iv. 67 1908.
Zaterdag 6 Juni.
95sle jaargang.
tiOESCHE
ve uit ga v* ét+-,rx 'Jouraat geschiedt Maandag-, WoeaBdag- en Vrjjdagavosd,
uitgezonderd op feestdagen.
P'jjs per ^wartaal, in Goes f 0975„ buiten Goes, franco,
Afzosjderljjk© nommsn 5 eest.
tnsanling «ait^adveiienti£it vóór 2 uv*n op don dag dor
uitga**.
COURANT.
Ge prjis der gewono advertentiën ii van 6 regel» 50 cent, eiken regel ineor 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advortentie wordt de prjjp
slecht» tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel» 1,berekend.
Bewijsnummer» 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Bij dit no. bohoort een bijvoegsel.
Wegens het Pinksterfeest zal
de Gossche Courant a. s. Maan
dagavond niet verschijnen.
Gemeenteraad van Goes.
Zitting van Donderdag 4 Juni 1908,
des avonds 8 uur.
Voorzitter de burgemeester.
Afwezig do heer v. d. Ven met ken
nisgeving.
Ingekomen zjjn de volgende stukken
Goedkeuring van het raadsbesluit d.d.
7 Mei j.l. tot vaststelling der verorde
ning regelende de jaarwedden enz. van
het onderwijzend personeel
Goedkeuring van het raadsbesluit d.d.
7 Mei j.l. tot onderhandsche verpachting
van grond j
Goedkeuring van het raadsbesluit d.d.
7 Mei j.l. tot uitgifte van grond in
erfpacht.
Missive van Ged. Staten, houdende be
richt van verdaging der beslissing op
's Raads besluit tot wijziging der ver
ordening regelende het lager onderwijs.
Goedkeuring van 's Raads besluit d.d.
7 Mei j. 1. tot af- en overschrijving van
posten, dienst 1908.
Goedkeuring van 'b Raads besluit d.d.
7 Mei j. 1. tot verlaging oener pachtsom
ten behoeve der schiefcvereeniging >Konin-
gin Wilhelmina".
Verslag van gehouden schouw over
iregen en voetpaden.
Goedkeuring van 's Raads besluit d.d.
7 Mei j. 1. inzake het aaDgaan eener geld-
leening, alle voor kennisgeving aan
genomen.
Adres van P. Goedbloed, waarin weder
om wordt verzocht adressant een grati
ficatie te verleonen. Aangezien deze zaak
reeds breedvoerig besproken is, stellen
B. en W. voor het adres voor kennis
geving aan te nemen.
De heer Rollmann wijst erop, dat den
vorigen keer niet alle leden van den Raad
aanwezig waren en daarom acht hjj het
wonscheljjk, dat deze zaak nu nog eens
behandeld wordt.
De hoeren v. d. Leeuw en Temperman
sluiten zich hierbij aan.
De voorzitter wjjst erop, dat deze zaak
niet geheel begrepen wordt. De basis van
de salarisregeling is niet het aantal leer
lingen op 1 Mei. maar dat op 15 Januari 11.
Spr. ziet niet de minste reden waarom
deze zaak nu nog eens in 'rehandeling
moet worden genomen.
De heer Hollmann dringt erop aan, al
heeft adressant geen nieuwe gezichts
punten geopend, het adres toch te behan
delen.
Ook bjj vroegere gelegenheden is door
den Raad wel twee maal eenzelfde zaak
behandeld.
De heer Dekker bestrijdt den heer
Hollmann, waar deze als motief voor een
hernieuwde bespreking der gratifleatie-
quaestie aanvoert, dat niet alle leden
aanwezig waren. Ook nu weder ont
breekt een lid en dit zou du» ook later
weer op dezelfde zaak terug kunnen
komen.
De heer Temperman meent, dat in de
vorige vergadering niet i» medegedeeld,
dat de heer Goedbloed vroeger een grati
ficatie genoot en deze juist tengevolge
FKÏÏILL^OF
3Dr XAVIER,
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
«We zullen elkaar terugzien aan het
tweede ontbjjt", vervolgde Julia toen zjj
klaar waren met eten en zjj den laatsten
van hare brieven tweemaal gelezen had.
»Je moest nu eens naar mjjn broeder
gaan, om te zien of ge hem ook kunt
helpen. Hjj wacht op je in het labora
torium. Als ge er geen zin in hebt, zeg
het me dan als het je blieft, dan kunt
ge een anderen dag gaan. Maar ik ben
er zeker van dat bet hem veel genoegen
zou doen bIb ge nu naar hom toegiDgt".
Esther antwoordde dat zjj heel gaarne
zou gaan. Zjj was er in hui» gekomen
om zich nuttig te maken cn zjj hield
niet van uitstel. Julia verzekerde haar
dat 't haar broer veel genoegen zou doen,
zjj verzameldo haar beduimelde brieven
en bracht Esther aan den anderen kant
van het plein, Daar het laboratorium.
Esther heeft later opgebiecht dat zij dat
wachten voor die deur nooit zou vergeten
Tot nu toe had zjj er geen flauw be
grip van welke de dienBten waren, die
zjj dr. Xavier zou moeten bewijzen. Het
huis en de omstandigheden waaronder
van zjjn overplaatsing verloren heeft.
Spr. acht deze vermindering zeer hard
voor een ouden ambtenaar.
De heer Donner zegt, dat de Raadsleden
don vorigen keer de cjjfers niet precies
wisten. Er zjjn ongeveer 60 kinderen
overgeplaatst naar de school van den heer
v. Scholven (school B). Mag de heer
Goedbloed hier nu de dupe van worden.
De bedoeling moet niet zjjn dezen onder-
wgzer een douceurtje te geven, maar
men moet hem tenminste recht laten
wedervaren. Als die 60 leerlingen niet
verplaatst waren had hjj de f100, die
hij nu als gratificatie vriagt, vanzelf
gekregen.
De heer de Witt HamerEn waren
volgens de officieele cjjfers 45 leerlingen
op school B, die geen schoolgeld betalen.
De heer DonnerIk heb ook de officieele
cjjfers gezien.
De heer de Witt HamerEr zjjn geen
kinderen overgebracht om een der scholen
te bevolken. Als wjj nu kinderen ont
trekken aan school B, dan verliest
de onderwjjzer Polderman f100. Boven
dien zouden die kinderen dan toch niet
naar school C gaan, daar de ouders dan
schoolgeld zouden gaan betalen, waardoor
de kinderen toch op school B zouden
bljjven.
De heer DonnerDit zou misschien
gebeuren tengevolge van een bezoek, dat
de ouders zouden ontvangen.
De heer HollmannEr is verschil tus-
Bchen de heeren Polderman en Goed
bloed. De laatste is een der oudste ambte
naren en als de eerste 20U verminderen,
zou dit niet zoo erg zjjn als nu. Do heer
Goedbloed toch heeft, veel meer dienst
jaren. Tusschen de cjjfers van het aantal
leerlingen iB verschil, maar men behoeft
de cjjfers van B. en W. ook niet zoo
maar te accepteeren.
Do heer w. d. LeeuwMen moet niet
vergeten, dat, als men het inkomen van
den ouden ambtenaar Goedbloed, die na
betrekkeljjk korten tjjd reeds zjjn pen
sioen kan krjjgen, vermindert, men ook
zjjn pensioen vermindert.
De heer de Witt Hamer betoogt, dat
dit niet juist is. Het pensioen bljjft on
veranderd.
Wat betreft het bezoeken der ouders
om ze te bewogen hun kinderen naar
school B. te zenden, zegt spr. dat dit
niet ter zake doet, als ze het schoolgeld
daarvoor willen betalen. De kinderen
zonden toch op school B bljjven.
Wat de cjjfers van het leerlingenaantal
betreft, is 't het beste, als de secretaris
die even gaat halen. Deze cjjfers zijn
goedgekeurd door Ged. St. en dus vol
komen juist.
De secretaris haalt den deBbetreffenden
staat, uit welke bljjkt, dat op 15 Januari
1908 op school C waren 179 kinderen.
Op school B waren toen 434 leerlingen,
waarvan 59 niet betalende.
De heer Donner: Die cjjfers kloppen
mot de mjjne. Door die verhuizing van
de eene school naar de ahdore
De heer De Witt HamerPardon,
geen verhuizing. Die niet betalende leer
lingen waren reeds op school B. Zij zjjn
door vroeger bestaan hebbend plaats
gebrek van den aanvang af op school B
geweest en zjjn daar gebleven. Er is niet
de minste bedoeling geweest school C
te ontvolken,
De heer Donner dankt voor de ontvan-
zjj het had betreden, beletten haar te
gelooven dat het alledaagsche diensten
zouden zjjn. Als zjj voor secretaris moest
spelen, dan zou niets gemakkeljjker zijn
geweeBt dan dat gedurende hun eerste
onderhoud te zeggen, maar er was sprake
van diepergaande dingen waar zjj nu
van op de hoogte zou komen. Esther
beefde ondanks zichzelf toen zij die vreem
de kamer binnenging. Zjj had dadeljjk
vermoed, dat die kamer het heiligdom
zou zjjn, maar de werkeljjkheid overtrof
haar fantasie.
Laten we haar volgen naar een ruim
vertrek zonder vensters, dat echter schitte
rend verlicht was, ofschoon de lampen die
dat licht verspreidden onzichtbaar waren.
Een zacht wit licht stroomde naar bene
den door een kristallen frie» die in allerlei
fantastische vormen was gesneden evenals
heel groote diamanten. Gordjjnen van
goud-groene zjjde vielen in plooien naar
beneden en bedekten de muren. De zon
derlingste, meest fantastische, soms angst
aanjagende beelden, die uit bet verre
Oosten stamden of afkomstig waren van
Europeesche kunstenaars, vulden de hoe
ken en versierden den richel tusschen
de fries. Van de gewone attributen van
een geleerde was niet veel te zien. Naast
de tafel stond een microscoop. In een
nis waartoe een trap van een paar treden
toegang gaf, stond een groote telescoop
plus hare machinerieën onder een gewelfd
pon toelichting, doch vraagt of daü de
heer Goedbloed de dupe moet zjjn van
het feit, dat die 59 niet-betalende leer
lingen op 15 Januari 1.1. op school B
waren.
De heer Fransen v. d. Putte zegt, dat
hjj bjj de hernieuwde bespreking van de
gratificatie-aanvraag van den heer Goed
bloed geen nieuws heeft gehoord. In een
vorige vergadering is de zaak ampel
besproken en spr. is het eens met den
heer Dekker, dat men nu niet weer die
quaestie moet gaan behandelen. De heer
Goedbloed, dit heeft hg bewezen met zjjn
herhaalde adressen, is een hardnekkig
man. Nu toegeven aan zjjn verzoek zou
misschien andere adressanten zjjn voor
beeld doen volgen.
Dè heer Hollmann wjjst erop, dat ieder
ingezetene het recht heeft een adres aan
den Raad te zenden en elk adres moet
behandeld worden.
De voorzitterJa zeker, en dit gebeurt
dd ook.
De heer Dekker meent, dat in deze
quaestie geen nieuwe gezichtspunten zjjn
geopend. In een verklaring van B. en W.
staat, dat er niet geïntrigeerd is. Een
der leden heeft echter gezegd, dat dit
wel het geval is.
Misschien is deze bewering aan bedoeld
lid in de hitte van het debat ontvallen.
Handhaaft hjj echter zjjn bewering, dan
acht Bpr. het noodig een onderzoek in
te stellen.
De heer Goedbloed had onder andere
omstandigheden zjjn f100 gehad. Deze
waren dan betaald geworden door het
rjjk, maar willigt men nu zjjn verzoek
in, dan zou de gemeente die f 100 moeten
betalen.
In Btemming wordt thans gebracht
het voorstel van B. en W. om het adres
van den heer Goedbloed voor kennis
geving aan te nemen.
Dit voorstel wordt verworpen met
84 stemmen (voor de heeren de Witt
Hamer, Dekker, Pilaar en Fransen v. d.
Putte).
De heer Hollmann wjjst er op, dat
uit deze stemming de bedoeling bljjkt
het adres wel te behandelen. Hij stelt
nu voor den heer Goedbloed met ingang
van 1 April 1.1. een gratificatie te ver-
leenen van f100.
De heer de Witt Hamer Maai op welke
motieven. Het tegenovergestelde is nu
reeds vroeger besloten en dit besluit
is reeds goedgekeurd door God. Staten.
We kunnen nu een voorstel als dat van
den heer Hollmann niet aannemen zonder
met motieven te komen.
De heer vdLeeuwDe heer Goed
bloed is hot slachtoffer van de pogingen
om school B te bevolken. Voor kinderer,
die vroej er kosteloos school gingen, wordt
nu door anderen schoolgeld betaald.
De heer DekkerDit is dus het intri
geeren, waarvan daareven reeds ge
sproken werd.
De heer v. d. LeeuwDit is geen in
trigeeren. Men heeft toch het recht voor
kinderen van andereu het schoolgeld te
hetalen. Als ik daar zin in heb, mag ik
toch voor eigen rekening een jongen naar
de H. B. S. zenden.
Het voorstel-Hollmann om den onder
wijzer Goedbloed f 100 gratificatie te ver-
leenen wordt aangenomen met 8—4 stem
men (tegen de heeren Dekker, Pilaar,
Fransen v. d. Putte en de Witt Hamer).
dak. Er waren heel fijn bewerkte, zilveren
Oostersche lampen waarvan de pit in
welriekende olie dreef. Een reusachtige
ronde spiegel aan een glimmende stalen
ketting bevond zich dicht bjj de schrjjftafel
en Esther ontdekte daar ook een voorwerp
dat op een buitengewoon groote toover-
lantaarn leek. Het tapjjt was groen van
kleur en heel zacht aan d<* voet*-*-. de
stoelen pasten er goed bjj zjj waren
groot on gemakkeljjk en noodigden uit
tot een dutje. De schrjjftafel was van
Ghineesch maaksel met heel zonderling
eng werk maar toch bijzonder mooi. Esther
merkte in een der hoeken een gebogen
figuur op het zinnebeeld van het leven,
die met uitgestrekte hand de uren aan
wees op een zilveren plaat. Zij hield
het voor een klok en vergiste zich daarin
niet. Dr. Xavier scheen zichzelf te amu
seeren over den indruk, dien zjjne studeer
kamer op haar maakte.
»Ja", zei hjj, haar vraag voorkomende,
>daarnaar leid ik den tjjd af. Als de
gestalte voorover en in slaap valt dan
is mjjn dagwerk gedaan. Het herinnert
er mjj aan dat ik een mensch ben en
dat, als ik te veel van mezelf verg, ik
evenals dat levenlooze voorwerp zal neer
vallen, om echter niet meer op te staan.
Komaan, juffrouw Venn, dat is een goede
les om moe te beginnen. Ga als het u
belieft in dien armstoel zitten en denk
er een oogenblik over na, Ik moet een
Behandeld wordt een wjjziging der
begrooting dienst 1907 van het Burg.
Armbestuur en een idem van het Gast-
huisbeBtuur, benevens eenige verzoeken
om afschrjjving van belasting.
In behandeling komt oen verzoek van
de wed. W. Timmerman om uitweg aan
do M. A. de Ruyterlaan.
Het verzoek van W. F. v. Riet Jr.
om uitweg aan de Westsingel wordt
ingewilligd.
Goedgekeurd worden een af en over
schrijving van pOBten op de gemeente-
begrooting 1907 en een wjjziging dier-
zelfde begrooting.
Het le suppletoir kohier hondenbe
lasting, dienst 1908, wordt vastgesteld
op f56.
Aan de orde is de benoeming van een
hoofd der openbare meisjesschool. De
voordracht bestaat uitNo. 1. Mej.
P. A. Snoep, onderwjjzeres te Rotterdam
No. 2. Mej. H. J. Oostveen, onderwjjzeres
te '8 Gravenhage No. 3. Mej. F. Bakker,
onderwjjzereB te Leens.
Benoemd wordt mej. Snoep met 10
van de 12 stemmen. Mej. OoBtveen
verkrijgt 2 stemmen.
Ingekomen is een verzoek om eervol
ontslag met ingang van 1 Sept. van mej,
v. Dooren, onderwjjzeres aan de openbare
meisjesschool.
Dit ontslag wordt zonder hoofdeljjke
stemming eervol verleend.
Door den heer Hollmann wordt een
voorstel ingediend om op school B slechts
betalende en op school C slechts niet-
betalende leerlinge! de lessen te laten
volgen.
In zjjn toelichting zegt de heer Holl
mann, dat hierdoor de taak van de com
missie voor classificatie voor schoolkinde
ren zeer zou worden vergemakkelijkt.
Dit voorstel wordt ondersteund en
daarop om advies verzonden aan B. en W.
Niets moer aan de orde zjjnde wordt
de vergadering gesloten.
Buitenland.
Een laaghartige aanslag.
Gisteren was het de dag, dat het stoffe-
ljjk overschot van Zola, den grooten
schrijver, den moedigen strjjder voor het
recht, met groote plechtigheid werd bjj-
gezet in het Pantheon, het gebouw, dat
bet Fransche volk deed verrgzen als
laatste rustplaats voor de grootsten van
zjjn mannen.
Door eenige heethoofden, vooral door
menschen, die zelf in de Dreyfus-zaak een
leeljjke rol hebben gespeeld, waren pogin
gen gedaan om een deel der Parijzenaars
op te zetten tegen deze plechtigheid en
welverdiende hulde aan den man die in
zjjn leven zoo hevig gesmaad en belee-
digd is.
Bjj de keuze der middelen om eeD deel
dor bevolking op te ruien tegen deze
huldebetooging voor Zola nam men het
zoo nauw niet. Natuurljjk was de voor
naamste reden van den haat van eenige
clericalen en nationalisten Zola's optre
den in de Dreyfus-zaak. Men herinnert
zich hoe deze moedige schrijver toen
plotseling zjjn geweldig artikel »J'accuso"
(ik beschuldig) de wereld inslingerde
en zeker is het wel in de voornaamste
briet schrijven".
Esther ging zitten zonder iets te zeggen.
Het was geen kamer om luid te spreken.
Zelfs Madame Julia waagde het niet er
dikwgls te komen zjj stond nu met haar
eene hand op den knop der deur, totdat
haar broer gesproken had. Dan knikte
zjj Esther bemoedigend toe en ging heen.
Dr. Xavier en zjjn patient schenen el-
kaars bjjzjjn eenige minnten lang te ver
geten. De stilt© werd eindeljjk verbroken
door den Spanjaard, die zich plotseling
in zjjn stoel omkeerde en haar iets vroeg.
>Nu," zei hg, »ik heb een voorbeeldige
patiente gevonden. Zjj is intens nieuws
gierig en zegt toch niets. Zij ziet dat dit
een heel vreemde kamer is, maar is te
beleefd om er een opmerking over te
maken. Is dat niet zoo, juffrouw Venn?
U zegt tot uzelf dat dit een griezelige
plaats is
»Dat dachl ik", antwoordde Ester open
hartig, »het is niet griezelig, maar heel
apart."
>Juist., heel apart. De verbljjfplaats van
iemand, die niet van het zonlicht houdt.
Ja, ik zie dat ge nadenkt over mijn
vensters. Ik Blnit het daglicht bniten
waarom Omdat het daglicht mjj hindert."
Hjj wierp zjjn pen neer, stond op en
begon met zjjn banden op zjjn rug in
de kamer op en neer te loopen, het type
van een meester die zichzelf voorstelt
aan zjjn leerling. Esther vond het beerljjk
plaats te danken aan Zola, dat eindeljjk
den banneling van het Duivelseiland
recht wedervoer.
Dit heelt men Emile Zola niet kunnen
vergeven en nu kort voor de bijzetting
van zjjn stoffeljjk overschot is du Paty
do Clam, de ridder van de droevige figuur
in de Dreyfnszaak, gekomen met een
antwoord op Zola's »J'accuse".
Nu, na ongeveer tien jaar, nu Zola
reeds lang voor goed ter ruste is gegaan,
komt dat antwoord 1
Maar niet uitsluitend, noch in de eerste
plaats werd de campagne openljjk gevoerd
tegen den man, die door zjjn moedig
woord het onrecht hielp herstellen. Het
volk, de massa moest koud big ven bjj
een propaganda tegen den strjjder voor
het recht en daarom werden andere
middelen te baat genomen. Zjjn levens
werk, het machtige monument dat bgzelf
zich in de wereldliteratuur heeft gewrocht,
moest bevuild.
De eenvoudigen des harten werden
opgezet tegen Zola, den auteur, tegen
diens werk, dat laag en liederljjk is naar
zijn vjjanden beweren.
We weten hoe zelfs in ons land een
voreeniging van R.-K. arbeiders, die van
Zola's werk niets kenden dan misschien
een slecht vertaalde roman, afkeurend
durfde spreken over degeestesvoortbreng-
soien van dezen reus in do literatuur, die
door een der grootste Nederlandsche critici,
Lodewjjk van Deyssel, in éón adem wordt
genoemd met Homerus en Shakespeare.
Dat de campagne echter niet ging tegen
den auteur, ma&r tegen den verdediger
van Dreyius, is gisteren duidelijk gebleken.
Tot een grootsche betooging tegen de
plechtigheid der bjjzetting is het met
gekomeD. Enkele kleine vechtpartjjtjes
tusschen voor- en tegenstanders werden
geleverd en van een machtige beweging
der massa tegen Zola was geen spoor te
bomerken.
Maar er is nrg iel» gebeurd, iets zoo
laag on zoo gemeen, dat we er geen
voldoende uitdrukking voor weten te
vinden, een daad, waar duideljjk uit
big kt, dat de heele campagne ging tegen
den steun van Dreyfus. Gedurende de
plechtigheid is (we maakten het gisteren
reeds per bulletin in de Btad bokend) een
moordaanslag gepleegd op Dreyfus, die
natuurlijk aanwezig was bjj de grootsche
huldebetooging aan zjjn redder.
De dader is een journalist, redacteur
van twee Fransche bladen, Gregory ge-
beeten. Deze schurk loste revolverschoten
op Dreyfus, doch wondde hem gelukkig
slechts zeer licht.
De omstanders ontstaken bjj deze
moordaanslag in hevige toorn en voor
dat de politie den schuldige kon arres-
toeren was hjj door het verontwaardigde
publiek reeds deerljjk toegetakeld. Dat
hg het leven er niet bij inschoot, had
hij alleen te danken aan den broeder van
Dreyfus, die hem nog beschermde.
Do plechtigheid der bjjzetting liep
verder zonder incidenten af. De president
der republiek en verscheidene ministers
waren er bjj tegenwoordig en een hunner,
minister Doumergue hield een toespraak,
waarin hij Zola huldigde als een groot
burger.
Nu rust het stoffeljjk overschot van
d jn wereld-literator op de plaats, waarop
het recht heeft.
om te luisteren. Haar zucht om te weten
grensde aan ongeduld.
Ja", vervolgde hjj, »ik ben een bjjzon-
der iemand, juffrouw Venn en dat vooral
omdat ik mijne medemenschen buitensluit.
Laten we eens oen geval stellen l Ik
geloof, dat ik op het punt ben van eene
ontdekking te doen, die mjjn medemen
schen van nut kan zjjn. Voor het (.ogenblik
ben ik in hooger sfeeren. Nu komt er
een tuinman langs het raam gesteld
dat ei ramen zjjn on ik vraag mezelf
af, waarom hjj om half twaalf naar huis
gaat om te eten. U vindt dat gek. Dat
geef ik toe. Wjj kunne daaraan niet
ontsnappen, of we moesten in de
woestjjn gaan wonen. Als go dat wilt,
dan zullen we er eens samen heen gaan,
maar u moet hot uit eigen beweging doen
en niet omdat men or u toe noodzaakt".
Hjj ging in een van de twee armstoelen
zitten dicht bjj de sofa waarop zjj zat
en staarde haar aan op een wjj ze, die
zjj van iederen anderen man kwaljjk
genomen zou hebben. Zjj kon nu voor
het eerBt zjjne trekken ontleden en zich
zelf een idee vormen van zjjn leeftjjd en
zjjn karakter. Zjj dacht dat hg niet ver
van de veertig af zou zjjn. Ze kon geen
enkol grjjs haar ontdekken in het dikke,
zwarte haar, dat zjjn welgevormd hoofd
in natuurljjke krullen omgaf.
(Wordt vervolgdj.
