No. 118 1908.
Dinsdag 6 October.
jaargang.
Buitenland.
\T
Ste
GOESCHE
De uitgav» dezer (Jouraat geiohiedt Maandag-, Woenidag- en Vrgdagavoni,
uitgezonderd op foeitdagen.
Prjji per kwartaal, in Goei 0,75, buiten Goes, franco, f 1,21.
Afzonderlijke aommeri S cent.
Inzending wan ndvzrtentiSn wóar 1 am op dan dag dap
nitgaaa.
COURANT.
De prjji der gewone advertontilin ia van 1 -5 rogeli 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewjjsnnmmersg5 cent.
Telefoonnummer 23.
Directeur A. F. A. >an Setkrs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „(Joesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Tegenstrijdige berichten.
Over de tusschon Turkije en Bulgarije
geiezon kwestie doen telkens weder tal-
looze tegenstrijdige berichten de rondte.
Terwijl volgens sommige berichtgevers
do Porte niet het minste plan heeft des
noods met geweld recht te eischon, waar
dit door de regoering te Sufia onthouden
wordt, meldt een Eagelseh blad, dat de
Turksche regeering, iidien Bulgarjje vol
hardt bjj zjja nittartende houding, >de
noodige maatregelen zal nemen om de
waardigheid van het rjjk tegen den vazal
staat te beschermen".
Uit de laatste nota der betrokken
groote mogendheden moet het de Bul-
gaarsche regeering echter wel duidelijk
zjjn geworden, dat zjjn tartende houding
geen onverdeelde sympathie vindt. Doch
de Bulgaarsche regeering heeft nu een
maal met trots verklaard, dat zjj den
Orient-8poorweg niet terug zal geven en
na haar duideljjke verklaring kan zjj nu
moeitijjk terugkrabbelen, te minder, daar
de bevolking van een teruggave niets
weten wil en waarschijnlijk over zulk
een teruggave baar misnoegen duideljjk
met daden zou doen bljjken.
Het is echter voor da regeering wel
heel gevaarlek om tegea de door de be
trokken groote mogendheden kenbaar
gemaakte meening in te handelen, en
daarom is het niet onmogelijk, dat
hat Bulgaarscha ministerie de moeilijk
heden zal ontwjjken door ontslag in te
dienen, zoo wordt uit Sofia gemeld.
Niet ontkend kan worden, dat een
minister, die op zulk een wjjee de zelf
geschapen moeieljjkheden ontloopt, geen
beldenfiguar maakt.
Maar de vraag is of ook dit bericht
wel juist is.
Kr heerschen op het oogenblik een
ongerustheid en onzekerheid alsof men
een dreigende uitbarsting verwachtte.
Onder deze omstandigheden heeft het
feit, dat aan dea presideat der Fraische
republiek een eigenhandig geschreven
brief van den Oosteirjjkichen keizer is
overgereikt door een daartoe expresselpk
gezonden diplomaat zeer de aandacht
getrokken. Natuurljjk wordt dit in ver
band gebracht met de dreigende gebeur
tenissen op den Balkan. Ooitenrjjk schjjnt
ook voornemens zjjn slag te slaan en
wel door de annexetie van Bosnië en
Qerzegowina, die reeds tientallen van
jaren door Oostenrjjkschs troepen bezet
zjjn, doch nog altjjd niet officieel tot de
Donau-monarchie behooren.
Volgens de laatste berichten zon Bul
garije den knoop door willen hakken door
zich plotseling onafhankelijk te verklaren.
Ëen correspondent van een Fransch
blad meldde, dat heden die onafhanke
lijkheidsverklaring zon plaats hebben te
Tirnovo, de vroegere hoofdstad van Bul-
garpe.
Tot na toe meende men, dat deze ver
klaring zon plaats hebben door de Bnl-
gaarschn regeering en dat de vorst er dan
zjjn goedkeuring aan zon hechten. Nu
60 FEUILL1TOH.
Dr. XAVIER.
Naar hot Engelich van
MAX PEMBERTON.
De menigte op straat ging snel uiteen
toen het vonnis was uitgesproken, de
vrouwen naar hun huizen, de mannen
naar hun café's. Als er nog een ongewone
rusteloosheid in de stad heerschte, kon
men er op straat niet veel van merken.
Tegen negen uur zag het plein voor het
stadhuis er weer gewoon uit, afgezien
van de patrouilles der Ijjfwacht en van
de gendarmes. Het was een zoele lente
nacht. Een mild briesje draeg het gelui
der kerktorens voort en het maanlicht
scheen in de straten en op de open pleinen.
In de gevaagenis zelf was geen ander
geluid dan dat van de kapelklok en van
de voetstappon van den schildwacht. Naar
mate het later werd en niemand bp haar
kwam, begon Esther's angst alle beschrp-
ving te boven te gaan. Zouden zjj het
haar nooit vertellen, zou niemand mede-
ljjdan met baar hebben
Die vraag werd heel onverwacht be
antwoord door niemand anders dan door
dr. Xavier zelf die om tien uur naar hot
paleis kwam, met een lantaren in zjjn
hand en zonder escorte. Esther vond dat
haar cel binnenkwam als een gestalte
uit een nachtmerrie, maar zjj doinsde
niet terug, zjj was zichzelf volkomen
meester.
Mevrouw", zei hjj, »het spjjt mjj zeer,
dat ik u hier moet vinden." Zij boog
wordt echter medegedeeld, dat vorst Fer
dinand zich uit zal laten roepen tot onaf
hankelijk souverein. Hjj zon den titel aan
nemen van Czaar van Bulgarjje.
Het is waarschpDlpk, dat Turkjje een
onafhankelijkheidsverklaring zon beant
woorden met een oorlogsverklaring.
Op hot oogenblik wordt reeds zwaar
geBcbnt getransporteerd naar Saloniki en
Adrianopel en inBulgarpe worden alle
voorbereidende maatregelen getroffen met
het oog op een spoedige mobilisatie
van het leger.
Een ander berichtgever weet te vertel
len, dat vorst Ferdinand waarschijnlijk
op het laatste oogenblik terng zal deinzen
voor den grooten stap en zjjn waarschpn-
ljjke gevolgen.
Men ziet hetde meest tegenstrijdige
berichten zjjn het, die nn eens de onge-
rnsten tot kalmte brengen en dan weder
olie op het vuur schpnen te werpen.
Welke berichten moet men nn gelooven?
Het is niet gemakkeljjk nit zulk een
warwinkel de waarheid te vinden.
Wat
Het incident ti Casablanca
betreft, is er nog geen nieuws gebeurtenis
te melden.
Verheugend is het, dat de toonaan
gevende Duitsche pers op het oogenblik
zeer gematigd is in ha?i uitlatingen.
De Köln Ztg. zegt, dat de waarheid
over het incident slechts geboren kan
worden uitr*een onderzoek door beide
landen. De Duitsche regeering, zegt het
blad, zal kalm de gevraagde rapporten
afwachten. Deze afwezigheid van alle op
winding is een waarborg, dat de zaak
ernstig en zonder krijgszuchtige bodoe-
liigen zal worden behandeld door de
regeoring te Berljjn.
Hoe het precies staat met de ender
handelingen, is niet officieel bekend.
Volgens den correspondent van een En-
gelsch blad te Berljjn moet het incident
te Casablanca gesloten worden beschouwd.
Uit officieele berichten aan het Dnitiohe
ministerie van bnitenlaodsche zaken moet
gebleken zjjn, dat de Duitsche function-
narissen te Casablanca bljjk hebben ge
geven van een slecht geplaatsten jjver.
Bevestigd is dit bericht echter nog niet.
Binnenland.
Kamerverkiezing Sneek. Men meldt
uit Sneek
Dr. A. Kuypor werd door de anti
revolutionaire kieivereeniging met alge-
meene stemmen tot candidaat voor de
tusBchentpdsche Kamerverkiezing geko
zen. Van welingelichte zjjde vernemen
we, dat, bjjaldien de a.-r. Centrale in
den loop der volgeide week dr. Knyper
candideert, deze de candidataur zonder
voorbehoud aanvaardt.
In dat geval ljjdt het geen twjjfel, of
de liberalen in het Sneeker district
komen met een tegencandidaat (men
noemt reeds mr. Bink), waardoor het
voor die weinige maanden nog op een
stemming zal moeten nitloopen.
Het Friesck Dbl., 't welk er niet zeker
haar hoofd en wachtte totdat hjj verder
zon gaan. Toen de soldaat twee kaarsen
had binnengebracht, verzocht de hertog
haar te gaan zitten. »De ministerraad
wil het zoo," zei hp, terwjjl hjj zjjne
handen op zjjn rug legde en in de cel
heen en weer liep als iemand die ernstig
nadenkt. »Ik heb geprotesteerd, maar zp
wilden niet naar mij luisterener zjjn
kwade tongen aan het werk geweest,
mevrouw, zp doen n de eer aan van n
voor een spion te houden."
Zjj lachte ietwat bitter.
»Zeer gevleid", zei zp, »ik wist niet,
dat ik daar genoeg verstand voor had".
»Dan is n buitengewoon bescheiden,
mevrouw. Ik zou zeggen, dat u te veel
verstand hebt, cm zoo iets te zjjn, en ik
ben een scherp beoordeelaar van her
senen".
Die nienwe hoedanigheid scheen h«m
een vleiende aanwinst toe, en hjj bleef dan
ook voor, haar staan om er nog eens op
terng te komen.
»Ja", vervolgde hjj, evenals iemand die
zich zelf van een aangenaam attribuut
overtuigt. »Ik ben een beoordeelaar van
horsenen mevrouw, ik ken verstandige
mensohen, ik keu verstandige vrouwen.
Die kennis brengt mjj van avond hier
een eenvoudig man van zaken, die
zaken komt doen".
Hjj begon weer op en neer te loopen
on keek naar haar mot half gesloten oogen
waardoor bij zien kon, hoezeer zp leed.
Zij zou jaren van haar leven gegeven
hebben om een antwoord op haar vraag
te krjjgen, maar zij kon hem aiets vragen.
Toen hjj voor de tweede maal voor haar
bleef stilstaan behandelde hjj haar op eens
van is, dat dr. A. Kuypor in het district
Ommen zal gekozen worden, omdat het
nog zal moeten bljjken of dit district
vroeger voor een staatkundige partjj dan
wel voor don heer Van Alphen koos,
sogt, dat de antirevolutionairen in het
district Sneek, »het wisse voor het onwisse
nemend, met niemand anders uitkomen
dan met dr. Kuypor."
Dinsdagmiddag a.s. zal de Centrale
Antirev. Kiesvereeniging in het district
Sneek vergaderen.
Schoal en Kerk.
Reclame. Het bestuur der Chr. School
te Pingjam gebrnikt, met het oog op de
moeiljjkheid om onder wjjzers vacatures
aan te vullen, een bpzonder reclame-
middel, hetwelk veel weg heeft van een
liefdadigheidsannonce. De onderwijzer
moet er komen zoo luidt het in de
annonce om vooral den dam, door
onzen God tegen den stroom van ongeloof
opgeworpen, te versterken.
Uit de Pers.
Ommen en Sneek.
In De Standaard, welk blad den naam
van dr. Kuyper als van den rechtschen
candidaat \oor deze Kamervaoatnres nog
steeds niet noemde, treffen wjj onder
staande driestar aan, veelzeggend door....
niets te zeggen. Wjj cnrsiveeren enkele
zinsneden.
»De vacaturen voor de Tweede Kamer
in de districten Ommen en Sneek komen
hoogst ongelegen, en het kan niet genoeg
betreurd, dat ze beide de antirevolution-
naire partjj gelden.
»Het worden keuzen voor nog geen
zes maanden, want begin Mei loopt het
parlementaire steekspel in de Residentie af
»Voor die zes maanden zich al de in
spanning en al de kosten van een Kamer
verkiezing te moeten gefikste», is veel
van onze mannen gevergd. En bovendien
zal het uiterst moeiljjk zjjn c»ndidaten
te vinden, die voor zoo kort tjjdsbestek
zich beschikbaar zullen willen stellen.
>Men weet volBtrekt niet of men in
Juni weer ingekozen wordt, wjjl do stuk
ken dan zoo geheel anders op het schaak
bord komen staan. Het ie daarom ondenk
baar, dat men er zijn werkkring om prijs
geeft. Koos men plaatsvervangers tegelpk
met de leden, het zon zoo veel gemak
kelijker zjjn.
>In menig ander land zon men om zulke
zetels voor zes maanden niet eens den
strpd aanbinden, maar de zetels overla
ten aan de partjj die ze in bezit had.
»Of dit ook ten onzen mogeljjk zal zjjn
durven we niet beslissen, al hoorden we,
dat er in Sneek reeds op gezinspeeld is.
»Maar in elk geval kan men wel aan
nemen, dat wie gecandideerd wordt, al
verzet hp zich niet tegen de candidatnnr,
bp eventueelo benoeming niet zal nalaten
den tijd van beraad te nemen, die art. 136
van de kieswet hem toekent".
De N. R. Ct. schrjjft naar aanleiding
van dit artikel
Geljjk bekend, is dr. Knyper in Ommen
heel onbeschaamd.
>Ge zpc verstandig genoeg voor wat
ook," zei hjj, verstandig genoeg en mooi
genoeg, mjjn klein Engelsch dametje.
Ja, dat heb ik gezegd toen ik n voor
het eerst, zeven maanden geleden, zag
een knappe vrouw die een schoonheid
kan woiden, een verstandige kop, die
eiken man, die niet de wilskracht heeft
om er weerstand aan te bieden, kan
boeien, regeeren en leiden mjju
diagnose was juist, mevrouw. U hebt
me trouw gediend ik zon in heel
Enropa geen beter werktuig hebben
kunnen vinden."
Hjj lachte gecempt, en hief de kaars
op om naar haar gezicht te kpken, maar
zp keerde zich met een toornig gebaar
al en deed hem hare vraag, niettegen
staande haar beslnit.
»Ik wou dat ik een man was!" riep
zp bitter nit, >het is heel gemakkei jjk
om een vrouw te beleedigen die geen
vrienden heeft. Als mjjn echtgenoot in
vrijheid was
»Weet u dan dat hjj vrjj is."
Een oogenblik lang flikkerde er een
woeste hoop in hare oogen. Was hp
gekomen om haar dat te zeggen Was
zjjne onbeschaamdheid maar een sluier
Al haar trots begaf haar, toen zjj bedacht
dat dat wol eens zoo zon kunnen zjjn.
»Ik weet niets," antwoordde zp. >floo
zon ik het kunnen Wien gaat het iets
aan, of ik het weet?"
»Mp, mevrouw, mjjne genegenheid
heeft mjj hierheen gestuurd".
>Dan vindt uwe genegenheid hier geen
dankbaarheid".
Zp keerde zich om en keek hom aan*
tot candidaat geproclameerd. Het feit, dat
des doctor's orgaan Vrpdagavond nog
spreekt, in den toekomenden tjjd, van
candidaten, die zich beschikbaar »zuilen
willen stellen", duidt erop, dat de can
didatnnr nog niet is aanvaard. Wat meer
zegt, het slot van het artikeltje nit De
Standaard laat reeds doorschemeren, dat
het tot een bepaald »zich beschikbaar
stellen" wellicht niet zal komen. Wordt
dr. Kuyper op 6 October (dag der can-
didaatstelling te Ommen) candidaat, bet
zal zjjn, wjjl hjj zich »niet tegen de can-
didatuur heeft verzet".
Bp eventueele benoeming bljjft dus de
vrpheid bestaan, om te bedanken. In ieder
geval meent De Standaard, en dit is
van beteekenis zal de benoemde Biet
ralaten, do vier weken beraad te nemen,
die de Kieswet hem schenkt. Nu is niet
denkbaar, dat de redacteur van De Stan
daard, [die zoo juist al de bezwaren van
eene tusschentjjdsche verkiezing voor zoo
korten termjjn bljjkt te beseffen, zelf ge
kozen, zon bedanken, en het district nog
eens eene volstrekt overbodige verkiezing
op den hals willen schuiven. Hjj zal dus,
benoemd, aannemen, zp het dan ook, dat
hjj aanvankeljjk niet verder kon komen,
dan zich tegen de candidatnnr niet ter
zetten".
In dit licht beschouwd, krjjgt de me-
dedeeling, dat de benoemde niet zal ver
zuimen den tjjd van beraad te nemen,
dien de Kieswet toekent, een zeer bjjzon-
dere bednidenis. Zjj kan niet anders be
teeken dan dat het wenschelpk wordt
geoordeeld, den zetel zoo lang mogelijk
onvervuld te laten. De stemming te Om
men heeft op 15 October plaats. Wellicht
loopt de verkiezing daarmede af. De be
noemde luidt art. 136 der kieswet
geeft binnen drie dagen bewjjs van ont
vangst van zjjn geloofsbrief af. Wordt 18
October. Vier weken beraad maakt half
November. Het algemeen koloniaal debat
is dan waarschjjnljjk al vast achter den
rng. Een beetje getalmd met de inzending
der geloofsbrieven de Kieswet geeft
immers vier maanden tjjd, en de bencamde
kan >zjjn werkkring" niet »prjjs geven.'
en het algemeen politiek debat is
ook voorbjj.
Zou de bedoeling van de* iedaoteur
van De Standaard inderdaad zjj*, dat de
benoemde voor Ommen de kat nog eenigen
tjjd nit den boom zal bljjven kpken?
Men zon het haast donken.
Rechtzaken.
W eder3p annigheid.
Voor de rechtbank te Middelburg had
zich Vrpdag te verantwoorden J. W.
oud 89 j., gemeente-ontvanger te Krab-
bendpke, beklaagd van wederspannigheid
en verstoring der orde.
Volgens verklaring van den gemeente
veldwachter en een brigadier van de rjjks-
veldwacht bevond bekl. zich in den nacht
van 3 op 4 Juli, gedurende de kermis
was het, te een uur beschonken in een
herberg.
Hoewel het sluitingsuur was aange
broken weigerde bekl. het café te ver
laten. De politie-beambten hebben hem
Hjj zette de kaan neer en snoot de pit
met zjjne vingers. Zjjn taak bleek lastiger
te zjjn dan hjj gedacht had. Hp was vei-
baasd over hare zelfbeheersching.
>Ik ben hier gekomen slecht nieuws
te vertellen", zei hjj eindeljjk.
>Aha, het is slecht nieuwsjadat
is waar u zoudt niet hier zijn, als
dat niet zoo was. Zp veroordeelen mjjn
echtgenoot en n is de eerste om mjj dat
te vertellen. Dank u wel, ik ben u zeer
verplicht".
Hare stem was ietwat zenuwachtig ge
worden en de ironie van het verdriet
deed haar niet op haar voordeeligst uit
komen. Xavier greep die gelegenheid
gretig aan, in do meening dat hjj er van
kon profiteeren.
»U schept er behagen in om mjjne
beweegredenen verkeerd te begrppen",
zei hjj als iemand wien een groot onrecht
wordt aangedaan»het is waar, dat ik
niet hier zon zjjn als mjjn vorst vrijge
sproken waswaarom zon ik dat ook
De voorzichtigheid zon mjj op vleugelen
van don wind naar Londen gevoerd heb
ben, mevrouw. Ik ben geen martelaar,
verre van dien. Mjjn persoonljjke veilig
heid is mjj veel waard, dat verzeker ik
u. Neen, in geval van vrpspraak zon ik
nu niet als uw weldoener voor n staan."
weldoener? Zjjn wij kinderen,
dat u dat woord gebruikt
»We bljjven altpd kinderen, mevrouw
ten minste degenen onder ons, die suc
ces hebben in het leven. De wereld is
zeer eenvoudig, geloof dat maar gerust.
De grootste mannen zjjn degenen, dis
goed begrjjpen, hoe eenvoudig de meer
derheid van hnn medemensehen is. In
daarop met geweld verwjjderd en over
gebracht naar het arreBtantenlokaal,
waartegen bekl. zich verzette.
Een drietal getuigen décharge
verklaarden, dat bekl. niet beschonken
was al had hjj wel een borreltje gedronken.
Do bekl. ontkende zich te hebben
verzet.
De ambtenaar van het O. M. achtte
het ten laste gelegde wettig en over
tuigend bewezen en eischte een maand
gevangenisstraf.
De verdediger, mr. M. H. Hartog van
Bergen-op-Zoom, bestreed de meening
van het O. M. dat men hier te doen zon
hebben met wederspannigheid.
Dat bekl. in kenneljjken staat van
dronkenschap zou hebben verkeerd, is
niet bewezen en van verstoring van orde
was van zpn zjjde geen sprake.
Het feit, dat hij na het sluitingsuur
nog een borrel vroeg, levert nog geen
verstoring der orde.
Deze zaak is veel erger gemaakt dan
zjj in werkeljjkheid is en de politie is
niet opgetreden met dien takt, dien men
van hair had mogen eischon.
Had men W. naar huis laten gaan,
dan was er niets gebeurd.
Nadat het feit heeft plaats gehad, is
er bp den raad een voorstel van den bur
gemeester ingekomen om W. niet langer
te handhaven als gemeente-ontvanger
maar dit voorstel is door dat collego ver
worpen. Wel een bewjjs dat de zaak niet
zoo ernstig is.
Dee verdediger wees op de onaange
name huiselijke omstandigheden, waarin
bekl. nu verkeert, waardoor hjj feiteljjk
niet ten vollo toerekenbaar is. Indien
geen vrpspraak kan volgen, vraagt pleiter
geen gevangenisstraf op te leggen.
Die vraag deed pleiter ook namens de
familie.
Laat de rechtbank door gevangenisstraf
op te leggen niet onmogeljjk maken, dat
W. weer op den goeden weg wordt te
ruggebracht.
Met dat verzoek besloot de verdediger.
Na re- en dupliek, verzocht de be
klaagde nog hem geen gevangenisstraf
op te leggen, want als hij maar een dag
moet zitten, is hjj zpn betrekking kwjjt.
Uitspraak Vrpdag a. s.
Ter terechtzitting der arrondisse-
menli-rechtba*k te Zierikzee van Vrpdag
werd behandeld de zaak tegen J. W. D.,
oud achttien jaar, veldarbeider, thans
gedetineerd, beklaagd van het met geweld
in Jhet openbaar plegen van ontuchtige
handelingen met een meisje beneden den
leeftijd van zestien jaar.
Het Openbaar Ministerie eischte een
gevangenisstraf van twee jaar, onder af
trek der preventieve hechtenis. Beklaagde
had mr. A. J. F. Fokker als raadsman
gekozen. Deze concludeerde tot vrpspraak
voor het sub lo. ten laste gelegde het
plegen met geweld en tot een mindere
straf voor het tweede feit de openbare
schennis der eerbaarheid. Pleiter vroeg
de onmiddellijke invrijheidstelling van
beklaagde.
Dit verzoek werd door de rechtbank
van de hand gewezen.
Engeland noemt n dat gezond verstand.
In Spanje bespieden wjj den duivel...."
Zjj viel hem in de rede met een gedempten
kreet, waaruit woede en ongeduld sprak.
Haar stem was gebroken en klonk on
natuurlijk. Alleen een jjzeren wil belette
baar om snikkend aan zpn voeten neer
te vallen.
»Dr. Xavier," zei zp, »als n werkelpk
mjjn weldoener is, vertel me dan iets
over mjjn echtgenoot."
Hij maakte zpn manteljas los en liet
ze van zpn schouders glpden. Het schjjn-
Bel van het haardvuur viel juist op zpn
gestalte en omlpstte zpn gezicht met
een goudbruin licht. De geheele figuur
had iets onheilspellends, maar er was
ook iets indrukwekkends in. Het had de
figuur kunnen zpn van een groot man,
op heeterdaad betrapt op een misdaad.
»Uw echtgenoot, mevrouw," zij hjj
zoo zacht dat ze hem nauwelpks kon
verstaan, »uw echtgenoot is door zpn
rechters Bchuldig verklaard en wordt
bp het aanbreken van den dag doodge
schoten".
Zp trachtte te spreken, maar haar
stem begaf haar. Ofschoon haar gezicht van
hem afgewend was, kon hjj haar hooren
snikken als een kind in do stilte van den
nacht. Haar verdriet deed hem niet aan. Hjj
wachtto geduldig naast haar bp de tafel
Btaande. Toen hij weer sprak, was zpn
toon veranderd en gebruikte hjj die
vleiende manier van spreken waarin hjj
zoo uitmuntte.
(Wordt vervolgd.)