N\ 76 1908,
Dinsdag 30 Juni.
95s,e jaargang.
Buitenland.
Dr. XAYIER.
Staten-Generaal.
GOESCHE
COURANT.
Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Gf-oesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
De uitgave dezer Oonraat geiohiedt Maandag-, Woemdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feeitdagen.
Prjji por kwartaal, in] Goes ƒ0,75, buiten Goes, franco, jil,15»
Afzonderlijke nommerc ffi cent.
^Inzending van^ndvertentiin véor 2 urtn op don dag dor
nilgavti
De prjji der gewono advertentiön n van 1-5 regeli 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bf directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
ONDER VALSCHE VLAQ.
Boven de eourant De Zeeuw staat met
behoorljjk groote letters »Christeljjk-his-
torisch nieuwsblad". We hebben vroeger,
als De Zeeuw sprak van »wjj anti-revo
lutionairen" of dergeljjke afdwalingen des
geestes openbaarde, gevraagd, wat zjjt ge
toch: christeljjk-historiach ot anti-revo
lutionair Daarop heeft toen een predi
kant uit Tholen geantwoord en deze
heeft kans gezien dat antwoord zoo
hopeloos verward en onverstaanbaar te
schrjjven, dat we, om er althans iets van
to begrjjpen, verduidelijking van eenige
kabalistische zinnen verzochten. Hierop
schudden De Zeeuw en de dominee het
hooid en zwegen. Als later De Zeeuw
weer eens sprak van wjj anti-revolutio-
ren of onze Kuyper en als De Zeeuw
snoodeljjk haar eigen leider, den heer
Lohman, verloochende, dan dachten we
't zal wel goed zijn zoo en voor ons
blijft dat toch onbegrijpelijk.
We zouden dit punt niet meer aan
geroerd hebben en De Zeeuw met haar
christ.-hist. vl»g en anti-revolutionaire
lading goede reis gewenscht hebben, als
zjj zelf niet iets gedaan had dat buiten
alle perken gaat.
Dat zjj onder valsche vlag voerd,
't was niet fraai, niet eerljjk, niet kloek,
maar dat zjj die vlag ook nog gaat
hoonen en beschieten, dat is toch wat al
te grof.
De Zeeuwde christeljjk-historische
Zeeuwscheldt de christelijk-historiBchen
als tegenstanders en neemt vierkant stel
ling tegenover haar eigen partjj.
Zoo is 't geval. In het dorp Groot
Ammers, waar geen christeljjke school
is, hebben een aantal ouders van school
kinderen verzocht om in de openbare
school den bjjbel in te voeren. De Zeeuw
keurt dat af en zegt o. a. dat er uit te
leeren is
>dat in de toekomst, als de Christ.
HiBt. groepen haar zin zouden krjjgen,
de Openbare Christeljjke School door
de vrjjzinnigen zou worden aangewend
als het wapen in hun strjjd tegen de
Vrjje Christeljjke School."
Als de christ.-hist. groepen haar zin
zoaden krjjgen, dan zou 't mis loopen en
De Zeeuw aarzelt niet om dit een »doode-
ljjk gevaar" te noemen.
De christ-hist. Zeeuw geeft laatdunkend
en minachtend af op de christ.-hist. groe
pen, besmeurt zelf de vlag, waaronder ze
vaart, vuurt op haar eigen troepen.
Zou 't nog geen tjjd zjjn, zoo'n ver
raderlijke houding te veranderen en te
zeggen: wjj zjjn niet christeljjk-historisch.
Strjjk uw valsche vlag, Zeeuwen hjjsch
de antirevolutionaire met den Kuyper-
wimpel.
Neem nu toch dat potsierlijke opschrift
boven uw blad >Chri»teljjk Historisch
nieuwsblad" weg.
't Is zoo zonderling dat te lezen boven
een courant, die altjjd op de christ.-hist.
haar pjjlen richt.
Een belanörijke kwestie.
Het gaat met het huidige Fransche
ministerie-Clemenceau als met zooveel an
dere regeeringenhoewel het bjj zjjn
optreden al dadeljjk een kort leven werd
voorspeld, big kt het telkens en telkens
sterker, dan de tegenstanders verwachtten.
is FEUILLEION,
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
Zjj had zooveel te doen, er wachtten
haar in dit huis der wonderen eiken dag
zooveel verrassingen, dat ze zich met
vreugde vastklampte aan eiken stroohalm,
die haar zou toestaan in dat huis te
bljjven. Eiken dag ging zjj 's morgens
vroeg naar het bad, zooals men haar ge
last had. En bjj elk nieuw bezoek werden
haar nieuwe wonderen van het water en
het licht geopenbaard. De lichaamsoefe
ningen werden eiken dag veranderd.
Esther leefde in een droomland van bloe
men en licht. Zjj leerden haar zwemmen
en drjjven op het heldere water, en het
scheen hun doel te zjjn om haar in aan
raking te brengen met mooie tooneeltjes
en met mooie voorwerpen. Haar eigen
kamer zag er eiken dag anders uit. Zjj
ontdekte er eiken dag nieuwe bloemen. Het
voedsel, dat zjj kreeg, was bizonder lekker
en goed gekozen. Ze doolde soms uren
lang rond in den rozentuin en genoot van
de droomerige stilte harer groene omge
ving. Een meer absolute rust zou men
zich niet kunnen denken. Ze had geen
Dit is nu weer uitgekomen bjj de
behandeling van het regeerings-voorstel
tot aankoop door den slaat van den
westerspoorweg. Nadat de Kamer het
voorstel had aangenomen, voorspelde man,
dat het in den Senaat niet zoo gemakkelijk
een meerderheid zou halen en sommige le
den der oppositie spitsten zich reeds op een
verwerping, die waarschjjnljjk het aftre
den van heel het ministerie ten gevolge
zou hebben. Donderdag behaalde de re
geering in deD Senaat bjj een der stem
mingen in verband met genoemd voorstel,
een meerderheid van slechts drie stem
men, doch in elk geval was het een
meerderheid en werden de tegenstanders
van het ontwerp verslagen. De strjjd
ging hierbij niet alleen tusschen de voor
standers van staatsexploitatie en die van
particuliere exploitatie, maar ook tus
schen de vrienden van het tegenwoprdig
ministerie en de meer of minder ver
klaarde tegenstanders.
Het ging dan ook niet alleen om den
al of niet aankoop van de Westerspoor
wegen, maar ook om het bestaan van
het ministerie, zooali minister Clemen-
ceau duideljjk deed uükomen en dit
heeft zonder twjjfol een aantal vrienden
van het ministerie, dat voor den voor
gestelden aankoop niet heel veel gevoelde,
doen besluiten ook in deze materie het
Kabinet-Clemenceau te steunen. Nadat
door de rogeeriug aan de tegenstanders
eenige concessies waren gedaan, is het
ontwerp door den Senaat aangenomen
met 155 tegen 118 stemman.
Maar het oncwerp is zoodanig gewjjzigd,
dat die aanneming feiteljjk slechts be-
teekenis heeft als een principiëele goed
keuring der naasting.
De behandeling van het voorstel heeft
echter nog aanleiding gegeven tot een
incident in den Senaat.
Zoowel we hierboven mededeelden be
haalde de regeering Donderdag bjj een
der stemmingen slechts een meerderheid
van drie stemmen.
Welnu, er schjjnt bjj die stemming te
zjjn geknoeid. Zaterdagochtend bemerk
ten 19 senatoren tot hun groote verba
zing, dat het »Journal Officiel" hun na
men onder de niet-stommers had opge
nomen, terwijl zjj in werkeljjkheid vóór
de Regeering en tegen de motie hadden
gestemd. De meerderheid der Regeering
bestond dus niet uit slechts drie, doch
uit niet minder dan twee-en-twintig
stemmen.
Men begrjjpt, dat een zoo ernstig bedrog
de gemoederen der 19, voor het meeren-
deel radicaal-socialistische Senaatsleden
in beweging heeft gebracht. Zaterdag
ochtend is het incident in den Senaat
besproken. De recbterzjjde trachtte de
protesten door rumoer te overstemmen.
Vooral toen de oud-Minister Combes de
tribune betrad om te verklaren, dat zjjn
en zjjner vrienden stembiljetten verdon
keremaand waren, verdubbelde het ge
schreeuw der conservatieven.
Een enquête wordt ingesteld.
Merkwaardig is ook, dat vele leden,
die zich tegen de naasting verzetten,
meer dan één stembiljet in de urn hebben
geworpen. De generaal Mercier, die zich
in de Drtyfus-zaak een zoo treurige ver
maardheid heeft verworven, had niet
minder dan drie biljetten in de bus gedaan.
De Kamer heeft op het oogenblik het
ontwerp-inkomstenbelastiDg in behande
ling en ook dit ontwerp kan het bestaan
van het ministerie ernstig in gevaar
zorgen, behalve die van haar fantaisie.
De dagen kwamen en gingen als de kost
bare oogenblikken van een heerlijken
zomer. Ze was er niets op gesteld om de
roezige drukte der stad te trotseeren, of
schoon de bedienden er haar dikwjjls toe
uitnoodigden.
Zoo nu en dan zag zjj den Moor wel
eens, die haar van uit een hoek van het
voorplein gadesloeg of in de schaduw der
boomen rondsloop. Ze was niet bang van
dien man, maar ze schrikte toch wel van
zjjne tegenwoordigheid en herinnerde
zich dan de omstandigheden, waaronder
zjj voor het eerst zjjn leeljjk gezicht ge
zien had.
Maar niettegenstaande dien man bracht
zjj al haar achternamiddagen door in een
hangmat met een boek in haar hand, en
half luisterend naar do zingende vogels.
Een paar maal doemde Londen en zjjn
onopgesmukte werkeljjkheid voor haar op
in den vorm van Billy. Billy beviel haar
en zjj riep hem dan ook altjjd bjj zich,
terwjjl Mouton, haar poedel, die een
fijneren smaak had, tegen hem bromde
en hem zjjn tanden liet zien.
>Wat doet gjj eigenljjk hier in huis,
Billy, wat is je werk vroeg zjj hem
eens op een dag, terwjjl hjj op het gras
perk voor haar staande, op zjjn nagels
beet.
Billy antwoordde zonder te aarzelen
brengen.
Ook in Engeland heeft de volksverte
genwoordiging een zeer belnngrjjk ont
werp onderhanden, en wel dat betreffende
het verleenen van
ou dbrdomsp^n 8iobnen
aan zeventigjarigen. Volgens het ont
werp zal elk zeventigjarige, die de
laatste jaren niet bedeeld werd en geen
bjj de wet bepaald minimum inkomen
heeft, een pensioen worden verleend van
f 3 'b weeks.
Niettegenstaande den drang van ver
schillende zjjden op haar uitgeoefend
weigeit de regeering het bedrag van dit
pensioen hooger en den leeftjjd waarop
het ^ingaat lager te stellen. Zjj betoogt
dat de uitgaven, die deze pensioenwet
na zich zal slepen, reeds hoog genoeg
zgn.
In één opzicht heeft ze echter een
coneessie gedaan
Door de regeering was voorgesteld
om aan oude lieden, echtparen, bloed
verwanten en anderen, die te zamen
onder een dak leefden, niet het volle
bedrag van het pensioen toe te kennen,
doch daarop korting toe te passen in
dier voege, dat b. v. twee oude echte
lieden niet ieder 5 shillings (f 8) 's weeks
zouden bekomen maar met hun beidjes
op 7 shillings 6 pence (f 4) recht zouden
hebben.
Door den atgevaardigde Barnes der
werklieden-partjj werd evenwel een amen
dement voorgesteld, om deze korting te
laten vervallen, en dit amendement bleek
in zoo goed6 aarde te vallen, dat de
kanselier der schatkist namens de re-
georing verklaarde, dat deze het amende
ment overnam op één voorwaarde
evenwel, n.l. dat men het met zjjn oischen
naar meer hierbjj zon laten, daar de
regeering niet over onbeperkte middelen
beschikt.
Zjjn in Europa de parlementen dus
jjverig bezig met het behandelen van
belangrjjke wetsontwerpen, in Perziö is,
zooalB we reeds meldden, de volksver
tegenwoordiging met geweld uiteen ge
jaagd. Toch schjjnt de Sjah in te zien,
dat het toch beter is de grondwet niet
geheel te vernietigen. Dit zou men ten
minste op kunnen maken uit
Een proclamatii
waarin de beheerscher der Perzen het
volgende zegt
De geheele wereld heeft kunnen zien,
dat tallooze politieke vereenigingen zich
mengden in de administratieve aange
legenheden van het land. Het was de
regeeriDg onmogeljjk geworden, den gang
van de zaken te verzekeren, waarvan die
groepen zich hadden meester gemaakt
en welke zjj naar haar goedvinden meen
den te moeten bespreken en regelen. De
bladen en sprekers hebben, door den steun
dien zjj verleenden aan de politieke ver
eenigingen, den toestand nog ingewikkel
der gemaakt. De teugels van het bewind
waren in de handen van een zeker aantal
intellectueelen en daar ook het Parlement
aan die vereenigingen steun verleende,
bleven al onze pogingen om aan die ver
eenigingen haar plicht te doen begrijpen,
zonder vrucht.
Onze plichten tegenover ons geliefd
volk bewuBt zjjnde, waTeu wij in het be
lang van de openbare veiligheid genood
zaakt de leiders der troebelen gevangen
te nemen, maar het Parlement beschermde
»0, ik ga in het park cricketten.
Dick en ik gaan er iederen avond heen,
behalve als we schoenen moeten poetsen l"
Esther wist wel iets van cricketten af.
•Kunt ge het nog al goed, Billy?"
vroeg zjj
Billy krabde op zjjn hoofd. »lk moeBt
het eigenljjk goed kennen, mopr hot lukt
niet", zei hjj, »Dick kent het zoo goed.
Gisteravond had ik den bal in mjjn zak
gestoken en was naar huis gegaan. Hjj
dacht dat de bal weg was, maar dat waB
niet zóó, weet u. Het was een mooi
werkje voor hem, om er naar te zoeken,
jaffrouw 1"
•Maar dat iB niet eerljjk, Billy. Je
zult nooit een goed cricketter worden, als
je zoo speelt. Vindt mjjnheer het goed,
dat je zoo dikwijls uit bent
•Dat weet ik niet, juffrouw, dat heb ik
hom nog nooit gevraagd. En weet u, daar
voor zou ik naar vreemde landen moeten
gaan. Hjj is immers niet hier, hjj is geen
drie maanden in het jaar hier 1"
•Maar wie past er dan op het hnis,
als hjj weg is
>0, de ouwe dikzak,—Spencer, de
stoward 1"
»En iB er dan niemand dan hjj
•O, ja, er waren ook drie jonge vrou
wen, maar 'die kregen den looppas 1"
•Welke jonge vrouwen, bedoelt ge
Billy, wie waren dat?"
hen en een deel der betrokkenen vluchtte
in het gebouw van de nationale vertegen
woordiging. Zjj wierpen barricaden op
on maakten gebruik van geweren en bom
men tegen het leger.
Daarom hebben wjj het noodig geoor
deeld heden het Parlement te ontbinden
en zonder uitstel nieuwe verkiezingen
uit te schrjjven binnen drie maanden.
TWEEDE KAMER.
Vrjjdag is de oorlogsbegrooting aan
de orde geweest en dat was een kwade
dag voor den Minister van Oorleg, den
generaal Sabron. 't Staat thans zoo goed
als vast, dat deze bewindsman niet heeft
geschroomd de Kamer om den tuin te
leiden toen de aanvrage bjj noodwet van
2200 man extra voor 't big vend gedeelte
in behandeling was. Met bittere scherpte
heeft de heer Patjjn dit optredeD van
den Minister op de kaak gesteld, feiten
op feiten stapelend in een redevoering,
zoo uitnemend en van zooveel hoogen
ernst getuigend, als ze slechts zelden in
het Parlement worden uitgesproken.
De Minister heeft der Kamer geen
klaren wjjn geschonken en opzetteljjk
het debat vertroebeld. Want de generaal
Staal, door zjjn bgzondere kennis van
het onderwerp daartoe bij machte, heeft
in de Eerste Mamer onweerlegbaar aan
getoond, dat de 2200 man alleen noodig
waren om in geval van mobilisatie hand
langersdiensten te verrichten, d. w. z.
stroozakken, jassen, equipementstukkon
aan te sjouwen.
De Kamer was in een valschen waan
gebiacht door een mise en scèae. Het
comité-generaal had achterwege kunnen
big ven. Geen enkel dfefensiegeheim had
met het versjouwen van jassen iets te
maken. Maar het comité-generaal heeft
intusschen in den lande den indruk ge
vestigd, dat deze Minister in 't geheim
slechts kon meededeelen in welk een
desolaten toestand zjjn ambtsvoorgangers
onze defensie hadden gebracht, de nood
wet zou verkondigen, dat hg, Sabron,
het leger met een kloeke daad ging
redden.
De heer Patjjn schepte geen illusies.
De einduitslag zou wel niet anders zjjn
geweest, indien de Kamer volkomen op
de hoogte ware gebracht, maar het land
zou hebben geweten, waarom het ging
en de discussie zou minder over tech
nische militaire quaesties hebben geloo-
pen en meer over de handlangersdiensten.
Het zou alom bekend zjjn geworden, dat
de 4 i/s ton werden weggeworpen om
diensten te verrichten, die, zoo derzelver
noodzakelijkheid gebleken ware, evengoed
door burgers voor minder geld zouden
kunnen gepraesteerd zjjn.
Ten slotte vroeg de heer Patjjn nog
eens uitdrukkelijk Waartoe zijn die 2200
man aangevraagd.
De redevoering heeft diepen indruk
gemaakt. Aan de recbterzjjde schoolden
leden samen om 's Ministers krjjgslist te
bespreken en hoe zjj er tot nog toe mee
inzit, is wel gebleken uit het antwoord
van den heer Duymaer van Twist, die
eenvoudig de vraag verplaatste. Hij be
weerde, dat hjj wel degeljjk wiBt, dat
het »ook" om handlangersdiensten ging.
•Ook" 1 Ja, dat wist iedereen, maar
•uitsluitend"
Billy zou misschien geantwoord heb
ben, maar bjj zag op eens den Moor bet
grasperk oversteken en sloeg op de vlucht,
zonder haar nieuwsgierigheid te bevre
digen.
Toen zjj er later over nadacht, Ter-
beeldde zjj zich, dat zjj het gezicht va*
een van die vrouwen voor het raam had
gezien, op den dag van haar komst. Zjj
maakte er zich echter niet zoo ongerust
meer over, toen zjj zich herinnerde, dat
dr. Xavier over vroegere proefnemingen
en het mislukken ervan, gesproken had.
Ze ging soms stilletjes voor haar spie
gel staan en bekeek zich schuchter, alsof
haar vermetelheid haar angst aanjaagde.
Het gezicht, dat zjj in dien spiegel zag,
werd bjj den dag mooier. Haar wangen
waren weer lichtrose getint. Haar oogen
stonden bizonder helder en ze had een
frissohe teint, op zichzelf al een ding
van groote waarde 1 Als zjj toevallig in
don spiegel keek, dan schrikte zjj dikwjjls
van zichzelf, als van een openbaring van
schoonheid. Was dat de Esther, die zjj
altjjd gekend had
Door welk wonder was er zoo'n ver
andering teweeggebracht Was het alleen
een gevolg ven de weelde en van de
smaakvolle kleediDg Zjj geloofde niet
dat het dat alleen was.
Er verliepen veertien dagen voordat
dr. Xavier thuis kwam. Het was op den
Landbouw, Veeteelt en Visscherij.
Drinkwater.
(Van onzen landbouwk. medewerker.)
Naast goed voedsel voor mensoh en
dier is goed drinkwater van niet minder
belang. Oppervlakkig beschouwd schjjnt
dit niet zoo zeer aannemelgk, maar on
derzoekingen en de ondervinding hebben
voldoende bewezen, dat slecht drinkwa
ter evenveel kwaad aan het menschelgk
lichaam kan doen als voedsel, dat nu
juist niet aan alle eischen voldoet. Men
heeft daarom in de laatste jaren getracht
overal goed drinkwater te bekomen, waar
men vroeger zich moest behelpen met
een vloeistof, die den naam van drink
water niet mocht dragen. In groote ste
den moest men zich tevreden stellen met
water uit rivieren en kanalen, dat natuur
lijk door allerlei stoffen verontreinigd is.
Thans heeft men er leidingen aangebracht,
die volkomen zuiver water aanvoeren.
Het wordt opgevangen in duinen of op
andere zandachtige plaatsen, waardoor
het gefiltreerd wordt en dus ontdaan van
schadelijke stoffen. Ook Norton-pompen
leveren goed drinkwater, als ze geslagen
zijn in aardlagen, waarin aderen getrof
fen werden, die drinkbaar water aan
voeren.
Goed water moet kleur-, reuk- en sma
keloos zjjn* Vergeljjkt men sommig drink
water met deze eischen, dan zal men
zich kunnen overtuigen, dat het daaraan
niet altjjd voldoet. Hoe meer het water
in aanraking komt met oplosbare on
reine stoffen, hoe slechter het is als
drinkwater. Vandaar dat slootwater en
water in putten, die dicht gelegen zjjn
bjj beerputten, mestvaalten en vuilnis-
hoopen, onmogeljjk goed kan zjjn. Als
men weet wat daarin te vinden is, zal
men zich daarover niet verwonderen.
Beziet men een druppel slootwater door
een microscoop, dan ljjkt hjj wel een
wereld in het klein van allerlei diertjes
en plantaardige stoffen, die met het bloote
oog geheel onzichtbaar zjjn. Zelfs in
Bcbjjnbaar zuiver water komen ze nog
voor, doch zjjn daarnic grootendeels weg
te nemen door het water te filtreeren of
te koken. Om water te verkrjjgen, zóó
zuiver, dat er geen de minste vreemde
stoffen meer in voorkomen, moet het
worden gedistilleerd, dat islaten ver
dampen en den damp weer door afkoe
ling tot water doen overgaan. Zulk water
zou echter voor dageljjksch gebruik niet
in voldoende hoeveelheid vooihanden
kunnen zjjn en zou ook als drinkwater
niet to prefereeren zijn boven gefiltreerd.
De gevolgen van het drinken van
slecht water zjjn genoeg bekend. Vele
besmetteljjke ziekten, zelfs cholera en
pest, worden er aan toegeschreven.
Sedert de wetenschap zich met deze
volkszaak is gaan bemoeien, komen
die ziekten minder meer voor en
waar ze zioh nog vertoonen, in geringer
mate.
Beschouwden we tot hiertoe het water
als drank voor den mensch, ook voor
het vee is het volstrekt niet onverschil
lig wat het te drinken krijgt. Als men
bedenkt, dat het zich soms tevreden
moet stellen met water uit verontreinigde
slooten, putten en moerassen, dan ligt
het voor de hand, dat ook zjj de na-
deelige gevolgen daarvan moeten onder
vinden. Zoo worden ingewands-wormen
er aan toegeschreven die ontstaan uit
avond van den vijftienden dag dat Esther
iets van zjjn thuiskomst merkte en dat
op een wjjze, die haar deed schrikken
en haar verbaasde. Het had dien morgen
geregend en tegen zes uur had er een
hevig on weder gewoed. Het gevolg van
die drukkende hitte was een zenuw
hoofdpijn, zooals ze dikwijls vroeger had,
en dus ging Esther vroeg naar bed en sliep
een tjjdlang rustig. Toen ze wakker werd
verbeeldde zjj zich dat het ongeveer
middernacht was, want de maan scheen
helder en haar licht viel op de boomen
in den tuin. Esther zou wel weer zjjn
gaan slapen en begon ook half in te
iluimeren, toen zjj in de verte een ge
mompel van stemmen hoorde, evenals
van monniken, die een mis opzeggen. Op
eens verhief xich een woeste, vreemde
melodie, gevolgd door eenige scherpe
keelklanken, die weer plaats maakten
voor de zachtere muziek. Esther, die
dacht dat dr. Xavier nog van huis was
en dat er niemand in huis was, behalve
de bedienden, ging on middel ljjk overeind
zitten, toen ie dat zingen hoorde en
luisterde verbaasd totdat de laatste tonen
in de nachtelgke stilte weggestorven
waren.
(Wordt vervolgd).