135 1908, Zaterdag 14 November, jaargang. 6 FIïïILJLIIOI, les miliar m I# Ém, Sle OESCHE 3» uitg»»» 4«ser (losriHt geiohiedt Ksaadeg-, Woemjdag- Vrgdsgavoad, uitgezonderd o; feestdagen. :qt pee kwartaal, in Does f ü,7ïs buiten (Joes, franco, f »#88. Afzonderlijke nonmnri S «ent. la^endinq roe adnetealidn «6sr 9 usen op den dag der uitgaee. 0e prgi der gewone advertentiün ie van 1 -5 regele 50 cent, elkon regel meer 10 directe opgaaf van driemaal plaatsing dei zelfde advertentie wordt de prjit slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend?) dankbetuigingen worde* van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummer», 5£cent. IViefGeimumbier 22 Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Yennootschap 3Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans. Bij dit no. bahoort een bijvoegsel. V/ilheltnina en Wilhelm. De tjjd, dat in ons land bezorgde blik ken werden gewerpen naar den Gwrmaan- schen nabuur, of mot andere woorden, dat Nederland vroesde door Duitichland gennnexserd te worden, bahoort tot bet ▼erledra. Holland annexeert zich zelf, zeide de groote kanselier eens, daarmede dooiende op den steeds afaemendon invloed van ons land. De Duitsche regiering heeft er nooit aan gedacht om van een goedgosinden buurman een recalcitrantsn en lastigen onderdaan te maken. De ver houding tusichen de twee staton was zoo welwillend on vriondeljjk als men maar verlangen kan. Onze koningin huwde een Mecklenburgscheu hertog en de eerste rechthebbenden op de Nederlnndsche kroon zijn, na koningin Wilhelmina, Duit sche vorstenzonen. Dnitsohland was dus voor ens land volstrekt geen schrik- of angstbeeld, integendeel, wekte de harte lijke verhouding tusichen de koningin en den keizer zeer paisibele en bljjdo gedachten. Bjj niemand is 't ooit opgekomen te twijfelen aan de oprechtheid van keizer Wilhelm. Wjj allen kenden hem als een uiterst impulsief, doortastend en veelzjjdig man, we hebben wel eens geglimlacht om zijn geëxalteerde toespraken en gezwollen telegrammen, maar zjjn eerlijk heid, zjjn goede trouw is nimmer ge wantrouwd. Toee kwamen voor een 14 dagen de opzienbarende en verontrustende onthul lingen van de Daily Telegraph. Keizer Wilhelm was niet waarvoor men hem gehouden had, een kloek flink man, hjj ontpopte zich als een heimeljjk intrigant, een verborgen kuiper. Zelf had hjj 't verteld, hoe hjj zich gewrongen bad om bjj Engeland in 't gevljj te komen, hoe hu ze)<s zich niet geschaamd had om sen dubbelhartigen rol te spelen tegen de arme Transvaalsche Boeren door aan hen SYwpathii-betuigingen te doen toekomen en onderwijl met Engoland te konkelen on hen ten onder te brengen, 't Bleek, dat d> veelzjjdige Wilhelm neg andere leoljjk- streken op zijn compas had, men heeft daarover kunnen lezen onder het Bube^landsch ovorzicht dor laatste dagen. Die wanbedrijven, door den keizer zelf geopenbaard, door don rijkskanselier niot w-^rlfgd, door alle partgen in Duitsoh- lund en 't lelst gelaakt, haddon in Ne- hnd reen andere uitwerking dan dat 10 do vyiapathie of eerbied voor den Duit- schen monarch omzetten in antipathie en minachting. Wilhelm had zich hopeloos gehlaroerd «n de Nederlanders keerden hein den rug toe. Nu echter komt een onthulling van d-'ozelfden hooggoplaatsten man, die an- doro gevoelens bjj ons wekt en ons noopt, op onze hoede te zjjn tegen een zoo weinif te vertrouwen vont. Het Fader- land publiceert eenigo aanteokeningen uit do nagelaten herinneringen van een Hollandsch diplomaat omtrent de houding des keizers ten opzichte van ons land. I erst wordt vertelt hoe minister de Beau fort de koningin bewoog een recht- strosk^ch schrgven tot keizer Wilhelm te richten ten guncte van president Kru- ger, waarop do keizer niet inging, hoe later Naar het Engelsch, van A. Conan Doyli. •Nü," zei de inspecteur, met een ern stig, nadenkend gezicht. »Wie hjj ook geweest is, en wat hjj ook wou, voor het oogenblik is hij weg en hebben we zaken van meer dringenden aard te be handelen. Meneer Holmes, nu zal ik u, met uw verlof, het heele huis laten zien". De verschillende slaap- en zitkamers hadden bjj oen nauwkeurig onderzoek niets opgoleverd. Blgkbaar hadden de bewoners weinig of niets meegebracht en was al het huisraad tot de kleinste bizon- derheden toe geljjk met het huis over genomen. Een massa kleeren, met het merk Marx Co. High Holborn, was achtergelaten. Telegrafische navraag was reeds gedaan, en had aangetoond dat Man niets van zjjn klani wist, dan dat hjj 08.1 goede betaler was. Wat kleinig heden, eenige pjjpen, enkele romans, waarvan twee in het Spaansch, een ouder- wetsche pinfire-revolver en een guitaar bevinden zich onder de persoonlgke be zittingen. Bjj dit alles is niets," zei Baynes, die not een kandelaar in de hand van de eene kamer in de andere stapte. »Maar nu, meneer Holmes, vraag ik uw attentie minister Kuyper zich mengde in den Boerenkrjjg on modehielp de Boeren tot onderwerping te brengen, doch dan volgt iets wat ons eigon land zeer direct betroft. o De geschiedenis der Transvaal had •intusschen haar nasleep. De Keizer, •waarnemend hoezeer de ontstemming »ovor Duitschlnnd's houding in Engeland •gestegen was, werd bevreesd voor een •Europeeschen oorlog, en oordeelde het >in dat geval onvermjjdeljjk de Noder- •landsoh» havens te moeten bezetten. •Toen nu do Japaniche oorlog uitbrak, •schreef do Keizer aan de Koningin een •brief, waarin hg •aankondigde zich zeer •noode verplicht te zien om zjju voor- •nemen ten uitvoer te leggen, indien •niet Nederland zich onverwjjld in staat •van tegenweer tegen Engeland wist te •stellen. De Koningin, ten zeerste ont- •daan, deelde den Minister Kuyper den •dreigbrief mee, waarop Kuyper het wen- •schelgk geacht heeft eenige versterkte •plaatsen ia orde te doen brengen. •De groote fout, welke hg hier echter •beging, was, dat bij het onnoodig oor- •doelde de Staton-Generaal van den •ernstigen toestand mededeeling te doen en autocratisch te werk ging. •Gelukkig namen de zaken haar koer. •Maar eene mm of meer stroeve ver houding tusichen Keizer en Koningin •was achtergebleven. Ton einde nu zijne •toenmalige houding in Nederland weder •good tc maken, hoeft, de Keizer de •Noordzee-entente als een bjjzonder ge- •schenk aan onze Koningin op zjjn bezoek •te Amsterdam aangeboden. •Over de waarde van dat geschenk •heeft de bovenbedoelde Nederlandsche •diplomaat het onnoodig geacht zjjne •meening te zeggen, maar de houding •des Keizers is hem als een voorwerp •van bezorgdheid ten einde toe bjj- Dit is iets wat tot nadenken, tot ernstig nadenken, stemt. Het Vaderland is e«n te ernstig blad om met een loos verhaaltje te komen en de diplomaat, die deze ge beurtenissen aant&ekende, zal sulke ge vaarlijke dingen niet uit zijn duim gezogen hebben. Aangenomen dus dat hetgeen hier vermeld wordt, de waar heid is, dan zal ieder, die dit gelezen heeft do opmerking uitenals reeds bjj oen oorlog tusichen Rusland en Japan, toen aan een schending onzer neutraliteit in de verte niet gedacht kon worden, als toen reeds keizer Wilhelm met ruwe be dreigingen kwam onze havens te zullen bezetten, wat moet er dan wel gebeuren als onze neutraliteit ee*6 werkeljjk in gevaar mocht komen. Mot den tegen- woordigen stand der Europeesche staten, onderling door verbond, entente of ver drag geallieerd, is er in ons werelddeel geen oorlog denkbaar of wij zullen aan den een of andoren kant verplicht zjjn onze onzjjdigheid to handhaven, en zoo dit ons niet direct dringend mocht noodig ljjkec, zou keizer Wilhelm betoogen dat 't wel noodig was en niot aarzelen zich met onze defensie te bemoeien. Zoo als wjj het loslippige staatshoofd in de laatste weken hebben leeren kennen, mogen wjj van hem allerlei sluwe en slinksche dingen verwachten en geen Noerdzee- entente kan dat wantrouwen wegnemen. De houding des keizers is den diplo maat als een voorwerp van bezorgdheid voor de keuken." Het was een somber vetrek, hoog van zoldering, achter in het huis, met een stroomat in den hoek, die blgkbaar den kok tot legerstede diende. De tafel was vol scbotels met restjes van eten en vuilo borden de overbljjfselen vaD het maal van den vorigon avond. •Kjjk dat eonB," zei Baynes, »wat zegt u daarvan Hjj hield zjjn kandelaar voor een zeer ongewoon voorworp dat achter op de aan- rechtbank stond. Het was zoo rimpelig on versohrompeld en verweerd dat het moeiljjk te zoggen viel, wat het goweest. was. Men kon alleen zeggen, dat het zwart en leörachtig was en eenige geljjke- nis had mot een dwergachtige menBchen- gestalte. In het eerst dacht ik, toen ik het i bekeek, dat het een opgezet negerkind was, en toen loek het weer een erg kromme oude aap. En ten slotte bleef ik in twjjfel of het een dier of een mensoh was. Een dubbele gordel van witte schelpen was om het middel gebonden. •Zeer interessant, waarljjk zeer inte ressant 1" zoi Holmes, terwjjl hjj naar deze sinistere reliquie keek. »Nog iets 1" Zwjjgend bracht Baynes ons naar don gootsteen en hield zjjn kandelaar op De leden en de romp van do een of andere groote witte vogel, die op een woeste manier in Btukken gescheurd was met do vederen er nog aan, lagen er over ver strooid. Holmes wees op den kam op den ten einde too bjjgebleven en daar voor was dan ook alle reden. Wil helmus ingrijpen is not» afgewend kunnen werden, ook al omdat 't al te zeer in 't oog gesprongen zou zjjn, als hg zonder eenige noodzaak Nederlandsche havens had doen bezetten, maar eene herhaling van het dreigement zouden we verwacht mogen hebben, als bj; zelf zich niet zoo onbegrjjpeljjk onhandig verraden had. Door zjjn waren aard te toon8Q, door zjjn lieflgk lachend masker van aanmin nige welgozindbeid en vredelievendheid te doen vallen en zjjn eigen gluiperig, loerond facie te toonen, zjjn wjj, en met ons alle overige staten, gewaarschuwd. Nederland kent nu Wilhelm, zooals hjj leek en zooals hg is, met weerzin wendt elk eerljjk karaktor zich van hem afen als de man met vele aangezichten weer eens pogingen zou megen doen om den zeer belangrjjkeu Noord-Westhoek van Europa, waar drie groote rivieren haar inoadiagon hebben, te bezetton, dan zal dat kleine land krachtdadige pogingen doen dat te verhinderen en mocht de pygmee niet bestand bljjkon tegen den reus, dan zal do Duitsche kolos toch moeten luisteren naar het protest der groote mogendheden, die zeker niet zou den godoogen dat Duitschlacd over een zoo belangrgk punt, als ons land vormt, den baas speelt. SESiU'fiiSflÖ. Hit bibuchte intirtiew. Als men de debatten over interpellaties in den Duitschen Rjjksdag nagaat, dan moet men tot de conclusie komen, dat de DuitBche keizer het vooronrst stellen kan met wat ,er over hem is in het midden gebracht, maar tevens moet men zich verwonderen over do houding, die de rjjkskansulior ten slotte durfde aan aan te nemen, door kalm toe te luisteren aaar wat Woensdag door leden der ver schillende partgen werd gezegd cn verder te zwjjgen. En toch hebben Woensdag in de Rjjks- dagzaal woorden geklonken van bjjzonder vinnigen klank. De keizer heeft niet beter verdiend en vooral begrjjpeljjk was het, dat op afkeurende wjjzo werd gesproken over de verregaande onverschillige hou ding, die de vorst meende aan te mogen nemen. Terwjjl er te Berljjn discassies werden gevoerd waarnaar hetl het Duit sche volk, heel de menscbheid kunnen we wel zeggen, met spanning luisterde, was Z. M. niet in zjjn residentie, in de nabjjheid zjjner raadslieden, die zjjn onhandigheid trachtten goed te praten, doch woonde hg met een belangstelling als ware er niets gewichtigbrs op de wereld, een opstjjguig van graaf Zeppelins bestuurbaren luchtballon bjj. Harde woorden hebben er in den Rgks dag geklonken, doch zeker waren zo niet te hard voor een keizer, die zoo woinig de positie van een modorn vorst van oen groot rjjk toont te begrjjpen. Maar wat maalt de keizer om hetgeen de vertegenwoordigers van zijn volk en met hem heel hot volk denken en zeggen. De keizer houdt zich verre en het offi- cieuse blad, waaruit hjj de beraad slagingen zal lezen, de Lokal Anzeiger verminkt zjjn verslag, verzwjjgt de scherp ste uitlatingen. afgetrokken kop. •Een witte haan", zei hjj »ze«r inte ressant. Het is werkeljjk een zeer merk waardige zaak". Maar de heer Baynes had zjjn grieze ligste vertooning voor het laatst bewaard. Van onder den gootsteen haalde hjj oen zinken emmer, die een groote hoe veelheid bloed bevatte. Toen nam hg van de tafel een schotel waarop kleine verbrande beenderen lagen. •Men is hier aan het dooden en ver branden geweest. Wjj haalden die alios uit het vuur. Wjj haalden er van morgen oen dokter bjj. Hg zegt, dat het niet van een mensoh is." Holmes glimlachte en wreef zich in de handen. •Ik moet u golukwenschon, inspectenr, met de behandeling van een zoo bizonder en instructief geval. Uw bekwaamheden schgnen mg, en ik hoop u daarmee niet te krenken, toch te goed voor wat u gewoonljjk te doen vindt." De kleine oojos van inspeoteur Baynes glommen van plezier. »U hebt geljjk, meneer Holmes. Wjj slapen er bjj in, hier in de provincie. Een geval van dezen aard geeft iemand eens oen kans om iets te bereiken, en ik hoop daar gebruik vau te maken. Wat zegt u van doze beenderen." •Ik zou zeggen, dat ze van een lam, of een geit zjjn." •En de witte haan Als do keizer niot langzamerhand in gaat zien, dat de twintigste eeuw niet meer de tjjd is van het absolute keizor- schap in eon beschaafd laud, zal do tos komst hem nog harde, zeor harde lessen kunnen brengen. Toen de verschillende sprekers Woens dag in het Duitsche parlement het woord hadden gevoerd en de verklaring van den rjjkBkanselier scherp was aangevallen, verwachtte men, dat v. Btilow het woord zou nemen en toen v. Bülow zweeg werd er aan verschTlende zjjdon geroepen Bülow! Bülow! doch van Bülow deed of hg het niet hoordo. Toch werd er van de regeeringsbanken nog gesproken en wei door de plaate- vervaugenden minister vanBuitenlandsche Zaken en deze slaagde erin, zjj het zonder dat dit zjjn bedoeling was, heel do Rgks dag nu en dan te doen scbateron van de pret. De spreker, von Kiderlen Waeehter, vertelde, dat de dienst aan het ministerie van Bnitenlandscho Zaken prachtig was ingericht, waarop een spottend gelach opsteeg. Nergens, zei de waarnemend minister, had bij zoo'n prachtige inrich ting aangetroffen en deze mededeeling deed de vrooljjkheid nog toenemen, doch toen de spreker zoo ver ging, dat hjj de Duitsch diplomatie een pluim op den hoed stak voor haar tact en handigheid, gierde doRjjksdag het uit en duurde het geruimen tjjd eer deze bewindsman ver der kon spreken. Allo bladen wjjden na afloop der iüter- pellatiën breedvoerige beschouwingen aan hetgeen in den Rgksdag gezegd is on bjjna alle, zoowei Duitsche als niet- Duitsche, treffen in hun oordeel het meest don keizer, die zioh zoo onhandig, ge- vaarlgk voor don vrede en onbetrouwbaar in zjjn 8ympathië* toonde. Omtrent des keizerB betiouwbaarneid als naaste buurman vindt men in het hoofdartikel nog ocnige kenmerkend- bjj zonderheden. Siateii-Seneraal. TWEEDE KAMER. Esn lange vale dag, zooals de Indische begrooting dio telken jare lovert, waarin nauwelijks nieuwe gezichtspunten ge opend worden, en de Indische specialisten met den Minister over hun stokpaardjes redetwisten, terwjjl hot aantal hoorders dat der sprekers zelden overtreft. To Pali zjjn 12 inlanders tor dood veroordeeld door den revisierochtar, ter wjjl de landraad slechts langdurige dwangarbeid had willen toepassen, zulks zonder dat de hoogero rechter iets anders dan de schriftelgko stukken en die nog 1 i/i jaar te laat onder de oogen had gekregen. Ecu dergeljjke manier van rechtsple ging had met name den heer Van Deven ter pjjnljjk getroffen. Hot moest niet megeljjk zjjn, betoogde dezo afgovaardig de, dat de hoogere rechter een dood vonnis uitspreekt, zonder nieuw onder zoek naar de schuld van beklaagden, indien de lagere rechter, die getuigen zag en hoorde, de doodstraf niet had ongelegd. De Minister antwoordde, wat hg reeds in de Memorie van Antwoord had ge schreven, dat de executie niet onbehoor lijk plaats vond en er van een lang- Morkwa^rdig, meneer Baynes, zeer merkwaardig. Ik zou zoggen, bgua éénig." •Ja, meneer, er moeten heel vreemde mon8cbon met heel vreemde gewoonten in dit huis geweest zjjD. Een or van is dood. Volgden zjjn metgezellen hem en hebben zjj hem gedood Als ze het deden moeten wjj ze pakken, want elke haven is bewaakt. Maar ik denk er anders over." »U hebt dus een theorie •En ik zal die zelf uitwerken, meneer Holmes. Ik ben het aan mjjn eigen naam verplicht. Uw reputatie is gemaakt, maar ik moet de mjjne nog verwerven. Ik zou bljj zjjn als ik later kon zeggen dat ik dit probleem zonder uw hulp had op gelost." Holmes lachte goedig. •Wel, wel, inspecteur," zei bjj. »Volg uw eigen weg on ik zal den mjjnon gaan. Als ik iets bereik is het resultaat altjjd tot uw dienst, als u mg er om wilt vragen. Ik geloof dat ik alles heb gezien wat ik wenschte in dit huis, en dat mjjn tijd elders boter besteed kan worden. Tot weerziens en veel succes 1" Ik kon zien aan verschillende dingen die aan ieder ander dan mij zouden voorbjjgega&n zjjn, dat Holmes de zaak dicht op het spoor was. Onverstoorbaar als altjjd scheen hjj bjj oppervlakkige beschouwing, maar niette min was er een onderdrukte felheid in zjjn schitterende oogen en abrupt rlurigon doodstrgd geen sprake kan zijn. Niettemin waren maatregelen bjj do Regeering in overweging om in het vervolg de doodstraf nog humaner toe te pissen. Hot onderzoek hieromtrent is (hoe ware 't anders mogeljjk) nog niot beëindigd. Nadere inlichtingen betreffondo den tracon gang daarvan zijn (natuurlijk) den Gouverneur-Generaal gevraagd en (even natuurljjk) nog niet ontvangen. Volgend jaar waarschjjnljjk hetzelfde liedje. Het opium krseg zjjn jaarljjksche beurt, daarvoor zorgde de heer BrummelJramp. Ter conferentie in 1909 te Shangai ie houden zullen twee gedelegeerden voor Ned.-lDdië gezonden worden, die zich om financieele redenen niet zullen mogen laten weerhouden om zoo krachtig moge ljjk mede te werken tot alle maatregelen geschikt om het kwaad te onderdrukken. Wjj vermelden nog, dat de Regeering een onteigeningswet der landen welker bezit heerljjke rechten meebrengt, voor bereidt. Een langdurige discussie heeft plaats gevonden over de poBitie der Europee sche ambtenaren, in verband met de moei lijkheid om ze te krjjgen. Middeltjes wer den er vele aan de hand gedaan. In zake 't onderwjjs gaf de heer Ter Laan vele goede wenken eu gisteren ook de heer Van Kol. Gisteren is de Brussolsche tentoonstel ling nog eens behandeld. Men weet dat Ie Kamer de f 600.000, die minister Talma er voor gevraagd had, verwierp. De heer Van Bylaudt meende er nu dit op te hebben gevondenMinister ld n- burg zou den geschrapten post (f 25.000 als eerste termijn van f 200.000) weer op de Indische begrooling brengen onder de uitdrukkelijke verklaring, dat dit crodiet niet zou wordon gebruikt als de Staton- Generaal niet alsnog een cvediet ook voor Nederland toestonden. En Minister Talma zou dan bereid moeten zjjn om een nieuw crodiet voor te stolleD, minder afschrik wekkend hoog dan het aanvankelijk ge vraagds. Minister Talma en Idenburg'waron er beiden too bereid en heden zou de zaak verder besprokon worden. Het overig deelonderwjjs. De heeren De Visser en Schokking vleiden om subsidie aan de Salembahschool met den bjjbel, die in tegenstelling met de meisjes hoogere burgerschool in Batavia niets van den Minister Fock had kunnen los- krjjgen. De Minister constateerde, dat er aan dio Salembahschool slechts één bevoegd onderwjjzer les gaf en dan nog maar in het teekeren, terwjjl aau de meisjssBchool 8 van de 10 leeraren inge volge de wet bevoogd sjjn en de anderen slechts tjjdeljjk aangesteld werden, be loofde niettemin een suppletoir crediet. Verbetering der lager-ouderwjjs-inspec tie, onvoldoende opleiding aan de nor maalcursussen in Indi« en daardoor een- zjjdige betrekking van onderwgskrachton uit Nederland, noodzakeljjkheid van de oprichting eener kweekschool to Batavia of Bandoenggroote behoefte aan uit breiding van het middelbaar onderwjjs, wen8choljjkheid van de benoeming van een inspecteur voor het middelbaar onder wjjs, betere salarissenregeling voor dc leeraron, on liefst een aparte afdeeling onderwjjs aan het departement te Bata via, alles gisteren behandeld. manier, iets dat wees op een energieke concentratie van zijn geest, dat mg leerde, dat er iets op til was. Naar gewoonte zei hg niets en vroeg ik ook niets. Het was mjj voldoende aan de Bport deel te nemen en mjjn nederige hulp te verleenen bjj de vangst, zonder do werking van zijn brein te storen door onnondige afleiding. Ik zon alles tegelegener tjjd wel gewaar worden. Ik wachtte dus maar, tot mjjn steeds sterker toleui stelling, wachtte ik vergeefs. De eene dag na den andere ging voorbjj en nog steeds scheen mjjn vriend niet te vorderen. Eeu ochtend bracht hjj in Londen door en ik vernam uit een toe vallige toespeling daarop, dat hg het Britsch museum had bezocht. Behalve dit eene uitstapje bracht hg zjjn dagen door met lange en dikwjjls eenzame wandelin- gon, of gesprekken met praatgrage dorpe lingen, waarmeo hjj kennis had gemaakt. •Een week op het land zal bepaald uit stekend voor je zjjn, Watson", merkte hg op. Het is zeer aangenaam de eerste groene takjes nog weer eens te zien uitbotten aan de heggen, en de katjes aan do hazelaars. Met eon spado, oen bus en een boek met wat beginselen van botanie, kun je hier je dagen leerzaam doorbrengen". Hjj zwierf zelf aldus uitgerust rond, maar het was een armzalig beetje planten, dat hg 's avonds thuiB bracht. (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1908 | | pagina 1