M 3 1909.
96"* jaargang.
Do uitgave dosor Oonraat geschiedt Maandag-, Wooasdag- ea Vrpdaga7oad,
uitgezonderd op feestdagen.
Pqf» per kwartaal; in Goes buiten Goes, franco, f SsS£
Afzonderlpke aommois 3 cent.
fBseatling fesBveFfeffitgfififi wóop g uren op dGfcyffeff
tsitgav*.
De prjja der gewone aóvertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et.
B* iirocte opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prp»
slecht» tweemaal berekend.
Geboort*-, buw.elpks- en doodberichten en do daarop betrekking hebbend»
dankbetuigingen worden va* 110 regels f l,boreVrsd.
Bewjjsnummera 5 C8nt
Telefoonnummer 23.
Directeur A. F. A. van Setirs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche fJourant". Hoofdredacteur W. Kerbemans.
01IRANT.
1909
Lang voor het na ingetreden jaar be
gon, is 't genoemd in politieke geschriften,
is er over gewikt, zjjn kanseu berekend
en voorspellingen geuit. 1909 het ver
kiezingsjaar, wat zal Tt brengen? Onze
kerheid is or nog in boido kampen, links
en rechts, aan beide zijden hoopt man op
de overwinning en bereidt men zich voor
op den te lovoron slag. Ést merkwaar
dig, voor ieder dio opletten wil waar te
nemen, verschjjnsel doet zich hierbij voor.
Naarmate de stembus duidoljjker in 't
gozieht komt, wordt de roerigheid onder
de kiezers grooter. Zjj winden zich op
tot het verkiezingsdelirium en toch
verlangt de meerderheid van alle kiezers
geen scherp gemarkeerd iegeoringsstel-
sel. Als mon een nieuwe kiezersgroep
kon formeeren de voorstanders van het
doode punt, dan zouden deze hoogstwaar-
sehjjnljjk da felle politiekers verre in
aantal overtreffen.
Dit is geen verschjjnsel van do laatste
maanden of jaren, want wie van onze
parlementaire goschitdonis kennis heeft
genomen, zal weten, dat telkens na een
geprononceerd kabinet, eon periode van
kalme administratie volgt. Men denke aan
de jaren 1879, 1894, 1901 en 1905.
Het volk verlangt evenmin naar een
nieuw Kuypor-regime, een antithese po
litiek, al» naar een positief vrjjzinnig re-
geeringsprogram. En toch staan links en
recht» zoo lijnrecht, zoo vijandig bjj na,
tegenover elkaar? Ja en noen. Ja, indien
men links en rechts beschouwt elk als
een geheelneen, als mon de onderdee-
deeien elk afzonderlijk beziet, waaruit elk
geheel bestaat. De afstand tusschen »den
liberaal" en »den clericaai" is niet veel
grooter, dan die tusschen Rome en Dordt
en tusschen Troelstra en Van Karnebeek.
Hot zou dan ook geenszins een on
bereikbaar ideaal zjjn om tot een onder
ling vergelijk te kom«n, mear daarvoor
is de tjjd nog niet gekomen. Die zal er
zjjn als èn bp de leiders èn bp de kie
zers het besef levendig geworden is, dat
het belang v&a land en volk gaan moet
vóór de belangetjes van de vele (te veel)
partijen. Meo wil behouden, wat men
heeft en is te veel overtuigd van do voor
treffelijkheid van eigen principes om ook
maar iets toe te geven.
Er is óén punt, waar de partpen zieb
rond gelegerd hebben, dat is do demo
cratie. De eene groep moge zioh er wal
dichter bp geplaatst hebben dan een
andere, toch is de democratie het voor
werp van aller zorg en aandacht, en 't
ii geen gewaagde voorspelling te zeggen,
dat op dit punt eens alleu zullen samos-
komen, hetzp tot ©en ötrpd op loven en
dood, hetzjj tot een handreiking. Allen
erkennen ze 't, dat er misstanden, ergerlij
ke misstanden zjjn, de socialist schreeuwt
't uit en roept dreigend om verbetering,
do cluricaal ziet de misstanden bedroefd
aan, spreekt zachtkens een wensch uit
dat 't eens ander» moge worden, maar
voegt er bp dat God 't zoo verordineerd
heeft. "Verbetering willen ze allen, over
de middelen alleen zpn ze oneens. De
eene wil alles door staatshulp bereiken,
snel en forsch ingrppen, de ander door
persoonlijke en genootschappelijke hulp,
kal a en voorzichtig.
Thans is er nog een akleuriooze mid
denstof' die de politieke balans in be
weging boudt en nu eens de rechtsche
dan weer de Haksehe schaal omhoog doet
gasn Er is evenwel maar een kleine
hoeveelheid pigment noodig om deze mid
denstof oen levendig kleurtje t9 geven. Als
namoljjk de meest democratische elemen
ten der rechtsobe partpen genoegzame
levenskracht en zelf bev ustzijn hebben
gekregen om te zien, dat do conservatieve
stolp, waaronder zjj staan, hun groei be
lemmert en hun leven bedreigt, is 't kleur
tje or. Zoodra zp zich hiervan bewust zpn
geworden, zal een dozer twee feiten gobou-
ron of zjj zullen de stolp vernielen, of zp
sullen dio intact laten en er onder door
groeien naar buiten. Ontdaan van beeld
spraak beduidt dit, dat die democratische
elementen bet conservatisme zullen over-
heerschon of dat zjj zich van hun partjj
zullen vorwpderen.
Ais dit geschied is, dan nadert hot
vermoeiend politiek geharrewar het ge-
wensoht einde. Zoolang dit niet bereikt
is en de democraten van alle partpen, in
plaats van aanraking te zoeken, sehreeu-
weud en scheldend elkaar vervolgen en
kjjvend draven rond de demooratie, is
van oen stembusbeslissing weinig bedni-
donds te verwachten. Dan blpft de poli
tiek een wentelend rad, dat nu eens ds
oene, dan weer do andore partjj boven
breDgt.
De taak van hen, die wenschen mede
te werken om de politiek uit den aera
van partijstrijd te brengen in een, waar
besef woant van de landsbelangen, is aan
gewezen.
Zp moeten vooral zicb wachten om het
conservatisms te steunen, de bovenbe
doelde stolp te versterken. Hie krachti
ger de rechtsche partpen worden, des te
voster komt de conservatieve meerderheid
dier fracties op den zetel en des te meer
worden de democratische elementea ver
drukt en zoodoende wordt de toestand
bestendigd, die zoo veler misnoegen,
links en rechts, wekt.
8 i t e r a n d.
Da Senaatsverkiezingen in Frankrijk
hebben de ministerieelen 15 zotels meer
bezorgd. De uitslag dezer verkiezingen
wordt natuarlpk in de pers druk bespro-
kon. Dg conservatieve, nationalistische
en gematigd republikeinsche bladen wp-
zen er spptig op, dat hot radicalisme
weder vooruit iB gegaan. De Figaro schrpft:
Men mag zich niet ontveinzen, dat bjj
elke vernieuwing van Kamer en Senaat
de demagogie terrein wint en wanneer
daaraan door materieele of moreele kracht
geoa einde wordt gemaakt, dan gaan wjj
een nationale om wenteling tegemoet, daar
de belangen van de kleine burgers en
boeren anders in het gedrang komen.
Het is hoog tjjd om aan verdediging to
gaan denken. De Qauloiis over den uit
slag buitengewoon slecht te spreken. >Do
socialistische radicalen zegevieren", zegt
het blad. »De Senaat kan nu niet anders
zpn dan een filiale van de Kamer". Np-
dig zegt de Eclair>Hst bloc was reeds
de baas in den vroegeren Senaatthans
zal het de onbeperkte beheerscher worden".
Het gematigd-rcpublikeinsche Petit
Journalwelks directeur Prevet in het
Seine- en Marde-departement de neder
laag heeft geledon, Bchrpft de zege der
radicalen toe aan den door de regeering
op het kiezerscorps uitgeoefenden druk.
De radicale bladen heffen een juichtoon
2 FEUILLSÜQK
W RAAK,
ROMAN
van
Doris, Vrijvrouwe van Spattger.
>Oefen ook je veredelenden invlood
uit op Reno, 't Komt mjj voor, dat hp
van het pad der deugd is afgeweken en
dat door toedoen van Harder, die volgens
mpn idee geen goeden invloed op hem
heeft. Hp heeft een goed hart, geloof dat
gerust. Help hem om een geschikte
levensgezellin te zoeken, dat zou goed
voor hem zpn
>Reno is erg zelfstandig op allerlei
punten, maar ik zal het probeeren, om
uwentwil
»God beloone je daarvoor en schenke
jou een groot goluk. Zoo en ga nu
weg, want ik ben moe. Zeg nog tegen
Boscha, dat ik vandaag niet meer ge
stoord wil worden en dat de verpleegster
naar bed kan gaan. Goede nacht lieveling!"
»Slaap rustig, moedertje, goeden nacht".
Boscha, de vroegere kindermeid der
tweelingszuster8 een Poolsche van ge
boorte, kwam Lory bjj de deur van het
aangrende vertrek tegon.
Het jonge meisje braeht haar snel de
bevelen barer moeder over en liep toen
met een betraand gezicht en met een
bedrukt gemoed naar haar slaapkamer,
waar zp luid snikkend in een stoel neer
viel.
Zou haar geliefde moeder, &bd wier
langdurig ziekbed men al gewend was,
nu heen gaan en drie kinderen als weezen
achter laten. Het was het eerste groote
verdriet dat Lory's zonnig bestaan ver
duisterde en zp vroesde, dat zp niet de
kracht zou hebben om 't te dragen.
Het verlangen van gravin Therese
Lommitz om den last van het treurige
leven af te werpen en nu weldra te kunnen
uitrusten van alle aardsche pjjnen, was
sneller vervuld geworden, dan mon ge
dacht had. Zonder strjjd, zonder ppn was
zp ingesluimerdwas zp haar gemaal,
die nu al vjjf jaar dood was, naar betere
gewesten gevolgd.
Aangezien do graaf in zpn hooge be
trekking als minisier eens de algemeene
genegenheid en achting genoten had, was
nu iedereeD er op gesteld de arme lpderes
de laatste eer te bewpzen en hare kin
deren hunne deelneming te betuigen.
Het groote huis op de zoogenaamde
wallen (de kleine residents was vroeger
een vesting geweest) dat graaf Lommitz,
toen hp minister werd, gekooht had, was
bjjna te klein voor alle condoleance
bezoekers en het aantal equipages, die
aan en zpn van meening, dat de zege vol
komen is. Het land hseft, volgens hen,
weder eens getoond, dat het oan do zjjde
der ropubliek staat. Do regeering, dio bjj
de kamerverkiezingen reeds bogen kon
op zoo groot suece3, heeft nu ook bjj de
senaatsverkiezingen de zoo ruimschoots
verdiende overwinning V>ba&lcl.
Een geheel ander li?d heft esn Ser
visch blad aan over don regeerenden
persoon van Servië
Koning Peter.
De Oarbina bevatte een zeldzaam scherp
artikel tegen koniüg Petèr. He" bind zegt
uit absoluut vertrouwbare bron te weten,
dat de koning met de moordenaars van
koning Alexander en koningin Drags oen
een geschreven contract had opgemaakt.
Derhalve, zegt het blad, wil geen enkel
Europeesch hof den koning ontvangen
en wordt Servië overal met minachting
behandeld.
Nu echjjnt 't overigens wel dat in
Servië de zaken ook nog lang niot gaan
zooals ze mooten. Heden is e6n telegram
ontvangen dat
het kabinet wslomirowits
zpn ontslag bjj den koning hoeft inge
diend. Als reden daarvoor werd opgege
ven, dat het niet in die mate als de
ernstige toestand van tegenwoordig in
Servië noodzakelpk maakt, het vertrouwen
van de Skoepstjina geniet.
De koning heeft het ontslag niet ver-
leond, omdat het op dit oogenblik, nu de
Skoepsjtina niet vergadert, volstrekt on
mogelijk is aan de crisis een einde
te maken op een wijze, die het beste
mot de parlementaire gesteldheid strookt.
Een bericht van een anderen koning
iB over den jeugdigen vorst
Manuel van Portugal,
die onder zulke tragische omstandighe
den de rogoering aanvaardde. Uit Lisaa-
bsn is bericht dat konieg Manujl'e ge
zondheid zorg baart. Men gelooft, dat de
longen ernstig zpn aangedaande ge-
neoBheoren hebben een langdurig verbljjf
in Zwitserland voorgeschreven, anders
zou er levensgevaar ontstaan.
Het bericht hoeft groot opzien verwekt.
Binnenland.
De Koningin.
In Amsterdam en Den Haag hebben
zich een aantal damos vereenigd om aan
de Koningin ter gelegenheid van de te
verwachten geboorte van een prins(es)
©enige geschenken aan te bieden. Het
plan is drie afzonderljjka geschenken te
geven, een van Amsterdam, een van Den
Haag en oen van Rotterdam.
Minister Bevers, f
Do heer J. G. S. Bevers minister van
Waterstaat, is gisteren tegen den avond te
's-Gravtnhago plotseling overleden. Na
dat de minister het departement, na af
loop der gewone werkzaamheden 's mid
dags had veriaten, deed hp eene wande
ling door het Bosch in de richting zjjner
wening. De heer Bevers was vergezeld
van mevrouw Van W., wier echtgenoot,
het vroegere Kamerlid, den thans ontsla
pene in nauwe vriendschapsbetrekking
stond. Op het wandelpad langs den Koe
kamp gekomen, gevoelde do heer Bevers
zich plotseling onwelhp zeeg ineen en
den stoet volgden, wa3 niet ver beneden
de honderd.
Nu was het weer stil, heel stil in dat
groote huis, maar de bewoners schenen
geen behoefte te hebben om hun hart
voor elkaar uit te storten, of om gezellig
bp elkaar te zitten.
De drie weezen bloven ioder in hun
eigen kamer en het dienstpersoneel sloop
door het stille huis, alsof de zieke nog
in haar kamer was.
Hot was een sombere, grauwe, mis
tige Novomberdag, toen grarin Lommitz
naar haar laatste rustplaats werd ge
dragen en toen zp terug kwamen van
het kerkhof was het al bpna heelemnal
donker in de zaal, waar een benauwde
lucht hing van kaarsvet en verwelkte
bloemen.
De drie weozen bleven 09n oogenblik
zwpgend in den halfdonkere hal staan.
De oude freule von Schrattenbacb, eene
bloedverwante, en meneer von Harder,
Reno's vriend waren bp hen.
Misschien zweefde de niet uitgespro
ken, doch veelbeteekenende vraag hen
op de lippen; »Wat moet or nu gebeuren?"
Maar geen vau hen schoen het juiste
woord te kunnen vinden en dus gingen
zp van elkaar.
Het was alsof graaf Reno altjjd op
visite was bp zjjne familie in de Btad en
hp stak het ook volstrekt niet onder
was bewusteloos, Do voerman van een
met paard bespannen wagen stelde deze
tar beschikking om den ljjdor naar diens
woning in de Daendelstraat over te
brengen. Men kou zich do consternatie
in zjjn huis voorstellen. Ondanks den
geweldigen schok, dia haar zoo onvoorzien
trof, had mevrouw Bevers de geestkracht
en do zelfbsheersehing om zolvo voor
onmiddeljjke geneeskundige hulp ta
zorgen. Liefdorjjke en deskundige bp-
stand mochten evenwel, ongelukkig, niet
moer baten. Na een kwartier uur tjjds
gaf de heer Bevers den geost. Hem had
een beroerte getroffen, die aan zpn werk
zaam leven op 't onverwachtst een einde
maakte, zpn eervolle loopbaan op een
maal afsneed.
Het leven van nu wijlen nar. Bevers
is n g pas kort geleden geschetst, toen
hjj nauwelijks oen jaar geledon (11 Fe
bruari 1908) als raadsman der Kroon
optrad m hot Ministerie-Heemskerk,
waarin hem de portefeuils vau Water
staat werd toevertrouwd. De keuze was
op hem voor dat departement gevallen,
nadat hjj in de residence het boheer der
publieke werken als wothouder gedurende
verscheidene jaren had geleid, toen hjj,
als advocaat in Don Haag zich gevestigd
hebbende, ©enigen tjjd te voren als lid
van den gemeenteraad was opgetreden.
Op betrekkelijk weinig gevorderden
l&eftjjd is mr. Bevers zpn gezin, het
vadorland, zpn velen vrienden en de R.K.
kerk ontvallen. Op 56-jarigen leeftjjd is hp
gestorven. Hjj was den 28an September
1852 te Roermond geboren. De staat zjjner
gezondheid deed geenszins de^en slag
verwachten. Nog eergisteravond bevend
hjj zich onder de genoodigden ten Hove.
Zjjne gewon© opgewektheid dood aller
minst een zoo spoedig einde voorzien.
Toch had de nn ontslapene misschien
zich weinig ontzien.Zjjne vrienden wisten,
dat hjj nu en dan aan benauwdheden
leed, dio' wellicht giooter zo.'g hadden
veroischt dan de jjverige man zich gunde.
Nederland en Venezuela.
Men meldt uit Den Haag
Het pantsersohip Heemskerclc heoft, nu
de 6tand van zaken in Venezuela het toe
laat, order ontvangen, onder bevel van
zpn nieuwen commandant, kapitein ter
zee Tydeman, uit de Caraïbische wate
ren naar Nederland terug te keeren.
Als datum van 7ertrek van hot pant-
8prschip Utrecht naar West-Indië, ter
aflossing van de Gelderlandis uiterlpk
bepaald 12 dezer.
Caiitro geopereerd.
Castro is Maandag door prof. Israël
geopereerd. De operatie was zwaar en
gevaarlijk, ze duurde 3 i/s uur. Het gold
hier ©en operatic in daim en blaas.
Castro verklaarde na afloop, dat bjj
blp was geopereerd te zpn, want nu wist
de beela woreld, dat hjj niot naar Enropa
was gekomen om zich aan zpn verant
woordelijkheid te onttrekken.
Uit Bnrlpn wordt aan do Liberie ge
meld, dat, hoewel d© operatie, welke dr.
Israel Castro beeft doen ondergaan, gelukt
scbjjnt to zpn, heden verzekerd wordt,
dat de toestand van den gewezen presi
dent zoodanig verergerd iB, dat er gevaar
voor zpn leven bostaat.
De Tempt heeft een gelpkluidend tele
gram.
stoelen of banken, dat die dames-huis
houding b«m daar verveelde.
Tengevolge van de laatste beschikking
van} zpn vader was hjj, die toen pas
meerderjarig was geworden, do eigenaar
van het mooie landgoed Lommitz, waar
zpn op grooten voet ingerichte huisbou
ding evenals zjjne vrooljjke levenswjjzo
voel van zich dedon sproken.
Ofschoon bet tot referendaris ge
bracht had, had Reno daarop op onbe-
grijpelpke wjjze zpn loopbaan aan den
kapstok gehangen en noch de smeekbeden,
noch de vermaningen of verwijten zjjner
zustors waren in staat den allerminst
onbegaafden jongen man tot een ernstigere
levensopvatting of een werkzamer bestaan
over te halen.
Alles onderzoeken genieten 1 Dat
was in den laat6tontpd zjjn devies geweest.
Hjj zag een aantrekkolpk levensdoel in do
kra8-realistische richting der vmodernen".
Zpn instinct was voor hem wet on den
geen, die geen bevrediging en vrijheid
vond in een grenzeloos genieten, be
schouwde hjj als een dwaas.
Godsdiont familiebanden Och wat 1
Rena(u8 ging zelfs zoo ver, dat hjj er
mee spotte en de ljjkdienst, die zoo pas
afgeloopen was, en werkeljjk zeer indruk
wekkend was geweest, had bjj hem een
gevoel van ongenoegen opgewekt.
»Waarom hebben de menschen bjj der-
Rechtzaken.
Arrondiesenienta-Recktbank te Middelburg.
In de zitting van Dinsdag is veroor-
'•:eeld wegens diefstal W. B., 29 jaar,
veldarbeider, wonende te Rillund-Bath,
tot 1 maand gevangenisstraf.
Dierenbeul. Voor den Hoogen Raad
werd door advocaat-generaal mr. Ledeboor
conclusie genomen in de zaak van twee
landbouwers te Huromelo, door het ge
rechtshof te Arnhem veroorde ld tot 4
maanden gevangenisstraf wegens ernstige
dierenmishandeling. Zp haddun een paard
wreedaardig met een stok geslagen, waar
door het uit verscheidene wonden bloedde
en een der beklaagden hnd een stok zoo
diep in den bek van het dior gestoken,
dat bloed uit den bek kwam ea de tong
in den bek omgedraaid.
Op grond van verschillende vormge-
brekon concludeerde adv.-gen. ambtshalve
tot vernietiging van het arrest en ver-
wpzing dor zaak naar eon aangrenzend
Hof. -
Uitspraak 1 Februari.
Provincienieuws.
Coöperatieve Beetwortel-
suikerfabriek.
Te Rozond&al is den 29sten Dec. de
eerste algemeene vergadering gehouden
van de vereeniging ^Coöperatieve Beet-
wortelsuikerfabrie"' te Dinteloord".
Hot voorloopig bestuur bostond uit de
heeren dr. M. A. Geluk, J. M. Kake-
beeke, G Versluis en W. Kakebeeke.
De punten van behaudeliug waren 1.
Mededeelingen van het vojrloopig be
stuur 2. Vaststelling van de wjjze, waarop
het bestuur za' gekozen worden. 3. Vor-
kieziog van hot bestuur. Voorstelom het
bestuur te Machtigen tot; a. het aangaan
van een of meer obligatieleeningeu b
het aankoopen van grond c. het aangaan
van eene overeenkomst tot het bouweu
eener fabriek. 5. Vaststelling van don
datum, waarop de storting van f 100
op ieder aarcdooi zal moeteu geschieden.
De voorzitter, dr. M. Geluk, sprak oen
welkomstwoord tot de vergaderde deel
hebbers en wees op dentoestaud van het
©ogenblik, dat de korte werkzaamheden
reeds waren bekroond met de volteeke-
ning van het minimum aandeelen. Hoe
zeer dit moedgevend werkt, toch geen
overhaasting maar met bezadigdheid
voortgaan.
Dr. Geluk deelde mede, dat de fabriok
»door de Boeren en voor de Boeren" nu
ongeveer 2850 aandeelen had geplaatst.
Volgens Statuten bestaat het Bestuur
der Vereeniging uit 13 personen. Om
de verkiezing te vereenvoudigen on aan
het beginsel »door de Boeren en voor da
Boeren" getrouw te zpn stelde de voor
zitter namens het voorloopig Bestuur
voorde Bestuursleden te kiezen naar
evenredigheid van het aantal genomen
aandeden van verschillende streken, in
dier voege, dat de plaats of streek, die
het 13e gedeelte van het aandeelenaantal
had geleverd, recht had op een vertegen
woordiger, zoodat Dinteloord 1, Fpnaart
1, Gastel 1, Steenbergen 1 en Noord-
Brabant als geheel 1, Zuid-Beveland 3,
Noord-Bevolond 1, Schouwon en Duive-
land 2, Tholen 1 en Goeree en Over-
geljjko onverkwikkelpke gelogenbedpii
toch altpd «oo'n behoefte aan die eiode-
looze ceremoniën De naaste bloedver
wanten ljjden er erg onder en voor do
anderen zpn het hoogst vermoeiende ver
tooningen. Onze arme moedor is du im
mers uit haar ljjden verlost 1 Waarom
au te treuren Ik zou begrafenissen
altpd midden in den nacht doen plaats
hebben. A.u fond is dat toch precies het
zelfde. Maar dan zou moD misschien in
botsing komen met piëteit".
Terwijl hjj op geïrriteerden on licht-
zinnigen toon uiting gaf aan zpn gedach
ten, wierp hp zijn hoed, waarom een
breede rouwrand zat, op een stoel en trok
ongeduldig zpn handschoenen uit.
Er waR in het geheele optreden van
den jongen man iets haastigs en woes^,
dat eon groet contrast vormde met. do
droomerige uitdrukking van zpn donkoro
oogen en den gebloseerden, bpna vrouwe-
lpk weeken trek, die gewoonlpk om zpn
mooi gewelfde lippen speelde.
>H jj is veel te mooi voor een jongen",
had zpn vader dikwpls gezegd, als zpn
eenige zoon, dien hjj verafgoodde, op de
hom eigen vleiende wijze papa iets wilde
aftroggelen.
Wordt vervolgd.)