N°. 74 1909
Zaterdag 26 Juni,
96s" jaargang.
24 FEUILLETON.
Een jacht over den Oceaan,
GOESCHE
De uitga y* dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, in Goos f 0,75, buiten Goes, franco,
Afzonderljjk© Mommen oent.
liHwntSitae van advertentiin vdor 2 nncen ©3 den d©$ d*r
uiftgava.
COIIUNT.
De prjji der gewone advertontiön is van ï-5 regels 50 cent, eiken regel moer 10 et
II5 directe opgaaf ran driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
9oboorte-, bnwoljgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend,
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend
Bewjjsnnmmers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. f. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kebrrmans.
Bij dit no. bahoort een bijvoegsel.
Zij die zich met 1 Juli a. s-
op dit blad abonneeren ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
DRIE TEbiEN TWEE.
In de Tweede Kamer staan nu tegea-
over elke twee linksche leden drie van
rechts of 40 links en 60 rechts. Dat iB
ongetwijfeld een meerderheid, waarmede
de clerieaion voor den dag kannen komen,
een meerderheid, die zjj kunnen gebrui
ken ook misbruiken en waarvan
het liberale deel der bevolking veel, doch
niet veel goeds, kan verwachten.
Een minder sterke meerderheid zou
voor de vrijzinnigen nog erger zjjn ge
weest, want nu is er wel een kansje, dat*
de broeders heel gauw ruzie zullen heb
ben. Er zjjn een groot aantal zaken,
waarover de coalatie-mannen zeer ver
schillend denken en thans nn zij zoo tor
dege baas zjjn in beide regeei ings licha
men zal elke partjj en oader-partjj baar
zin wensehen door te drjjven.
Toen in^L565 last gegeven was, dat
de bevelen van den koniag van Spanje,-
in zake de afkondiging der besLuiten van
het concilie van Trente, onverwjjld hier
te lande moesten uitgevoerd worden, zeide
Willem van Oranje
•Nu zullen wjj het begin van een fraai
treurspel zien".
Die woorden mogen we nu wel her
halen. Een treurspel ja, maar of 't bjj-
zondor fraai zal zjjn dat is wel aan
eenigen twjjfel onderhevig.
We zullen eerst de afkondiging der
besluiten van het concilie Kuyper-Lobman
moeten afwachten. Ze zullen nu wel wat
minder wieed zjjn dan onder Philips,
maar overigens komen ze in principe op
hetzelfde neeroverheersching door de
kerkeljjken en poging tot onderdrukking
van andersdenkenden.
De partgen komen in de volgende
sterkte in de nieuwe Kamer.
Unie-lib. (5 verloren, 2 gewonnen) 21.
Vrjj-lib. ^5 verloren, niets gewonnen) 4.
Vrjjz.dem. (5 verloren 2 gewonnen) 8.
Soe.-dem. (3 verloren, 3 gewonnen) 7.
R.-Kath. (niets gewon, niets verloren) 25
Anti-rev. (1 verloren, 9 gewonnen) 23.
Christ.-hist. (niets verloren, 3 gew.) 12.
De Unie-Liberalen vaardigen 3 nieuwe
leden af
P. J. de Kanter, mr. H. Th. de Mees
ter en mr. P. Rink.
Tot do Vrjjzinnig-Democratiiche partjj
behooren de twee nieuwe afgevaardigden
E. H. Teenstra en G. A. Vorsterman
van Oyen.
De Sociaal-Democratische Partjj ten
slotte vaardigt als nieuwe leden af:
W. H. Vliegen en J. E. W. Duys.
In de nieuwe Kamer keeren vooreerst
niet terng de volgende heeren, die zich
niet herkiesbaar gesteld hadden
G. Zjjlma, mr. J. Schokking, G. van
der Zwaag, K. Rejjne, jhr. S. van Citters,
mr. Z. van der Bergh, K. de Boer Czn.,
S. van der Bergh Jr., P. R. Mees, S. M.
H. van Gjjn, mr. N. G. Pierson, mr. C.
Lucasse en mr. P. C. J. Hennequin.
door
ARTHUR GRIFFITH.
Ik wil alles betalen, maar laten we
asjeblieft geen tjjd moer verliezen 1 Zouden
we geen oorlogsschip kunnen machtig
worden
•Waarachtig daarin hebt u gelijk. Als
we eens een snellen kruiser kregen, dan
was het misschien te doen. Misschien
gelukt het me, de heeren van de Admirali
teit te overreden, als ik hun voorhoud, dat
het hier geidt een aangelegenheid van het
grootste staatkundig gewicht, om die
papieren terug te krjjgeD."
We reden hierop, langs den kortsten
weg, naar de Admiraliteit in Whitehall,
waar men den generaal zonder eenig
verwjjl te woord stond. Spoedig daarop
werden we aan zekeren kapitein Pulteney
voorgesteld, die, naar we vernamen,
secretaris was van den eersten Lord en
waarschjjnljjk een zeer beminneljjk man,
maar die me al heel gauw een grooten
afkeer inboezemde, want hjj begon al
dadeljjk bezwaren te opperen, waarbjj hjj,
naar het mjj voorkwam, een smadenden en
zeer hoogen toon aansloeg.
•Wat zouden we eigenljjk kunnen uit
zenden We hebben geen enkel schip," zei
hjj, zjjn collega toesprekend, alsof hjj
Wél hadden zich herkiesbaar gesteld
maar werden niet gekozen van de vrjj-
liberale partjj de beeren C. Lely, jhr.
mr. F. W. van Styrum, dr. C. F. J.
Blooker, jhr. mr. J. Roöll en A. Plate.
Van de vrjjzinnig-democraten sneuvel
den bjj de verkiezingen de heeren mr. C.
Th. van Deventer en P. Nolting.
Vön de sociaal-democraten werd niet
herkozen de heer H. H. van Kol.
Voor de Antirevolutionaire partjj nemen
de volgende nieuwe Kamerleden zitting
G. A. A. Midde'berg, W. de Vlugt,
N. Oosterbaan, G. Elhorst, F. A. C. v.
Lynden van Sandenburg, J. H. Blum, H.
Col jjd, J. F. Heemskerk, mr, A. de Jong
en J. S. F. van Hoogstraten.
De nieuwe afgevaardigden die voor de
Chrisleljjk-Hiitorischo partjj zitting ne
men, zjjn de volgende
J. R. Snoek Henkemans, jhr. G. J. A.
Schimmelpenninck en jhr. mr. F. K.
van Lennep.
De roomBcbe partjj bleef op dezelfde
sterkte.
8uit*nlanti.
Een onweerswolk.
Als een dreigende onweerswolk blijft
de Kretenzer kwestie aan den politieken
horizont.
Onlangs meldden we dat de groote
mogendheden, die sedert jaren ter hand
having der orde troepen hebben op het
eiland, bereid zouden zjjn, die detache
menten daar te laten, maar volgens latere
berichten is dit nog lang niet zeker.
Wordt die internationale bezetting
teruggeroepen, dan kan de toestand niet
verder ongewjjzigd big/en. De Christen
bevolking, voor het allergrootste deel
behoorende tot den Griekschen stam, zal
weder naar de wapens grjjpen en zich
trachten te bevrjjden van de Turksche
heerschappjj en gebeurt dit, dan zal zelfs
de meest vredelievend gezinde Grieksche
regeer.ng onder don drang van het volk
niet in staat zjjn zich te verzetten tegen
een inmenging van Griekenland op Kreta.
En dan Ja dan zullen weder het
Griekache en Turksche leger tegenover
elkander staan en zal opnieuw een oorlog
worden gevoerd waarin de overwinnings
kansen voor Griekenland niet groot
zouden ?jjn.
Dat Turkjje voornemens is, het des
noods tot een krjjg te laten komen, bljjkt
reeds uit de getroffen maatregelen, die
ruchtbaar werden en nog meer uit hot
door de Tarksche regeering aan de in
dat land verschjjnende bladen uitgevaar
digde verbod over troepenverplaatsingen,
approviandeering e.d. te publiceeren.
De Turksche vloot is reeds voor een
deel slagvaardig.
Hoe de mobilisatie van die vloot in
haar werk is gegaan, is nog duister.
Veel moeite zal het wel gekost hebben,
want de meest zonderlinge verhalen wor
den verteld over de Tarksche zeemacht.
Er zouden schepen zjjn, die in geen jaren
van hun ligplaats zijn gekomen en wat
slechte organisatie betreft wint de Turk
sche vloot het nog verre van
De Fransche zeimacht.
En dat wil wat zeggen 1
Een komisch voorval heeft dezer dagen
daarmee zeggen wilde, dat de heele Brit,-
sche vloot had opgehouden te bestaan. »En
buitendien, als ik een kanonneerboot of
een Aviso ter beschikking bad, welken
koers zou ik dat jacht moeten aangeven
Wat moet het zoeken De heele geschie
denis hangt aan elkaar als droog zand ik
ben er bepaald tegen l"
•Dan zal ik me tot Sir George in per
soon wenden", zei mjjn goede generaal
koeltjes. »We kunnen dit punt beter met
hem bespreken".
En zoo moesten we weer een zwerftocht
beginnen, waarbij kapitein Pulteney
brommend en mopperend volgde.
Maar Sir George Fitz Hugh koos de
zjjde van zjjn secretaris. De voorhanden
berichten waren te geriug in zakeljjkheid,
er was geen basis waarop men kon ope-
reeren, nog wat aanging de papieren,
noch met betrekking tot kapitein Wood.
Ziet u, Sir Charles, u hebt volstrekt
geen houvast, wat die papieren betreft.
Zjjn ze gestolen of verduisterd, of hoe
zullen we het noemen Wie toch weet
iets bepaalds omtrent die zaak U weet
verder niets, dan dat ze verdwenen zjjn,
evenals kapitein Wood verdonkeremaand
is. Dat dezelfde menschen zich van beiden
zouden hebben meester gemaakt, is alleen
maar een vermoeden, maar hoe kunnen
we dat weten U neemt het te veel aan,
als iets, dat een uitgemaakte zaak is,
mjjn waarde generaal. Waaneer we ook
al het geval stellen, dat ze ontvreemd zjjn,
waaruit bljjkt het, dat ze momenteel
nog eens duideljjk uit doen komen
ho© noodzakeljjk het is, dat de Fransche
marine onder een scherp toezicht wordt
gesteld.
Dezer dagen gedurende een schietoefe
ning te Toulon weigerde een granaat aan
boord van den torpedovernieler »Massue".
Het projectiel werd met alle mogeljjke
voorzorgsmaatregelen verwjjderd, daarna
even voorzichtig geopend en bleek geen
lading te bevatten.
Zooals men weet is een onderzoek
ingesteld naar den toestand der Fransche
marine.
Dezer dagen is het rapport verschenen,
waarin de rapporteur Henry Michel bei
der en duidelijk een schildering geeft van
de debacle, welke de trotiche Fransche
vloot gemaakt heeft tot een ellendige
bespotting van zich zelf. In de laastte
tien jaren heeft de repabliek ongeveer
3 milliard 450 millioen francs aan de
verdediging ter zee ten koste gelegd
in dien tgd is de Fransche marine ge
daald tot een vierde- of vjjfde-rangs-vloot
en heeft zjj de vroeger door haar inge
nomen plaats moeten afstaan aan de
Duitsche vloot, welke echter in dat t jjds-
▼erloop vrjj wat minder schatten ver
slonden heeft.
De rapporteur, die zoo moedig zjjn
landgenooten de treurige waarheid heeft
durven voorhouden, ia geen vreemdeling
in marinezaken sinds elf jaren is hjj lid
van de marine-oommisiie, en reeds in
1906 waarschuwde hij in zjjn begrootings-
rapport voor den kanker, die knaagt aan
het marinebeheer met helderzienden blik
voorspelde hjj toen reeds, wat nu voor
ieder duideljjk isde vloot is niet in
staat haar taak ook maar eenigszins naar
behooren te vervullen.
Wat de artillerie betreft, heeft de com
missie moeten constateeren, dat de moties,
door Kamer en Senaat aangenomen na de
ramp van de >Jena", eenvoudig ter zjjde
gelegd zjjn er is absoluut niets gedaan.
In plaats van geschut v&n het model
1902, vond zjj op de kruisers kanonnen
van het type 1885, en voor de meeste
stukken onvoldoende of in het geheel geen
ammunitie.
De commandant van Toulon verklaart,
dat het eskader na één gevecht weerloos
zal zjjn, aangezien het volstrekt onmoge-
ljjk is nieuwe munitie in te nemen, daar
nergens projectielen opgelegd zjjn.
De zes pantserschepen van het tyje
•Danton", welke in 1911 moeten gereed
zjjn, zullen niet vóór 1914 of 1915 in
dienst kunnen worden gesteld.
Het zestal schepen zal 50 meer
kosten dan in de voorstellen, bjj het par
lement ingediend, berekend is, tengevolge
van de voortdurende veranderingen en
herzieningen der ontwerpen na de aan
besteding.
Voor het bedrag dat in Duitschland
wordt uitgegeven voor 6 pantserschepen
en .in Engeland voor 6 krjjgt Frankrjjk
er slechts 5.
De wet van 2 Maart 1901 bepaalde,
dat dokken gebouwd zouden worden voor
schepen van groote afmeting en opslag
plaatsen voor steenkolen en ammunitie
noch het een, noch het ander is geschied
het bedrag dat het parlement daarvoor
bad uitgetrokken, is gebruikt voor werken
te Bizerte, Dakar en Saïgou.
aan boord van de »Fleur de Lis" zich
bevinden De heele geschiedenis is niets
meer dan een reeks vermoedens. Dat ik
daarop de verantwoordelijkheid voor de
uitrusting van een bodem op me zal
nemen, kunt u billijkerwgs toch niet
voriangon. Zooiets dienen we den eersten
Lord der Admiraliteit over te laten".
•WaDneer verwacht u dien vroeg
ik ongeduldig, want die bezwaren en dat
dralen brachten me in een kwade luim,
en ik zag ook aan Sir Charles Collingham,
dat zjjn geduld ten einde was en hjj op
het punt stond in drift los te barsten.
Zjjn hardnekkig stilzwjjgen maakte op
mjj den indruk dat hjj zich tegen
zjjn gewoonte in, ditmaal wilde be-
heerschen.
»'s Namiddags als hjj naar het Qooger-
huis gaat, komt hjj altgd hier eerst even
eenige schikkingen maken. Als u wilt,
kunt u hem dan spreken," zei de onder
secretaris van het Marine-departement.
Van middag Dus na verloop van een
uur of vier. On^n riep ik driftig uit,
•nu iedere minuut een kostbare tgd is 1
Dit zeerooverjacht Fleur de Lis heeft
nu al een voorsprong van vier-en-twintig
uur. Kom, generaal, we gaan op een an
dere haven ons fortuin zoeken. Er zjjn
nog andere schepen dan oorlogsbodems
atoombooten, jachten te huur, bjj
de vleet. Waarom talmt u nog Zal dan
niemand mjj willen helpen
Misschien lag er in mjjn toon wat
warmte, want toen ik met Sir Charles
Dit zjjn slechts enkoio grepen uit het
ljjvige boekdeel, door dit vernietigende
rapport gevormd.
Provinciale Staten.
ii.
Onder de punten van behandeling ko
men nog voor, voorstellen van het Ged.
College tot aanhouding der verzoeken
om een renteloos voorschot voor den
aanleg van een electrischen tramweg van
Knocke naar Breskens en van een stoom
tramweg van Oostbnrg naar Cadzand.
Afwjjzend stellen Ged. Staten voor te
beschikken op verzoeken van het ge
meentebestuur van Vlissingen om subsi
die voor een handelsschool en van bet
bestuur der vereeniging voor handels-
ondorwjjs te Middelburg om een subsidie
ten behoeve van een handelscursus aldaar.
Het verzoek van de Stoomtramweg-
maatschappjj BreskensMaldeghem om
een renteloos voorschot voor het aanleg
gen van tramwegen in Zeeuwsch-Vlaan-
deren, wensehen Ged. Staten te zien af
gewezen, daarentegen stellen zjj voor
zoodanig voorschot toe te kennen aan de
IJzendjjkfichoStoomtramwegmaatschappjj.
Alwjjzend wensehen Ged. Staten be
schikt te zien op een verzoek van de
Vereenigmg van Burgemeesters en Secre
tarissen in het voormalig 4e district van
Zeeland, betreffende een verbindingsweg
tnsschen het oosteljjk en het weBtelgk
deel van Zeeuwsch-Vlaanderen.
In verband met het in de najaarszit
ting van 1908 genomen besluit om niet
over te gaan tot de verzekering van de
aan de provincie behoorende stoomboo-
ten, stellen Ged. Staten thans voor over
te gaan tot de vorming van een reserve
fonds voor dien dienst, om daaruit de
kosten van scbalevaringen te bestrgden.
Ged. Staten stellen voor daarvoor jaar
lijks te bestemmen 11/4% van de ge
schatte waarde der schepen op 1 Januari
en de gelden, om zoover ze niet noodig
zjjn tot betaling der kosten van schade-
varingen, te beleggen door aankoop van
inschrgvingen op een der Grootboeken
van de Nationale Schuld, onder het
hoofd »De provincie Zeeland voor reserve
fonds van hare stoombootdiensten".
Het voorstel van Ged. Staten ten op
zichte van de IJzondjjksche Stoomtram-
wegmaatschappjj strekt om aan die maat-
schappjj een renteloos voorschot uit de
provinciale fondsen te verleenen voor den
aanleg en de exploitatie van een net van
stoomtramwegen, bevattende do volgende
ljjnen IJzondjjke, Philippine, Sas van
Gent, Drie Schouwen-Nederlandsch-Bel-
gische grens in de richting van Moerbeko
Hoofdplaat-PiramidePhilippine, Neuzen
en Zaamslag.
Het voorschot zal bedragen een derde
der kosten van aanleg met inbegrip der
kosten van aankoop van het rollend ma
terieel, tot een maximum van f690,000,
verminderd met de tegen 4% gekapita
liseerde rente van de bjjdragen door be
langhebbenden, dat tot een bedrag van
f123,527 moet worden verzekerd, te storten
in ten hoogste 20 jaarljjksche bjjdragen.
Voor 1 Juli 1915 moet de geheele onder
neming in exploitatie komen en bljjven.
Uit de Pers.
mjj verwjjderde, hoorde ik in mgD nabjj-
heid eene stem, die zeide :>Sakkerloot,
wat is dat een kleine feeks 1"
Van Whitehall reden we door het
•Strand" naar Lloyds. De generaal kende
deD secretaris, zeide hg en hjj was bo
vendien met de wjjze, zooals men daar
do zaken aanpakte, vertrouwd. Hjj be
doelde hiermede de wonderbare organi
satie en de grootsehe inrichting, waar
over Lloyds kan beschikken en waardoor
men aan dat lichaam in staat is, bjj na
van uur tot uur, bericht over al^a sche
pen te kunnen verkrjjgen.
Maar de secretaris, een ernstige man
die sluw knipoogde, schudde zeer twjj-
felachtig het hoofd, toen hjj hat ge
heele verhaal had aangehoord.
•Het zal wel moeiljjk zjjn, dat jacht
uit te vorschen het zal althans tgd
koslen als die Bchuit voornemons is
het incognito te bewaren. Natuurljjk
kunnen we het spoor van de Fleur de
Lis op de rivier tot South-end aan de
eene en Noord-Foreland aan de andere
zjjde, volgen. Maar als ze vandaar een
rechten oosteljjken boek neemt, dan gaat
haar spoor in de Noordzee verloren."
Dit zeggende, tikte hij op oen klok,
die op talel stond en gaf den daarop
binnentredenden beambte eenige aanwjj-
zingen.
•Stel u met de signaal-stations aan de
Theems, stroomafwaarts in verbinding,
ook met die aan de oosteljjke en zuid-
oesteljjke kust, en vraag eens of er een
Razernij.
Wjj lezen in het ütr. Dbld.
Geen andere naam is te vinden voor
het volgend stukske, dat we knippen uit
de ütrechtache Kerkbodeweekblad roor
de Gereformeerde Kerken in de provincie
Utrecht, van 12 Juni.
TE WAPEN!
Een strjjdkreet, een »te wapen zal
er in de komende ol in de daaraan vol
gende week door Utrecht klinken. Een
•te wapen'* ten heiligen oorlogtogen
een afscbuweljjken en moorddadigen vjj-
andtegen een sluipmoordenaar die in
het donker onze zonen en dochteren be
laagt die in kuischheid en reinheid
van zeden de eere van ons leven, die in
afgronden van ongerechtigheid en gruwel
ons leven-zelf, odb hniselgk-, ods familie-,
ons nationale leven wil doen ondergaan.
Gjj weet wat vjjand we bedoelen?
Ge begrjjpt ook wie het »te wapen
tegen hem zal laten hooren
Luister dan eens goed toe, of in die
strjjdkreet ook een roeping Gods tot u
komen kon, en doe ook in dezen, wat
nw band vindt om te doen.
FERNHOÜT (1)
Wie zou, dit lezende, niet denken, dat
'n Jack the Ripper naar Nederland was
overgekomen en dat 'n Haarlemsche
Frans opnieuw was uitgebroken Beiden
sluipmoordenaars, belagend de zonen en
der dochteren kuischheid. Beiden erger
dan dolle honden.
Eilaas, dat »te wapen 1" geldt den
verkiezingsitrjjd. Die vreeieljjke monsters
zjjn Rö9ll en Van Kamebeekde voor
zitter der Tweede Kamer en de Minister
van Staat, benoemd gedurende het be
wind eeuer rechtsche regeering.
Zal men zich nu 1 oos maken om zulke
wartaal Ach neen, dergeljjke geestes-
storingen wekken diep en innig mede-
ljjden.
Alleen maar, we drukken dit af als
een waarschuwend voorbeeld tot welk een
geestelgke verdwazing de rechtsche poli
tiek wel leidt.
(1) Fernhout is de doleerande predikant,
die den onchristeljjken professor Visscher
in een ingezonden stuk heeft trachten
schoon te wasschen van den smet, dien
hg op zich geladen had door zjjn schaude-
ljjke onverdraagzaamheid op den berucht
geworden bidBtond.
Kunst en Wetenschap.
Kunst -verwordin®.
Iedereen weet dat Helóno Lapidoth
Swart vele mooie gedichten heeft ge
schreven, ook al moet men erkennen dat
de treurende melancholische toon wel
wat eentonig werd. Sinds vrjj gernimen
tgd moet de dichteres zich forceeren om
haar dichtader te doen werken en
't lukt niet altgd. Toch levert ze maand
op maand zooveel pagina's gedichten?
ach neen veelal rjjmpjes. Grinnikt men
niet even bjj 't lezèn van eene strophe
uit »Vroeg in 't Voorjaar".
jacht, »Fleur de Lis" naar deze
beschrg ving (hg overhandigde den beambte
het rapport van Snnyzer) gezien of ge
praaid is, en zoo ja, welken koers het
voor heeft. Daar is niet langer dan een
half uur mee gemooid. Intusschen zult
u zich ook kunnen informeeren, welke
stoomers voor een vervolging beschikbaar
zgn
•Dat iB toch uw bedoeling, nietwaar
vroeg, hjj ons, waarop hjj na een toe
stemmend antwoord v&n ons te hebben
ontvangen, door middel van een spreek
buis, die op zgn schrgftafol aanwezig
was, oen tweeden ondergeschikte aanriep.
•Kan hierop succes volgen vroeg
Sir Charles twjjfelend.
•Waarom niet? Natuurljjk moet u
politie-manschappen meenemen, want het
komt er niet alleen op aan, het jacht iu
te halen, maar u moet den oplichters
ook schrik aanjagen op don voorgrond
altgd gesteld, dat u de »Flenr de Lis"
inhaalt en haar bepaald herkent,^twee
dingen, die beide niet zeer waarscbjjnljjk
zgn"
.Dat heb ik deze jongo dame ook te
kennen gegeven. We dienen eersc het
iaeht te vangen en ons allereerit boven
allen twjjfel te overtuigen, dat bet wer
kelijk de .Flenr de Lis" iB, alvorens een
stap verder te gaan".
(Wordt vtrvolgd.J