N'. 4 1908,
Donderdag 9 Januari.
95sle jaargang.
De Ster vau het Zuiden.
De uitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjj dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, r,£3.
Afzonderlijke nommerg 5 cent.
tnitndino van advvptentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave^
De prjjs der gewone advertentiën is van 2-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Ejj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en do daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekeid.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van: depNaaml. Vennootschap „Öoesche Courant". Hoofdredacteur W.^Kerremans.
GOESCHE
COURANT.
Buitenland.
Arbeidersbeweging.
Bet dreigt weer in twee landtn. Aan
beid® zjjdon van den Rjjn, in Frankrijk
en Duitseblaud, bestaat wesr het gevaar
voor een botsing tusschen machtige werk
gevers en door hun aantal en eensge
zindheid machtige arbeiders.
In beide landen zjjn het de arbeiders
in de kolenmijnen, die komen met eischen.
In Duitschland zjjn de mjjnwerkers
echter bedachtzaam. Ti bezitten op
het oogenblik een weerstandikas van
f1200,000, terwjjl zij, om met kans op
succes den strjjd tegen de werkgevers
aan te binden, mimtent 6 millioen noodig
hebben en de leiders der arbeidersbewe
ging manen daarom tot kalute aan en
kanten zich tegen de afkondiging van
een staking, die zou loiden tot een neder
laag der arbeiders.
Bier zal het das niet tct een staking
kernen, maar dreigender was aanvi nkeljjk
de toestand in Frankrjjk.
Die heetbloedige Franschen kwamen
met eischen tot vermis dering van werk-
tjjd. Dadeljjk zetten zjj den werkgevers
het mes op de keelinwilliging der
eischen of staking.
Het is met oen staking als met een
oorlogzelfs de winnende partjj ver
liest en ook mensehen, die met den strjjd
niets te maken hebben, ondervinden de
nadeelige gevolgen.
In Frankrijk zouden de gevolgen van
een staking der mjjnwerkers al bjjzonder
ernstig zjjn. Zoodra de kolenproductie
ophoudt zou de metaalindustrie kolen
moeten gaan betrekken uit Engeland,
wat veel duurder uit zeu komen. Metaal-
warenfabrikanten hadden dan ook te
kennen gegeven, dat indieD het tot een
staking zou komen, zjj hun fabrieken
tijdelijk stop zonden zetteo. Bet gevolg
zou zjjn geweest werkloosheid onder
arbeidors, die buiten het conflct staan.
De veel gesmade minister Viviaai heeft
voorloopig het dreigende gevaar bezworen.
Zoodfa der regeering de ernst van den
toestand bekend werd, spoorde Viviani
naar St. Etienne en hield besprekingen
met de arbeiders en de werkgevers.
De arbeidors maande hg tot kalmte en
gaf hjj den raad rustig aan het werk te
blijven. Maar zjj luisterden aanvankelijk
niet naar de wjjze woorden van den minis
ter en bleven dreigen met staking. Mu
echter Viviani de werkgevers tot eenige
toegevendheid heeft weten te bewegen
schjjnen de arbeiders tot kalmte te komen
en zal een staking wel uitbljjven.
Marokko.
Het nieuwe jaar zet voor do Fransche
politiek in Marokko gunstig in. Zoowel in
het oosten als in het westen van Marokko
schjjnen de stammen onder den indruk te
zjjn gekemen van Frankrjjks machtsont
wikkeling. Zjj zjjn bereidwilliger tot het
toegeven aan de eischen der Franschen
en het ziet eruit, of het daar verder zonder
bloed vergieten zal afloopen.
23 FIUILLÏION
Vertaald uit het Italiaanseh.
Geduldig sukkelde Checco een poos
zwjjgend achtar zjjn leidsman aan, die zoo
goed in deze achterbuurten thuis bleek.
Meiigmaal bad hjj een gevoel als moest
hjj zich weer heimelijk uit de voeten
m»kei, Ma w»i hij hier niet op den we;.
Den reide hij echter weer tot zichzelf
Je, ongetwijfeld was dit veor hem een
goede weg. Donkere kremme straten,
wegschuilende huizen, verborgen sluip-
gangen, dat was juist wat hens pastte
buiten in het heldere licht moest hjj be-
duakt zjjn, zjjne vrjjheid te verliezen.
Eindelijk Bloeg Carlnccio oen steeg in
die zoo nauw was, dat men met uitge
strekte armen de beide rjjen huizen tege-
ijjk kon aanraken.
Niettegenstaande de zon nog hoog
stond aan den hemel, waB het in de Bteeg
voehtig en tameljjk donker. Grauw en vuil
rezen de huizen aan weerszjjden in de
koogte. De huisdeuren waren meest ge
sloten, de ruiten gebroken en de muren
hier en daar afgebrokkeld.
»Kom maar. Wjj zjjn er reeds", ant
woordde Carlnceio. .Mooi ie het hier
juist niet, maar veilig".
Daarbjj stapte Carlnccio voorzichtig
eenige vochtige, smerige tiappen op en
bleef staan voor een gesloten huisdeur,
welke naar het scheen, reeds menigen
storm beleefd had. Er was geen slot of
Statan-Generaa!.
TWEEDE KAMER.
Twse uur gisterenmiddag is de ver
gadering der Kamer begonnen.
De voorzitter gaf het woord aan den
heer De Moester, minister van financiën
en tg delg k voorzitter van den ministerraad.
Deze zeide
«Ofschoon het feit mag bekend worden
verondersteld, acht de regeerinf het tech
regelmatig aaD de Kamer mede te deelen
dat de ministers, hoofden der departe
menten van algemeen bestuur, naar aan
leiding van het votum, dat door de
Tweede Kamer op den 21sten December
is uitgebracht over de corlogsbegrooting,
bjj brief van 24 Dec. d. a. v. aan de
Koningin het eorbiedig verzoek hebben
gericht, hen van hun functies te ont
heffen.
Dat verzoek is thans bjj de Koningin
in overweging.
Is dus het kabinet, demissionnair, de
ministers van financiën, van buitenland-
scho zaken, van landbouw en van koloniën
hebben niettemin gemeend in deze ver
gadering tegenwoordig te moeten zjjn,
omdat het eindverslag over het wetsont
werp betreffende de Suikorconventie is
uitgebracht.
Met het oog op don fatalen tormjjn,
in de additioneels akte voor de ratificatie
gesteld, zou de Kamer het wensohelijk
kunnei oordeelen het ontwerp nog met
4e Regeering te behandelen. Indien de
Kamer dit wenscht, zijn de Ministers
hier tegenwoordig, voor zoover het van
hun medewerking afhangt,daartoe bereid."
De voorzitter dsnkte den Minister voor
deze mededeeling.
Daarna begon de behandeling der
SuikercoDventie, die heden wordt voort
gezet. De verschillende sprekers zullen
we niet volgen, alleen zjj vermeld, dat
do r.-k. efgevaaidigde voor Bergea op
Zoom, de heer de Ram, die zelf een sui-
karfabriek heeft, niet begrepen heeft dat
hjj in deze kwestie zich buiten de debat-
ton moest houden.
Hjj spreekt anders ook ongeveer nooit.
Boeken en Tijdschriften.
Het raadsel der Zuidpool, door
J. M. Proot. Uitg. J. C. Dalmejjer
Amsterdam.
De vereeniging van Natuurvrienden
»Kosmo8" te Amsterdam wil de kennis
der natuurwetenschappen en daarmede
het genot en het begrip barer verschijn
selen onder het volk verspreiden, welk
doel zjj o. a. tracht te bereiken door het
uitgeven van nieuwe populair geschreven
werken en werkjes op dit gebied. Reeds
2?jjn verschenen Het zinneleven der plan
ten, Zon en sterren De zegepraal van
het leven Uit den voortjjd der aarde
en het hierboven aangekondigde dat den
vermoedeljjken toestand der Zuidpool
schetst en de tochten beschrjjft, die naar
dat Jroude deel van den aardbol zijn on
dernomen.
't Is een werkje dat in prettig verha-
lendeD stjjl een voorstelling geeft van de
klink aan en evenmin een bel.
Carlnccio had zulke dingen ook niet
noodig. Hjj floot eerst zacht en op een
eigenaardige wjjze, zoodat 't geleek op
bet verwjjderde gekrjjsch van 'n roof
vogel en riep toen»Tante, Tante 1"
Onmiddelljjk hoorde men slepende
schreden en een volle langzame vrou
wenstem vroeg
•Wie is daar
Nevon van u. Doe open."
Na boorde Checce, dat or binnen
•en dwarsbalk van de deur werd afge
schoven, waarop Carlnccio baar open
duwde. Een oude dikke vrouw met
vriendtfljjke, schier geestige trekken, ver
scheen van achter de deur. Zij was,
evenals bjjna alle vrouwen uit het velk,
gekleed in een wit linnen rok en in oen
soortgelijk jak, maar hare kleeding ver
toonde tegeljjkertjjd de spjjskaart van de
laatste 3 of vier weken. Wijn, appelmoes,
maccaroni, olie, fruit, asch, roet van
alles was er in meer of minder groote
hoeveelheid nog op te zien.
•Zjjt gjj het, mjjn duifje?" vroeg de
vrouw, maar terstond voegde zjj erver-
wonderd bjj»Wie is daar en zjj wees
daarbjj op Checco.
•Een nieuweling'^ zeide Carlnccio
zacht. Toen wendde zjj zich om naar
Checco,^,die aarzelend bjj den ingang
was bljjven staaD.
•Nu? Ben je bang? Denk je dat we
je zullen spietsen en braden
De vrouw lachte harteljjk, zoodat haar
dikke wangen schudden.
»Kom, schep maar moed," zeide zjj,
•de zaak is niet zoo erg als zjj wel ljjkt.
enorme moeiljjkheden, die te overwinnen
zjjn voor heD, die iets willen ontsluieren
van de geheimen dier pool en tevens
doet begrjjpen waarvoor men zich zooveel
moeite geeft.
Slechts een opmerking hebben we. Er
wordt natuurljjk herbaaldeljjk in dit
bookje gewaagd van de magnetische Zuid
pool en du was 't voor een populair na
tuurwetenschappelijk werkje zeker wen-
scheljjk geweest dat do schrjjver duide-
ljjk en beknopt uiteengezet had wat men
daaronder verstaat, 't Ware op een halve
pagina te doen geweest en 't zou het aan
vele lezers gemakkeljjkor gemaakt hebben
het belang te doen begrjjpen, van een
juist vaststellen dier pool.
Uit de Pers.
N. R. Ct. en Standaard.
De N. R. Ct. schrijft nog
De Standaard, door ons gesommeerd,
hare insinuatie te bewjjzen, dat wjj in
betgeen wij schreven over de oplossing
der crisis »de Kroon in het debat meDg-
den" en ons zelfs niet ontzagen ons
•achter de Kroon te verschuilen, on onder
den schijn van de Kroon ie eeren, op
de Kroon de verantwoordelijkheid over
te dragen" bewaart daarover een veel
zeggend stilzwggen. Slechts deze halve
schuldbekentenis Van de Kroon is in
dit geschil geen sprake Over d(i)e
bevoegdheid en roeping van de Kroon
is geen verschil aan de orde".
Intusschen noemt De Standaard bet
opnieuw een »constitutioneelen eisch",
dat de Jinkerzjjde door haar nog steeds
als eene coalitie afgeschilderd »voor
het voeren van het bewind aansprakelijk
bljjft tot tjjd en wjjle zo, zonder omwegen,
hare onmacht erkent" Wjj bljjven tegen
dien eisch verzet aanteekenen. Indien de
Koningin aan oen lid der rechterzijde
do epdracht heeft gegeven, een nieuw
Kabinet aan Haar voor te dragen
geljjk men zegt, dat is geschied dan
kan het al of niet aanvaarden van die
opdracht slechts afhankelijk zjjn hiirvau,
of de door de Koningin uitgezochte per
soon zich zelf veraotwoordeljjk acht voor
de crisis, en zich zelf in staat rekent een
betor Kabinet dan het verslagene samen
te stellen. Hg kan, Doch mag de aanvaar
ding laten afhangen van eene vraag",
een verzoek" of eene >erkentenis", die
hem van derden mocht bereiken. Wie
dat doet, cjjfert de Koningin uit ons
staatsbestuur weg. Hjj werpt zich op al-
leider oener partjj, die mot andere partjjs
groepen o\or de verdeeling der ministe-
rieele zetels gaat marchandeeren.
Politieke Geheimen.
Het Hbld. schrjjftWij hebben gewezen
op do onzuiverheid vaD de politiek die
uiting vindt in het verwerpen van een
begrooting om redenen die zelfs niet in
een verwjjderd verband staan tot de
begrooting zelf.
In De Tijd van 3 Januari vinden wij
een mededeeling die ons duideljjk doet
zien, van welk een naar geïotrigoer zulk
een begrooling afstemming het gevolg
We worden hier niet lastig geTalleu. Ben
je een moederskindje
Checco werd verlegen hjj trad binnen
en de deur werd weer achter hem
gesloten.
IX.
Op het kasteel dei Tibaldi had de
diefstal van de kostbaarheden geen geünge
verslagenheid verwekt. In haar eerste
schrik was Cesina van plan geweest het
verlies geheim te houden, opdat hare
verregaande onachtzaamheid tg h t op
bergen van het geschenk barer moeder
anders aan het licht moest komen. Zjj
had niet alleen bjj het verlaten van haar
kamer het raam opengelaten, maar ook
den 6leutel in het slot van ie kast laten
steken. Toch kon zjj er zich mee troosten,
dat haar fout te verontschuldigen was.
Nog nooit was er zoo iets in het kasteel
voorgekomen, het dienstpersoneel was
oud en trouw en beproefd, en bovendien
was de kamer van hertogin Cesina van
wege haar hooge ligging van buiten haast
ontoegankeljjk. Ook begreep Cesina bjj
nadere overweging, dat door het ver
zwijgen van don diefstal de zaak niet
beter werd, maar er integendeel allerlei
verwikkelingen konden ontstaan, waarvoor
zij de verantwoordelijkheid niet wenscht#
op zich te nemen. En daarom had zjj haar
ouders met het gebeurde in kennis ge
steld.
Hertog Cesare was buiten zichzelf, niet
alleen wegens de waarde die de sieraden
hadden, maar vooral wegens hun histo
rische beteekenis voor de familie. Hjj
had zich dadeljjk met den prooareur-
kan zjjn.
Onze lezers zullen zich herinneren dat
onze Haagsche medewerker had verklaard
dat een lid van rechts een der leiders
van links waarschuwde tegen het gevaar
dat den minister van Oorlog dreigde.
Dit was in politieke kringeD vrjj algo-
moen bekend".
Naar aanleiding daarvan heeft de Noord
brabander de volgende opmerking gemaakt
en De lijd onderschrjjft deze geheel
•Als dat vrjj algemeen bekend feit
waar is, wordt het zaak, dat dit I'd van
rechts, die partjjgebeiraen verraadt aan
de tegenstanders, bij name genoemd
worde".
Voor ons is in deze opmerking alleen
dit merkwaardig. Dit katholiek-orgaan,
dat evenals De Tijd geacht kan worden
voeling te houden met de katholieke
kamerleden, acht het bljjkbaar »verraad"
aan de kameraden bekend te maken hoe
men stemmeü zal.
Niit alleen is dus door de woordvoer
ders van do rechtscho partgen niet duide
ljjk gemaakt dat de geheele partjj een
stemmig tegen de begrooting zou stem
men, neen het was een partjjgeheim, dat
ook die leiders niet, dat niemand ver
klappen mocht, opdat ook zjj, die niet
om partjj-overwogingen tegen do begroo
ting zouden stemmen maar alleen uit over
tuiging, alleen omdat zij als erkende
anti-militairisten niet voor deze begroe
ting konden stemmes, niet als ttgen-
intrigue hun stem in Btrjjd met hun over
tuiging zouden uitbrengen. Het was een
partjjgeheim" hoe de r.-k. kamerloden
stemmen zouden. Te erkennen hoe de
partjj over ja, wjj moeten wel zeggen
over de begrootiDg, oordeelt is verraden
van een partjjgeheim.
Kan zulk geknoei werkeljjk in 's lands
belang zjjn
Binnenland.
Schipbreuk in de Haaksgronden. Het
Engeleche tankstoomschip Turbo met
petroleum van Batoem naar Hamburg,
is Maandagavond in de Zuider Haaks
gronden bjj Nieuwediep gestiaüd en later
door midden gebrokeD de beide helften
liggen gescheiden in de branding.
Van de equipage zjjn door de reddings
boot eerst 8 man gered, 24 bevonden
zich toen nog op de wrakstukken. Het
redden werd door de hooge zee en de
branding zeer bemoeiljjkt.
Later zjjn alle overige opvarenden van
de Turbo door de sleepboot Atlas te
Nieuwediep aangebracht. Acht zjjn er
met de reddingsboot gered en zestien
wisten zich in eigen sloep te bergen en
do sleepboot Atlas te bereiken.
IJs-ongelukken. Een vreeseljjke ramp
beeft Zaterdag plaats gehad in de nabjj-
heid der Groningsche grenzen.
De Pr. Qron. Ct. meldt daaromtrent
De heer Steur, landbouwer te Weener-
moor, vergezeld van zjjne vrouw en drie
dochters, benevens den bruidegom van
eeu der dochters, begaven zich Zaterdag
van hun woonplaats per schaats over de
rivier de Eems naar Leoi om daar in-
generaal te Napelsin verbindinggesteld en
d ze zond dan ook onmiddelljjk een
rechterljjk ambtenaar, om ter plaatse een
eerste onderzoek in te stellen.
Reeds in den avond van den volgenden
dag kwam deze ambtenaar te Positano
aan. Hg heette Romnaldo Ghilazzi, was
ruim 50 jaar oud en giDg door voor zeer
schrander en ervaren in zjjn vak te zjjn,
voor iemand die niet alleen van de toe
standen in Zuid-Ital goed op de hoogte
was, maar ook veel menschenkennis be
zat en door zjjn langdurige ambtsbezig
heden door en door vertrouwd met de
schuilhoeken en de praktjjken van de
camorra te Napels. Het bestudeeron van
de camorra, deze geheimzinnige, telkens
op «en andere wjjze en in nieuwe vormen
optredende' broederschap der gauwdieven
van Napels was om zoo te zeggen zjjne
specialiteit.
Mjjnheer Ghilazzi begaf zich bij zjjn
aankomst te P >sitano allereerst naar de
politie, die hem in kennis stelde met
hetgebn don Luigi bad aangegeven, ver
volgens ging hjj naar het kasteel, waar
hjj in tegenwoordigheid van hertog Cesare
en zjjne dochter den stand van zaken
opnam. Beiden waren geneigd, ondanks
do steile muren, aan een inbraak van de
parkzjjde te donken.
•Zjjt gjj zeker van uw dienstpersoneel,
hertog vroeg de hoer Chilazzi.
Volkomen zeker," antwoordde deze.
•Toch zal ik zoo vrjj zjjn uwe dienst
boden in verhoor te nemen en ze over
een en ander te ondervragen."
•Ik wil u niet verhelen, mjjnheer, dat
dit mjjnerzjjds reeds is geschied, helaas
koopen te doen.
In de nabjjheid van Leer geraakte de
geheelo familie, onder uitzondering van
den bruidegom, te water, op een plaats
waar een paar dagen te voren nog oen
stoomboot was doorgebroken. Hoewel
spoedige hulp bjj de band was, mocht
het niet gelukken een der ongelukkigen
te redden.
De lgken van de vrouw en dochters
zjjn denzelfden dag, dat van den heer
Steur is Zondag opgehaald.
Oeld aan Oorlog zoek geraakt Naar
aanleiding van een bericht, als zou niet
minder dan f96,000, aangevraagd en toe
gestaan op de begrooting voor bet Depar
tement van Oorlog, niet voor het gevraagde
doel zjjn aangewend, maar »zoek geraakt"
zjjn, wordt van welingelichte zjjde bet
volgende gemeld
Op 1 Juli 1905 werd aan de vroegere
•BergeanteD, bestemd om zoo noodig de
plaats van luitenant te vervullen", de zoo
genaamde »kwartjessergeanten" de effec
tieve rang en de aan^angssoldjj van serge
ant-majoor toegekend. Die sergeanten
genoten tot dusver gemakshalve alleen
bet wapen der infanterie beschouwende
bij aanstelling f0.82 per dag; na 3jaar
dienst f 0 92 per dag na 6 jaar dienst
f 1.22 por dag.
Van 1 Juli 1905 af kregen zij allen de
aaDvangssoldg van sergeant-majoor, zijnde
f 1,22 per dag. Nu spreekt het van zelf,
dat personen, die reeds vóór hunne bevor
dering in de hoogst betaalde categorie
waren, van de f32,000 niets hebbeD
ontvangen. Maar er zijn anderen die sedert
genoemden datum f 0,30 en weer anderen
die f 0,40 per dag zjjn vooruitgegaan.
Het kan dus alleen de vraag zjjn of het
totaal van het aan elk der beide laatsto
categoriën uitbetaalde f32,000 of minder
bedraagt. In het laatste geval is er geld
overgebleven, dat dan echter niet kan
zoek geraakt" zjjn, omdat hier te lande
de »Rekenkamer" bestaat, die zoodanig
zoek raken" onmogeljjk maakt.
Dr. Kvypei en de crisis. De Nieuwe
Courant schr jjl't
Naar wij vernemen, is dr. Kuyper gis
terenochtend voor eenigen tjjd op reis
gegaan.
Daarentegen meldt het Haagsche cor
respondentie-bureau
Gisteravond is in Den Haag een bjj een-
komst gehouden van mr. Tb. Heemskerk
met een vjjftal katholieke Kamerleden,
waarbjj dr. Kuyper tegenwoordig was.
Wat is waarheid
Een ijsbaanquaesiie. Zaterdagmiddag
deed zich te Naarden de volgende qnaestie
voor
Iemand uit Bnssum wilde geen entrée
(25 ct. of 10 ct.) betalen. De jjscom-
missie sommeert den heer de banon te
verlaten waaraan deze niet voldoet. Daar
op wordt den rijksveldwachter verzocht
den man te verwijderen, doch deze wil
daaraan Diet voldoen, omdat hjj verzet
verwacht en meent niet in de rechtmatige
uito fening van zjjn bediening te zjjn.
De jjscommissie, waaronder de burge
meester, meent dat zjj, ingevolge de ver
gunning van den minister van Oorlog,
zonder resultaat. Zooals gjj wel zult be
grjjpen, zijn die menschen eenigszins
huiverig zich in zulke aangelegenheden
vrjj uit te laten, maar toch geloof ik,
dat er van hen niots bjjzonders te ver
nemen is. Zjj weten eenvoudig niets."
•Het maakt 'n verschil, hertog, of gjj
uw dienstboden ondervraagt dan of ik
bet doe. Zou het ook mogeljjk kunnen
zijn, dat iemand in uw huis betrekking
met de Camorra onderhield en wjj dus
met een schelmstuk van deze gauwdieven
hebben te doen
Ik kan daarop noch ja, noch neen
antwoorden, mjjnheer, ik weet het niet.
Maar zelfs, wanneer dit het geval was,
zelfs wanneer een dievenbende zich van
do sieraden bad meester gemaakt, dan
zou ik dat voor geen heel gelukkige
operatie van haar houden, want het te
gelde maken van de steenen zou vermoe
delijk alleen mogeljjk zijn, wanneer men
ze stuk sloeg en in kleine stukjes verkocht
of beleende. Een steen als de »Ster van
het Zuiden" kan niet verborgen big ven".
Waarom niet?"
Hjj is eenig in zjjn soort en zelfs de
stukken ervan zouden nog gemakkeljjk
te herkennen zjjn. Ik zou er mjj ten minste
niet in vergisseD."
Vlei u daar niet mee, her'og. Gjj
weet niet, waartoe de camorra al niet in
staat is. Ik ben er zek^r van. dat men
niet tegen de uitgaaf van eenige duizenden
lire zou opzien en dien steen in Zuid-
Amerika of elders zou trachten van de
hand te doen."
Wordt vervolgd