N° 34 1909, Zaterdag 20 Maart. 96s" jaargang. De uitgave dezer Oonrant geschiedt Maandag-, Woensdag- eu Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjjs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Groei, franco, f 1,S1» Afzonder Ijjke nommers 9 cent. Insanding wan advartuntiin vóór 2 uren op den dag dor uitgave* De prjjs der gewone advertentiën ii van 2-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjks- en doodberichtei en de daarop betrekking hebben!e dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Setebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Gtoesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerbemans. G0ESCHE COURANT. Bij dit no. behoort een bijvoegsel Zij die zich met i April a. s. op dit blad abotmeeren, ontvan gen de tot dien datum verschij nende nummers gratis. Over Politiek. in. Nadat bet kabio-t de Meester was af getreden kwam, tot ergere s van Kuyper, bet jolig christendom aan de ïegeering, een kabinet van elk wat wils. Ben paar anti-revolutionairen, een paar katholieken, een paar kleurloozen en een liberaal. Dit ooljjke allegaartje kou niet en wilde niet in Kuyper's voetsporen tredende ministers, de groote meerderheid en het volk was het drgven van Kuyper meer dan zat en nu werd een anderen weg ingeslagen. Van iets specifiek christe lijks is nog geen spoor gezien. Wel werden de door minister Kolkman fel bestreden wefsontwerpen van zjjn voor ganger de Meester zonder blikken of blozen overgenomen, wel lapte de regee ring de duur beloofde legerbozuiniging aan baar laarzen, maar dat alles was gebeel in de ljjn van den aanval op het ministerie de Meester. Want die attaque zelve was een brutale beginsel-verloo chening, een overtreding van het program der anti-revolutionairen, waarvan art. 9 voorschrift, dat het verwerpon van een begroeting, om reden buiten dia begroo ting gelegen, als machtsoversehrjjding afkeuring verdient. Alleen in zeer bui tengewone omstandigheden, zegt ge noemd artikel, mag dit gebeuren en dat die buitengewone omstandigheden hier niet amwezig waren, lehoelt voor nie mand betoog. Hiermede huldigde* de anti-revolutionairen weer eens het be ginsel dat men principes fabelt om er van af te kunnen wijken en dat hun pro gramma alleen van kracht is zoo lang het in bun kraam te pas komt. Naarmate echter Juml909 meer nader de begonnen de ciericalen in te z^n, dat 't zaak was om het spljjtende bloc met coalitiekoorden weer saam te binden. Het ging er om op het kussen te bljjven. Daarvoor was 't noodig het oorlogsros uit zijn isolement te balen. Kuyper moest de scharen aanvoereö. De geschil len werden bijgelegd, Lohman deed boete te Njjjerdal, Beemskerk kuste de hand van den door God gegeven leider en zells Staalman boog deemoedig hefc hoofd. Het eon gsiins verfomfaaide manteltje der christelijke politiek werd uit bet stoffig hoekje gezocht en glad gestreken en devoteljjk gedrapeerd om ^eemskerk's schouders. Zoo opgetuigd ziet het kabinet er weer knapjes uit, te meer nu het er io geslaagd is ook bp Kuyper in 't gevljj te komen. De korkeljjke coalitie :s op 't oogenbhk hechter en krachtiger dan voor korten tjjd, fcerwg'l ze nog gesteund wordt door de elericale Eerste Kamer en door d« strenge partij-discipline. Deze tocht maakt bet gebrek aan individualiteit goed en om de broeders er voor te boeden ook sT FEUILLETON. "W -R. A. A- ROMAN VAN Doris, Vrijvrouwe van Spattger, Had mijnheer M üsto iets gehoord van het wel is waar op gedempten toon ge voerde gesprek der eebtgenooten, en. bet gescöikter gevouden om Carmen voortaan aan haar rechtmatigen beschermer over te laten? In de verte zag men nog oven het vuurrood gewaad van den duivel dan was hij spoorloos verdwenen. Heinz schrikte wakker uit zjjn over peinzingen, het rgtuig stond stil. Hjj wilde zjjn echtgenoote helpen bjj het uitstappen, maar zjj wees de hulp boos af en sprong ving op het trottoir. Toen de deur opengegaan was, stormde Isabelle haastig naar boven, terwjjl de prins haar langzaam volgde. Boven aangekomen deed zjj een poging om naar haar eigen vertrekken te ont- Bnappen, maar bjj versperde baar den weg en zei kortaf. ♦Ga als 't je blieft hier naar binnen." Dat was weer die scherpe toon, die geen tegenspraak duldde. „Waarom plaag je mjj zoo zei Isabelle bitter. „Omdat je geen zachte behandeling verdient," antwoordde hjj op doffen loon. De opvolger van den ontrouwen Louis eens iets anders te booren, deiDSt een blad als De Zeeuw Diet terug voor een onhandigheid als 't Zaterdag vertoonde, toen 't tot baar lezers zeigaan jullie vooral niet naar liberale sprekers luiste ren, ik zal die libertjjnen wel van uit mjja redactie-bureau afkammen. Evenwel, zjj die van de politieke con stellatie eenig meer benul hebben, dan genoemd antirevolutionair blad tel kens toont te hebben, die zich niet be palen tot bet gedachteloos uitknippen van Niandaard-artikeleo, .zjj weten wel dat hoe strijdbaar en onoverwinnelijk het coalitie-leger ook lp kt, dit niet zonder zwakke punten is. Een dier zwakke zjjden is, dat dit leger niet bestaat uit één volk, bezield voor een doel en Btrjjdend onder een leus, maar dut het gevormd wordt uit heterogene «dammen, die door geboorte erfvjjanden zjjn en dat zjj ten strjjde trekken, elk onder zjjn eigen leuze. Ontdaan van beeldspraak beduidt dit, dat die eendrachtige wortelbroeders een gezamenljjk program missen, zjj kunnen niet komen met een programma voor al hunne kiezers, maar elke stam vecht voor zjjn eigen belangeD. Alleen de zucht naar behoud en ver meerdering van macht, die hebben de leiders gemeen, doch geen leuze die de kiezers van zeer verschillende kleur en richting, die op de kei keljjke candidaten van verschillende kleur en richting moeten stemmen,kan bevredigen.jDr.Kuy- per, die er naar snakt om weer de groote machthebber te worden, heeft dit zwakke punt opgemerkt en in De Standaard heeft bjj gepoogd met zoet gefluit de kiezers rustig te houden. Bjj heeft ze gepaaid met het looze praatje, dat een coalitie-program, het eenige program dus met practi8che beteekenisna de verkiezingen zal worden opgemaakt. Hjj toont daarmee wel te weten, dat zjjn mannen zjjn als mouton» de Pancorge", die lukraak achter hem aanloopen en die op alles wat hjj zegt ja knikken. Hoe, indien dit niet zoo was, zou bjj 't wagen met een zoo onzinnig voorwendsel zjjn Kuyperianen te paaien. Welke andere leider van een pol.tieke groep zou zoo iets aandurven om tot zgn kiezers te zeggenKies me eerst en dan zal ik zeggen wat ik van zin ben. Niet alle anti-revolutionairen echter zjjn tevreden met zulke praatjes voor de vaak, zoo min als alle anti-revolutionairen Kuyperianen zjjn. Ons district o.a. telt naasr do chrisfeljjk historischen wel een aantal anti-revolutionairen, maar het ge tal aanhangers van Knyper is heel matig, trots of misschien tengevolge van de afmattende reclame die De Zeeuwzich noemend christelijk, historisch Dieuwsblad, dag aan dag voor den grooten drjjver maakt. Als, wat verre van zeker is, de clevi- calen in Juni mochten winnen dan zullen zjj dat niet te danken hebben aan bnn een dracht, maar eerder aan het niet een drachtig optreden der vrjjzino,'gen.Kuyper wordt niet meer zoo blind gehoorzaamd als in 1901, maar hier tegenover staat dat voor een deel vergeten is bet onnoem lijk groote kwaad, dat deze man io zjjn heerschersjaren, van 1901 tot 1905, ons zat in den gang in een rieten stoel te snorken. Prins Sehöaau stuurde den ont steld wakker scbnkkenden joDgen man met een paar vriendelgke woorden naar bed, vervolgens gingen zjj samen zjjc zitkamer binnen, waar zjjn studeerlamp nog op zjjn lessenaar stond te branden. Met over elkaar geslagen armen, haar mooi van diamanten fonkelend kopje in den nek geworpen en met iets duivelach tigs id de uiidiukking van haar ge zicht, Stond Isabelle, die Dauwdjjkg acht maanden geleden haar gemaal voor het altaar trouwde en gehooizaamheid beloofd had, voor haar mao, bljjkbaar gewapend en bereid om zjjn woede over haar te laten heengaan. Er verstreken verscheidene minuten onder een drukkende stilte. Prins Scbönau leunde met gebogen hoofd en zijn echt genoote balf zjjn rug toekeerende, tegen de scbrjj('tafel er was iets looms en zwaars in al zjjne bewegingen. Eindeljjk richtte bjj zich echter op en zei op jjskouden toon Wil je nu zoo goed zjjn en mjj een verklaiiDg geven vaD je gedrag?" Waartoe zou dat dienen lu de oogen van zoo'n braven Hendrik en zedepredi ker als jjj bent, zou de onschuldigste kftrnavftlsgrap toch een doodzonde Ijjken en dus zal ik er wel voor oppassen dat ik niet het geringste woord uitspreek om mjj to rechtvaardigen." »Zoo I dus men beschouwt het als een karnavalsgrap, als een hooggeplaatste, getrouwde vrouw, met een dergeljjk kos tuum aan en in zeer dubbelzinnig ge land heeft eedaan en het gematigd op treden van Heemskerk c.s. heeft het wan trouwen in elericale politiek doen in sluimeren. LET OP M'N WOORDEN, NIET OP M'N DADEN In De Standaard is geschreven over de staatspensionneering en Knyper heeft voorul bezwaar tegen een pensioen zonder premie. Hjj zegt daarover o. a. *Ten vijfde wordt door het pensioen zonder premiebetaling een valsch en ongezond beginsel in ons Staatsleven ingevoerd. Men zet een eersten stap op den weg naar bet Commnnisme. Ten zesde werkt pensioen zonder premiebetaling demoralisoerend. Zonder premiebetaling daarentegen neemt de rentetrekker niets dan aal moezen aan, en wel een aalmoes van de Overheid. Hjj wordt een geahmenteerde van den Staat. Hjj vervalt onder de paupers, die begiftigd en geholpen moe ten worden, eu ondergaat andermaal al de demorali8eerende invloeden, die het pauperisme na zich sleept". Zoo schrjjft de man die als oud-mi- nister f 4000 staatspensioen geniet zonder premiebetaling Er scbjjnt toch wel een grond van waarheid te liggen in zjjn bewering,'dat zoo iets d^moraliseerend werkt. 6 u i 18 n I a 11 d. Een uitputtende wedloop. Men moet een onverbeterlijk idealist zjjn om niet nu en dan den moed en het vertrouwen :n de toekomst te voelen verminderen bjj hetgeen de grootste staten van ons werelddeel te aanschouwen geven. Een vernietigende wedloop wordt er gehouden tusseben de mogendheden om vooraan te big ven of te komen op het gebied der bewapening en de kleinere staten worden onwillens in dezen dollen ren medegesleept. Elk jaar legt men eeD grooter deel van de nationale vermo gens vast in millioenen verslindende schepen, kostbare vestingwerken, peper dure verniehngswei ktuigen bd de vol keren, gebukt onder den verpletteienden last, schjjnen nog immer geen kans te zien hun zwaar beladen schouderen te vellichten. De Engelsche volksvertegenwoordiging staat nu op het punt een marine-begroo- ting goed te keuren, die meer dan 34 millioen gulden booger is dan die van het vorige jaar en een kapitaal van ruim 420 millioen vertegenwoordigt. Vier nieuwe slagschepen van het grootste type, zoogenaamde Dread noughts, zuilen worden aangebouwd, doch tevcDS vraagt de regeei ing machti ging maatregelen te nemen om den snellen bouw van nog vier zulke zeemonsters te verzekeren. Bovendien zullen zes gepant- seide kruisers, 20 torpedo-booten en een aantal onderzeeschfe vaartuigen op stapel worden gezet. Aanvankeljjk scheen de linkerzjjde in bet parlement niet veel ne'ging te ge voelen tot zulk een vlootuitbreiding haar medewerking te verloenen, doch de (vrjj- zelschap zich in gelegenheden vertoont, waarvan de naam zeker boven eiken twjjfel verheven is." De s'em van den prins trilde van op winding, maar men merkte toch, dat bjj zich met een bjjna bovenmenscheljjke inspanning tot kalmte dwong. BespotteljjkIk heb van nog hooger geplaatste dames gehoord, dat zjj zich soms kleine bui'ensporigheden veroor loven", antwoordde de jonge vrouw vin nig, terwjjl ze baar echtgenoot een vei- achieljjUen blik toewierp. »Dat doet hier meVs ter zake. Wat anderen doen, geeft mjjn gemalin nog volstrekt niet het recht om haar naam en eer lichtzinnig op het spel te zetten en zich onbehoorlijk te gedragen. Ik duld zoo iets eenvoudig niet!" »Wees zoo goed je wat te matigeü in je uitdrukkingen, Heinrich. Overigens staan wjj toch allebei wel op een stand punt, dat een dergeljjken dwang over bodig en onaangenaam doet schjjnen", antwoordde zjj koitaf. »Is dat alles watje me op mjjne eerste vraag te antwoorden hebt, Isabelle Ver- helt er zich dan geen waarschuwende stom in je gemoed, datje door die haodel- wjjze je opvoeding, je goede zeden, ja alle edele beginselen, die men je als kind toch zeker heeft ingeprent, wreed m°t voeten treedt?" Intusschen was hjj naar haar toege komen en beantwoordde voor de eerste maal haar koelen blik. ♦Het is alleen jouw schuld, Heinrich", mompelde Isabelle's trillende en bleek zinnige) vegeering heeft zulke inslaande argumenten aangevoerd, dat de liberalen afzagen van tegenstand en hun stem zullen geven aan de begrooting. Vooral maakte indruk het betoog, dat krachtige maatregelen noodzakeljjk waren met het oog op den aanbouw van oor logsschepen in Duitschland. Dit land wordt door de Britten, ook Da het bezoek van koning Ednard aan Beiljjn, nog immer beschouwd als de vjjand en het betoog van de re^eeringsbanken in het Engelsche Lagerhuis heeft zeker niet medegewerkt om de Britten gerust te stellen. In dat wantrouwen en die onderlinge najjvtr waar het krijgstoerustingen geldt, schuilt oen gevaar, dat niet geriDg is te schatten. Een vjjandige gezindheid vindt er voedsel in eD kan, juist in tjjden, dat kalme overweging en onderlmg vertrou wen noodzakeljjk zouden zjjn voor het behoud van den vrede, aanleiding geven tot een opwinding, die de volken en regeeringen opzet tot de meest onver- antwoordeljjke daden. Nu bjjvoorbeeld, nu in het zuidoosten van ons werelddeel het gevaar voor een oorlog dreigt, kan de stemming der volkeren van grooten invloed worden. Wel behoort het recht van vrede en oorlog aan de vorsten, doeh niet één monarch zou het durven bestaan tegen den zin van zjjn onderdanen een gewapend conflict uit te lokken, terwjjl een oorlogszuchtig volk soms den vredelievendsten souverein tot den oorlog kan drgven. Het kan ons betrekkelijk onverschillig laten welke wending de kwestie tnsschen Oostenrjjk en Servië zal nemen, indien de krjjgsvlammeD beperkt bljjven tot deze twee staten. Doch we weten allen, dat in Rusland de bevolking van Slavisch ras Servië wenscht te sleunen, desnoods met het kanon. G^at Rusland hiertoe over, dan zal Duitschland wel niet werkeloos bljjven ea de vraag is dan, wat Fraukrjjk en Engeland zullen doen. '/.uilen dan in het hart van het Engel sche volk niet de krijgszuchtige neigingen ontwaken, die bjj het marine-debat dooi de regeering werden gevoed Zullen de Fran8chen zich dan niet weer plotseling pjjnljjk herinneren de nederlagen en ver nederingen van 187071 Voor het oogenblik is het gelukkig nog niet waarscbjjoljjk dat het tot een grooten Europeescben oorlog zal komen, maar bljjft het niet steeds gevaarljjk te spelen met hefc vuur der hartstochten te speculeeren op de onedele ijverzucht vau een volk De kleine staten zouden in geval van een Europeescben krjjg heel leeljjk in den knel kunnen komen. Dit bewust zjjn heeft in België reeds aanleiding gegeven tot de beweging voor reorganisatie van het leger. Voor het oogenblik is bjj onze zuide lijke buren de aandacht van dit onder werp echter afgeleid, door De Schoolkwestie. In België hebben de clericaleu in de Kamer de meerderheid en dezen behan delen het niet-confessioneele onderwjjs als geworden Lpppn spotachtig. »Ik?" Zjjn mooie oogen schoten vuur. >Is het mjjn schuld, dat je al weken, neen maanden laDg, een weg hebt inge slagen, waarvan je het gevaar miscbien zelf .'nog niet eens beseft hebt Isabelle bedenk wat je zegt Met zachte ver wijlen en dringende vermaningen heb ik je tegen dien omgang gewaarschuwd en je er voordurend aan herinnerd dat de nooit rustende kwaadiprekendheid baar armen al begeerig naar je bad uitgestrekt. U aar je waart doof aan dat oor en zaagt in den man, wiens naam ge draagt en die je toch eigenljjk het meest aan bet hart moest gaan, alleen een onaangename hinderpaal om bot te vieren aan je zucht tot buitensporigheden. Wel is waar heb ik mg langzamerhand van je terugge trokken en heb per slot de poging om mjjn vrouw tot inzicht te doen komen moeten opgeven, ofschoon ik de toekomst met steeds toenemende bezorgdheid tege moet zag. Maar na alles, wat ik vandaag ontdekt heb, gebieden mjjn plichtsge voel en mjjn eer als man mjj stappen te doen die jou, neen ons tegen een open- ljjk schandaal behoeden." »Wat?" Isabelle bad terwjjl bjj sprak met kleine Btapjes in de kamer op en neer geloopen baar kleine, sierljjk ge schoeide voetjes kwamen koket onder den rand van haar kort zjjden rokje uit. Op eens bleef zjj staan, draaide haar hoofd half om en zei op spot&chtigen toon »Wat ♦Ik zal je morgen naar AltstUtten bren gen en je aan de hoede mjjner ouder» een stiefkindje. Op heel lagen trap staat er bet onder- wjjg, het aantal personen, dat er niet lezen of schrgven kan is er, in verge- ljjking bjj ons land b.v., bjjzonder groot. Dooi het lid der R. K. rechterzgde Woeste is nu een wetsontwerp ingediend, dat tot wet geworden de oorzaak zou worden van de opheffing van eenige niet- eonfe88ioneele normaalscholen. De bedoeling is natuurljjk de opleiding van onderwijzers en onderwijzeressen uit sluitend of bjjna uitsluitend te brengen in handen der geestelijkheid. Op verschillende deelen van het we- reldtooneel spelen zich, zooals uit boven staande bljjkt, belangrjjke gebeurtenissen af, die de aandacht der mouschheid vragen. De arme Parjjzenaars, die andeis steed» bljjk geven van hun belangstelling op politiek gebied, zullen daarom nu dubbel het gemis gevoelen van een goede telegrafische verbinding met het buiten land. De staking der telegrafisten en post ambtenaren neemt toe en veroorzaakt een hoogst lastige Stremming in hst post- en telegra fisch verkeer. De ernstigste verwarring heerscht in alle zaken. Parjjs is bjjna geheel ge ïsoleerd, niet alleen van het buitenland maar ook van de andore steden in Frank- rjjk zelve. Te Pargs liggen in de postkantoren meer dan 5 millioen brieven te wachten op verzending, terwjjl honderdduizenden telegrammen die werden aangeboden, niet konden worden geseind. De staking heeft zich uitgebreid tot een groot aantal aadere Fransche steden. Te Hftvre, Rouaan,LyOD, Marseille, Brest, Lorient, Rennes, om slechts enkele plaatsen te noemen, hebben bjjna alle ambtenaren den arbeid neaergelegd. De militaire telegrafisten, die aan het Centraal-telegraafkantoor te Parjj6 de stakers moeten vervangen, weten niet goed om te gaan met de daar gebruikte toe stellen. Voor de rogeering is de buidigo toe- Btand al zeer onaangenaam, ook met bet oog op de buitenlandsche politiek. Terwjjl in den Balkan de crisis voortduurt en de invloed der Fransche regeering op zeker oogenblik misschien beslissend zou kunnen zjjn voor den loop der gebeurtenissen, is het ministerie van buitenlandsche zaken te Pargs zoo goed als van de wereld afgesloten. Het stakingscomité heeft daarom aan de regeering acht telegrafisten aangeboden voor de verzending van diplomatieke tele grammen. De regeering heeft dit aanbod echter afgeslagen. Gisteravond te zes uur heeft de mi nisterraad in bjjzjjn van president Fal- lières vergaderd. De minister ven Openbare Werken gaf den president der republiek een beBluit ter onderteekening, dat hem het recht geeft onmiddelljjk disciplinair te straffen voor gezamenljjke dienstweigering. Noch de regeering, noch de stakers willen weten van toegeven. Laatstgenoem den ontvangen geldeljj ken steun van ver schillende vakvereenigingen. toevertrouwen," antwoordde hg kortaf en beslist. »Ha, ba, ha! Mjj naar Altst&tten brengen om daar voor ziekenverpleegster te spe len en een sentimenteele, vrome onde vrouw gezelschap te houden 1 Nooit Geen macht ter wereld zou in staat zjjn mg daartoe te bewegen 1" riep de jon ge vrouw woedend uil, tetwjjl ze haar hoed op de tafel gooide. ♦Isabelle je vergeet je zelf 1" ♦Geen qua^stie van Laat het lusscben ons maar tot het uiterste komen, laat de band die in schjjn iussch«n ons bestaat nu maar geheel en al verbroken wor den. Dat zjj zoo l Dien dwang vind ik onuitstaanbaar. Naar je ouders ga ik niet zoo waar als ik een Lommitz ben! Dat zweer ik je J" Er voer den jongen man een kramp achtige rilling door de leden, zjjne lip pen openden zich en het was een oogen blik alsof hjj haar met een enkel woord wilde vernietigen. Maar die opwelÜDg was weer even gauw verdwenen. Hjj ant woordde op wel li waar doffen, maar toch vasten toon>Ik alleen heb het recht over je te beschikken, aangezien die band nog tusscben ons bestaat voor God en de menschep Isabelle staarde hem met oen duivel- aebtigen trek om baar mond aan. De vroegere bekoring was van baar ge zicht verdweneD, en al het leeljjke en onédele in haar karakter weerspiegelde er zich op. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1909 | | pagina 1