N'. 72 1908 Zaterdag 20 Juni. 95sle jaargang. De niigtivn inzat Donrast gotchiodt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjji per kwartaal, in Gons 0,73, buiton Goes, franco, Afzonderlijke aommoij 5 oent. Inzending mt[|ndvtr1eirtiln «dor 8 urm esp den dap dar uitgave. De prjji der gowone udvertenlitfn ii van 1 -5 regel» 50 cent, eiken regel meer 10 et. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji slecht» tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjk»- en doodberichten en de daarop betrokking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regel» 1,berekend. Bewijsnummer» 5 cent. Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „(Joesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans. (JOESCHE COURANT. Bij dit no. bahoort een bijvoegsel. Zij die zich met 1 Juli a. s. op dit blad abonneeren, ontvan gen de tot dien datum verschij nende nummers gratis. Een groot Kloetingenaar. Voor onzen verheven landgenoot Spi noza zjjn theorie der hartstochten had bepeinsd, was 't in geen menschenhoofd opgekomen of 't mogeljjk zon zjjn een aan wetten gebonden theorie te constru- eoren over de menscheljjke passies. Dat waren, dacht men, verschijnselen, waarop gsei peil te trekken was, die aan alle regelen ontsnapten. Toea kwam Spinoza, de machtige, groote denker en schreef zjjn >Ethica", waarin hjj zegt>Tot heden toe heeft mei de «hartstochten der menschen geacht als «onberekenbare dingen, als lacunes, doch «ik zal ze behandelen alsof ik sprak over «punten, ljjnen en vlakken in de wis- «kunde". Dat dead hjj met zjjn wonderbaar fijn vernuft, zjjn helderen geest. Was het gebied der hartstochten een moeieljjk, onvast en onbekeid terrein er was een ander gebied zoo absoluut zonder eenig punt van uitgang, zoo ge heel zonder hou-vast, dat men er eenvou dig niet aan dacht daarop onderzoekingen te doen of pogingen deed om wetten te ontdekken. Dat nog lastiger terrein was, de mete orologie. Wie kon iets met stelligheid vaststellen omtrent het weer Wie wist iets over de wetten, waaraan de winden gehoorzaamden, waaraan de regen zich onderwierp Er waren genoeg «kenners" en «voor spellers", or waren ook m86r dan ge noeg «teekenen", waaruit die kenners hun weervoorspellingen trokken, maar dat was wat in een bekend liedje genoemd werdt Allemaal larie en anders niet. Elke schjjn van wetenschappelijkheid of vertrouwen gevende afleiding ontbrak. Daar kwam een andere vernuftige denker en zeide als SpinozaWat niet aan wetten gehoorzaamt kan ik niet be- studeeren, want studeeren is zoeken naar die wetten. Als ik het weer bestudeeren wil, moet ik een wet zoeken. Een wet op het weer. 't Leek onmo- goljjk, maar toch vond deze energieke man er een. 't Was deze Op het noordel jjk halfrond draaien de luchtdeeltjes om de plaats v n kleinste lucht druk (depressie) en wei tegen zon (tegen de richting van de h o r 1 o g e w jj z e r szoo men nu naar het punt van laagsten drnk ziet dan zalde wind rechthoekig op de ge- z i c h t b r i o h t i n g van de lin kerhand moeten komen." Deze man was Bups Ballot en de wet is bekend als de Wet van Bups Ballot. Bekend in ons laad en gansch Europa, Amerika en in alle landen waar bescha ving woont. Bups Ballot is een landgenoot, wiens naam wereldvermaard is geworden als de stichter van een nieuwe wetenschap, de meteorologie. Die een nieuw veld van studie heeft aangewezen en de be- i4 FEUILLE1 OH; Dr XAVIER. Naar het Engelsch van MAX PEMBERTON. Van den anderen kant van het bin* nenplein drongen stemmen tot haar door het was voornamelpk de stem van Fran cisco Xavier, die zich nu eens verhief tot een woedende orkaan, om dan weer weg te sterven tot een angstaanjagende stilte, [n den tuin vielen lange schaduwen en Esther's gedachten gipgen nu hier dan daar heennu eens naar het rozen- prieeltje, waarin zjj zou mogen droomen en leven, als zjj het wilde, dan weer naar de oogenblikkelpke keuze, die zjj moest doen en vandaar naar den vreem deling, die in het rjjtuig tegen haar ge sproken had. Zjj had niet veel mannen ontmoet in haar aan gebeurtenissen zoo arm leven, maar deze man zou zjj haar heele leven niet vergeten. Het was niet alleen een quaestie van een knap uiterljjk hp was zoo geheel anders als alle andere mannen, die zei kende. Zjjn deftige ma nieren, zjjn kalm optreden, zjjn vriendeljjk peinzend gezicht waren voor goed in haar geheugen gegrift. Zjj wist dat ze elk woord, dat hjj gesproken had, zou studeering daarvan mogeljjk gemaakt, een wetenschap die dagelpks nog tot nieuwe ontdekkingen leidt. De uitvinder van de aeroklinoscoop, de schrpver van overal geraadpleegde werken, de ont werper van het systeem voor weerkundige observatie's en meteorologische stations. Mogen de Nederlanders trotsch op hen zjjn als landgenoot,^ de bewoners van Kioetinge kuünen hem noemen als dorps genoot. Christophorus Henricus Diderieus Buys Ballot werdt den lOen October 1817 te Kioetinge, waar zjjn vadtr predikant was, geboren, in het huis thans bewoond dooi den heer C. Dagevos. Maar niets wjjst aan dat daar een der vermnardste geleerden uit den lateren tjjd het levenslicht aan schouwde. Als vreemdelingen dat aardig dorpje bezoeken en zjj vragen naar het huis, waar Buys Ballot zjjn jeugdjaren doorbracht, dan hebben zjj weinig kans iemand te entmoeten, die hun inlichtingen kan geven. Kioetinge heeft zjjn grooten zoon ver waarloosd, niet geëerd, zooals hjj dat ver diende. Niets is er op het dorp dai aan hem herinnert. Geen borstbeeld, geen gedenksteen zelfs in zjjn buis. Zou het niet tjjd worden dat die ge meente dit verzuim herstelt Zouden niet eenige Kloetingenaars zich met elkaar in verbinding willen stellen en eeD com missie vormen tot oprichting van een borstbeeld, of althans het inbrengen van een gedenksteen aan het geboortehuis van den overal, behalve in zijn eigen dorp, terecht hoog gewerden man Wie in den Haag wandelt over de Paviljoensgracht, vindt daar een standbeeld voor Spuoza en een gedenksteen in het huis, waar hij eeiige jaren woonde. Wie in Kioetinge zoekt naar eenig bewjjs dat het nageslacht de groote verdiensten van Bups Ballot kent en waardeert hp zoekt tevergeefs. Moge dit spoedig anders zjjn. Buitenland. Een belangrijk debat. De dag van heden is in Frankrjjk een dag van beteekenis door de debatten, die gevoerd worden in de Kamer en feiteljjk zullen deze debateen niet alleen van belang zjjn voor de republiek zelve, maar ook voor alle andere Europeesche landen. Een hall dozjjn afgevaardigden heeft zich opgegeven om te spreken over de oneindige kwestie, die door de woorden van den Duitschen keizer, waarover we in ons vorig nummer schreven, weer nieuwe belangstelling wekt. Het Marokko-debat zal ongetwjjfeld weder de publieke tribunes doen kraken van het groot aantal belangstellenden eD Fransche en andere journalisten zullen de gesproken woorden naar alle hoeken der wereld seinen. Wat zal de regeering mededeelen Ziedaar de groote vraag. Een vriend van den minister van Buitenlandsche Zaken Pichon, heeft het volgende medegedeeld aan een persman Pichon zal zich met groote voorzich tigheid en terughouding uitspreken, want de regeering is er van overtuigd, dat de toestand in Marokko zeer ingewikkeld en dat een voor Frankrjjk niet ongunstige oplossing slechts mogeljjk is, wanneer dit land iedere verzoeking weet te weer staan om een stap te doen, welke het kunnen herhalen. Zjj zag hem weer voor zich, met zjjn elboog leunend op den rand van het rjjtuig, zjjn donkere oogen, waarmee hjj haar onderzoekend aankeek en dat onbescbrjjfeljjke iets dat de eerste schakel in de ketting der genegenheid eener vrouw is, ze hoopte dat het niet door een of ander geboorterecht was, dat hjj aldus beslag had gelegd op haar geheugen. Zjj wiBt dat hjj haar al wel vergeten zou hebben, zelfs als hjj een oogenblik aan haar gedacht bad, en dit bekende zjj aan Mouton maar niet zonder een beetje bedroefd er over te zjjn. «Wij zijn niets, lieveling wjj moeten ons brood verdienen en wjj moeten onzen plicht doen". Mouton drukte zjjn ruige snuit tegen haar gezicht aan. Zjj bleven samen zitten kjjken, naar de invallende schemering en terwjjl zjj er over nadacht, drong het op eens tot haar door, dat, als zjj in dat huis bleef, zjj den prins van Cadi mis schien zou weerzien. Dr. Xavier was dien middag niet aan tafel en Julia gaf geen uitlog van zijn af wezigheid. Esther verbeeldde zich dat zjj er liever niet over wilde spreken in het bjjzjjn der bedienden en dat was goed gezien, want toen men haar in het «wit en gouden" boudoir de koffie had ge bracht en de bediende de kamer verlaten verwjjdert van de andore mogendheden, die te Algeciras vertegenwoordigd waren, of zelfs maar van éen van dezen. Frankrjjk kan zich daarom noch van Abd-el-Azis afkoeren, noch Moulay Hafid erkennen. Wanneer de laatste zjjn macht niet mis bruikt en ieder conflict met Europeanen zorgvuldig voorkomt, aan kan er wel is waar een oogenblik komen, dat men mot zjjn gezag rekening zal houden in dat geval echter zal Frankrjjk toch nooit alleen handelen, maar de regeling over laten aan de gezamenljjke mogendheden, die de Acte van Algeciras onderteekend hebben. Wat de verhouding tusschen Frankrjjk en Duitschland betreft, zeide de zegsman van den berichtgever nog «Zonder twpfel is Frankrjjk's politiek altjjd beïnvloed, doordien we rekening met Duitschland moeten houden, dat de gebeurtenissen in Marokke niet zonder napver volgt. Maar tuischen beide re geeringen bestaat geen enkel verschil en de betrekkingen zjjn tegenwoordig hoffe lijker dan ooit te voren. De dagbladen maken veel ophef van »de" woorden van den^keizer, maar deze werden gesproken voordat het onderhoud te Reval plaats had, over welks bedoe lingen men wellicht te Berlijn in het onzekere verkeerde. Sinds dien is men aan de Spree echter ingelichtmen weet, dat het ging om scherp omljjnde en nauwkeurig aangegeven quaesties en is thans volstrekt niet meer ongerust". De woorden van den keizer vormen natuurlpk nog steeds het mid delpunt waarom zich alle belangstelling in Europa's internationale politiek con centreert. De slechte luim van den keizer moet voor een groot deel ook geweten worden, aan de overeenstemming, die blpkbaar verkregen ia tusschen Rusland en Enge land ten opzichte der Macedonische quaes tie, welke quaestie nu al jarenlaig telkens onrust brengt in Europa. Een der grootste Fransche bladen, de Tempst 8chrjjft hierover o.a. «De voor een ieder duideljjke overeen stemming tusschen Engeland en Ruslaid betreffende de hervormingen in Macedonië kan aanleiding worden tot het totstand komen van een programma, dat den in- tiemen vriend van den Sultan (keizer Wilhelm) niet naar den zin is. Daar Italië op de hand van Londen en St. Petersburg is, kan men zonder veel moeite nagaan, van welke zpde gevaar voor de eensgezind heid dreigt. Steeds duideljjker wordt het, dat de Oo8tersche quaestie dezen zomer de Earo- peesche diplomatie de handen vol zal geven. Frankrjjk is gereed haar onder de oogen te zien wjj hebben in den Le vant noch politieke belangen, noch heerschzuchtige bedoelingen. Frankrjjk wil de integriteit van het Ottomaansche rjjk handhaven, evengoed als de orde, den vrede en de veiligheid voor do Christenen aldaar." De veiligheid voor de Christenen aldaar Bjj allo meeningsverschillen ten opzichte van Macedonië wordt die door de groote mogendheden maar al te zeer vergeten. Om die veiligheid voornamelpk is de inmenging in de Turksche aangelegen heden begonnen, tenminste zoo vertelden de diplomaten indertpd met groot vertoon van menschlievendheid. En nu? Men hoort had, begon de spraakzame Julia onmid dellijk haar nieuwsgierigheid te bevre digen. «Er is een vreeseljjke scene geweest, lieve Esther. Ik wist wel dat het zou gebeuren. Frans dacht dat de prins in Madrid was en is erg boos op hem dat bjj naar Londen gekomen is. Hij ver- onzachtzaamt zjjn land en het zal nog heel en al verkeerd afloopen. Ik heb je verteld hoe zjj gekibbeld hebben en ik ben nu vreeseljjk bang, dat er een onge luk zal gebeuren. Indien de prinB hier mocht kom 3D, weet ik niet wat zjj doen zouden. Gjj moet zjjn goede engel zjjn, Esther, gjj moet nu vriendeljjk zjjn tegen mjjn broeder". Het was als een hoofdstuk uit een roman en Esther was verbaasd over de belangstelling, waarmee zjj naar die openhartige bekentenis zat te luisteren. Dat er iets geheimzinnigs verbonden was aan de tegenwoordigheid van den jongen vorst te Londen, was van den beginne af aan tot haar doorgedrongen, en deze fragmenten der waarheid prik kelden haar zucht om er meer van te weten. Zjj schaamde zich dat zjj zich zelf moest bekennen dat haar belang stelling den man gold en niet bet land, waarvan zjj niets afwist, ze was zich echter bewust dat dit het geval was en ze deed haar best om er Julia niets van te er niet meer van. De groote mogend heden bezien elkander met loerende blik ken bang dat een ander een voordeeltje behaalt. Eigenbelang bezielt alle en aan de veel geplaagde Christenen wordt niet eens meer gedacht. Maar om op de woorden van den Duitschen keizer terug te komende Temps maakt zich vooral boos over een uitlating van een officieel Duitsch persoon, die naar aanleiding van des keizers beruchte toespraak gezegd heeft Wjj gelooven aan geen nieuwen Drie bond, die ons diplomatiek van onze plaats zal verdringen: dus hebben wjj geen reden de wapenen op te vatten, Het Fransche blad vraagt terecht of, bjjaldien nu die nieuwe Driebond eens wel beBtond Duitschland zich dan ge rechtigd zou achten naar de wapens te grjjpen Is Duitschland dan de eenige mogendheid, die gemachtigd ii bondge nootschappen te sluiten t Is alleen zjjn drievoudig verbond wettig Wil bet een contróle uitoefenen over de betrekkingen tusschen de andere volkeren In de oude wereld heerscht dus voor het oogenblik een onruBt, die waarschjjn- ljjk wel weer spoedig bedaren zal, doch haar invloed toch reedè krachtig beeft doen gevoelen op den politieken baro meter de beurs. In de Nieawe Wereld, in de groote republiek der Vereenigde Staten van Noord-Amerika, begint het politieke leven roeriger te worden in verband met de Aanstaande presidentsverkiezing. Van de tallooze berichten over moge- ljjke candidaten voor het presidentschap, kunnen we niet steeds melding maken, waaruit men niet moet concludeeren, dat de Amerikanen stil zitten. Dezer dagen is de republikeinsehe partjj bjjeen ge weest en in een druk bezochte vergadering bleek duidelijk de groote sympathie, die deze partjj den tegenwoordigen president Roosevelt toedraagt. Hoewel de vret een herkiezing van Roosevelt geen beletselen in den weg legt, wil deze zich echter niet meer candidaat stellen. Zjjn partjj- genooten zouden hem echter weder gaarne aan het hoofd der republiek zien en op bedoelde vergadering werd door de aan wezigen een lied gezongen, waarin de herkiezing van president Roosevelt werd gewenscht. En men zong dit liedje niet eenmaal, maardrie kwartier achter elkander werd het herhaald en eerst toen konden de sprekers zich weer verstaan baar maken. Nu Roosevelt niet wil, zal waarschijn lijk Taft door de republikeinen candidaat worden gesteld. Gisteren werd er echter nog te Chicago groote betoogingen gehouden voor Roose velt. Ontzagljjke volksmenigten trokken door de stad met muziekkorpsen en papie ren vaandels, waarop te lezen stond «Teddy niet Taft". Teddy, dat is de voor naam van den president. Der traditie getrouw belooft de presi dentsverkiezing weder Amerikaansch rumoerig te worden. Rumoer en tumult behooren nu een- maai bjj bet Amerikaansche leven, zooals heftigheid bjj het Italiaansche. De Italiaansche heftigheid is nu weder de aanleiding geweest tot een incident in de Kamer, dat bjjna volkomeü geljjk is aan het incident tus schen den Duitschen Rjjksdag-afgevaar- laten moiken. «Ge hebt mjj gezegd, dat dr. Xavier en de prins oude vrienden waren," zei zjj, «zou er nooit eene verzoening tot stand kunnen komen Ik weet er natuur lek niets van, maar ik vind altjjd dat ais menschen samen gekibbeld hebben, het beter voor hen is om met elkaar in aanrakiDg te komen en er met elkaar over te spreken. Ik ben er zeker van dat je broer niet haatdragend ïb." Julia schudde haar hoofd. «De vriende lijkste menschen hebben de meeste moeite om iets te vergeven, Esther. Mjjn broeder heeft veel geleden door toedoen van den prins, hjj heeft jaren lang geduld gehad zelfs te veel geduld. Ik geloof niet, dat hjj het hem ooit vergeven zal. Als hg het doet, dan zal het zjjn, omdat gjj het hem vraagt." Deze woorden verwonderden Esther meer dan zjj kon zeggen. «Omdat ik het hem vraag, lieve Julia Wat heb ik er mee te maken Ik weet zeker, dat ik het nooit vragen zou «Wees nooit zeker van iets, kindlief. Een paar jaar geleden was ook ik zeker van eenige dingen, maar nu ben ik niet zoo vlug meer met mjjn besluiten. Frans verwacht zooveel van je. Hij wilde in het geheel niet naar mjj luisteren, totdat ik je naam noemde en hem vertelde hoe big ik was, dat gjj bjj ons bleeft. Daar- digde Gröber en de journalisten. Tjjdens een wisseling van verklaringen tusschen de Kamerleden Barziali en San- tini ontstond gisteren rumoer op de pers tribune. De heer Santini boet daarop den journalisten het woord «lafaards" toe. Daar het rumoer bleef aanhouden, werden de tribunes ontruimd en de zitting ge schorst. Toen, na heropening der zitting, de heer Santini zjjn beleediging niet ver koos in te trekken, verlieten de jour nalisten op nieuw de zaal en besloten zjj hem hunne getuigen te zenden. Santini verklaarde later in de Kamer zjjn terugroeping tot de orde te aan vaarden en verontschuldigingen aan te bieden, dat hjj onwillekeurig te ver was gegaan. De voorzitter betreurde den maatregel tegen de pers, maar onder breking v&d de dicnisies mag niet toe gelaten worden. Hjj gaf weer toegang aan de journalisten, maar als zjj niet willen, gaat het noch de Kamer, noch hemzelf aan. De journalisten besloten geen verslag van de Kamerzittingen te leveren voor een oplossing was gevonden. De jour nalist Zambelli, die door het lot iB aangewezen, zond zjjn getuigen aan Santini. Deze stelde zjjn antwoord tot heden uit. Staten-Generaal. TWEEDE KAMER. Woensdag is het wetje tot vorhooging van het effectenzegel afgehandeld. De heerTreub poogde met name de verhoogde belasting op pandbrieven (van 20 cents per 100 gulden) op te schorten en diende een amendement in om de invoering der nieuwe belastingen bjj de wet voor te behouden. Zonder succes. Een groote meerderheid volgde den Minister, die door den heer Van Uittors krachtig werd gesteund. Daarna naturalisatie van twee Chinee- zen wonend in Oost-Indië. Hoewel reeds herhsaldeljjk in Neder- landsch-Indië verblijf houdende Chineezen tot Nederlanders genaturaliseerd zjjn en uit de Tweede Kamer daartegen dusver geen principieel verzet gevoerd werd, heeft de heer De Beaufort ditmaal in de ontwerpen tot naturalisatie van Khouw Oen Giok en Oei Tiang Hoei aanleiding gevonden de niet-wenBcheljjkheid van naturalisatie der Chineezen te bepleiten. De afgevaardigde was van oordeel, dat, waar niet voldoende vaststond, dat door de verwerving van het Nederlandschap de Chineezen hun eigen nationaliteit verliezen, het Departement van Justitie het «in dubiis abstine" had toe te passen. Er zouden immers, wanneer een aldus genaturaliseerde Chinees het hemelsche rjjk weer eens ging bezoekeD, conflicten tusschen de Nederlandsche en de Chinee- scbe Regeering kunnen ontstaan. Dit eigenljjk slechts theoretisch bezwaar vond bjj val bjj den heer Van Kol, die er schande over riep, dat de Indische Regeering er nog niet achter was, hoe het nationaliteitsbegrip in de Chineesche (ongeschreven) wetgeving werd opgevat en deswege bjj motie voorstelde zulks precies te doen uitzoeken alvorens op de ontwerpen verder in te gaan. De motie is met groote meerderheid verworpen. Den heer Roodhuizen gaf deze discussie nog de ongelukkige gelegenheid om zich door vergat hjj zjjn verdriet. Bjj heeft nu iets om aan te werken en zal nu den heelen dag niet meer aan Spanje denken." Zjj vertelde haar verder dat de weten schap altjjd een middel tot ontspanning was geweest voor haar broer. Zelfs terwjjl hjj een koninkrjjk bestuurde, heeft hjj al ïjjn vrjjen tjj,d gebruikt voor wetenschappelijke studie. De genees kunde was veel aan hem verplichtbjj had verscheidene nieuwe geneesmiddelen ontdekt en ze met succes toegepast. Hjj was een meester op het gebied van de geneeskundige electriciteit. Hjj hoopte de menBchheid verscheidene weldaden te bewjjzen, voordat hjj stierf, en gaf nu al zjjn tjjd aan zjjn weik. «Wjj bljjven in Londen tot dat de season voorbjj is ik kan natuurlpk niet vroeger weg gaan en dan gaan we naar Hom burg en de bergen. Ik benjjd je dat je nog nooit in mjjn geliefd Zuiden zjjt geweest. Hier in Engeland weet men niet wat zonneschjjn is het is er koud en vlak en o, zoo vervelend. A1b ik het niet voor mjjn broeder deed, dan ging ik morgen weg. Maar hjj bewondert jullie doktoren, hjj beweert dat hjj hier kan studeeren j de bibliotheken zjjn hem van veel nut en nu heeft hjj jou och lieve kleine Esther ik ben zoo dankbaar dat je j a gezegd hebt l" (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1908 | | pagina 1