N". 27 1908
95s'" jaargang.
De Ster van het Zuiden.
00ESCHE
Oe uitgave dezer Oouraet geicbiedt Maandag-, Woeaidag- ea Vrjdagavoad,
uitgezonderd op feeztdagen.
?rjji per kwartaal, in Hoes 0,73, buiten Goes, jfraueo, jT.I.SS..
Afzoaderlgke nommen 5 oont.
Inzending wan ndnidentiin zier uren op dan dag dap
uitgas a.
COIISWT
De prjjt der gewone advertentiën is van 1 -5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct,
directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjt
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hnweljjks- en doodberichte! ea de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave vffn de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Buitenland*
Aanslag op den Shah van Perzië.
Onder de »Laatste berichten" ia bet
vorig nummer van ons blad vermeldden
we reeds den aanslag op den Süah van
Perzië.
Dit is de tweede aanslag op een re-
geerend vorst binnen enkele weken, maar
de Perzische vorst was gelukkiger daa
dom Carlos en kwam er ongedeerd af.
De aanslag van Vrjjdag 1.1. had plaats
door middel van bommen. Do Shah reed
met een groot gevolg door de straten
van Teheran. Voorop reed oen automo
biel en de moordenaars, denkende dat do
vorst zich daarin bevond wierpen twee
bommen naar de auto.
De Shah was echter gezeten in een
rjjtuig, dat achter de auto reed en werd
zelf niet gekwetst.
In de eerste verwarring, die op den
aanslag volgde, schoten de soldaten van
het escorte links en rechts, waardoor 2
personen gedood en eea aantal, sommige
berichten spreken van 8, andere van 20,
gewond werden.
De Shah is in zijn laad niet bepaald
bemind. Nog slechts enkele maanden
geleden heeft hp getracht door eon staats
greep te komen tot afschaffing van het
parlementaire stelsel. Een oogenblik
dreigde er toen een algemeene opstand,
doch de vorst, die begreep dat zulk een
opstand hem zjjn troon zou kuonen
bosten, sloot met de voorstanders van het
parlementaire stelsel een overeenkomst,
waarbp hij de rechten der volksvertegen
woordiging volkomen erkende.
De Shah is dezen keer dus gelukkig
ontkomen, maar het zal de laatste aanslag
wel niet zjjn op zjjn persoon.
In Perzi* toch zjjn aanslagen op den
vorst geen zeldzaamheid en de meeste
voorgangers van den Shah brachten het
niet tot een natuurljjken dood.
Zoo werd Nadir Sjah II, een der groote
figuren uit de nieuwere Perzische ge
schiedenis, werd na een harde, maar niet
onbekwame regeering den 20en Juni 1747
vermoord. Zjjn opvolger stierf een natuur
ljjken dood. Diens neef komt daarna aan
de regeering. In een veldtocht valt hjj
van z|jn paard en sterft. Zjjn opvolger is
Dzaffer, die na een bewind van slschts vier
jaar wredt vermoord. De aanstichter van
dezen moord, Ag» Mohammed, beoorloogt
Dzaffer's zoon, die in een gevecht sneuvelt.
Aga Mohammed zegeviert en vestigt
een krachtige, maar schandeljjk wreede
regeering. Na vjjf jaar valt ook deze
tiran door moordenaarshand. Een neef,
Fet Ali, nog door Aga Mohammed zelf
als opvolger aangewezen, bestjjgt den
troon.
Hoewel het volk zeer op den vorst
-verbitterd is, sterft deze in zjju bed (20
Oct. 1834). Ook de opvolger, Mohammed
brengt het tot een niet-gewelddadigen
dood (1848). Dan komt Nasser-ed-Din.
Deze Sjah sterft (1896) door moorde-
naaishand. Moezafien-ed Din, de opvolger,
brengt het weer tot een normaal ziekbed
en een gewonen dood. Echter bleef ook
niet gevrij waard voor aanslagon. Toen
de Shah zich in 1900 te Parjjs bevond,
werd door eea Franschman een aaaslag
op hem gepleegd.
En nu regeert, sinds ongeveer een jaar
Shah Ali Mirza, die nu juist gelukkig
gespaard bleef.
Vrouwenkiesrecht.
Met 271 tegen 92 stemmen is in het
Engelscho Lagerhuis het voorstel van
den liberaal Stangerter toekenning van het
kiesrecht aan vrouwen aangenomen. Dhr.
Stanger hield een uitvoerige rede tor aan
beveling van zijn voorstel. Hjj ontkende
beslist de minderwaardigheid van de vrouw
en wees er op, dat de vrouwen toch zeker
even veel recht haddenjals de mannen om
te beslissen wie de wetten zullen maken
en de belastingen heffea. Gjj vergunt de
vrouwen, zeide hjj, deel te nemen aan
de politiek, gjj komt mede door haar
invloed in ,het parlement, maar als er
wordt voorgesteld haar nu ook het recht
te geven een kruisje te zetten op het
stembiljet, dan weigert ge.
Het optreden der suffragettes ('voor
standsters van vrouwenkiesrecht) vond
ook bjj den heer Stanger afkeuring, maar
meende hjj, ik zal mij door haar niet
laten dwingen een onrechtvaardigheid te
begaan.
Eenige honderden suffragettes hadden
zich in de nabjjheid vaa het parlements
gebouw verzameld en begroetteD met
groot gejuich den uitslag van de stemming.
Bij het verlaten van het parlementsge
bouw werden enkele leden toegejuicht.
Maar daartoe bepaalden zich ditmaal de
dikwjjls zoo rumoerige dames.
In deze zitting is echter de wet tot
invoering van vrouwenkiesrecht aog niet
te verwachten en in de aanneming van
Stangers voorstel heeft man niel meer
te zien dan een sympathie-botuiging
voor het beginsel.
Binnenland.
Toch een dominee. De centrale antirev.
kiesver. Nederland en Oranje in district
Tietjerksteradeol stelde definitief candi-
daat voor de Tweede Kamer dl. Van dei-
Voort van Zjjp, te Doesburg.
Van vrjjzinnige zjjde is candidaat ge
steld de oud-minister mr. P. Bink.
Lokman en de antithese. De volgende
vier regels vormen een volledig hoofd
artikel in De Nederlander van Vrijdag
avond
Zij is, dit is zoo, aiet dood en zal
misschien nimmer sterven.
Laat ons, Christenen, evenwel zorg
dragen, niet van de antithese te leven 1
Een bondgenoot waarop de *R. K"
kunnen rekenen. De Westlandsche Ct. be
vat in haar voorlaatste nummer een ver
slag over eea lozing, verleden week
Dinsdag in de antirevolutionaire kies
ver eeuiging te Rozenburg gehouden door
de. Klomp van Wassenaar, die het onder
werp behandelde: Waarom niet liberaal".
Daarin lezen wjj, dat de eerwaarde
spreker o. m. het volgeade zeide
»Over de mogeljjkheid, dat Rome ons
ooit kwaad zal doen, behoeven we ons
niet ongerust te maken, daartoe is het
niet in staat. Maar zou het oens zoo ver
dreigen te komen, wel, dan moeten we
ons met de liberalen verbinden, want,
zooals ik reeds in hot begin mjjner rede
gezegd heb »Als 'fc getij verloopt, moet
men de bakens verzetten"".
Nog levend. Men meldt uit Apel
doorn, dat de schooljongen aldsar, die
door een kameraad zoo ernstig mishandeld
werd, niet, geljjk ten onrechte is gemeld,
overleden is. Wel is zjjn toestand zorg
wekkend.
Er leelijk ingeloopen. De Amsterdam
sche politie heeft Donderdagnacht een
goede vangst gedaan door de arrestatie
van een tweetal op heeterdaad betrapte
inbrekers, die in Betcke's chocoladefabriek
in de Haarlemmer Houttuinen binnenge
drongen wareD, em lessenaar openbraken
en daaruit verschillende vreemde post
zegels, ontvreemdden. De sleutels van de
se FIÏÏILLKIOM
fertaald uit het Italiaansch.
»Maar wat valt er dan te doen
»Ik weet het niet. Dit weet ik alleen,
dat gjj over uw verhouding tot Semmola,
over de ontvreemding van de Ster van
het Zuiden en over alles, wat tot bet
ontdekken van den misdadiger aanleiding
kan geven, niet meer kunt, niet moogt
zwjjgen. Dat is niet alleen een gewone
zedeljjke plicht, dien gjj als staatsburger
tegenover de overheid hebt te vervullen,
maar het moet ook geschieden, omdat
gjj anders in nog erger verdenking zoudt
vallen."
Attilio staarde in vertwijfeling voor
zich. >0 ik zie het aankomen, deze zaak
zal mjjn ruïne, mjjn ondergang zjjn."
>18 het zoo moeieljjk eene kleine fout
te bekennen? Is dat moeieljjk, wanneer
daardoor een groot onheil voorkomen kon
worden en een misdaad kan worden
ontdekt? Leer dan toch eindeljjk eens
begrijpen, dat gjj als eerljjk man niet
anders kunt handelen."
»En Elvira?"
»Dat helpt allemaal nietsEr mag
van komen wat wil, gjj moogt aiet anders
handelen. Wie weet, wat er uit uw
hardnekkig stilzwjjgen nog kan voort
komen. Schrikt ge niet terug voor de
verantwoordelijkheid, die gjj daardoor
op u laadt. Is het niet veel beter, waar
diger, manneljjker, alle energie en kracht
aan te wenden, om den schuldige of de
schuldigen aan bet gerecht over te leve
ren. Attilio, verman u. Ge moet handelen".
Attilio stond op en zag graaf Tozzo
vast aan. Hjj gaf hem de hand en sprak
vastberaden »Het is een vreeseljjke gang
voor mg, maar ik wil hem doen. Gjj hebt
geljjk, Emilio, ik moet hem doen, er bljjft
mij niets anders meer over. Ik vertrek
da<Mjjk naar Positano".
»Naar Positano
»Zeker. Ik zal mjjn vader de waarheid
bekennen, hem alles zeggen wat er ge
beurd is, ik zal hom ook den dreigbrief
aten zien, dien men mjj gezonden heeft.
Ik ben zjjn zoon, ik ben van mjjn bloed,
hjj zal mg begrgpen en mg vergeven. Hjj
kasten, eenige gouden, zilveren en koperen
munten werden eveneens daaruit wegge
nomen.
De dieven werden door een toeval
ontdekt. De directeur dor maatschappij
ging n.l. Donderdagavond tegen e'll uur
de bus lithton en zag to^t zijn niet geringe
verbazing op het kaDtour het licht bran
den. Onraad vermoedende waarschuwde
hjj onmiddelljj1' de politie, die het huis
van alle kanten omsingelde. Do directeur
en eenige politiemannen gingen daarop
het huis binnen. Toen de dieven zich
ontdekt zagen, namen zjj over de daken
de vlucht. Een hunner werd aangehouden
in een trapportaal van een perceel eenige
huizen van het kaatoer verwjjdord. De
tweede zou bjjna ontsnapt zjjn, maar na
een jacht van aon paar uur ward deze
gearresteerd in een perceel in de Buiten-
Oranjestraat, alwaar hij zich op den zolder
had verborgen.
In de dakgoot van een perceel nabjj
het kantoor worden eenige gestolen voor
werpen gevonden, terwijl de rest op den
verdachte die in de Oranjestraat werd
gearresteerd, werd bevonden. De gearres
teerden zjjn recidivisten.
Op de golven qeboren. De zee stond
hol, het aantal passagiers op de nachtboot
van Zwolle naar Amsterdam vermeerderde
in volle zee, langs zeer natuurljjken weg
met een aanminnig, teer kindje, een meisje.
Merkwaardig geboertegrondje
Een slaapwandelaarster. Te Zaandam
werd Donderdagnacht oeao vrouw in
nachtgewaad, blootshoofds en op bloote
voeten op straat aangetroffen. Door de
politie, die begreep, met eon slaapwan
delaarster te doen te hebben is zjj huis
waarts geleid. Hoowel zjj op alle vragen
beboorljjk antwoordde sliep zjj nog, toan
hare woning bereikt was.
Buitenlandsche loten. Men schrjjft
as a het Hbld.
E»n firma te Bremen beeft een nieuw
middel uitgedacht om hier te lande debiet
te krjjgen voor aandeelen in buitenland-
sche loterjjen.
Bjj aangeteekendsn brief zendt zjj van
uit Bremen aan gegoede lieden een circu
laire, waarin de voordoeion voor
wien van de bowuste loterij worden
uiteengezet, ea vosgt daarbij hot lot zelf,
ter waarde van 50 Mark naar hot heet.
Wenscht men het lot te houden, daa
wordt men verzocht 50 Mark aan do firma
.fe zenden een postwissel, geheol inge
vuld, ligt hiertoe in don brief. In het
tegenovergesteld geval verzoekt de afzen
der terugzending van het lot in eea bjj de
circulaire ge voegde, met een Hollaudschen
postzegel ran 12 i/a cent gefrankeerde
enveloppe.
Eenige onzer lezers hebben rechtsgeleerd
advies ingewonnen omtrent de vraag of
zjj verplicht zjjn een hun op deze wjjze
ongeviaagd toegezonden lot terug te
zenden.
Die vraag werd ontkennend beantwoord
en daarenboven werd door den geraad
pleegde» advocaat gewezen op het gevaar,
dat terugzending zonder aanteekening
opleverde. Men zou nl. het feit der
terugzending niet kunnen bewjjzen, ter
wjjl de Bremer-firma wel in staat zon zjjn
het bewjjs te leveren van de inontvangst-
neming van den door haar verzonden aan-
geteokenden brief.
Wij meenen goed te doen onze lozors
op dit advies te wjjzen. Wordt het door
meerderen opgevolgd, dan zal de Bremer
firma met het zenden van loten wel op
houden. Nu de Loterjjwet het verkoopen
of te koop aanbieden van aandoelen in
buitenlandsche lotergen verbiedt en straf
zal ook het beste weten wat er gedaan
moet worden. Gjj vergezelt mjj imners,
Emilio
Als g# het wenscht, ja".
»0, natuurlijk wensch ik het. Ge zult
mij helpen, mjj ondersteunen, als de kracht,
mjj mocht ontzinken. Gjj m^ogt mij niet
verlaten, vooral nu niet, nu de nood het
hoogst is".
»Ik ben bereid. Kom I"
De zon was juist ondergegaan, maar
nog schitterde het geheele wésten van het
firmament in donkerrooden gloed, en over
goot de zee en de heerljjke oevers van de
Golf van Salerno met die verrukkelijk
schoone wonderbare tinten, en dompelde
de olijfbosschen en de rotsachtige
heuvelen in schilderachtige schaduwen,
zooals men alleen in het Zuiden kent.
De hitte van den dag was eenigszins
verminderd. Een koele, verfriBSchende
zeewind verhief zich en bewoog in gril
lige slingeringen de lange spookachtige
armen der agaven en palmen in het
park van het kasteel van Pi sitano en
ruischte geheimzinnig in de breede
baar stelt, behoort hst gewraakte bedrjjf
van vreemdelingen hier te lande te wor
den tegengegaan. Waar het straf baar feit
buitBn Nederland gepleegd wordt eD in
Duitschland niet strafbaar is, staan do
Nederlandsche autoriteiten machteloos.
Het publiek helpe hen dus.
School en Kerk.
Eind-examens H. B. S.
Door den Commissaris der Koningin is
benoemd tot lid en voorzitter der com
missie voor het eind-examen der Hoogere
Burgerscholen in Zeeland voor 1908 de
heer dr. H. Japikse, directeur der Rijks
Hoogere Burgerschool te Middelburg,
terwjjl verder zjjn beneemd tot leden de
heeren L. van Bruggen, directeur van
en A. K. Zweede, M. van Breon ea W.
P. A. Jonker, leeraren aan de Rjjks
Hoogere Burgerschool te Goes, C. D. A.
Zimmerman, H. L. Gerth van Wjjk, H.
Snjjderi, R. Borggrovo, J. K. Swaters,
leeraren aan de Rjjks Hoogere Burger-
sohool te Middelburg en J. A. de Brujjne,
dirocteur van- C. J. S. Tetterode, J. Pot,
J. J. Locker en A. Yerhago, leeraren
aan de Rijks Hoogere Burgerschool te
Zierikzee.
Het mondeling gedeelte van het eind
examen wordt te Middelburg afgenomen.
Landbouw, Veeteelten Visscherij.
Blgkeas een in den Moniteur Beige
van 25 Februari jl. voorkomend boricht
is de invoer in België van rundvee uit
Nederland niet voor onmiddtlljjke slach
ting bestemd, langs Clinge (station en
dorp), Esschen (station en dorp), Santvlet
en Weelde (station) van 26 Februari jl.
af, verboden.
Nid. Pomologische Vereeniging.
Onder leiding van mr. G. W. Ba
ron van Dedem van Wageningen is te
Utrecht een buitengewone algemeene
vergadering gehouden van de Neder
landsche Pomologische VereenigiDg. Bij
de opening der vergaderiig deelde de
voorzitter mede, dat het aantal leden is
gestegen van 840 tot 509, terwjjl nog
een 100-tal pertoaen zich zullen aan
sluiten.
Hierna werd overgegaan tot de behat-
deling van het punt, waarvoor deze
vergadering was uitgeschreven do ver
pakking van ooft en fruit.
De heer C. G. Vattier Kraane, directeur
van het Vriessoveem, deelde zjjn orvarin-
gen mede, opgedaan met een belangrjjke
proef met het bewaren van Westlandsche
druiven, genomeD io het koelhuis van
het Veem to Amsterdam.
Spr. had eenige trossen ter beoordeeling
medegebracht, die juist 5 "volle maanden
bewaard waren gebleven.
Door andere sprekers werd het woord
gevoerd over verpakking van fruit.
Stadsnieuws.
De dief.
»De dief", het tooneelspel van Bern
stein, waarmede het Residentie-gezel
schap on6 Vrjjdagavond kennis deed
makon, is zonder twjjfel een kranig stuk
werk.
Hot is niet diepzinnig, niet geweldig,
maar het boeit, het houdt bezig.
De aanvang van het eerste bedrjjf
brengt ons wel niet direct in de handeling,
we zitten wel eerst even onverschillig
en de samenspraak tusschen Marize on
kruinen der pijnen.
Hertogin Estella zat in een grooten
stoel aan het open venster en vóórhaar
lag haar zoon Attilio geknield, het heofd
weenend in haar schoot verborgen. In
droomend gemjjmer rustten hare schoone
sprekende o ogen op het hoerljjke land
schap dat zich voor haar uitbreidde en
eindeljjk sprak zij, een lange pauze ver
brekend, langzaam en weemoedig
»Weet uw vader alles?"
»Ja
»Van wien
»Van graai Tozzo."
»En wil hg u niet ontvangen
»Hjj wil mg niet meer zien 1"
»Dat is dus zjjn gansche wgsheid
Weer ontBtond er eeu pauze, eerst na
eenigen tjjd drukte hertogin Estella op
den knop eener electrische bel. Een
Indiende kwam binnen.
»Ik laat Hertog Cesare verzoeken bjj
mg te komen," zeide de hertogin tot
hem.
De bediende verwijderde zich met een
zwjjgende buiging. Haastig hief Attilio
een weinig het hoofd op en zag zjjn
moeder vragend in de oogen.
Fernand in dat bedrjjf laat ons wel wat
koud nog, maar als Laqardes bet verhaal
doet van den geheimzinnigen diefstal en
bet ingestelde onderzoek, dan heelt Bern
stein het publiek te pakken en hjj laat
het niet moer los voor hot gordjjn na
het laatste bedrijf valt.
De feitolijke hoofdpersoon van het werk
is Marize, de vrouw van Richard Voysin,
een vrooljjk, verliefd vrouwtje, die »doo-
deljjk is van baar man."
Dit echtpaar is gelogeerd bjj de familie
Laqardes, bestaande uit man, vrouw en
een zoon uit het eerste huweljjk van
Laqardes.
Die zoon, Fernand, een jongen van
twintig jaar, is verliefd op Marize, en zij
koketteert met hem tot zjj bemerkt, dat
het hem hooge ernst isdan brengt zjj
Fernand daideijjk aan het verstand dat
zjj zjjn liefde niet beantwoorden kan.
Er is nog een derde gast in het huis
van Laqardes, eon geheimzinnig persoon,
die, zooals de gastheer vertelt aan zjjn
vrouw en zjjn gasten, gekomen is om een
onderzoek in te stellen naar een reeks
van gelddiefstallen, die op het kasteel
van Laqardes zjjn gejleègd.
Aan net einde van het eerste bedrjjf
deelt de detectieve het resultaat van zjjn
onderzoek mede. Overtuigende bewjjzen
zjjn er, dat de zoon van Laqardes de
dief is en in een ontroerende scene be
kent deze zijn schuld.
Denzelfden avond ontdekt Richard
Voysin eehtor door een toeval, dat Fer
nand Laqardes onwaarheid sprak toen hjj
bekende. Niet Fernand,maar Marize, Voy-
sids vrouw, heeft de miBdaad op haar
geweten.
En zjj bekent het haar man. Zjj heeft
gestolen om zich mooie kLeeren te kunnen
koopen, om zich op te kunnen schikken
en dat met het eenige doel om haar
man te behagen.
Voor haar is er in de geheele wereld
maar één ding van belang, en dat is haar
man, van wiens liefde zjj zieh ook in de
toekomst verzekeren wil door mooie
kleederen, door een bekorende luxe. En
in haar on ?erscbilligheid voor de smart
van Laqardes bewjjst zjj, dat haar liefde
>de tous les sentiments est lb plus égoïste".
Als zjj bekent doet zjj dat zonder veel
berouw to toonen, betrekkeljjk kalm, doch
in woede stuift zij op als Voysin haar
verdenkt van ontrouw met Fernand. Een
dievegge is zij, goed, en slecht was haar
handel wjjze, zjj geeft het toe, maar aan
haar liefde mag Voysin niet twjjfelen.
In het laatste bedrjjf hooren we, dat
Laqardes, gebroken door de vermeende
misdaad van zjjn zoon, besloten heeft
hem voor twee jaar naar een zjjner plan
tages in Brazilië te zenden.
Fernand, die zich opoffert voor de
vrouw die hij lief heeft, neemt afscheid
van allen, doch als hjj vertrekt kan
Marize niet meer zwjjgen en schreeuwt
zij het uit, dat niet Fernand, maar zij
de diefstal gepleegd heeft.
Voysin, die de beweegreden tot die
bekentenis niet begrjjpt, ziet hierin een
bewjjs te meer, dat zjjn vrouw Fernands
liefde beantwoordt, maar spoedig is ook
dit misverstand opgehelderd en besluiten
Voysin en zjjn vrouw, wier misdaad door
Laqardes vergeven wordt, in de plaats
van Fernand naar Brazilië te vertrekken.
Aangrjjpend is Marize's afscheid van
Fernand, den knaap die zich gedragen
heeft als een held en die nu gebroken
neerzit als de vrouw, die hg zoo ernstig
liefheeft, vertrekt.
Het werk is vol aardige tooneeltjes
en werd uitstekend vertolkt. Alice Plato
had als Marize prachtige momenten. Haar
Moeder 1" riep hg opgewonden. »Wat
wilt ge doen
»Ge zult het zien."
»Hjj zalbjj zal tegen mg uitvaren
>Blgf maar kalm, Attilio. Laat er ge
beuren, wat gebeuren moet."
>Ik wai lichtzinnig maar nooit eerloos."
»Wees maar kalm, en sta op."
Langzaam stond Attilio op. Er heerschte
een lange pijnljjke stilte in de kamer.
Na een poos hoorde men den haastigen
vasten tred van hertog Cesare op den
steenen vloer van den corridor en kort
daarna sloeg hjj de portiere terug en
trad de kamer van zjjn echtgenoote binnen.
Hjj zag zear bleek, hjj ademde snel
en hoorbaar en zjjn neusvleugels zetten
tich uit. Achter bom verscheen angstig
en beschroomd hertogin Cesina, eindeljjk
kwam ook graaf Tozzo. In de kamer
heerschte eenige oogenblikken de stilte
voor den storm, welke op allen even
pjjnljjk drukte. Het was, alsof allen voel
den, dat nu een van die onberekenbare
tooneelen zou worden afgespeeld, die zoo
vaak over 's menscaen leven onheil bren
gen. Een ieder zag er tegen op het eerst
te spreken. {Wordt vervolgd