N° 94 1909.
Donderdag 12 Augustus.
jaargang.
i FEUILLETON.
Een vreeselijk| droom.
(sOESDIIE
De uitgave dezerCourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco f 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 ct., eiken regel meer 10 ct
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt
de prijs slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweiijk- en doodsberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 4 f 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
telefoonnummer 33.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van deJNaaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kbbremans.
Uit het Engelsch.
door
ARTHUR CONAN DOYLE.
Mijn vriend Lionel Dacre woonde
in de Avenue de Wagram, te Parijs,
in het kleine huis met het grasperk
ervoor, links van den Are deTriomphe.
Mij dunkt, het huis moet er gestaan
hebben, lang voordat de Avenue ge
bouwd werd, want de grauwe dak
pannen waren met mos begroeid, en
de muren waren gevlekt en verkleurd
van ouderdom. Van de straat gezien
leek het een klein huis, met vjjf ramen
in den gevel, als ik mij goed herinner,
maar aan de achterzijde liep het uit
in één enkele lange zaal. Die zaal
had Dacre ingericht tot een bibliotheek
van occulte literatuur, en tot een be
waarplaats voor de fantastische voor
werpen, die hjj verzamelde en waar
mee zijn vrienden zich vermaakten.
Hij was rijk en een man van ver
fijnden, excentrieken smaak. Een groot
gedeelte van zijn leven en zijn fortuin
had hy besteed aan het bijeenbrengen
van talmoedistische, kabbalistische en
magische werken, waaronder zeer
Over de vrouw.
Eenige tyd geleden is door het
Fransche tijdschrift La Revue aan
geleerden en dichters de volgende
vraag voorgelegdij
„De tegenstanders der vrouw be
weren, dat de maatschappelijke mo
raal zou dalen, zoodra het de vrouw
zou gelukken in alles met den man
gelyk gesteld te wordenvan nature
zou de vrouw zwak zijn, naar onop
rechtheid geneigd, en hare traditio-
neele afhankelijkheid zou deze karak
tertrek nog versterkt hebben zij zou
alleen dan een zekere mate van helden
moed bezitten, wanneer haar gevoel
er haar toe drijft, maar in alle andere
opzichten, zou de vrouw slechts een
duister begrip van loyaliteit bezitten
en er niet voor terugschuwen haar
eergevoel ten hare gunste op te offeren
zij zou voor het huisgezin slechts ge
schapen zijn en geen aanleg bezitten
voor het openbare leven. Zijn deze
uitspraken inderdaad juist en zoo zulks
het geval is, wat hebben wij dan van
de toekomstige maatschappij te ver
wachten
Tal van antwoorden zijn hierop in
gekomen en met voldoening zullen
de vrouwen vernemen dat het grootste
gedeelte der antwoorden ten gunste
van de vrouw is uitgevallen. Wel zijn
er onder de ingekomen antwoorden
die zeggen dat de vrouw gaarne en
handig van list en leugen gebruik
maakt, maar dan volgt er ook op dat
dit de schuld is van den man tegen
over wiens ruw geweld, harde onder
drukking en heerschzucht de vrouw-
niéts anders kon stellen dan list.
Ziehier eenige der antwoorden
Jules Clarétie: Waarom zou de
vrouw minder rechtschapen zijn dan
de man Niets is volkomener dan een
rechtschapen vrouwzij verhoogt
hare charme door haar loyaliteit. Ik
heb in mijn leven evenveel mannelijke
als vrouwelijke laagheden gezien
Judas komt even dikwyls voor als
Dalila. De zwakheid der vrouw ver
oordeelt haar niet tot het gebruik
maken van list, evenmin als de kracht
van den man brutaliteit iu zich sluit.
De werkzaamheden der vrouw hebben
zich nimmer alleen tot het huisgezin
beperkt op dit gebied zouden be
roemde namen te noemen zyn. Trou
wens, wat is het huisgezin anders als
het familieleven, de opvoeding dooi
den vader en de moeder, de opvoeding
van het kind, dat weer op zyn beurt
een vader of een moeder zal zyn
Alen vrage het aan de beroemdste
mannen. Zy zullen antwoorden, dat
hun eerste gids in het leven hunne
moeder was. „Mijne moeder", zei een
van hen, „heeft mij mijn taak, myu
vaderland, mijn plicht leeren kennen."
Het feminisme zal niet bewerken, dat
de bcteekenis dezer woorden verloren
zal gaan. Ik vrees in het geheel niet,
dat de maatschappelyke moraal zal
dalen, wanneer de rol, welke de vrouw
in het leven speelt, zal worden uitge
breid. Huissloof of straatmeid, heeft
Proudhom gezegd, Gelukkig zyn er
nog andere mogelijkheden. Een vrouw,
die waarlijk vrouw is, trotsch op hare
rechten en zich hare plichten bewust
ziedaar de vrouw der toekomst De
vrouw van heden moet echter haar
aanspraken niet tot het belachelyke
willen opvoeren. In het land van de
Maagd van Orleans worden de hel
dinnen geëerd, maar men moet daarbij
ook niet vergeten, dat Frankrijk ©ok
het land van Molière is. En Jobn
Stuart zelf zou de geëxalteerde vrou
wen toeroepen: „Wees voorzichtig!"
Auatole FranceMen zal van my
niet verwachten, dat ik kwaad zal
spreken van de vrouwen. Of zij al of
niet bedriegen, zij blijven desniettemin
bekoorlijk. Wij mannen hebben geen
reden over de moraliteit der tegen
woordige maatschappij te pochen. De
mannelijke deugden zijn niet zoo
schitterend, dat het fzou passen hen
tegen de vermeende minderwaardig
heid der vrouwen als troef uit te
spelen. Ik weet niet of de vrouw van
nature achterdochtig en listig is,
maar ik weet wel. dat de man zich
de gansche geschiedenis door, alt yd
een brutaal, wild, bloeddorstig en
onrechtvaardig wezen heeft betoond
ik zie derhalve niet in, wat de maat
schappelijke moraal door vermeerde
ring van vrouwelyken invloed zou
winnen of zou verliezen. Beter gezegd
de maatschappelyke moraal kan nóch
verhoogd nöch verlaagd wordenzij
kan alleen veranderen. Iedere maat
schappij heeft een moreelen invloed
op diegenen, die zich met lmjje
eigenaardigheden vertrouwd gemaakt
heeft en daaruit voordeel weten te
trekken, een immoreelen invloed op
hen, die zich niet naar haar kan
schikken. Onze tegenwoordige maat
schappij is gunstig ten opzichte van
den man, die van haar profiteert, en
nadeelig voor de vrouw, die onder
haar eigenaardigheden lydt.
Paul MarguériteIk geloof volstrekt
niet, dat de algemeene moraliteit da
len zou van af het oogenblik, waarop
de vrouw hetzelfde sociale standpunt
zou innemen als de man. Integendeel.
Dit is een sprookje, dat de mannen
de wereld in hebben gestuurd. Zij
hebbeu de wetten gemaakt, alle be
roepen voor zich genomen en overal
het recht van den sterke doen zege
vieren. Zij hebben de vrouw als een
slavin behandeldals zij op het oogen
blik de fouten daarvan draagt, wie
heeft ze dan de vrouw opgelegd Al
dus door onze eigen schuld, mijne lieve
vriendWil dit beteekenen, dat het
feminisme van dag tot dag de vrouw
vry en moreeier zou maken Dat zou
te veel zijn. Iedere ontwikkeling dient
haren tyd te hebben. Maar| dat de
vrouw op zichzelf minder moreel zou
zijn dan de man, dat zal ik nooit aan
nemen. Zoo weinig zelfs geloof ik aan
dit bakersprookje, dat ik integendeel
de toelating van de vrouw tot het
parlement en wetgeving als zeer ge-
wenscht beschouw
Marcel Prévost: Het is een onloo
chenbaar feit, dat by de vrouw, die
veroordeeld was in den strijd tegen
den man de zwakste te zijn, het in
stinct der list zich meer ontwikkeld
heeft dan by den man. Maar van af
zeldzame en kostbare. Hij had een
voorliefde voor al wat wonderbaar en
monsterachtig was, en ik heb wel eens
gehoord, dat zijn proefnemingen op
het gebied van het onbekende alle
perken van beschaving en welvoege
lij kheid overschreden. Met zijn En-
gelsche vrienden sprak hy nooit over
die dingendan was hij de geleerde
en de virtuose doch een Franschman,
wiens smaak dezelfde richting volgde,
heeft mij verzekerd, dat hij zonder
linge dingen heeft bijgewoond in die
groote, hooge zaal vol boekenkasten
en vitrines met curiositeiten.
Dacre's uiterlyk getuigde, dat zyn
groote belangstelling in die zaken
meer voortsproot uit een verstande
lijke dan uit een geestelijke bron. Zijn
gevuld gelaat vertoonde geen spoor
van ascetisme, doch zyn breede sciie-
del, die boven zijn dunnende lokken
rees als een besneeuwde bergkruin
boren de lager staande pijnboonen,
sprak van een veelomvattend verstand.
Zyn kennis was grooter dan zyn
levenswijsheid, cn zyn talenten over
troffen verreweg zijn karakter. De
kleine, heldere, diepliggende oogen
tintelden van vernuft en van onver-
zadelyke belangstelling in het leven,
maar het waren de oogen van een
zinnelyken egoïst. Doch nu genoeg.
De man is doodde arme drommel
stierf, juist toen hy zeker meende te
het oogenblik, dat de vrouw dezelfde
rechten en dezelfde sociale plichten
zal hebben als de man, zal haar list
haar minder noodig zijn, en men mag
de hoop koesteren, dat deze geheel
zal verdwijnen als een organisme, dat
buiten werking is gesteld.
Tristan BernordDaar het over het
algemeen de mannen zyn, die als
schrijvers optreden, zoo schryven zij
ook de vrouw alle mogelijke fouten
toe. Als de vrouw zou schryven, zou
de man met fouten worden overladen,
hetgeen reeds uit de werken onzer
beste hedendaagsche schryfsters te
constateeren valt Sta mij toe U een
merkwaardige ontdekking mede te
deelen, welke ik gemaakt heb Name
lijk dezeMan en vrouw behooren
tot één zelfde soort en lijken opval
lend op elkanderop grond van
deze overeenkomst voelen zij zich
tot elkander aangetrokken.
De fouten van den eene zijn de
fouten van den andere en omgekeerd
Komen hunne belangen met elkander
in strijd, dan gebruikt iedere partij
de wapenen, waarover zy beschikt
de man zijn kracht en de wettelijke
autoriteit, welke hij zich toegeëigend
heeft, de vrouw maakt gebruik van
haar list. Indien de vrouw de kracht
en de wettelijke autoriteit bezat, zou
de man zich van list bedienen De
mannen gebruiken over het algemeen
de leugen als hun wapen niet, omdat
zij die niet noodig hebben was dat
wel het geval, zy zouden van dat
wapen eveneens gebruik maken. Men
verandere de rechtspositie der vrouw,
men deele haar dezelfde autoriteiten
dezelfde onaf ban kei y kheid toe, waar
thans de man over kan beschikken
en de vrouw zal even loyaal zijn als
de man. Wilt gij echter mijne geheele
meening over het voortdringen van
het feminisme weten, zoo zou ik u
als volgt antwoorden men moet het
vooral niet met het voortdringen van
den vrouwelijken invloed verwarren.
Ik ben integendeel van meening. dat,
wanneer de man in het bezit van het
geweld is, het juist de vrouw is, die
regeert en dat haar macht des te on
weerstaanbaarder is, naarmate ze ge
heimzinniger is. Als de vrouw haar
macht, in plaats van in stilte, in het
openbaar zou uitoefenen, zou die
macht zeker verminderd worden en
men zou misschien de waarheid er
kennen van de woorden, die eens de
Hertogin van Bourgogne tot Madame
de Maintenon sprak: „De beste re
geeringen zijn die, waarbij de vrouwen
openlijk hun macht laten gelden, want
in dat geval zijn het juist de mannen,
die regeer en".
Buitenland.
De staking in zweden.
Onverminderd duurt de staking in
Zweden voort Hier en daar breidt ze
zich wat uit, maar belangrijke wijzi
gingen zyn er niet in den toestand
gekomen.
Met zorg blijft de regeering den
loop der gebeurtenissen gadeslaan,
maar ze is onmachtig een einde te
zijn dat hij eindelijk hel levens-elixer
had ontdekt. Ik wilde u niet vertellen
van zijn ingewikkeld karakter, maar
van het vreemde en onverklaarbare
dat plaats had, toen ik hem in het
vroege voorjaar van 1881 een bezoek
bracht.
In Engeland had ik kennis gemaakt
met Dacre. Ik was bezig met het doen
van nasporingen in de Assyrische zaal
van het Britsch museum, terwjjl bij
bewijzen zocht voor zijn stelling, dat
het Babylonische spijkerschrift een
geheimzinnige, verborgen beteekenis
moet hebben, en gemeenschappelijke
belangen hadden ons samengebracht.
Toevallige opmerkingen hadden aan
leiding gegeven tot dageljjksehe ge
sprekken, en zoo was er langzamer
hand iets tusschen ons ontstaan, dat
op vriendschap geleek. Ik beloofde
hem te zullen bezoeken, zoodra ik in
Frankrijk kwam. Toen ik eindelijk in
staat was mijn belofte te vervullen,
woonde ik in een landhuis te Fon-
tainebleau en daar het met de avond-
treinen lastig uitkwam, noodigde hij
mij uit, den nacht in zijn huis door
te brengen.
„Ik kan u slechts deze rustbank
aanbieden", zeide hjj, op een breede
sofa in zijn groote zaal wijzend„ik
hoop, dat gij bet hier naar uw zin
zult hebben."
Het was een zonderlinge slaapk
maken aan de worsteling, die wel
geen bloed doet vloeien, maar de wel
vaart des lands in het hart treft.
Werkgevers en werknemers blij
ven volharden in hun besluit, om
het tot het uiterste te doen komen.
Het gaat er nu om voor langen tijd uit
te maken wiens macht de sterkste is
die van de ondernemers of die van
de arbeidersorganisatie.
De koning zelf' deed reeds een po-
giug een verzoening tot stand te bren
gen, maar waar de verbittering zoo
groot is als in Zweden, moest ook deze
poging falen.
Merkwaardig is het, dat de regee
ring gemeend heeft een pluimpje te
moeten gevon aan de stakers voor
hun ordelijk gedrag. Tot nu kwamen
nergens ernstige ongeregeldhedenvoor.
Dit verschijnsel is trouwens vaak
waar te nemen bij stakingen die goed
georganiseerd z{jn. Zoolang de arbei
ders vertrouwen stellen in hun eens
gezindheid en de kracht der solida
riteit, nemen ze nimmer hun toevlucht
tot daden van geweld, die de gewa
pende macht tot optreden dwingen.
Als echter een staking verloopt en
zich van de stakers het denkbeeld
meester maakt dat al hun opoffering
en al hun ellende tevergeefsch is
geweest, ontwaakt de hevige ver
bittering welke drijft tot daden, die
niemands, goedkeuring wegdragen.
Uit de weinig talrijke en niet zeer
uitvoerige berichten valt niet op te
maken hoe nu eigenlijk de kansen van
den strijd staan.
Kalm zullen we dienen af te wachten
wat de eerstvolgende dagen zullen
brengen. Ernstige gebeurtenissen zijn
niet uitgesloten.
Hetzelfde kan men getuigen van
De Ivretensche kwestie
die door Turkjjes arrogante houding
plotseling zulk een dreigenden keer
beeft genomen.
Op de zeer scherp gestelde Turksche
eischen heeft Griekenland in uiterst
gematigde bewoordingen geantwoord.
Griekenland wenscht blijkbaar niet»
liever dan den vrede te handhaven en
dit is zeer verklaarbaar, daar de uit
slag van een oorlog niet twijfelachtig
kan zijn en naar alle waarschijnlijk
heid een overwinning der 'lurksehe
wapenen zon beteekenen.
Turkije beschikt niet alleen over
een veel grooter troepenaantal dan
Griekenland, maar bovendien laat de
organisatie en geoefendheid van het
Grieksche leger veel, zoo niet alles te
wenschen over.
Onbegrijpelijk mag men het heeten,
dat de lessen van den laatsten Grieksch-
Turkschen oorlog door de regeering
te Athene niet beter ter harte zijn
genomen. Anders had Griekenland nu
niet bijna weerloos gestaan tegenover
het verjongd en blijkbaar zelfbewust
Turkije.
Nu is het natuurlijk te laat om
hierin nog verandering te brengen en
dit treurig voorbeeld zou b. v. het
Belgische volk moeten prikkelen meer
voortgang te maken met een
Verbetering der weerkracht
die in laatstgenoemd land zeker niet
mer met haar hooge wanden, bedekt
met bruine boekdeelen. Maar dat was
juist iets voor een boekenliefhebber
als ik. Geen geur doet mijn neus aan
genamer aan, dan de flauwe, bijna
onmerkbare reuk van een oud boek
Ik verzekerde hem dus, dat de om
geving mij uitstekend beviel.
„De meubelen mogen niet gemak
kelijk of alledaagsch zjjn, kostbaar
zjjn ze zeker," zeide hij, om zich heen
kjjkend, „Ik heb zoowat een kwart
millioen uitgegeven voor hetgeen deze
zaal bevat. Boeken, wapens, sieraden,
snijwerk, weefsels, schilderijen, bjjna
alles heeft zjjn eigen geschiedenis,
die meestal de moeite van het ver
tellen waard is".
Wij zaten tegenover elkander bij
den haard. Aan zijn reel iterzijde stond
zijn leestafel, met een groote lamp er
boven, die een zeer helder licht gaf.
Midden op tafel lag een half ontrold
perkament, met een aantal aardige
voorwerpjes er om heen. Daartoe be
hoorde ook een groote trechter, zooals
gebruikt wordt bij het vullen van
wijnvaten. Hij scheen gemaakt van
zwart hout, met dolgeworden koperen
ringen er om heen.
„Wat een zonderling dingmerkte
ik op. Welke geschiedenis is daaraan
verbonden V
„Jazeide hjj, „diezelfde vraag heb
ik ook gedaan. Het zou mjj wat waard
overbodig zou z(jn.
Bjj een groot deel der Belgische
R.-K. staatspartij valt evenwel weinig
te bespeuren van een neiging aan
het land een beter leger te schenken.
Afschaffing van de plaatsvervanging
b.v. stuit op hevigen tegenstand.
Blijkbaar vinden vele Belgen er geen
kwaad in zich door betaling een der
heiligste plichten van den patriot,
die, om in tijd van gevaar het vader
land te verdedigen, van de schouders
te schuiven.
Een vereeniging is opgericht om de
vrijwillige dienstneming aan te moe
digen en de plaatsvervanging te be
houden.
Tot de toekomst misschien eens met
duurbetaalde lessen anders leert.
België heeft, sinds het een koloniale
mogendheid is geworden, grooter ver
plichtingen dan vroeger, al is het niet
waarschijnlijk, dat dit land spoedig
in zulke moeieiijkheden zal komen
als waarin nu Spanje in zijn over-
zeesch gebied verkeert.
Het Spaansche volk is nog steeds in
Angstige afwachting
van wat er in het Rif gebied verder
zal gebeuren.
Opvallend stil is het er nu. De laatste
dagen werden er zoo goed als geen
berichten ontvangen. Toch mag men
aannemen dat de Mooren, aangemoe
digd door hun aanvankelijk succes,
het er niet bjj zullen laten en zeker
met alle macht elke voorwaartsche
beweging der Spaansche troepen tegen
zuilen gaan.
In Spanje zelf bljjft de toestand
onveranderd. Dat de regeering echter
den geest van het volk nog niet ver
trouwt, blijkt uit de krachtige maat
regelen, vooral te Barcelona, om elk»
poging tot nieuwe onlusten dadeljjk
den kop in te kunnen drukken.
Zondag b.v werden plotseling alle
pleinen te Barcelona militair bezet en
werd aan de wapenwinkels in de stad
order gegeven heel hun voorraad uit
te leveren aan de overheid.
De monniken, die eerst gevlucht
waren, keeren langzamerhand terug
naar hun geplunderde en verbrande
kloosters.
Opvallend blijft het, aat bjj de on
lusten der vorige week de woede van
het volk zich dadelijk wendde tegen
de geestelijken.
Deze hadden toch niets uitstaande
met de directe oorzaak der onge
regeldheden.
Een bewoner van Barcelona schrjjft
hierover in een brief, die in de N. R. Ct.
is opgenomen.
„Wat nu de oorzaak der woede op
de kloosters betreft: Het volk zegt
het ronduit, en de meer ontwikkelden,
in maatschappelijke positie hoogcr
staanden, denken evenzoo, maar zwij
gen er liever over.... dat de geeste
lijken oorzaak zijn van Spanje's ach
terlijkheid.... van het gebrek aan goede
seholen.en behoorlijk onderwijs, verder
vooral dat de kloosters den midden
stand in hunne bedrijven concurrentie
aandoen de monniken maken o.a.
likeuren, de nonnen ondergoed en
damesconfectie voor de groote maga
zijn als ik het wist. Neem het ding
eens in de hand en bekjjk het goed."
Dat deed ik, en ontdekte, dat wat
ik voor hout had aangezien, leder
was, buitengewoon hard en uitge
droogd door den tijd. Het was een
groote trechter, met een koperen rand
om het wjjdste en om het nauwste
einde.
„Wat dunkt u er van vroeg Dacre.
„Ik zou denken, dat hij had toebe
hoord aan een bierbrouwer ol een
wijnhandelaar uit de middeleeuwen",
zeide ik. „In Engeland heb ik lederen
drinkflesschen uit de zoventiende eeuw
gezien, die zelfde kleur en hardheid
hadden als deze trechter
„Naar mijn meening zon de datum
ongeveer dezelfde zijn", sprak Dacre,
„en ongetwijfeld werd hij gebruikt
om een vat te vullen. Maar als mjjn
vermoeden juist is, was het een zon
derlinge wijnkooper die hem gebruikte,
en ook een ongewoon vat dat er mee
gevuld werd. Ziet gjj niets bijzonders
aan liet ondereind van den trechter
Ik hield hem bjj het licht en merkte
op, dat de hals van den trechter een
eind boven den koperen rand vol
kerven en kepen was, alsof iemand
er met een bot mes in had gesneden.
Dat was ook de eenige ruwe plek op
de dofzwarte oppervlakte.
Wordt vervalgd.)