zjjn.
Hij ried haar aan, daarna naar
Engeland te gaan. Emigratie was het
eenige veilige en Mademoiselle Mar-
ny had nu de attentie van hetPary-
sche gespuis op zich gevestigd. Onge
twijfeld zouden haar namen binnen
eenige dagen als „verdacht" staan
opgeteekend. Zij zou buitenslandseh
het veiligst zyn, en kon niet beter
doen dan zichzelf onder de hoede van
dien Engelschen enthousiast te stellen,
die al zoo menig vervolgd Fransch-
man had geholpen om aan de ver
schrikkingen van de Revolutie te ont
komen; den man, die een doorn in
het oog was van het Comité van
Algemeen Welzijn en die den bijnaam
van den Rooden Pimpernel bad ge
kregen.
HOOFDSTUK IV.
De trouwe Huishond.
Na het souper spraken zij over
Charlotte Covday.
Juliette was vervuld van de ge
dachte aan die heldin en hield er van
over haar te spreken. Zy was voor
haar een reohtvaardigng van haar
Een geschilpunt
willen maken.
Nu weder bracht in het Engelsche
Lagerhuis een der leden deze kwestie
ter sprake. Nadrukkelijk vroeg hij, qf
Amerika wel recht had op dit onher
bergzame oord.
Alsof dit vraagstuk eenig practised
nut hadKolonisten voor de Noordpool
zouden er wel niet te vinden zyn, zelfs
niet als er land was en dit is er niet
eens. De stryd zou dus moeten gaan
om een jjsveld.
De regeeringen zyn echter verstan
diger en zullen zich ier ïruk maken
om de zuiver theoretische kwestie van
het bezit van een bijna onbereikbaar
en zeker onbewoonbaar deel onzer
aarde.
Binnenland.
Opbrengst der Middelen.
De opbrengst der Rijks-Middelen
over 1909 geeft tot nu toe, in verge
lijking met het vorigejaar, wel reden
tot tevredenheid. Die opbrengst be
droeg tot 31 Augustus 1.1. f104,742,531
tegen f 101,520,924 over de eerste
acht maanden van 1908.
Augustus was best, zegt het Vod..
gaf f11,971,892, d.i. ruim 8 ton meer
dan Augustus van verleden jaar. Over
de eerste acht maanden van dit jaar
zijn wij uu reeds f3,221.607 vooruit
bij 1908.
Vermogens- en bedrijfsbelasting
deelenhieun slechts voor rond f83,000,
de Grondbelasting voor raim 1 ton,
het Personeel voor ruim 2 ton. Eigen
aardig is in deze acht maanden de
stjjging der mijnrechtenf7549 tegen
f46 in 1908.
Registratie- en Zegelrechten ste
gen opmerkelijk f 8.137,797, tegen
f7,126,381 in de eerste achtmaanden
van 1908. Een stijging dus van meer
dan een millioen.
Eigenaardig, dat de successierechten
achterbleven, ongeveer f32,192, of
schoon Augustus van dit jaar ruim
3 ton meer gaf dan Augustus 1908.
De suikeraccijns leverde over de
eerste acht maanden van dit jaar
f 454,122 meer dan het vorige jaar,
maar gaf alleen over Angustus ver
geleken met 1909 f243,442 minder.
De post gaf tot Augustus 2 'h ton
meer, vergeleken by 1908de tele
graaf ruim 3 ton.
Een mooie Augustusmaand al
thans voor de schatkist.
Staten-Gensraal.
Tweede Kamer.
Een merkwaardige vergadering, die
der Tweede Kamer van gisteren. De
pproeping geschiedde, zooals men weet,
piet op initiatief van den voorzitter,
maar op die van enkele leden.
De bedoeling was nog even te be
handelen het door van Kol voorge
stelde inijnwetje
De bedoeling van dit ontwerp was
het daarheen te sturen, dat voor elke
te verleenen mynconeessie bekraeh-
eigen daden, die dus rechtvaardiging
noodig schenen te hebben.
Zy hield er van Paul Déroulède te
hooren Bpreken zyn enthousiasme óp
te wekken en te zien hoe zijn ernstig,
flonker gelaat door het innerlijk vuur
Van geestdrift ophelderde.
Zjj had zich openlijk bekend ge
maakt als de dochter van den Hertog
de Marny. Toen zjj sprak over haar
vader en over haar broeder, die in
een duel gedood was, zag zy, dat
Déroulède haar lang en onderzoekend
aankeek Blijkbaar vroeg hy zich af,
Df zy alles wist; maar zy beant-
iwoordde zyn blik open en onbevreesd
en daarop was hy, naar het scheen,
voldaan.
Mevrouw Déroulède. trachtte Juliette
er toe te brengen over haar broeder
te spreken. Zy beantwoordde zyn vra
gen openhartig, maar uit hetgeen zij
eeide, bleek heelemaal niet of zij wist,
wie haar broeder doodde.
Zy wilde, dat hy wist met wie hy
te doen had. Als bjj een vijand in
haar vreesde, dan had hy nog gele
genheid genoeg om zyn deur voor
haar te sluiten.
Maar even later had hij zyn warm
aanbod van gastvrijheid vernieuwd.
Totdat wij alles in orde kunnen
maken voor uw reis naar Engeland,
voegde hij er even zuchtend bij, als
zag hij er tegen op van haar te
scheiden. Wordt vervolgd.)
Inwendig beefde zy van opgewon
denheid. Niet alleen was zij nu in dit
huis gekomen, maar zy zou hier ook
blyven.
Uit wier naam moet ik de bood
schap overbrengen? vroeg hy.
Mjjn naam is Juliette Marny.
Zij keek hem scherp aan, terwijl
zy dat zeide, maar hjj gaf niet het
minste teeken, dat die naam her
inneringen by hem opwekte.
Tien jaar is een lange tijd, en in
die tien jaar had men zooveel beleefd
Een gewaarwording van groote ver
ontwaardiging kwam in Juliette op,
toen zjj begreep, dat hy het vergeten
was.
De naam beteekende niets voor hem 1
Hij riep niet eens in zijn geheugen
liet feit wakker, dat zyn handen met
bloed bevlekt waren.
Hjj boog voor haar en ging de
kamer uit.
Het gevoel van verontwaardiging
werd minder en zy bleef alleen met
mevrouw Déroulèdeeven daarna
kwam ook Anne Mie binnen.
De drie vrouwen babbelden wat
samen, terwijl zjj wachtten op den
terugkeer van den meester des huizes.
Juliette voelde zich goed en in spijt
van zichzelf byna gelukkig. Zij had zoo
lang alleen met Petronella op het arm
zalige, kleine zolderkamertje gewoond,
dat zy genoot van de weelde, van
deze beschaafde omgeving. Natuurlijk
was het niet zoo groot of weelderig
als het vorstelijk paleis van haar vader
tegenover het Louvre, waarvan nu
niets anders over was dan een bouw
val, sinds het door het Comité van de
Nationale Verdediging in bezit was
genomen en als een soort van kazerne
dienst deed. Maar het huis van de
familie Déroulède had Bpeeiaal iets
zeer beschaafds. Het mooie porselein
op den grooten schoorsteenrand, de
mooie schilderyen langs den wand,
het gezicht, door de open deur naar
de tafel, die, met een fijn damast tafel
laken gedekt en schitterend van zil
ver, sprak van verfijnden smaak en
van weelderige gewoonten, die door
den geest van Gelijkheid en Anarchie
nog niet onderdrukt waren.
Toen Déroulède terugkwam, bracht
hjj een atmosfeer van frissehe opge
wektheid met zich mee.
In de straat was het nu rustig en
toen hjj voorbij het ziekenhuis zyn
eigen gift aan het volk wandelde,
was hy luide toegejuicht.
Een of twee ironische stemmen had
den hem gevraagd wat hy gedaan
had met de aristocraat en haar kanten
prullen, maar daar was het by geble
ven en Mademoiselle Marny behoefde
geen vrees te hebben.
Hij had Petronella meegenomen, zijn
zorglooze, onbegrensde gastvrijheid
zou hem er zelfs toegebracht hebben
Juliette en haar geheele dienstboden-
