Zaterdag 16 Januari 96s,e jaargang. fV". 7 1909 6 FEUILLETON. De uitgave inxcr Conraat gsachiodt Maandag-, Woensdag- oa Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. 'rijs pet kwartaal, in Goes Ö,?$s buiten Goes, franco, ?..£$- Afzondorijjke Hommers 5 cent. Iniending w«» advadentiSn «ócp J5 tiran ap den (Sog|j4en ait0««s< De prjje der gowono adverfcentiön ii van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et. Bjj directe opgaaf van driemaal plaataing der zelfde advertentie wordt de prjj- slecht8 tweemaal berekend. Geboete-, kmwelgk*- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dank betuigingen worden van 110 regels I,berekend, ginummeri 5 cent. Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Gloesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans. COURANT. Bij dit no bfhoorl een bijvoegsel. Het spook van „De Zeeuw". i. Met spoken werkt De Zeeuwy nog wel met «dreigende spoken". Uit drie ver volgartikelen heeft het dreigend spook de beangstigde lezers van het antirevoluti onaire orgaan aangeblikt en toch zul len ze er niet bang van geworden zjjn. Dat komt doordat da schrijvers, X. en de redactie, hooger aanlegden, dan zo berei ken konden of m. a. w. dat ze schreven over een onderwerp, waarvan ze onge veer evenveel wisten als een Oongoneger van kunstgeschiedenis. Deze onvriende lijke opmerking dient niet om ons het pad gemakkelijker te maken, maar we moeten die voorop Btellen, omdat, waar we hetzelfde onderwerp gaau behandelen, wegeonenkel argument van De Zeeuw kua- non aanhalen, dat we moeten weerleggen. Br zijn geen argumenten in, zelfs niet één enkele. Het spook van De Zeeuw is het Neo Malthusianisme. Drie artikelen lang wordt er over heen en er langs gepraat met een kwistig gebruik van bjj beheksten en tale Kaciianaook wordt er in gejam merd over het vermindoren der bevol king in Frankrjjk, Duitschland en Enge land, getreurd over buitcnlandscbe onze delijkheid en neg vele schoone zaken worden zeer kundig en krachtig bespro ken doch over het onderwerp zelf niets. Nu De Zeeuw zich zoo gebrekkig van een opgenomen taak kweet zullen we pogen dat wat aan te vullen. Waar sprake is van een Neo of nieuw Malthusianisme, ligt het begrip vooraan, dat er dus ook een eerste of oud-Mal- thusianisme moet zj)D. Dat is er ook, en de bravo Sehotsehe staathuishoudkun dige Malthus, aan wien den naam te danken is, heeft nooit kuuueu vormoeden, dat zjjn leer zou leiden tot wat men tegenwoordig onder N. M. verstaat. De leer van Malthus is zeer in 't kort dezo menschen, dieren en planten hebben do neiging zich sneller te vermenigvuldigen, dan de onderhoudsmiddelen toelateD. De bevolking neemt sneller too dan de voe dingsmiddelen en wel in deze verhouding: de vermeerdering der monBchen geschiedt naar een meetkundige reeks, n.l. 1, 2, 4, 8, 16, 32 enz., de vermeerdering van voedingsmiddelen naar een rekenkundige reeks, n.l. 1,2, 3, 4, 5, 6 enz. Dit aangeno men zjjndo, volgt er uit, dat er vroeg of laat eon tjjd moot komen van overbevolking, of juister, van te kort aan levensmiddelen. Dit noodlottig gevolg moot, volgons Melfchus, onderdrukt of voorkomen wor den. Do onderdrukking, zegt Malthus in zjjn hierover handelend werk, komt ven de mensohen of van de Voorzienigheid. Van da meuschen zgn ze in 't algemeen onzedelijk, zooals b. v. oorlog, van do Voorzienigheid icooton ze als wjjze maar harde bestiering worden aangemerkt, zooals epidomiën, hongersnood enz. De voorkomocde krachten zgn do ondeugd, de ellende en eindeljjk wat M. noemde, de «moral restraint" dat is de moreele, de zedeljjke beperking. De eerste twee middelen, ondeugd en ellende, zgn zeker geen gewenschtc en Malthus wilde nu, dat de monschen door de zedeljjke be perking er toe zouden komen do wreede krachten der natuur overbodig te makon. Deze zedeljjke beperking zou hierin bestaan, dat mea niet huwt voor men een voldoend inkt men heefü om zjjn kiaderrm bohoorljjk op te voeden en dat men niet moer kinderen doet geboren worden dan men kan opvoeden. 't Ib al bijna 2 eeuwen geloden dat Mathus leefde, maar zgn leer leeft nog. Wel hebbon sommige staathuishoudkun digen bezwaar gemaakt tegen de bere kening van Malthus, omdat die vasten grondslag mist, maar het principe van Malthus Btaat nog overeind. Zoo zegt Pierson in zgn «Leerboek der Staat huishoudkunde", 2e deel, dat het «is volkomen duideljjk voor ieder, dio een «oogenblik nadenkt, dat zelfs mot eon «aanwas van bevolking, geljjk dien, «waarvan onze oauw (de 19e) getuige «was, de voortbrenging geen tred kan «houden, althans niet op den duur". En in Kropotkin's «Landbouw en Industrie" lezen we «De staathuishoudkunde ba- «seert hare redevoeringen nog steeds op «de stilzwijgende erkentenis, dat oene ssnolle toeneming van het productie vermogen van eon volk, waardoor in «alle behoeften zou kunnen worden voor- «zicn, een onmogelijkheid is." Het bost nog drukt men de wet van Malthus uit zoBder cgfers en roeksen maar met deze onaantastbare waarheid Hoe meer menscbon er reeds zgn, des te gemakkelijker zal het aantal van jaar tot jaar toenemen maar hoe meer vrucht men uit een akker haalt, dos to moeilijker zal het gaan een volgend jaar do opbrengst nog meer te vermeerderen. Dit zuiver staathuishoudkundig on derwerp wordt door do twee schrijvers in De Zeeuw alleen bezien, van een ethiBch en godsdienstig standpunt. De eonigo wjjze, waarop dit vraagstuk behandeld kan worden is de ceconomische en hieraan hebben de twee artikelaars zelfs niet gedacht. Ons doel is dezo staat huishoudkundige kwestie, ook staathuis- houdknau;g lo bespreken. Geenszins dus we loggon hierop een bij zon doren na druk oen reclame voor hot Nieuw Malthusianisme, Daarbjj heoft De Zeeuw nog een andore fout gemaakt door voor hare lozers alleen de schaduwzjjde van het N. M. te bejammeren. De duivel is rooit zoo zwart als men hem schildert en De Zeeuw heeft het N. M. schrikkelijk zwart gemaakt' Een deol der mcnschheid ljjdt gebrek een ander leeft in overbodige weelde. Dit is althans aen bewering, die niet nader bewezen behoeft to worden. Evenmin zal iemand iets hebben tegen do meening dat alle weldoekenden hierin gaarne verbete ring zouden brongen. Do vraag is maar hoe P Toestanden, die in een tijdsverloop van vele eeuwen zich ontwikkeld hebben, kunnen niet in een korten tjjd radicaal veranderd wordeu. Dat moet langzaam en geleideljjk gaan. De maatschappjj is ziok, ze ljjdt aan een verouderde kwaal on nu moeten geneesmiddelen gevonden worden om de kwaal to bestrjjdon en zoo mogelijk weg te nemen. Wat is voor don mensch 't meest be slissend omtrent de omstandigheden wasrin hg loven zal Ongetwjjfeld is dat het milieu, waarin hjj geboren wordt, en opgroeit. Eon kind geboren in naakte ellende en bloeko armoede heeft weinig kans op een vermakon rjjk en zorgeloos leven. De levensgenieting is dus afhanke lijk van de geboorte omstandigheden. ROMAN VAN Boris, Yrijvrouwe van Spattger. Dat nakomertje word zeer zeker met vreugde begroet, maar was bet te ver wonderen, dat dejonge vader do toekomst met zorg tegemoet zag Zgn zoon zou er zich evenals hg zelf moeton doorslaan hg zou donzelfden las- tigen weg moeten afleggen waar geringe middelen en «stand ophouden" steeds met elkaar in botsing komen. Arme kleine jongen Maar Heinz scheen een zondagskind te zgn. Lichameljjk on geesteljjk even be gaafd, kwam or met hem een nieuwe geest in huis waardoor zjjne ouders hunno zorgen en hun moeite ruimschoots ver goed zagen. Nooit had hg hen als knaap of als jongeling oen onaangenaam oogenblik bezorgd. Zjjne zuster, die dertien jaar ouder was dan hjj en die in Wurtemberg met graaf Trach getrouwd was, beweerde altjjd, dat Heinz een goede fee tot poetemoei gehad had, die hem vorder ook zorgzaam door 't leven zou leiden. Maar niettegenstaando dat stond prinses Mechtild duizend ang sten uit om haar eenigen zoon. Tot nu toe was alles van een leien dakje gegaan er moest eens tegenspoed, er moest eens een teleurstelling komen, dat bleef geen sterveling bespaard. Prins Schönau was als generaal uit den dienst gegaan ou had zich metterwoon te München gevestigd. Hg was er op gesteld, dat zgn zoon eerst een paar jaar zou stu- deeron en dan eerst den militairen loop baan inslaan. Voordat dit plan echter tot uitvoering kwam, stuurdo do opofferondo vader hem drie maanden op reis. Beide ouders vonden, dat er niets gespaard moest worden aan do opvoeding van den jongen man. Het gevolg hiervan waB, dat Heinz al 26 jaar waB, toen hjj zich in het uniform van een cavalerieregiment te AltBtlifc- ten kwam vertoonen. Maar terwjjl haar trots nu grooter was geworden, nam haar bezorgdheid ook toe. Zou haar geliefde zoon, die tot nog toe zoo gelukkig aan alle gevaron ontsnapt wa3, nu ook weerstand kunnen bieden aan alle vorleidiugen die hem in de resi dentie wachtten Toen kwam or zeven maanden geleden een grooto en diopingrjjpende verandering in het lot van die drie gelukkige en te vreden menechou. Zoodra men nu komt bg mensohen, die leven beneden den middenstand dan vindt men dat de zorg voor het dogeljjkseho onderhoud allo andere aandoeningen on* derdrukt. Die zorg neemt, met de jaren nog toe naarmate het gozin grooter wordt en er eene wanverhouding ontstaat tus- schen het noodige en het bereik! are. Gaat men iets hooger uit de geëxpo seerde naar de bedekte rmoede, dsn zal men daar het zelfde eonatateeren. En in de morste kringen uitgezonderd alleen de zeer gefortuneerden zal men zien dat in oen regelmatig snel groeiend ge zin, de ouders en do kinderen ljjden onder die toeneming. Een paar ouders, levende van een matig inkomen, zal twee of drie kinderen goed kunnen opvoeden, zjj moeten als er zes kindoren ziiu dio opvoeding minder goed,dus onvoldoende laten worden Die meerdere kinderon komen dan in plaats van flink toegeruste on terdege onderlegde burgers, a!a half bruikbare weinig kennende individuen in de maat schappij en zoo gevoelt de maatschappij, maar veel meer nog de kinderen den nastoot van do ouderljjke zorgloosheid. (Slot volgt S i i 8 I fi tl Een nieuw tijdperk. Alles wat do Turksche regeoring vroe ger deed, was gehuld in een waas van geheimzinnigheid. Slechts een enkelen keer, en dan meestal nog door mede- deelingen aan de diplomaten, kwam men iets te weten van wat men in Turksche regeeringskriDgen dacht en wilde. Sedoit het Turksche parloment bjjeen is, valt hierin oen groute verandering te oonstateeren. Evenals in andere rjjken worden aan do volksvertegenwoordigers door de regeoring, als zjj dit wenscheljjk acht, inlichtingen verstrekt ook over de buitenlandsche politiek. De Turksche grootvrzier he6ffe nu een langdurige rede gehouden in het. parle ment en vredelievendheid ademden de woorden, die gowjjd waren aau de ge beurtenissen van don laatsten tjjd in den Balkan. De grootvizier gaf een uiteenzetting van de onderhandelingen met Oostenrjjk en sprak de hoop uit dat met de schade vergoeding ook waarborgen zullen wor den gegeven voor de toekomst en dat de godsdienstige en burgerljjke rechten van Bosnië en Herzegowina zullen worden geëerbiedigd. De qnaestie zal nu spoedig geëindigd zgn, zeide de grootvizier, die verder voortging Het is eveneens ernstig te hopen, dat de Bulgaarsche quaestie, waarover de onderhandelingen niet zgn afgebroken, tot een goed einde zal worden geleid. Het is onnoodig te zeggen, dat de vor keerde weg, dien de Porte Binds eenigen tjjd had ingeslagen, door Engeland be treurd werd. Nu is, dank zjj de gedragB- ljjn door do Turksche regeoring gevolgd, onze vriendschap met Engeland hersteld. Doze mogendheid beschermt, als in het verleden, de belangen van Turkjje. De andere mogendheden zjjn oveneons be vredigd door ons constitutionneel bewind en weigeren der keizerlijke regeering hun steun niet. Onder de politieke quaesties, dio on verwacht aan de orde kwamen, behoort ook de Krcteaser-quaeste. Kretenser De oudste broer van graaf Schönau, de eigenaar van het prachlig gelegen land goed to Altstktten, was na een langdurig ljjden aan een leverkwaal bezweken. De generaal en zgn vrouw waren wel ondor den indruk van die tijding, maar het einde van den vorst was wel te voor zien geweest. Des te indrukwekkender was daaren tegen de tg ding dat de oenige, reeds getrouwde zoon zgn vader biflnen oon paar weken naar betere gewesten gevolgd was. Een kwaadaardige aanval van influenza had longontsteking ten gevolge gehad en de doktoren waren niet in staat geweeBt om den jongen man te redden. Aangezien hjj slechts twee dochters naliet, gingen de bezittingen over op den broer van den prins, generaal prins Schönau. Die tjjding had een bjjna vorlaramon- den invloed op het echtpaar, dat daar allerminst op voorbereid was geweest. Rjjk en van alle zorgen bevrjjdNiet meer behoeven telgden onder den jjzeren druk der omstandigheden Welk een ver andering. Maar doordat zjj beiden oud waren geworden te midden van zorgen, waren zjj niet meer in staat om echt te genieten van rjjkdom en eerbetuigingen. De erfenis had in hun oog dan ook voor nameljjk waarde ter wille van hun zoon. Die eene gedachte ontnam prinses Mech- Christenen proclameerden de annexatie van het eiland bjj Griekenland on gaven daarvan kennis aan de mogendheden, die hun toestemming weigerden. Griekenland verklaarde geen dool te hebben aan de actie der Kretensers. Na eon briefwisBoling met Engeland, Frankrjjk, Rusland en Italië, gingen wij na,welke beslissing moet worden genomen ten aanzien van den toekornstigen vorm van beheer vau het eiland, en voor het behoud van onze rechten. Ton slotte verklaarde de grootvizier, dat hjj hoopt de buitenlandsche 2oowel als de binnenlandscho quaesties tot een goede oplossing te zullen brongen. Uit deze verklaringen bljjkt das wel, dat, als het in den Balkan nog mocht komen tot eon gewapend conflict, de schuld hiervan niet geworpen kan wordeu op Turkjjo. Ook do financieele toekomst van het land schjjnt men in Turkije tameljjk optimistisch in te zien. Hetzelfde kan men van Duitsehlaud moeiljjk zeggen. Niet alleen het rjjk staat er voor een Reusachtig tekort, doch met de voornaamste der bonds staten is hec al niet veel beter gesteld. In den Pruisischen Landdag heeft de Pru-sische Minister van Financiën ver klaard, dat het tekort over 1907 71,800,000 mark bedraagt. De buitengewone grootte or van meende de Minister te kunnen verklaren uit de bjjzonder ongunstige balans van de Staatsspoorwegen. Het tekort over 't loopende jaar berekende de Minister op 165 mill. mark. Voorts wees hg er op, dat de Regeoring ondanks de financieele malaise besloot 126 millioen mark uit te trekken voor verhooging van de verschillende boambtensalarissen. Onze protectionistische Oosterbuurman staat er dus niet. hoel best voor. Uit Amerika komt plotseling oen be richt, dat aantoont, dat hot tusschen Amerikanen en Japannïszbn nog niet alles rozengeur en maneschjjn is. Naar uit San Francisco wordt gemeld, zgn de Japanners daar ter stede zeer ontevreden over de indiening van drie wetsontwerpen, waarin bepaald wordt, dat den Japanners oen bepaalde wjjk als woon plaats zal worden aangewezen, terwjjl huD kinder en van alle openbaar onderwijs zullen worden uitgesloten. De pars te Tokio noemt deze voorstel len een grove onrechtvaardigheid en ziet er een bewjjs in van de onvriendelijke stemming, die in Amerika nog steeds jegens Japan zou bestaan. Naar het schijnt, zjjn er dus weder nieuwe moeiljjkhed.m tusschen do Ver. Staten en Japan te wachten. Gemengd nieuws. Ireurig. Dinsdagmiddag heeft een 22-jarige vrouw een toeval gekregen bjj een der villa's aan den Utrechtsehenweg te De Bilt. Door de bewonerB werd zjj binnengedragen on verzorgd. Toen zjj bjjkwam gaf zjj baar naam op en ook dion van haren echtgenoot. Zjj vertelde vaak toevallen te hebben, den vorigen dog nog onder Amersfoorttoen was zjj in een sloot geraakt. Zjj kwam weer tot bewnstzjjn in het politie-bureau aldaar. Haar man diende als soldaat to Utreoht, als z.g. nchterbljjverhjj moest nog 6 tild alle zelfbeheorsching, ze wierp zich snikkend aan do borst van haar gemaal, vervuld van dankbaarheid jegens God. Met het volgend Kerstfeest kwam Heinz zolf naar Alst&tteD, vrooljjk en opgewekt ah altijd en erg gelukkig, dat zjjn vader de eigenaar was geworden van die prach tige landgoederen en van alle zorgen bevrjjd was. Met bjjna jeugdige levendigheid ge leidde prinses Mechtild haar zoon trap op trap af. Hjj moest alles zien en alles bewonderen. Welk een schat van antiqui teiten en van beroemde kostbaarheden was er in dat slot verborgen In dat door poëzie en romantiek omgeven kasteol, zou het zeker prettig wonen zgn. «Met Kerstmis zou ik je graag een rjjtuig willen geven, Hoinzvoor paar den kun je zelf wel zorgen in Berljjn 1 Dat heb ik zelf bedacht," zei zgn vader eens op oen morgen goed geluimd. «Och, dat hoeft niet vader, nu nog niet. Er zgn maar een paar van mgn kameraden, die equipage houden en onder de gegeven omstandighoden wil ik liever niet dadeljjk zoo grootscheeps optreden," antwoordde Heinz kleurend. «Nou dan niet 1 Misschien heb je wel geljjk, maar je zult toch wol den een of andoren wensch hebben, lastige rekeningen of zoo ieti, hé 1 dan komen een paar bankjes van duizend mark dikwjjla zeer maanden militair bljjven. Zij zwierf nu in zeer armoedige omstandigheden langs den weg en hoopto eerlang moeder to worden. Bjj onderzoek door do BiltBche politie werd alleB bevestigd. De vergoe ding krachtens de Militiewet was aange vraagd, maar liet nog steeds op zich wachten. Do arme vrouw werd door de bewoners ruimschoots voorzien van kleeding en schoeisel en met reisgeld voor tram en spoor in de gelegenheid gesteld naar Arnhem te gaan, waar zjj het liefste naar toe wilde. Opgehangen. Maandag had te Hasselt een droevig ongeluk plaats. Terwjjl het kindje van J. H P., dat in den kinderstoel zat, een oogenblik door do ouders alleen was gelaten, geraakte het halsje van don kleine, dio onderuit gegleden was, be kneld in het koordje, waaraan het speentje gebonden was. Toen de moeder in de kamer terugkeerde, was het kindje een lgk. Trouwlustige oudjes. Te De Steeg is het hnweeljjk voltrokken tusschen een 72-jarigen grjjsaard, die voor de vierde maal huwde, en een 50-jarige weduwe, die voor de derde maal in het huwelijks bootje stapte. Raadslid-aj. In het officieel verBlag van een raadsvergadering te Waddinxveen komt de volgende ingekomen brief voor «Aan den Raad onzer Gemeente Wad dinxveen", «Zoo uw zien zal, komt ondergefceekende niet ter vergadering der Gemeenteraad, niet alleen deze dag, maar int geheel niet meer de plaas door mg bezet, door uw gegeven. Daar bedank ik voor, voor mg en ander." «Groetend". (Onderteekening). Een geboorte-aangifte. Te Oosterbeek woont de heer Henri Jean Edouard de Bourbon, kleinzoon van Naundotf-Lodo- wjjk XVII. Hg is gepensioneerd offioier van het Nederlandsche leger, dus Neder lander, en maakt aanspraak op den titel Koninkljjke Hoogheid. Op 28 December 1.1. wonsehte hg aan gifte te doen, dat hem uit zjjn huweljjk met mejnffrouw A. van Kervel een zoon geboren was en verzocht in le sehrjjven, dat geboren was Zjjne Kon in k- ljjko Hoogheid Prins Louis Jean Henri Charles Adelberth de Bourbon. Do amb tenaar weigerde de woorden »Z. K. H. Prins" in te vullen, waarop do heer de Bourbon, en op zgn verzoek ook de ge tuigen weigerden het betreffende stuk te teekenen. Van dit feit werd proces-ver baal opgemaakt, terwjjl do heer de Bour bon later zgn verhoor door den burge meester van Renkum toekende mot H. J. E. do Bourbon, prince do France. Wjj vernemen, dat zich met bedoolden heer indertjjd eenzelfde geval te Valken burg heeft voorgedaan. Toen heeft de justitie geen vervolging ingesteld wegens het niet voldoen aan een wettige aangifte van geboorte. Misdaad Uit Schoonhoven sohrjjft m9n aan Het Volk Ter gerechteljjke schouwing is naar Rotterdam vervoerd het lgk van een vrouw, die, ©enigszins in haar geestver mogens gekrenkt, zich voor eonige dagen met petroleum had begoten en toen in brand gestoken. Er bestaan vermoedens, goed te pas 1" «Dank u wel, vader, het is heel vriende lijk van u. Voor het oogenblik heb ik echter geen geld noodig. Bewaar het als 't u blieft maar voor me, voor onvoorziene gevallen," luidde het op trouwhnrtigen toon gegeven antwoord. «Hopen we van harte, dat hjj zoo zal bljjven," zei prinses Mechtild 's avonds, toen haar gemaal haar zgn gesprek met Heinz meedeelde. Het tweede ontbjjt was afgeloopeD. Heinz vond hot thuis nu erg gezellig en chic ingericht, Hjj had zjjn moeder onder den arm ge nomen en haar naar een bekoorljjk hoekjo van haar boudoir gebracht.Op zijn frissohe, allerminst geblaseerde wgze prees dejonge prinB alles wat hg zag en zgn knap gezicht nam daarbjj een hoogst aantrekkelijke uit drukking aan. De jonge prins had niet zoo'n statige hooge gestalte als zgn vader hg was middelmatig groot en zgn smal gezicht met den licht gebogen neas en den m ooien kleinen mond vertoonde veel ge- ljjkenis met het gezicht zjjoer moeder. Zgu diep blauwe, schitterende oogen vormden een groot contrast met zjjn kortgeknipt donker haar. Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1909 | | pagina 1