N'. 44 1908
Zaterdag 11 April,
95sle jaargang.
Tusschen Kerk en Pastorie,
GOESCHE
De nitgaT» dezer Oonraat gezchiedt ItBandag-, Woeiidag- em Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjj» per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, (franco, ƒ1,18.
Afzoadorlpko aooameri 5 oent.
Inzending wan adwartentiSn wfior S uren op dangdagQdop
uitgaf*.
COURANT.
De prjji der gewone advertentibn iz van 2 -5 regelz 50 cent, eiken regel meer 10 et.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj«
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop hetrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A.JF. A. van Setkrs. Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Bij dit no. bohoort een bijvoegsel.
Op dtn Uitkijk.
Ajtuigers. Een boosaar
dig correspondent.
Ons volk heeft nanet vele uitnemend
goede, ook minder lofwaardige eigen
schappen. Een dezer laatste is de zeer
in 't oeg springende onhebbelijkheid om
all 't maar eenigszini kan gebeuren af
te keuren en af te tuigen wat uit eigen
land is en met smachtende vereeriug
op te zien naar alles wat van over de
greizen komt. Die trek zit den Neder
lander in het bloed en als hg een gele
genheid heeft om te schimpen op, of te
spotten met instellingen en producten
van zjjn land, dan geeft hp zich met
hartstocht daaraan over. Ook al heeft
hp van het onderwerp dat hjj bekritikas-
tert zooveel verstand als een Vuurlander
van het zonnestelsel.
Zoo is bjjvoorbeeld Indië een leer ge
liefd mikpunt voor de aftuigen. Men-
schen, die nooit aan den evenaar geweest
zjj, die geen flauw besef hebben van de
toestanden, gebrniken, omstandigheden,
volksaard daar, die nooit iets meer over
onze qjke bezittingen gelezen hebben
dan korte berichten over geleverde ge
vechten zjj bjj voorkeur be- en ver
oordelen van achter hun bittertafel alles
wat in Insulinde door landgenooten
wordt gedaan of beoogd.
Wanneer znlke aftuigers steun vinden
bp personen, die een blauwen Maandag
in tropisch Nederland hebben doorge
bracht, groeien ze een paar voet en hun
gelaat straalt van voldoening.
En als een bewoner of oud-bewoner
van het eilandenrijk in de Arohipel schrif
telijk zjjn grieven en kritiek openbaart,
willen de aftuigers nog wel eens de moeite
doen van zóó'n geschrift kennis te nemen.
Een man naar hnn hart is een zekere
Douwes Dekker, familielid vam hem
(Multatuli), die alles wat hjj bezat, op
offerde voor het heil van den Javaan.
Die man heeft *t Diet voldoende ge
oordeeld dat in ons land wordt geschol
den op Indië, de Indische regeering en
het Indische legerhjj heeft zich met
een artikel tot een buitenlandsch(Duitsch)
blad gewend en daarin wee en schande
gereepen over de toestanden in Neder-
landsch-Indië.
Nu zou al dat geschetter, hoe stuitend 't
ook is, niet zoo gevaarljjk zjjn, als 't bleef
onder de kwebbelende aftuigers. Doch dit
gebeurt niet. 't Dringt door tot in de
Tweede en Eerste Kamer en van daar
uit heeft 't invloed op de regeering. Zoo
is het onophoudelijk huilen over in Indië
gepleegde >gruwelen,', zegge gruwelen,
door menschen, die geen verschil kennen
tusschen een krjjg met een fanatiek
valsch en onbeschaafd volk, of een oorlog
tusschen blanken, oorzaak geweest, dat
van hoogerhand is aangedrongen op eon
meer zachtmoedig en toegevend oorlog
voeren in Atjeh.
Onze vjjanden daar hebben andere
begrippen dan vfjj. Zjj kennen geen lief-
1 jj ken en zoetsappigen oorlog. Zjj vechten,
zjj haten en zjj ontzien geen enkel middel
om ons afbreuk te doen. Krachtig en
doortastend optreden van onze zjjde boe-
2 FIÏÏILLKÏOSi.
DOOR
ALITE KREMNITZ.
Voor de Qoeache Courant uit het Duitsch
vertaald.
Daar Johanna altjjd slechts met officiers-
vrouwen verkeerd had, maakte zij veel
werk van haar uiterljjk en vooral van
daag had ze zich heel mooi gemaaktzjj
droeg een roodbruin fluweelen keursljjf,
dat haar meisjesachtige gestalte nauw
omsloot en een cachemiren rok van
dezelfde kleur, rjjk met fluweel gegar
neerd. Het zat alles net en elegant,
terwjjl de dames Jensen, die altjjd haar
kleeren zelf maakten en ze bovendien
altjjd op dezelfde manier knipten, iets
typisch over zich hadden. Het eene kleed
zag er altjjd precies zoo uit als het andere,
daar het steedB dezelfde Bnit had en
meestal dezelfde onbestemde kleurwie
se maar eens gezien had, herkende ze
daaraan spoedig. De oudste evenwel
had de smakaloosheid in kleeding tot be
ginsel verheven, daar zjj meende, dat men
in een pastorie, om het goede voorbeeld,
niet eenvoudig genoeg kon zjjnde
boerinnen waren eigonljjk op 't kantje af
al te pronkl:<»vend en zjj werkte er eigen
lijk op, deze /.are meening aan Johanna
te ztfgennet moest een soort protest
zemt hun ontzag inweifelend en zwak
gedrag maakt hen overmoedig.
De invloed van het zachtmoedige
systeem, doet zich reeds gevoelen. Wat
wjj menschlievendheid noemen, houden
zjj voor vrees of wankelmoedigheid. En
zoo zien we in den laatsten tjjd dat in
Atjeh de vjjand opmerkeljjk veel actiever
wordt dan voorheen. Stoutmoedige aan
vallen op kampementen, toenemend ver
zet, het onruBtig worden van vroeger
welgezinde streken, worden telkens van
uit Atjeh bericht.
Een sterker troepenmacht zal daar
noodig bljjken en meer en zwaarder ge
vechten zullen worden geleverd.
Dan kunnen de aftuigers, die min of
meer de oorzaak daarvan zjjn, weer eens
heerljjk genieten.
De Nederlandsche correspondent van
Soerabajatch Handelsblad heeft in dat blad
een artikel over Kuyper gaschreven en
daarin iets zeer leeljjks gezegd. Hjj
schreef o.a.:
»»De hear De Savornin Lohman
strijdt tegenwoordig openijjk tagen de
perfidie en de heerschzucbt van Kuyper.
Die is de voorman op den bok, die
alle teugels der paarden in handen
heeft en met een ruk of trek deft weg
aangeeft door dik en dun, laat ver
treden en vernietigen wat is opge
bouwd even te voren. O, wat zou het een
rust geweest zijn als de felle zon m het
Oosten eens kwaad had gedaan aan een
ijzeren gestelen gewijde aarde van Pala-
slina den grooten man gedekt haddie
een onmiskenbaar talent bezit, een orga
nisator bjj uitnemendheid blijkt, maar
die het land zal schaden zoolang als
de God van Abraham en Isa&c hem
het leven laat.'"'
Het door ons gecursiveerde is iets,
waarvaor elk fatsoenlek man den neus
zal optrekken. Men kan fel en gebeten
tegenstander zjjn van iemand, hem in
woord en schrift beBtrjjden, maar men
houde zich aan de verschilpunten en
schrjjve geen verzuchtingen als deze cor
respondent, die, in ronder woorden, zegt
Was hjj maar dood en begraven.
Wat doet nu echter de ooljjke Kuyper
In plaats van zoo'n onkiesch artikeltje
te behandelen zoover 't moet en 't tus
schen vinger en duim weg te dragen
maakt hjj er een wapen uit tegen de
liberalen.
'tis natuurljjk van een volbloed libe
raal, schrijft Kuyper in De Standaard, en
geen enkel liberaal blad protesteerde
tegen deze »proeve van liberale verdraag
zaamheid".
Dat is niet vriendeljjk en ook niet
eerlijk van den emineDten leider. Hjj
weet zeer wel dat de bladen zelden ken
nis nemen van zulke correspondenties.
Doch de redacties die dezen hateljjken
zin gelezen hebben, toonden zich daar
tegenover waardiger door zoo'n onsma-
keljjk geschrjjf te laten rusten, dan 't
den lezers voor te zetten.
Nu Kuyper zelf 't in zjjn blad aanhaalt
is de reden vervallen om er over te
zwjjgen en waar hjj toont een protest er
tegen te verlangen, zullen we hem dat
genoegen gaarne en van harte doen.
Dat zal elk weldenkend mensch doen.
Ook de liberalen
tegen dat gehate roodbruine fluweelen
keursljjf zjjn 1
De weg tusschen kerk en pastorie was
kort, maar op den weeken kleigrond toch
niet snel af te leggen, ofschoon de regen
reeds opgehouden had. Het was kwart
voor twaalf toen de meisjes het huis in
traden en het middagmaal was op half
éón gesteld. De heeren aten gewoonljjk
aan den overkant in de herberg.
Johanna nam haar gaBten hoed en
mantel af en bracht ze in de »mooie
kamer", waar de piano stond.
»Speelt u piano zingt u niet iets
Deze vragen werden gedaan en de
beide dames Jensen besloten, daar zjj
geen handwerkje meegebracht hadden en
niet gaarne stil zaten, iets vierhandig te
spelen. De kleine vrouw van den proost,
een reeds zeer bejaard uitziende dame,
met grjjs haar en een schoone witte
muts, kwam ook in het vertrek en hoorde
toe. Ze was voor haar huweljjk gouver
nante geweest en had toen ook veel aan
pianospelen gedaan. Twaalf jaar lang
was ze verloofd geweesttot haar man
een plaats gevonden had, had zjj haar
brood in vreemde huizen verdiend. Des
niettemin was ze toch een zeer practische
huisvrouw geworden en had daarbjj alleen
haar twee dochters onderwezen.
De proost vertelde dat; zoo gaarne
zoo'n vrouw als hjj had werkelijk anders
niemand. Johanna lette niet op het
Bleohts zeer middelmatige spel van haar
gasten, maar de tonen maakten haar on-
Buitenland.
De nieuwe Engelsche eerste minister.
De opvolger van Campbell Bannerman,
Asquith, is officieel benoemd en zooals
gewoonljjk bjj de benoeming van een hoog
geplaatst ambtenaar, brengen de bladen
talrjjke bjj zonderheden uit zjjn leven.
Reeds in zjjn studentenjaren onderscheid
de Asquith zich door scherpzinnigheid
en jjver en toen reeds voorspelden zjjn
leeraren den jongen man een schitterende
toekomst, een voorspelling die uitgeko
men is.
Asquith is een zeer goed spreker en
een handig debater, kwaliteiten die hem
als eerste minister van het Vereenigd
Koninkrjjk zeer te stade komen.
Maar, al zjjn alle bladen het erover
eens, dat Asquith een zeer bekwaam en
seherpzinnig man is, toch wordt zjjn
benoeming niet algemeen toegejuicht. De
nieuwe titularis behoort tot de rechter-
zjjde der liberale partjj en de meer voor-
uitstrevenden, doch vooral de arbeiders
part jj is hem niet bjj zonder genegen en
men vreest, dat zjjn optreden in de toe
komst Boheuring der liberale partjj zal
veroorzaken.
Waarschijnlijk zullen er nog vele andere
persoonsverwisselingen in het Engelsche
ministerie plaats hebben, zonder dat dit
noodzakeljjk een verandering in de re-
geeringspolitiek behoeft te brengen.
De houding van Engeland ten opzichte
van andere mogendheden zal er zeker
geen wjjziging door ondergaan, wat geen
troost is voor onze zuidelijke naburen,
de Belgen die terecht een optreden van
Groot-Brittanje tegenover de Congo vree-
zen.
En de Congo-kwestie is in België op
het oogenblik het vraagstuk van den
dag. Het is dan ook
Een belangrijke beslissing
die de Belgische volksvertegenwoordi
ging te nemen heeft.
Diepgaand verschil van meening bljjft
er bestaan over de vraag, onder welke
voorwaarden de overname van de Congo
moet geschieden en niet geheel onge
motiveerd is de eisch van een aantal af
gevaardigden om geen besluit te nemen
vcordai het volk zich bjj nieuwe ver
kiezingen heeft uitgesproken over dit
vraagstuk, dat van zoo'n ingrjjpendeD
aard is voor de toekomst van den Bel
gischen staat.
De houding van Engeland, dat niet
onduideljjk hoeft te kennen gegeven in te
zullen grjjpen indien de toestanden in de
Congo niet spoedig veranderen, maakt de
zaak niet eenvoudiger. Natuurljjk zou
België machteloos staan, indien de re
geering te Londen tot handelend optreden
overging. En op steun van andere mogend
heden behoeft België niet te rek°nen.
Frankrijk, dat ook belangen heeft in de
Congo, zal zich tegen een optreden van
Engeland niet verzetten, daarvoor is de
verhouding dier twee groote staten te
harteljjk.
Frankrjjk en Engeland I Er bestaan in
Europa geen meer bevriende mogend
heden. Binnenkort gaat
President Fallières naar Londen
en zonder twjjfel zal hij daar even har
teljjk ontvangen worden als indertjjd
bewust treurigze zat aan het venster
en keek naar de kerk. Als hjj er maar
eens uitkwam en langs het paadje ging!
Maar dat was zeer onwaarschjjnljjk eerst
na het middagmaal zou lip voor een
oogenblikje komen om zjjn zusters voor
het naar huis rjjden af te halen en dan
was de dag voorbjj, waarop ze zioh zoo
lang verheugd had en haar gezwollen
hart zou weer klein worden. Zjj zou
hem zeker niet alleen spreken. O, die
beide ongelukkige meisjes, die met hem
naar huis rjjden konden, die altjjd
bjj hem waren, die hem steeds, wanneer
ze wilden, zien konden. Johanna ging
naar haar tante en vroeg haar zachtjes
of zjj alleen nog wel eens naar de kerk
kon gaan. De meisjes hadden zich vorveeld,
maar haar was het heel goed bevallen,
en ze was weggemoeten nog vóórdat oom
het woord genomen had. Tante knikte
en Johanna ging weg, zóó gelukkig, dat
zjj liefst gesprongen zou hebben. Het was
bjjna als met hem spreken, hem altjjd
kunnen aanzien, en buitendien, zonder
dat iemand het merkte, want bij zat naast
den proost, naar wien zjj toch kjjken
moest.
Was hjj geheel bjj zjjn schrjjfwerk
Had hij niet gemerkt, dat ze or weer
was De oudere heer met zjjn gladge
schoren gezicht en het lange witte haar
hadhet dadelijk gezien en haar toegelachen.
Waarom kon hjj dan niet één keer opzien
Zjj beproefde met de oogen hem er toe,
te dwingen, maar het gelukte haar niet
zjjn voorganger, president Loubet.
Reeds worden uitgebreide maatregelen
getroffen voor die reis en weldra
komt Koning Eduard naar Parjjs, om
daar de bjj zonderheden van het bezoek
te bespreken.
Koning Eduard vertoeft gaarne in de
Fransche hoofdstad en in den tijd, dar,
hij nog kroonprins was, heeft hjj er heel
dikwjjls en heel lang verbljjf gehouden.
Hjj zal het nu echter wel niet heel
gunstig treffen, door
De uitsluiting
der arbeiders in de bouwvakkan, die voor
het oogenblik wel een kalm verloop
heeft, doch die, naar algemeen verwacht
wordt, bjj langeren duur de aanleiding
zal worden tot ernstige ongeregeldheden.
Het aantal uitgesloten bedraagt meer
dan 50000 en de regeering heelt reeds
krachtige voorzorgsmaatregelen genomen
om onlusten dadeljjk met geweld te keer
te kunnen gaan.
Hoelang die uitsluiting daren zal
Vele maanden wordt er voorspeld. In
elk geval veel langer dan de
Algemfene staking te Rome
die nu alweder enkele dagen tot het
verleden behoort en al bjjna vergeten is.
Trouwens, die staking was niet een
beweging om loonsverbetering, zooals
men weet, doch slechts een protest tegen
het optreden der politie bp de bloedige
begrafenis van een arbeider.
Op het gebied van stakingen vertoont
Perzië nu iets merkwaardigs. Daar doet
zich een geval van
Diinstweigering
in het groot voor. Een geheel regiment
infanterie heeft, om het zoo uit te
drukken, den arbeid neergelegd. De
manschappen hebben de gehoorzaamheid
aan han meerderen opgezegd en eischen
uitbetaling der acnterstallige soldjj. De
regoering zou gaarne aan dien eisch
voldoen, maar de middelen ontbreken en
uit een leege schatkist kan men niet
betalen.
Staten-Geaeraal.
TWEEDE KAMER.
Tot nu toe is de behandeling van het
Visscherjj-ontwerp, dat toch een zoo
uitnemend volksbelang raakt, zeker noch
voor den Minister noch ook voor de be
langhebbenden aangenaam of onderhou
dend. Ook voor minister Talma, die geen
jurist is, is 't alles behalve genoegeljjk.
't Juridische porren van den heer Regout
scheen hem dan ook nog al onbehaag
lijk aan te doen. Te meer verkeert hjj
daarbjj in een niet benijdenswaarde posi
tie, omdat bjj een ontwerp heeft te
verdedigen van zjjn voorgangers.
Woensdag deed zich bp de behan
deling der ingekomen adressen een eigen
aardig geval voor met een gedetineerde
in Indië, die binnen den tjjd van iets meer
dan een jaar zich drie zware gevangenis
straffen op den hals had weten te halen.
Bp eeD van die straffen (de gedetineerde
was militair) was tevens vervallenverkla
ring van den militairen stand uitge
sproken. De man werd daardoor burger
maar zat toen nog in militaire detentie
wegens een vorig vonnis. De vraag deed
en nu wist zjj ook, dat hij niet wilde.
Waarom niet Wat was hp schoon 1 O,
het was baar, als moest zjj de armen
uitstrekken en zoo voor hem neerzinken
om zich door hem te laten zegenen.
Het regende weer hard en de wind stak
op een groote treurwilg dichtbij de kerk
sloeg mat zjjn natte takken hard tegen
hot kerkraam zoodat Johanna van schrik
ineenkromp. Op hetzelfde oogenblik keek
hjj onwillekeurig op en gedurende een
seconde zagen zjj elkaar aan. Hp kleurde
tot achter de ooren en Johanna's hart
klopte geweldig. De proost sprak door
en de regen ruischte hard en regelmatig
neer, zoodat ze heel droomerig gestemd
werd. Was zjj hot werkeljjk, die hier
zoo alleen op het koor der dorpskerk
zat Het was zoo heel anders dan haar
vorig leven, net alsof zjj een kinderge
schiedenis van Wildermuth doorleefde,
of als ware zjj een heldin uit Marie
Nathuseus romans geworden. Vooral dat
wonderljjke, gespannen gevoel van binnen,
die sidderende opgewondenheid, ineen-
smeltend met God, kerk en de dienaren
der kerk, waarvan zjj niet wist of het
heilige belangstelling was, die haar aan
greep, als zjj den predikant met het
smalle, doorzichtige gelaat aanzag, of
of het slechts de man was, dien zjj in
hem beminde. Maar hoe beminde zij hem
Zjj kon zich niet anders voor hem denken
dan knielend, zjj zeg hem op don kansel
staaft en zichzelf daaronder, naar hem
opziende. Daarbjj kende zjj zjjn kerk nog
zich toen voor, of de man eerst de eerste
gevangenisstraf moest uitzitten als mili
tair, dan of hjj terstond als burger moest
worden beschouwd. Maar in het laatste
geval zou hjj tuchthuisstraf moeten krjj-
gen. Men is toen in Indië met den ge
detineerde aan 't onderhandelen gegaan
en heeft getracht, het met hem op een
accoordje te gooien, doch tevergeefs. Dit
werd door den heer Van Doorn terecht
gegispt. Trouwens, ook minister Heems
kerk (waarnemend minister van koloniën)
wilde het gebeurde niet in bescherming
nemen. En, al durfde hjj geen bepaalde
toezegging te doen, hp voelde er toch
veel voor om met zijn ambtgenoot van
Justitie nog eens te overleggen, daar
inderdaad de gedetineerde niet geheel
correct schjjnt te zjjn behandeld.
De behandeling der ingekomen adressen
werd gisteren voortgezet, waarbjj een
van zekeren Alberts een uit den dienst
verwpderd soldaat die drie uur lang
spr. stof tot discussies gal. De man had
in 8 jaar 37 straffen,waaronder gevangenis
en depot van discipline gehad en nu werd
hjj door de heeren Thomson en ter Laan
als verongeljjkt object ten tooneele gevoerd
omdat hem ten onrechte (of betermet
een verkeerde motiveering en op een
▼erkeerd tjjditip) het dragen van de sabel
buiten dienst was verboden. Men kan
zich sympathieker rechtBmartelaar en
belangrjjker rechtsschennis denken en
de heer Thomson scheen dan ook hoofd
zakelijk voor dit model van alle tuchte
loosheid iets te voelen, omdat het bjj
hem herinneringen wekte aan heel wat
erger rechtsschennis, die hjjzelf had
ondervonden en die hp nu dan ook
meteen aan de Kamer vertelde.
En na al dat geredevoer werd de
conclusie van de commissie nochtans
aangenomen, die eenvoudig den Minister
dank bracht voor de gegeven inlichtingen.
'b Middags een paar spoorweglpntjes.
Ten slotte werd nog een schier niet
te volgen debat gevoerd (over een trac-
taat met Pruisen omtrent de Dinkel en
de Yecht) hoofdzakeljjk tusschen den heer
Van Karnebeek en den Minister van
Buitanlandsche Zaken.
Eenige beslissing viel hierover niet.
Heden wordt, na dit hors doeuvre
vaeic van anderhalven dag, voortgegaan
met de Yisscherjjwet.
Rechtzaken.
Arrondissement»-Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van heden (Vrjjdag) zjjn
veroordeeld wegens overtreding der jacht
wet J. de J. Pz., 20 j., klompenmaker
te Hoedekenskerke, mot vernietiging ven
het vonnis van den Kantonrechter te
Goes tot 2 maal f 3 b. subs. 2 maal 2 d.
hecht.diefstalP. A. B., 26 j., brieven-en
telegrambesteller te Kminingen, thans te
Middelburg in hechtenis, tot 6 m. gev.
straf met mindering van het voorarrest
J. O., 17 j., kreukelraper te Ierseke,
werd ter beschikking der regeering
gesteld.
Strafzaak directeuren Arnhemsche
Bankvtreenigmg. De rechtbank te Arnhem
heeft gisteren mr. De Mejjier tot drie
jaar en mr. Pliester tot 2 i/a jaar gevan
genisstraf veroordeeld, met aftrek der
preventieve hechtenis.
met eens. Zou zjj hem daar ooit zien
Plotseling schoot haar te binnen, dat
de tpd verliep, ja, toeu zjj naar de
klok keek, bemerkte zjj, dat zjj reeds
gebleven was over den gestelden etens-
tjjd en ving snelde zjj naar de proos-
dp terug.
Tante was niet boos over haar late
komst, vooral toen Johanna zeide, dat
zjj niet midden in de rede van den
proost had willen opstaan. »Niet. waar
zoo'n stem als je oom heeft werkeljjk
niemand meende de bewonderende
gade en Johanna gaf haar gedachteloos
geljjk. De oudste juffrouw Jensen vond,
dat ook dominee Hindersen een zeer
klankvol orgaan had en toen Johanna
opmerkte »Uw broer spreekt zeker heel
mooi bevestigden de beide zusters
het koeltjes. Het was merkwaardig, wat
een vjjandige gezindheid Johanna in
de beide dames Jensen opmerkte; zjj
trachtte dit op allerlei manieren te ver
anderen en overlaadde ze met vriende
lijkheden want haar hart trok haar naar
hen toe het was te vergeefs 1 De
vrouw van den proost merkte het niet,
zij hield zich in gedachten alleen daar
mee bezig of haar man geen kou vatten
zou, omdat hjj zes uren lang in het
tochtige, koude kerkje zitten moest, en
of het eten in de herberg door de ver
traging niet ongenietbaar geworden zou
zpn.
(Wordt vervolgd).