N\ 73 1908.
Dinsdag 23 Juni,
95""' jaargang,
00 uitgav® 4«s«r Oour&nt geschiedt Maandag-, Woencdag- on Vrpdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
P: jjc por kwaiUal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco,
Afzonderlijke aommers 5 cent.
1 Inzending wanyiidtfsrtentEin vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
COURANT.
De prjjs der gewone advortentiën is van 'x -5 regels 50 eont, elkon rogol meer 10 et.
bi directe opgaaf van driomaal plaatsing derzolfdo advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels i 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „G-oesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Zij die zich met 1 Juli a s
op dit blad abonneereu, ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
VERMOLMDE PALEN.
♦Vermolmde palen" is de titel van een
vlugschriftje, uitgegeven door don hier
niet geheel onbekenden M. H. A. van
der Valk, ex-predikant bp de Ned. Herv.
Gemeente. In dat boekje verdedigt hp
zich tegen de uitzetting uit zpn ambt,
althans hp beproeft dit. De handelingen
van dezen, toch eenigszins wonderlijken
predikant, worden hierin als volmaakt
goed, ja zelfs vei heven voorgesteld.
Aan een voldoend gevoel van eigen
waarde en zelfwaardeering mangelt het
den heer v. d. V. geenszins. Zoo ver
haalt hp met beminnelijke bescheidenheid
dat men hem noemde »de Koning van
Oud-Beperland" en »de Afgod der Ned.
Herv. Gemeente" aldaar 1 >En nooit be
hoefde ik over mpn gehoor te klagen,
want het was altoos stampvol" enz. enz.
Dan komt er nog oen relaas over zjjo
echtscheiding, over de lasterlijke geruch
ten, betreffende zpn verhouding tot »een
edel, schoon en jeugdig meisje" van welke
ongeoorloofde verhouding niets waar was,
maar omdat meergenoemd edel, schoon
en jeugdig meisje door ds vpanden des
heeren v. d. Valk zoo giuwelpk belasterd
werd, heeft hp haar na zpn echtschei
ding edelmoedig gehuwd.
We zouden van dit boekje met zpn
komiichen inhoud niet gerept hebben als
de vroegere predikant (tegenwoordig
detective) niets anders gedaan had, dan
pogingen om zpn besmeurd blazoen schoon
te poetsen. Echter begaat hp er een zoo
vierkant-brutaal plagiaat iD, dat we daar
op toch even willen wpzen.
Op bladzpde 10 van dat geschriftje
lezen we ♦Helaas, dat men andore mid
delen te baat nam om mij onmogelpk te
maken, n.l. de laster. In één mijner pre
dikatiën opgenomen in de >Drie Kruisen"
heb ik er op blz. 146 terecht van gezegd
Dan volgt een citaat uit de preek van
dezen predikant die niet van hem is.
De preek, voor zoover deze in ♦Ver
molmde palen" is opgenomen, is woorde
lijk en letterljjk gekaapt uit de Specta
toriale Vertoogen van dr. L. Knappert.
Niet één letter is anders en de heer
v. d. V. mocht dus niet spreken van
mijn predikatiën en ik heb er van gazegd,
doch had bebooren te schrijven zooals
dr. Knappert in zpn Spectatoriale Ver
toogen zegt.
Zoo'n gedurfde letterdieverij is toch
wel wat verdacht voor iemand, die zich
afschildert als een vervolgde engel en we
zouden den heer v. d. V. wel willen raden
om in zpn nieuwbegonnen detective loop
baan wat meer rekening te houden met
de algemeen geldende begrippen over
eerlijkheid.
Hp zou anders mogelpk last kunnen
krpgen van zpn huidige collega's.
Buitenland.
De Marokko-interpellatie.
Ernstige woorden heeft de socialistische
afgevaardigde Janrès in de Fransche
Kamer doen hooren, toen hp bp het
Marokko-debat aan het woord kwam en
der regeering gebrek aan doorzicht en
onvoorzichtigheid verweet en waarscbn-
is FËUILÏÏIOF-
JDr XAVIER.
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
Esther had feitelijk nog nooit ja gezegd
maar ie was niet moedig genoeg om het
geluk harer vriendin te verstoren en zp
begon nu in to zien, dat haar ja of neen
er eigenljjk niet veel toe deed en dat
deze menschen haar toestemming als reeds
gegeven beschouwden. Toen dr. Xavier
dan ook een uur later het boudoir bin
nenkwam, ging hp dadelpk naar haar toe
en bedankte haar voor hetgeen zp nooit
beloofd had.
♦Mpn zuster heeft mp van avond leer
gelukkig gemaakt", zei hp, terwpl hp
zpn hand op Esther's schouder legde en
niet veel meer dan fluisterend sprak. »Ik
wist dat ik een vriendinnetje en een
kameraad gevonden bad, maar ik wilde
graag, dat ze het mp zelve zei. We zullen
morgenochtend aan ons werk beginnen
ik hoop dat gjj het nooit vergeten zult,
camarade."
Esther wist bjjna niet wat ze hem non
antwoorden. Zpn gezicht was buitenge-
wend klonk zpn stem, toen hp voorspelde,
dat de nu gevolgde politiek tot allerlei
ellenden zal leiden. De Kamerleden luiB-
terdon met aandacht en Janrès' woorden
blaken we. indrnk te maken,maar Frank
rijk hooft zich na eenmaal in het wes
pennest gewaagden kan zonder zpn aan
zien te schaden zich niet terug trekken.
Het gebrek aan doorzicht, aldus Jaurèg,
blpkt ten duidelijkst® hieruit, dat Frank-
rjjk in Marokko partp kiest voor den
oorspronkelijken sultan, Abd-el-Aziz,
terwpl op het oogenblik feitelijk de macht
berust bp diens broeder, Moelai Hafid,
en de regeering had moeten voorzien,
dat het zoo ver zou komen.
De minister van buitenlandsche zaken,
Pichon, voelde zich onder de rode van
Jaurès niets op zpn gemak en liet zich
zelfs verleiden tot een heftige interruptie.
Nadat Jaurds gesproken had, was aan
den minister de lastige taak de gevolgde
politiek goed te praten.
Ten opzichte van het partp kiezen
voor Abd-el-Aziz, verklaarde hp, dat de
regeering niet anders had kunnen hande
len. Abd-el-Aziz toch was de man, die
de acte van Algeciras mede goedkeurde.
Die heele Marokko-quaestie zon, hoewel
onaangenaam voor Frankrpk, niet zoo
veel te beteekenen hebben, au Duitsch-
land niet steeds loerend toezag op de
handelingen der republiek. Misschien
echter, dat er nog een goede oplossing
gevonden wordt, en wel deze: de mogend
heden zoudeD nog eens een conferentie
bp een roepen en daar daar dan besluiten
Moelai Hafid te erkennen. Voor Abd-el-
Aziz zou dit natuurlijk niet aangenaam
zpn, maar het resultaat zou wezen, dat
Frankrpk samen zou kunnen werken met
een sultan, die werkelpk eenige macht
bezit.
Op de mogelpkheid van een dergelpke
conferentie wordt gewezen in een tele
gram uit Berlpn aan een Fransch blad.
Het is begrppelpk, dat de verschillende
bladen nog steeds voortgaan lange com
mentaren te leveren over de verhouding
tus8chen Frankrpk en Duitschland in
verband met Marokko en de rede van
keizer Wilhelm, die volgens oen Dnitsch
officieus blad, geheel verkeerd is weer
gegeven.
In elk goval hebben de laatste dagen
de journalisten weer stof genoeg gehad
om te handelen. De Italiaansche journa
listen gaan nog verder, die werpen zelfs
stof op en hebben de laatste dagen de
belangstelling van heel de wereld door
Het incident in de Italiaansche
Kamer,
waarvan we reeds melding maakten.
De toedracht des zaak was als volgt
De afgevaardigde Santini had zich reeds
lang geërgerd aan het blad Asino, dat
telkens overal in Rome caricatnren van
den Paus doet aanplakken en Woensdag
vroeg hp de regeering, of deze dit niet
verhinderen kon. De minister van justitie
antwoordde, dat bp er machteloos tegen
stond, daar wel telkens vervolgingen
waren ingesteld, maar steeds de rechtbank
een vrijsprekend vonnis had gevold. San
tini voer daarop uit tegen zekere pers
manieren en viel daarbp den afgevaardigde
Barzilai, tevens voorzitter der persver-
eeniging aan.
Donderdag kwam Barzilai hiertegen
op en Santini zocht daarop allerlei uit
vluchten. Gedurende deze discussie ont
stond in de zaal en op de perstribune
een ontzettend lawaai en Santini, zich
woon bleek, en er waren donkere kringen
om zpne doordringende oogen. Zp ver
onderstelde dat hp veel geleden had in
de weinige uren, die er verloopen waren
sedert zpne thuiskomst en had dan ook
niet den moed om hem onvriendelijk te
antwoorden. Zp was trouwens al besloten
om in het huis te blpven, waar men haar
zoo vriendeljjk behandelde en ze zei ook
niets dan♦Ik geloof het niet of liever
ik heb er veel vertrouwen in. U zult in
mij een volgzame leerling vinden. Ik zou
nooit kunnen vergeten, wat ge voor mp
gedaan hebt."
♦Dan moet ge onmiddellijk vergeten",
antwoordde hp. »Dat is mpn eerste order.
Ik heb een gunst ontvangen, ik moet
zeggen, »ik dank u." We zullen er niet
meer over spreken. De piano open
zing mp iets voor kleine camarade, ik
hoor nw stem zoo graag."
Esther ging gehoorzaam naar do piano
en terwpl zp zong, merkte zp, dat haar
gastheer op de sofa neerviel, en zpn oogen
sloot, als iemand, die rust tracht te vinden.
Langzamerhand begonnen zp allen moe
te worden en toen het elf uur sloeg, was
zelfs Julia bereid om naar bed te gaan.
Ondanks haar nieuwe angsten, ondanks
de geheimzinnige onbekende toekomst,
die op haar loerde, sliep Esther rustig
en zonder te droomen en werd eerst wak-
niet meer meestor, riep den journalisten
toe ♦Jullie zpn lafaards De president
liet daarop de zitting schorsen en de
journalisten besloten het werk te staken.
De zaak is nu echter al weder uit de
wereld, doordat de president der Kamer
een deputatie der jocun&listen ontving,
aan wie hp uit naam der Kamer veront
schuldigingen aanbood. Het Italiaansche
volk zal dus niet verstoken blpvon van
Kamerverslagen.
Voor het oogenblik is nu de volle aan
dacht gevestigd op de
staking van boerenarbeiders
in de omstreken van Parma. Weken ge
leden reeds maakten we melding van deze
staking, die nog steeds voortduurt, maar
nu plotseling een ernstiger karakter heeft
gekregen. De werkgevers lieten namelpk
een groot aantal losse arbeiders over
komen, opdat de oogst toch zou kunnen
worden binnengehaald. Bp wjjze van
tegenmaatregel is nu in de «tad Parma
de algemeene staking afgekondigd. De
regeering heeft uitgebreide maatregelen
ter verzekering van de orde genomen
en dat deze noodig waren, bleek reeds
Zaterdagavond. Tro®pen arbeiders wilden
de winkelierB dwingen hun winkels te
sluiten. Toen de gewapend® macht optrad,
werd deze begroet met eon hagel van
steenen. Van de daken der huizen werd
geworpen met potten en meubelen, maar
toch bleven politie en soldaten meester
van het terrein, zonder dat met scherp
werd geschoten. Een groot aantal arres
taties werden gedaan. De stad is 's avonds
door de algemeene staking gedeeltelijk
in het duister gehuld. Van een der torens
wordt met zoeklicht gewerkt om ook de
daken der stad in het oog te kunnen
houden.
In de Kamer werden Zaterdag der
regeering vragen gesteld over den toestand
te Parma en in haar antwoord zeide de
regeoring onder bpna algemeene instem
ming der afgevaardigden, krachtige maat
regelen tot handhaving der orde toe.
Koloniën.
Gisting in lndié. De correspondent
van de N. R. Ct. te Batavia seinde
Zaterdag
Gisteren is het station Kajoe Tanam
aangevallen. De aanval werd afgeslagen
de bevolking kreeg daarbp zes dooden
en twee gewonden. Thans houdt een
detachement uit Padang het station
bezet.
Padang Pandjang wordt bedreigd door
uit het Zuiden optrekkende opstande
lingen. Een patrouille onder luitenant
Baptist moest voor de overmacht terug
trekken. Na onmiddellpk versterkt te
zpn werd weer uitgerukt. Uit Fort de
Koek is versterking gezonden. (Deze
laatste zin is niet duideljjk in het tele
gram. Red). Daar is het rustig. Dehoofden
zijn het gebergte in gevlucht.
Het bestuurshoofd van Priaman heeft
een stoomschip verzocht om de Euro-
peeBche gezinnen af te halen.
Tapan en Indrapoera zpn grooten-
deels afgebrand, men vermoedt tenge
volge van brandstichting.
De N. R. Ct. teekent hierbp aan
Zooals meer het geval is bp het be
gin van dergelpke onlusten, treden de
opstandelingen driest op. Zp zpn nog
de aanvallers, die denken met het blanke
wapen wel onze troepen overhoop te
ker door de stralen der morgenzen. Haar
eerste gedachte, toen ze wakker werd, was
een gevoel van verademing, dat haar
slaap niet verstoord was geworden door
griezelige voorstellingen.
28 kleedde zich op haa- gemak aan,
wel wetend, dat zp bp tjjdb op was. Haar
werk zou na het ontbijt beginnen en hefc
gevoel, dat er nu geen sprake was van
uitstel, had haar vroeger wakker doen
worden. In den tuin waren de knechts
bezig om de rozenblaren te verzamelen
en de grasperken te begieten. Esther
begOD er zich over te verbazen, hoeveel
bedienden er wel in huis waren en was
nog bezig bezit met haar berekening, toen
er aan de deur geklopt werd. Zp dacht
dat het de kamenier was en zei >binnen".
Er .werd echter geen gevolg gegeven aan
die uitnoodiging en toen er nog eens ge
klopt werd, liep zp snel naar de deur
en deed haar zelf open. »Wie is daar
vroeg zp.
♦Senorita het bad is geroed Bp den
eersten blik onderscheidde zp een wit
gewaad en de doordringende zwarte oogen
van oen vreemdeling, de bruine hand en
de glimmende witte tanden van een Ara
bier. Zp wist dat ze dien man wel eens
meer gezien had. Zpn blik had haar
gadegeslagen terwpl zp Bliep.
Zp herkende heel duidelijk het lang-
kunnen steken. Is de troep, die zulk een
aanval heeft te doorstaan, behoorlijk in
de hand, dan hebben de aanvallers weinig
kans van slsgen het gevolg is voor hen
doorgaans, dat zp aanzienlijk gedund
het terrein moeten verlaten. Is do troep
echter om de een of andere roden aan
een paniek ten prooi, dan verandert de
zaak belangrijk in ons nadeel.
Landbouw, Veeteelt en Visscherij.
Voor aardappelentelers.
De directeur van het Instituut voor
phytopathologie, dr. J. Ritzema Bos, deelt
het volgende mede
Aangezien de oogst van de vroege
aardappelen weldra een aanvang zal
nemen, schpnt het mp gewenscht, de
aandacht van allen, die aardappelen telen,
op het volgende te vestigen.
In het vorige jaar heeft eene nieuwe
ziekte in de aardappelen, de zoogenaamde
krulziekte", eene groote uitbreiding er
langd. De door deze ziekte aangetaste
planten blpven klein en hebben gevouwen
ot gekroesde bladeren en soms ook ge
keesde bladstelen. Dergelpke planten
geven vaak geen of weinig opbrengst.
Wanneer echter de aardappelplanten
slechts in geringe mate zpn aangetast,
dan leveren zp nog een aantal aard
appelen op, maar deze zpn klein. Voor
zoover zij nu onder het »kriel" gerang
schikt worden, gebruikt men ze niet als
poters, maar wèl worden de poters voor
't volgende jaar uit de middelmatig kleiüe
aardappelen van den oogst genomen en
juist ook daaronder bevinden zich
wanneer zich 't vorig jaar de ziekte op
het terrein voordeed vele knollen, af
komstig van krulzieke aardappelen. En
nu is het een feit, dat uit pootgood, af
komstig van zieke planten, weer zieke
planten ontstaan, en wel planten, welke
gewoonlpk veel sterker zpn aangetast
dan die van het vorige geslacht. Daar
door is er veel kans dat de kwaal jaar
op jaar verergert.
Daarom raad ik allen aardappeltelers
af, bp den oogst eenvoudig alle planten
volgens de beurt te rooien, de gerooido
aardappelen bp elkaar te doen, en later
die, welke bepaalde afmetingen hebben,
hetzp met de hand, hetzp machinaal te
sorteere®, om ze als poten te gebruiken.
Neen, men zoeke op het veld een aan
tal planten uit, die er flink gezond uitzien,
en duide deze aan door er een stok bij
te steken. Als de oogsttijd gekomen is,
oogstte men de aardappelen van dezo
aangeduide planten apart, en neme daaruit
zpne poters.
Wanneer men aldus reeds tijdig zpn
voorzorgen neemt, kan men zich latei
veel teleurstelling besparen.
Gemengd nieuws.
Kinderlijkje. Een dienstmaagd te
Zierikzee liet een akertje in een welput
vallen. Een droogstok werd van den zolder
gehaald om het akertje er uit te halen.
In plaats echter van het akertje, kwam
er een kinderlijkje te voorschijn, dat on
middelpk omhoog werd geheschen.
Een dienstmaagd, die vroeger ter plaatse
gediend en tegen wie nu Bterke vermoe
dens gerezen waren, in de maand April
heimelijk bevallen te zpn, werd door de
politie aangehouden en heeft voor den
commissaris het feit harer bevalling be-
werpige gezicht en de gebronsde gelaats
kleur en zp herkende hem met een ge
voel van angst, waaraan ze geen uiting
durfde te geven. Haar hart klopte snel
en het was alsof alles om haar heen
draaide, terwpl zp zei»Wat bedoelt
ge, wat wilt ge van mp
Het was alsof die zwpgende, dreigende
figuur haar met een blik verslond. Naar
mate zp achteruit week, kwam hij dichter
bij, Esther was in haar geheele leven
nog nooit zoo octsteld geweest.
♦Het bad is klaar, senorita. Ik ben
Ynsuf, de bediende van zpne Excellentie.
Het meisje zit te ontbpten, daarom kom
ik het u zeggen. Wees zoo goed mp te
volgen".
Een oogenblik lang bewoog Esther
zich niet en zti niets Waarom had die
man het gewaagd den vorigen nacht
haar kamer te betreden, vroeg zp zich
zelve af. Waarom bad dr. Xavier het
toegestaan Zij was boos, overbluft en
niet weinig ontsteld. Haar eerste idee
was, dat zp het huis onmiddellpk wilde
verlaten, het ontvluchten, omdat er ge
varen dreigden, die zp hot recht niet
had onder de oogen te zien. Maar dan
kwam haar eenvoudige, vrouwelpke logi
ca haar te hulp.
Waarom zou zp dien man niet uit-
hooren
kond, maar verklaard, dat het kind, een
meisje, levenloos ter wereld kwam.
Door een vliegje l Vrijdagavond kreeg
nabjj hot fort Bussemdam (gem. Uitgeest)
een wielrijder een vliegje iu 'toog. Dit
willende verwpderon raakte hij het beheer
over zpn fiets kwijt, viol en brak een been.
Aanklacht. De heer M., directeur
van do Bergen-op-Zoomsche gemeente-
waterleiding, heeft een aanklacht inge
diend tegen den uitgever van het te Ber-
gen-op-Zoom verschijnende katholieke
nieuwsblad De Zoom.
In bet nummer van Zondag jl. was nl.
een vage aanduiding gegeven omtreBt het
genieten van provisie bp de levering
van materialen ten dienste der water
leiding.
Rare connectiën. Een hoofdinspec
teur van politie te 's-Gravenhage stond
in connectie met eon Duitsche vrouw,
die 25 dezer voor do Haagscho rechtbank
zal terechtstaan zjj moet intusscben
reeds verdwenen zpn wegens koppela
rij. Nadat hem door zpn superieuren
verzocht was, deze relatie te verbreken,
is gebleken, dat hp zich toch nog ge
regeld in het bewuste huis heeft opge
houden, Daar er redenen waren om aan
te nemen, dat hij bekend moest zpn met
de feiten, waarvoor de Trouw nu zal
terechtstaan, is hom aangezegd, dat hem
ontslag zou worden gegeven, indion hp
het niet vroeg. Daarop heeft, hp een aan
vrage om ontslag ingediend, doch tot
dusver is daarop nog geen beschikking
genomen.
Wij vernamen nog, dat een der raads
leden voornemens zon zjjn deze aange
legenheid bp de eerstvolgende begrooting
ter sprake te brengen.
Uit den Bredaschen gemeenteraad.
Zelden was de belangstelling voor het
bpwonen eener gemeenteraadszitting te
Breda zoo groot als Zaterdag het geval
geweeBt is, oene belangstelling die haar
oorzaak vond in het zitting nemen als
Raadslid van den heer dr. J. A. H. van
den Brink, den bekenden ex-priester-
socialist.
Het was op de publieke tribune nogal
rumoerig, zoodat de voorzitter van den
Raad moest waarschuwen om bp toeneming
daarvan deze te zullen doen ontruimen.
Na binnengeleid te zijn, verklaarde
de heer Van den Brink op de desbetref
fende, door den Voorzitter gedane vraag,
de belofte te willen afleggen. Toen dit
gedaan was wenschte de voorzitter hem
geluk met het vertrouwen dat de kiezers
in hem gesteld hadden en vertrouwde
dat de geruime tjjd die tusBchon de
verkiezing en het zitting nemen verloopen
was, door den heer Van den Brink
benuttigd zou wezen om de gemeente
belangen te bestudeeren, niet die van
eene enkele klasse maar van de geheele
Het bloedbad te Ekatarinoslaw.'Voor
een paar weken kwam officieel uit Rus
land het bericht, dat de gevangenen te
Ekaterinoslaw een poging tot vluchten
hadden begaan, dat de gevangeniswacht
daarbp van vuurwapenen had gebruik
gemaakt, en dat daarbp 40 personen
gedood en 55 gewond werden. Do czaar
liet den garnizoenscommandant en den
commandant der gevangeniswacht dank
betuigen voor het flinke optreden.
Uit de mededeelingen, die thans door
de leden der Doema worden gepubliceerd,
welke een nauwkeurig onderzoek naar
♦Ik heb je al eens gezien," zei zp.
♦Gp zpt den vorigen nacht hier ge
weest. Waarom hebt ge u die vrpheid
veroorloofd
De Moor glimlachte m®t zpn geheele
bronzen gezicht. »Wees maar niet bang
Senorita. Ik bon een heel oude man. Ik
heb een massa vrouwen in Marokko.
Zpne Excellentie wilde dat u slapen zou,
de oude Ynsut moet gehoorzamen. Hp
steekt de slaaplamp aan. Hp maakt het
bad aan, Senorita. Volg hem, dan zal
hp u wpzen, waar het is 1"
Het was eon onsamenhangend ver
haal, maar Esthers moed begon toch
weer te herleven. Die Moor was werke
lpk een zeer oad man. Esther herinnerde
zich het maanlicht, dat op haar geval
len was, terwpl ze sliep. Zp achtte het
heel natuurlijk, dat dr. Xavier zonder
linge helpers had. En hp zou niet
iemand in zpn dienst nemen, dien hp
niet kon vertrouwen. Zp besloot hem
de geheele geschiedenis te vertallon, zoo
dra zp hem sprak.
♦Is het op bevel van dr. Xavier, dat
ik nu een bad moet gaan nemen vroeg
zp, vastbesloten om niets van haar angst
te laten merken.
Do Moor knikte en ging haar voor
door den gang.
Wordt vervolgd
