N". 53 1908,
Dinsdag 5 Mei
95
jaargang.
ste
10 FEÏÏILXJflOlL
Tussclien Kerk en Pastorie,
GOESUHË
De uitgave éezor Oonrant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, in Goes 0^75, buiten Goes, franco, jTgliSln
Afzonderlijke nommois 3 cent.
Inzending van adveHenliën «ior 2 uren op den dag dar
uitgavaa
COURANT.
De prjji der gewone advertontiön i! van -5 regel» 50 cent, eiken regel meer 10 et.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pryi
slecht» tweemaal berekend.
Geboorte-, lmweljjkt- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel» 1,berekend.
Bewijsnummer» 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Buitenland.
rumoerige dagen.
De eerste Mei, dat is in alle landen
de feestdag der sociaal-democratische
arbeiders en in de groote steden worden
op dien dag betoogingen gehouden. Ook
dit jaar hebben deze plaats gehad, en
bjjna overal in de volmaaktste orde.
Wel hebben vooroamcljjk in Frankrjjk
hier en daar ongeregeldheden plaats ge
had, doch van veel beteekenii waren
deze niet. Vooral in Parijs, waar do
uitsluiting der bouwvakarbeiders nu
is opgeheven, waren uitgebreide voor
zorgsmaatregelen genomen doch tegen
alle verwachting is de eersie dag der
lentemaand voorbjj gegaan zonder be-
langrjjke incidenten.
De vrees voor onlusten was in de
republiek groot, ook met hot oog op do
opgewondenheid' in verband met de ge
meenteraadsverkiezingen, die gisteren
moesten plaats hebben.
Eens in de vier jaar moeten in Frank
rijk de gemeenteraadsleden aftreden en
moeten de kiezers hun stem uitbrengen.
In alle 36170 gemeenten is dit gisteren
gebeurd.
Natuurljjk hebben die verkiezingsdagen
ia het land van den opgewonden geest
een geheel andei aanzien dan in ons rustig
vaderland. Een Franschman heeft nu een
maal meer behoefte aan krachtige uiting
zjjner meening dan een Nederlander en do
gehoele verkiezingsstrijd draagt er een
ander, een scherper karakter.
In ons land worden de candidaten aan
de kiezers warm aangeprezen door de
verkiezingscomité'B, hun deugden worden
opgesomd, hun kennis geroemd en de
candidaten zelf houden zich hierbij be
scheiden meer op den achtergrond, pra
ten in vergaderingen over hun beginse
len, doch met over zichzelf. In Frankrijk
doet men dit anders daar vertellen de
candidaten zelf wat voor prachtexemplaren
van menBchen ze toch zjjn en ze verzui
men hierbjj niet, soms in de meest krasse
bewoordingen te wjjzen op de nietswaar
digheid hunner tegenstanders. Vermake
lijk is het soms die Fransche verkiezings
manifesten te lezen en allergrappigst zijn
de verkiezingsvergaderingen vaak.
In Parjjs is bjj de verkiezingen van
gisteren ook een vrouw, een zekere juf
frouw Laloö, candidaat geweest.
Volgens een vrouwelijke advocaat ver
hindert de Fransche wet de verkiezing
van een vrouw tot gemeenteraadslid niet.
Ieder kan lid van den raad worden,
beweren de candidaat en haar rechtsge
leerde raadsvrouw.
Door anderen is er echter op gewezen,
dat alleeD zjj, die zelf het stemrecht
hebben, verkozen kunnen worden en hei
vrouwenkiesrecht is in Frankrijk nog niet
ingevoerd.
Hoe dit zij, Vrijdagavond is juffrouw
Laloö in een verkiezingsvergadering, die
door 2000 personen bezocht was, aan
het woord geweest.
Ten slotte werd een motie aangenomen,
waarin de kiezers van de wijk, waar de
vergadering werd gehouden, zeiden zich
te verbinden hun stem op de bur
geres, mile. Laloö, uit to brongen,
daardoor tegelgkertjjd aan hun feminis
tische en hun republikeinsche gevoelens
uiting gevende.
Hoewel het in de vergadering aan
wezige publiek de vrouwelijke candi-
DOOK
MITE KREMNITZ.
Voor de Goesche Courant uit het Duitsch
vertaald.
Hjj stond aan het venster, het speet
hem, dat hg binnengekomen was zij
moesten elkaar niets meer zeggen, niet
eens hun smart gemeenschappelijk dragen!
Plotseling hoestte hg, voor de eerste maal
in Johanna's bjj zjjn. Zjj schrikte op en
trad op hem toe. »Klaus", zeide zij,
zg begreep niet, dat hg zoo koel en
vreemd was »Klaus, denk er toch
eens overIs er geen redding voor ons
Kunnen we tenminste nietsamen sterven?"
Wist zg, welke martelingen zij hem
deed ondergaan, als zg hem zoo aanzag,
als zg zjjn hand tusschon haar zachte
vingertjes nam Bedacht zg dan niet,
dat hg ook een mensch, een hartstochtelijk
beminnende man wasdat al het leven
in hem trilde om haar in zijn armen te
sluiten en noo't weer los te laten
Zg klemde zich aan hem vast, als
luisterde zg naar zgn hartslag, kramp
achtig greep zg hem bjj den schouder
daat door luid applaus on door het
aannemen dier motie welwillend gezind
bleek volgens een portret in do Matin
ziet mile. Laloö er lang niet onaardig
uit, wat wellicht in niet geringe mate
heeft bijgedragen tot dit groote succes
zal het echter nog moeten bljjken of zij
er inderdaad in slagen zal zich te doen
kiezen. Haar tegen-candidaat, Escudier,
zal het pleit wel winnen, maar als een
betooging ten gunste van het recht voor
de vrouw naast de >vroodo vaderen" de
belangen van de stad te behartigen,
heeft mile. Laloë's optreden bjj de hoffe
lijk© Parijzenaars blijkbaar wel succes
gehad.
Binnenland.
Nederland in het buitenland. Naar
wij vernemen, zal de Nederlandsche re
geering binnenkort een commissie benoe
men, ter regeling van de deelname der
Hollanders, op de Brusselsche tentoon
stelling van 1910. (Vad.)
Flores. De correspondent van do
N. R. Cl. te Batavia seindo Zaterdag
(Officieel). Den 12en April zgn twee
bivaks te Soekoeria (Boven-Endeh) door
groote benden overvallen en in brand
gestoken. Sergeant de Kok en twee ma
rechaussees sneuvelden, 4 marechaussees
en 2 dwangarbeiders werden gewond.
Luitenant Tabbers trok op Endeh terug.
Kapitein Spruijt vertrok naar Soekoeria.
Dezelfde correspondent seinde later
Bij een klewangaanval in Djeumpa op
een groep infanterie werden de sergeant
Foiger^ drie minderen en zeven dwang
arbeiders gewond.
In Peusangan werd de telefoon ver
nield. Het laatste maandverslag over
Atjeh luidt ongunstig.
Kunst en Wetenschap.
Shylock c. 8.
Louis Bouwmeester is van Goes naar
Antwerpen gegaan en hoeft daar ook do
Koopman van Venetië gespeeld. Het
Handelsblad van Antwerpen schrjjft over
Bouwmeester
Wjj zagen ze hem spelen, zooals hij
ze wellicht nooit speelde. Hg wist het
publiek letterljjk te eleclriBeeren en dat
is goen gemakkeljjk werkje in een zaal
die zeker meer dan anderhalve maal
gevuld was, en wear menigeen, staande
als ingepakte haring, in het kunstgenot
vergoeding moest vinden voor een paar
vermoeide beenen en een onhoudbare
houding.
Maar boe 't mogeljjk is dat zoo'n kunste
naar zich door zoo'n onbeduidend troepje
laat omringen, is onverstaanbaar.
De meesten verstaan blijkbaar niets
van de verzen, die zjj opdreunen, en
behalve een paar loffelijke uitzonderingen
is er geen enkele, die poogt van zijn
rol een type te maken.
Tooneelgezelschap Willem Roy aards.
De heer Willem Royaard meldt, dat
do vorming van een tooneelgezelschap,
hetwelk oüder zijne leiding het komende
seizoen Rotterdam, Amsterdam, den Haag
op vaste dagen bespelen zal, op zekeren
financieelen basis zoo goed als verzekerd
is. Het zal het seizoen openen op 1 Sept.
van dit jaar, en is voornemens gedurende
en trok zgn hoofd tot zich, hg kuste
haar éon, tweemaal, daarop leidde hij
baar zacht, als een vader zgn kind, naar
Ie sofa terug en eer zg wist, wat haar
overkwam, hoorde zij de huisbel klinken
hg was weg Zg bleef op de sofa
liggen, haar gezicht in de kussens be
graven, maar toen zg in de voorkamer
geruisch hoorde, schrikte zg op, liep naar
haar kamertje terug en wierp zich gevoel
loos op het bed. Den volgenden dag
reisde zg naar huis terug.
»Zjj is toch niet zoo verstandig als
ik dacht", zei de proost tegen zijn vrouw,
maar die antwoordde hem »Wat denkt
je dan eigenlijk dat liefde is? Zg hoopt
misschien haar vador te kunnen ompra
ten."
Den dag daarop reed dominee Hin
dersen toevallig voorbij de paBtorie. Hij
stapte af en verschrikte zoo op het bericht
von Johanna's vertrek, dat het den proost
medeljjden inboezemde on deze hem zoo
onder het gesprek liet bomerkon, dat het
Johanna ook "heel moeiigk viel. »Zij
houdt van het landleven bovonal, vooral
van deze streek. Zeker moederljjk erfdeel."
»Zou je het bekoorlgke kind niet
kunnen polsen om ta weten te komen,
hoe zij over me denkt of lijkt het je
belacheljjk, als ik op mjjn leeftgd
>Volstrekt nietJe kon best mgn zoon
zgn. Eg Johanna is voor domineesvrouw
de eerste acht maanden uitsluitend de
drie genoemde steden te bespelen en
daarna een paar maanden te reizen.
Een jachtoffer dit den steentijd.
Volgons modedoelingon in het s>Jahr-
buch für nordische ARertumskunde und
Geschichte" werd in 1905 in het veen
in Denemarken een anoros gevonden.
Boven de negende rib had deze aueros
een wonde, die geheeld was, welke zich
als een kleine, spoDsachtiga vlek ver
toonde, waaruit men drie kleine stukjes
vuursteen zag steken, duidelijk stukjes
van een pjjlpunt, dio afgebroken en in
de wond waren bljjvon zitten, zonder
groote schade te veroorzakenhet been
was later bjjna geheel om de vuursteen-
stukken heengegroeid. Bij de zevende
rib' bevond zich eveneens een wond,
waarin een versplinterde pjjlpunt van
vuursteen onbeweeglijk vast zat; deze
wond is niet geheeld. Do randen dier
wond zgn nog even scherp en friscb als
op het tijdstip, toen de pjjl er indrong.
Op de-borst werden verdor drie kleine
splinters vuursteen gevonden van dezelfde
soort als in de eerstgenoemde wood. Ver-
moedolgk zgn deze tusschon de ribben
door in de borst gedrongon en hebben
den dood van het dier veroorzaakt. Maar
het dier is aan zgn vervolgers ontsnapt.
Gewond en met de pijlen in het lichaam,
moet het 't kleine meer in het woud hebben
opgezocht om zgn pijnen te verzaehteü.
Daar vond het toen den dood. Geruimen
tijd dreef het lichaam in hot. meor rond
en verloor een deel der beenderon voor
het op de plek, waar het nu gevonden
werd, zonk en in den grond zakte. Zoowel
op de geologische gronden als naar den
vorm der pjjlen, moet deze vondst buiten
gewoon oud zgn en dateeren uit den
oudsten steentijd, waarvan zoo weinig
bekend is. Het feit staat nu dus vast,
dat de aueros in Denc marken tegelijk met
den oudsten steent.pdmensch loefde, en
oen sprekend, onomstooteljjk bewijs om
trent do levenswijze en manier van jagen
dier menscben is hiermede weergevonden.
Uit de Pers.
De Ruzie.
De Nederlander antwoordt op hetVrjjdag
door ons overgenomen artikeltje van
De Standaard:
»Geonszins gelooven wjj, dat eene der
drie partgen van rechts een der andere
bij de stembus van 1909 zal kunnen
missen. Juist d&ürom btspreken wg thans
openhartig den toestand. Van geheim
zinnigheid hebben wg nooit gehouden,
fin ons recht van critiek laten wjj ons
niet ontnemen. Het is juist om dat recht
te behouden, dat wij in 1894 de leiding
van dr. Kuyper hebben moeten los laten.
Zelfmoord zou bet zgn, indien wjj thans
niet datgene uitspreken, wat wjj op het
hart hebben. Met goede confrérie is zoo
danige noodzakelijke openhartigheid zeer
wel bestaanbaar. Veel beter althans dan
de houding die do Standaard tegenover
ons en de Chr.-hist. partjj heeft aange
nomen bg gelegenheid van de Sneeksche
verkiezing."
De R.-K. Tijd geeft de Standaard het
volgend openhartig antwoord:
»Onze trouw blijft verzekerd aan »de
coalitie" in haar geheel en aan het
Kabinet, hetwelk thans deze coalitie ver
tegenwoordigt.
geboren Kortom, rog dienzelfden avond
schreef de proost aan zjjn nicht, dat
dominee Hindersen haar hand vroeg
twee dagen daarna kwam Johanna's
antwoordzij dacht niet aan trouwen,
wat de proost zijn collega op de volgende
manier overbiacht: Johanna moest er
nog eens over denken, zjj vroeg eenigen
tjjd om na te denken, hjj kon - na een
poos nog eens vragen. »Want", zei hjj
later tegen zgn vrouw, »ais ik Hindersen
alle hoop ontnomen had, zou hij, heftig
als hg is, in staat geweest zgn op staan-
den voet zgn huishoudster te trouwen
Die werkt erop en wat zou dat een schan
de zgn voor de heele proostdijWie we"t
of het Johanna's geluk nog niet wordt
Het heele landschap lag diep onder
de sneeuw, iederen morgen lag de door
den wind opgehoopte sneeuw zoo hoog
voor do deur van Klaus Jensen's pastorie
dat men zich een pad naar het huis toe
vegen moest. Bovendien was het pas
begin December. Sinds veertien dagen
hadden do dames Jensen met niemand
buiten het huis gesproken, alleen waren
ze nog naar de kerk geweest. Zooveel
sneeuw was een zeldzaamheid, vooral
zoo vroeg in het jaar en Anna had haar
oudere zuBter tot groote ergernis van
deze verklaard, dat dit een slecht voor-
Dit Kabinet is voor ons het Kabinet
der geheele Rechterzijde. Verondersteld
natuurlijk, dat dit Kabinet niets doet
waardoor het zich zgn naam onwaardig
toont, zal de sfcrjjd in 1909 voor ons er
om gaan, dit Kabinet te behouden.
In don strgd tusschen antirevolutio
naire organen onderling of antirevolutio
nairen en Christeïjjk-Historischen wen-
schon wg ons niet te mengen. Eiken
aanval, van welke zjjdo ook komende,
op het karakter en de politieke persoon
lijkheid van eminente leiders dier partjjon
keuren wjj ten sterkste af. Wg voor ons
zeiven hopen ons nooit aan dergoljjken
aanval schuldig te makeD.
Doch onvereenigbaar met het algemeen
nationale belang, onvereenigbaar meer
bepaaldeljjk met de belangen der Rechter
zijde, blgven wg achten elk streven, het
welk uitgaat om aan hot tegenwoordige
Kabinot niet anders dan een tjjdeljjk
bestaan to gunnen, zóódat het doel der
aanstaande verkiezingen zou worden, de
tegenwoordige Ministers van hun zetels
te verjagen, om voor andere eveneens
tot do Rechterzijde behoorende plaatste
maken.
Aan een dergelijken, buiten elk groot
boginael omgaandenpersononstrijd, nemen
wg geen deel."
Dr. Kuyper en de Kabinetsformatie.
De Vaderlander haalt het reeds door
ons medegedeeldo antwoord aan, dat dr.
Kuyper aan De Nederlander heeft gege
ven. Het luidde als volgt
»In uw nummer 4462 onderstelt Gjj,
dat een aanbod tot overneming van do
Kabinetsformatie door mij zou zjjn ge
slagen gjj stelt een onderzoek in naar
de redenen, die mg hiertoe kunnen
geleid hebben, en bouwt op uwe onder
stelling eene rooks conclusies.
Ik stel er prjjs op, in uw Jjglad te
verklaren, dat uwe onderstelling niet
juist is, on dat oen aanbod als door U
bedoeld, niet door mg is afgeslagen."
Naar aanleiding daarvan schrjjft De
Vaderlander
Wij hebben te veel eerbied voor den
anti-revolutionairen leider, om aan te
nemen, dat hg verwarring zou kunnen
of willen stichten door te spreken van
het nietafslaan van een aanbod, dat.
niet gedaan is.
Vast bljjft dan staan, dat de heer
Heemskerk plaats heeft willen maken voor
dr. Kuyper, maar dat deze de rogeering
slechts heeft willen aanvaarden op voor
waarden, die dor rechterzijde, althans een
deel daarvan, geheel onaannemelijk voor
kwamen.
SlotsomDe rechterzijde heeft door
in haar geheel haren steun te verleenen
aan bet Kabinet-Heemskerk de scheipo
anti-these-politiek van dr. Kuyper ver
oordeeld.
Landbouw, Veeteelt en Visscherij.
Naar de weide.
(Van onzen lanndbouwk. medewerker).
De tjjd is weer gekomeD, dat hot vee
den stal gaat verlaten om te genieten in
de groene weide. Wel een groot verschil
In den stal gebonden aan een klein
plekje, dus geen ruimte tot flinke bewe
ging wel beschut tegen nattig weer en
kouden wind, maar toch aan den anderen
kant vertoevende in een meer of minder
teeken zgn moest. Marie kon zelfs in scherts
geen bjjgeloof verdragen, terwjjl Klaus
de half ernstige, half schertsende voor
teekentheorieën met een zacht lachjo be
antwoordde. »Je bent volstrekt geen goede
predikant, als je zulk geklets duldtzei
Marie, die bom evenwel in den grond
van haar hart groote achtiDg toedroeg.
De postbode was drie dagen lang uit
gebleven, daarvoor bracht hjj nu een
heel pak kranten en voor Marie een
brief. Klaus zat in zjjn kamer, toen Marie
met onverholen drift de deur openwierp
en hem toeriep »Is het niet ongelooflijk,
Klaus Dominee Hindersen is gisteren
met Johanna Hartmann getrouwd
»Wat is daar voor oDgeloofljjks aan
antwoordde hg kalm.
»Nu, ik dachtbegon zg driftig,
maar zweeg plotseling, er lag iets op haar
broers gezicht, wat haar het verder
spreken onmogeljjk maakte, hg had het
dus al geweten, het moest in den brief
dien hg laatst uit de stad gekregen had,
gestaan hebbon. Wat kon hg zich goed
houden Die veinzerij was een predikant
onwaardig en als hij het al lang geweten
had, waarom had hjj het haar dan niet
gezegd Maar in plaats van hem ver-
wjjten te doen, zoi hg
»Het verwondert me overigens van
zoo'n behaagziek meisje volstrekt niet,
zg wilde nauweljjk onder de muts l"
bodompten stalluchthet voedsel meestal
droogin de weide daarentegen heeft
het vee de vrjjo beweging, de zuivere
buitenlucht en altjjd groen voeder.
De overgang is dus niet geringja
voor sommige dieren zoo sterk, dat zg
daarvan nadeelige gevolgen ondervindon.
Het is das raadzaam dit verschil zoo ge
ring mogeljjk to maken. En dat kan ook.
In de eorste plaats moeten de stallen
niet te potdicht worden gehouden om
het vee langzamerhand te gewennen aan
e«n lagere temperatuur dan de stal in
de koude winterdagen heeft. Vervolgens
maakt men den overgaDg van de stal-
voedering op groenvoer zoo geleideljjk
mogeljjk door in de laatste dagen van
don staltjjd mangels, pulp of ingekuild
groen te voeren. De veehouder moet er dus
al in het najaar op rekenon wat over te
houden voor dezen tjjd. Nog verdient het
aanbeveling om het vee niet in eens voor
goed in de weide te doen, maar overdag
buiten en 's nachts weer op stal, zoolaDg
tot de koude nachten voorbjj zijn en het
aan het jonge gras al wat gewoon geraakt
is. Vooral is dit van toepassing op
melkkoeien. Het jonge vee brengt men
zoo gauw in de weide als de stand van
het gras en de weersgesteldheid hot
toelaten. Alzjjdige beweging en frissche
lucht zgn voor elk dier, dat nog groeien
moet, van het grootste belang.
Het maakt nog verschil uit, of het
vee spoedig en voor goed niar buiten
kan, o 1 het ook gedurende den winter
een paar maal per dag buiten kwam dan
of het den geheeleü winter op stal
doorbracht, zooals hier en daar gebeurt,
en dus nooit van deD band kwam. In
het laatste geval kan de plotselingun
overgang van meer of minder nadeelig
gevolg zgn. Het onderscheid tusschen
droog en groen voer, tusschen de voort
durend warme stallucht en de koude
buitenlucht, tusschon het eenige maanden
gebonden zgn aan oen klein plekje en
de vrjje beweging is te groot om Liet
storend op het dier te kunnen werken.
En al mogui daaruit geen bepaald aan
te wjjzen ziekte voortkomen, hotljjdten
kwjjnt er toch soms eenigen tjjd door
of legt den grond voor latere ongesteld
heden.
Zooals we boven zeiden is het wensche-
lijk den weidegang zoo vroeg mogeljjk
in het voorjaar te doen aanvangen, maar
daarentegen ook om in het najaar vroeg
den staltjjd te beginnen. Vee, dat in het
laatst van November of zelfs in Decem
ber nog dag en nacbt buiten is, profi
teert daar niet bg. Het weinige voedsel
dat er nog te vinden is, heeft zgn
kracht verloren en nat en kou kunnen
het dier geen goed doen. Als het vee
aan het hek komt staan, alsof het ver
zocht binnen gelaten te worden, open
dan de staldeur.
Maatsch. tot bevordering van
Landbouw en Veeteelt in Zeeland.
Proefveld op middelmatig zwaren klei
grond. Proefnemer de heer C. A. Hejjboer
te Coljjnsplaat. Doel: een vergeljjking
te maken tusschen verschillende stikstof-
houdende meststoffen.
Het proefveld, groot 0.3470 HA. (250
Scbouwsche roeden), werd in zes per-
ceelen verdeeld en geheel bemest met
superphosphaat, tegen 700 KG. per HA.
Eén der perceelen ontving bovendien een
bemesting met Chili-salpeter, één met
Haar stemming was zoo geprikkeld,
dat zij haar broer absoluut iets krenkends
zeggen moest. Klaus' voorhoofd kleurde
zich rood, maar met veel inspanning
beheerschte bjj zich en antwoordde
Marie, ik verzoek u, zwjjg van Johanna,
ik duld niet, dat je op zoo'n manier van
haar spreekt
»Maar de waarheid moet je toch kun
nen verdragen, je moet die liefde uitje
hart rukken, de liefde voor de vrouw van
een andervoegde zg hem nog toe.
Hg stond op»Wat ik moet, hoef je
me niet te zeggen", antwoordde hjj, nam
haar bjj de hand en opende de deur
»Ik heb nog werk voor morgen, je weet,
het is Zaterdag".
Toen zjj weg was, zette hg zich niet
aan zgn schrijftafel, maar wierp zich neer
op de sofa. Ja, geweten had hg het, sinds
bjjna een maand. Zjj had hem geschre
ven ach zoo'n brief 1 Hjj had hem
verbrand, omdat hjj hem te dikwjjls te
voorschijn gehaald en steeds weer over
gelezen had. Zij kon het leven thuis,
waar zjj als misdadigster behandeld werd,
niet langer verdragen. »Ik heb er zelf
schuld aan, want in 'fc begin wilde ik het
verbod van mgn vader trotseeren".
Wordt vervolgd).
