N°. 91 1908.
Dinsdag 4 Augustus,
jaargang,
FEUILLETON.
Dr. XAVIER
sle
GOGSCHE
De uitgave dezer (Jouraat geichiedt Maandag-, Woensdag- ea Vrjjdagavovd,
uitgezonderd op feeitdagen.
Prjji per kwartaal, in Goes Cr76, buiten Goes, franco, lf3Ba
Afzonderljjke uoinmeri 3 cent.
Inzending van advertentifin «dor 2 uren op den dap der
uitf) ave*
COURANT.
De prjjf der gowono advertontilin is van 1-5 regoli 50 cent, olkon regel meer 10 ct.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de priji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebborde
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Overdenkingen.
i.
WRAAKGEVOEL.
Wanneer we lezen hoe de president
van Venezuela onze vlag en daarmede
onze natie beleedigfc, hoe hg onze land-
genoofceD dwarsboomt en onze consuls
verjaagt, dan voelen wjj allen dat al3
een beleediging en de natuurljjke aan
drift om een ondergane beleediging te
wreken openbaart zich mindtr of meerder
sterk in ons.
Dat is een den mensch ingeschapen
drift en slechts heel enkele, zeer hoog
staande en van de gewone memchelgke
natuur afwjj kende personen hebben ba*
leedigingen en smaad ondergaan, zonder
een vlammende haat te gevoelen jegens
den beleediger. Geen wet is ooit van
ruimer toepassing geweest dan die van
oog om oog, tand om tand. Nog is die
van volle kracht en de mensch is nog
in lange niet zoo verre veredeld, dat hjj
kalm en gelaten beleedigingen ondergaat.
Is het edel beleedigingen te aanvaarden
en alle spoor van wraakgevoel uit het
hart te bannen
Theoretisch kan men zeer verheven
ethische beschouwingen houden over het
toekeeren van de linkerwang ah men
op de rechter een slag gekregen heeft,
maar geschiedt zoo iets in werkeljjkheid
dan zal elke toeschouwer zich met weer
zin afwenden van den man, die zich zoo
laat hoonen. Wat men in de zedeleer
verheven en schoon moemt is in het leven
laf en onverdraaglijk.
Is niet ons gevoel van eer, onze fier
heid een kenmerkend onderscheid tus-
schen mensch en dier. Een dier gevoelt
geen beleediging, alleen pjjn, de mensch
heeft zelfgevoel, gevoel van eigenwaarde
en wie dat mist, staat laag als mensch.
Het woord laagheid behoort in onze
taal tot de hatelgkste uitdrukkingen
welnu als beeldspraak is het van een
treffende juistheid, en teekent een toestand,
waarin alles, het beste wat men hebben
kan, karakter, waardigheid, ernst wordt
weggeworpen, hetzjj uit vrees, hetzgte^
wille van stoffelgk voordeel of uit angst
van een machtige te mishagen.
Den man die ons leed doet, beschouwen
wg als een vjjand. Zelfs hem lief te
hebben, wg gevoelen ten volle de verhe
venheid van het voorschrift, erkennen
dat het specifiek ehristeljjk is, maar het
op te volgen neen, daar wil de
weerbarstige menBcheljjke natuur niet
aan. Zjj gevoelt zich afkeerig van dengeen,
die een onrechtvaardigheid beging of
ons kwetste en zou het als een zelf
vernedering beschouwen, zoo iemand met
liefde tegemoet te treden.
Het bestaansrecht van dien weerzin
is verdedigbaar. Van niemand is te ver
gen dat hg bjj voorkeur een vriendschap
pelijk praatje gaat maken met denman,
die door lasteringen zjjn goeden naam
heeft zoeken te krenken, of dat hg wel
daden bewgst aan dengeen die er op uit
is hem te benadeelen of dat hg in ge
drag en houding niet verandert jegens
iemand, die hem zgn afkeer toont en
zegt. Tegen zulke dingen komt ons ge
voel van eigenwaarde in verzet, wg wil
len (om niet wegwerpen. De opvatting
die bet recht der zelfverdediging betwist,
wórdt hier niet gepropageerd, aan het
welbesproken woord ^wederstaat de boo-
33
Naar het Engelsch van
MAI PEMBERTON.
Hg vartelde Esther niets van den era-
stigen twjjfel, die hem vervolgde, en het
scheen werkeljjk zijn doel te zgn om in
dier mate beslag te leggen op haar tijd,
dat zg niet in de gelegenheid was cm
berouw te hebben over haar besluit, noch
de wilskracht had om zich terug te trek
ken. Dat gelukte hem heel gemakkelijk.
Het was haar, alsof hg pas gisteren tot
haar gezegd had »ik heb je lief", en
die woorden klonken haar nog in de
ooren, toen Suzanne haar op den morge-n
van haar trouwdag wakker maakte.
Van dat oogenblik af aan waren haar
indrukken vaag en verward. Zg herin
nerde sich de sonnige straten van Parjjs,
het witte satjjn van haar bruidsjapon,
de oranjebloesem en haar prachtige sluier
maar ais in een droom en veraf.
Parjjs zei dat de kerk van St.-Eustacho
nog niot dikwjjls zóó vol was geweest
Esther herinnerde zich niet veel van den
dienst. Zg haalde zich al die massa go
stalten voor den geest en de lichten met
hun achtergrond van wit en goud, hooge
zen niet" hechten wg niet de Tolstoï-
aanscbe beteekenis, die de weerloosheid
aanbeveelt.
Toch is het ontstaan dezer strooming,
die men ook cp andere plaatsen dor
beschavingsgeschiedenis ontmoet, die o. a.
ook in het Boeddhisme diepe Bporen heeft
gemaakt, iets zeer opmerkeljjks. Het is
een krachtige reactie tegen do wraakleer,
een protest tegen het beginsel der weder
vergelding. Verder gaande dan haar doel,
geljjk reacties van dien aard plegen te
doen, i« deze wjjze van bestrgding der
wraakzucht niet zonder we arde, omdat
zg medewerkt tot verzachting der zeden.
Een geschiedenis van breeden omvang
heeft do menschheid moeten doorloopen
eer het beginsel van het recht der
persoonlgke wedervergelding uit het
openbare leven werd gebannen en dat
recht gelegd werd in handtn van over
heidspersonen, die het onpartjjdig en naar
vastgestelde wetten hadden toe te passen.
Het is de voor de samenleving pasklaar
gemaakte wraakleer, oen inrichting ter
beveiliging van leven en eigendom,
een middel om de maatscbappjj te vrij
waren voor de ongeregelde aanwending
van ruwe kracht.
Zoo is ons wraakgevoel verzacht en
getoomd, maar het geheel uit den mensch
wegnemen, dat zullen ook de eeuwen
niet vermogen die na ons nog komen.
Menschen als Spinoza, die zeide»Gjj
vloekt mjj omdat gjj niet anders kunt,
ik vloek u niet, omdat ik ook niet anders
kan", dat zullen enkelingen big ven in de
massa.
Buitenland.
AlGEMIINE werkstaking.
Heel Frankrjjk is nog onder den indruk
van de bloedige gebeurtenissen, waarover
we in om vorig nummer schreven en
de bladen wjjden lange artikelen aan de
voorvallen, die in verband staan met de
algemeene staking gedurende 24 uur.
Er is slechts één blad van beteekenis,
het ljjforgaan van den sociaal-democraat
Jaurói, dat het optredeü der stakers
verdedigt, alle andere groote bladen zgn
eenBtemming in bun oordeel, dat van de
zjjde der overheid op de voorzichtigste
wgze ia opgetreden, ja sommige bladen
aohten het onverantwoordelijk, dat niet
eerder geweld met geweld gekeerd is.
Onze soldaten, zegt een der bladen, zgn
overgeleverd aan de steenen en schoten
der opstandelingen, zonder dat hun het
recht werd gegeven zich te verdedigen
en in deze bewering is veel waars. Eerst
toen reeds vale soldaten gekwetst waren
is gebruik gemaakt van de wapenen en
zeker kan men de overheid van geen
overjjling beschuldigen. Integendeel, in
dien dadelijk krachtig opgetreden was,
dan hadden de wanordelijkheden waar
schijnlijk zulk een ernstig karakter niet
aangenomen en er is grond voor de
veronderstelling dat de overmoed van do
stakers voor een groot deel zgn oorzaak
vond in de vaak weifelende houding der
regeering als het er om gaat de openbare
orde te handhaven. Gematigdheid is
uitstekend, maar ze moet niet ontaarden
in zwakheid.
De arbeidersorganisatie van wie de
24-uur-staking uitging en door wier
driestheid het gekomen is tot bloedver
gieten, heeft door de ervaring der laatste
dagen nog niets geleerd en brutaalweg
wuivende priester en nog van een gezicht,
dat van den man dien zg lief had en die
dicht bg haar stond.
De slotscène werd afgespeeld aan den
ingang van de kerk, waar de bedelaars
van Parjjs bjjna op de japonnen der
voorname dames trapten. Esther herin
nerde zich dat zg in het rjjtuig der
barones naar het hotel d'Arbois in den
faubourg St. Germain gereden waren. Zij
werd daar door minstens honderd vrou
wen omhelsd, terwjjl de mannen haar de
hand druktenze hoorde de muziek, ze
zag haar echtgenoot overal, want zgn wit
en gouden uniform viel zelfsjin die kleurige
omgeving nog op. Vervolgens veranderde
het tooneel op eens. De kameniers waren
druk met haar bezig. Zg trok een mooie
japon aan, groen en goud met Babel-
bont aan den hals. Het regende felici
taties, Zg liep de reusachtige trap af
waar de Parjjsche garde en haie geschaard
was. Een rgtuig bracht hen snel naar
het station. Zg herinnerde zich dat kapi
tein Gandarez haar echtgenoot plaagde
over de kaartjes. Er werd gebeld, er
werd op een hoorn geblazen en de trein
zette zich in beweging naar het Zuiden.
Zg was oindelgk alleen met haar gemaal.
De coupé, die voor hen gereserveerd
was, was zoo vol met bloemen, dat Esther
ie geur er van een oogenblik ondrage
lijk vond. Het eerste wat Arthur deed
heeft ze bg wgze van protest tegen het
optreden der gewapende macht voor heden
(Maandag) weder de algemeene staking
geproclameerd. Het is na de gebeurte
nissen van Donderdag te begrjjpen, dat
men zich ernstig ongerust maakt voor
een herhaling der onlusten en de meest
uitgebreide voorzorgsmaatregelen zgn
genomen. Duizenden man troepen worden
gereed gehouden om mogeljjke wan
ordelijkheden in de kiem te smoren.
Een aantal arrestatiën zgn de laatste da
gen gedaan en waarschjjnljjk zullen er
nog meer volgen.
Door den ministerraad wordt herhaal
delijk vergaderd. Urenlange besprekingen
hebben de ministers onderling en met
burgerljjke en militaire autoriteiten ge
houden, doch de grootste geheimhouding
wordt betracht ten opzichte van de maat
regelen, die de regeering voornemens is
te treffen.
Door sommige bladen wordt er op aan
gedrongen, dat de arbeidersorganisatie,
die de voornaamste schuldige bg de on
lusten is geweest, de Algemeene arbeiders-
vereeniging, van hoogerhand zal worder
ontbonden. Gaat het aan, zegt een der
bladen, dat een staat, die zich geregeld
noemt, toestaat, dat een lichaam, waarvar
het bestuur bestaat uit menscheD zonder
verantwoordelijkheidsbesef, poogt den
staat zeiven vernietigen. Het gaat om d«
kwestie of, onder den scbjjD van vak
belangen to behartigen, er een organisatie
mag bestaan, die het anti-militairisme
bevordert en ophitst tot plundering en
gewapenden opstand.
Ongetwijfeld zou Frankrgk er wel bg va
ren als die Parjjsche arbeidersorganisatie,
met haar anarchistische sypathieën, werd
opgeruimd, doch do Franache wetten
schijnen een dergeljjk optreden niet mo
gelijk te maken.
De Zondag is rustig voorbjj gegaan.
Weder hebben eenige arrestaties plaats
gehad, doch voor de .vst was er weinig
bijzonders. Het gebouw der algemeene
arbeidersvereniging, waar het bestuur
vergaderde, werd door een flinke politie
macht bewaakt.
WaG de staking van heden betreft
men vreesde, dat die omvangrijker zot*
zgn dan die van de vorige week. Mer
vermoedde, dat ook de dagbladzetters
het werk zouden neerleggen, zoodat de-
bladen niet zouden kunnen verschjjnen.
Ook schenen de arbeiders der electri-
Bche centralen voornemens den arbeid
neder te loggen. Voor het gebouw vat.
eeu sportblad stond gisteren reeds een
locomobile gereed om als het noodig wat
de electrische drjjf kracht te vervangen
Wat de buitenlandsche politiek van
Frankrgk betreft is er de laatste dage»
niet veel nieuws.
De reis van president Fallières
heeft een normaal verloop. Na in Rus
land den czaar te hebben ontmoet is hp
de gast geweest van Noorwegens koning
en overal waar hg komt, wordt hg har
teljjk ontvangen en worden natuurlijk
redevoeringen gehouden, die, zooals ge
woonlijk, niet veel nieuws bevatten. Ter
wijl de staatshoofden van de gelegenheid
gebruik maken om elkander hun meest
volmaakte oorlogsschepen te toonen, spre
ken zg van den vrede, dien zg tot eiken-
prjjs willen handhaven.
De M arokkaansche kwestie
is den laatsten tjjd weer wat op dor
was het raampje neerlaten om over zgn
vriend Gandarez te Bpreken.
»Het is zoo'n beste kerel," riep hg
uit, terwgl hg met zjjne hand de figuur,
die op het perron stond, toewuifde, »en
hg volgt ons van avond nog, ons volk,
moet het natuurlijk van avond nog weten.
Hjj gaat morgen naar Cad H t is eer«
laDge reis en ik zou er jou niet heer.
kunnen brengen zonder onder weg uit
te rusten".
»Kom". zei bg na een oogenblik stilte,
»mjjne onderdanen zullen het mij wel
vergeven als ze je zien, daar heb ik nooit
aaD getwjjfeld, ze moeten 't mg vergeven!1'
Zg keek hem wel ietwat ontsteld aan,
»Zjjn ze dan zoo vreeselgk, die onder
danen van jou, Arthur?"
»Ze zgn niet vreeseljjk, ze zgn alleen
maar mal. Maar de wet is er, en ik beu
de eerste, die haar geschonden heeft l"
»Ik begrjjp je niet, lieveling, verklaar
het mg als je belieft."
»Er is niets te vertellen," vervolgde
hg met een vroolgkheid, die zoo zichtbaar
gedwongen was, dat zg er zich niet door
liet bedriegen. »Volgen8 de wet van Cadi
moet ik oen Spaansche trouwen, dat heb
ik niet gedaan. Mjjn volk zal zich daar
over amuseerenin den beginne zullen
zg misschien wel mopporen, maar later,
als ze jou zien, vrouwtje 1" Hg kuste
haar weer, evenals iemand, die op die
achtergrond geraak^. De jongste berich
ten brengen de tg ding, dat de kansen
voor den wettigen snltan Abd-el-Aziz,
die min of meer de beschermeling van
Frankrgk is, gunstiger worden en de
zaken van zgn broeder Moelai-Hafid er
minder rooskleurig uitzien. Ongetwgfeld
is dit een voordeeltje voor Frankrgk,
maar het beste is voor de republiek er
zich niet al te zeer over te verheugen,
want Marokko is een land vol verrassin
gen en morgen kau alles weer anders
zgn.
Binnenland.
Nederland en Venezuela.
President Castro heeft het exequatur
ontnomen aan alle Nederlandsche consuls
en vice-consuls.
De Minister van Buitenlandsche Zaken,
dr. Paul,', heeft aau de Nederlandsche
regeering medegedeeld wat hjj verstaat
onder de beleedigingen, Venezuela aan
gedaan, nl, de beleediging van Minister-
Resident De Reushet feit, dat de Gel
derland de Venezolaan8che vlag niet ge
salueerd heeft; de aanval op den Vene-
zolaanschen consul te Willemstad de
geweldpleging tegen het consulaat en de
schennis van het consulaire wapen.
Dit bericht bewijst wel dat zelfs de
heer Castro er op gesteld is een schijn
van recht aan zgn zjjde te hebben. Het
is duideljjk, dat hjj, na hetgeen Vene
zuela op zgn kerfstok had, den bekenden
brief van den heer De Reus heeft ge
bruikt als een welkome aanleiding, om
te doen alsof hjj eigonljjk de beleedigde
partjj washjj ging dan ook door de
uitwjjzing van den heer De Reus veel
verder dan naar diplomatieke gebruiken
geoorloofd was.
Thans zoekt bg in de kleine, terstond
onderdrukte en tenrdeele zeker door
onvoorzichtig schrijven van een Venezo
laan uitgelokte volksbowegiDg op Cura
cao een reden om nog verder te gaan
en al onze konsuls het exequatur te ont
nemen. Dat is dus niet meer de bewering
dat de heer De Reus persoonljjk voor
vriendschappelijk tusschenpersoon tus-
schen Nederland en Venezuela niet meer
geschikt was, het beduidt bljjkbaar een
algeheel aibreken der diplomatieke be
trekkingen, onder het voorgeven van
ondervonden beleedigingen.
Het is duidelgk dat president Castro
zoo wel wou. Hjj heeft de aanleiding
om geheel met ons te breken, hoe onvol
doende ook, met beide handen aangegre
pen. Wg behoeven er niet rouwig om
te zgn. Het vergemakkelijkt de houding
der Nederlandsche regeering, die thans
met bljjkbare opzettelijke vjjandigheid
heeft te rekenen.
Ingezonden Stukken.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
De opname van de in deze rubriek voor
komende artikelen bewijst geenszins dat de
redactie er mede instemt).
Schore, 1 Augustus 1908.
Mijnheer de Redacteur,
Verzoeke een klein plaatsje in uwgf-
acht blad voor onderstaande regelen.
Het ingezonden stuk in uw blad voor
Zaterdag 1.1. en do daaraan toegevoegde
noot, heb ik gelezen. De f25, die de
manier haar kwade vermoedens wilde
verjagen. Hjj vertelde haar niet, dat de
wet van Cadi de doodstraf eischte voor
wat hg gedaan had.
>Dat hadt ge mg vroeger moeten ver
tellen, beste Arthur," zei zij vriendelijk
verwjjtend »Ik vind bet niet goed van
je dat je dat geheim gehouden hebt
Hij hield haar voor den gek met haar
angstj maar deed dat op zoo'n vleiende
wgze, dat ze efcgeen weerstand aan kon
bieden.
»Het meisje, dat Pargs geregeerd heeft,
zal zeker ook in mjjn land regeeren,"
zei hg. >Zjjt ge niet de mooiste vrouw
ter wereld Laat hen Europa doorzoeken
waar zouden zjj zoo'n vrouw voor
mjj vinden Je weet dat ze dat niet
zouden kunnen, Esther dat zegt de
spiegel je eiken dagGe zjjt de mijne,
de mjjneIk zou je niet willen afstaan
voor alle koninkrgken der wereld
Hg ging voort met zich te berispen,
verzekerde haar dat die wet al lang ver
geten was in Spanje en beloofde haar
dat, als bg dr. Xavier weer ontmoette,
zg de meesteres en niet de leerlinge zoa
zjjö.
>Mjjn volk is een vrjj volk, maar zo
houden van hun vorst. Zoolang hij zich
aan de algemeene wetten houdt, ontzeg
gen zjj hem niets. Zjj zullen ons tot aan
het eind van ons leven föteeren vrouwtje.
heer secretaris-kerkvoogd geniet, dient
nader te worden toegelicht.
De secretaris van kerkvoogden geniet
f25 salaris en aangezien die secretaris
tevens kerkvoogd is en er naast dat
salaris, zoo werd rog gezegd, nog een
post voor bureau-kosten op de begrooting
der kerk voorkomt is het perBé in strijd
met art. 51 van het plaatseljjk reglement.
Hier komt Nemo tegen op met bezwaren,
en slnit ondergeteekende zich daarbjj ten
volle aan, maar voor zoover ik vernomen
heb is er in een vergadering van kerk
voogden en notBbeJen ook over gesproken,
doch daarbjj is het tot hiertoe gebleven.
Ook ik vertrouw dat de nieuwe presi
dent-kerkvoogd aan deze ongerechtigheid
(want dat is het zonder meer) een eind
zal weten te maken zonder aanzien des
persoons.
Dank voor de plaatsruimte die UEd.
dit Bchrjjven hebt willen verleenen verblj)f
ik met achting
UEd dw. dn.,
VERHAAGEN.
(Indien de secretaris naast de bureau
kosten nog een afzondorljjk salaris heeft,
is dat ongetwgfeld in strjjd met art. 51.
In het vorige ingezonden Btuk was dit
niet ïoo gezegd. Red.)
School en Kerk.
Op twee voordrachten ter benoe
ming van onderwgners aan de openbare
scholen te Rotterdam komt respectievelijk
als no. 2 on no. 3 voor, de heer M. N.
H. Legs, ODderwgzer te Waardenburg,
geboortig van Baarland.
Stadnieuws.
Trekvogels.
Elk jaar, lang nadat de zwaluwen zgn
weergekeerd uit het zuiden, komen ze.
Op eoff zekeren dag, als de zomerzon
heel onze stad verguldt, dan plotseling
hooren we bun muziek. Ze zgn met hun
tweeën, de een oud en grjjs, het gelaat ge
rimpeld door de vele zorgvolle jaren
die hem over het hoofd gingen, de ander
jong nog, maar beiden krachtig, onver
moeibaar. Ze trekken de aandacht door
hun vreemdsoortige kleeding, hun met
doeken omwonden voeten, de eigenaardige
combinatie van hun instrumenteneen
doedelzak en een fluit, die denken doet aan
een hobo en toch geen hobo is.
Hun muziek heeft ook een vreemd
karakter donker en diep, onophoudelijk
klinkt de doedelzak en daarbovenuit tril-
lert de fluit haar eigenaardige l ljjdo en
toch droefgeestige melodieën.
Elk jaar getrouw bezoeken zo ons, als de
zwaluwen al hun eerBte broed hebben
uit zien vliegen en de lente al volgroeid
is tot een warmen zomer.
Vanwaar komen ze Waarheen gaan
ze Hoe leven ze
We hadden het om dikwjjls afgevraagd
0D toen we den jongste der twee ont
moetten op het postkantoor, begonnen
we een gesprek. Nederlandsch kent hij
niet of zoo goed als niet, dat bleek
dadeljjk en daarom probeerden we het
in het Fransch.
Waar ze logeerden Het antwoord,
dat de jeugdige muzikant ons gaf, maakte
ons niet veel wjjzer.
>Chez Mark."
We konden er eerst niet anders uit
Je moet van Cadi houdenIk zeg
je, dat het de mooiste stad van Europa
is en in het Paleis hebben de vorsten
Bchatten verzameld. Gandarez gaat voort
met alles voor ons in gereedheid te bren
gen. Ik heb bevel gegeven dat zjj ons
morgen bij het aanbreken van den dag
met rijtuigen afhalen, zoodat we tegen
het diner te St. Girons zgn. Acb, wat
wacht ons eeu heerljjke tjjd
Zg luisterde geduldig, hoewel haai
achterdocht opgewekt was. Zjj had zich
van den beginne af aan voorgehouden
dat de horizon van haar geluk vroeger
of later zou veiduisterd worden door eeu
wolk. Nu kende zij eindeljjk de waarheid
Esther ontveinsde zich niet, dat ais die
wet werkelgk nog van kracht was, haar
buweljjk dan een morganatische echt was.
Spanje zou baar niet erkennen en dus
zou zjj de minBt te benjjden positie be-
kleeden, die deel eener vrouw kan zgn.
»Ja, als uw volk van mjj houdtzei zg
en drukte in die woorden al haar twgfel
uit. >Maar zjjt ge daar wel zeker van,
beste Arthur Hebt ge er wel over na
dacht, welke gevolgen de antipathie van
uw volk voor ons zou hebben
Hij leunde achterover in de kussens on
deed zgn beBt om het van een wgsgeerig
standpunt te beschouwen.
(Wordt vervolgd
