N". 49 1908.
Zaterdag 25 April.
95s"" jaargang.
7 FEUILLETON
Tussclien Kerk en Pastorie,
De uitgave dnzer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
prjjs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco,
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending vm adveptentiin vóór 2 uren op don dag dor
uitgavo»
De prjjs der gewone advertentiën is van I -5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
B|j directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers^ 5 cent.
Telefoonnummer 22
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „G-oesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
GOESCHE
COURANT.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Op dan Uitkijk.
Kentering? Een mooii
instelling.
De broeders der anti-revolutionaire
partjj wonen niet lieflgk en eendrachtig
samen. De verbonding is gespannen en
nu en dan snerpt reeds een njjdige kreet,
worden vuisten opgeheven door mannen,
die elkaar met vlammende oogen aan
staren. Om de gemoederen te sussen
worden tot in het belachelijke motie's
gesteld en aangenomen en vooral wordt
er veel gewerkt met de veel geliefde
uitdrukking »de van God gegeven leider",
zjjnde dit de heer Kujper.
De anti-revolutionaire-christeljjk-his-
torische Zeeuw heeft zich nog geen partjj
gekozen en Blechts ter loops melding
gemaakt van vegen, die professor Fabirs
uitdeelde of prikken die hem werden toe
gebracht. Maar nu gaat het orgaan van
twee partpen zoowaar de moeilijkheden
nog verzwaren.
De Zeeuw laat de broeders vechten,
doch doet tevens iets wat nog erger is.
Het blad neemt stelling tegen het mi
nisterie en tegen deverwekkers van
dit Kabinet. Woensdag schreef onze twee
heeren dienende collega
»Een linksohe Tweede-Kamermeer-
derheid, een achteruitgaande Rjjksmid-
delenopbrengst, een toeDemend verzet
in de Oost zjjn drie positieve moeilijk
heden welke de Rechterzjjde in de
Tweede Kamer had behooren te voor
zien, toen zjj op 21 December 1907
de onvoorzichtigheid beging 't mini
sterie-De Meester den genadeslag toe
te brengen, zjj het ook met behulp
van een twaalftal mannen van Links,
en daardoor 't optreden van het kabinet-
Heemskerk noodig te maken.
Wjj zullen er niet meer van zeggen.
Wjj willen 't slechts af en toe in her
innering brengen, overigens 't kabinet-
Heemskerk, bjj zjjn moeiljjke taak de
wjjsheid toewenschende, om het scheepje
door deze branding heen te werken".
Ei, ei l Heeft de Rechterzjjde op 21 Dec.
a. p. dan t' h eene onvoorzichtigheid"
begaan noeten we dat hooren er
kennen naL twee partgen, de anti
revolutionair «Kristel jjk historische
Ach ja, »dt Gc d gegeven leider"
was daar niet is ook niet in het
kabinet. Ziedaar losging. Hoe heeft
men het durven o. taan, een genade
slag toe te brengen en nieuw kabinet
te formeeren zona hem. Dat is de
eigenljjke >onvoorzicht, eid".
Als Kuyper maar wev op het kussen
zit, dan zullen de Rjjksn. ddelen toene
men, dan zal het verzet in Indië eindi
gen en de Tweede Kamermeerderheid
positief rechts worden.
Ook in deze Btreken worden nogal eens
per advertentie betrekkingen aangeboden
aan jonge meisjes. De anoonoes zien er al-
tjjd zeer onschuldig uit, maar dikwjjls zjjn
zjj inderdaad verderfdjjk en verdorven.
Noch de administratie eener courant noch
politie of autoriteiten kunnen er iets
tegen doen, omdat de advertenties niet van
eerljjk bedoelde te onderscheiden zjjn.
DOOR
MITE KREMNITZ.
Voor de Ooeache Courant uit het Duitsch
vertaald.
Ze lazen aon van Macaulay's Essays»
want de vrouw van den proost had den
smaak uit den tjjd van haar gouvernante
schap behouden. Johanna was op een
goede school geweest en in talen zeer
knap, wat haar tante veel genoegen deed
haar beide eigen dochters hadden, nadat
zjj gehuwd waren, alle belangstelling voor
de studie verloren, de moeder kon met
heD, als zjj kwamen logeereB, geen En-
gelsch boek meer lezen.
Zoo verliep de dag, zonder dat Johanna
over iets een beslnit genomen had, behalve
over haar wensch, dat het morgen, Vrjj-
dag, mooi weer zjjn mocht, opdat de
beide Jensens naar haar toe zouden kun
nen komen, zelfs als hjj ze niet afhaalde,
zou zjj toch iets van hem hooren. Maar
het slechte weer hield aan en pas 's Zon
dags na kerktjjd klaarde het op.
Johanna meende, dat de goede God
haar gebed verhoord had en was heel
grootsch en zegevierend, toen bjj het eten
een vale zonnestraal in de soep viel. Na
tafel sliepen oom en tante en zjj ging in
haar logeerkamertje aan het venster zitten,
Toch is er nu een zeer goed en gemak
kelijk middel om te weten of de aange
boden betrekking eigenljjk een plaatsing
in een verdacht huis is.
Gedreven door de gemeenschappelijke
overtuiging dat het hier een algemeen en
ernstig volksbelang geldt, hebben ver
schillende protestante, katholieke en an
dere vereenigingen de handen ineen ge
slagen. Zjj vormden samen een Comité, het
Nationale Comité tot bestrjjding van den
handel in vrouwen, en richtten, twee jaren
geleden ophet Nationaal informatie
bureau tot bescherming van vrouwen en
meisjes, thans gevestigd Weteringplant
soen 22 te Amsterdam.
leder noteere dit adres.
Dit bureau, dat door de Regeering
gesteund wordt, verstrekt kosteloos in
lichtingen betreffende de betrouwbaarheid
van betrekkingen aan vrouwen of meisjes
in binnen- of buitenland aangeboden.
En wilt ge weten, waar uwe dochter
veilig logeeren kan, waar zjj hare vrjje
avonden zonder gevaar kan doorbrengen
onder geloofsgenooteo, of wat verder van
belang iB te weten op het gebied van voor
koming, of ook van bestrijding of redding
van gevareD, die het zedeljjk leven be
dreigen, het genoemde bureau geeft u
gaarne alle voorlichting. Onthoud dus dit
adresNationaal Informatiebureau, We-
teringplaDtsoen 22 te Amsterdam.
En laat niemand nu meer zjjn dochter
op goed geluk naar de stad laten gaan,
waar de weg om vertrouwbare inlich
tingen te bekomen thans zoo gemakkeijjk
is gemaakt.
Dit bureau zond odb een schrjjven,
waarin ook met enkele voorbeelden aan
getoond wordt hoe noodig een arbeid
als deze is.
»Een meisje uit een provinciestadje zou
onlangs te Amsterdam in betrekking
gaan. Zjj informeerde bjj de politie, die
zich tot het bureau richtte. Het bleek
dat ze in handen zou zjjn gevallen van
een paar zeer gevanrljjke personen.
Een ander meisje zou zonder tusschen-
komst van het inf. bureau bjj een ge
wezen bordeelhoudster te Haarlem, eene
zeer slechte vrouw, zjjn aangeland.
Een derde was in onderhandeling met
eene familie te Amsterdam, die zeer on
gunstig bekend staat. De man is houder
van verschillende verdachte huizen. Tjjdig
konde men haar waarschuwen.
Een onderzoek voor eene dienstbode
bracht aan 't licht, dat zjj zich ver
huurd zou hebben in een gezin, waar
vader en zoon beiden een groot gevaar
voor iedere jonge vrouw opleveren.
In een hotel had een der gasten eon
kamermeisje gehuurd. Den volgenden
dag reeds zou ze naar 't buitenland ver
trekken. De tuBschenkomst van het inf.
bureau werd ingeroepen het informeerde
langs telegrafischen weg en kon nog
juist bjjtjjds waarschuwen tegen het ge
vaar, waaraan zjj zich zou hebbeD bloot
gesteld".
Voor dus een meisje in een bjj haar
onbekenden eenige betrekking aanvaardt
is het waarljjk zeer noodig dat zjj in
lichtingen vraagt aan het bureau, welke
kosteloos verstrekt worden.
Heeft zjj eenmaal het huis betreden,
dat zjj weder onmiddelljjk zou willen
verlaten, dan wordt ze dikwjjls met ge-
van waar zjj een gedeelte van den weg
kon overzien. De landweg was geheel
leeg, zjj sloot de oogen en zag zjjn hnis
voor zich liggenzoo beangstigend stil,
niet eens een hond op het erf onder de
linde zoo Bchoon, dat het als een droom
beeld al maar verder terugweek. Nu
scheen de zon heel warm en droogde
de wegen. Maakte bjj zich gereed om
te gaan of zat hjj aan zjjn kleine dennen
houten scbrjjftaiel in het lage vertrek,
waarin zjj slechts een korten blik
geworpen bad, toen bjj de deur opende.
Het leek heelemaal geen heerenkamer,
omdat gsen blauwe tabakswalm naar
buiten drong. >Johanna" had hjj haar
eens genoemd, zjj wist het wel, maar het
was in een oogenblik van zoo groote
droefheid geweest, dat zjj daaraan niet den
ken kon. Zjj had volstrekt geen gedachten
meer, alleen het verlangen hem weder
te zien. Het was al drie uur. Misschien
liep haar horloge voor. Neen, het sloeg
juist van den kerktoren. Drie uur was
niet laat, hjj was den laatsten keer eerst
tegen vieren gekomen. Maar zjj moest
naar beneden om de koffietafel klaar te
zetten. Zjj kamde haar bruin haar nog
eens over en sprong daarna de steile trap
pen af. Weer droeg zjj dat rose kleedje
en haar ronde wangen werden donker
rood, toen zjj een rjjtuigje hoorde komen.
Dat een andere bezoeker dan de ver
wachte kon komen, neen, daar had zjj niet
aan gedacht en ofschoon het de vriende
lijke dominee Hindersen was, die haar in
weid weerhouden en opgesloten.
Voorkomen is beter dan genezeD.
Buitenland.
Een Engelbch staatsman overleden.
In het vorig nummer van ons blad
konden we het nog melden sir Henry
Campbell Bannerman, de onlangs wegens
gezondheidsredenen afgetreden Engelsche
eerste minister, is na een langdurige
ziekte nog betrekkei jjk onverwacht over
leden.
Nu deze ruim 70-jarige staatsman het
hoofd voor goed heeft neergelegd, bljjkt
weer duideljjk hoe hjj, de eerljjke, de
arbeidzame, zich mocht verheugen in een
groote mate van populariteit.
Voor heel het laiid is zjjn sterven een
verliesvoor heel het land, doch in het
bjjzonder voor de liberale partjj, wier
Ijjder hjj was. Zal zjjn oovolger ovenals
hjj er in slagen alle liberale onder één
vaandel vereenigd te honden
In de naaste toekomst zal waarschjjnljjk
op het politieke tooneel in Engeland
eenige verandering plaats grjjpen.
Te voorzien is eeD splitsing der liberale
partjj in meer en minder vooruitstreven-
den en langzamerhand zal de
Arbeiderspartij in Engeland
ook wel een meer besliste houding gaan
aannemen.
Voor het oogenblik weet ze nog niet
juist wat ze wil. Zooals overal elders trach
ten de sociaal-demoeraten de arbeiders
onder hun invloed te brengen, tot nu toe
zonder veel succes. Doch zal dit zoo
big ven
Dezer dagen heeft de onafhankelgke
arbeiderspartij vergaderd. In deze verga
dering werd o. m. een motie aangenomen,
waarin het beginsel van het recht op
werk werd uitgesproken en besloten
werd de parlementaire arbeiderspartij ten
krachtigste te steunen bjj de pogingen
om de wederindieoing te verkrjjgen van
de werkeloozen-wet. Uitbreiding van de
wet op de schoolvoeding werd verlangd,
en een motie werd aangenomen ten gunste
van de neutrale' staatsschool, evenals een
motie, aandringende op de invoering van
ouderdomspensioenen, en een ten gunste
van algemeen kiesrecht voor mannen en
vrouwen.
Ook werd de buitenlandsche politiek
besproken en er werd geprotesteerd tegen
een overeenkomst met Rusland. Met dit
land diende men de betrekkingen af te
breken. Toen de koning van Servië ver
moord werd, zeide een der sprekers,
brak men de diplomatieke betrekkingen
met dit land af, maar is het niet nog
veel erger een natie te vermoorden, dan
een vorst?
Dezelfde kwestie dus, die ook in Frank-
rjjk indertjjd vele vrjjzinnigen heeft bezig
gehouden.
Dit is wel een der vreemdste ver-
Bchjjnselen op het gebied der onbegrjjpe-
ljjke hoogere politiek, dat een vrjje re
publiek samen kan gaan met een auto
cratisch bestuurd land. Hoe moeiljjk dit
samengaan soms kan zjjn bljjkt uit het
teekenende
Incident tüsschen Frankrijk
en Rusland
naar aanleiding v&d de benoeming van
de kerk gedurende de ringvergadering
had toegelachen ontstemd was zjj toch 1
was groot od sterk en zag er, ondanks
zjjn lang, wit haar, van nabjj, misschien
door zjjn joviaal lachen niet zoo oud uit
als het Johanna in de kerk wel geleken
had. Hg was ook pat twee-en-vjjftig en
een krachtige, gezonde man, die algemeen
bemind was, omdat hg zoo gaarne lachte
en liet lachen.
Hij en de proost vertelden «lkaar avon
turen uit het jaar '48, waarin ook hjj, on
danks zjjn jeugdigen leeftjjd,den veldtocht
meegemaakt dat, omdat hg, als Holsteiner
een groot vjjand van de Denen geweest
was. Tegen de Pruisen had hg allerlei, zoo
Duitsch als hg was, en toen hjj dezen de
sch in »Stock" en »Stein" nadeed, keek hjj
eens naar Johanna of zij het hem niet
kw&ljjk nam. Maar Johanna lachte en
beroemde zich op haar Oud-Pruisendom,
wat een bron van plagerjjen tusschen
hen werd. Dominee Hindersen had nog
nooit zoo'n meisje gezien daar hg reeds
driejaar weduwnaar was, zag hjj volstrekt
niet in, waarom hjj niet verliefd worden
zouhjj was overigens al verliefd, sinds
op de kerkvergaderiog ontdekt had,
dat zjj op de klaproos geleek. Toen hg
dat tegen haar zei, antwoordde zjj»Zoo,
dus zoo onbestendig ben ik?" Waarop
bjj zei: »Neen, bedwelmend als opium."
Had zjj nog rooder kunnen worden, dan
zou zjj het gedaan hebben maar dominee
Hindersens grappen, tegeljjk met den
rook van zjjn zware sigare.n, hadden haar
admiraal Touchard tot F*dnsch gezant
te Pettrsburg.
Deze aee-officier was tot zjjn hoogen
post beroepen om in Rusland eenigen
invloed uit te oefenen bjj den aanbouw
eener nieuwe vloot. Frankrjjk heeft als
bondgenoot er natuurljjk groot belang
bjj hoe in Rusland de vlootkweBtie wordt
opgelost.
Admiraal Touchard is echter een vol
bloed republikein en men begrjjpt dat
iemand met zjjn denkbeelden feitelijk niet
past in de omgeving van den Czaar en
de regeering te Petersburg schjjnt den
Franiehen zee-officier al moede te zjjn
en te Parjjs te hebben aangedrongen op
de benoeming van een anderen gezant.
Maar wat moet de republiek dan doen
Ze kan toch mteieljjk dien belangrjjken
post toevertrouwen aan iemand, die een
tegenstander is van den huldigen regee-
ring8vorm in het eigen vaderland.
Een troost is het, dat dergeljjke ver
bonden tusschen twee rjjkeD, die niet bjj
elkander passen, gemakkelijker kunnen
worden verbroken, dan b.v. de band die
Oostenrijk en Hongarije
bindt. Deze twee staten leiden, aan elkan
der geketend, een leven van eeuwigen
twist en tweedracht.
Jarenlang reeds zitten de onderdanen
van keizer-koning Frans Joseph elkander
in het haar en op een verzoening is niet
de minste kans.
Voor het oogenblik vraagt weder de
legerkwestie de volle aandacht.
Keizer Frans Joseph en de Oostenrjjk-
sche regeering wenschen de officierssoldjj
in het gemeenschappelijke leger te verhoo-
gen, doch de Hongaren verzetten zich tegen
deze verhooging indien niet eenige hunner
nationale eischen worden ingewilligd. Een
der belangrijkste dier eischen betreft de
invoering van de Hongaarsche taal in het
Hong&arsche deel van het leger en daar
inwilliging van dien eisch de eenheid
van de weerwacht zou schaden, heeft de
grjjze vorst er zich tot nu toe met alle
kracht tegen verzet.
Landbouw, Veeteelten Visscherij.
V. P. N.
Zaterdag vergaderde te Utrecht onder
voorzitterschap van den heer C. G. J. A.
van Genderen Stort (te Tilburg), de ver-
eeniging ter bevordering der Pluimvee
houderij en tamme Konijnenteelt, in Ne
derland.
Het aantal onderafdeelingen bedraagt
dit jaar 217het aantal leden 11000.
Van regeeringswege is wader een subsi
die van f 2500 ontvangen. Er is gestadige
vooruitgang te constateeren.
Er is een batig saldo van f 735,205.
Na 1 Juli van dit jaar zal het orgaan
wekeljjks verschjjnen. De bjjdrage der
afdeelingen is verhoogd en voortaan krjjgt
het hoofdbestuur f0,35 par lid.
Da begrootiüg werd geraamd op f 15,050
aan ontvangsten, mat een tekort van f 326.
Het aftredend beBtuur (waaronder de
heer A. A. ter Haar te Goes) werd her
kozen, behalve de heer J. Hendriks te
Mill, die niet meer in aanmerking
wenschte te komen. In zjjn plaats werd
al het bloed reeds naar het gezicht
gedreven, waarbjj nog kwam de pijnigende
gedachte»Hjj komt niet, hg komt
werkelgk niet 1" Door deze gedachten
bemerkte zjj in 't geheel niets van de
ernstige bedoelingen van dominee Hin
dersen.
Hjj zag er uit als een man, die met
iedereen schertst dat hjj het met haar
bjjzonder gaarne deed, was geen oogen
blik in haar opgekomen.
Om zes uur reed dominee Hindersen
weer weg, zjjn pastorie lag ruim twee
uur het land in. De vrouw van den proost
was heel ontevreden, omdat hg het avond
maal niet wilde bljjven gebruiken, zjj
had van de beste stukken en van de tong
gesneden en de laatste aardbeien geplukt.
Maar hjj zei, schuddend van 't lachen,
dat zjjn huishoudsier hem vast een heele
week uitschelden zou, als hjj haar tever
geefs met het avondeten liet wachten,
hg moest werkeljjk trouwen, want zjj
tiranniseerde hem geheel.
Johanna was bljj dat hjj wegging,
want zjj hoopte altjjd nog, dat Jensen
komen zoumisschien had een bezoek
of de een of andere ambtsgelegenheid
Klaus opgehouden. O, mogeljjk was het
nog, dat voelde zjj aan haar hart. Maur
haar hart bedroog haar het werd zeven,
acht, negen uur en om tien uur gingen
zjj naar bed. Wat zou daar nu van komen
Zjj zat half ontkleed op den rand van het
bed en dacht na. Zoo verder leven met dat
angstige, onbestemde iets tusBchen hen,
gekozen de heer W. A. van Sloterdjjk te
Leeuwarden.
Tot leden voor het landbouwcomité
werden gekozen de heeren Van Genderen
Stort, Lampe, Sprujjt, Beaufort, Jansen
en Ter Haar en tot plaatsvervangers dr.
Samson en De Ponti.
(Wegens plaatsgebrek big ven liggen
tot heden).
Prins Hendrik en de landbouw.
Gisterenmiddag werd ten paleize te
Amsterdam onder presidium van PrinB
Hendrik de aangekondigde vergadering
gehouden van afgevaardigden der ver
schillenden landbouworganisaties hier te
lande. Deze vergadering waartoe Z. K. H
persoonljjk het initiatief nam, had ten
doel bespreking vaD de grondslagen eener
organisatie, wier taak het o. m. zal
moeten zjjn, de landbouwtentoonstellin
gen voor de toekomst op zoodanige
wjjze voor te bereiden en te leiden, dat
zjj, zoowel uit een wetenschappelijk als
uit een practisch oogpunt, tot leering
strekken aan landgenoot en vreemdeling.
De regeering was vertegenwoordigd door
minister Tal ma, den directeur-generaal
van dön landbouw, den heer H. J. Lovink,
den inspecteur van den landbouw, den
heer F. B. Löhnis en den inspecteur
van het landbouwonderwijs, den heer
P. van Hoek. O. a. waren aanwezig
alle provinciale landbouwmaatschappjjen
en het Ned. Landbouwcomité de Boeren
bonden, de Ned. Heidemaatschappij, de
provinciale commissies voor de veefok-
kerjjde V. P. N. en de federatieve
Nederlandsche zuivelbond F. N. Z., totaal
ongveer 70 afgevaardigden. Allen zjjn
genoodigd voor het bal dat gisteren
avond ten paleize gegeven werd.
Omtrent het verloop der vergadering
vernemen wjj, dat Prins Hendrik, na ken
nismaking met elk der afgevaardigden,
een welkom uitsprak, en uitvoerig uiteen
zette het hiervoor geschetste doel der
vergadering. In het bizonder legde Z.K.H.
er den nadruk op, dat niet bodoold wordt
het scheppen van concurrentie met be
staande landbonwvereenigingen, maar dat
gestreefd wordt naar centralisatie.
Nadat Jhr. Ruys de Beerenbrouck,
voorzitter der maatschappij het woord
bad gevoerd, werd onder applaus aan
genomen het voorstel van den Prins tot
stichting eener nieuwe landbouworgani
satie, welke den naam zal dragen van
Koninkljjke Nederlandsche Landbonw-
vereeniging.
Een commissie van voorbereiding,
waarvan de heer Löhnis secretaris is,
zal het beginsel nader uitwerken.
In het tweede gedeelte der vergadering
deed Z. K. H., die met groote gemakke
lijkheid de groote vergadering presi
deerde, voorlezing van een rede van den
Oostenrjjkschen minister van Landbouw,
waarin de concentratie op geljjke gron
den wordt aanbevolen.
Minister Talma wees er op, dat de
nieuw gestichte vereeniging niet slechts
in naam, maar door het initiatief van den
Prins ook inderdaad, Koninklijk is.
De volgende vergadering der commissie
wordt gehouden, zoodra de commissie
van voorbereiding met haar arbeid ge
reed is.
neen, dat ging niet. De goede God helpt
alleen diegenen, dio zichzelf helpen
zjj wilde zichzelf helpen
Klans had haar gezegd, dat hg niet
durfdemaar zjj, zjj durfde en zjj wilde
ook 1 En wel dadelgk morgen vroeg.
Den volgenden morgen stond zjj vroeg
op, met het doel naar de naburige
pastorie te gaan en daar te vragen,
waarom de »kleine Jensens", zooals men
ze ondanks haar grootte altjjd nog
noemde, niet, zooals afgesproken was,
op Vrjjdag gekomen waren. Maar zjj
zag het vele werk, dat dan nog voor
haar tante overbleef en juist toen zjj
begon te aarzelen, kwam oom uit de
slaapkamer en zeide, dat tante zich niet
wel gevoelde en dat hjj lust had om
den dokter te sturen, ofschoon zjj er
zelf tegen was De prooBt wilde Johanna's
meening hoorenhjj deed niet gaarne
iets zelfstandig en zag ongaarne de
schaduwzjjde der dingen.
»Het is zeker een verkoudheid," zei
Johanna, nadat zjj bjj haar tante geweeBt
was. >Als zjj zich vandaag stil hondt,
zal het zeker spoedig overgaan l" Er
viel den proost een pak van 't hart.
»Ja, dat denk ik ook", zei hij. Johanna
verstond van de ziekenverpleging zoo
goed als niets, maar de goede wil hielp
haar.
Wordt vervolgd
