N". 35 1908
Zaterdag 21 Maart.
95sl,: jaargang.
De tticgavs dnzer Gourant geschiedt Maandag-, Woeusdag- on Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
3rjji per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, ^franco, f 8D25«
Afzoadovlijko nommers 5 cent.
tnxending van (sdvcrtentiSii véor 2 uten op dcnjdap^ifioD*
uitgavo.
De prjjs der gewone advertentiën is van -5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slecht* tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel* 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer*
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
goesche
COURANT.
Bij dit no. bshoori een bijvoegsel
Zij die zich met 1 April a s.
op dit blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
Op den Uitkijk.
KüYPER en Calvijn. Weder-
ZIJD8CHE VREUGDE. POLITIEK
ABRACADABRA.
In Genève, de stad van Calvjja, waar
hjj zich ook een bedenkeljjken roem heeft
verworven door er den edelen Servet
levend te doen verbranden, willen de
caltini*ten hem (Calvjjn niet Servet) bjj
het a. s. derde eeuwfeest zjjuer geboorte
een standbeeld eprichten. Wjj hebbea er
vrede mee en we hopea dat 't beeld
mooi en statig zal worden.
Natuurlijk zou 't zijn al* de Neder-
landsche Calvinisten minder koel dan wij
zich hierover zouden uitspreken en met
enthousiaste verrukking hun beurzen voor
dit plan ledigden. En stellig zou men
verwachten dat de groot» volgeling van
Calvjjn, dr. A. Kuyper, zijn vaardige
pen beschikbaar stelde om het schoone
voornemen bij de broeders aan te prjjzen.
Kuyper deed dat niet, integendeel raad
de hg 't af om op deze wjjze Calvjjn's
nagedachtenis te eeren. In De Heraut
schreef hg
>Br is niets dat met den geest van Cal
vjjn meer in itrjjd is dan een monumen
taal gedenkteeken voor zjjn persoon op te
richten in een stad, waar van Oalvgn's
geestelgken arbeid en denkbeelden zoo
goed als niets meer is overgebleven". En
iets verder schrjjft hg >de echte zonen
van Calvjjn willen hem anders en beter
eeren dan door een standbeeld van dood
metaal. Zjj willen trouw zjjn aan de be
ginselen, die Calvijn gepredikt hoeft en
die weder tot eore brengen in Kerk en
Staat".
Dr. Kuyper vindt 't dus verkeerd en
afkeurenswaardig om Calvjjn op deze
wgze te eeren.
Doeh deze zelfde Kuyper, die geen ge-
snodee beeld of geljjkenis van zjjn ver
maarden meester wil, laat tot wee wordens
toe zich zelf in steen, brons, hout en op
papier vereeuwigen en met die coiterfeit-
sels leuren.
In eiken boekwinkel is zjjn portret
verkrjjgbaar in verschillende prjjzen
De Heraut adverteerde nog pas dat de
Kuyper-medaille in zilver of brons nog
te koop was, voor beeldhouwers heeft hij
meer dan eens geposeerd, In velerlei
pluimage, o. a. in ministersrok.
Is dat alles dan, volgenB Knyper's
eigen woorden, niet geheel in strjjd met
den geest van Calvjjn
Calvijn geen beeld omdat 't vloekt
met zjjn begrippen en Kuyper heel veel
beelden od portrettan
Ja Bauer, das ist ganz was andereB.
Na de Kamer-verkiezingen in Slie-
drechten Cietjerksteradeel schreef De Tijd
een artikel, waarin betoogd werd, dat de
olericalen gestadig vooruit gaan.
Ons succes is volkomen, zei het katho
lieke orgaaD. Het geeft weer grooteren
moed voor de toekomt".
Op die volkomenheid van het succes
is nogal wat af te dingen en als de
uitslag der verkiezingen aan de clericalen
grooteren moed geeft voor de toekomst
dan geeft hg aan de niet-clericalen nog
meer n. 1. gerustheid.
Als bewjjs hiervoor gelde het volgende
veelzeggende staatje, dat het aantal gel
dige stemmen bevat op claricale candi
date uitgebracht
1897 1901 1905 1906/08
Leiden 55,5 54,6 53 53
Franeker 44,3 >40 41,9 40,5
Schiedam 73,5 >74 61 56,7
Snoek 69 >68 66 63,6
Tietjerk 53 55,5 53 54,7
Sliedrecht 76,5 >63 60.1 57,1
Bjj deze ejjfdrs behoeft geen woord tot
verklaring of tot opmerkzaam maken. Men
ziet hoe alle getallen bjj elke verkiezing
minder en minder zijn geworden alleen
Tietjerksteradeel heeft een zeer matige
verbooging, maar toch nog minder dan
in 1901. Alle overige districten zjjn min
der kerkeljjk geworden en beduidend
ook.
Een volkomen succes noemt De Tijd
dat.
Die Botschaft hör ich wohl,
Allein mir fehlt der Glaube.
De verklaring van den heer Prins
in De Zeeuw wat het verscbil en over
eenkomst is tusschen anti-revolutionair
en ohristeljjk historisch hebben we niet
vermogen begrjjpen. We hebben dat in
oen vorig nummer besproken. We dachten
toen dat 't oen vrjj eenvoudige kwestie
was en we wilden alleen gaarne weten
tot welke partjj De Zeeuw nu eigenljjk
behoorde.
Sinds dien zjjn we wgzer geworden en
nu eerst beginnen w© te verstaan hoe een
gecompliceerd onderwerp het is.
De Rotterdammer heeft zich ook aan
oen uitleg gewaagd en gepoogd ('oor
afleiding de richting van het tegenwoor
dige kabinet te berekenen. Na het lozen
van dat artikeltje zjjn we meer dtn ooit
in de war
»De koers van het Kabinet is niet
radicalistiseh, noch vrgzinnig-conaer-
vatief, maar Christelijk.
Anti-vrijzinnig.
Anti-revolutionair ia breeden zii, mits
dus dit woord maar niet worde mis
verstaan.
Anti-revolutionair in engeren zin
zjjn de anti-revolutionairen.
Anti-revolutionair in breederen zin
zjjn anti-revolutionairenroomtchen en
christelijk- historischen.
Al deze drie partijen weischeD noch
vrjjzinnig-radicalisme, noch vrjjzinnig-
conservatisme.
Moge het Kabinet-Heemskerk ons
practisch dit Christeljjk, dit anti-revo-
iationair,dit anti-vrjjzinnig regeerings-
beeld Geen zien.
Aan zjjn pogeD tot >be?rediging"
van de linkerzjjde behoeft zulk een
regeeringsbeleid niet te schaden".
Genadige hemelHegel en Bolland
zjjn gemoedelijke praters, vergeleken bij
dit abracadabra. Anti-vrjj zinnig, breed-
anti-revolutionair, eng-anti-rt volutionair,
christeljjk-historisch, onvrjjzimig radi
caal, onvrjjzinnig conservatief. Oef!
Wel segh ons nu, o leersaem hert,
Wat hier tot ons gesproken werd.
Buitenland,
De moordenaars van dom Carlos.
De correspondent van het Berl. Tagebl.
te Lissabon meldt, dat volgens een
Li8sabonsch blad de Engelsche regeering
een schrjjven heeft gericht aan het
Portugeeecho kabinet, waarin Engeland
dreigt zjjn gezant te zulle* terugroep©*,
als dePortugeesche regeering niet krachtig
optreedt tegen de officieren, die betrokken
zjjn geweest bjj den koningsmoord het
is toch een publiek geheim o* de
overheid moet er al lang van op de
hoogte zjjn dat aan de samenzwaring
talrgke hooge officiere* deelgenomen
hebben. De regeering echter durft *iet
tot hunne gevangenneming over te gaan,
uit vrees hierdoor weer nieuwe onte
vredenheid en verbittering tegen den
koning te wekken. Er is nog wel steeds
een onderzoek hangende, maar de regee
ring is reeds besloten alle deelnemers
gratie te schenken. Het amnestie-decreet,
ligt reeds onderteekend gei eed, maar
wordt eerst openbaar gemaakt, wanneer
het onderzoek (dat door de republikeinsche
bladen als een schjjnbeweging bespot
wordt) gesloten zal zjjn.
Engeland dringt er op aan, dat Portugal
niet het voorbeeld van Servië zal volgen,
en eischt, döt alle samenzweerders hun
straf zullen krjjgen.
Als het maar waar is
Herdenking tan het revolutie jaar.
De herinnering aan de gebeurtenissen
van 18 Maart 1848 heeft Woensdag te
Borljjn weder aanleiding gegeven tot
ornBtige betoogingen. Een voorgenomen
werkstaking ging niet doorin bijna
alle fabrieken werd gewerkt. Ruim twaalf
duizend personen begaven zich naar de
graven van degenen, die bjj de Maart
onlusten gevallen zijn, aan den Friedrichs-
hain. Tal van kransen werden op die
graven neergelegd de politie sneed als
naar gewoonte van een 60-tal kransen
de linten af, omdat er opruiende op
schriften op stonden. In het gebeel
v/erden 231 kransen op de graven ge
legd.
Tegen den avond werden in 14 distric
ten van Berljjn vergaderingen gehouden,
waarin socialistische sprekers de geschie
denis van de Maartdagen behandelden.
Deze vergaderingen waren drnk bezocht.
Op enkele plaatsen werd gepoogd
volksverzamelingen te organiseeren en
betoogingen te bonden maar telkens
wist de politie door snel en handig op-
t-eden onlusten te voorkomen. Slechts
een troep van ongeveer 5000 man in
de Wiclefsfcraat bood tegenstand, doch
werd uiteengejaagd.
Statsn-Generaai.
TWEEDE KAMER.
De heer Van der Molen, antirevolution-
nair afgevaardigde van Sliedrecht, steekt
twee voet boten zjjn geestverwant De
Waal Malefijt uit Is bet Pad juist inge
licht en zjjn zegsman kan het weten
dan zal de jonaste volksvertegenwoordi
ger den voldheersstaf in de antirevoluti-
onnaire gelederen gaan zwaaien en is
's heeren Malefijt'a interregnum thans
roods geëindigd.
Mr. Nijpels staat no. 1 op de voordracht
van den Hoogen raad, dan volgt mr.
Romnse.
Het heeft gespaman. Is het links tegen
rechts gegaan Vermoedeljjk. Wel is waar
zijn tnr. Njjpels en mr. Romme beiden
Katholiek, maar de eerste schijnt minder
sterk in de leer te zjjn. Wie knapper
rechtsgeleerde is, valt bezwaarljjn uit te
maken.
De Kamer heeft gekeuveld over het
wetsontwerp tot verdieping en verbete
ring van den Rotterdamschen Waterweg.
Het is zonder hoofdelijke stemming tan-
genomen, na étalage van deskundigheid
door technisch en niet techniseh ontwik
kelde leden. Wjj zjjn van waterbouwkunde
te weinig op de hoogte om het gesprokene
weer te geven.
Dat gebeurde Woensdag.
Van de vergadering van gisteren is al
niet veel meer te zeggen.
Minister Talma verdedigde een watje
door zjjn voorganger mgadiand, tot ver
scherping der botercontröle.
't Gaat niet vlug met de beraadslaging.
Gisteren kwam men pas tot art. 3.
SiiBtnianri.
De Zuiderzee. Naar wjj van door
gaans wei-ingelichte zjjde vernemen, is
het zeer onwaarschjjsljjk, dat de regeering
het wetsontwerp tot afsluiting der Zuider
zee en indgking en droogmaking der
Wieringermeer zal handhaven.
(Centr.)
Art. 113bU Militicwet. Vermits art.
llSbis iet Militiewet 1901 niet zou toe
laten ons bjj voorkomend geval aa» be
trekkingen van dienstplichtigen, die bjj
aanneming van het betrekkeljjke wets
ontwerp tegen het genot van de premie
van f 120 ter versterking van de 2de ploeg
van het big vend gedeelte vrjj willig onder
de wapenen komen, vergoeding toe te
kennen, kan het goed zjjn, dit, voor
zooveel noodig, ender de aandacht te
brengen van hen, die tot deze vrjjwillige
opkomst het voornemen hebben.
Vroede vaderen. In de laatste raads
zitting van Dreumel gaven de notulen
aanleiding tot eenige aanmerkingen van
een lid en van den voorzitter. Deze wil
ze voorlezeneen lid, de h*or C., zet
zich naait hem en zegt
»Ik wil meelezen, want ik vertroaw
uw lezen nietde heele raad doet dit
nietis het zoo niet, heeren
Na voorlezing zegt de voorzitter
>Deze aanmerkingen xullen aan de
notulen toegevoegd worden."
De heer N.>Dat zal afhangen van
de beslissing *an den raad."
De voorzitter>Dat zal 't niet, zo
worden er aan toegevoegd."
De heor N.>Dan stel ik voor de
vergaderirg maar te slniten
In een ommezien zjjn alle leden ver
dwenen.
In'-al. Het was de politie te Rotter
dam ter oore gekomen dat in het nacht
café van H., in de Vierwindenstraat al
daar, getapt werd, terwjjl H. noch ver
gunning, noch verlof bad bekomen. Het
was de politie niet mogen gelukken den
waakzamen caféhouder te verschalken.
Inspecteur Burger bedacht nu een list,
welke uitstekend geslaagd is. Hg ver
kleedde zich als zeeman, trok een jekker
aan, zette een jockeypet op en wist oen
vrouw over te halen om in zjjn gezel
schap in het café te vertoeven. De bitter-
fl^sch kwam tbans spoedig op tafel, en
toon dan ook tegen half twee de inspecteur
Dietz, vergezeld van zijn mannetjes, aan
de deur klopte, waarschuwde 0 den
zeeman dat bjj bet liebt ging uitdraaien,
omdat de politie er was. Op dit oogan-
blik beukten de mannetjes van den inspec
teur, die zich in het bezit van een mach
tiging van den burgemeester van Rotter
dam bevond, de deur in, nadat hun den
toegang geweigerd was. Het licht werd
aangestoken en de inspecteur Burger
maakte zich uit de voeten. De bewaar
plaats van de tallooze flesschen brande
wijn en sterke drank was nu spoedig
gevonden en een ganscbe handkar vol
reed men in het nachteljjk uur naar het
buroau, alwaar proces-verbaal tegen H.
werd opgemaakt.
Een voordeelige haan Een inwoner
van Doetinchem slachtte dezer dagen een
vetten haan. In de krop vond hg, bohalve
een paar knoopen, een muntstukje van
gele kleur, dat, toen het schoongemaakt
was, een gouden tien-markstukje bleek
te zjjn.
Een griezelige vondst. Gisteren waren
er «enige kleuters van 4 en 5 jaar aan
den Nieuwiandersingel bjj de Bleekersloot
te Alkmaar aan het spelen.
■>Kjjk", zei er etn, >daar ligt ee* heel
klein kindje in het water". Een vol
wassene hoorde dat, ging er op af en
zag inderdaad het ljjkje van een pasge
boren kind, dat gewikkeld wa» geweest
in een nummer van de Telegraaf, in bet
water liggen. De politie werd gewaar
schuwd.
Provincienieuws.
Schore» De gemeenteraad was gister
avond niet voltallig. De heer Glerum
ontbrak op het appèl, doch had een ken
nisgeving gezonden.
Naar aanleiding van de «otnlen ont
spon zich een discussie, daar dhr. Ver
haagen bewoerde, dat de verordening op
de onderwgzers-salarissen zooals ze was
vastgesteld en uit do notulen werd voor
gelezen, niet wettig was, wat door den
voorzitter echter werd tegengesproken.
Medodeeling werd gedaan, dat de Rjjks-
bjjdrage voor het L. O. in de gemeente
bedraagt f2375.
Van dhr. Flipse was een schrgven
ingekomen, waarin hjj mededeelde, dat
bjj niet ingaat op het voorstel van den
Ra&d, inzake de vate-qnaestie.
Ingekomen was het vei slag van de
commissie tot wering van schoolverzuim.
Door de afd. Kruiningen en Schore
van het Groene Kruis was ©en verzoek
ingediend om maatregelen te nemen, dat
de leerlingen der lagere school gelegen
heid hebben vp acheol aangezicht en
handen te wasschen en dat voor hen
goed drinkwatoi beschikbaar worde ge
steld.
B. en W. gevoelen wel sympathie voor
iit denkbeeld, doch adviseeren afwij
zend op het verzoek te beschikken,
daar de uitvoering op practische bezwa
ren zon stuiten.
De heer Verhaagen had de vergadering
van het Groene Kruis, waarop besloten
werd het verzoek aan den raad van Schore
in te dienen, bjjgewoond. Voornameljjk
achtte men goed .drinkwater op school
noodzakeljjk. Aanbeveling zou het daar
om verdienen een emmer voor drinkwater
en een 10-tal drinkbekertjes aan te schaf
fen. Wel is het een hygiënische bezwaar
dat 100 kinderen zouden moeten
drinken uit 10 bekertjes, doch een half
ei is beter dan een leege dop. Spr. stelde
daarom voor in den speeltijd op het
schoolplein voor de kinderen een emmer
water en 10 bekertjes beschikbaar te
houden.
De voorzitter zou, indien dit voorstel
werd aangenomen, willen adviseeren alleen
's zomers dezen maatregel te nemen en
elk kind een eigen bekertje te geven.
Dhr. In 't Anker zeide dat in zjjn
tjjd er op school geen gelegenheid was
om te drinken. Hjj achtte zulk eeD
gelegenheid niet noodzakeljjk. Als de
kinderen drinken, moeten ze ook meer
naar achteren, meende hjj.
Na nog eenige discussie werd het
voorstel van dhr. Verhaagen met 42
stemmen verworpen.
In verband met een opmerking van
Ged. staten werd een wgziging in de
begrooting gebracht.
Voorgesteld werd het salaris van den
schatter der dranklokalen f2 hooger te
stollen, dan de som, die daarvoor in de
begrooting was uitgetrokken. De schatter
beweerde recht te hebben op f8 per
jaar, doch er waB ilechts f 6 uitgetrokken.
B. en W. stelden voor die f 2 meer
maar t« geven. In 1905 was het salaris
van den schatter gesteld op f 2 per
lr»caliteit, dat was toen f 8.
De hoer Verhaagen zeide indertgd to
bobben voorgesteld den schatter per
locahteit te betalen, doch dit was verwor
pen en het Balaris vastgesteld op f 8.
Desniettegenstaande hebben B. en W.
geweigerd die som uit te betalen.
De voorzitterIk kon geen machti
ging geven f8 nit te betalen, daar op
de begrooting slechts f 6 was uitgetrok
ken. En bovendien U hebt zelf inder
tgd voorgesteld slechts f5 salaris te
g9ven.
Dhr. VerhaagenDan moet dat ook
in de desbetreffende notulen staan.
De x oorzitterDat staat er ook.
Dbr. Verhaagen vraagt daerop voor
lezing der desbetreffende notulen.
Hieraan wordt voldaan.
Uit die notulen big kt, dat B. en W.
voorstelden f8 uit te keeren aan den
schatter. Dhr. Verhaagen deed daarop
het voorstel, dat bedrag terug te bren
gen op f5. Na eonige discussie, zoo
luiden de notulen, werd het besluit van
B. en W. goedgekeurd.
Dhr. Verhaagen: De notulen spreken
van >na eenige discussie". Wat is echter
bij die discussie gezegd Toen heb ik
geadviseerd per localiteit te betalen,
doch hiervan zeggen de notulen niets.
Dhr. Verhaagen diende nu een motie
in waarin naar aanleiding der eigen
dunkelijke vermindering van het salaris
van den schatter afkeuring werd uitge
sproken over de handelwjjze van B. en W.
De voorzitterIk vind, dat dit nergens
op ljjkt. Op de begrooting stond voor
het salaris f6 uitgetrokken.
Dhr. Verhaagen Die f 6 zjjn bjj ver
rassing op de begrooting gebracht.
De voorzitter.- De Raad heeft zelf die
begrooting goedgekeurd.
Dhr. Verhaagen: U had geen f6 voor
die post uit mogen trekken, als het
salaris bepaald was op f8.
De voorz.: Dan had de Raad d;e post
niet goed moeten keuren. En bovendien
B. en W. willen zelf die post nu ver-
hoogen.
Dhr. Verhaagen: De behandeling dier
begrooting is niet geheel ia den haak
geweest. Gedurende die behandeling liep
u weg naar de oude school, zoodat we
geen inlichtingen konden vragen.
De voorzitter protesteert.
Tenslotte wordt het voorBtel van B.
en W. aangenomen en hiermede verdwjjnt
de motie van afkeuring.
Ingekomen is een adres van mej. N. M.
Breetveldt, waarin zjj wjjst op het onbil
lijke, dat folgeis de nieuwe salarisrege
ling de onderwjjzer* eerder verhooging
krjjgen das de onderwijzeressen, terwjjl
var. deze laatsten uitgebreider bevoegd
heid wordt verlangd, daar ze ook les
moeten geven in handwerken.
Een dergelijk adres is verzonden aan
Ged. Staten en B. en W, wenschen al
vorens een voorstel te doen af te wachten
wat Ged. Staten besluiten.
In behandeling komt het voorstel van
dhr. Verhaagen om elk jaar don klinken-
weg voor een gedeelte te verbeteren.
B. en W. achten dit te kostbaar en
wenschen den weg in eens gebeel onder
handen te doen nemen. Het volgend jaar
zou dan dit werk moeten worden gedaan.
Bet Burgerljjk Armbestuur heeft toe
gezegd het geld te willen leenen aan de
gemeente tegen 4%. De aflossing zou dan
moeten aanvangen als de schuld, voor
den klinkerweg aangegean, is afbetaald,
dat is over 5 jaar.
Dhr. Verhaagen betoogt, dat dit door
hot renteverlies even duur zou worden.
Bjj waarschuwt ervoor de gemeente met
t* veel schuld te belasten.
Het voorstel van B. en W. wordt aan
genomen.
Aan de orde ia de benoeming van een
telefonist. De eenige sollicitant is dhr. v.d.
Repe, de tegenwoordige telefonist, die
ontslag heeft genomen. Hg wil op be
paalde voorwaarden worden benoemd.
De Raad benoemt hem echter, zonder
die voorwaarden in te willigen.
Bjj de rondvraag verzocht dhr. Ver
haagen aan B. en W. het beredeneerd
verslag in verband met art. 52 der wo
ningwet, dat in Januari noeat zjjn uitge
bracht, alsnog zoo spoedig mogeljjk nit
te brengen.
Verder vraagt hg, waarom niet is
overgelegd het verslag der gezondheids
commissie.
De voorzitter zegt, dat dit in de vol
gende vergadering zal gebeuren.
Dhr. Verhaagen vraagt hoe het zit
met de verordening op de heffing en
invordering van schoolgelden. Beloofd
was dat die verordening in deze verga
dering zou worden ingedieud en nu heeft
de indiening nog niet plaats gehad. Hjj
dient hierover een motie van afkeuring in.
De voorzitter: Dit ia onnoodig. De
verordening is er, al stond ze niet op
de agenda. Maar desnoods kan hjj nu
nog behandeld worden. Daar de Raad
onvoltallig is, willen B. en W. die be
handeling liever uitstellen. De motie is
dus overbodig.
Dhr. Verhaagen Er is volgens de
agenda niets meer aan de orde, dns dien
ik mjjn motie van afkeuring in.
De motie wordt verworpen.
Dhr. Verhaagen vestigt de aandacht
van den voorzitter erop, dat er uit een
schip grint voor de gemeente wordt ge-
losst, die niet deugt.
De voorz. deelt mede, dat hjj in het
schip de grint heeft afgekeurd. Men is
nu echter overeengekomen, dat de grint
nu zal worden gelost en dat dan nog
eens een keuring zal plaats hebben.
Besloten wordt nog de verordening
op de heffing en invordering van school
gelden te behandelen.
Met een kleine wgziging wordt het
ontwerp van B. en W. goedgekeurd.
