N". 128 1908. Donderdag 29 October,
95ste jaargang.
Een vreemd type.
Buitenland.
Oe uitgav* d«zer Oouraat gosehiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
iI per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, lBSS.
Afzonderlijke nommert 3 oent.
Initndiny van advtrtcntiSn «dor 2 uren op den dag de?
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiön is van 2-5 regels 50 cent, eiken regel moer 10 cl.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prji*
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekeid.
Bewjjsnummeri^5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Yennootschap „öoesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerrei£ans.
COURANT.
VERBETERING OE WENS CUT
Wie op andere wij ze dan met den trein
van N.-Brabanfc naar Zeeland, en omge-
keeid, wil gaan, stuit tusschen Woens-
drecht eu Rilland-Bath op lastige en in
vele gevallen onoverfeomenljjko hinder
nissen. Te voet gaat 't nog zoo wat, maar
mot rjjwiel wordt al zeer bezwaarlijk en
met rjjtuig of automobiel is 't totaal on
mogelijk. Onze provincie is van het verdere
Nederland afgesloten do^r een onberjjd-
baren dam, waarop zekerheidshalve nog
een zware palissadeerirg 18 geplaatst.
In onzen tjjd van goed onderhouden, ge-
makkeljjk begaan- en berjjdbare wegen
en vlugge verkeersmiddelen is het bestaan
van zoo'n afsluiting een belacheljjk ana
chronisme. Men is 't daarover algemeen
eens, niet sinds eenige jaren, maar reeds
van 1864 af. Bijna 45 jaar beschouwen
de rogeeringen met deernis dezen dam,
welhaast een halve eeuw peinst, rede
neert en schrijft men over deze versper
ring, vele vellen papier en vele flesschen
inkt zpn hieraan geofferd, kosteljjke en
nauwkeurige berekeningen zjjn er voor
gemaakt, maar het resultaat dat met al
die moeite is bereikt, bljjlt onvindbaar.
De schuld van deze slappe 1 ehandeliug
eener zoo noodzakelijke verbetering moet
niet geschoven worden op de regeering,
doch op de belanghebbenden zelf. Dezen,
de Zeeuwen en Brabanters, hebben ge
toond on gezegd dat ze volstrekt niet
verlangden naar een behoorleken weg,
die de twee provinciën verbindt. Ge
meente- en polderbesturen schuddon na
drukkelijk het hoofd toen om toezegging
van financieelen steun gevraagd werd en
de Gedeputeerden van Zeeland hebben pas
aan hun Brabantsche ambtgenooten doen
weten, dat ze deze zaak voorloopig nog
wensohten aan te houd n. Waar nu de
direct betrokkenen zich zoo lauw en wei
nig actief toonen, kan men van de regee-
ring bezwaarlijk eischen dat zjj den weg
aanleg krachtig zal voorstaan.
Boo» over dit'sleepend houden van een
urgente kwestie en geon uitkomst ver
wachtend van officieel© colleges en per
sonen, Ineft nu iemand in de Middel-
burgsche Courant een ander middel aan
gegeven om, zooals bij 't noemt, dezen
«Chineeschen muur" weg te nemen. De
heer H. schrijft in genoemd blad hierover
»Mefc het rjjwiel nu kan men slechts
onderbroken, met auto's heelemaal niet
tot ons komen. Ed, ik verzeker u,
mot beide die vervoermiddelen zou
men komen, als die weg er maar was.
Met autokarders heb ik veel opdie
hebben behalve fut in deD motor, ook
fut in de pocket, en auto's zjjn er
straks zooveel als rijwielen, al heeft
men daar in Zeeland nog zoo geen
ahnung van.
Wanneer nu, wou ik eeus opwerpoD,
er zich nog eens opnieuw eene com
missie samenstelde, met name uit
do Gewestelijke besturen van Zeeland
on N.-Brabant
de meest betrokken gemeentebe
sturen
de meest betrokken polderbesturen
de Kamers van koophandel
deZeouwsche Maatschappij van Land
bouw
3 FEU1LL110N
Schets door J. K. B.
Na deze inleiding vertelde hp, dat hp
plan had zjjn acht duizend gulden zoo
spoedig en prettig mogelpk op te maken.
»Nooit ben ik rjjk geweest", zoo rede
neerde hp, >en waarschpnlpk zal ik het
wel nooit worden. Die acht duizend gul
den beteekenen niets als je den intrest
er van trekt. Bet beste is nu, dat ik er
voor koop een droom van rjjkdom, die
eenige maanden duurt." En hiervan was
hp niet af te brengen. Zelfs wilde hp,
dat ik mee zou doen. Ik zou mjjn slecht
betaald baantje maar laten loopen en
mee helpen, het geld zoo spoedig moge
lpk te verteren en het viel hem tegen
dat ik hiervoor niet te vinden was. Of
eigenljjk, zooals hp zeide, ik viel hem
tegen, omdat ik er te verstandig voor
was.
Dientengevolge namen we wat ont-
Btemd afscheid. Den volgenden avond
kwam ik wel op zpn fu'f, maar onze
woordenwisseling van den vorigen avond,
die wat scherp was geworden, zat ons
beiden nog te veel in het geheugen,
zoodat we dien nacht afscheid namen
zonder een afspraak te maken voor een
volgende ontmoeting.
Na dien avond verliepen eenige weken,
voor ik hem weerzag. Hot was in de
de Noord brabantsche Maatschappij
van Landbouw
do Nederlandsche Automobielen Ver-
eeniging
den Alg. NoderlandschenWielrpders-
bond
de Vereenigingen voor Vreemde
lingenverkeer
do Handelsreizigersvereeniging
den Hötelhoudersbond.
Kortom alle die vereenigingen en
lichamen, welke daar maar direct of
indirect belang bp kunnen hebbon (en
die zpn zeer vele), te beginnen van
den voetganger af.
't Is schande, hou me ten goede,
dat er voor zoo'n allernoodigste en
aller natuurlpkste zaak in ons land
zoolang en zooveel geduld noodig is,
doch als het dan toch anders niet gaat,
dan ook maar alle stukken geladen er
opgericht. Eens diende er toch een
einde te komen aan zo o'n ver-
s p e r r i o gwaaromtrent niemand
met reden een langer voortbestaan te
wettigen weet, en welker opheffing
stellig aan niets of niemand iets in
don weg zou leggen, doch die aan
alles bevorderljjk zou zijn".
Reeds is met dat plan door andore
personen instemming betuigd en we bren
gen het daarom ook onder de aandacht
van onze lezers. Misschien dat er onder
zpn, die niet alleen zich ergeren aan en
boos maken op dezen toestand, maar die
ook iels willen doen om de versporring
weg te ruimen.
Blpkt het dat dit niet zoo is, dan is
daarmede ook wol afdoende bewezen c at
de behoefte aan een weg tusschen Zeeland
en Brabant niet zoo groot is als men
oppervlakkig denkeD zou en dus hebben
Gedeputeerde Staten van ons gewest wel
degelpk gelpk gehad met te adviseeren
wacht nog maar wat.
Bryan of Taft?
Bryan of Taft Wie zal het zpn, die
do volgende week door het volk der
Vereenigde Staten van Noord-Amerika
zal worden aangewezen voor de hoogste
waardigheid in de republiek Zoowel
republikeinen als democraten 6pannen
nog eens de uiterste krachten in, te
meer daar niet alleen een nieuwe president,
maar ook een nieuw congres (de Ameri-
kaansche volksvertegenwoordiging), gou-
veneurs on parlementen voor de verschil
lende staten moeten worden gekozen.
Van het grootste belang is natuurljjk de
presidentsverkiezing. Menschen, die van
nabjj het Ameiikaansche volk kennen,
voorspellen dat de republikein Taft het
met een flinke meerderheid van zpn
democratischeD tegenstander Bryan zal
winnen, maar dat neemt niet weg dat
de democratische bladen schetterend ver
kondigen, dat de republikeinen een ont
zettende nederlaag zullen lpden.
Een verkiezing zonder een flinke dosis
bluf is vooral in Amerika onmogeljjk.
Den laatsten tjjd trekt de groote repu
bliek van de nieuwe wereld in de inter
nationale politiek minder de aandacht
Veenestraat, 's avonds. Bp zat voor het
raam van een café een kop koffie te
slurpen. Ik kwam voorbjj en hp wenkte
me binnen. Wp begroetten elkander heel
vriendschappelijk en hp vertelde me, dat
hp in de oude stad een andere kamor
gehuurd had, doch dat bjj ook zpn oude
kamer nog aanhield. >Als dan mpn droom
van rpkdom geëindigd is, keer ik weer
op mpn zelfde eigen kamer terug, dat
lp kt me wel aardig", zei hp.
Dien avond bleven we samen, maar onze
omgang was toch niet meer als vroeger
Er was iets gedwongens in gekomen, en
toen we 's avonds laat weer afscheid
namen, ging lit erg koel.
Na dien tpd hoorde ik nu en dan van
hem, zag hem ook van tpd tot tpd, doch
Bprak hem zelden. Hp deed niets dan
luieren, fuiven en gekke streken uit
halen. .Na vier maanden was, naar men
vertelde, zpn geld op en ook het crediet,
dat hp met dit geld verkregen had. Ik
bezocht hem niet meer, tot ik hem op
een Zaterdag, in het begin van de maand
Juli, weder ontmoette.
Zoodra hp mjj zag, liep hp op me toe
en verzocht me dringend hem dien avond
op te komen zoeken. Ik was echter ver
hinderd, doch hp drong aan dan maar
wat laat te komen. »Ik heb je wat te
vertellen. Zie je, ik liep juist te zoekeD
naar iemand, dien ik vertellen kon, wat
me op bet hart ligt. Gelukkig dat ik jou
zag. Kom dus, al was hot pas om twee
uur vannacht."
Ik vroeg hom of hjj soms weer acht
duizend gulden geëorfd had, doch dat
dan vóór korten tijd. Toen scheen erin
verband met de immigratie van JapannerB
ernstig gevaar voor den vrede te bestaan.
Men herinnert zich nog wel de sombere
voorspellingen, als zou binnen korten tpd
de Amerikaansche vloot zich moeten
meten met de Japansche.
Op het oogenblik is alles echter
Pais en vree.
De Amerikaanscbe vloot heeft op haar
langdurige reis ook Japan aangedaan en
de Amerikaansche zeelieden zijn daar zoo
hartelpk en geestdriftig ontvangen, als
had er nimmer zoo iets als een immigratie
kwestie bestaan.
President Roosevelt heeft zelfs een
dankbetuiging voor do ontvangst aan den
Japanschen Mikado gezonden en in deze
dankbetuiging wordt gewaagd van de
»oude vriendschap tusschen beide volken".
De volkeren zijn toch al even wispel
turig als de individuen waaruit zij zpn
samengesteld.
Ook in Europa bljjft do vredesstem-
ming onverstoord.
De Balk an-kwestie
behoudt tot nu toe haar goedaardig
karakter. Wel kan men niet zeggeD, dat
zjj haar oplossing snel nadert, integen
deel, er iB nog niet veel vooruitgang to
bespeuren, doch het gevaar voor oen ge
wapend conflict schjjnt vooreerst gewe
ken, al kan men nooit met zekerheid
zeggen welke onheilen nog uit de tallooze
geschillen kunnen geboren worden.
Binnenland.
Nederland en Venezuela*
Blpkens ten den 20on dezer uit Cara
cas via Willemstad verzonden bericht,
heeft president Castro in zpn antwoord
op de tweede nota der Nederlandsche
regeering geweigerd het decreet in te
trekken, waarbp door hem de overlading
te Curasao werd verboden van goederen,
die bestemd waren voor Venezuela. Castro
spreekt in zpn antwoord er zpn verbazing
over uit, dat Nederland de intrekking
van dat decreet heeft kunnen vragen,
na eerst het recht van Venezuela, dat
decreet uit te vaardigen, te hebben erkend.
De President verzoekt Nederland iemand
met vertrouweljjke zending te sturen, om
te beraadslagen over de voorwaarden van
een minnelpke schikking.
De bevelhebber der artillerie is gereed
gekomen met de verdedigingswerken van
La Guayra.
De Parjjsche JV. Y. Herald verneemt
uit Willemstad:
»Het Noorsche stoomschip Dagfred is
hier met reizigers uit Caracas aange
komen. Het brengt het bericht mede,
dat president Castro vast weigert Neder
lands eischen in to willigen, dat hp
toebereidselen maakt om op 2 November
oorlogsschepen krijgslustig te ontvangen
en dat hp liever een blokkade zal ver
duren dan toegeven".
Schooien Kerk.
De predikante quaeetie te Polsbroek.
In een der locale bladen van Flakkee
was niet het geval, zooals hp zeide,
en met grooten ernst bleef hp aan
dringen bjj hem te komen. Ik beloofde
dan aan zpn verzoek te voldoen, doch
ik zou niet komen voor midder-nacht.
Het was al bp eenen, toen ik zacht
aanbelde aan het huis, waar hp ook
vroeger reeds woonde. Hjj zelf deed de
deur open en lichtte me voor in het
duister. Alle andere bewoners van het
huis sliepen reeds lang en er heerschte
diepe stilte. Zjjn kamer had weer haar
oude aanzien herkregen. Ter reehterzpde
stond het bed. Aan do wanden hingen
de ordinaire gravurea, die ik van vroe
ger zoo goed kendo en ook de oude
versloten stoelen stonden weer langs de
muren. Ik dacht even terug aan den
laatsten keer, dat ik op die kamer was
waar alles toen glansde van licht en een
fijn souper ons wachtte.
Ik keek Emile eens aan en merkte,
dat hjj wat bleeker was dan vroeger,
iets ouweljjki had gekregen in zpn trek
ken. Een vage weemoed hing in de
schemerverlichte kamer, waar hjj nu
weer eenzaam voortleefde na zpn dwazen
droom van rpkdom.
Toen ik mp bp de tafel had neergo-
zet haalde Emile een flesch wjjn en twee
glazen te voorschpn uit een kast.
Het gesprek wilde echter niet vlotten
De stilte in huis en de geheimzinnigheid
van den maanlichten zomernacht daar
buiten drukten ons een weinig.
De deuren die toegang gaven naar het
balkon, waren geopend en de tuinen en
huizon lagen rustend in hot blooke licht
komt het volgende voor, dat als aanvulling
kan gelden op het bericht omtrent de
schorsing van den predikant H. Snel te
Polsbroek.
»Naar aanleiding van de advertontie
»Een eerlpke bekentenis" van de hand
mjjner ochtgenoote, wil ik bp dezen in
het openbaar uitspreken, dat het mp een
diepe smart was te moeten handelen
gelpk ik deed. Nu echter mpn echtgenoote
tot vollen inkeer gekomen is (wat nu
aan ieder gebleken is) heb ik niet geaar
zeld weder met haar saam te wonen.
Ik gevoel mp deswege zeer dankbaar
gestemd en verootmoedigd en geef bjj
dezen volgaarne haar de eer, die haar
voor deze openlpke »eerljjke bekentenis"
toekomt. Ik verklaar met nadruk het
vaste voornemen te hebben, het Woord
Gods te bljjven prediken op zuivere
gronden en de Gereformeorde leer in
alle opzichten te bljjveu voorstaan."
Kunst en Wetenschap.
Michel Servet,
Te Annema8se, in Savoje, is Zondag
een standbeeld onthuld tor gedaebtenisse
van Michel Servet. De internationale
commissie, die zich bad gevormd om
Servec te huldigen, had het standbeeld
eerst aangeboden aan Genève, waar Michel
Servet, in 1553, op last van Culvjjn, als
ketter is verbrand. Genève had het stand
beeld echter geweigerd.
Dujardin-Beaumetz, de onderstaats
secretaris voor schoone kunsten, die bjj
de onthulling een rede uitsprak, verheug
de zich over de plaatsing van de beeltenis
van Michel Servet op Franschen bodem.
Wel was Servet een Spanjaard van af
komst, maar in Frankrpk heeft deze su
perieure geest zich ontwikkeld. Naar
Frankrpk is hjj gekomen om tjjdeljjk aan
zpn vervolgors te ontkomen. Servet is
een der groote mannen geweest, die met
opoffering van hun leven hebben bjjge-
dragen tot de erkenning van het recht
van vrjj onderzoek, tot de vrpheid van
geweten.
Het standbeeld stelt Miehei Servet voor,
zittende in de gevangenis, berustend in
zpn lot. De beeldhouwer Roch hoeft het
gemaakt.
Uit de Pers.
Op de vingers getikt.
De Nederlander rectificeert een ^onjuiste
voorstelling", die De Standaard gaf van
den strjjd io Ommen.
Sprekende over dien verkiezingsstrijd
en het speculeeren op kerkelpke harts
tochten, betrok De Standaard daarbjj
ook het Kamerlid Roodhuyzen, hem
aanduidend als hetManusje van alles",
genaamd Roodhuyzen," er bp voegend i
»en toen word het, hoe kon het anders,
een dollemans-spektakel en een Heksen-
sabbath, waarbp aan geen nuchtere stra
tegie meer to denken viel."
»In dit redeverband gaat De Neder-
lander voort heeft het den schpn
alsof de heer Roodhayzen zich ergerljjk
heeft misdragen.
»Dit kan, naar 'tons wil voorkomen,
van den zoelen nacht.
Emile was in een droomerige stemming
en nam na eenige minuten zpn viool,
waarop hp zacht, als voor zichzelf alleen,
wat fantaseerde. Zoo nu en dan sprak
hp een enkel woord tusschen ziju spel
door, doch het discours werd telkens
weder afgebroken en ik wilde niet vragen
waarom hp me eigenljjk had laten komen.
Zoo verliep geruime tpd, terwjjl ik
achterover geleund lag in mpn stoel,
starend naar den sigarettenrook die zich
kringelde om de lamp. Zacht zong de
viool, terwjjl buiten langzamerhand do
hemol zich al lichter kleurde.
Toen legde Emile plotseling zpn viool
neder, schonk de glazen nog eens vol
en zeide
»Ik zal het je zeggen. Misschien zal je
de geschiedenis wat vreemd vinden en
mp voor half gek aanzien, maar dat doet
niet ter zake. Je moet dan weten, dat
mpn familie volstrekt geen plan had mp
in do muziek te laten studeeren en dat
ook ik oorspronkelijk er nooit eenige
neiging toe gevoeld heb, maar mpn liefde
tot de muziek ontstond plotseling en op
oen merkwaardige wjjze. Ik was dertien
jaar toen ik in mpn zomervacantie met
mpn moeder hier in Den Haag kwam logee-
ren bjj een tante. Een van de eerste dagen
dat ik hier was, ging ik 's avonds met mpn
moeder naar het Kurhaus. Ik hield wel
van muziek, zonder nu te kunnen zeggen,
dat ik er hartstochteljjk veel voor voelde.
Dien avond dan ook weder zat ik met
mpn moeder op hot concert, stil luisterend
naar het orkest. Ik voelde mo wat droevig
slechts gevolg zpn van onjuiste voor
lichting.
»Of er in het district een Heksen-
sabbath tjjdens de verkiezingen gehouden
is, weten wp niet. Maar voor zoover ons
bekend, heeft de heer Rocdhnyzen ner
gens en zeer zeker niet in het debat
met den heer Lobman do grenzen
van het betamelpko overschreden.
»De heer Lobman zelf getuigde in do
volkomen rustige en ordelpko vergadering
te Njjverdal van.de kalmo en bozadigde
wjjze, waarop de heer Roodhuyzen had
gedebatteerd.
>Toch hadden, beiderzjjds, de sprekers
precies gezegd waar het op stond. Nie
mand heeft echter van don heer Rood
huyzen één woord, dat over de schreef
ging, vernomen.
»En ook in andere plaatsen moet do
heer Roodhuyzen zich tot zakolpk debat
hebben bepaald.
»Waar do zaken nu zoo staan, dunkt
hot ons verkeerd, met het gebruiken
eener volksuitdrukking, die eon minach
tende beteekenis heeft, een tegenstander
te ljjf te gaan.
»Het is ongeoorloofd. Ook wordt daar
mee niets gewonnen. Wél verloren. En
in dit verlies is geen winst", aldus bo-
sluit het orgaan van den heer Lohman
scherp, maar niet onverdiend.
De Standaard voegt aan het boven
staande toe
»Daar De Nederl. ten deze geheel op
de hoogte der zaak zal zjjn, nomen we
deze correctie met dank over, bieden don
heer Roodhuyzen openlpk onze amende
honorable, en durven de hoop koesteren,
dat ook voor 1909 in deze zpn kalme
houding een schoone profetie mag lig
gen."
Landbouw, Veeteelt en Visscherij.
Electmch licht en plantengroei.' In Die
Qartenwelt vertelt de Graebener, horfcu-
lanus te Karlsruhe, wat bjj opgemerkt
heeft van een paar één-jarige planten ten
opzichte van electrisch licht.
Op de ballustrade van een muur achter
het Karlsruherslot gelegen staan in vazen
eenige planten van Kochia Scoparia, het
z.g. één-jarige Conifeertje, met eonigo
hanggeraniums als rand. Op korten af
stand staan een paar lantaarns, die don
geheelen nacht doorbranden met een licht
sterkte van 30 kaarsen. De planten welke
op 2 Vs Meter afstand van de lantaarns
staan, zpn niet alleen hooger maar ook
breeder geworden, terwjjl de kleur niet
purperrood is, zooals dit in 't najaar bjj
deze planten het geval is, maar zp zpn
nog volkomen groen aan de lichtzjjde.
De schaduwzpde is gekleurd
Het licht houdt de plant blpkbaar nog
aan den groei en de invloed daarvan is
gemakkeljjk op te merkon.
Rechtzaken.
Ontaarde moederDe flaagscho recht
bank veroordeelde J. P. v. K., Luisvrouw
J. v. d. M., te Delft, die, om in het bezit
te komen van de >fonds"-golden, baar
kindje van 16 maanden ophing, wegens
moord, tot vpftien jaar gevangenisstraf.
gestemd en was buitengewoon stil, wat
mpn moeder opviel, doch zelf wist ik
volstrekt niet, wat mp eigenljjk deerde.
In de pauze wandelden wp wat op hot
terras. Het was, evenals nu, oen stille,
mooie avond en de maan scheon en
maakte de zee als van zilver. Ik heb
nooit goed begrepen wat er toen in me
omging, maar ik had een gewaarwording
alsof ik elk oogenblik iets vreemds, iets
grootsch te wachten hadalsof er iets
gebeuren zou, dat diepen, onverganke-
ljjken indruk zou maken op me.
We talmden wat lang op het terra»
en reeds was het tweede deel van hot
concert begonnen, toen we naar do zaal
terugkeerden.
Ik zal die oogenblikken uit mpn leven
nooit vergeten. Mjjn moeder liep voor
mp en |ik draalde nog even om óm to
kjjken naar de zee en den hemel, boido
zoo rustig, zoo heiligvredig bjj den reinea
manesohjjn. Toen ik sneller doorliep ten
einde mpn moeder in te halen en ik de zaal
binnentrad, zoo geel van licht en zoo
vol van menschen, hoorde ik plotseling
weder de muziek, maar ik hoorde ze nu
anders dan ooit voor dien tpd. Het was
alsof ze sprak en alsof ik woord voor
woord verstaan kon ze greep mo aan,
smarteljjk en toch als een heerljjk genot.
Het was als ze me riep en ik drong naar
voren, door de menschen, tusschen do
stoelenrijen, zonder links of rechts to
zien.
Slot volgt).
