N\ 98 1908. Donderdag 20 Augustus. 959le jaargang. 40 FEUILLETON* Dr XAVIER De uitgave dezer donrast geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjj dagavond, uitgezonderd op feestdagen. Pr^ji por kwartaal, in Goes X 0t75t buiten Goes, franco, X Afzoaderljjke nommers 5 cent. Inzending van advertentiin vóór 2 uren op don dag dor uitgavoi De prjjs dor gewone advertentiën is van 2-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetnigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer Directeur A.$F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans. G0ESCHE 101 KIM. DE GORREDIJKSCHECIRCULAIRE. Onze lezers zullen zich ongetwijfeld de aanstooteljjke circulaire herinneren, waarin een drietal Gorredijkers namens het bestuur der school voor christelijk onderwjjs te Gorredjjk steun verzochten. Bjj dit verzoek om steun, waarbjj de openbare onderwjjzerB van Gorredjjk on omstreken op de stuitendste wjjze werden zwart gemaakt, waren gevoegd aanbeve lingen van drie predikanten, zoodat het den indruk moest maken, dat die predi kanten instemdeD met de circulaire zelve. Later bleek echter, dat die predikanten volstrekt niets van de circulaire afwisten. Ons werd nu toegezonden een nummer van Ons Onderwijs, het orgaan van de aid. Opsterland van den »Bond van Neder- landBohe onderwijzers", waarin een uit voerig artikel over de Gorr jdjjksche cir culaire voorkomt. De drie bestuurderen der school te Gorredjjk, de heeren (1) H. J. Alstein, S. W. de Vries en G. J. de Boer, de mensehen van wie de circulaire feite- ljjk zou zjjn uitgegaan, worden in dit artikel nog eens fiks onder handen genomen. Niet onvermakelijk is de bijzonderheid, dia ons natuurljjk onbekend was, >dat de heeren Alstein en de Vries zelf moed willig hun kinderen hebben bloot ge steld aan den verderfelrjken invloed, die van ons, vloekende openbare onderwij zers uitgaat." Beide heeren hebben n. 1. een zoon, die onderwjjs heeft genoten van de door hen zoo gesmade openbare onderwijzers. Maar het allermooiste, het verbluf- fendite is wel, dat, bljjkens een mede- deeling, die bjj het door ons ontvangen exemplaar van Ons Onderwijs is gevoegd, de heer S. W. de Vries heeft verklaard, »noch van de circulaire, noch van de overige stukkeD in kranten, waar zjjn naam onder stond, iets te hebben ge lezen. Hp stemt er niet mee in en wenscht er niet verantwoordelijk voor te worden gesteld". Hoe nu Van de zes mensehen, wier namen op de circnlaire voorkomen willen vier niets van die circulaire weten. Maar wat is dat dan voor geknoei En willen die twee individuen voor wier rekening de circulaire bljjft nu werko- ljjk jjveren voor een rechtzinnige" opvoe ding der jeugd De hemel beware onze kinderen voor zulke menschen. En heeft de heer 8. W. de Vries de circulaire en de later ook ons toegezonden stukken niet enderteekend Was dat een valsche handteekening Of heeft hjj onderteekend zonder den inhoud der stukken te hebben gelezen Eu waar, vraagt Ons Onderwijsmoeten de algemeene armen te Goes hun f100, die zjjn uitgeloofd, komen ophalen, als die schriftvervalsching eens (en nu met het oog op den heer De Vries) wordt aangetoond Of zou er nu binnenkort van de twee andere onderteekenaars H. J. Alstein en G. J. den Boer, of van een van beiden, nog bericht komen, dat ook zij met die circulaire niets te maken hebben Raadsels 1 Raadsels 1 Raadsels 1 N»»r het Engelsch van 14 AX PEHBEKTON. »De gemalin van mijn vorst, madame onmogeljjk Dat is zjjn eigen regiment. Scheer ale 't u blieft niet den gek met mjj, ik ben een van de ondste vrienden van zjjn. Hoogheid I" .Mjjnheer", zei zjj. >Ik zon n willen vragen of iemand in mjjne omstandig heden plezier zon hebben om gekheid te maken. Als u aan mjjne woorden twjjfelt, stnnr dan een boodschap naar St. Gtiroas. Ik weet niet of mjjn gemaal dood of levend is. U knnt n dus voor stellen, hoezeer ik lp." Het was alsof hjj niet hoorde wat zjj zei en hg verborg zgne aarzeling ook niet. Intnsiohen waren eenige van de hnzaren afgestegen en hielden hunne paarden in een kring voor de herberg vast. De waardin was bjj het eerste woord, dat er gesproken werd, in hnis gevluoht. De bandiet Alonio hing dood boven den watervalze hadden hem zonder medelpen aan den tak van een boom in den tuin opgehangen. Toen de graaf weer sprak, gaf hjj een order waar door zes van zgne manschappen in galop naar St. öirons vertrokken. »Ik moet voor zonsondergang tgding hebben. De prins moot weten dat ik mat deze dame naar de grenzen ben gereden. Als ge in het kasteel vreemdelingen mocht Buitenland. gevaarlijke heeren. Geruimen tjjd heeft er tusschen het machtigste rjjk van het vasteland, Duitsch- land, en den beheerscher der zeeën, Engeland, een zoo gespannen verhouding gehoorscht, dat op den duur een botsing onvermijdelijk scheen. Als de Engelsche regeering weer een grooter en machtiger oorlogsvaartuig liet aanbouwen werd steeds een blik ge worpen over de Noordzee in de richting waar de Duitsche havens moesten liggen en te Berljjn droomde men van een zee macht, die in staat zou zjjn al was het slechts een deel van het millioenenleger te doen landen op de Britsche kust. Doch langzamerhand is die vjjandige stemming geluwd. De vorsten van beide lauden hebben den laatgten tjjd elkander eenige malen ontmoet, de leidende staats lieden hebben elkander vriendschappelijk de hand gedrukt en op welwillenden toon alle buitenlandsche kwesties bespro ken en er ontstond hoop, dat weldra de gespannen verhouding zou plaats maken voor een betere. Voornameljjk in Engeland zjjn er ech ter bladen, waarvan de redacteurs zich tot taak hebben gesteld steeds wsder hun landgenooten op te zetten tegen het Duitsche rjjk. Een vreemde opvatting van hun roeping 1 Of hopen niet de besten van het tegenwoordig geslacht, dat eens de pen het oorlogswapen geheel zal vervangen als het gaat om de be slechting van geschillen tusschen be schaafde mogendheden Een vreemde opvatting, maar ook een gevaarljjke, want de macht van het woord, dat op duizenden en tienduizenden cou- rantenvellen wordt verspreid onder de bevolking, is onschatbaar groot. Die gere gelde, stelselmatige ophitsing van tien duizenden lezers is op den duur een veel grooter gevaar dan een booze bui van een staatsman, die niet gesteund wordt door de openbare meening van zjjn volk. De Engelsche minister Winston Chur chill heeft Zaterdag in een redevoering de opwindende taal van enkele bladon gehekeld en in krachtige bewoordingen heeft hjj de dwaasheid dier ophitsing aangetoond. Ons laad is een eiland, zeide de minister. Geen enkele regeoring die in de toekomst aan het roer zal komen kan ook maar één stap afwjjken van de vlootpolitiek, die ons voor een inval van baiten bevei ligen moet. Maar ik moet daar onmid dellijk bjj voegen: Er is geen botsing van belangen te vreezen tusschen Enge land en Duitschland. In alle deelen der wereld behooren Duitschers tot onze beste afnemers. Zoo bun eenig leed werd aan gedaan, weet ik niet, hoe wjj de nadeelen voor ons handelsverkeer weder zouden kunnen goed maken. Een strjjd tusschen de beide laDden zou geen ander resultaat kunnen hebben, dan een der ontzettendate catastrophen uit de geschiedenis. Er zjjn menschen die meenen dat het in het belaag van den handel zou zjjn te strjjden. Een strjjd van een maand zou meer rjjkdom ver vinden, hang ze dan zonder plichtple gingen op en zeg dat graaf Foix het u bevolen heeft. De anderen moeten een draagbaar in gereedheid brengen. Mada- ma kan niet loopen. Laat eenigen van u naar Merens gaan en het ontbjjt in gereedheid brengen, we zjjn er over een uur I" Zjj gehoorzaamden hem met die zeldzaam voorkomende snelheid, die een goed geoefend leger karakteriseert. De ruiters verdwenen links en rechts in den pas. Anderen gingen de herberg binnen en kwamen weer naar buiten met hout, touwen en beddegoed. Esther, wier tranen nog niet geheel opgedroogd waren, sloeg hen met vreugde gade. Zjj dacht niet aan zich zelve maar aan de zes manneü, die zoo hard als zjj konden naar St. Girons reden. De graaf had gezegd dat hjj haar naar Cadi zou brengenen ze was er van overtuigd, dat zij zich daar niet in vergiste en verbaasde er zich alleen over of zjjn wil wet zou zjjn. >U is ziek, madame," zei hjj medeljj- dend. Vertel me als 't u belieft eens precies wat er gebeurd is het is mis schien heel dom van me, maar ik bon er nog niet achter 1" Ze vertelde het hem van A. tot Z. »Ik ben de aangenomen dochter van dr. Xavier van Oadi. Twee dagen geleden ben ik te Parjjs met prins Arthur ge trouwd. We zjjn per spoor naar Foix gegaan en van daar naar St. Girons gereden. Het zal ongeveer elf uur geweest zjjn, toen deze mannen het kasteel bin nendrongen, Ik zag het van uit mjjn raam en waarschuwde mjjn gemaal. Hjj verliet mjj en sedert heb ik hem niet nietigen, dan de handel in vjjf jaren kan aanbrengen. Aldus de minister. Het is een geruststelling in het lands bestuur van het groote eilandenrjjk iemand te weten, die zoo duideljjk het onverantwoordelijke van een Europeeschen oorlog inziet. We behoeven niet eens te spreken van de verschrikkingen van een modernen zee- of veldslag, maar welk staathuis houdkundige kan de economische gevolgen voorzien van een strjjd, waarbjj milliar- den onproductief zouden worden uitge geven Waarbjj handel en ngverheid van twee groote rjjken geheel of gedeel- teljjk zouden stil liggen 1 Wanneer zal toch eindeljjk do tjjd komen, dat de bladen niet telkens mel ding behoeven te maken van dreigende onweerswolken aan den hemel der inter nationale politiek Niet meer melding behoeven te maken van ministerieele geruststellende verklaringen want ook deze toch wjjzen op een gevaar, dat nog niet geheel bezworen is. Van nog weldoender aard, dan de be richten over de toch steeds verbeterende verhouding tusschen Duitschland en En geland, zjjn de tjjdingen uit Oostenrjjk en Hongarjjj over den Verjaardag des Keizers. Keizer-Koning Frans Joseph, de oudste der Europeesche vorsten, is gisteren 78 jaar oud geworden en in 'heel zjjn door binnenlandsche twisten zwaar geplaagd gebied is die verjaardag geestdriftig ge vierd. De tallooze verschillende nationalitei ten van Oostenrjjk en Hongarjje zjjn in één opzicht eensgezind en dit is in hun liefde voor Frans-Joieph. Er zjjn zelfs kenners van land en volk, die meenen, dat deze liefde het eenige is, dat de beide rjjken onderling en in hun eigen samen hang bjjeen houdt. r.terft Frans-Josepb, dan weet niemand wat gebeuren zal. Hoeveel leed ook over het hoofd van den grjjzen keizer is heengestormd als een weldoende troost zal hem de liefde van zjjn volk wel steeds geweest zjjn. Of ook de jongste der Europeesche ko ningen, dom Manuel, steeds even zeker op de liefde van zjjn onderdanen zal kunnen rekenen De laatste dagen doen weer geruchten de ronde, dat De toestand in Portugal zeer onrustbarend wordt. De bespre kingen in de Cortes over de zeer ingewikkelde financieele transacties van den overleden koning, geven telkens weder aanleiding tot het uiten van zeer scherpe opmerkingen aan het adres van het koningshuis en het krasse optreden van het kabinet draagt het zijne er toe bjj om de regeering impopulair te maken. Men acht het niet onmogeljjk, dat er binnenkort een nieuwe oproerige be weging zal uitbreken, die dan zeer gevaarljjk kan worden voor de dynastie, daar het aantal ontevredenen in leger en vloot met den dag toeneemt. De geheime invoer van wapenen, on- getwjjfeld bestemd voor de revolution- nairen, gaat geregeld door en de regeering meer gezien. Toen ik naar beneden, naar de vestibule ging, was hjj er niet, en sedert heb ik hem niet meer gezien. Ik schjjn toen flauw gevallen te zjjn. Ik herinner mjj niets meer, voor dat ik tot mjj zelve kwam, voor de deur van de herberg". »Uw angst is overbodig," antwoordde hij vriendeijjk. »Ik twjjfel niet of de prins is in veiligheid. Deze mannen zjjn gewone dieven. Zjj stuiven onmiddellijk uiteen, zoodra zjj soldaten zien verichjj- nen. Ik houd het er voor, dat zjj niet wisten dat de prins te St. Girons was. Ze hebben zeker geen moed gonoeg om hem kwaad te doen 1" Met deze en dergelijke uitingen deed hjj zjjn best om haar gerust te stellen Zjj vond het een beetje vreemd, dat hjj in het geheel niet over haar huweljjk sprak en het ook niet scheen te erkennen. Hjj behandelde haar als een vreemdelinge, misschien als iemand, die te St. Girons gastvrjjheid genoten had. XIV. Het was twaalf uur toen de troep het gehucht Merens binnen reed en ongeveer een kwartier later bereikte Esther de herberg en werd dadeljjk naar een slaap kamer op de eerste verdieping gebracht. De vriendelijkheid van degenen in wier handen zjj gevallen was en de weigering om aan kwade tgding omtrent haar echt genoot te gelooven, had er met weinig toe bjj gedragen om haar weer op krachten te brengen. En ofschoon haar polsen nog rood waren van de knellende touwen en haar wangen hun rozige tint verloren Bchjjnt niet de lust of de macht te heb ben een einde daaraan te maken. De laatste dagen schjjnt door do Lis- sabonsche politie echter weer moeite te worden gedaan om den sluier van ge heimzinnigheid, die nog steeds over den koningsmoord hangt, op te lichten. Ze is er in gsslaagd denjman op te sporen, die aan den sluipmoordenaar Buica zjjn karabgn heeft geleverd. Maandag is Bernardano Machado, de republikeinsche leider, voor den rechter geweest. Binnenland. Nederland en Venezuelna Een medewerker van de New-York Herald heeft een onderhoud gehad met onzen minister van buitenlandsche zaken, waarbjj de heer de Mareez van Swinderen nog eens het ontstaan van het conflict uiteenzette. Na Castro's besluit van 14 Mei, zoo vertelde onze minister o.m., waardoor een doodeljjke slag aan don handel van Curasao werd toegebracht, schreef de Nederlandsch3 gezant, de heer De Reus, een brief aan dr. Paul, den Venezolaansehen minister van buiten landsche zaken, waarin ernstig protest werd aangeteekend tegen den maatregel der Venezolaansche regeering. >Nu gebeurde er een incident, dat bjjna komiek is en het uitgangspunt vormde voor het persoonlijk misverstand tusschen den Nederlandschen gezant en den Venezolaansehen minister van buiten landsche zaken. De heer De Reus, schrjj- vende in eenigszins bloemrjjken stjjl, zooals dit in vreemde gewesten gebrui- keljjk iB, had geschreven: »Het spjjt mjj, dat een booze droom misschien onze kalme betrekkingen zal storen". Deze woorden (>een booze droom"), die niet goed werden begrepen, werden in het Spaansch vertaald met »maladetto spirito" d. i. »een vervloekte, kwade geest." »Dit wekte de boosheid op van presi dent Castro, die meende, dat het epitheton op hem bedoeld was en hg schreef een woedenden brief aan den heer De Reus. Deze wilde het misverstand verklaren, maar stuitte daarbjj op den onwil van dr. Paul, die, vreezende dat zjjn bestuurshandelingen in een ongunstig daglicht zouden komen, weigerde de zaak bjj president Castro aanhangig te maken. Dit is het persoonlgk misverstand, waarop ik in de Eerste Kamer doelde. »Ik seinde onmiddellgk aan den heer De Reus, dat hg dadeljjk een audiëntie moest aanvragen bjj den heer Castro, teneinde de zaken in het juiste licht te stellen. Deze instructies bereikten den heer De Reus ongelukfcigerwjjze eerst op het oogenblik, dat hjj zjjn passen van president Castro had ontvangen, naar aanleiding van de publicatie van een particulieren brief, waarover ik mg mjjn meening voorbehoud tot na de terugkeer van den heer De Reus, die mjj zelf ver klaringen daarvan zal geven. »Dit zjjn, nauwkeurig opgegeven, de verschillende feiten, tot aan liet vertrek van den heer De Reus, waarvan ik eerst twee dagen geleden officieel bericht ontving." Aldus onze minister, die verder nog maals bljjk gaf van do wil om de moeie- ljjkheden op vreedzame wjjze te beslech ten, doch tevens van het vaste voornemen, om, als het niet anders kan, tot andere middelen zjjn toevlucht te nemen. In het buitenland is natuurljjk ook algemeen de aandacht gevestigd op ons conflict met Venezuela. In het Berlgnsch blad der Tag schreef een gepensioneerd Duitseh zee-officier o. »Men mag aannemen, dat de Neder- landsche Regeoring door het uitzenden van de Utrecht en de Bolland de moge lijkheid wil openen bjj verscherping van het conflict terstond offensieve maat regelen te kunnen nemen, maar tevens, dat zjj altjjd nog op een gunstigen afloop rekent. »Dit Btandpunt is ook ten volle ver klaarbaar, want de Regeering in Den Haag heeft zich niet slechts te laten leiden door de altjjd vrjj aanzienljjke kosten van een militaire actie of door bezwaren uit krijgskundig oogpunt, maar ook door de gedachte aan de internatio nale verwikkelingen, die elk oogenblik uit zulk een affaire kunnen verrjjzen. Niemand zal het kleine Nederland er van verdenken een veroveringspolitiek te willen drijven, maar niettemin zouden de Vereenigde Staten waarschjjnljjk al heel gauw met de Monroe-leer voor den dag komen, zoodra er ergens in Vene zuela Europeesche troepen aan land wer den gezet. Een blokkade of zelfs maar een beschieting van een kustplaaats zou aan de Europeesche en Amerikaansche reederjjen en kooplieden veel meer schade berokkenen dan aan de Venezolanen." De Bolland zal intusschen niet vóór 25 Oct. e. k. nair de Venezolaansche wateren stevenen. Wanneer onze vjjf oor logsbodems daar zijn, zal beschikt worden over 1747 manschappen met 134 kanonnen. Het vertrek van de Friesland is be paald op 1 September. v Een gerucht. Voor de zooveelste maal bevat de buitenlandsche pers het bericht dat onze Koningin zich in belang wekkende omstandigheden bevindt. Zooals men zich herinneren zal, zjjn dergeljjke berichten in buitenlandsche bladen dikwjjls onjuist gebleken. Ons is omtrent dit gerucht niets be kend, zegt het Hbld., doch de Nieuwe Ct. meldt >Het bleek ons, dat te Apeldoorn het gerucht algemeen geacht wordt waarheid te bevatten. De gelukkige gebeurtenis zou tegen Februari-Maart mogen worden tegemoet gezien. Het Hof zou be houdens bjjzondere omstandigheden den winter op Het Loo doorbrengen. Het trekt de aandacht dat Hare Majesteit zich meer dan ooit in acht neemt en zelfs maar zelden een rjjtoer maakt. Wjj maken niettemin van dit bigde bericht slechts onder voorbehoud melding, daar wjj er rechtstreeksche bevestiging niet van kunnen geven". Landbouw, Veeteelten Visscberij. Kwaliteit van hooi. Het is een overbekende waarheid dat hadden, maakte haar wensch om actief op te treden, dat zjj die kleine onaange naamheden licht opnam en graaf de Foix verzekerde dat ze zich zeer wel gevoelde. De herberg zelf was een lust voor de oogen en stak helder wit en zindeljjk af tegen de rest van het mooie dorp. Een klein meisje, dat in Engeland geweest was en aan dat feit een groote beroemdheid dankte, bracht Esther naar haar kamer en wist niet wat ze doen zou om haar te helpen. »Het is mjjn oom José, die hier de waard is", zei zjj, verrukt dat zjj in de gelegenheid was om haar kennis van een vreemde taal te luchten. »Ik heb drie jaar in Engeland gewoond, miss, in Re- gent-Paik. Ik hoop dat ik er nog eens heen zal kunnen gaan. De Engelochen komen 's zomers te Merens en dan praat ik met hen. Het is zoo grappig om hen SpaanBch te hooren spreken, juffrouw, zjj zeggen »Si, si Senorita" en denken, dat dit heel wat beteekent. Komt u nu van Garvarnie Neen O, maar dat moet u gaan zien 1 Het is de mooiBte stad ter wereld. En alle Engelschen gaan er heen. Wilt u warm water hebben, juffrouw Wacht even, ik zal hard loopen 1" Zjj vloog weg als een pjjl uit een boog, big dat ze iets te doen had en vooral dat zjj beneden kon vertellen, dat de juffrouw werkelgk een Engelsche was. Intusschen legde Esther haar zwarte mantillo af haar door de struikroovers achtergelaten, en nadat zjj haar gezicht gewasschen had met- helder, koud water en haar toilet wat in orde had gebracht, maakte zjj den vouwspiegel open, die boven de waschtafei hing en aanschouwde zich zelve voor de eerste maal sedert zjj St. Girons verlaten had. Zij was verbaasd en bedroefd over de verandering in haar uiterljjk. Ze had niet gedacht dat een nacht haar zoo zou kunnen veranderen, dat de gebeurtenissen zulke Bporen konden achterlaten. Niemand zou haar nu mooi vinden, zelfs niet als men haar vleien wilde. De geel bleeke kleur van haar gezicht en de zwarte schaduwen om haar oogen, herinnerden haar in een oogenblik aan de Esther van zeven maanden geleden, aan de Esther van het zolderkamertje en van de schouwburg. Niettegenstaande dat kon zjj niet dadeljjk gelooven aan de waarheid, die de spiegel haar had onthuld en zjj zei tot zich zelf, dat zjj een dergeljjke straf voor haar onvoorzichtigheid niet zou kunnen dragen. Was Francisco Xavier dan toch een kwakzalverDe spiegel kon niet liegen. Esther bedekte haar gezicht met haar handen en wilde er niet meer naar kjjken. Maar die bui duurde niet lang. Er is geen wanhoop zoo diep, dat men, als men haar eenmaal gepeild heeft, er niet kalm onder wordt. Esther's mopd had haar geen oogonblik in den steek gelaten, evenmin als dat zelfvertrouwen, dat de zekerste steun in het leven is. Toen zjj er goed over nadacht, begreep zjj, dat geen enkele vronw kon doormaken, wat zjj had doorgemaakt, zonder dat de gevolgen ervan zichtbaar waren. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1908 | | pagina 1