N". 23 1908,
Zaterdag 22 Februari.
95ste jaargang.
De Ster van het Zuiden.
Buitenland.
Oe uitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woenidag- es Vrjjdagavoid,
uitgezonderd op feestdagen.
!,rjjs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, /JfSBi
Afzonderlijke nommeri 5 cent.
Inz* iiing van advartenlifin vior 2 uran op don dap dar
uitga vo.
De prjjs der gewone advertentiën is van i-5 regeli 50 cent, eiken regel nieer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
vlecht» tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regeli ft 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer! 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Gtoesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
G0ESCHË
COURANT.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Op dsn Uitkijk.
Aan onzen vrifnd. Een
lieflijk gemoed.
We ontvingen gisteren het volgende
minzame schrjjven
Redaksie van de Qoesche Courant.
«Omdat uw altjjd zoo op de Weledele
Heer Dekker hakt als er raad geweest
is, nu moest dat maar eens uit zjjn, mjjn
▼rouw zei ook, pak uw nu eens een
andere. Dan is dat veel aardiger, ik wet
dat u nie durf. Hoogachtend Met Groete
uw vrient."
Er stond onder dit schrijven van onzen
vriend een naam, misschien een gefin
geerde, misschien een echte, 't Doet er
niet toe.
Hoewel het briefje min of meer grillig
van stjjl en ongewoon van zinsbouw is,
kan toch voor geen lezer eenige ophel
dering noodig of wenscheljjk geacht wor
den. Onze vriend en diens vrouw die
kennelijk als een gezaghebbende geldt
wier uitspraak hooger drukking aan het
betoog geeft is ontstemd over de
Raadsoverzichten,waarin we den woorden
overvloed van den Weledelen Heer Dekker
dit hoffelijke WelEdel vermoedaljjk
als stil protest tegen ons eenvoudig:
meneer vermeldden.
Dit is zeer groothartig en solidair van
den schrjjver, die zieh wel onze vriend
noemt, doch welke titulatuur we als
hyperbolisch bedoeld zullen te verstaan
hebben.
Evenwel een vriendendienst heeft hp
ons gedaan, want ongezocht en toch ver
langd geeft hjj ons gelegenheid dit «hak
ken" op den heer Dekker te billijken.
't Is een menschlievend gebruik in de
journalistiek geworden, wanneer een
redacteur zjjn pen ten aanval richt op eenig
openbaar persoon, om dan eerst den be
dreigde vriendelijk en harteljjk toe te
spreken, hem welwillend op den schouder
te kloppen en zjjn goede eigenschappon
luide te verkondigen. Dat gaan we ook
doen.
De heer Dekker is iemand, die zich
door eigen kracht heeft opgewerkt, die
van eenvoudig goejen-avond-burger, zieh
heeft opgeworsteld tot volksvertegenwoor
diger in twee lichamen, raad en Prov.
Staten. Dat is zeker mooier en zwaar
der werk dan de zoon van een diplomaat
levert, wiens weg tot aan zgn graf is geüf-
lend. De heer Dekker moet dus zgn iemand
van krachtigen wil en gezonden geest, die
werkzaam belaDg stelt in het wel en wee
van zijne landgenooten en die niet, als
zoovelen, gelooft zgn staatsburgerlijke
plichten te hebben voldaan, als hg van
den fiscus een qnitantie heeft ontvangen,
maar die ook let op hetgeen de bestuur
ders ever de bewoners beslissen.
Er zgn raadsleden, die van hun taak
deze singuliere opvatting hebbenze
oefenen een doodstille contróle op de
raadsvergaderingen.Datzgn de zwijgenden,
de figuranten, die nooit meer zeggen dan
«vóór" of »tegen". Dat is niet goed.
Er zgn andere raadsleden, die precies
't tegenovergestelde doen, die praten, pra
ten, praten, tot de hoorder er vermoeid
en wee van wordt. Dat is ook niet goed,
32 FETJlLL^l ON
Vertaald uit het Italiaansch.
Toen Attilio met graaf Tozzo den
winkel van Semmola verliet, heradem
de hg alsof hg van een zwaren last be-
vrjjd was. Hg drukte het kistje als een
grooten schat tegen zich aan. Her schoot
hem te binnen wat zgn zuster hem had
verteld van de tooverkracht die in de
Ster van het Zuiden was verborgen, en
als hjj bedacht hoeveel bange zorgen,
hoeveel slapelooze nachten hem die steen
in den laatsten tgd had berokkend en
welk een heerlgke kalmte en zaligheid
hg hem nu schonk, nu hg hem eindelgk
weer in zgn bezit hsd, nu begon hg te
gelooven, dat de traditie niet zoo geheel
een kindersprookje was, zooals hjj tot
nn toe had gedacht.
»Het iB nu bjjna half negen Emi-
lio", zeide hg tot zgn vriend, »om half
twaalf vertrekt de laatste trein uit Cas-
tellamaro. Ge kunt dus eerst nog op
uw gemak met ons eten, opdat niemand
uwe afwezigheid bemerkte. Dan gaat ge
in den trein zitten en gg zgt nog voor
de morgenschemering te Positano, om
mjjn moeder het kistje terug te brengen
«Ik ben geheel tot uw dienst
«Wat ben ik u dankbaar! Nu snel
naar het telegraafbureau. Het ligt op
omdat 't belemmering en onnoodig opont
houd geeft en ook omdat zoo'n schrikke-
ljjk prater wel eens iets behartenswaar-
digs kan zeggen, waarnaar dan, uit macht
van gewoonte óók niet geluisterd wordt.
Dit laatste euvel heeft de heer Dekker
in zoo overdadig groote mate, dat in elke
raadsvergadering, die hg bijwoont, voort
durend zgn geljjktonige, eenigszins slee-
perige stem gehoord wordt, nn en dan
slechts even onderbroken door den voor
zitter of een der andere leden.
Nn zon zoo'n taaie volharding nog
wel te prjjzen zgn, indien hetgeen hg
zeide een al was 't maar een vleugje
weinig degeljjkheid inhield. Maar bjj
zoo'n kampioen-veelspreker is dat niet
te verwachten en haast niet te eischen.
En dit nn is onze grootste grief.
De heer Dekker praat en praat,
woorden, woorden, woorden, klink-klank
zonder inhoud, kool en koek, koppige
praatje» van iemand die weet dat hg 't
mis beeft en nu door een overgieting
met woorden zgn hoorders poogt duizelig
te maken en de raad moet luisteren
en de voorzitter moet zelfs nu en dan
antwoorden. Of men in den raad hem
zjj 't dan durch die Blumon zegt
man ja kletst, je zanikt, je zeurt, je
wauwelt dat deert hem nooit, hg be
gint onmiddellgk weer desnoods over
bat onderwerpwauwelen.
Dat overdreven gedoe is tot niets nut
en sohaadt wel. A1b we den heer Dekker
konden overhalen, om bet advies van
de Genestet, om te spreken als het hart
tot spreken dringt, niet zoo letterlijk
op te vatten, óf zgn hart wat minder
drang te doen oefenen op zgn stem
banden dan zon, gelooven we, in den
Goeschen raad een spreekmachine zjjn
verruild tegen een jjverig en bekwaam lid.
Onbekende vriend, lees het boven
staande eens voor aan je vrouw en over
weegt JJsamen of er ook een sclijjn van
waarheid in kan schuilen. Gaat dan samen
ook eens een raadsvergadering bjj wonen,
en als de heer Dekker dan nog van de
oude kracht is, zult, ge willen erkennen
dat 't wel een beetje bar is.
Wilt ge dan nog uw weddenschap,
waarvan ge vluchtig gewaagd, honden,
dan zullen we elk een inzet doen.
In «ns land vigeert nog altjjd de be
paling op eenzame afzondering van ge
vangenen. Tal van juristen en psychologen
van grooten naam, hebben reeds daartegen
geageerd, 't baatte nog niet. De gestrafte
misdadiger wordt vjjf jaar lang in een
cel opgesloten, met geen ander gezelschap
dan zjjn eigen gedachten. Hoe ontzettend
zoo'n straf is, kan men zich slechts bjj
benadering voorstellen, en zeer groot dan
ook is het aantal der gevangenen, die
of krankzinnig of geesteljjk geknakt
worden of moreel verharden.
Nn is in de Fransche Kamer het voor
stel tot afschaffing der doodstraf rond
gedeeld, opgesteld en ondorteekend door
den afgevaardigde Crnppi, thans minister.
De beer Crnppi verklaart zich voor de
afschaffing en zegt o. m. in zjjn voorstel
dat het eenigo standpunt, van waaruit men
deze hoogst ernstige vraag moet bekjjken,
die is van het recht, van de bescherming
der gemeenschap. De commissie wil in
onzen weg. Ik wil mjjn moeder even
telegrafeeren, dat alles in orde is en
baar uw komst aankondigen".
Ook dat was spoedig verricht, en de
beide heeren kwamen na een afwezigheid
van naweljjks een half uur in het paleis
dei Tibaldi terug. Van don Lnigi was
niets meer te bespeuren. Toen zjj de
oerzaal binnentraden, waren de dames en
heeren reeds aan tafel gezeten.
«Attilio," riep hertog Cesare zjjn zoon
levendig, toen hij zgn zoon zag binnen
komen.
Attilio trad haastig achter den stoel
zjjns vaders en boog zich naar hem over.
«Is het waar, wat ge aan den rechter
Ghilazzi hebt medegedeeld Is het klein
ood terug
»Goddank ja. Ik heb juist naar Positano
getelegrafeerd, hoe gelukkig wjj er allen
over zgn, dat die vervelende geschiedenis
op deze wjjze uit de wereld is geraakt".
«Maar hoe is het mogeljjk Wjj heb
ben toch alles doorzocht".
«Ik weet het niet. Ik weet alleen dat
het kistje terug is".
«Nu, wjj zullen het morgen wel
hooren".
Attilio verkleurde licht en verwjjderde
zich, om zjjn plaats, welke zich aan de
zijde van mejuffrouw De Vries bevond,
in te nemen. Ook deze informeerde deel
nemend naar de zaak. Haar heldere open
oogen zagen hem onderzoekond aan, en
Attilio kleurde nog meer. Hg zeide haar
hetzelfde, wat hg zgn vader had gezegd,
de plaats van de doodstraf de levenslange
opsluiting stellen, mot afzendering ge
durende den nacht en dwangarbeid over
dag. Er is dus geen sprake van onafge
broken opsluiting in de vreeseljjke cel,
die zonder twjjfel gebleken is uiterst
onmenschfljjk te zgn. «Wij willen geen
stelsel van foltering, voor geen enkel
veroordeelde, wat ook zgn misdaad zjj."
Het rapport geeft zelfs te kennen, dat de
dwangarbeid niet ,»te bovenmatig" moet
zjjn.
Voortaan moet do straf alléén bestaan
in het benemen der vrjjheid, zegt het
rapport trouwens de grootste straf, die
men eon monscheljjk wezen kan opleggen".
Onze historie-schrjjvar en diohter, de
drost van Mniden, P. C. Hooft, schreef
reeds boven het gevangenbnis van Am
sterdam
Ik wreek geen kwaed, maer dwingh
[tot goed
Straf is mjjn hand, doch hefljjek mjjn
[gemoet.
't Is bjjna driehonderd jaar geleden dat
dit werd gezegd. Hoe verre zgn we nog
van de toepassing.
Geen oorlog
De Parjjsche regeoringsbladen waar
schuwen ernstig tegen de alarmeerende
berichten uit Petersburg, Weenen en
Konstantinopel. De Fransehe regeering
kan beslist verzekeren, dat noch de quaes-
tie der Macedonische hervormingen, noch
het Perzisch-Turksch grensgeschil, noch
de Sandjakspoorwegaanleg een acuut ka
rakter zal aannemen. Wat de hervormin
gen in Macedonië betreft, kan de Petit
Parisien verzekeren, dat de Porte tegen
over een besliste samenwerking van
Frankrjjk, Engeland, Rusland en Italië
staat.
Rusland en Italië.
Heden valt een Russisch eskader de
haven van Napels binnen. Algemeen wordt
dit bezoek aangezien voor een soort
proefneming, met het oog op het aange
kondigde bezoek van den Tzaar en de
Tsarine aan Italië.
Thans zgn verschillende feesten officieus
vastgesteld. Den 23en zal admiraal Ebor-
hart met zgn officieren naar Rome gaan,
om kransen te leggen in het Panthéon
op de graven van het vorsteljjk huis;
vervolgens geeft de koning oen audiëntie,
gevolgd door een diner ten hove. Daarna
receptie in het Russische gezantschap.
Een geootsch plan.
Uit Weenen wordt gomeldt, dat de
regeering voornemens is bjj den Rjjks-
raad een voorstel in te dienon strekkende
een crediet van 259 i/s millioen Kronen
toe te staan voor den aanleg van een
kanaal van den Donau naar de Oder.
Dit plan werd in 1901 voor het
eerst geopperd. Sedert is een breedvoe
rig onderzoek naar de uitvoerbaarheid
ingesteld, waarbjj bleek, dat de aanvan-
keljjke raming van 140 millioen Kronen
veel te laag was. Door dit kanaal zal de
scheepvaart van geheel Europa gediend
madr het was hem daarbjj angBtig te moe
de. Niettegenstaande alles naar hg meen
de, gelukkig afgeloopen was, scheen toch
weer een somber en dreigend spook voor
hem op te doemen, dat zgn natuurljjke
vroolgkheid verjoeg en hem het geluk
naast mejuffrouw De Vries te mogen
zitten, vergalde. Hg moest al deze meu-
schen bedriegen. Hjj durfde hun, die hg
lief bad, niet meer de waarheid te zeggen.
Wat moest daaruit worden
Zjjne lichtzinnigheid wierp cok nu
nog donkere schaduwen in zgn gemoed.
En wanneer don Lnigi werkeljjk wist,
wet hjj had voorgewend te weten, wan
neer hg vjjandig tegen hem optrad, wat
hielp hem dan ten slotte alles, wat hg
heden had bereikt? De onrust, welke
hem in den laatsten tgd had gekweld,
verliet hem ook nn niet, hg waagde het
nauweljjks mejaffrouw De Vries aan te
zien, en als het geschiedde, deed hij het
schuw en ter sluik.
In een soortgeljjken toestand bevond
zich graaf Tozzo tegenover hertogin
Cesina. Hjj had Cesina beloofd, haar
omtrent den toestand van haar broeder
inlichtingen te geven, en zjj verzuimde
niet, hem er aan te herinneren. Maar
niettegenstaande hg wei in staat was
geweest, zgn belofte te vervullen, moest
bjj tot allerlei uitvluchten zgn toevlucht
nemen, om er tot een nadere gelegen
heid mee te wachten. Nu Attilio weer
in het bezit van het ontvreemde was
gekomen vertrouwde hjj, dat. de zaak
worden meent de Oostenrjjksche regee
ring.
Een goed voorbeeld.
Keizer Ménólik heeft dezer dagen een
wet afgekondigd, waarbjj het ondorwjjs
verplichtend wordt gesteld in zjjn staten.
Zware straffen worden bedreigd tegen hen
die de wet niet naleven.
Als de Negus slaagt, dan is hg vele
Europee8ohe landen vooruit.
In Italië bestaat een dergeljjke wet, en
toch zgn er nog 60 analphabeton.
Kunst en Wetenschap.
Wagner als tooneelfiguur. Joseph
Kainz heeft te Praag als Richard Wagner
een schitterend succes gehad. Hg deed
het eenvoudig en waardig en gaf den
jongen Wagner, zooals hg in 1850 te
Parjjs was en wanhoopte aan de toekomst,
treffend weer. Richard Catka heeft het
6tuk geschreven. Als Wagner voelt, dat
hg niet begrepen wordt, wanneer hg
zgn vriendin Wieland verliest, redt de
artistieke eisch «Bljjf uzelf getrouw",
hem van een compromis, en in een droom
verschjjnt dan de toekomst, die op het
tooneel weergegeven wordt door alle
figuren uit Wagner's werken. De indruk
was overweldigend.
Het N. v. d. D. heeft een onderhond
gehad met Frederik van Eeden. Hg gaat
nu voor een week of zes in Amerika le
zingen honden over de menschen en de
maatschappjj, genre «Blijde Wereld". Den
8en Maart, in Carnegie Hall te New-York
zal hg lezen over: «Work and Bread,
Practical Communism", voor de «Civic
Forum". In het najaar zon v. E. nog een
reis naar Amerika doen. Er zon ook
onderhandeld worden over de uitgaaf
van Ministral. De «Kleine Johannes" en
«De Koele Meren" zjjn ai vertaald, door
een Amerikaansche dame en te Boston
uitgegeven. Hg werkt nog aan het vervolg
▼an «Het lied van Schjjn en Wezen". En
hg heeft een roman toegezegd aan zgn
uitgever.
Als hjj de rente van de hypotheek op
Walden kan bljjven betalen, bljjft hg in
Bussum wonen.
Dan -staat een reis naar Riga op het
programma: voordracht in het Duitsch.
School en Kerk.
Het bericht van de Nederlander
dat ds. M. H. A. van der Valk, Ned.
Herv. predikant te Oud-Beierland, appél
heeft aangeteekend tegen de uitspraak
van het Provinciaal Kerkbestuur in Zuid-
Holland waarbij hjj wegenB onehriste-
ljjken wandel uit zgn ambt is ontzet
wordt als onjuist tegengesproken.
Tot heden is tegen die uitspraak nog
geen appél aangeteekend.
Uit de Pers.
Belasterd met lof.
We gaven in ons vorig nummer een
Ftukje uit Be Standaardwaarin de Haag-
sche wethouder, de heer de Wilde (een
oud-Goesenaar zooalB men weet), voor
een Kamerzetel werd aanbevolen. Het
wel spiedig eenigszins in het vergeet
boek zon rakeD zoodat hg de hertogin
de onrust en de opwinding, welke de
mededeoling van Attillio's lichtzinnigheid
haar waarschjjnljjk zon kunnen veroor
zaken, zon kunnen beBparen.
De gevolgen van dit verzwjjgen der
waarheid openbaarden zich weldra toen bjj
tegen zgn gewoonte vroegtjjdig afsoheid
moest nemen, om naar Positano terug
te keeren.
»Ge wilt reeds heengaan, graaf? Terwjjl
de eerste dans begint?" vroeg Cesina
met groote verwondering.
«Ge zult wel willen aannemen, freule,"
antwoordde hjj, »dat alleen een zeer
ernstig beletsel mg kan weerhouden er
aan deel te nemen."
Zjj zag bem onderzoekend aan, alsof
zjj moest twjjfelen, alsof zjj er bem van
verdacht, dat hg de een of andere nietige
reden had, om juist nn het gezelschap
te verlaten.
»Ah," zeide zjj ontgoocheld, op gerekten
toon, «ik verzeker n graaf, dat ik in uw
plaats geen beletsel zou kennen, dat mjj
zou kunnen bewegen, van dat genot af
te zien. Addio."
»Maar freule..." begon graaf Tozzo
nogmaals.
»Addio, addio 1" viel zjj hem trotsch
in de rede en zjj wilde zich van hem
afwenden.
»Gjj zult mg later vergeven, danken,
Cesina," riep hg haar nog toe.
Het was alsof zjj zich nog eens had
Handelsblad drukt dit stukje ook af en
schrjjft er onder bovenstaand opschrift
het volgende bjj
Wie dit stukje geschreven heeft is een
slecht vriend van den heer De Wilde,
heeft hem althans een slechten dienst er
mee bewezen. Want niets is gevaarljjker
voor iemand, die pat in een functie is
getreden en daarin nog zgn sporen moet
verdienen, dan belasterd te worden met
lof.
Over het opvijzelen van den heer De
Wilde, waartoe de schrjjver van dit stukje
zich heeft ingespannen, zwjjgen wjj. Maar
wat te zeggen van een lof aan dezen
«wakkeren man", wegens het «met vaste
hand aanvatten" van, en «dank zjj zgn
organiseerend talent, uitnemend slagen"
in het eplossen van het vraagstuk der
werkloozen-verzekering Men moet na-
meljjk weten dat de keuze van den heer
De Wilde tot wethouder dagteekent van
na de laatste gemeente-begrooting, dus
van na September 1907 hg werd ge
kozen op 11 Nov., met ingang van 15
Nov. en dat het voorstel van B. en
W. tot verzekering tegen werkloosheid
werd ingediend in April van dat jaar,
precies in den vorm, waarin het nn door
den Raad is aangenomen. Over de wjjze
waarop de heer De Wilde dit voorstel,
dat hg kant en klaar vond en waaraan
dus niets meer te «organiBeeren" noch
>aan te vatten" was, in den Raad heeft
verdedigd, loopen de meeningen nogal
uiteen. Maar wie ook geluk gewenscht
moge worden met de verdediging, de eer
van het >aanvatten" komt aan niemand
anders toe dan aan den Burgemeester en
de eer van het «organiseeren" zeker
goeddeels aan den bescheiden ambtenaar
ter gemeente-secretarie die dit voortref
felijke Btuk werk leverde, om welks aan
neming wjj ons van harte verheugden.
Of de heer De Wilde in het college
van B. on W. the right man on the right
place is, zal óók nog moeten bljjken
hoe zon hg het nn reeds hebben kunnen
toonen I maar wie hem voor 't initia
tief en de organisatie van deze zaak prjjst,
belastert hem in elk geval zjj 't ook
met lof.
Bet Vaderland het zelfde artikeltje
uit De Standaard besprekend zegt over
den heer De Wilde
Zjjn optreden bjj de behandeling van
de ontwerp-verordening voor een ge
meentelijke werkloosheid-verzekering is
hiertoe haar aanleiding. Gelukkig is die
keuze niet, want de goede eigensohappen,
die deze nieuwe bewindsman zeker zal
bljjken te bezitten, vermochten bjj het
debat over genoemd onderwerp niet naar
voren te treden. Rethorisch krachtsver
toon was niet in staat den indruk weg
te nemen, dat de wethouder beneden
zgn onderwerp bleef. Dat «een orgaan
der liberale partjj" er, anders ever dacht
en de wethouderljjke hand na de jongste
redevoering zelfs door tegenstanders
werd gedrukt, is voor Be Standaard
echter voldoende voor de conclusie, dat
de wethouder vroeger onbruikbaar
geacht, omdat hjj van bet «liberale
bontje" was, thans zgn bekwaamheid
«algemeen geloofd" ziet en zgn geschikt
heid «boven allen twjjfel" gesteld. En
deze beminneljjke fantaBie vindt dan
verdere bevrediging in de vlot geschreven
willen omkeeren, alsof er een teedere
en vriendeljjke glans in haar oogen was
gekomen, maar graaf Tozzo meende zich
ook wel vergist te hebben, en gemeljjk
en knorrig verliet bjj het palozzo dei
Tibaldi om naar het station terug te
rjjden.
Den volgenden avond kwam nn eok
hertog Cesaro met Cesina en Attilio
weer te Positano aan. Zjjn eerste vraag
gold het kistje met de brillanten, en de
wjjze, hoe het terug was gevonden.
«Wel, heel eenvoudig," antwoordde
hertogin Estella hem eenigszins afgemat,
»'t is in Cesina's terenkamer gevonden.
Daar ik mg verveelde en mg juist iets
beter gevoelde, ging ik er heen en vond
het kistje toevallig. Hier is de sleutel."
Attilio stond erbjj, toen dit gesproken
werd. Hg waagde het niet, zgn moeder
aan te zien. En toen hertog Cesare nn
den slentel aannam en zich naar de
torenkamer begaf, volgde hg hem, evenals
Cesina, die zich meer uit nieuwsgierig
heid bjj hen aansloot. Hg beefde een
weinig, toen zgn vader de kast opensloot
en er het kistje uit kreeg.
Attilio had wel uit het raam willen
springen 1 Hoe raadselachtig het gevoel
hom ook was, toch meende hg, dat er nn
iets verpletterends moest gebeuren.
Wordt vervolgd
