Dinsdag 2 Juni,
95s" jaargang.
IN". 05 1908.
De uitgavt doaer Courant geiehiedt Maandag-, Woeiidag- om Vrijdagavond,
uitgezonderd op feeitdagen.
rT;3 kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, f
Afzoaderljjke nommeri 5 cent.
jlniending vai«i. «dvcrtentien ^6op 2 uren op don dog dor
uftgavos
De prjji dor gowono ad verton tiën ia van I -5 regels 50 cent, eiken regel moer 10 ct,
directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjkg- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummer» 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A.JF. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „G-oesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
G0ËSCHË
C0i ISWT.
Een aamechtig baanbreker.
Baanbreker fier woord vol kracht
en uitdrukking. Baanbreker dan denkt
men zich een gespierd man, die met op
een geklemde tanden zich een weg hakt,
die doornstruiken uitrukt en boomen
omhouwt, die zich bespringors van het
ljjf schudt en aanvallers neerbeukt.
Dat is het beold, dat mon zich denkt,
hoe jammerlijk droef is do realiteit van
den Zeeuwschen Baanbrekerhet blad dat
zich tooit met dien trotschen, stouten
naam. Geen energiek strijdend man, geen
worstelaar, die zich liggend een baan kapt,
geen kracht, geen moed niets, niets
van dat alles.
Ben mummelen 1 kereltje, dat nabauwt
wat hem wordt toegevoegd, die weifelend
om hulp zoekt en huilend kwjjltik heb
't niet godaan.
Na veertien dagen komt deze strom
pelende, kuchende Baanbreker en stottert
op ons reeds vergeten artikel een kwa
jongens-repliek.
Wjj hödden iets gezegd over 't schei
den van dezen Baanbreker nu sabbelt
de GoeBcho correspondentschelden, dat
doe je zelf. Noan, niet eens de corres
pondent, maar een kennis die >toevallig"
zjjn (des correspondents) artikel had ge
lezen.
Ditmaal heeft de medewerker zjjn kracht
gezocht in veel vetgedrukte woorden en
cjjfers, die er paradeoren als zoovele be-
wjjzen van inhaerente zwakheid. En als hij
die dikke woorden en cgfers heeft ge
schreven krjjt hij mot zelfgonoegzame
voldoening »Ziet u Ooesche Courantde
correspondent weet nog wel iets meer
af van de cgfers dan u vriendeljjk ver
onderstelde".
De Baanbreker is big en trotBch met
geleende voeren, want do cgfers die hg
geeft zjjn alweer niet van hem en zjjn
zelfbewuste roep dat hjj er wel meer
van weet, is een ongeoorloofde pedanterie.
De Baanbreker schreef eenvoudig, de
cijfertjes, na uit de memorie van toe
lichting, die bjj het adres tot opheffing
dor meisjesschool aan den raad is inge
diend. Deze cgfers die De Baanbreker
nu als ontzettende, nieuwe getallen poogt
te gebruiken, waren ons natuurljjk al
sinds weken en weken bekend. En mot
die cude onbruikbaar gebleken cgfers
tracht de goede man ons nu schrik aan
t9 jagen. Hoe kinderljjk naïef.
De Baanbreker schrjjft deze getallen na
^Uitgaven totaalf 6385
Rijkssubsidie- 1660
Bljjft voor rekening der Gemeente f 4725
Aan schoolgelden ontvangen -1460
Nadeölig saldo - 3265
Voor wachtgelden zal de gemeente aaD
het rjjk moeten bijdragen f912,50. Zoo
dat hot totaal voordeel voor de gemeeDte
zou zjjn f 2352,50".
Deze mooie som, waarmede men des-
tjjds gepoogd heeft de ingezetenen tegen
de meisjesschool op te hitsen, is onwaar.
Onze cgfers waren juist on de Goescho
medewerker van het soc.-dem. blad, die
onze cgfers in zijn artikel afdrukt, is
zóó onnoozel dat hg niet eens heeft
kunnen vatten, dat wat hg onze leugens
noemt, volkomen overeenstemt met zjjn
eigen getallen. Och arme.
Wij gaven in ronde cgfers ditde
ddressantto berekenden f 3200 besparing
als de meisjesschool werd opgeheven. Bij
den .Baanire&er-correspondont is die som
f3265.
Wjj noemden f900 dat aan wachtgeld
uitgekeerd moest worden. Bjj den M.-corr.
is dat f912,50.
Dat zijn nu de schrikkeljjke leugens
die deze booze man ons verwjjt. Maar
zie je dan niet dat 't precies klopt
Doch de baanbrekende medewerker
houdt geen rekening met onze overige
getallenf 5000 f 6000 voor do dan
noodzakeljjke verbouwing van school A,
min8teni 2 X f 800 f 1600 voor
meerdere onderwijskrachten en het rente
verlies van het gebouw. Dat is toch niet
eerljjk, en niet eens handig oneerlgk.
De eerste do beste eenvoudige man
met eenig gezond oordeel zal het arti
keltje van dezen rekenaar lezende op
merken en op moeten merken wat we
hier hebben aangewezen.
En die arme correspondent had zich
al zoo opgeblazen an verheugd geroepen
»Erkent u dat nu eens en durf deze
cgfers en deze bewijzen (sic) onzer be
schuldiging eens onder de oogen van uw
lezers te brengen". Zoo'n ontgoocheling
moet wol hard zjjn.
Aan het slot van zijne correspondentie
zal deze gespierde baanbreker zjjn literaire
eer redden. Onze klacht over zjjn slecht
schrjjverjj was ongemotiveerd, zegt hij,
wanter is meer dan een correspon
dent voor De Baanbreker en de Goegche
berichten zjjn »in zeer uiteenloopende
stjjlen geschreven".
Inderdaad dat zjjn zo. Doch op een punt
stemmen ze overeen stumperig zijn ze
alle. Ook dit laatste, waarmede de schrjj-
ver kenneljjk nogal ingenomen is, waarop
hg vermoedelijk ingespannen zjjn best
gedaan heeft, is zoo, dat, als 't geschreven
was door een pas beginnend volontair,
we hem raden zouden jongen, zoek oen
ander baantje
Buitenland.
Onlusten op Samos.
Samos is een eiland in de Aegaeische
zee, een der belangrijkste van de vele
eilanden daar. Het wordt bewoond door
ruim 53,000 menschen, it sinds 1882
zoowat onafhankeljjk, doch is aan Turkjje
schatplichtig gebleven.
In de laatste dagen komen van dit
eiland bloedige berichten. Er is revolutie
op Samos. Wat is er aan de hand
Duideljjk is het niet. Er bestond reeds
lang een beweging tot afwerping der
Turksche heerschappij en aansluiting bjj
Griekenland. Van Grieksche zjjde wordt
nu beweerd, dat de sultan teKonstanti-
nopel plan had het gedeelteljjk zelf bestuur
dat Samos had, af te schaffen en dat
daardoor grooto opgewondenheid onder
de bevolking was ontstaan.
Van anderon kant wordt gemeld dat
de oorzaak van het conflict de Turksche
gouverneur CopnBsi Effendi is.
Vóór dezen was prins Georgiadès gou
verneur van het eiland en de Samoeezen
konden het best met dezen vinden. Doch
hjj was de_ Porte te vriendeljjk tegenover
de eilandbewoners, kwam te weinig voor
het Turksche regime op. Zjjn opvolger
Kopassi Effendi bewandelde een weg, dien
de Porte beter beviel, doch den nieuwen
gouverneur dan ook in eon minimum van
tjjd tot de». meest gebaten man van hot
eiland maaxte. Het gansche streven van
Kopassi was den Samoeezen hun admi
nistratieve autonomie te ontnemen en het
eiland ongemerkt te maken tot een Turk
sche bezitting, niets meer. Dat wekte §en
geweldige verbittering die haar toppunt
bereikte, toen Kopassi weigerde de Natio
nale Vergadering bjjeen te roepen. Dit
werd door de eilandbewoners beantwoord
met een belegering van den prins in zijn
paleis....
Een noodkreet van den Prins naar
Konstantinopel volgde, en de Porte draaldo
natuurljjk niet lang met het zenden van
soldaten. Deze zullen nu de Samoeezen tot
rede moeten brengen.
Het kabinet van Samos heeft een pro
test gericht tot de mogendheden, waarin
wordt verklaard, dat het gebeurde niet
als een opstand kan worden beschouwd,
waarom zjj verzoeken om onmiddelljjke
uitzending van buitenlandscho schepen
en terugroeping van vorst Kopassis en
de Turksche troepen.
De verbinding met de stad is ver
broken, er wordt uit de haven geschoten
op alle voorbijgangers. Aanleiding tot de
bloedige botsing was het vermoorden van
kinderen door soldaten, die op verzoek
van den vorst waren ontscheept,
VolgeDS langs een omweg uit Samos
ontvangen mededeelingen zijn er 80
vrouwen en kinderen door de troepen
gedood. De Turken ontzagen zich niet
ook op de buitenlandsche consulaten te
schieten.
Heel wat erger dan op dit eiland is
de toestand
in het czarenrijk.
De binnenlandsche toestand in Rusland
is van dien aard, dat men dit land voor
alsnog moeilijk onder de beschaafde Staten
zal kunnen rekenen.
De groepen die er den toestand be-
heersehen, zjjn er in geslaagd om heel
het onmetelijke Rjjk te herscheppen in
een bel van barbaarschheid, zooals mis
schien de wereld nooit zag. In de over
volle gevangenissen weerklinkt het gegil
van de gefolterdenv die hun liefde voor
de vrgheid en han toewijding aan de
zaak der beschaving boeten met den
akeligsten dood. Dagoljjks hebben er
executies plaats.
De wettig gekozen leden van twee
doema's, die het volk heeten te ver
tegenwoordigen, worden in de Siberische
wildernissen prjjsgegeven aan Jangzamen
ondergbng.
Nu gaat de koning van Engeland op
bezoek bjj den Czaar, wat men in Engeland
maar half aangenaam vindt. In het
Engolsche Lagerhuis heeft de socialist
O'Grady er over gesproken.
O'Grady herinnerde er aan, dat in
Rusland bjjna 100 leden der vorige Dooma
in Siberië gemarteld worden, of in de
Russische gevangenissen het vonnis
wftchten dat wellicht nimmer geveld zal
worden. Officieele en niet-officieele moor
den vinden dageijjks plaatB en de moor
denaars worden door den czaar ten
aanschouwe der gansche beschaafde wereld
gedecoreerd. Tal van personen verdwjjneu
geheimzinnig, zonder ooit weer teeken
van leven te geven. En dat alles dank
zjj do zwarte bende, die als czaren
gunstelingen oppormaehtig zjjn in het
land. Gevangenis en knoet vervangen er
recht en wet. Zou het geen schande zjjn
voor de Britsche natie, zoo haar monarch
een bezoek gaat brengen bjj den man wiens
handen bezoedeld zjjn met het bloed
zjjner onderdanen
Hierover zjjn de Russisohe bladen
woedend en zjj pakken nu uit, tegen
koning Edward en zjjn land. Zoo sohrijft
de Roesskoess namja:
»De traditioneele vjjand van Rusland
en het Russische volk zendt zjjn monarch
naar Rusland, om zich een ruggesteun
te verzekeren in Indië, waar de oorlogs
zuchtige stammen, onder leiding van
Afghanistan, itrjjden voor de vrgheid
tegen de onderdrukking en uitbuiting
door Engeland".
Het blad verzet zich tegen elk denk
beeld van een bondgenootschap met Enge
land en noemt dit land >een bedrieger
en misbruikmaker van vertrouwen, dat
de onnoozelen onder de volken weet te
gebruiken als citroenen, die het eerst
uitknjjpt en dan wogwerpt".
Geen hartoljjke bogroeting.
Binnsnland.
Invoer van hooi en stroo in Duitsoh-
land. In don Reichsanzeiger deelt de» Re-
gierungs"-president te Dusseldorf mede,
dat het verbod tot invoer vaa hooi en
stroo uit Nederland opgeheven is.
Het besluit treedt in werking op 1 Juni.
Landbouw, Veeteelten Vitschsrlj.
(Van onzen landbouwk. medewerker.)
I.
Waar veel varkens zjji ii dt spoeling
dun. Dit oud vadorlandsche ipi eek woord
is ook toepaiaeljjk op plaatsen, waar een
groot aantal planten dicht bjj elkaar staan
en haar voedsel uit den grond moeten
halen. Staat het gezaaide gewas vol
doende dik en daartusschen een massa
onkruid, dan moet elke plant als het
ware zieken om don kost en om oen
plaatsje. Het eene plantje verdringt het
andere, en samen moeten ze doelen het
soms klcino beetje voedsel, dat onder
hun bereik i8. Waar dus vrucht en vuil
dicht op elkaar staan, zal noch het een,
noch het ander zich behoorljjk kunnen
ontwikkelen, maar het onkruid wint het
gewoonlijk en wel ten koste van het
gewashot staat de vrucht in don weg,
ontneemt licht, lucht en zon en voedt
zich met dezelfde stoffen als de planteD
van waarde. Wil duB do gezaaide vrucht
zjjn volkomen wasdom bereiken, dan
moet de grond van onkruid gezuiverd
worden.
Het onkruid kan men verdoelen in
eenjarige en overblijvende soorten. Om
de eenjarige te vernietigen is het zaak
te zorgec, dat het zaad er vbe niet tot
rjjpheid komt, door de plant vóór dien
tijd weg te nemen. Dit is echter niet
altijd to doen in dat geval wordt het
rijpe zaad met het graan Ugoljjk in de
Bchuur gebracht en vindt va* daar in
den stalmest zjjn weg weer naar het land
en begint er zjjn levensloop van voren
aan. Een aantal onkruiden bloeien al
vroeg in den zomer en geven zaad nog
vóór de vrucht van het' land is, zulk
onkruid zaait dus zich zelf, Om dit te
voorkomen is dus hot eenigt middel
goed wiedon.
Een ander soort onkruid plant zicb
voort door de wortelsdit is nog moei-
ljjker meester te worden, want sommige
hebben zulke lange en taaie, dat er al
licht hier of daar een stuk er van in
den grond bljjft en zich weer tot een
plant opwerkt. De eenige wjjze om zulk
onkruid den baas te worden is flink
ploegen of spitten, het daarna verzamelen
en laten dood drogen of verbranden. In
elk geval zorge men, dat nog levende
wortels niet meer op het land of in den
mestput terecht komen. Diep omploegen
alleen helpt weinig want alB later de
wortels weer naar de oppervlakte gewerkt
worden, groeien ze opnieuw.
Om vervuild land weer in orde te
krjjgen krijgen is braken nog de beste
methode, doch daar dit tegenwoordig
uit de mode is, wordt een ander middel
met goed gevolg toegepast. Men teelt
in zulk land geen halmvruchten meer,
maar aardappels, suikerbieten, rapen,
mangels, enz. alle vruchten, die toelaten
dat er gedurende hun groei voortdurend
en goed gekapt en gowied kan wordon.
Wordt dit eon jaar of wat volgehouden
dan zal men het onkruid wol meester
woiden.
We zeiden zoo even dat wortels, die
langen tjjd onder den grond hebben ge
zeten toch weer aan het groeien gaan,
als ze weer aan de oppervlakte van den
grond komen. Het is merkwaardig hoe
een kiem, die langen tjjd van licht en
lucht is afgesloten geweest, toch zjjn
groeikracht behoudt. Dit bleek enkele
jaren geleden zeer duideljjk, toen de vest
te Goes is uitgebaggerd. Nadat de daaruit
gekomen bagger of modder ongeveer oen
jaaar had liggen drogen, groeide daarin
een bosch van planton van allerlei vorm,
kleine en groote en toch was er geen
enkel zaadje ingezaaid. De kiemeD, die
misschien jaren lang op den bodem der
vest hadden gelegen, ontwikkelden zich
nog tot welig groeiende planten.
In een volgend nummer willen we
eenige in bouw- en weiland voorkomende
onkruiden bespreken.
Uit ds Pers.
Bevriend oordeel.
Dat de Regeering bjj het Spoorweg-
debat oen weinig schitterend figuur heeft
gemaakt, wordt ook van rechts erkend.
De Kameroverzicht8cbrjjver van het R.-
Kath. hoofdorgaan, De Tijd geeft als volgt
uiting aan zjjn teleurstelling.
»Zoo is dus da zaak van da Staats
exploitatie nog niet van do baan. Do
Regeoring zal nu een Staatscommissie
tot verder onderzoek hebben to benoemen.
Vooral om de naancieele xijde van het
vraagstuk te bestudeeron. Het regent
weer Staatscommissies zooals men ziet.
De Regeering zal dezen uitslag wel niet
plezierig vinden. Bij monde van minister
Bevers verklaarde zjj zich evenzeer tegen
de motie-Nolens als tegen die van d»
heeren Bos c. 6. Zjj meende een onderzoek
van oen Staatscommissie onnoodig, waar
zjj reeds overlegging van het rapport
van het onderzoek van den Rijkscommis
saris had toegezegd. Daar te voorzien
was, dat de motie-Kolens met groote
meerderheid zou worden aangenomep,
vind ik niet, dat de Regeering gelukkig
heeft gelaveerd. Zij had zich best bjj de
motie-Nolens kunnen neerleggen. Een
onderzoek is eon onderzook. En of het
nu door ééa of door meerdere personen
gebeurt, maakt zooveel niet uit. Zg had
dus de eer aan zich kunnen houden.
>Ook in ander opzicht is de Regeoring
niet heel gelukkig geweest. M. i. heeft
zjj de zaak wat le zeer »en bagatelle"
behandeld. Den eersten keer, dat zg sprak
en nu weer. Minister Bevers scheen nog
niet zoo geducht in de quaestie te ziften
en Minister Kolkman zonderen wjj zjjn
millioeuenrekening uit nam de debatten
wel wat al te veel van den humoristischen
kant. M. i. is het een groot voordeel,
ik zet dit op den voorgrond
dat meerdere Ministers in dit Kabinet
er slag van hebben om hun redevoeringen
met attiBch zout te doorpekolen. Ik houd
veel van een »bon mot" de atmosfeer
in de Kamer is toch meestal zwaar genoeg.
Maar 't is iets anders: of men als
Kamerlid, of wel als Minister zjjn tegen-
partjj in het ootje neemt. Het bleek ten
minste heden overduidelijk, dat de minis-
terieele redevoeringen bjj velen kwaad
bloed gezet hadden."
Zoo sehrgft het Roomsche hoofdorgaan
over de Roomsche ministers.
Rechtzaken.
In een buitengewone openbare
zitting der Rechtbank te Middelburg
word Zaterdagmorgen de niouwbenoemde
substituut-officier van justitie, mr. K.
W. A. Van Lidth de Joule, plechtig als
zoodanig geïnstalleerd.
De vrijhetdsberoovinq te Maarseen.
Men zal zich herinneren, dat ongeveer
twee maanden geleden in ons blad word
bericht hoe in het arrestantenlokaal te
Maar88en een landlooper eenige dagen
was opgesloten gebleven, doordat do veld
wachter van Maarssen totaal door het
hoofd was gegaan dat hjj iemand in
dat lokaal nachtverbljjf had verleend.
De justitie deed naar aanleiding van dit
geval een onderzoek instellen, dat is
geëindigd met een vervolging tegen den
ingebreke gebleven zjjnde veldwachter.
Zjjn zaak dient heden voor de rechtbank.
Verzwaring in straf. Catrinus K.,
21 jaar en Cornelns f., 21 jaar, beiden
van Wolvega, werden door de rechtbank
te Heerenvoen voor verkrachting ver-
oordoeld tot l jaar gevangenisstraf, met
aftrek der preventieve hechtenis.
Voor het gerechtshof te Leeuwarden
vorderde de advocaat-generaal bevestiging
van het vonnis in prima met verzwaring
der straf tot 4 jaar.
Het Hof heeft, meldt de L. C., het
vonnis bevestigd met verzwarifig der
straf tot 2 jaar gevangenisstraf. De pre
ventieve hechtenis zal bij de uitvoering
van het vonnis in mindering worden
gebracht.
Provincie nieuw s.
"a-Gravenpolder. Vrjjdagavond
werd door de kiesvereeniging »De Can-
didaat" voor do tusschentijdsche verkie
zing van één lid voor den Raad, vacature
Verhulst, de heer A. Njjsso gecandideerd.
's-lleer Abtskerke. Tijdens, het
hevige onweder dat zich Zaterdagmiddag
boven onze gemeente ontlastte, werden
van den landbouwer Lutein alhier 3
runderen door den bliksem gedood. Ver
zekering dekt maar een klein deel der
schade.
'a-Heer Arendgkerke. Openbare
raadsvergadering op Vrjjdag 29 Mei des
namiddags 1 i/s nur.
Do notulen werden gelezen en na een
aanmerking van J. Blok, goedgekeurd.
De voorzitter deelde ondermeer mede
dat Jae. Njjsso als zetter is benoemd.
De verordening regelende de salarissen
van het onderwjjzend personeel, werd
opnieuw vastgesteld, rekening ;werd ge
houden met oen paar aanmerkingen van
Ged. Staten. Ook wenschon Ged. Staten
wgziging van de voorwaarden eener geld-
leening ten behoeve van de haven op de
Zuid-Kraaiert, waardoor het mogeljjk
werd die loening van f13000 in minder
dan 13 jaren af te lossen, indien de
gemeente-financiën zulks zouden mogelijk
maken, de raad kon zich ook hiermede
vereenigen.
Twee woningen te Nieuwdorp, welke
thans onbewoond zjjn, werden op advies
van de gezondheidscommissie onbewoon
baar verklaard.
Tot wegwerker te Nieuwdorp wordt
benoemd Joost de Kok met 9 van de
11 stemmen.
De vergadering wordt gesloten tan
einde hot kohier van den hoofdelijken
omslag vast te stellen.
Na heropening zegt de heer Smit dat
hij een voorstel heeft, vreemd aan do
ordo van den daghjj reikt dit den voor
zitter over en verzoekt het te behandelen.
Hefc voorstel, gesteund door J. Blok en
J. van dor Poel, was van den secretaris-
penningmeester van het Burgerljjk Arm
bestuur den heer Johs. Oele, ingevolge
art. 13 van hst reglement op de instel
lingen van weldadigheid, met ingang van
1 Nov. a.s. eervol ontslag te geven.
De voorzitter zegt dat het armbestuur
hierover zal gehoord worden en dat het
op de eerstvolgende vergadering zal
worden ter tafel gebracht.
De heer Smit acht uitstel niet noodig,
de raad kon zjjn voorstel id overweging
nemen en daarna het betrokken bestuur
hooren, het besluit van den raad heeft
geen kracht dan na het booren van het
bestuur.
De voorzitter acht na voorlezing van
art. 13 het noodig eerst het bestuur to
hooren, het voorstel zal worden ter tafel
gebracht met het advies van het bestuur
en met een advies van B. tn W.
De heer Smit brengt nog ter sprake
het geval dat iemand gerechteljjk uit zjjn
woning is gezet, dat die persoon weer
in dat perceel is ingebroken en thans
daar nog woont, zonder dat politie of
justitie dit beletten.
De voorzitter zegt dat proces-verbaal
is opgemaakt en men dus later de op
lossing zal zien.
De heer Smit is hiermede niet tevreden,
hjj vraagt den burgemeester als hoofd van
de politie, welke maatregelen hjj zal
nemen.
De voorzitter »egt dat dit een politie
zaak is, en dat hg als hoofd van de
politie aan den raad geen verantwoording
schuldig is.
Nog werden door verschillendo raads
leden gedeelten van wegen aangewezen,
welke in een slechten staat vorkeeren,
en brengt B. do Jager ter sprake, een
afrastering met prikkeldraad langs den
openbaren weg, wat volgens art. 17 van
de verordening op de straten en wegen
niet mag en hetwelk gevaar oplevert
voor vee dat over dien weg gedreven
wordt.
De voorzitter zegt daarvan goede nota
te nemen en het op hoogen prijs stellen,
van de raadsleden mededeelingen als
boven bedoeld te ontvangen. In een
uitgebreide gemeente als deze kan hjj
zich niet overal zelf overtuigen.
De vergadering werd daarna door den
voorzitter gesloten.
Wolfertsdijk. Nog altjjd wag de ar-
