y 6 w<»9
Donderdag 14 Januari,
96"" jaargang,
FSTJIlLrjQI
WRAAK.
Oq «itgav4 3«*er Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Pr|s per kwartaal, in Goes f buiten Goes, franco, Ê-.ES-
AfzoEdorlgks aommorf oeut.
Iniendin^ vev adwerteitiin eêep uren eg) 6 e ai dfig£g«r
■Itgava.
COURANT.
De prjj» der gewone advertentiön ii van i 5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ot.
Bj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prij.
slechts tweemaal berekend.
Creboorte--. huwelijk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels k 1,berekend.
Bewijsnummers 5 eent.
T, lsfoonnumnier 23.
Directeur A. F. A. van Sstbbs, Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ooesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerreuans.
Na rijdag 15 Januari a. s.
wordt buiten de gemeente per
postkwitantie beschikt over de
tiau nog onbetaalde abonnecnents-
en advertentiege'dea over het
jaar 1908.
Overdenkingen.
VIII.
Raadslid voorheen in thans,
Ds goed© tjjd voor openbare betrek
kingen, zeoals raadslid, is veorbjj eo er
is voor de togenwoordigu en loekomstiua
loden van gemeenteraden geen hoop dat
die noj eens zal torugkeeran. Vroeger
was 't anders, »osr de wassende stroom
der democratio" ontdekt was. Het raads
lid van een vijlt g, zestig jaar terug was
een mu van gewiekt, csn autoriteit,
iemand van macht en aanzien. Hjj bad
nog iets overgehouden van den stralen
krans, die zijne voorgangers een eeuw
vroeger beglanede. Dit waren groote
aanrea, zoowel in eigen eogen als in
die van hunne medeburgers. Koninkjes
waren 't, die mot diepe buigingen en
breedo hoedanzwaaien eerbiedig begroot
werden. Men onderstelde, dat in hui|*i«t
pruiken gekapte hoofden groote gedach
ten omgingen, die zelfs des avonds niet
daaruit verdwenen als zjj de pruik voer
de slaapmuts verwisselden.
Zjj konden veel geod doen en ook voel
kwaad; zjj deden 't een zoowel als 't ander.
Da burgers, dio zich in een droeven staat
van ongenade bevonden, wigten zg 't lev»d
zeer onaangenaam te maken, want zg
waren de overheid «d deze overheid bed,
zoo goed als de koningen het droit divin.
De overheid voerde het zwaard, de over
heid maakte wetten cn keuren. Vele
keuren. Zjj zorgde ook wel dat de gewone
burger Biet binnen baar gewjjden kring
werd toegelaten, want de regenten vorm
den een afgescheiden stand de regenten -
families. Door familie-betrekkingen, door
geteekende en gezegelde contracten ver
bonden, waren heeren leden beveiligd
togen ean onbesuisd binnendringen van
gewone meazchen, wier bekrompen onder
danen vorstand de wezeclgke belangen
van stad en land niet bevatten kon.
Wat de kteren wjjzen, moeten wjj prijzen,
zeide dezn onderdanige burgerij. Een
uitzondering was 't, een hooge uitzonde
ring als er oens iemand niet prees wat
de heoren gewezen hadden en de beeren
wisten hom dan wol te vinden.
In Njjmegen gebeurd» 't e«DS dat ©en
der vheeren" zich vergist had, in
't gebruik van de stedeljjfee financiën
De anderen beeren namen hem dat niet
zeer kwaljjk en hjj had weinig last van
do vergissing. Toen liet een winkelier
een uithangbord schilderen, waarop een
aantal groote en een kleiner getal kleine
pijpestelen waren geschilderd. Daar onder
stond gesehreven
Groote stelen en kleine stelen
Maar groot* stelen 't meest.
Dat was niet naar den zin der regenten,
die den boosaardigen winkelier beduid
den, dat de heer collega niet gestolen
maar zich vergist had en dat het bord
wog moest genomen worden. De hande
laar list een ander bord schilderen en
nu lazen de prikkelbare autoriteiten
Op last van de heeren van 't stadhuis
Groote(d) stelen por abuis.
Weer schudden de edelaohtbaren hun
ROMAN
van
Doris, Vrijvrouwe van Spattger.
Anna-Marie 1 Wat bad hg haar on
beschrijfelijk innig lief gehad. Voor-
bjj, alles voorbjj Harder balde zgn
rechterhand tot een vuist. Ja, op zoo'n
somberen Novemberdag was die afsehuwe-
ljjke zenuw-verlammende tijding tot hom
doorgedrongen bij was toee referenda
ris in een Zuid-Duitsche provinciestad
Anna-Marie was dood
Het bloeiende jonge leven was wreed
vernield en dat door eigen schuld.
De eenzame jonge mar kermde luid
Hg was dag en nacht doorgereisd om
zoo gauw mogelijk in Parjjs te zjjn.
Wolk een weerzien 1
Op ©en der tafels in de Morgue vond hij
eindelijk zgn zuster, met loshangend baar,
baar mooi, slank lichaam door een lijk
wade bedekt.
En degeen, die op gewetonlooze, lage
manier de toekomst eu het bestaan van
dat gsliefde wezen vernietigd had
hoofden cn pruiken en weer werd den
spetter aangezegd dat dit bord verdwij
nen moest. Toon hing do man een geheel
blauw geverfd bord boven zjjn deur en
schreef er op:
Als ik dan de waarheid niet mag
[echrjjvon
Zal ik alles maar blauw blauw laten
[bljjveo.
Doeh vaa zulke voorvallen hoorde men
hoogst zelden, daarvoor waren de heeren
te veel in aanzien en zjj voelden zich
sok hoog. Zjj lieten dikwjjls hun portret
maken soms goleken de portretten, maar
goljjkoad of niet nn er zgn buiten
gewoon leoijjke onder, want het land van
Rembrandt heeft ook veel kladschilders
voortgebracht de afgebeelde autoriteit
heeft altjjd eeD trok van gibtreugheid
of van r&derljjke welwillendheid.
Dat behoorde zoo. Op 't oogenblik laten
vorsteB en zelfs vorstinnen zieh fotogra
feeren in fietspakjes, of in haar gewone
kleeding. Dat zou een regent uit den
ouden tjjd nooit in den zin zgn gekomen.
Ook waren het rjjwiel en de fotografie
nog niet uitgevonden, evenmin als »de
wassende stroom1' bovengenoemd.
Het decorum het decorum voor alles!
Des Zondags in de kerk liet een regent
zich voorhouden, dat hjj ten slotte ook
een mensch was en zelfs »in Adam ge
vallen", maar het zal moeieljjk zijn ge
weest zoo iets te geloovon als men ook
in de kerk op een eereplaats zit en de
predikant in zgn gebed »de Overheid
dezer landen en van deze stad" gedonkt.
Omdat de heeren zoo zwaar peinsden
over het welzgu van huane medeburgers
of, zoeals zjj wel gelooven moesten, hunne
onderdanen, en de boog niet altijd ge
spannen kan zjjn, ontspunden zjj zich nu
on dan bjj feestmalen, die de siad kon
betalen en waarop voel gegeten maar nog
meer gedronken werd. Niemand waagde
't daarop aanmerking te maken. Men
moest het eens gewaagd hebben.
Kom daar nu eens om. Het lid van
don raad is een man als een ander. Als
hjj spreekt, luistert men oneerbiedigljjk
en soms in 't geheel niet, maar men is
altjjd bereid te verklaren, dat hjj het heel
wat beter had kunnen zeggen.Als njj zwjjj, t
deugt het ook niet. Als hij stent, wordt
zgn Btem gecontroleerd en misschien
verwjjt men hem, dat hjj verkeerd ge
stemd heeft. Als hij een voorstel doet,
wordt het op verschillende manieren af
gekamd en als hjj nooit iets voorstelt,
heeft hjj geen initiatief.
En nooit bedenkt iemand, dat het lid
maatschap van den raad, voor iemand
die zgn taak good begrjjpt, geen
sinecure is en veel tjjd eischt en ernstige
studie. Wanneer een raadslid in zgn
functie lauw eu zonder foewjjding is,
zgn er velen, die hem daarover hard
vallen of hem bespotten, maar als een
raadslid een ernstige opvat'ing toont te
hebben is niemand hom dankbaar.
Men is lid van den raad, men kan
zeggen, dat men behoort tot de uitver
korenen, dat men op een bepaald oogen
blik het vertrouwen beeft genoten van
een zeker aantal medeburgers Maar
voor men zoover is 1
Er zgn er, dio door eaae partjj worden
voortgeduwd naar den zetel. Dan zgn ze
overgeleverd aan die partjj en zjj mogen
geen haarbreed afwjjksn van den hun
voorgeschreven weg. Doen zjj 't toch dan
liggen er een paar jjzera voor hen in bet-
vuur. Allen hebben ze een tjjdlang te
kjjk gestaan voor hot geachte publiek.
Zou die man ongestraft voortleven,
na zoo'n misdaad begaan te hebben
Van af dien afschuwelgken dag was
mjjnheer Hardei een ander mensch ge
worden. Met een norsohen spotlach rukte
hjj de idealen en de droomen zjjner jeugd
uit zgn verbitterd en naar wraak dorstend
gemoed.
Weg ar mee Op de vuilnishoop
waarom zich zelf pijnigen
Voor wien
Er bestond immers geen God der
barmhartigheid er bestond op aarde
geen reine liefde, geen opoffering, goen
waar geluk
Alles droombeelden
Bah 1 Bevrediging was alleen te vinden
in oen ebampagneroes, in laag zingenot!
Het was nog niet hoeleraaal donker,
toen Renatus en zgn vriend weer in het
rjjtuig zaten, op weg naar hot landgoed
Lommitz.
Brommend en tegen den koetsier kg vend
bad de jonge graaf de fcraag van zgn
bonten jas zoo hoog mogoljjk opgozet on
was in een hoekje gaan zitten.
Bjj het flauwe licht dor lantaarn kon
men de uitdrukking van zgn mooi be
sneden gezicht niet goed zien.
»Ben ja geslaagd vroeg Harder na
een poosje, op de hem eigen ondengend-
Mon heeft hen bjj lovenden lijve ontleed.
Een geesteljjke vivisectie. Men heeft hen
over vraagpunten verhoord. Hoc denken
zjj over dit of dat vraagstuk Zullen
zjj braaf oppassen en h6t kostbaar ver
trouwen van hunne kiezers niet bescha
men Toch bljjfc de kans, dat dezelfde
kiezers den volgenden keer hen verdrjj-
ven uit, de raadzaal. Het Kapitool grenst
aan de Tarpejische rots.
Zoo is 't misschien nog een eer, maar
ook een zeer betrekkeljjk genoegen lid
te zgn van den gemeenteraad. Mensohen,
die men uitstekend zou kunnen gebruikeD
bedanken voor de eeren voor hot
genoegen. Men behoort 't op prjjs te
stellen, dat er zgn, die zich zooveel
moeita willun geven.
Doet men dat
Wel neon
8 ia i <i n I a id.
De politiek en db aardbeving in Italië.
In een vorig nummer stelden we een
©rgerljjk-dwaze bewering van hot Centrum
waarin dit blad een vreemde oorzaak
van de aarbeving noemde, aan de kaak,
thans moeten we wjjzoit op een nog af
zichtelijker poging om do ontzettende
ramp dienstbaar te maken aan de politiek.
Een te Napels verschjjnend blad, partjj-
ganger van eon viervoudig verbond tus-
«chen Engeland, Frankrijk, Rusland en
Italië, durft het mot een afschuwwekkend
cynisme aan om de verschrikkelijke ge
beurtenissen in Zuid-Itt-lië te gebruiken
als middel om de Italianen tegen Oosten
rijk en Duitschland op te zevten.
Bedoeld blad, de Mattinozegt, dat
dadelijk na de ramp Fransche, Russische
en Eugelsche schepen hulp boden en
verwjjt Oostenrijk, dat het goen eskader
ter hulp zond. »Op de puinhoopen van
Messina is het nieuwe verbond tusschen
Italië, Frankrjjk, Rusland en Engeland
bezegeld", zegt de Mattino.
Behalve dat de bewering van bet blad
volkomen onjuist is, daar dadeljjk na de
eerste ernstige berichten uit Weenon een
hulpafdeeliug naar de plaats des onheils
is vertrokken on Duitsehe oorlogi- en
handelsvaartuigen hulp verleenden, is de
tactiek van de Mattino zoc stuitend, dat
ze in de practjjk wol geen ander gevolg
kan hebben, dan dat de lezers niet tegen
Oostonrjjk, doch tegen het blad zelve
worden opgezet.
In elk geval is het weder een kras
staalje van de verwording die het
zich geheel wjjdon aan de politiek bjj
sommige personen veroorzaakt.
Men boboeft het bovendien Ooitenrjjk
dezer dagen niet nog lastiger te maken
dan 't het al heeft. Wel is de laatste weken
De spanning verminderd,
doch zelfs na do ingetreden verbetering
in do verhouding tot Turkjje is do totale
oplossing dor mooieljjke Balkan kwestie in
hot gunstigs)# geval slechts te verwachten
na langdurige diplomatieke onderhan
delingen.
Verbljjdend is het in elk geval, dat
Turkjjo en Oostenrijk nu tot overeenstem
ming zgn geraakt. Oostenrgk heeft aan
Turkjje 2 Vt millioen pond schadeloosstel
ling aangeboden voor de geannexeerdo
provinciën Bosnië en Herzegowina.
In principe verklaarde de Turksche
regeering zich bereid vrede te nemen met
een schadeloosstelling in geld, docb
Daiuurljjk vond ze de aangebodon som
plagerige wjjze.
»Neen." antwoordde Reno barsch.
»Nou, dat is een mooie geschiedenis
Hoe komt dat 1 Spreek toch kerel".
>De meisjes zgn compleet gek. De een
of ander ezel schijnt haar tegen haar eigen
brooder opgezet to hebben i Ongelooflijk
niet Lory en Is ibelle willen mo geen
roode duit geven, ik moet werkun, iets
to' stand brengen, het voorbeeld van
mjjn vader volgen 1 De kleine Loiy sprak
ah een boek. Zo schjjnt zich zelf op te
leidon voor eon Sappho, of voor een oude
juffrouw! Maar sproek cu als je't blieft
geen woord meer over dat onverkwikke
lijke onderwerp, of ik wordt nog gek.
Morgen moet or raad geschaft worden
Jjj bent immers een genie, ouwe jongen 1"
Renatus keerde zjjn hoofd om en deed
zjjn oogon dicht. Eq dus zag bjj niets
van Harder'* spotachtigen glimlach.
III.
In bot bokoorljjk gelegen kleine plaatsje
AltsbSJten dat tot de bezitt-ngen van
priüB Scbönau behoorde, luidden do kerk
klokken het Paaschfoesl in 1
Paschen 1
Vol verlangen de dagen tellend, had
prinses Mecbtild op dat feest gewacht.
Nu was het gekomen on nu kwam ook
te weinig. Nu ze echter heeft bemerkt,
dat Oostenrgk zich aan zgn aanbod houdt,
heeft ze besloten het aanbod te accep
teeren.
Hiermede is nu het gevaar voor ern
stige OostenrjjkschTurksche verwikke
lingen geweken, al zgn natuurlgke ook
verder verrassingen niet uitgesloten, zoo
als immer in de politiek verrassingen
voorkomen. Dit big kt nu weder uit
Een veelzeggend bericht
uit Marokko.
Moölay-Hafid ii nu algemeen als sultan
erkend. Zgn ©ene broeder, de vroegere
sultan, laat niets meer van zich hooren.
Zgn andere broeder Moelay-Mohammed
scheen een oogenblik den tegenwoordigen
beheerscher van Marokko te willen be
dreigen, doch werd spoedig verslagen.
Het liefst had de sultan hem laten ter
dood br«Dgen, doch dat scheen hg tegen
over de andere mogendheden niet aan
te durven.
Nu komt er uit Marnkko evenwel het
korte, maar veel te donken gevende be
richt, dat Mo"l&y-Mohammed plotseling
onder vergiftigingsverscbgnsolen ge
storven is.
Heerljjk land 1
Kunst sn Wetenschap.
Portretten van Molkenboee.
Molkenboer, de zeer begaafde kunste
naar, heeft ia Pulchri Studio oen tentoon
stelling van 100 door hem geschilderde
en geteekende portretten geopend. Hg
zond ons de fraai en zorgvuldig bewerkte
catalogus, waarin eenige reproducties van
portretten. Molkenboer zegt zelfvan zgn
werk, dat hg in hoofdzaak zocht naar
expressie door ljjn en teekening.
»Maar ook door zoo eenvoudig moge-
ljjko weergave vau het model, zonder
pose, zonder entourage, meest tegen eon
vlakke, één-kleurige fond.
Er wrb geen streven in naar lichteffect
of interieur-schildering, zooals men dat
in Noderland van een schilderij wat
het onderwerp ook zjj »ltpd gaarne
ziet, verwacht. Ik streefde slechts naar
weergave van de persoon, niet naar uit
beelding van het bjjkomstige, waaronder
ik toon, belichting en ruimte rekende.
En ik meende goede voorbeelden voor
mjjn opvatting in de werken van Holbein
en Cranach te zien, in 't kort in de meeste
portretten uit bun tjjd, die toch ook aan
relief niet te vrenschen overlaten, ofschoon
in geen enkel opzieht verwant aan, wat
ik met een algemeen woord wil noemen,
interieur-schildering".
Zgn jonger werk getuigt er van dat
hjj behalve de concentratie op de af
beelding van den persoon, meer streeft
naar realiteit en plastiek.
Binnenland.
Nederland en Venezuela.
Dr. Paul, oud-minister van BinnenlaDd-
sche zaken in Venezuela, thans gevol
machtigde dier regeering, is Zondagooh-
tond te Bourdeaux aangekomen.
Do heer Paul verklaarde aan een jour
nalist, dat het doel van zgn zending is het
bepreken van den tegenwoordigen toestand
in Venezuela.
Venezuela gat mg de opdrachtzoo
zeido de heer Paul verder om te komen
tot oen in alle opzichten vredelievende
haar lang ontbeerde, haar eenige zoon.
Daar zat hg nu voor haar in al zgn
schoonheid en bloeiende kracht.
Een venster van het gezellig ingtriohte
boudoir stond open, zoodat de zachte,
geurige voorjaarslucht vrjj naar binnen
kon stroomen.
Het gelui der klokken had haar in
een peinzende stemming gebracht, en
daardoor was er een eind gekomen aan
hun gesprek, dat tot nog toe vrjj leven
dig was geweest.
De lang ontbeerde zoon.
Om den nog steeds mooien mond der
prinses speelde even een glimlach.
Zoo hooi lang was het toch nog niet
geleden sedert zjj haren Heinz bjj zich
had gehad, want hjj had het Korstfeest
in het ouderljjk huis gevierd.
Maar iedere dag, die zg zonder haar
lieveling doorbracht, was haar een ont
bering.
Het bezorgde vrouwenhart klopte
steeds voor hem, den stamhouder, den
laatsten manneljjken afstammeling van
het geslacht Schönau.
De hemel had wel alles ten goede ge
schikt. Er lagen vele jaren van zware
zorgen en harden strjjd achter haar.
Als pieojonge, uit een voorname Oos-
tenrjjksehe familie stammende vrouw, was
oplossing van do hangende geschillen, wat
Frankrjjk betreft.
De gevolmachtigde heeft een geljjklui-
dende volmacht voor Frankrjjk, Holland,
Engeland, Italië en Duitschland.
Ten opzichte van Nederland verklaarde
de heer Paul,dat Venezuela twee decreten,
't vervoer op Trinidad en Curasao ver
biedend, had ingetrokken. De regeering
in Den Haag moet een afgovaardigde
benoemen, die met hem zal hebben co
onderhandelen over de definitieve her
stelling der diplomatieke betrekkingen.
Dezen afgevaardigde verwacht do heer
Paul in Parjjs te vinden.
Volgens den oud-minister Paul werd
de omverwerpiag van de regeering van
Gastro daardoor gemotiveerd, dat men
het noodig oordeelde, maatregelen te
nemen om ieder conflict met Nederland
te vermjjdeD, dat de oorzaak kon worden
van een internationalen oorlog, of wel
van een revolutie, omdat Nederland het
protocol met Venezuela van 1894 had
herroepen, waarbjj het vervoer van wa
pens verboden werd en het vormen van
een revolutionnair complot werd onmo-
geljjk gemaakt. De tegenwoordigheid van
de Nederlandsche oorlogsschepen op de
kust, met het doel zich meester te maken
van de kleine transportschepen met Vene-
zolaansche militairen, maakte, dat de
Venezolaansohe rogeoring zich in een
oieeiljjke positie geplaatst zag tegenover
een revolutie. Toen zgn wjj tot de over
tuiging gekomen, dat het noodig was
onderhandelingen aan te knoopen met
Nederland, en dat de mogendheden waar
mede Venezuela geschillen had, overtuigd
moesten worden van zgn goede gezind
heid om tot cgo vredelievende oplossing
te komen.
Naar aanleiding van de mededeeiing,
dat dr. Paul een Nederlansch gemach
tigde te Pargs verwacht, heeft de Nieuwe
Ct. inlichtingen aan het departement van
buitenlandsche zaken ingewonnen.
De minister verklaarde aan het blad,
dat het geenszins in het voornemen der
regeering ligt een afgevaardigde naar
Pargs te zenden en dat van znlk een
zending ook nooit eenige quaestie if
geweest.
De beer Van Swinderen verwacht den
heer Paul in Den Haag, waar hg voor
nemens is de onderhandelingen over het
wegruimen der nog bestaande moeiljjk-
heden persoonljjk met den Venezolaan-
schen gevolmachtigde te voeren.
Een ander bericht meldt, dat dr. Paul
zich in een gesprek met voorzichtig
heid en terughoudendheid over de ware
positie van president Castro uitliet. D.t
is een bewjjs voor het feit, dat de jong
ste revolutie geenszins de finale omver
werping van alle bestaande toestanden
heoft gebracht, zooals men volgens de
meestal uit Amerikaansche bron komende
berichten wel zou denken, zegt een
Duitsch blad.
>Zelfs minister Paul geeft toe, iat
Gastro nog steeds de rechtmatige presi
dent is, die zich wel-is-waRr mat de alge-
meene stemming van het Venezolaansche
volk in tegenspraak bevindt voor zgn
al te persoonlgke staatkunde, maar over
wiens verblgf in zgn ambt eerst na zgn
terugkeer zal worden beslist.
»Zoo dit geen valstrik is, dan is de
toestand in Venezuela zoo, dat Gomez
nog steeds vioepresident is. Dit verklaart
ook het feit, dat de nieuwe regeering
officieel aan de mogendheden oog geen
beriobt zond van haar optreden. Toch
zjj in een huishouding gekomen, die
voo. hun stand op bjjzonder bescheiden
voet was ingericht.
Haar gemaal, de tweede zoon zjjner
ouders, bekleedde te Berljjn een betrek
king van brigade-officier.
Aan den eonon kant een laag tracte-
ment aan den anderen kant hot
wreede Noblesse oblige. Feesteljjkheden
aan het hof statietoiletten diners
de huur der dienstboden Wat
smolten de goudstukken en bankbiljetten
als sneeuw voor de zon weg."
Een sombere grauwe levensweg strekte
zich voor het jongo paar uit.
En toen had graaf Lommitz, minister
van staat, getoond dat hjj een echte
trouwe vriend was door hen met raad
en daad bjj te staan.
Er werd het jonge paar een dochter
geborentot groot verdriet der ouderi
stierf er een zoontje van anderhalf jaar
en daarmee scheen een einde te komen
aan den kinderzegen.
Er verliepen jaren prins Schönau was
al staf-officier toen in September de stam
houder geboren werd.
Wordt vervolgd.)