N'. 43 1908 Donderdag 9 April. 95sle jaargang. Tnsschen Kerk en Pastorie, Do uitgave dozer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjjs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, {franco, Afzonderljjke nommers 5 cent. Inxtnding wan advaptentiln vóór 2 uren op den]dagj|der uitgavoi De prjjs der gewone advertentiön is van i 5 regels 50 cent, elkon regel moor 10 et. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pre» slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrokking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regelt l,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer 22. Directeur A.JF. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Qoesche Courant''. Hoofdredacteur W. Kerremans. g0esche coi rant. VERDEELDHEID. De zachtmoedige en menschlievende leer van Christus, die, als ze wel begre pen werd, de menschen allen tot broeders maken zou, is nu nog, na 2000 jaren van strgd, ten voortdurende bron van on- eenigheid, verdeeldheid, twist, zelfs van haat. Hierover heeft de heer Jos. van Veen te 's-Gravenhage veel en met droefheid gedaoht en dezer dagen heeft hp daar over te Rotterdam gesproken en er zeer behartenswaardige woorden over gezegd. De verdeeldheid om der wille van het geloof, zei hp o. a., begint reeds als wjj nog kinderen zjjn. Dan wordt de jeugd ingeprent dat aadersgeloovigen minder waardige personen zpn, met wie men niet meer dan hoog noodig is moet ver- keeren. Als het kind da» volwassene is geworden, is dat beginsel van verdeeld heid zóé vast geplant dat 't niet of zeer moeilpk kan uitgerukt worden. Hoeveel leed heeft die verdeeldheid al niet veroorzaakt. Wanneer er b.v. sprake is van een huwelpk wat wordt er dan niet dik wjj La om den godsdienst veel schoone liefde vernietigd. Hoe kan men toch een leer vaa liefde zoo boos uitleggen dat uit diezelfde leer haat voortkomt? Wat daartegen te doen Ondanks de onvolmaaktheid van vorm, is het een feit, dat voorzoover de documenten der men schen kunnen worden nagespeurd geen menschelpb levend volk wordt gevonden, dat zonder religie is. Bik mensch is een religieus wezen. En de spreker toonde aan, dat het met de begrippen religie, godsdienst es kerk onder ons volk onge lukkig gesteld is. Religie is een natuur wet, die dwingt tot edel leven, tot hot haten van het leelpke, die leert het schoone te betrachten, die er voortdurend aan herinnert, dat we een deel zijn van het schoone geheel, zoodat een ieder moet medewerken, om het geheel nog mooier te maken. Een religieus mensch doet, wat een God kan verlangen, leeft naar de stem Gods. Er is, volgens den spreker, een diepgaand verschil tusschen godsdienst en religie. Een zuiver begrip vau religie is onafh&nkeljjk vau het begrip God. De religie moet, gelpk prof. Bolland opmerkt, zuiver blpven, het mythologi sche, het bjjgeloovige moet daarvan ver- wpderd blpven. Een religieus mensch leeft goed, kan niet anders levenhp zoekt het schoone, waar het te vinden is. H8 wenscht het gemeenschapsgevoel op hooger peil te brengen, hp heeft verdriet, waar het leven lpdt en is verheugd, wanneer het leven opbloeit. De bepaalde kerkgenootschappen belemmeren dit een heidsgevoel, ze hebben het religieuze iu den mensch benadeeld. De menschen zpn daardoor vervallen tot groote onverschil ligheid. Ze zpn onverschillig geworden. Dit verweet spr. de kerken, dat zjj vele religieuze menschen heeft doen verloren gaan, dat zp velen op een dwaalspoor heeft gebracht, door hen, die buiten haar ■taan, als nietelingen te beschouwen. Als dr. Kuyper de menschen verdeelt in i FEÜILUGION door ALITE KREMNITE. Voor de Qoesche Courant uit het Duitsch vertaald. De ringvergadering hield zitting in de kerk te Brinkhof. Het was een regen achtige Augustusdag en alle wegen ia de omstreken waren geheel doorweekt, desondanks waren de predikanten met hun ouderlingen voltallig verschenen gewichtige vragen zouden besproken en het jaarverslag opgesteld worden. Op het breede koor, dat zich aan den tenen kant vaa de kerk verhief, zaten zelfs eenige dames. >Wia zpn die dames, Jensen vroeg een oudere geestelpke met lang, wit haar en gladgeschoren gezicht zachtjes aan zpn buurman, een jong, slank man, wiens blauwe oogen een bjjoa onrustbarend verheven uitdrukking hadden, oogen, die er zoo verheerlijkt uitzagen, alsof zp niet meer van deze wereld waren. »Het zpn mjjn zusters", antwoordde de aange sprokene lachend. >0 zoo, ik herkende ze niet door die groote hoeden" hp groette naar boven »maar die andere, die kleine met dat ronde gezicht, die frissche kleur en die vroolpke bruine oogen »Ik geloof, dat het de nicht van den proost is", antwoordde hp kleurend. Steeg hem het bloed naar de wangen, paganisten en geloovigen, dan is 3preker van meening, dat in de kerk heel wat paganisten zpn en daar buiten beel wat religieuzen. De heer Van Veen wekte ten 9lotte op tot meer religieus worden. Als alle men schen religieus waren, waren er geen kerken meer noodig. Dan zou het egoïsme in den mensch afnemen, dan zou de oiaatschappp haar volle kracht gogeven kunnen worden. Eerlpk leven en het getal religieuzen zal toenemen, het sa- menlevingsgevoel zal daardoor worden versterkt en de maatschappij tot hooger ontwikkeling worden gebracht. We hebben gemeend wel te doen met uit de rede van den hesr Van Veen hier 't een en ander over te nemen. Indien ook maar onkelen, van hen die dit lezen, ar door tot nadenken gebracht worden, is al veel bereikt. Buitaniand. Rumoerige teriiezingen. Voor het eerst sedert het drama te Lissabon, waar koning en kroonprins tegelpkertpd vielen door de kogels van moordenaars, is het Portugeesche volk opgetrokken ter stembus om de mannen te kiezen die in de volksvertegenwoor diging, de Cortes, de belangen van het Portugeesche rijk naar bun beste weten zullen moeten behartigen. Voordat de verkiezingon plaats hadden, was van regeeringswege bekendgemaakt, dat zou werden gewaakt tegen knooierp. Die regeeringsverklaring was niet over bodig. Bp verkiezingen in Portugal heelt de aan de regeeriig zijnde partjj, om de macht in handen te houden, tot nu toe steeds middelen gebruikt dia ons, «erlpke Nederlanders, al bpzonder vreemd moeten ljjken. Van hoogerhand werd op de meest krasse wjjze o.a. door vervalsching van kiezerslijsten, invloed uitgeoefend op den uitslag der verkiezingen. Werkeljjk schpnt de regeering zich nu onthouden te hebben van oneerljjke prac- tjjken, maar al heeft de regeering getoond mot de oude, slechte gewoonten te willen breken, het volk is niet zoo spoedig voor verbetering vatbaar en heeft zich gedra gen zooals bp alle vorige verkiezingen, d.w.z, zeer rumoerig. De Portugeezen hebben eenmaal niet genoeg aan het stembiljet als middel om hun politieke meeningon te uiten. ZooalB gewoonlijk hebben ze ook nu weder ge tracht door betoogingen en vechtpartpen elkander van de juistheid hunner inzich ten te overtuigen. Herhaaldelpk moest de politie en de militaire macht krachtdadig optreden. In Lissabon alleen zpn bij verschillende botsingen eenige dooden en talrpke ge wonden gevallen. Bjjna komisch doet aan een telegram, meldende, dat de verkie zingen zonder buitengewone incidenten zpn afgeloopen. Waarschijnlijk is het dezen keer van Portugeesch standpunt bezien bpzonder rustig toegegaan. Het resultaat der verkiezingen is, dat de koningsgezinde partpen een over weldigende meerderheid hebben behaald. Het is voor de welvaart van Portugal omdat hp »ik geloof" gezegd had, of schoon hp het toch zeer goed wist, of, omdat hij tot nu toe nog niet naar boven gekeken had Ook nu deed bp het aiet, maar nam 2$n plaats onder het koor in, tot hp, als secretaris, moest opstaan en aan de tafel voor het altaar gaan zitten de laatst beroepene dor proosdjj fungeerde altijd als secretarisJensen was pas sinds tien maanden in betrekking. De oudere heer, bleef aas den zjj- kant van de kerk zitten, waardoor het hem raogeljjk was de jonge dames te zien ais ijverig botanicus hield hij van bloemen in eiken vorm. Hp was de eenige der aan wezige predikanten, die nooit kinderen gehad had, ofschoon hp twintig jaar lang gehuwd geweest was. Misschien beviel bem daarom de kinderlpk aanvallige nicht van den proost zoo goed. In de pauze kwam hp te weten, wie zp was. Haar vader was sinds korten tpd als regiments commandant van Königsberg overge plaatst naar een garnizoensstad der her togdommen en zij was sedert drie weken te Brinkhof gelogeerd. Zp zou al vier en twintig jaar zpn Dat was niet te gelooven, zp zag er uit of ze zestien was, met haar frisch, rond gezicht. Na haar een poosje bekeken te hebben, wist hp ook, waaraan ze hem herinnerde aan de klaproos. Haar oogen waren de rjjpe, zwarte ster, de bekoorlijke, zachte vorm der wangen kwam overeen met de rondachtige kelk. Ondertusschen luisterde hp slechts met een halfoor naar het verslag van de repa ratie eener kerk, die door de boeren van een gemeente op eigen kosten uitgevoerd te hopen dat nu de periode van wan orde voor goed tot het verleden behoort en dat de regeering nu verder afziet van een optreden volgens de Russische methode. Hoe lang zal het nog duren eer de regeoring van den Czaai leert, dat samen werking met de vertegenwoordigers van het volk meer heil brengt aan het land dan tyranniek heerschen. Tot nu toe gaat ie voort telkens baar onbeperkte macht tegenover het Russische volk te doen gevoelen. Nu weder heeft de Czanr Din Pin8chin Landdag ontbonden. De reden van deze daad moet gezocht worden in een motie van wantrouwen van den Landdag tegen den senaat, daar deze, naar de meening van eerst genoemd lichaam, niet voldoende weer stand heeft geboden aan Russische in vloeden. Het ongelukkige Finland, dat telkens zpn rechten bedraigd ziet, is ook inner lijk verdeeld, zooals bljjkt uit de laatste voorvallen. De verkiezingen zullen plaats hebben op 1 Juli en op 1 Augustus komt de nieuwe Landdag voor het eerst bjjeen. Naast de voorvallen in Portugal en Finland is een der belangrijkste gebeur tenissen der laatste dagen op het tooneel der Europee3ehe politiek Het aftreden tan Campbell Bannerman den Engolschen eersten minister, die zich wegens zpn zwakken gezondheids toestand genoopt ziet rust te nemen na een lang en welbesteed leven. Sir Henry Campbell Bannerman, de leider derEngelscho liberalen is niet wat men noemt een krachtig figuur. Maar toch hebben zpn eerljjkbeid, zpn beginsel- trouw, zpn arbeidzaamheid hem de eer bied en liefde van pnrtpgenooten en tog9nstanders dojn vc\-wuï~ea. Hp was een der weinige invloedrpke EngelBchen, die in den tpd van den Zuid- Afrikaanschen oorlog den moed had, den strjjd tegen de boerenrepublieken openlijk af te keuren en toen hp aan de regeering kwam was een zpner eerste daden den overwonnen volken het beloofde zelfbe stuur te verleenen. We weten hoe goed de boeren in Zuid- Afrika gebruik hebben gemaakt van de hun verleende rechtenèn Transvaal, ón de vroegere Oranje-\rpstaat worden, zij het onder suzereiniteit van Engeland, nu geregeerd door ministers, beBtaande uit Hollanders. Dat ook Het Hollandsche element in de Kaapkolonie toeneemt in kracht, bewpzen de pas ge houden verkiezingen. De Hollandsch-Afrikanen hebben in de Wetgevende veigadering 19 zetels gewonnen en beschikken thans over 69 zetels, waartegenover 33 Engelschgezin- den en 5 onafhankelpken staan. Het ministerie-Merriman, opgetreden na de zegepraal van de Z.-Afrikaansche partp bp de verkiezingen van den Wet- gevenden Raad, zit dus vast in den zadel was, en naar de zich daarmee verbindende discussie, of deze daad in het jaarverslag zou worden opgenomen of niet. Toen begon dominee Petersen een voordracht overDe Middelen tot Bestrpding van Landlooperjj. De dames Jensen daar boven op het koor verveelden zich, zp hadden over dit onderwerp reeds dikwjjls hooren spreken in het huis van hun broer en vonden de laadloopers een groote plaag, maar niet interre8sant. Juffrouw Hartman evenwel woonde gaarne een voordracht bijin Königsberg, toen haar vader daar nog stond, had zp bp geen enkele wetenschap pelijke voordracht ontbroken eens in Berlijn, was zp zelfs in den Rjjksdag geweest. Een vergadering als nu amuseerde haar buitengewoon, bijna evenzeer als een parade. Mannen in uniform had zij tot nu toe eigenlpk voorgetrokken, slechts in den la&tsten tpd hadden zich onaange name herinneringen met de uniform ver- eenigdde eerste luitenant Yon Klees had haar den heelen vorigen winter zoo in 't oog vallend het hof gemaakt, dat zp van dag tot dag zpn verklaring gewacht bad, maar in Mei had hp zich met zpn rjjke nicht verloofd. Dat was een harde slag geweest, die voor Johanna slechts daardoor verzacht werd, dat haar vader nog in dezelfde week zoo ver weg overge plaatst werd. Met haar stiefmoeder koD zp slecht overwegvoor haar had z|j dus haar verdriet moeten verbergen en haar vader was 6en koude, hardvochtige man. Toen zij nu in de nieuwe woonplaats gekomen was, was het niet meer dan en kan nu met kracht de uitvoering an zpn program ter hand nemen. Dit program bevat volgens de verklaringen van den eersten minister Merriman twee voorname punten. In de eerste plaats de verbetering van den financieelen toestand der kolonie, dio thans zeer veel te wenschen laat. In de tweede plaats de nauwere aansluiting der verschillende Znid-Afrikaansche koloniën, waarvoor de heer Merriman op de mede werking der Afrikaander regeeringen in Transvaal en Orangia kan rekenen, al zullen natuurljjk vele moeilpkheden die nen te worden oveiwonnen, van welke een der grootste wel zal zpn, de inlanders- politiek in de verschillende staten ge volgd. In de Kaap-kolonie heeft een deel der kleurlingen kiesrecht, dat echter geen der andere koloniën den Kaffers verleent. Landbouw, Veeteelten Visscherij. Kippenbboeden. (Van onzen landb.-kundigen medewerker.) Nu de tpd weer gekomen is om pluim vee aan te kweoken, zal het hun, dio zich daarmede bezig houden vau nut kunDen zpn daaromtrent eenige gegevens te vernemenvooral zij, die deze zaak nog weinig of niet bp de hand hebben gehad of daarmede niet of zelden ge lukkig zpn, zullen met eenige tereebt- wpzigingen bun voordeel kunnen doen. Om bevredigende resultaten met de broeierp to kunnen bekomen is het noodig voldoende zorg te besteden aan de broed- ster, de eieren, het nest en het kuiken. We zullen ons enkel bepalen tot het broeden van kippen, omdat ai wat voor dezen geldt, ook m hoofdzaak van toe passing is op ander pluimvee. Eenigen zelfs, zooals pauwen, poelepintades of parelhoenders, fazanten, duiven en eenden willen maar liefst, dat do mensch zich zoo weinig mogolpk bemoeit met het in stand houden hunner soort. Als men het voor het kiezen heeft neemt men voor broedster een kip van groot ras, goed bevederd, niet gekort wiekt, mak en ouder dan één jaar. Groote, goed bevederde kippen kunnen natuurlijk moer eieren bebroeden door haar grootte, maar ook, door dat ze meer warmte ontwikkelen zp mogen liefst niet gekort wiekt zpn, om de kuikens beter gelegen heid te geven zich onder de moeder tegen kon te beschutten, vooral als hun aantal wat groot iB. Schuwe kippen zpn slechte broedsters zp verlaten om de geringste oorzaak het nest, breken de eiers of trap pen de kuikens dood. Ook van éénjarige kippen beleeft men dikwijls weinig plei- zier, omdat ze nog al eens geneigd zpn het werk te staken. Onder de raskippen zpn goede broedstersBrahma's Orping tons, Lanshans, Wyandottes en Plymouth- Rocks. Tot de rassen, die zelden of nooit broedsch worden behooren Minorca's, Leghorns, Pollen en Houdans en al mocht het zpn, dat zp neiging toonen om hun familie te vermeerderen, dan kan men ze nog niet vertrouwen, omdat ze dikwpls laten bljjken, dat drie weken stil zitten wel wat lang is en ze daarom maar vóór natuurlijk, dat lij eens naar den broeder van haar overleden moeder op het land ging. Zp had zich dan ook voor de maand Augustus bp hem aangemeld, terwgl haar vader zpn verlof gebruikte om met zpn vrouw een reisje naar den Harz te maken. Johanna was door haar oom zoo vriendeljjk mogelpk te Brinkhof ont vangen. Reeds den eersten Zondag had zp den predikant van het naburige dorp, Klaas Jensen, ontmoet en zij had in den loop der week met haar tante zpn zusters opgezocht, die met hem in de mooie pastorie woonden. Hem zelf hadden ze niet thuis gevonden, daar hp juist in het dorp op ziekenbezoek was, maar 's Zondags daarop was hij met zpn zusters naar Brinkhof gekomen. Nu zag Johanna hem voor de derde maal en zij was zich zelf geheel bewust, dat zij voor hém mpnheer Von Klees vergat. Ja, zij dacht voor het eerstHoe goed dat daar niets van gekomen is 1 Het was zoo wonder schoon op het land Zp had tot nu toe slechts in de stad geleefd en du was het haar te moede, alsof zp niet meer terug kon, alsof het een hemel op aarde moest zjjn, slechts tusschen kerk en pastorie zpn leven door te brongen. Natuurljjk waren oom proost en zpn vrouw zeer verheugd over haar bewondering, die zp slechts op hun thuis toepasten. Ook zjj waren altjjd op het land'geweest, maar toch waren zp een beetje onverschillig gewor den voor de bekoorlijkheden ervan. Johan na bracht hen als 't ware eerst weer tot hot bewustzjjn, hoe heerlijk in den vroegen morgen de zon door de linden scheen en hoe frisch de dauw van den bloemen- dien tpd het nest weer verlaten. Voor het uitbroeden van kuikens van een klein of teer kippenras neme men ook liefst kleine broedsters, om te voorkomen, dat de tengere kindoren worden doodge trapt door de logge beenen der zware moedor. Is men in hoe bezit van een goede broed ster dan moet verder gelet worden op de keuze der broedeieren. Om goed bevruchte te hebben moet men ze nemen van kippeD, die met niet meer dan 10 a 12 in gezel schap van één haan wonen en minstens 14 dagen elkanders bpzpn hebben genoten. Hoe verscher de eieren zpn hoe beter, ouder dan een paar weken zpn ze onbruik baar of althans niet te vertrouwen. Heeft men maar enkele fokhenneD, zoodat men de eieren eenige dagen lang moet ver zamelen, om een broed bp elkaar te krijgen, dan bewaart men ze op een koele plaats en keert ze om den anderen dag eens om. Heeft men ruime keuze dan neemt men ze van gelijke grootte, zoodat ze in het nest even hoog liggen en dus gelpkinatig verwarmd worden. De eieren moeten ook goed schoon zpn bevuilde belemmeren een voldoende luchtverver- sching en als het toeval wil, dat juist op de plaats, waar het kuiken bp het uit- komeD, de schaal moet open pikken, een korst verhard vnil zit, kan het zwakke diertje die niet verbreken en sterft vóór het het ei kan verlaten. Verder moeten broedeieren gaaf van schaal en gewoon van vorm zjjn een onderzoek of ze niet gebarsten zpn is gewoonljjk ook niet overbodig. Om kippen te verkrpgen, waar van men verwachten mag dat ze groote eieren zullen leggen, neemt men ook gvoote als broedeieren. Al te groote is ook weer niet raadzaam, want daarin zit dikwpls een dubbele dooier, waaruit geen of geen normaal kuiken te voorBchpn komt. Dat kippen, die voortgekomen zpn uit groote eiers zelf ook groote zullen leggen is geen doorgaande regel, maar ze zpn dan toch van een goed soort. (Wordt vervolgd). Nut der bijen. Buitenleven geeft de volgende gevallen ter illustratie van bet nut der bijen. Eeu langen, smallen akker, zooals men in 't Noorden van ons land vindt, had een boer met witte klaver bezaaid. Aan het eene einde werden bijenkorven ge plaatst. maar de bijen konden niet over al komen. Zoover ze kwamen, gelukte het gewas uitstekend, overigens leverde het weinig of niets op. Een landbouwer in Brabant verbouwde jaar op jaar prachtig koolzaad. Hp stierf en zpn opvolger kon dit gewas niet ver bouwen. Hoo dat kwam Vroeger plaatste een pmker met verlof van den boer zpn bijen bp het veld bij den dood van den eigenaar was hp daarmee opgehouden. De oogst was nog niet een vjjfde van vroeger, 't Bleek ook hier dus De bp is de voorbode van den landbouwer". Darwin, de beroemde Engelsche na tuuronderzoeker, bedekte 100 klaverplaa- ten met gaas, zoodat de bijen de bloesems niet konden bestuivenhp kreeg geen enkele kiemkrachtige korrel, 100 andere, tujn was. Zp zagen nu weer alles jong door haar jonge oogen. Er was ook sinds lang geen jong meiBje meer in hui9 geweestde beide dochterB waren vroeg gehuwd, twee zoons studeerden en de jongste was nog op het gymnasium in Sieeswpk. Johanna zag hier voor het eerst den godsdienst in het levensvolle licht. Zij was nooit ongodsdienstig geweest, neen, zg had zelfs geregeld naar de kerk gegaan, maar alleen uit gedachtelooze gewoonte. De godsdienst had haar dage- lijksch leven niet doordrongen. Nu, sedert zjj in dominee Jensen's oogen gekeken had, was zjj zoo hartstochtelijk vroom, dat haar bp ieder werk bijbelspreuken invielen, waarover zjj deD heelen dag nadenken moest. De kerklucht was het, die haar ook de vergadering zoo bpzonder aantrekkelpk maakte. Zjj was zoo op merkzaam, dat zjj de pen van den secre taris met do oogen volgde. Hij had nog in 't geheel niet opgekeken. Hield hp het voor ongepast in een kerk De oudste juffrouw Jensen liet nu duidelpk merken, dat zjj weggaan wildeJohanna kon haar niet overhalen om te blpven, omdat zjj immers de gastvrouw speelde. Ze wist wel, dat tante nog druk bezig was met de toebereidselen voor het middagmaal, maar er was niets aan te doen en zjj kon toeh met de jonge meisjes een beetje muziek maken. De dames Jensen, zonder schuchter te zjjn, voelden zich niet op haar gemak bjj Johanna, die haar in kleeding en hou ding te steedsch wasvooral de nieuw modische snit der kleeren was het, die hen onrustig maakte. (Wordt vervolgd

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1908 | | pagina 1