N*. 70 1909.
Donderdag 17 Juni.
968te jaargang.
Hen jacht over den Oceaan,
De uitgave 4wer Courant geiohiedt Maandag-, Woensdag- oh Vijjdagavoed,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, in Goes ff Oa75y buiten Goes, franco, ff
Afzonderlijke no armere 5 oent.
Inzending wait advartcntiin «6or ft uren op d«n dar
uStgaiBi
De prjj* der gewone advertentiën is van 2 *5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt d» prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbe»A
dankbetuigingen worden van 110 regel» l,berekend,
bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap ,Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerbkmans.
Zij die zich met 1 Juli a. s.
op dit blad abonneeren ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
Ons lichaam.
De hersenen.
In vorige opstellen zjjn de hersenen
al eens ter loops genoemd en is gezegd,
b. v. bjj het oogt dat de gezichtszenuw
de indrukken van het oog overbrengt
naar de hersenen, waar ze onderkend en
ontleed worden. Daar in het bovenste deel
van ons hoofd is gevestigd het centraal-
bureau voor de bewegingen, werkzaam
heden enz. van ons geheale lichaam. We
kunnen niets doen of dat eentraal-bureau
weet er van, daar is het bevel opgemaakt
en van daar wordt 't overgeseind langs de
zenuwen. Willen we b.v. onzen rechter
arm oplichten, dan vormt zich in de her
senen dien wensch, deze wordt langs de
bewegings-zenuwen overgebracht naar de
betrokken armspieren, die zich dan
samentrekken, waardoor de arm omhoog
gaat.
Ik zou u gaarne vertellen hoe de her
senen geconstrueerd zjjn, hoe de verschil
lende stations elk hun eigen taak hebben
enz., maar dit is een zoo uiterst gecom
pliceerde inrichting, dat ik zal moeten
volBtaan met zoo eenvoudig mogeljjk den
bouw en werking der horsenen te ver
klaren.
De hersenen vullen den hersenpan
geheel, zoodat ze niet kunnen schudden
of bjj draaiingen van het hoofd verward
raken. Ze liggen als een brijachtige
massa met vele kronkels in den schedel
omgeven door drie vliezen eerst het weeke
hersenvlieB, dat door vele aderB en slag
aders met do hersenmassa verbonden is,
dan bet spinnewebvlies dat los over het
eerste vlies ligt zoodal er eenige ruimte
tuiBchen beide is, gevuld met vocht, en ten
laatste het harde hersenvlies. De hersenen
zjjn verdeeld in groote en kleinede kleine
liggen aan het achterhoofd en zetten zich
voort in het ruggemerg Ze zjjn verder
onderverdeeld in verschillende kwabben,
waarvan ik den lezer de benamingen zal
besparen. De zenuwen doen zooals reeds
meer gezegd is dienst als telegraaflijnen,
ze brengen de indrukken door de zin
tuigen opgedaan over naar de horBeuen
en ook worden de bevelen van uit de
hersenen overgebracht door middel van
de zenuwen.
Als ik injjn neus houd boven een odeur-
fleschje of boven een riool dan brengt
do reukzenuw den indruk over naar de
hersenen en daar wordt uitgemaakt dat
hot eerste aangenaam is om te ruiken en
dat het andere stinkt. Zoo hebben we
verschillende zenuwen, die elk hun eigen
taak hebben, de gezichtszenuw voor de
oogen, de gehoorzenuw voor de ooren enz.
Wordt een dezer telegraaflijnen door
gesneden dan kunnen dus geen indruk
ken meer worden overgebracht en hebt
ge aan het zintuig niets meer. Is b. v.
de gezichtszenuw doorgesneden en is het
oog nog ongerept, dan dient het oog tot
niets meer want het is blind.
Een kleine stoornis in de horsenen, een
geringe bloeding, kan^dan ook tengevolge
hebben verlies van een der zintuigen,
verlamming, spraakstoornis enz.
20 FEUILLETON.
DOOR
ARTHUR GRIFFITH.
Maar ik gaf hem een brutaal antwoord
en ontsnapte hem wat nu juist niet
moeilpk was en liep toen de straat
verder op.
»Daar ik gesnapt was", ging Jo voort,
vwaar ik spjjt van heb, achtte ik het beter,
me wat in te binden, als ik nog iets
wilde te weten komen. Het was ook hoog
tjjd, het bureau kennia te geven van wat er
voorviel, en dat ze su begonnen zich te
roeren. Ik was op weg naar een telegraaf
kantoor in de buurt, toen ik eens om
keek en zag dat het rjjtuig den tuin
inreed.
vAangezien de straat nu vrjj was,
sloop ik terug, er op lettend, niet geïien
te worden. Ik verstopte me in het portiek
van een nabjjzjjnd huis, waaruit ik zien
kou wat verder gebeurde. Het rjjtuig was
nergens meer te zien, ze moesten het
direct in de remise gebracht hebben,
waarvan de deuren open stonden".
»Dat hadden ze gedaan door Mr. Wood
weg te krijgen", bracht de Amorikaanscbe
detective in het midden.
Nu heelt eon 50 jaar geleden een
geleerde (Broca) aangetoond, dat een
stoornis op een bepaalde plaats der her
senen, en wel de linker voorhoofds win
ding, een bepaalde spraakstoornis ver
oorzaakte. Daar was dus de centrum dat
de spraak beheerschte. Toon heeft men
ook de andere centra gezocht en ge
vonden en is 't nu mogeljjk om bjj her-
senverschjjnselen vast te sfceiien, waar de
ziekte zetelen moet. Zoo worden in oen
deel van hot geziehts centrum (waarin
dns do gezjchtszenuwuitkomt)de herinne
ringsbeelden bewaard van wat wij gezien
hebben. En 't kan gebeuren dat dit cen
trum zoo gestoord wordt, dat alleen dit
gedeelte vernietigd wordt. Zoo iemand
is dan zieleölind. Hg ziet de voorwerpen
maar herkont ze niet. Hg ziet b. v. een
tafel, een paard, zgn vader en weet niet
wie of wat de personen en voorwerpen
zgn. Storing van leescentrum maakt 't
den lijder onmogeljjk te lezen hoewel
hij de letters heel goed ziet. Storing
van het schrgfcentrum belemmert het
schrgven, storing van het spraakcentra
geeft spraakgebreken, storing van het
spraak begrip, echter doet den patent wel
de woorden hooren, maar hg begrjjpt ze
niet, zjja moedertaal is voor hem een
vreemde geworden.
Op het einde van de 18e eeuw leefde
er in Weenen een medicus die in ge
schriften en voordrachten een schedel
leer openbaarde, die wel een verkeerde
is gebleken, maar waaraan we toch veel
te danken hebben. Het was de anatoom
en phrenoloog Gall, die een stelsel
verkondigde dat hierop neer kwam
voor elke zodelg^e hoedanigheid, zoo goed
als voor elke physieke, hebben we in de
hersenen een afzonderlijk vermogen, hoe
moer dus een of andere hoedanigheid
ontwikkeld wordt, hoe grooter de desbe
treffende faculteit in de hersenen zal zgn.
Uit de uitpuilende deolen van de hersen
pan kan men dus opmaken den aanleg
en het karakter van peisonen. Betast
men nauwkeurig den schedel dan zal men
inderdaad bij een ieder knobbels vinden.
Ik zal hier een paar dier faculteiteu aau-
geven. Op het voorhoofd boven de oogen
wgsgeerige zin meer ter zjjde goestig-
heidboven den neusdichtgenie
boven midden op den schedel: wilskracht;
daar tegen naar het achterhoofd zncht
tot navolgingidem naar het voorhoofd
welwillendheid.
Deze phrenelogie berust op opvatiingen
die grootendeels onhoudbaar gebleken
zgn, maar Gall's onderzoekingen hebben
voor de physiologic der hersenen een
blgVende waarde.
Over de hygiene van de hersenen kan
ik weiüig zeggen. Ik kan dat wel doen
over de zenuwen, maar deze zal ik nog
wel eens afzonderlijk bespreken. Slechts
één zaak moet ik nog even aanroeren,
dat is de veel g-avreesde beroerte, die
ontstaat door bloeduitstorting in de her
senen. Da hersenen kunnen dan meestal
na de beroerte niet weer volmaakt func-
tioneeren en de patient is gedeeltelijk
lam of stom of suf. Zoo'n bloeduit
storting ontstaat door een ziekte van de
bloedvaten, in de meerderheid der ge
vallen door verkalking der bloedvaat-
wanden of ook wel door drankmisbruik
en geslachtsziekten.
Het volk spreekt van menschen, die er
uit zien, alsof zjj een beroerte zullen
krjjgen en 'tis mjj dikwglsgebleken dat
»Hoe kunt u zoo iets beweren U
weet immers niet eens, of die nu juist
daar was", luidde de smalende opmerking
van den overste.
»Bab wacht maar even, dat zult u
wel gewaar worden", hernam de heer
Snuyzer »Ik geloof, dat het rjjtuig voor
een bepaald doel was gekomen, of wel ze
waren bang geworden, nadat ze den jon
gen ontdekt hadden. Ze koesterden arg
waan, want een hunner had het in de
gaten gekregen, dat iemand hun op het
spoor was, en daarom wilden ze de plaat
poetsen".
>Och, maar dat zgn allemaal klakke-
looze vermoedens," zei de overste.
»In ieder geval hebben ze hem toen
verdonkeremaand," bracht Snuyzer in het
midden.
»A1» hjj ai daar was," hield de overste
hardnekkig vol.
»Ag-je-blieft, Heeren 1 Ga voort.
Jo heb-je nog iets van het rjjtuig gezien V'
vroeg ik.
»Of ik er nog iets van gezien heb,
mevrouw 1 Natuurljjk, daarop wachtte ik
juist, maar het duurde een half uur, of
misschien nog langer, tot het er weer
uitkwam. Eerst kwamen drie mannen,
die lachten en babbelden. Ik hoorde één
van hen zeggen »Nu iB hjj tam, en oen
ander zei»nls oen lammorje ging ie 1"
»Ja, als een dood schaap," meende de
dikke korte menschen zich daarover wer-
koljjk ongerust maken. Ik wil allo dik
kerds, die dit lezen, gernst stellen en hun
verzekeren, dat zjj geen vrees behoeven
te hebben. Dik en klein, een rood opgezet
gelaat, 't heeft niets met een beroerte to
maken.
Mej. Tëssblschadb. Den besten raad,
dien ik u gaven kan is, doe er niets aan, den
gaat die ^zonnebrand zooala u 't noemt,
heel gauw weg. Uw teedere huid is aan
de weldadige inwerking der zonnestralen
nog niet gewend, maar zal dit wel spoedig
zgn. In ons klimaat zult ge dat jaarljjks
torugkrjjgen, in de tropen niet. De mid
delen om het te voorkomen of te genezen
zijn lastiger dan de kwaal.
8. C. RIBENT.
8 i tisa a d.
Kooplieden en landjonkers.
Hoe de Duitsche regoering erin slagen
moot het reusachtige tekort op de begroo-
fcing aan te vullen, bljjft vooralsnog een
geheim.
Het is wel een merkwaardig verschijn
sel Duitschland is oen protectiescaat, de
industrie wordt er door hooge invoer
rechten beschermd en hoewel onze Neder-
landsche protectionisten steeds de protec
tie aanbevelen als voordeelig voor de
industrie en de schatkist, zien wo er het
verachjjnsel, dat de rijksfinanciën doerljjk
in de war zgn.
Gevolg van de beschermende rechten is,
dat in Duitschland de levensstandaard
hooger is, de meeste artikelen van dage-
ljjksch verbruik er duurder zgn en destaat
dus ook hooger salarissen moet betalen
aan zgn ambtenaren.
Als hier nu nog tegenover stond, dat
de rjjksschatkist tot den rand gevuld
was, dan zou men tenminste op één
gunstig gevolg van het beschermende
stolsel in Duitschland kunnen wjjzen.
Maar neen, het tokort van otteljjke
honderden millicen vraagt dringend om
voorziening en nog immer is deze niet
gevonden.
Onder de partjjen bestaat over het
vraagstuk hoe de financiën te versterken
ernstig verschil van meoning.
De agrariërs, d. i. de partjj der groot
grondbezitters, der landjonkers, poogt
zooveel mogeljjk alle nieuwe lasten van
zich af te schuiven en te leggen op de
schouders van handel en industrie en de
agrariërs zgn machtig, beschikken over
veel invloed in de hoogste kringen.
Onder deze omstandigheden hoeft zich
eon bond van Jden handel en industrie
gevormd, genaamd het Hansa-verbond,
waarvan de grootste kooplieden en fabri
kanten deel uitmaken.
Deze bond zal nu een campagne be
ginnen tegen de agrariërs, wat betoekont,
dat de handel en industrie ter eeue zjj do
en de landbouw ter andere zjjdo vjjandig
tegenover elkander zullen staan.
We hebben dus in Duitschland een
beiangwekkenden strjjd te wachten, die
echter niet anders dan verderfeljjk kan
werken, omdat hij de twee grootste mach
ten in den staat van elkander vervreemdt.
Do financieele kwestie is intusschen
nog lang niet opgeloBt, al heeft voor het
oogenblik een groot deel van het Duitsche
publiek het oog gevostigd op de buiten-
landache politiek en dat wel naar aan
leiding van
derde."
O God Dan hebben ze hem pjjn ge
daan Ach, Sir Charles 1" riep ik, want
ik kon me niet meer inhouden.
»Neen, Miss," antwoordde de Amerikaan
zeer goedig. »Ik heb u al gezegd, dat
die menschen, zooals ik het geval be
schouw, get-n aanleiding vinden, hem
geweld aan te doen, want daarvoor heeft
de man voor hen te veel waardo. Daarom,
vooruit maar, Jo 1"
>Het rjjtuig kwam al heel gauw door
de deur der remise op straat en reed
weg in de richting van de City. Nu
moest ik een besluit nemen, wat mg te
doen stond, en wel spoedig ook. Mjj was
de taak opgelegd, het huis in het oog te
houden en te rapporteeren of er iemand
uitkwam. Mg dacht, ze waren allen uit,
en in ieder geval diende ik u rapport te
geven, maar bovendien wilde het mjj ook
voorkomen, dat het rjjtuig me helpen
zou, om tot een besluit te komen, wat-
me in het eerstvolgend oogenblik te doen
stond, en dat ik, zoo ik het volgde, te
weten zou komen waafbeen ze allen zich
hadden begeven."
vDaarom kraste ik een paar woorden
op de deur, voor het geval, dat u zoudt
komen en mg natuurljjk missen, en toen
liep ik wat ik loopen kon, om den wagen
in te balen. Aan dozen kant van de
brug ging dat ook een poosje heel goed,
De reis van den Duitschen keizer
naar RuBland.
Morgen zal de ontmoeting tusschen
czaar en keizer plaats hebben.
De Engelsehen, die in deze ontmoeting
oerst een poging van Wilhelm II zagen
om Rusland van Engeland en Frankrjjk
te vervreemden, zjj nu eenigszins gekal
meerd en tot de conclusie gekomen, dat
hier de buifconlandsche polifciok buiten
staat.
Gelukkig, dat Duitschland tegenwoor
dig zich niet meer zoo hevig &U vroeger
interesseert voor de gebeurtenissen in
Marokko, want daar schgnt weer iets te
dreigen.
De verhouding tusschen Spanje en
Marokko is zoo gespannen, dat er ge
ruchten loopen van een Spaansche
Militaire expeditie.
Spanje zal zich echter wel twee maal
bedenken eer het hiertoe overgaat, want
Marokko is een gevaarljjk wespennest,
dat heeft de groote Fransche republiek
reeds eerder bemerkt.
Trouwens, heel veel neiging om zich
in een avontuur te steken toont de Spaan
sche regeering niet en dat is begrjjpeljjk.
Een expeditie zfcu allicht heel veel men-
schenleveos en geld kosten en voordeelen
zgn er niet mede te behalen.
Het zal dus wel met oen sisser afloopen
en niet anders zal het waarsebgnlgk
gaan met
De Kretenzer kwestie.
Turkjje rust een vloot uit om een
betooging te houden aan de kust van
Kreta, voornameljjk als een waarschu
wing aan het adres van Griekenland, dat
gaarne Kreta zou annoxeeren.
Een groot deel der bevolking van Kreta
ziet met verlangen uit naar die annexatis,
maar Turkjjo beweert er desnoods een
oorlog voor óver te hebben.
Een Fransch blad zegt echter ze
ker te weten, dat de Turksche regeering
het niet tot een oorlog zal laten komen,
en bereid is Kreta af te staan voor een
bedrag van 17 V» millioen gulden. Grie
kenland heeft 7 millioen geboden.
Het zou nog zoo dom niet zgn van
Turkije om de netelige kwestie op deze
wjjze tot oplossing te brengen.
Kreta toch is nog slechts in naam
TurkBch gebied en bjj een verkoop zou
dus feitelijk Turkjje niets verliezen en
er geld mede winnen en geld kan de
Turksche schatkist wel gebruiken.
Voorloopig is echter het gevaar van
de Kretenzer kwestie weder bezworen,
uIb het tenminste waar is wat uit Londen
wordt geseind, n.L, dat de mogendheden
besloten hebben de internationale troepen
vooreerst nog op Kreta te laten.
Uit de Pers.
Vrome leugens.
In Utrecht is vóór de verkiezingen
een bidstond gehouden, en bjj die ge
legenheid heeft de anti-rev. prof. Visscher
iets gezegd, waaraan zelfs zgn broeders
zich hevig geërgerd hebben.
Deze godgeleerde zeide
»We hebben van 1901 tot 1905 oen
recbtsch ministerie gehad en hebben toen
die mannen, die met die protestantsche
vrjjheden schermen, in hunne kronieken
minder gescholden en minder geraasd
Zjj, die het hardst schetteren met het
hoewel ik zweette als een vaatdoek, totdat
ik eindeljjk van achteren er kon op
klimmen, zooals ik dat reeds duizendmaal
gedaan had, en zoodoende kwam ik het
heele eind van Hammersmith road naar
Kensington,
»Maar daar maakte een van uw albe
dillende politiemannen, die in alles hun
neus steken, don koetsier erop opmerk
zaam, dat ik achterop zat, en die sloeg
met de zweep naar me, maar ik hield
me vast, al brandde de slag ook als
netels. Toen de koetsier zag dat zgn
zweepslagen niexs hielpen, hield hjj
opeens stil, en voordat ik erop verdacht
was, sprong een het kleine zwarte
kereltje van vroeger eruit en pakte
me bjj den kraag. Nou. of die woedend
was.
»Jou SatanBjongen Ben jjj het weer
Zeg, nou heb ik je met je spionnee ren
eindeljjk voor goed te pakken. Voor den
dag met je beljjdenis. Wie heeft je
gezonden of bjj alle duivels hjj
vloekte in een taal, die ik niet verstond
ik zal kort proces met je maken."
>Maar hjj kon niets uit me krjjgen
ik had niets gezegd, al zou hjj me in
«tukken hebben gehouwen.
»Schei uit I" riep ik, vschei uit, of
ik roep de smerissen l Als ik een mis
daad heb begaan, dan kunnen dio me
in 't verhoor nemenmaar niet uden
anti-papisme hebben tegenover Rome niets
anders dan hun negatieve leus >Weg
met Rome". Wat zien we dan Dat die
mannen hun kinderen zien opgaan naar
de paapsche mis, antwoordt spr. Dat is
een oordeel Gods."
Volkomen terecht zeide de N. Rolt. Gt.
hiervan
»Het weerzinwekkendst van den ge-
heelen vBidstond" is ongetwijfeld het
slot van de rede van prof. dr. H. Visscher.
De ongepaste, persoonlijke toespelling
op een bekend Utreffctsch predikant
(Bronsveld Red. Q. Ct.) die om zgn
anti-rooomsche gezindheid bekend is, en
diens kind, zal alle weidenkenden zeer
stuiten. Maar moet niet Calvjjn zich m
zgn graf hebben omgekeerd, toen deze
calvinistische hoogleeraar daar zonder
blikken of blozen verkondigde, iafc do
protestant, die zich het felst tegen Rome
verklaarde, zgn kind naar de paapsche
mis zag opgaan als straf Gods
En Land en Volk voegt hier aan toe
»Wat het geval nog harteioozer en nog
onchristelijker maast is de omstandigheid,
dat dat kind korten tjjd geleden ge
storven is.
»Zoo'n man moet onze toekomstige
predikanten vormen."
Ook andere bladen spraken luide hun
minachting uit over zoo laag gedoe en
in de christ. hist. Nederlandert kwam het
volgende ingezonden stuk voor
Hooggeachte Redactie!
Ik veronderstel, dat u gelezen hebt
het verslag van den Bidstond, gehouden
te Utrecht. Voor mjj ligt de N. R. Gt.
van heden toen ik het verslag las, kon
ik mjjn oogen niet gelooven.
Als de verslaggever een juist relaas
gegeven heeft van de gesproken woorden
door prof. Visscher, dan is een woord
van ernstig protest ook van Christelijke
zjjde noodig.
Dergeljjke woorden zgn mensckont-
eerend, onchristelijk. Dergelgke woorden
doen meer schade dan een Godontken-
nende socialistische redevoering.
Menigeen, ik bedoel een ieder die nog
gezonde hersens heeft, zal liever in de
schoenen staan van dr. Bronsveld, dan
in die van prof. Visscherde laatste
heeft Godi liefde toi een aanfluiting ge
maakt. Uw abonné,
J. A. A. RüDER.
Rotterdam.
Tot goed begrip hiervan wete men
dat een dochter van d s. Bronsveld katho
liek is geworden en onlangs overleden.
Prof. Visscher, zoo vau alle kanten
gegeeseld, trachtte zich te redden, en hjj
deed dat met zoo lafhartige, misseijjke
leugens, dat men niet anderB antwoorden
kon danje liegt
De bidBtond-houder schreef:
»Ik heb dr. Bronsveld bedoeld, en als
krouiekBchrjjver genoemd bg de bestrij
ding van een strooibiljet zjjner kiesver-
eeniging. Maar Ik heb hem niet genoemd,
noch ook bedoeld bg hex bespreken van
de partgen, die tegenover Rome niets
anders hebben te stellen dan pure negatie.
Integendeel, in mjjn geschrift over
de vAntithese" heb ik met nadruk ver
klaard, dat ik dr. Bronsveld roken te
behooren tot hen, die eigenlgk bg de
Rechterzjjde thuis behooren. Het ligt dus
voor de hand, dat ik m Irene hem niet
rekenen kon tot ben, die uit pure negatie
leven.
smerissen zal ik te woord staan."
»Met de politie wilde hg echter niets
te doen hebben, dat begreep ik al dade-
ljjk, want die zou meer van hem hebben
willen weten, dan bjj wel lust had te
verklappen. Dat stelde me gerust. Maar
nu trok hg me naar het poztier, opende
dit en stiet me in het rjjtuig. Toen zag
ik, dat daarin dezelfde dame zat,
die ik te voren bjj het huis had
gezien, en naast haar lag een verbazend
groote bundel goed, een reusachtig pak
ket, dat me een vermonde man toescheen
heel in dekens en mantels gewikkeld
het kon ook wel een ljjk zgn.
»Nu begon die kleine vent weer in
een vreemde taal met de dame te praten,
waarin deze ook antwoordde, en ik be
greep, dat ze danig ruzie hadden met
elkaar. Ik begon te bogrjjpen, dat ik
het onderwerp uitmaakte van hun ge
sprek, en het einde van het liedje was,
dat de kerel me op de achterbank zette.
vHier bljjft je zitten, en verroer je niet
van de plaats," snauwde hg me toe, vals
je probeert eruit te Bpringen, kan ik
het van den bok-af zien en zul je niet
ver komen. Jjj past op hem, Suzette.
Zjj is voor je verantwoordelijk, mjjn
jongen en ze weet wat haar te wachten
staat, als je ons een poets bakt l"
»Met deze woorden verliet bij ons cn
we reden verder. (Wordt vervolgd.j
