N\ 69 1909
Dinsdag 15 Juni,
96,w jaargang.
ia FEUILLETON.
£en jacht over den Oceaan,
GOESCHE
De litgftv* dnxer Oourant geiehiedt Maandag-, Woewdag- en Vrijdagavond,
nitgezonderd op feestdagen.
Prijs pee kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, flvMk
Afzonderljjke memmers 5 oent.
Inaendinp wast advartantiin vdoe t ursn op d«n dag dar
uitga#*.
COURANT.
De prjji der gewone advertentie» ii va» regeli 50 cent, elke» regel meer 10 et
B| directe opgaaf va» driemaal plaetiing derzelfde advertentie wordt de prjji
llechti tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljjki- e» doodberichte» e» de daarop betrekking bebbead,
dankbetnigiage» worde» va» 110 regeli i 1,berekend
Bewpennmmeri 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kebbïmans.
Zij die zich met 1 Juli a. s.
op dit blad abonneeren ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
Cierico mania-epidemica.
Rechts heeft een overwinning behaald
als in 1901 en waarschijnlijk zal ook, als
in dat ongeluksjaar, de clericale meer
derheid bestaan nit 58 Tweede Kamer
leden plus nog een solide rechtsche
Eerste Kamer.
De kerkeljjken zijn dus voorloopig
meester over het 'and en ons beklagens
waardig volk kan zich voorbereiden op de
zegeningen van een godzalige regeering
verhooging van invoerrechten, hetge n
beteekent duurder worden der levens
middelen, dwangverzekering, wat zeggen
wil, dat de werkman, ook hjj die niets
te missen beeft maar nog veel te kort
komt, jaarljjks betalen moet voor een
pensioen, waarvan hjj misschien nooit
zal profiteeren, geen algemeen kiesrecht,
wederinvoering van de pokken door in
perking van den vaccinedwang, verhoo
ging der uitgaven voor leger en vlo t,
verhooging der dominees tractement- o,
enz. enz.
Wellicht dat. als het volk weer eens
vier jaar gemaltraiteerd is door de cleri-
calen, dat het dan genoeg geleerd heeft
en gramstorig het jak afschudt.
De meerderheid van onze achtenswaar
dige landgenooten is aangetast door een
booze ziekte, de verderfelijke »clerico-
mania-epidemica", een kwaal die het
denkvormogen vertroebelt,het onderschei
dingsvermogen wegneemt en zoo hevig
inwerkt op het geestelijk gezicht, dat
de ljjders mooi en goed noemen wat
inderdaad leeljjk en Biecht is. Deze ziekte
is geneesljjk maar de patiënt lijdt er
ontzagljjk veel onder. Men moet die
kwaal niet met groote allopat.hische mid
delen bestrjjden, maar haar rustig laten
laten uitzieken of homoeopathisch cu-
reeren. De geneeswijze, die de kiezers op
den llen Juni zgn begonnen is de beste
die zij konden bedenken da kwaal met
de kwaal bestrijden.
Men geeft den pat-.8ut middelen, die
bij een gezonde verschijnselen van clerico-
manie zouden opwekken, de wei king der
ziekte wordt zoodoende bevorderd en i6
het geval uitgeziekt, dan is de patiënt
genezen.
Boe lang kan zoo iets dnren? 't Kan
lang zijn en kort, dat hangt af van de
gevoeligheid van den zieke en van descraf-
heidder homoeopathische geneesmiddelen,
maar een goede troost bljjft u, bedroefde
en angstige bloedverwanten, genaamd
linksehen, genezen zal de zieke ongetwjj
fel<J. Daarover behoeft ge geen oogenblik
in 't, onzekere te zijn.
Wel is 't zeer onaangenaam, dat nu de
vrijzinnigen, de bloedverwanten die ge
zond gebleven zijn, onderworpen worden
aan denzelfden leefregel ais de ljjders,
wel is 't irritoorend, dat aan ons weer
wordt opgedroagen een regeering van
Calvinisten en Loyolisten, dat wjj weer
getergd znliei worden met. wettoD, door
trokken van een surrogaat van vervalscht
christendom maar dat hebben de
door
ARTHUR GRIFFITH.
»Als alles maar geen doorgestoken
kaart is," voegde de politie-overste met
een ongeloovig glimlachtje erbjj, »een plan
om je. wat de papieren betreft, op een
dwaalspoor te brengen en uw aandacht
ervan af te leiden. U zegt immers, dat
die van het grootste gewicht zjjn, Sir
Charles
>En dat z|jn ze ook werkeljjk 1" riep
de generaal uit.
>De geschiedenis van de samenzwering
togen Wood is niets anders dan een
spiegelgevecht, om den roof dezer docu
menten te maekeeren."
»Maar kapitein Wood is toch verdwe
nen, hg is opgelicht 1"
»Verdwenen, ja," smaalde de overste,
maar opgelicht hoe kunt u dat weten
Het zou de eerste keer niet zjjn, dat een
jongmensch vier-en-twintig uren of lan
ger nog verdwenen ware. Wie kent alle
bijzonderheden van kapitein Woods leven
eu persoonlijke aangelegenheden
Op dit oogenblik kwam de intendant
van Frieda'* huishouding met een kaartje
binnen.
Mijnheer vraagt, of hjj u over een
heeron kiezers nu eenmaal zoo besloten
en daartegen is niets te doen.
Was nicht zu vermeiden
Soil man standhaft leiden.
Wewenschen don kiezers vrengde met
die nobele keuze, maar we vreezen, dat de
benauwde kerklucht die nu uit de stembus
walmt, zal ontvlammen in een vuur van
partghaat en godsdiensttwist, gelgk in
de rampzalige jaren van 1901 tot 1905.
Die gevaarlijke gassen welke nit de bas
wolken, kunnen niet meer verdund wor
den. Het getal der gekozenen zal den
23sten Juni vermoedelijk stjjgen tot 57
of 58 rechts en 43 a 42 links en we
zjja geneigd om te zeggen goed zoo l
Hoe heviger clericaal de regeering,
hoe meer kans er is dat de kwaal
gauw is uitgeziekt.
•Het spel kan beginnen 1"
Als we dan eens rondgaan en zien wie
reeds als slachtsoffers gevallen zgn van de
clenco-maniakken, dan vinden we onder
gevallenen mannen, die we bjj de verple
ging met konden missen Daar liggen de zeer
kundigen en rjjk begaafden mr. Limburg,
dr. Lely, dr. Blooker, mr. Goeman Bor-
gesins, v. Styrum, v. Deventer ernstige
werkers en onvermoeide werkers als
Van Kol en Nolting. En van alle dezen
kaa alleen Borgesius nog teruggeroepen
worden in het parlementaire leven, terwjjl
zjj die de plaatsen der gevallenen hebben
ingenomenenfin aan intellect en
beschaving heeft ons parlement niets
gewonnen.
Er is een Latgosche spreuk die zegt
wien Jupiter verderven wil ontneemt hg
eerst het verstand. Als dat waarheid is
duchten we dat Jupiter het meerendeel
der kiezers niet gunstig gezind is.
Kleine lugden opent uw beurzen, ont
zegt u alle uitspanning, want in de
komende periode' zult ge moeten betalen
dat ge er bleek van wordt. Ge hebt het
gewild, welaan dan vrooljjk gemarcheerd
in de richting van protectie, premie
betaling, legeruitbreiding enz.
Ten slotte nog een overzicht van ver
leden heden en toekomst. Vóór 11 Juni
bestond de Tweede Kamer uit
Unie-liberalen 24
Vrg 9
Yrjjz. democraten 11
Soc. 7
Roomsch Katholieken 25
Anti-Revolution. 15
Christelgk-hist. 9
De stemming bracht reeds de volgende
veranderingen
Uni-liberalen 6
Vrjj a 1
Vrijzinnig democraten 3
Roomsch Katholieken 25
Anti-Revolution. 20
Christelgk-hist. 9
Verder komen in herstemming
Unie-liberalen 18
Vrg 5
Vrjjzinnig democraten 7
Roomsch-Kathoheken 3
Anti-Revolution. 19
Christ, hist. 8
Christen dem. 1
Soc. Dem. Arb. Partg 11
Ons district.
Het district Goes heeft niet beantwoord
dringend belang, iets van het hoogste
gewicht, kan spreken. Hg is dezelfde,
die van middag hier is geweest, mjjneer
Snuyzer, maar nu heeft hjj een morsigen
jongen bjj zich".
•Joseph 1" riep ik. »Laat beiden maar
binnenkomen, Harris, ja, natuurlgk beiden.
Nu zullen we tenminste iets hooren, zou
ik meenen".
Mgnheer Snuyzer was onderwgl zeker
de trappen opgeloopen, want hg volgde
Harris op don voet. Joseph bleef wat
op den achtergrond en verlegen aan de
deur staan, od Colly, die aan alle jongens,
vooral vuil uitziende, een hekel had, kwam
deze blooheid verdacht voor en begon
grimmig te brommen, waarbjj hg zgn
slachttanden zien liet. De hond namelgk
ik vergat het te zeggen had, sedert
hg in Hillstreet was beland, mg niet meer
verlaten.
•Ziet u wel, wat ik u gezegd heb,
Miss Fairholme begon de detective,
in groote opgewondenheid op mjj af
komend. »Ik was voornemens, mg hier
niet meer te laten zien, maar te drommel,
de geschiedenis was me te machtig. Ik
heb den trots van mjjn beroep en wil u
bewjjzeD, dat mjjn vertrouwen op Jo recht
had van bestaan. Nu, spreek eens op,
jongeheer 1"
De jongen, ik moet het bekennen,
maakte al dadeljjk een gunstigen indruk
op me. Hg had een vol, rood gezicht,
zag er gezond uit, een bengel met een
aan de goede verwachtingen, die velen,
ook wjj, er van hadden. De stjjging van
het cjjfer voor de linksche zjjde is maar
heel weinig.
1897.
Lohma» 2671.
Hegse (lib.) 1598.
1901.
Lohman 2582.
Vorstermaa (lib.) 1605.
1905.
Lohman 3184.
Vorsterman (lib.) 1963.
Troelstra (soc.-dem.) 216.
1909.
(Verbeterde opgave.)
Lohman 3656.
Borgesius (lib.) 1987
v. d. Brink (soc.-dem.) 222.
Zoo'n staatje ziet er niot heel bemoe
digend nit. In 12 jaar winnen de anti-rev.
1000 stemmen, de liberalen 400, in 4 jaar
winnen de anti-rev. bjjna 500 stemmen,
de liberalen 24, de soc.-dem. 6.
Geeft zoo'n opgave weinig hoop, ze
geeft wel iets anders, ze leert ons welke
aart8geduldige halzen de roomschen in
dit district zgn en hoe deze stakkerds
als ze op de linkerwang een pats gt-
kregen hebben dat hun kiezen rammelen,
onmiddellijk de rechter aanbieden.
Nauweijjks een maand geleden was het
geheele Roomsche kamp in het Goesche
district in vunr en vlam. Dat was dan
toch eens de allerlaatste maal, dat zjj zich
hadden laten.... misleiden (ze bezigden
toen een ander woord) nu nooit, nooit,
nooit meer. Ontbind de roomsche kies-
vereeniging maar, riepen ze, alleen kun
nen we toch nietB bereiken en die anti's....
bedriegen (weer moeten we een fatsoen
lijker woord scbrgven) ons toch altgd.
Maar nu nooit meer.
De menschen, die beter wisten, glim
lachten eens om hun machtelooze woede
en voorspelden11 Juni loopen jullie
weer in 't gareel". Dan worden die arme
roomBchen nog boozer en zwoeren dat
ze zelfstandig waren.
Daar kwam 11 Junide geestelijkheid
gaf een wenk, een kort bevel en haastig
legden de kiezers eenparig hun kolossale
boosheid af, draafden naar de stembus
en kozen zoeteljjk Lohman.
Ach ja, dat wist immers ieder en die
comedie-vertooning van zelfstandigheid
en eigen oordeel, zal niemand meer voor
echt honden. Zie eens in Enschede. Jaren
en jaren achtereen deden de roomschen
daar pogingen om dien zetel te winnen;
nimmer lnkte 't, omdat hnn beminde
.poalitie-genooten hen in den steek lieten.
Nu stellen de anti's er oen candidaat en
alsof ze nooit bedot waren hollen
de roomschen om hem te kiezen en met
een groote meerderheid is de anti ge
kozen.
Zoo als de roomschen doen dat heeft
ongetwjjfeld vele goede zjjden. Ie Behoe
ven de kiezers zich nooit het hoofd te
breken metverkiezingen of candidaten,noch
over wetsplannen of "voorgestelde her
vormingen ze behoeven in 't geheel
niet te denken. Zjj wachten tot er ver
kiezingen, voor gemeenteraad, prov. staten
of Kamer, zgn, dan zegt de pastoor wie
ze hebben te stemmen en dan is 't afge-
loopen. 2e Geven ze een aandoenlijk
voorbeeld van vergevensgezindheid. 3e
dik hoofd en heldere, porcelein-blauwe
kjjkers, die op het oogenblik naar
het mg voorkwam meer door ver
bazing dan door vrees, wjjd opengespalkt
waren. Om den bond gat hg in het ge
heel niets, hg zag dien onvervaard in
de oogen en bukte zich, alsof hg een
steen wilde oprapen, uitroepend »Wacht
even, wil je koest zjjn 1" waarin Colly
aanleiding vond, om altgd nog grommend,
onder de canapé te kruipen.
•Nu, hoe zit de zaak nu vroeg ik.
•Zou je niet gaan zitten Vertel nu eens,
wat er gebeurd is," moedigde ik hem
aaa en hg scheen niets liever te wen-
schen, dan rapport uit te brengen, van
hetgeen hjj had ondervonden.
Terwjjl hg plaats nam op den uitersten
rand van een stoel, dien hg vooraf met
een tameljjk vuilen zakdoek afstofte, be
gon hg zgn relaas
Het geval heeft zich zoo toegedragen,
Miss. Toen hg ik bedoel mgnheer
Snuyzer, ginds me dezen morgen op
de smeet', dat wil zegden op wacht, stelde,
bleef ik een drie uur lang op mjjn post,
zonder iets gewaar te worden. Niets,
geen de minste beweging, was in het huis
te zien, als tot elf uur, toen een rjjtuig
de straat alkwam en stilstond voor de
poort een hnarrjjtnig, geen fijne equi
page. De koetsier had een ouwe, blauwe
ias, met nikkelen knoopen aan zgn ljjf,
een verweerden hoed, van twee shil
lings waarde, dacht me, op zgn hoofd,
Weten de anti-rev. dat ze hun roomsche
wortelbloeders niet zoo kunnen trappen
en mishandelen of de roomBchen zgn en
blijven in serviele gehoorzaamheid en
onderworpenheid.
Enkele nadeelen staan hier wel tegen
over. Iemand, die nog iets van fierheid of
zelfrespect in zich heeft, zal zich met
walg afwenden van zoo slaafsche krui-
perjj om behoud ot winst, iemand die
een eigen oordeel en een onafhankelijke
zelf gewonnen overtuiging heeft, zal onpas-
seljjk worden bjj het zien vervormen van
menschen in automaten. Maar met zulke
futiliteiten kunnen de roomschen zich
niet ophouden en terwgi ze nog over de
pas geslagen plaatsen wrjjven, lachen ze
we hebben toch maar weer 25 zetels.
Ja, maar den prjjs dien gjj er voor
betaalt, is voor 100 zetels nog te hoog.
Veel te hoog.
Buitenland.
een draak.
Men kent de legende van den draak
die telkens als men hem den kop afhieuw
er twee koppen voor in de plaats kreeg.
Aan zulk een draak doet de Balkankwes
tie denken. Niet zoodra is een der vraag
stukken in den Balkan opgelost, of een
andere vraagt onze aandacht.
Zoo is het ook nu weder.
In Turkjje gaan de zaken naar wensch.
Bulgaren en Serviërs hebben het vor
men van benden in Macedonië gestaakt,
de verhouding tusschen Bulgarjje en Tur
kjje, tusschen Servië en Oostenrjjk is
beter geworden en nu steekt plotseling
de Kretenzer kwestie het hoofd weer op.
Nog immer zgn op Kreta detache
menten van de groote Europeegche mo
gendheden gelegerd, maar de tjjd nadert
waarop deze troepen zullen worden te
ruggetrokken en de vraag rjjst, wat de
bevolking van Kreta dan zal doen.
Nog immer leeft onder de Christenen
op Kreta de wensch zich geheel los te
maken van Turkjje om zich aan te slui
ten bjj Griekenland en ook het Griek-
sche volk gevoelt veel sympathie voor
zulk een vereeniging.
De Turksche regeering daarentegen
wil daarvan natuurlgk niets weten eD
zoo dreigt er weder een geschil, dat
misschien aanleiding kan geven tot bloed
vergieten.
Enkele Grieksohe bladen slaan reeds
een overmoedigen toon aan en de eenige
troost bljjft, dat Griekenland een nog te
levendige herinnering he- -ft behouden aan
den laatsten oorlog ^egen Turkije om nog
eens zich te wagen aan een krjjg.
In Turkjje gaan de zaken naar wensch,
schreven we hier boven.
De volksvertegenwoordiging is bezig
den
Auqiusstal
van het bewind te reinigen. Een reusach
tige taak, zooals big kt uit verschillende
berichten.
Nu pas is de Kamer bezig geweest met
deD toestand in Konstantmopel.
Het is van algemeene bekendheid, dat
de toestanden van die goede stad alle
menscheljjke begrippen van wanorde,
vuilheid, Bleohte verlichting en wax dies
meer zjj te boven gaan. De paardentram is
met allen verschnldigden eerbied voor het
kortom een echte, zonder nummer. Maar
daarbinnen zat een een fijne dame,
weet n, prachtig, heel mooi gekleed. Ik
zag ze uitstappen."
•Zou je ze herkennen, als je haar
weerzaagt vroegen wjj allen in één adem.
Jo knikte.
Eerst kon ik baar gezicht niet zie>,
omdat ze een dichte blanwe voile voor
had, maar later kwam ik iü de gelegen
heid, zooals u aanstonds znlt hooren. Hut
was er een van de vroolgken, zooals er
in een Tingel-tangel zingen en dansen."
Wanneer heb-je dan haar gezicht
gezien vroeg de overste op vrg min
achtenden toon.
•In het rjjtuig, toen ik precies tegen
over haar zat. Maar dat was eerst later,
en ik moet vooraf vertellen, hoe alles in
zgn werk ging. De dame, ziet u, wilde
eerst in 't geheel niet den tuin ingaan,
maar bleef staan voor het hek ze zag naar
binnen en bekeek het huis, alsof ze den
boel niet vertrouwde en niet wiBt ol ze wel
erin zou gaan of niet. Toen nam ze
plotseling een besluit en liep op de huis
deur aan, maar voordat ze de trap be
reikte, kwam er een uit, een man
•Zou je dien ook herkennen
•Nou of ik onder duizenden. Het
waB een klein kereltje met een zwart
bakkes en een huidskleur als een gecon-
fijte noot. Hg had verbazende baast, toen
ie eruit kwam, alsof ie op de dame had
gewacht, en wenkte haar, dat ze heen
publiek, dat er met een zekere berustende
hardnekkigheid gebruik van maakt, een
middel van vervoer, dat met onze wagens
voor veevervoer eenige, zjj 't dan ook
geringe overeenkomst vertoont En zoo is
er meer. Toch betaalt de burger van de
Turksche hoofdstad belasting en waar
schijnlijk niet zoo heel veel minder dan
zulks in andere steden pleegt te geschie
den, eerder het tegendeel. Met dit al
verkeeren de stadsfinanciën in nood, ook
al een versohjjnsel, dat elders geconsta
teerd wordt.
De Kamer zag zich genoodzaakt om in
te grjjpen. Bjj onderzoek bleek, dat de ex-
Sultan de gewoonte had de itad te laten
opkomen voor zgn paleizen, en dat zgn
civiele lgsfc voor niet minder dan een
kleine 4 millioen bjj de gemeentekas in het
krjjt staat. De heer Abdoel Hamid liet
muren en huizen bouweD, electrische
installaties plaatsen, gebruikte gas en
leidingwater en liet zjja brave gemeen
tenaren betalen.
De Kamer was bjj het hooren van
deze inderdaad ongewone, maar goed
gedocumenteerde mededeelingen, stom
van verbazing, en besloot de gemeente
schadeloos te stellen uit de geldea door
den ex-Snltan aan den Staat afgestaan.
B i n n e n I a n d.
Aanvulling.
In onB bjj voegsel van Zaterdagochtend
zgn niet in alle districten de cjjfers der
uitgjbrachte stemmen opgenomen kunnen
worden. De ontbrekenden volgen hier:
Almelo.
Mr. P. J. M. Aalberse (R.K.) 4745 G-
J. W. Albarda (S.D.A.P.) 639.
D. van der Sluis (U.L.) 1612.
Beverwjjk.
W. C. J. Pastoors (R.K.) 6227 G.
Dr. J. van Leeuwen (8.H.A.P.) 800.
Dr. A. Schueking Kool (V.D.) 2744.
Mr. J. H. W. Q. ter Spill (YL.) 1444
Breda.
W. H. Bogaardt (R.K.) 4281. G.
Dr. J. A. H .v. d. Brink (S.D.A.P.) 615.
J. A. Oomen (R.K.) 104.
fl. Snjjders (V.D.) 151.
Mr. P. Tideman (V.L.) 454.
Eindhoven.
Y. A. M. van den Heuvel (R.K) 4771. G.
J. Jansen (S.D.A.P.) 511.
Gulpen.
Jhr. mr. Ch. J. M. Ruys de Beerenbrouck
(R.K.) 4098 G.
Paul Brouwers (R K.) 2787.
H. H. van Kol (S.D.A.P.) 97
Hilversum.
S. baron van Heemstra (A.R.) 4918. G.
N. H. van Roggen (U.L.) 1656.
Th. van der Waerden (S.D.A.P.) 824.
Hoorn.
P. B. J. Ferf (IJL.) 2847. H.
C. D, Wesseling (R.K.) 2043. H.
C. Klomp (V.) 759.
J. F. van Knjjkhof (SD.A.P.) 823.
Mr. V. H. Rutgers (A.R.) 422.
Loosduinen.
A. Brummelkamp (A.R.), 5818. G.
Mr. A. Ferf (U.L.), 1556.
J. H. A. Schaper (S.D.A.P.), 320.
moest gaan, maar ze liet zich niet van
de wjj8 brengentoen kregen ze ruzie,
want ik zag hoe hg ze bjj de hand pakte
en weer naar het rjjtuig trok.
•Ik kroop dicht langs den muur, want
ik was achter het rjjtuig geslopen, om
alles te kunnen zien wat er voorviel, ea
juist was ik bjj het portier, toen de
kleine man dit opende en de dame wilde
dwingen, weer in te stappen."
•Ik ga niet eerder heen, Pippo," zei
ze, »voor je me gezegd hebt, wat je
met hem hebt uitgevoerd. Je hebt me
beloofd, dat geen geweld aan hem zou
gepleegd worden, en ik wil me over
tuigen, ik wil het weten, dat hem geen
leed is geschiedzei ze.
•Toen ze zoo sprak, gaf de kleine kerel
haar een geweldigen oorveeg, en ik ge
loof, dat hg haar een rammeling zou
hebben toegedeeld, als hg mg op dit
oogenblik niet gezien had."
Wat.... sacra 1" en nu kwam er
iets in koeterwaalBch »kom jjj uit do
lucht gevallen en wat lanterfant jij
hier
•Ik trachtte hem te kalmeeren, met
de rol van een bedeljongen op me te
nemen en hem een lucifersdoosje aan te
bieden, maar hg was woedend, wilde me
te ljjf en zei, dat hg de politie op me
zou afsturen; om me wegens bedelarg
in de doos te laten Btoppen.
Wordt vtrvolgd.)