N*. 55 1908,
Zaterdag 9 Mei.
95sle jaargang.
Tusschen Kerk en Pastorie,
«OESCHE
COURANT.
Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Setbrs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
De uitgave dezer Oonraat geaohiedt Maandag-, Woeaidag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feeztdagen.
Prjjj per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco,
Afzonderlijke nommen 5 eent.
Inz.nding wan adwaptenliSn vóór 2 uron op don dag dor
uitga*.-
De prpz der gewone advertentiën is van 1-5 regeli 50 cent, eiken regel meer 10 ot,.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetnigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Gemeenteraad van Goes.
Zitting van Donderdag 7 Mei 1908,
des avonds 8 uur.
Voorzitterde burgemeester.
Afwezig de heeren Risch en v. d. Leeuw
met kennisgeving.
De Voorzitter opent de vergadering met
een gelukwensch aan de heeren v. d.
Bout en Kakebeeke met hun herstel.
Daarna zegt de Voorzitter het volgende
Mgne heeren, voordat wij overgaan
tot do behandeling onzer agenda, heb ik
mg van eene hoogst aangename opdracht
te kwjjten.
Bjj het binnentreden van ons stadhuis
en raadzaal zullen de heeren reeds gezien
hebben de prachtige versiering, die ons
stadhuis dezer dagen rjjker geworden is
door de plaatsing van vier schilderjjen
van de Goesche schilders 0. W. en
W. Eversdjjck.
De in onze gemeente verschonende
nieuwsbladen hebben reeds broedvoerig
de geschiedenis en voorstelling dezer
prachtige schilderstukken medegedeeld
ik acht dus dat deze U allen voldoende
bekend zjjn en ik mg dus bepalen kan
tot de kwgting mjjner opdracht.
Eenige van de aanzienljjkBte inge
zetenen hebben ons hiermede verrast en
verbljjd en het is namens dezen, dat ik
de eer heb aan de gemeente aan te
bieden
vier schildergen der voormalige schut
terden te Goes, onder de navolgende
voorwaarden
le. deze vier schildergen zullen nooit
mogen verkocht worden, noch in bruik
leen afgestaan en zullen dus zgn een
onvervreemdbaar eigendom der gemeente
Goes
2e. zjj behooren ten alien tjjde op
het stadhuis of in eene oudheidkamer
dezer gemeente bewaard te worden, onder
toezicht van het gemeentebestuur.
Namens burgemeester en wethouders
stel ik voor deze op de gestelde voor
waarden te aanvaarden.
Ik acht m|j de tolk van Uwe ver
gadering en van de gehoele Goesche
burgerg te zgn, wanneer ik den milden
gevers hartelijk dank zeg voor dit vorste
lijk geschenk.
Een rijk stuk geschiedenis uit de 17e
eeuw wordt hierdoor aan ons voorge
steld en wij hebben een gedeelte terug
gekregen van de vele rjjke kunstvoor
werpen, welke, helaasniet meer aan
wezig zgn. Onder meer betreur ik ten
zeerste het gemis van een eikenhouten
kast of zoogenaamd half buffet, in eigen
dom toebehoord hebbende aan en dikwjjls
vermeld in de rekeningen van de schut
terij ^er Ed0le Kruys- of Voethoge, en
van een schilderij, voorstellende het ontzet
der stad Goes, 21 October 1572.
Mocht ik ook deze eens aan de ge
meente kunnen aanbieden!
Gij heeren gevers hebt hiermede een
grooten dienst aan onzen vaderstad be
wezen, waarvoor wjj allen u voorzeker
recht dankbaar zgn.
Een woord van vriendelijken dank komt
in dezen oolc toe aan het bestuur van
het museum Boymans en den gemeenteraad
van Rotterdam voor hunne groote wel
willendheid tegenover onze gemeente be
wezen, door deze schilderstukken tegen
den gekost hebbenden prjjs aan ons terug
te geven.
Ik stel voer, hun daarvoor, namens
onze vergadering onzen dank te betuigen.
n yiïïlUIlOI.
DOOK
MITE KREMNITZ.
foor de Qoetche Courant uit het Duitach
vertaald.
Daarop had zjj beproefd een betrek
king als gouvernante te krijgen tegen
1 October, maar haar vader had haar
verklaard, dat hg haar liever dood zag,
dan dat zjj hem, een overste van het
Pruisische leger, zoo'n schande aandeed.
Om dien tjjd was plotseling dominee Hin-
dersen gekomen en had haar stijjd nog
zwaarder gemaakt. Den beiden ouders
was hjj heel goed bevallen, bovendien was
het in hoogere kringen zeer netjes, als
men oudere geestelijken huwde. Klaas
moest haar toch raadgevenZou zjj
dominee Hindersen's vrouw worden of
niet? »Meen niet, dat ik mgo levenslast
daardoor verlichten wil, neen, ik zal hem
dienen, voor hem zorgen en alle werk
met blijdschap op me nemen en ik zal
hem alles bekennen, wat ik op het hart
Een woord van dank mag ook in dezen
niet onthouden worden aan onzen adjunct
archivaris. den heer J. de Krujjter, die
ons zoo een uitvoerige beschrijving van
de schildergen in de verschillende nieuws
bladen gegeven heeft, en in alles toont,
een warm vriend voor de geschiedenis
onzer stad te zgn.
En eindeljjk vriendelgken dank aan
de stalhouders, firma W. Duvekot, voor
het kosteloos vervoeren der schildergen
van de boot naar het stadhuis en aan
J. van der Mark voor het gratis ophangen
en aan D. Adriaanse voor het koste
loos leveren van het daarvoor noodig
zjjnde ijzerwerk.
Moge dit gegeven voorbeeld tot navol
ging strekken, opdat wjj ons kunnen
verlustigen in het zien van de rjjke
kunstschatten onzer voorouders en onze
burgerg, door een druk bezoek aan ons
stadhuis en oudheidkamer hunne belang
stelling toonen, in de geschiedenis hun
ner vaderstad.
De Raad beantwoordt deze rede met
applaus, waarna de heer Pilaar dank
brengt aan den Voorzitter, voor diens
eigen bemoeiing, die eveneens bjjdroeg
om de stukken weer aan de gemeente
Goes te brengen.
Ingekomen zgn de volgende stukken
Procesverbaal van kasopnaming.
Schrjjven van den onderwjjzer W. H.
Stouten, houdende bericht zjjner in functie
treding op 1 Mei 1908.
Missive van Ged. Staten, houdende
bericht ontvangst strafverordening
Goedkeuring van 's Raadsbesluit tot
onderhandsche verpachting van gemeente
grond aan D. Boel
Koninkljjk besluit houdende verlenging
der concessie tot heffing van sas- en
havengelden
Verslag o\er 1907 van den toestand
van het Middelbaar onderwjjs
Goedkeuring van 's Raads besluit d.d.
26 Maart 1908 tet intrekking der ver
leende gratificatiën aan de onderwgzers
P. Goedbloed, J. Blackstone en D. A.
Poldermans
Goedkeuring van het primitief kohier
van den hoofdeljjken omslag voor het
dienstjaar 1908
Goedkeuring van 's Raads besluit tot
uitgifte van gemeentegrond in erfpacht
aan de firma Gebr. Duvekot.
Missive van Ged. Staten van Zeeland
betreffende verzetting jaarljjksche vee
markt te Axelalle voor kennisgeving
aangenomen.
Adres van de vereeniging handels
belangen" te Goes, inzake het leveren
van gaBornamenten enz. aan particalieren
door de gemeente-gasfabriek wordt ver
zonden aan de gascommissie om advies
verzoek van het burgerljjk armbestuur
tot wijziging van de begrooting dier
instelling over 1907 aan B. en W. om
advies
verzoek aan het gasthuisbestuur tot
wjjziging van de begrooting dier instelling;
aan B. en W. om advies
verzoek van de weduwe W. Timmer
man om uitweg aan M. A. de Ruyterlaan
aan B. en W. om advies.
Behandeld worden eenige af- en over
schrijvingen vanposten op de begrootingen
van 1907 en 1908 en eenige verzoeken
betreffende kwijtschelding van belasting
en Bchoolgeld.
In behandeling komen adressen van
de schietvereeniging >Koningin Wilhel-
mina" en van de schietvereeniging
»G. O. E. S." inzake kwijtschelding van
heb als jjj het me toestaat
Neen, dat had hjj niet toegestaan, maar
haar verzocht, bet geheim van hun liefde
begraven te laten, het had voor Hindersen
geen nut het te kennen, tenminste nu nog
niet.
Had hjj dien wenseh misschien niet
moeten uiten Hjj had er bjjgevoegd, dat
haar eigen hart dat beslissen moest. Voor
't overige had hjj zich door zgn gevoel
laten leiden en slechts aan haar geluk
gedacht, toen hg aanried »Ja" te zeggen.
Daarop had hg nog eens een korten
brief van haar ontvangen »Weet je waar
aan ik altjjd denk Aan de lichte strepen
van den horizon, waar we op het graf
van je ouders naar keken, het land tus
schen mjj en die eeuwigheid schjjnt me
nu niet bloeiend meer, maar een woeste
vlaktedaarom kjjk ik alleen maar naar
de schitterende zee daar." Zjj was nu
werkeljjk getrouwd Leed hjj daaronder
Neen hg meende, dat zg goed geborgen
was, veel beter dan thuis. Zjj was gezond
en bloeiend, zg zou zegen uitstrooien en
het waB duizendmaal schooner zoo, dan
wanneer zjj, evenals bg, eenzaam ver
kwijnen moest. Maar ook hjj verkwgnde
niet, hg had nog verscheidene jaren van
Z0genrjjkei arbeid voor zich I Met die
pachtgelden van eerstgenoemde vereeni-
gi°g-
De heer Hollmann heeft geen bezwaar,
dat kwijtschelding verleend wordt, doch
hg zou hieraan de bepal ng willen
vorbinden dat ook »G O. E. S." van de
baan mag gebruik maken.
De voorzitter merkt op, dat dit
moeieljjk gaat, daar de baan het eigendom
is der vereeniging.
De heer Hollmann meent, dat als de
gemeente een tegemoetkomende houding
aanneemt, hieraan ook voorwaarden kun
nen worden verbonden.
De heer de Witt Hamer zegt, dat dit
niet billjjk zou zgn, daar do vereeniging
»Wilhelmina" de geldeljjke lasten voor
de baan heeft te dragen. Het beste is
als de gemeente zich houdt buiten de
geschillen tusschen de twee vereenigingen.
Besloten wordt de kwijtschelding van
pacht te verleenen.
Ingediend wordt eon wjjziging der
bouwverordening, bedoeld bg art. 1 der
Woningwet.
Do heer Kakebeeke vindt, dat de eischen,
in de bouwverordening aan woningen
gesteld, te overdreven zgn. De eisch
b. v. dat in een woning twee groote
kamers moeten zgn is overbodig. Als
het huis bewoond wordt b. v. door twee
oude menschen, dan is één groote en
één kleine kamer voldoende.
De heeren de Witt Hamer en v. d. Bout
bestrjjden deze meening. Er zgn nog
veel kleine woningen en de heer v. d.
Bout wjj8t erop, dat de gemeente Goes
een armhuis heeft, waarheen de meeste
oude menschen gaan.
De heer Kakebeeke vindt het armhuis
niet een ideaal toevluchtsoord en hg Btelt
voor in de verordening te bepalen dat
in een tweekamerswoning van de twee
kamers één minstens 14 en één minstens
9 M2. moet zgn.
Het voorstel van B. en W. eischt
grootere oppervlakte.
Het voorstel-Kakebeeke wordt onder
steund, in stemming gebracht en met
5—6 aangenomen. (Tegen de heeren Pilaar,
v. d. Bout, De Witt Hamer, Schmidt
auf Altenstadt en Fransen v. d. Putte).
De door B. en W. voorgestelde wjjzi
ging bouwverordening wordt verder Kon
der discussie aangenomen.
Op het verzoek van J. Weststrate ter
verkrjjging van gemeentegrond in erf
pacht wordt gunstig beschikt.
Aan het adres van A. M. Verdonk,
houdende verzoek om aanwjjzing van
rooiljjn voor een te bouwen perceel aan
den straatweg van Goes naar Kloetinge,
wordt voldaan.
Op het adres van den kerkeraad der
Gereformeerde kerk te Goes, houdende
verzoek om verlenging van pacht van een
perceel gemeentegrond, wordt gunstig
beschikt.
Het voorstel tot verhooging van het
te heffen maximum bedrag aan hoofde-
Ijjken omslag, alsmede van het onbelast
baar bedrag voor noodzakelijk levens
onderhoud, geeft den heer Donner aan
leiding voor te stellen den maximum
leeftijd van kinderen, waarvoor het bedrag
voor noodzakelijk levensonderhoud wordt
verhoogd, te bepalen op 17 jaar.
Dit voorstel wordt door B. en W.
overgenomen en zonder hoofdeljjke stem
ming goedgekeurd.
In behandeling komen nu verzoek
schriften van P. Goedbloed en J. Black
stone betreffende intrekking van eene
gedachte zette hjj zich aan zjjne advent
predikatie, tot welks tekst hjj Johannes
liovelingswoord koos»Li®fde overwint
den dood".
De volgende kerkvergadering had weer
in Augustus te Brinkhof plaats en
dominee Hindersen reed 's morgens vroeg
er heen, omdat hjj in de proostdjj wat
te doen had en hjj zich sinds drie dagen
bjjna niet inhouden kon van bigde
opgewondenheid: de vrouw van den proost
was bjj hem om de zjjne te verplegen,
maar hjj had een overvloed van bood
schappen van huishoudelgken aard aan
den proost en de meid over te brengen.
Voor de kerk stond al een balf dozijn
predikanten, die Hindersen met geluk-
wenschen ontvingen. »Niet waar," ant
woordde hg hun, stralend van geluk,
»nog op mjjn leeftjjd en zoo'n jongen.
De proost z'n vrouw zegt, dat men
meenen zou, dat hg al drie maanden oud
is en ik verzeker u, hjj lacht al!" Dominee
Petersen, tot wien hg zich gewend had,
schudde ongeloovig het hoofdbjj was
vader van negen kinderen.
»Voor de eerste drie maanden lachen
zg nooit 1"
aan adressanten verleende gratificatie.
De aid. Goes van het Ned. Onderwijzers
genootschap heeft een adres gezonden
ter ondersteuning dezer verzoekschriften.
De heer Hollmann wjjst op het onbil-
ljjke, dat onderwijzers een lager inkomen
krjjgen dan collega's door toevallige om
standigheden. Toen indertjjd gratificatie
aan de twee onderwjjzors werd verleend,
gaf de Raad zelf bljjk, in te zien, dat
eun onbiiljjkheid moest worden hersteld.
Is het echter onmogeljjk nu die gratificatie
te verleenen, dan zal men aan de commissie
voor classificatie van schoolkinderen de
opdracht kunnen geven een aantal kin
deren over te plaatsen naar school C.
Dan zou men daar het aantal leerlingen
kunnen brengen tot 200, waardoor de
heeren Goedbloed en Blackstone weder
hooger salaris zullen krjjgen.
De heer de Witt Hamer zet uiteen, dat
daar de eene school is voor betalende,
de andere voor niet-betalende leerlingen,
de commissie het aantal leerlingen op
school O. niet kan brengen tot 200.
Spr. bestrijdt verder de bewering, dat
de twee onderwgzers, door de salaris
vermindering minder pensioen zullen
krjjgen, terwjjl zg steeds voor een hooger
pensioen hebben betaald.
De heer Hollmann houdt dit laatste
vol. Bovendien wjjst hjj op een geval te
Vonlo, waar onder zelfde omstandigheden
het salaris van een onderwjjzer was ver
minderd.
De onderwijzer stelde daarop een eisch
in tegen de gemeente, welke eisch door
den kantonrechter werd toegewezen.
De heer Fransen v. d. Putte betoogt,
dat de heeren Goedbloed en Blackstone
wel een gratificatie hebben verloren, doch
daartegenover toch een salaris-vermeer
dering hebben ontvangen.
De heer Hollmann stelt voor, die
gratificatie van f 100 aan de heeren
Blackstone en Goedrloed weder te geven.
Op een vraag van den heer v. dVen
deelt de voorzitter mede, dat als alle
niet-betalende leerlingen op school B.
naar school C. worden gezonden, daar
het aantal 200 niet wordt gehaald.
De heer de Witt Hamer zegt nog op
een vraag van den heer Dekker, dat de
twee onderwgzers geen minder pensioen
zullen krjjgen, dan wanneer zg de gra
tificatie hadden behouden.
Het voorstel-Hollmann wordt verworpen
met 65 stemmen. (Vóór de heeren,
v. Schmidt, Hollmann, v. d. Bout, Tem
perman en Kakebeeke.)
Aan de orde is de wjjziging der
salarisverordening van het onder wjj zend
personeel aan de o. 1. scholen (meisjes
school.)
Het voorstel is het aanvangssalaris te
bepalen op f825.
Zonder hoofdeljjke Btemming aange
nomen.
In behandeling komen de adressen
inzake de meisjesschool. Zooals men weet
achten B. en W. het in het belang der
gemeente die school in stand te houden.
De beer Donner herinnert er aan, dat
bjj een vroegere gelegenheid nadere in
lichtingen en voorstellen inzake de meis
jesschool zgn toegezegd.
Het heeft spr. verwonderd, dat bjj de
beide adressen slechts gevoegd is een
eenvoudig advies van B. en W. Hjj had
verwacht een nadere uiteenzetting met
cjjfers en berekeningen. Wel hebben de
couranten de zaak breedvoerig uiteengezet
doch de Raad als zoodanig heeft geen
inlichtingen gekregen. Vreemd acht spr.
»Maar mjjn jongen lachtDat is juist
het merkwaardige," antwoordde Hinder
sen. »Dat heeft hjj van zgn vader, zoo
oud als hg is 1"
Nu 9tapte hg in de kerk en keek naar
boven, naar het koor, waar hg haar het
eerst gezien had en toen naar het altaar
beeld en vouwde onbewust de handen
een gelukkiger man was er op de heele
wereld niet on er rolden hem twee tranen
over het breede, goedige gezicht.
»Hoe gaat het met de vrouw vroeg
Klaus Jensen, toen hjj op Hindersen
toetrad. Die schudde hem de hand
»Dank u, heel goedZg zal zeker weer
heelemaal de oude worden, de laatste
maanden ging het zwakjes, ja tweemaal
hadden we den dokter van Queren bg
ons. Zjj was veel te werkzaam, JenBen,
veel te trouw aan haar plicht, de kleine
klaproos wie had dat gedacht, niet,
Jensen
Klaus zweeg.
»Nu zullen de schoonouder bepaald
over drio weken op het doopfeest komen,
want de overste kan later niet weg, dan
moet zjj weer geheel in orde zgn, want
zg wil zich toch voor de »gravin" ais
goede huisvrouw laten zienEn jg met
je zusters zult toch ook wel bg den doop
het, dat ook door de commissie tot toe
zicht op het L. O. geen advies is gegeven.
Spr. acht het wenscholjjk een beslis
sing uit te stellen tot de zaak nader is
toegelicht.
De heer Pramen v. d, Putte meent, dat
men ook nu wel een beslissing kan nemen
Er zgn twee adressen ingekomen, het
een, dat van de tegenstanders der school,
heeft meer handtoekeningen dan het
andere, doch dit is waarschjjnljjk alleen
te wjjten aan het feit, dat de eene bode
meer jjver heeft aan den dag gelegd dan
de andere.
Wat de inhoud betreft maakt het
adres van de voorstanders der school een
beter indruk dan het andere. Het zit
beter in elkander, is beter geargumen
teerd.
Een der Goesche bladen heeft van de
meisjesschool gezegd, dat deze inrichting
nooit eenige beteekenis heeft gehad. Spr.
komt hiertegen in verzet en spreekt met
groote waardeering over het nut der
school, waar steeds uitstekend onderwjjs
is gegeven. In een warm betoog bepleit
spr. het behoud der school.
De heer v. Schmidt auf Altenstadt geeft
een geechiedkandig overzicht van het
beslaan der meisjesschool. Hjj komt tot
de conclusie, dat de meisjesschool, hoewel
nuttig, te kostbaar is. Hg acht het wen-
scheljjk van deze inrichting te maken
een school voor meer uitgebreid lager
onderwjjB voor jongens en meisjes.
De Voorzitter deelt mede, dat vroeger
gedacht is aan opheffing der meisjes
school omdat het leerlingenaantal ver
minderde, doch nu is dit weder aanmerke-
ljjk stijgende.
De heer Donner zegt, dat hijzelf veel
gevoelt voor de school, doch daar de
kosten zeer hoog zgn, is de vraag
of men wel met het oog op de reeds
hooge belastingen mag voortgaan met
het besteden van groote sommen, onge
veer 5000 per jaar, aan de meisjesschool.
De heer Dekker zegt, dat hjj ook veel
waardeering gevoelt voor de meisjesschool,
doch deze is een luxe en kost een enorme
som, die de belastingen aanmerkeljjk
drukt. Ai komen er nu weer iets meer
leerlingen, dan bljjft de vraag hoe lang
dit duren zal.
Op het oogenblik moet een nieuw
hoofd der Bchool benoemd worden en nu
iB het oogenblik gekomen om de zaak
eenu onder de oogen to zien. Voor het
denkbeeld van den heer v. Schmidt ge
voelt hjj niets. Daar de tegenwoordige
meisjesschool echter te kostbaar is, zal
spr. zich verklaren voor de opheffing
dier school.
De heer Pilaar meent, dat, als die school
wordt opgeheven, er geen voldoend lager
oaderwjjs meer wordt gegeven. De H.
B. S. is voor vele meisjes als inrichting
van onderwjjs niet geschikt. De vraag is,
of de financiën der gemeente zoo zwak
zgn, dat opheffing noodzakeljjk is. De
gemeente is toch nog niet noodljjdend,
al zgn de financiën niet schitterend.
De heer de Witt Hamer zegt, dat het
college van B. en W. unaniem iB vóór
behoud der school. Het verwjjt dat B.
en W. niet met cjjfers en berekeningen
zgn gekomen, is onbilljjk daar B. en W.
zgn vóór bestendiging van j,de school.
De heeren, die opheffing verlangen moeten
met cjjfers komen.
Spr. beBtrjjdt de bewering van den
heer Dekker, dat de school te kostbaar
is voor de gemeente.
Bovendien, als de school wordt opge
heven, moet er iets anders komen en dit
zgn, niet?"
De proost verscheen en de synode
werd geopend. Jensen was geen secretaris
meer, daar er sinds de vorige maal twee
nieuwe predikanten gekomen waren hjj
zat dicht achter Hindersen en moest, tel
kens als hg uit zgn gedaebten opschrikte,
den breeden rug van zgn voorman bekjjken
was Johanna's hand over den zwarten
rok heengegaan, toen dominéé Hindersen
zich van morgen voor het vertrek over
haar bed gebogen bad, om haar vaarwel
te zeggen Klaus had Johanna niet weer
gezien. De winter was hard en lang ge
weest Johanna was wel eens per slede
met haar man naar zgn pastorie gekomen,
maar Klaus was juist naar een bruiloft
in het dorp en toen zgn zuster hem
bericht Btuurden van het bezoek, was
hjj niet meegeieden. Hier op het land
lette men niet zoo op de vormen en
Hindersen woonde bjjna twee uur van
hem af
»Die Jensen houdt zich toch maar
goed l" merkte een der predikanten tegen
zgn buurman op, >Als bg in de dertig
komt, baalt hjj het er op een einde nog
door."
(Wordt vervolgdJ.
