N J6 1909
Zaterdag 6 Februari
96s" jaargang»
FEUILLETON.
WRAAK,
De uitgave doior (Jouraat geschiedt Maandag-, Woensdag- ep Yrjjdagavoné,
uitgozoaderd op feestdagen.
Prjjs per kwaitnal, in Goes 75f buiten Goes, franco,
Afzonderlijke nemmers 5 oost.
fesrïwEieSgRtg wsra ffldwotff'Rsn'aüë»* v&o*& 9 c.n «iatsa dng
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiön is van 2-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et,
BS directe opgaaf van driemaal plaatsing öerzelfde advertentie wordt de pri>.
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten on de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Toleioonnuiuiiier 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Darwin.
i.
Den 12on Februari zal het een eeuw
geleden zjjn dat te Shrewsbury geboren
werd Charles Robert Darwin, die later
worden zou don Newton van de organi
sche wereld. Voor velen is van Darwin
niet meer bekend dan dat hjj iemand was,
die een dwaas sprookjo verhaald heeft,
dat de raenschen vroeger apen zjjn ge
weest. Hoe minder men wsot van Dar
win's leer hoe beslister het oordeel over
zjjn descendentie theorie is, zoodat zij,
die niet meer van hem weten, dan hierbo
ven is gezegd, met een bewonderenswaar
dige stoutmoedigheid verklaren, dat Dar
win een gek was en dat men over zjjn
leer de schouders moot ophalen.
Darwin zelf heeft in zjjn leven ook die
miskenning en bespotting ondervonden,
maar toen zij, die Darwin'a leer zouden
vernietigen, zich hiortoe goreod maakten
en daarom zjjn theorie bestudeerden,
toen kwamen zjj moer en meer tot do
zekerheid dat Darwin's afstammingsleer
ongetwgfeld juist was. Darwin heeft dan
ook de vreugde gesmaakt den triomf
zjjner denkbeelden te mogen aanschouwen.
Toen hjj deu 19en April 1882 stierf wa
ren zjj, die vroeger zjjn meest verbitterde
tegenstanders waren, aanhangers en ver
kondigers van zjjn leer gewordon. Slechts
over do bewgsleer bloef verschil bestaan,
maar het Darwinisme zelf was weten
schappelijk onaantastbaar. Darwin had
een zoo overwoldigend materiaal van
feiten verzameld, dat het hem volkomen
gelukt was den tegenstand zgnertijdgo-
nooten te breken en zjjn beginsol tot
algemeene erkenning te brengen.
Even verward en ontmoedigend als
bet beeld der levende natuur vroeger
was, even grootsch en heerlijk is het
thans, nu het één groote harmonie ge
worden is. Wie Darwin's afstammingsleer
verwerpt, verwerpt daarmee het machtig
ste middel, dat de denkende mensch be
zit om de schepping te bewonderen. Zjj
leert ons do eenheid zien, waar vroeger
slechts veelheid scheen te bestaanzjj
wjjst ons den weg, om door te dringen
tot, de oorzaak van al wat bestaat.
Het is niet gemakkelijk zich een voor
stelling te maken van alles wat door de
afstammingsleer kan worden verklaard,
of waarvan zjj ons bet vooruitzicht
opent, om door nadere studie eene ver
klaring te vinden. De uitwendige vor
men en de inwendige bouw van planten
en dieren komen in de eerste plaats. Dat
een walvisch in don bouw van zjjn ge
raamte en zijn ingewanden oen veel
grootor overeenkomst heeft met eon muis
dan met de visschon, wier levonswjjze
hjj deelt, was vóór onze beroemde land
genoot Linnaeus loefde, onbegrjjpoljjk,
terwijl het thans zoo natuurljjk is, dat
niemand er zich over verbaast. Zoo is
het overal in de natuuronze planten
vertoonen verwantschappen met velerlei
elders bloeiende typen en wil men do
levende natuur goed begrjjpen, dan moet
een grondslag worden aangenomen van
gemeenschappelijke afstamming der ver
wante vormen.
Darwin begon met vergeljjkonde stu
diën en het ontzagljjk rijks materiaal
dat deze hem boden, gaf hem een aan
leiding tot meesterljjke onderzoekingen,
die wel veel licht verspreidden, maar
toch het hoofdpuntbet ontstaan van de
15
RO,MAN
van
Doris, Vrijvrouwe van Spattger.
De oude vrouw met haar goedhartig
opd gezicht wond zich op bi) hetgeen
ze zei. Terwjjl Lory den brief van
haar zuster openmaakte verliet Christine
de Kamer. De brief was slordig geschre
ven, op een half velletje, en de letters
waren hoogst onregelmatig, Hjj luidde
»Lief kleintje.
Je bent pas een week weg en toch is
er hier al iets gebeurd, waarvan ik nooit
had darven droomen. Jullie kunt nu allen
trotsch op mjj zjjn, want waarom zou ik
het langer verzwjjgon, de zaak is zoo
goed als beklonken, ik word prinses 1
Verbaas je er naar over, Lory. Maar
laat ik je nu eerst eens verteilen, hoe
het gekomen is
Den eerBten Paaschdag zijn tante Vir
ginia en ik naar Altst&tten geweest.
Het is er prachtig, grootsch Heinrich
eene soort uit de andere, niet ophel
derden.
Toen vond Darwin's genie oen andere
mogeljjkheid. Hjj stelde het beginsel
op, dat het ontstaan van planten en
dieren in de vrjje natuur aan dozelfde
wetten moet gehoorzamen als het ontstaan
van rassen en variëteiten in de cultuur.
Dit schjjnbaar eenvoudig en voor do hand
liggend beginsol bleek weldra oen
grootsche ontdekking te zijn. Hot Bteido
Darwin in staat eon heirleger van nieuwe
feiten en waarnomingen voor de afstam
mingsleer in het void te voeron en zjjn
denkbeelden over de veranderlijkheid der
soorten tot in veel fijner trekken uit te
werken. Het voerdo hem tot do voor
stelling, dat, evenals de landbouwer door
keus van het beste en hot edelste in staat-
is 2jjn planten en vee in den loop dor
tijden te verboteren, zoo ook in de natuur
een keus moet plaats vinden, die in den
strijd voor het leven steeds het minder
geschikte uitroeit en slechts het betere
zich doet voorplanten. Dit is de leer der
natuurljjke teelt k us (natural selection)
of selectie leer, die door Darwins volge
lingen in oon halve eeuw tot in ai have
conequentiën 6n tot in de fijnste bjjzon-
zondorheden is uitgewerkt.
(Wordt vervolgd.)
Buitftitiand.
Rumoerige heeren.
Er zjjn oneerbiedige menscbens, die
kalmweg durven beweren, dat de zittingen
van onze beide Kamers vaak zoo saai en
weinig belangwekkend zjjn, dat er bijna
immer een duffe acmospheer heerscht en
dat de leden er steeds zoo overdreven
ernstig en zwaarwichtig doen.
Het varwjjt getuigt niet van eerbied,
maar bovendien is hot niet billjjk sinds
wjj een minister hebben, die beschikt
over een onnitppttolijken voorraad gees
tigheden. Maar toch, als we onze Tweede
Kamer vergelijken bjj het Oostoarjjksche
Huis van afgevaardigden, dan moeten we,
gelukkig, erkennen, dat het in onze volks
vertegenwoordiging wel kalm toegaat.
Eenige jareu geleden vooral doden de
zittingen van het Oostenrjjksche Huis
aan alles eerder denken dan aan een
vergadering van vroede mannen, doch
den laatsten tjjd waren de hoeren er toch
bedaarder geworden. Eergisteren is hot
er echter weder op ouderwetsche wjj ze
toegegaan.
Er kwam een taalwet in behandeling,
die de sympathie der Duitschors, maar
niet die der Tsjechen had. Wie nu denkt
dat laatstgenoemden zich zouden verge
noegen met desnoods heftige redevoeringen
ea tenslotte met hun stem tegon uit te
brengen, vergist ziet doerljjk.
Do Tsjechen besloten de behandeling
van het ontwerp to verhinderen en brach
ten daartoe allerlei instrumenten mode,
die men in onze Tweede Kamer steeds
tevergeefs zal zoeken.
Een der afgevaardigden versoheeen met
eon reusachtige fietsbel, een ander met
een wekker, die doorloopend werkto, nog
anderen brachten horens en dergeljjke
muziekinstrumenten mede en een der
afgevaardigden bleek de gelukkige be
zitter van vier zoogenaamde regenmachi-
nes, machines, die in schouwburgen ge
bruikt worden om het geluid van den
vallenden rogen na te bootsen en die nu
dienden om de sprekers onverstaanbaar
te maken.
Eerst voerde de minister-presidont bót
Scbönau logeert bjj zjjne ouders
Lory hield even op met lezen, want
de letters dansten eensklaps voor haar
oogen.
»Lory, je hebt bepaald nog nooit zoo'n
aardigen man gezien als dien Heinz.
Elegant, gedistingeerd, geestig I lk ben
dol verliefd op hem. En hjj zul je
vragen. Sedert een paar dagon weet ik,
dat mjjn schoone ridder mjj aanbidt.
Zjjn mooder beeft het mij verteld en
daar zijn ouders er erg op gesteld zjjn,
dat hg gauw trouwt, kun je de rest wel
denken, kindlief. De onderhandelingen
zjjn al geopend. Ons engagement zou ook
al lang publiek zjjn, als er niet op jouw
terugkomst gewacht werd. Mama Schönau
schjjnt er van te houden, om de vormen
in acht te nemen.
Ja Lory, wie zou dat nu gedacht heb
ben Maar vertel er nog niets van aan
oom Fred, dien ouden zeurkous en
kwaadspreker. Hjj mag zjjn bjjzonder
geestige en vinnige opmerkingen later ten
beste geven, als alles goed van stapel is
geloopen. En kom nu dadeljjk thuis, Lory,
dat mjjn ridder niet ongeduldig wordt.
Vriendeljjke groet
Isabelle.
woord, maar noch van hem, nog van oen
dor andere sprekers kon men eou sylla
be verstaan.
Een gezellige zitting, alleen gemakke
lijk voor de verslaggevers, dio met de
armen over elkander k--?den bljjven zit
ten, omdat zjj natuarljjk hun werk niet
konden verrichten.
In Zuid-Afrika, wai* do mensehen
minder opgewonden zjfo, beslecht men
de geschillen op andere wjjzo. Het Con-
gros, dat er bijeen was, om to komen
tot de vorming van
Een Zuid-afrikaanschbn Statenbond,
is uiteengegaan, nadat men op het voor
naamste strjjdpunt tot overeenstemming
was gekomen.
Men weet, dat men niet tot een baiFs-
sing kon komen, welke plaats, Kaapstad
of Pretoria, de hoofstad zou worden vau
hot Vereenigd Zuid-Afrika.
Nu is besloten, dat beiden hoofdsteden
zullen zgu. In Kaapstad zal hot parle
ment zjjn zetel opslaan, te Pretoria zul
len de regeeringsbureaux worden goves-
tigd.
Hoe vreemd ze ook moge schjjnen,
verklaarbaar is deze bes'issing wel. Klaar-
bljjkeljjk had het Congres slechts te
kiezen tusschon dozen weg en het open
laten van de vraag, welke stad zou zjjn
uitverkoren tot zetel vau do bondsregee-
ring, opdat deze zaak later, door het
eerst© bondsparloment, zou worden beslist.
Daardoor ware echter de moeilijkheid
slechts verplaatst en vergroot. Het Con
gres. heeft dus, toon geen overeenstem
ming cmtrent één hoofdstad te verkrjj-
geu was, van twee kwaden het minste
gekozenj teneinde te voorkomon, dat op
zulk een ondergeschikt punt, hoe ge
wichtig dit ook voor de betrokkenen
ware, do vurig gewenschte eenheid zou
afstuiten.
Binnenland.
De Limburgse he verkiezingen. Naar
de Limb. Koerier meldt, is door den minis
ter van justitie een voorloopig onderzoek
bevolen naar de feiten, welke zich bjj
do laatste verkiezingen voor de Prov.
Staten van Limburg hebben voorgedaan
in de districten Gulpen en Meorssen.
Uit de Pers.
Vermakelijke ketterjacht.
Mot de belangstelling, die men mag
hebben voor zjjn eigen vonnis, las hot
Vad. in de Maasbode, dat hot moet
gerekend worden tot de verderfeljjk secte
der Monistcn, waartegen de Hoogw. Aarts
bisschop van Munchen nog onlangs ernstig
gewaarschuwd heeft.
Aan een gruwoljjko Monistische afdwa
ling maakten wjj ons nl. schuldig, zegt
het Vad., toen wjj het is voor ean
fatsoenljjk blad nauweljjks te gelooven
in een bericht over de aardboving to
Messina do stoutheid hadden te durven
beweren, dat die catastrophe haar ont
staan dankte aan.... de Natuur (met een
groote N.)
Tegen dit soort moderne ketterjacht
op te komen, ljjkt ons de moeite niet
waard. Het zou trouwens den Moriaan
geschuurd wezen.
Maar als uiting van don geest van
onverdraagzaamheid, dio bjj sommigen
aan de rechterzjjde heerscht, zjjn die
woorden wel merkwaardig.
In het jaar 1909 wordt het door een
dagblad oponljjk als zondig afgekeurd,
P.S. verboeld je, prinses Schönau heeft
mjj verteld dat Rono te Nizza veel omgaat
met de Traeh's hjj sehjjnt op eens soliede
geworden te zijn
Geloof jjj dat Ik niet.
Hjj maakte zeker Irma het hof."
Een oogenblik drukte Lory haar
rochterhand togen haar voorhoofd en
zuchtte diep. En dus was Isabelle geënga
geerd met den man, van wiens moed en
ridderljjke schoonheid zjj zoo zeer ver
vuld was en aan wien zjj nog een oogen
blik geleden met stille bewondering en
een schuchter opkomend gevoel van geluk
gedacht had.
Hoe dwaas van haar, dat zjj had durven
hopen en wenschen, dat het met zoovoel
nadruk uitgesproken »tot weerziens" haar
gegolden had
Het jonge meisje bleef nog wel een our
lang in het eenzame zolderkamertje
zitten en keek naar het vallen van den
lenteavond.
Nog zoo kort geleden had Lory ge
dacht, dat de toekomst voor haar alleen
licht en zonneschjjn zon bevatten
De verbazingwekkende tjjding van
Isabella's engament verbreidde zich a|g
to zeggen, dat eeu aardbeving behoort
tot do verschijnselen der Natuur 1
Een eeuw geleden zou men dit onge
looflijk hebben geacht - het afkeuren n.l.
Gemengd nieuws.
eer en inbrekers. Do politieagent,
dio 'snaohls op don Ouden ticnowu.ng-
schou Weg alleen surveilleorende oen
man aanhiold, dio een pak linnengoed
bjj zich had, deed een goede vangst. Hij
hield den verdachte, dio ziek aan vankelijk
wildo verzotten in bedwang, door zjjn
geladen revolver te laten zien. Later
kwam Gon colloga vergezeld door een
politiebond hem bjjstaan. Bij nader on
derzoek blokon de goederen, waaronder
ook een antiek zilveren voorwerp was,
ontvreemd te zjjn uit de eenigszins ge
ïsoleerd gelegon villa De Vierkleur, aan
het Frankenpark, waar de inbreker door
het indrukken van een ruit was binnen
gekomen. Vermoedoljjk was hjj er in
den vooravond of vorigen dag reeds
binnen geweest, want op een tafel voor
de hand liggende, had de eigonaar, die
een reis naar Italië maakt, een briefjo
gelegd met twee rjjksdaalders daarnaast.
Op het biiefje stond geschreven Heeren
eventueele inbrekers, dit is voor uw
moeite, maar laat mfjn iubcedel ongedeerd
en beschadigt niets." De beide geld
stukken, waron bjj onderzoek verdwenen
en op de andere zjjdo had de inbroker
geschreven>Bedauk voor uwo goede
behandeling."
Desniettemin bad hjj den inboedel
niet ontzien, want de goederen bjj zjjn
aanhouding in zjjn bezit, waren uit de
linnenkast- Van het geld werd ruim de
helft in zjjn bezit gevonden, zoodat hij
vermoedeljjk er reeds eens was binuea
geweest en zich toen met 2 rjjksdaalders
had tevreden gesteld en daarvan ver
tering gemaakt.
Nieuw middel legen kiespijn. Aan de
A. Ct. wordt uit Nieuw Dordrecht ge
schreven Hjj had kiespjjn, een kwaal,
geljjk bekend, geenszins gevaarlijk, doch
toch recht vervelend en lastig. Alle huis
middeltjes aangewend, doch geen resul
taat't ding knaagde on plaagde dag in,
dag uit. Geen beter raad dan hem laten
»afscbrjjven"* Daarom naar den man, die
dat geheime tniddol kont. Hjj is thuis en
verklaart zioh bereid zjjn evenmensch
een weldaad te bewijzen. Hij nGemt een
stukje papier en maakt daarop eenige
toekent*, runenschrift geljjk, Onderwjjl
hoeft do patiënt een draad door 't oog
eener naald gestoken en deze ontvangt
nu het papiertje met het gehoimzinnige
schrift. De draad wordt er door gehaald,
de naald er in gewikkeld en nu met het
lcBse eind van den draad stevig omwon
den. Dat alles doet de patiënt. Nu vat
de wondordooner het pakje met een tang
of ander voorwerp aan mot de handen
raag niet en brengt het op een plaats,
waar het pakje door niemand govondon
kan worden. En nu is het zeker, dat de
ijjdor van zjjn kwelling wordt verlost,
want de naald zal vergaan en de zieke
kies houdt daarmee geljjken tred. Ze is
»afgeschroven" wordt verklaard on
genezing staat vast.
Een ver gisting van de jury. In do
verbazing van het publiek, dat verleden
week de uitspraak bjjwoondo van hot
vonnis, gegeven door de jury van het
Maasdopartemont waarbjj zekere Bouchon
werd vrjjgeeproken van moord op zjjn
vrouw, zal wel gedeeld zjjn door allen,
een loopend vuurtje door de kleine resi
dentiestad en ieder voelde zich verplicht
er zjjn meaning ovor uit te spreken.
Do verlovingsdag verBtveek voor hot
jonge meisje zelf *18 in een roes van
geluk.
Zoo fier en zeker van kaar zegepraal
als een koningin, had Isabelle den prins
verwacht, die vooruit was gegaan, om
zjjn uitverkorene officieel te vragen.
Het scheen wel niet moeiljjk om het
jawoord aan die purperen lippen te ont-
lokkon want Isabelle's schitterende oogon
verrieden do gevoelens van haar harts
tochtelijk gemoed maar al te duideljjk.
Dronken van zaligheid on zonder dat
er veel woorden voor noodig waren, lag
zjj aan de borst van haar aanstaanden
echtgenoot.
Korten tjjd daarna kwamen prins en
prinses Schöoau het jonge paar geluk-
wenschen en het hun zogen brengen.
Freule van Schrattenbach was om zoo
te zeggen in haar element.
De zoete poëzie van den engagements
tijd wekte allerlei herinneringen in haar
op en er was al de tact en vriendelijk
heid van Heinrich Schönau voor noodig
om de ellenlange felicitaties en zegen-
wenschen van tante Virginie aan te
die dit vreemde vonnis lazen. Op de
vraag „is de man schuldig", antwoordde
do jury neen, op de vraagvheeft hji
gehandeld mot voorbodaohten.rade" luidde
het antwoord bevestigend.
Het meest verwonderd vau allen zal
wel de aangeklaagde zelf zijn geweest,
die aan deze vergissing van de jury zjjn
vrijheid fce danken had.
Een medewerker van de Matin was
benieuwd naar '3 mans gemoedstoestand
en ging hem opzoeken. Na heel voel
zoeke.u en vragen vond hjj hem eindelijk,
verborgen in oen achterbuurt van het
dorpje Kigoy-la- Salle. Half onwiliig kwam
hjj te voorschjju, angstig dat de justitie
weder de hand op hem zou leggen. Zjjn
eerste vraag was dan ook
»Ik ben toch werkeljjk vrjjgeèprokon
Zo kunnen me toch niets meer doen,
niet waar
Toen putte hjj zich uit in dankbetui
gingen voor de jury, terwjjl hjj verzekerde,
dat het hem innig speet do heeren niet
persoonlijk te kennen, daar hij hen anders
zeker zelf zou gaan bedanken hjj voelde
niets voor de verontwaardiging van do
menschen over zulk een uitspraak
Eet ongeluk ie Yarmouth. Zaterdag
ochtend, tjjdens'een sneeuwstorm, werd
in de haven van Yarmouth een onbekendo
bark in den grond gevaren door de boot
op Dundee. De bark zonk oumiddeljjk,
van opvarenden werd niets bemerkt, hoo-
wcl eenigen tjjd een boot deu omtrok
doorzocht.
Daar het gezonken vaartuig voor do
schoepvaart oen gevaar opleverde werd
besloten het op te ruimen. De admirsli-
teits-Btoomboot »Aigus zond een boot met
zoven man naar do plaats van de aanvaring
Op de gewone wjjze en met inachtneming
van alle gebruikeljjke voorzorgen worden
twee ladingen ontplofbaro stof onder de
gezonken bark aangebracht en achtereen
volgens ontstoken. Twee onplcffingen
volgden. Reeds zou de boot naar de
Argus" torugkeeren, toen plotseling een
derde, veel heviger, ontploffing plaats had,
waardoor de boot wetd verbrjjzeld en zes
van de zoven inzittenden werden gedood.
De zevendo werd omhoog geworpen en
viol een eind verder in zee. Hjj kwam met
den sohrik en wat pjjn, tengevolge van den
slag op het water, vrjj. De kracht der
ontploffing was zoo groot, dat do Argus"
uit het water werd geheven en de beman
ning vreesde, dat haar laatste uur had
geslagen. In do stad rinkelden de ruiten
tengevolge van den luchtdruk.
Waaraan deze derde ontploffing 13 toe te
schrjjven, weet men niet. Vermoed wordt
dat de bark een ontplofbare stof aan
boord had.
Een later boricht meldt dat het gezon
ken schip de »Good Hope" was, op weg
van Dover naar Faversham met een
lading schietkatoen.
Een griezelige vondst. Op een veiling
van goederen, die in de Bank van Leening
te Weeuen verstaan waren, kocht een
antiquair een zilveren bokaal, waarvan
do deksel stevig was vastgesoldeerd. Op
den deksel stond gegraveerd 14 Maart
1835.
De man ontdekte bjj het openen van
zjjn aankoop, dat daarin een verdroogd
en bjjna vergaan menschenhart, in walton
gewikkeld, bewaard werd. Hij deed van
het geval aangifte bjj de politie en liet
in verschillende kerken navragen of daar
uit ook de bokaal kon gestolen ziju. De
dagteekening 14 Maart 1835 deed het
vermoeden rijzen, dat in do kelk het hart
bewaard was van keizer Franz, die op
hooren.
En Lory
Zjj stond voor het jonge paar en zei
een massa diDgen, die volgons haar eigen
idee afschuweljjk afgezaagd klonken, ter
wjjl ze den blik barer bizondero heldere
en diepe oogen half schuchter en half
met tegenzin op den galant harer zuster
gevestigd hield. Maar ondanks al haar
zolfbeheorsohing gelukte het haar echter
niet Isabelle's onderzoekenden, doordrin
genden blik onbevangen to beantwoorden.
»En dat vertelt g9 me nu eerst Heinz
heeft je dus het leven gered. Hoe roman
tisch 1" riep Isabelle met een spotachtig
lachjo uit, nadat er in do lengte en
breedte gesproken was over de tamelijk
gevaarljjke wjjze van de kennis te her
nieuwen. En Isabella keok daarbjj naar
het bleeke gezicht van den jongen maa,
alsof zjj daarop wilde lezen welken indruk
Lory op hem gemaakt had.
En daarop volgde het diner.
Een paar oude vrienden der familie
zaten mee aan tafel oom Willberg had
zich laten verontschuldigen en het was,
alsof er geen einde zou komen aan al
die toespraken over het verleden en do
toekomst.
(Wordt vervolgd.)