N\ 50 1908. Dinsdag 28 April. 95sle jaargang. 8 rsuiLiei ow Tusscken Kerk en Pastorie, (iOESCIIE COURANT. Tclafocnnumnier 23. Directeur A. F. A. vak Setsrs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Q-oesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerrimans. De uitgave dezer Oonraat geiehiedt Maandag-, Woeudag- en Vrgdagavond, uitgezonderd op feeitdagen. Prjji per kwartaal, in Goe» 0,75, buiten Goes, franco, Afzonderlijke nommeri 5 oent. Inz.nding van adv.rtentiën vAor 2 uren op dan dag dop ultgava. De prjji der gewone advtrtentiün ii van 1 '5 regeli 50 cent, eiken regel meer 10 ot. B| directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels i 1,berekeid. Bewijsnummers^ cent. Buitenland. DaOETE PLECHTIGHBID. Zaterdag heeft te Linabaa een plechtig heid piaati gehad, iie nog eens de ver schrikkelijke gebeurtenis van 1 Februari in het geheugen riep. In het klooiter Islam werd n. 1. een dienst gehouden Toer de zielsrust van de beide veritulgke personen, vader en zoon, die tegelijk het leven lieten all slachtoffers van laag hartige moordenaars. De jonge koning en zgn moeder, de koningin-weduwe, woonden beiden die plechtigheid bjj en in een statigen stoet f begaven zg zich per open rjjtuig naar het klooster. Die laatste dagen hadden er geruchten geloopen over een samenzwering tegen den 18-jarigen vorst en door de politie waren de meest uitgebreide voorzorgs maatregelen genomen. De geheele weg, waarlangs de* konink lijke stoet trok, was afgezet door troepen. Het volk begroette zjjn jongen vorst hartelgk en koning Manuel reed zonder eeu spoor van vrees] te toonen in het open rjjtuig tuiichen de dicht opeen gepakte menigte. Zender incidenten ging de dag voorbij, doch juist kot feit, dat dit naar alle oorden der wereld geseind werd, bowjjst dat in Portugal de toestan den nog bjj lange niet zjjn zooals ze wezen moeten. Er broeit iete. Maar wat? Het is totaal onmogelfk uit de elkander telkens tegensprekende berich ten en geruohten wjjs te worden. Nu werdt gemeld dat volmaakte rust in kot land heerscht en dat geheel het volk de toekomst vol vertrouwen tegemoet ziet, dan weer wordt nit Lissabon geseind, dat een omwenteling op til is. Een alleszins betrouwbaar BerJjjnscb blad wist voor «enige dagen te melden, dat de republikeinen een machtige be weging orgaDiseeren. Zjj willen, dei ko ning dringend verzoeken met zjjn familie in vrede het land te verlaten, daar de republiek het eenige middel zou zjjn om Portugal te redden uit de crisis, die het nu doormaakt. Mocht de koning Diet goedschiks afstand doen van den troon, dan zou binnenkort een geweldige on- stand uitbarsten. Volgens geruchten zou Engeland soo noodig gewapenderhand koning Manuel steunen. Wat van al deze geruehten waar ii, valt niet te zeggen. Dat Engeland zoo noodig zich in de binnenlandsche aange legenheden van Portugal zal mengen, gelooven we gaarne. Het is een bepaalde lief hebberjj van dat machtige rjjk, om zich in een andermans zaken te steken. Dat bljjkt nu weer bjj Db CoNnOKWESTlï, die op het oogenblik in de Belgische kamer aan de orde is. Engeland komt op voor de onderdrukte Congonegers, zonder natuurljjk te denken aan de bestaande ongerechtigheden in de eigen koloniën. De oude geschiedenis van den balk en de splinter. Dat echter in den onafhankeljjken Congostaat de toestanden niet ideaal zjjn, geven overigens de Belgen zelf toe en als Eigeland af wil wachten, zullen na de overneming van den Congo door België onder toezicht van het parlement de noodige verbeteringen wel worden inge- DOOR MITE KREMNITZ. Voor do Qoesche Courant uit het Duilsch vertaald. >Morgen is zjj weer heelemaal beter," riep zjj den proost toe, die nog een paar veraf wonende parochianen bezoeken moest. Vervolgens bracht zjj tante een van die huismiddelen, die de predikants vrouw altjjd voor zulke gelegenheden in voorraad had. »Het is zeker ergens goed voor", zei Johanna bjj zichzelf, »dat ik vandaag niet van huis kan", en met het gevoel, dat de hemel zich met haar harts- zorgen bemoeide, was zjj zoo vrooljjk als ooit, zoodat het haar tante veel genoegen deed. »Wjj hebben door Johanna een om zwermd huis geitregen", had zjj den avond tevoren tot haar man gezegd »het ver wondert me, wat daarvan komen zal Als dominee Jensen maar niet zoo'n slechte gezondheid hadDe proost had gezegd, dat hem volstrekt niets mankeerdt hjj zag er alleen zoo slecht uit, omdat hjj geen vrouw had, die hem een beetje Verzorgde en omdat zjjn zuster te hard Was. >Zjj is veel te streng, bjj haar wordt voerd. Zaterdag verklaarde de Belgische regeering in de kamer, dat jiist door de overneming een einde moet worden gemaakt aan den minder gewenschten toestand. Een der ministers zeidewjj zouden in aanzien achteruitgaan, wanneer wjj niet de noodige energie betoonden. De kolonie zal den bloei van de industrie bevorderen, onze industrie berust voor een groot deel op des uitvoer, die zieh zonder de noodige afzetgebieden niet kan ontwikkelen. De minister wees verder op de rijk dommen van den Cengo en voegde daaraan toe, dat België zal zorgen voor orde en geregelde toestanden. Het optreden van regoering en Kamers zal rjjk vruchten dragen. Als Engeland nu maar afwacht en intusBchen in de eigen bezittingen eens rondkjjkt of er nog niet iets te verbeteren valt, zal de Congo er wèl bjj varen. Landbouw, Voeteolton Visschtrlj. Nnatsoh. «ot bevorderlni van Landbouw en Vaetealt In Zealand. Proefvelden op in 1906 overstroomde gronden Proefveld op zwaren kleigrond. Proef nemer de heer J. P. Krjjger te Krab- bendjjke. Dit proefveld was gelegen in den in 1906 ondergeloopen Karelpolder, die 4 dagen onder water gestaan heeft. Het was 42 Aren groot en bestond uit zware klei. Het dosl was na te gaan of een kaikbomesting op grond, die onder zee water gestaan heeft, goede resultaten geeft en verder om na te gaan, hoeveel Chili-salpeter men met voordeel kan aan wenden. Het proefveld droeg suikerbieten; de voorvrucht bestond uit gerst, bemest met superpkosphaat en Chili-salpeter. Het proefveld werd voor de helft bemest met 1500 K.G. ongebluschte kalk per H.A natuurljjk nadat deze gebluscht was. Ver volgens werd het voor een dnrde bemest met 300 K.G., voer een derde met 400 en voor een derde met 500 K.G. Chili- salpeter per Q.A. In zjjn geheel ontving het een bemesting met 700 K.G. super- phoiphaat per H.A. We hebben dni Chili-perceelen met en id. zender kalk. Do grond liet zich moeiljjk bewerken, terwjjl de hoofd bemesting in April plaats had. Hoewel deze polder slechts kort onder water geBtaan heeft, was het zoutgehalte (gehalte aan keukenzont) toch in het begin hoog. Bjj een onderzoek van monsters, ge nomen op 17 April 1907 bleek het zout gehalte, vooral dat der bovenlaag, sterk gedaald te zijn. De proefnemer heeft de opbrengst be paald van de drie met verschillende hoeveelheden Chili-salpeter bemeste per- ceelen, doch heeft daarvoor niet elk per ceel gesplitst in een met kalk en een niet met kalk bemest gedeelte, wat wel jammer is. Volgens zjjn oordeel was er geen ver schil insseben het gedeelte met en dat zonder kalk. In dén geval heeft een vermeerderde hoeveelheii Chili-salpeter de opbrengst met 1148 KG. bieten verhoogd. Daar iedere man onwelzjj houdt zelfs het dansen voor zonde Johanna's vrooljjkheid was ditmaal een voorzeggende geweest. Om drie uur, toen de proost zjju middagslaapje deed, werd er gebeld en toen Johanna vlug naar voren ging om te voorkomen dat men in ooms ka mer ging, stond dominee Jansen voor haar. Of zjj elkaar >goeden dag" gewenscht hadden, wisten ze niet, nu zaten ze beiden voor de sofatafel, Johanna aan den langen, Klaus aan den korten kant. eHet is heel mooi buiten, bjjna heet 1" zei hjj, terwjjl hjj zich met den witten zakdoek over het gezicht streek. »Wat leest u Zjj werd rood, teen hjj het boek in de hand nam. >Heine's Liederen," ging hjj voort, nadat, hjj het ingezien had. Zjj wilde iets over Heine zeggen, maar hel bloed klopte haar zoo in de slapen, dat zjj geen woorden vinden kon. >Mjjn zuster zou Heine's werken in 't vuur gooien," zei hjj en bladerde erin. Waardoor is zjj zoo kleingeestig en bekrompen geworden vroeg zjj. Hjj ant woordde, na even nagedacht te hebben: »Ik geloof, dat het voor haar energieke natuur een geluk is, dat zjj deze richting nam, zjj zou anders zeer ongelukkig ge worden zjjn. Zjj had eens iemand heel lief, maar durfde hem niet huwen, omdat zjj niet handelen wilde tegen den beslist, uitgesproken laatsten wil van mijn vader, dat geen van xjjn kinderen huwen mocht". deze f 10,25 per 1000 KG. f 11,755 opbrachten en 200 KG. Chili-salpeter meer kost, is het gebruik van 500 KG. Chili-salpeter tegenover dat van 300 KG. niet looneDd geweest. En het perceel met 400 bracht zelfs minder a&i bietengewicht op daa dat met 810 KG. Chili-salpeter. Een verklaring van het iegenstrjjdige, in de opbrengsten van perc. I en II en I en III, is moeiljjk te geve*. Vergroote hoe veelheden Chili-salpeter hebbea in beide gevalles het suikergehalte der bieten verhoogd. De conclusie kan luiden, dat groote hoe veelheden Chili-salpeter (boven 300 KG. per HA.) zich ia den Karelpolder voor suikerbieten niet betaald makea. Zjj geeft anderen aanleidiag veor zichzelf door proeven uit te maken of zjj met de stikstof- bemesting niet te ver gaan. Dit vooral met het oog op Zeenwsch-Vlaanderen, omdat men daar op sommige plaatsen enorme hoeveelheden stikstof ter beschik king van de suikerbieten stelt. Als men de gemiddelde bieten opbreng sten op dergel jjken grond als die in den Karelpolder, in 1907 verkregen, nagaat, kan niet gezegd worden, dat de gevolgen der overstrooming een sterken invloed op de bieteaopbrengsc en het suikergehalte uitgeoefend hebben. De belangstelling der landbouwers in de omgeving was van zeer weinig beteekenis. Proefveld in den St.-Pieterspelder ge meente Yerseke, op door zeewater over stroomden kleigrond. Proefnemer de heer B. Nienwonhujjze te Krabbendjjke. De bedoeling met dit proefveld was, om sa te gaan welke gewassen op door zeewater overstroomde gronden met goed gevolg uitgezaaid kunnen worden en «f een kalkbemesting invloed heeft op de structuur van den grond. De Pieterspolder liep op 12 Maart 1906 in en kwam pfcs op 29 Mei dicht, zoodat gedarendo 78 d*'g»n het zeewater bg eiken vloed in den polder kwam. Het zoutgehalte van den grond (zware klei grond) in dezen polder is in 1906 niet nagegaan, wel in 1907. Het keukenzontgehalte was nog vrjj aanzienljjk en hooger dan in de meeste andere overstroomde polders, zeker een gevolg van den zwaren bodem. Het proefveld, groot ongeveer 2 hecta ren, werd in 4 perceelen verdeeld, die respectieveiyk bezaaid werden met sui kerbieten, zomergeril wintergerst en koolzaad. Het koolzaad werd bemest met 600 K.G. superphosphaat en 300 K.G. Chili- sapeter, de gerst met 600 K.G. super phosphaat en 200 K.G. Chili-salpeter en de suikerbieten m«t 600 K.G. super phosphaat en 300 K.G. Chili-salpeter por hectare. De perceelen, bezaaid met wintergerst en koolzaad, ontvingen tevens een kalk- bemosting, tegen 3000 K.G. per heetare. De kalk werd in 't najaar van 1906 ge geven, superphosphaat in April 1907 en Chili-salpeter als overbemesting in twee keer. De grond wag vóór het zaaien zoo wei nig en zoo ondiep ntogoljjk bewerkt. Bg het zaaien was de structuur van den grond zeer slecht en was het moeilgk om het zaad op voldoende wijze door den grond bedekt te krjjgen. Gedurende den groei stonden de ge- waBssen zeer schraal en beloofden niet Een oogenblik hield hjj op, vervolgens opstaande, ging hg voort: »Mjjn vader moet zesr veel geloden hebben, om dat te wenichen ik geloof dat hjj heel veel van mjjn moeder hield, zjj kreeg de ziekte pas door hem en stierf toch vóór hem langzaam, met oneindig veel if den, vooral zieieljjden zg wilde haar man en haar kindertjes nog niet verlaten De klok tikte luid in de kamer, de predikant zweeg en Johanna hield den adem in. Hjj speelde met het boek, dat hij nog in de hand bad. »Mnar uw vader had ongeljjk," barstte zg plotseling los. »Het leven van den meDBcli is kort en vol leed, maar daarom mogen we het niet vernietigen 1 We zullen het zóo leven, als het voor ons beBtemd is. Hg had ongeljjk,zeer zeker, dat verbod mocht hjj niet uitspreken". >Lang heb ik dat ook gelooid, anders had ikhg zweeg een oogenblik. »Maar mgn zuster vindt het gewetenloos, als man anderen in het ongeluk stort". >In het ongelukherhaalde zjj on haar lippen trilden. »Als het ongeluk nude hoogste zal gheid is Zg kon hem niet aanzien, maar stood op en keek door het venster naar buiten. Voor het venster iton^ hot kersroode kaasjeskruid in den zonnesebgn, de bloe sems telde Johanna verscheidene keeren. Zjj wist niet, wat zg gezegd had, o, xg had vsel. Het wser was voor den groei waarschgnlgk vrj guastig, veslal bewolkt met nu en dan een regenbui. Ware de zomer droog en warm geweest gelgk in 1906, dan zoude zeer waarschgnlgk van den plantengroei op dezen grond niet veel terecht zgn gekomen. Met het oog op den stand der gewas sen, is de opbrengst van zomergerst, koolzaad en inikerbieten medegevallen. De wintergerst was zeer slecht. Van een goede werking va* de kalk- bemegting was niets te bespeuren. De grond van de mot kalkbemeste perceelen was even stug en moeilgk te behandelen als die van de beide andere perceelen. De opbrengsten, die op de moeste overstroomde gronden verkregei werden, waren veel hooger dan die uit don St. Pieterspolder, wat zeker wel ver band heudt mot het hooge keukenzout gehalte van dezen polder. De proefneming heeft geleerd, dat op gronden met een hoog keukenzontgehalte zomergerst, koolzaad en snikerbieton een middelmatige opbrengst kunnen geven. Uit het onderzoek der suikerbieten, verricht aan de Oud-Gastelsche suiker fabriek, biy kt aog, dat het suikergehalte en het reinheidsqutient laag waren. Wordt vervolgd Ingezonden Stukken. (Muiten verantwoordelijkheid der Redactie. De opname van de in deze rubriek voor komende artikelen bewijst geenszins dat de redactie er mode instemt). Mgn heer de Redacteur 1 Gelieve mg, naar aanleiding van uw hoofdartikel »Na elf jaren" in uw blad van 2S dezer, het woord te willen ver- leenen. Uit het laatste deel van uw schrgven maak ik op, dat u een voor stander zgt van het vrge woord, zoodat ik u bg voorbaat dank voor opname van hetgeen ik wensoh te zeggen. Eerst beschrgft u »de mooie zgde" van ons congres, waaruit big kt de voort durende groei onzer party, niettegen staande >de leelgke kant", waarvan u verder gelieft te spreken en die volstrekt niet zoo leelyk is als u vosrstelt. Op uwe ngze van voorstelling wensch ik dan ook aan te merken, dat zg een- zgdig en partgdig is, onjuist en ever- dreven. U weet even goed als ik, dat 8000 leden eener groep, die ean grootsch doel op werkzame wgze nastreeft, nooit over alles precies eensgezind kunnen denken. Daarom moet er noodwendig verschil van inzicht zgn, bggevolg critiek, bgge volg wrgving. U weet ook, dat de andere politieke partgen hun vuile w^sch binnenshuis houden, wel te verstaan, indien zg hun kleeren al vuil maken in bedrgvige po litieke werkzaamheid, die meestal zeer verre bg de enze achterstaat. Uit een en ander vloeit voort, dat het voor onze politieke tegenstanders, o, zoo gemakkelgk valt op ons af te geven en zich tevens te beroemen op eigen eenheid en kracht, die evenwel weinig uitwerking hebben op maatschappelgk gebied, voor al niet in vooruitstrevenden zin. Laat ik u dit zeggen. Trots alle ver schilpunten op ons congres, jvond men zoo gaarne iets ontzaglgks gezegd, een woord, uit haar hamerenden boezem ge weld er bestond voor haar niets, dat zóo sterk was, als het verlangen naar hem Hg stond nu bg de kachel en kon haar rond gezichtje in den spiegel zien, iy bemerkte het niet. >Maar de jonge vrouw, die ik de vorige week begroef", ging hg voort zgn opwinding had hem bleek, als bloedeloos gemaakt »die had een kind 1" Johanna's knieën sidderden plotseling zoo sterk, dat zjj zich aan den muur moest vasthouden. Natuurlgk, zg wist, dat men kinderen kreeg, als men getrouwd is, maar dit woord uit zgn mond was iets zoo afschuwelgks, bezinningroovends, dat het haar voor de oogen draaide. Hg zag haar nu vlak in 't gezicht, niet meer door den spiegelbg had haar willen zeggen, dat zg aan de toekomst denken moes ten, dat zg de ziekte niet voortplanten mochten ja, wèt had hg al niet willen zeggen 1 Den heelen mooien heggeweg langs had hg het in gedachten ge zegd hg was gekomen om voor altyd afscheid van haar te nemen maar nu, nu zoido hg alleen »Johsnna en hield haar in zgn armen. Zg klemde zich aan hem vast met zoo'n innigen hartstocht, alsof de dood reeds achter hen stond en als moest zg zich beschermend tusschen hem en deu geliefde plaatsen. Zg hadden beBloten, dat Johanna eerst er géén sociaal-democraat, die niet naar zgn beste weten verder wenscht mee te strgden naar ons einddoelde socialisti sche maatschappg. Ik meen, dat dit strg den voortdurende en toenemende over winningen zal blgven geven, hetgeen we aan do toekomst zullen overlaten. Ons vertrouwen daarop blgft onge schokt. En ik vraag u in gemoedeAls bg on» alles altgd »pais en vröó' was, allen altgd één waren, zelfs van inzicht of onze tegenstanders, wellicht ook u, dan weer niet zouden zeggen, dat we een doodet versteendeonder ijzeren discipline zuchtende partij waren Daarom zullen we het u en uwsgelyken ook wel nooit naar den zin kuanen maken en wil ik verder liever eens met u spreken over het geval de Visser met 25 gulden van de Koningin. U trekt daaruit da conclusie, dat de soc. democraten niet de koningin willen, maar wel haar geld, hetgeen ik zeer verstandig vind. Want de koningin heeft niet veel meer te zeggen in het land en geld wel, zelfs maar al te veel. Geld is dus bruikbaarder dan de koningin. Ik mag er u zeker wei aan herinneren, dat de liberalen van 1848 het koningschap slechtB zeer weinig macht hebben over gelaten, datCort van der Linden deze instelling een »vliegwiel van de staatsmachine" noemde en Heemskerk (niet de lachende van heden) een »ornament aan het staatsge bouw Eu vliegwielen plus ornamenten zgn slechts onderdeelen of overtollighe den, zoodat ik mag zeggen, dat de libera len het koningschap ook al niet veel respeoteeren. Bggevolg behoeft het u niet te verwonderen, dat sociaal-democraten dit voorbeeld volgen en in een vertegen woordigster van het koningschap niets meer zien dan een regeeringspersoon, een gewone stervelinge, die veel te veel gald krjjgt voor het werk dat zg presteert en veel meer dan zg noodig heeft om be- hoorlgk te kunnen bestaan. Daarom zou het mg genoegen doen, indien va* de f 600,000 (zes honderd duizend gulden) Balaris, plus de 3 400,000 (drie i vier honderd duizend) nit demeinen enz. welke H. M. jaarlgks als koiingin verdient niet f 25 of f 50 aan de Visser en andere noodlgdenden terugkwamen in den vorm van een aal- moeB, maar dat al dat geld haar nooit werd gegeven, maar besteed tot welzjjn van het noodlgdende volk. U zult het misschien weer erg >leelgk" vilden, M. d. R., maar ik noem het een schandaal dat dergelgke buitensporige salarissen en dito pensioenen worden uitgekeerd, ter- wgl in ons land zooveel armoede en ellende is. En als het Nederlandsehe volk eenmaal zoo verstandig wordt om in beteren trant zgne wetgeving in te richten, geloof ik, dat het een schoone daad zal verrichten, eene, die veel beter is dan te vitten op een armen zenuw- lgdendenden sociaal-democraat, die in ontoerskenbaren toestand f25 vroeg van een schatrgke vorstin, welke daarenboven nog tonnen gouds uit de schatkist op- strgkt. Om eerlijk te zgn moest u ook vermeld hebben, dat de Visser soide, dat hij zgn verzoek nist zou gedaan hebben in nor malen toestand, wat door het congres met gejuich werd jbegroet. En nu uwe onjuistheid over de >cen- haar vaders toestomming vragen zou, eer zjj het aan de anderen mededeelde. Maar toen de proost in de kamer kwam, was Johanna zóó gloeiend rood en de opwin ding op beider gelaat zoo leesbaar, dat zg het hem niet konden verzwijgen en hg deelde liet natuurlgk dadelgk aan haar tante mee. »Het is veel gauwer gekomen, dan ik dacht die arme dominee Hindersen", zei hg lachend. Maar zgn vrouw ver klaarde, dat zg zich niet durfde te ver- bigden, vóórdat de goedkeurirg van haar vader er was. Ook aan Jeisens zusters mocht het dan eerst gezegd worden. Hoe goed, dat het verlof van den overste Johanna wist het precies juist twee dagen geleden geëindigd en bg weer terug waszg konden dus op zgn laatst overmorgen antwoord hebben. Oom prooBt beval Johanna aan, haar vader dadelgk te schrgven, dat dominee Jensen een zwakke gezondheid had. Daar Johanna wist, dat het haar stiefmoeder zeer aan genaam zgn zou, haar getrouwd te weten, twgfelde zg geen oogenblik aan haar vaders verheugd »ja"; zg ging dus gaarne op haar tante's voorwaarde m, dat zg domine JenBen niet weerzien zou vóór haar vaders toestemming het leven lag voor haar en zg had zoo'n overweldigend geluk in zich 1 een jaar lang zou zg zonder nieuw voedsel dt.arop hebben kunnen teren. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1908 | | pagina 1