N\ 152 1907.
Dinsdag 24 December.
94sl" jaargang.
N ieuwj aarswensehen
it FKÏÏIlIiM OH
De Ster van het Zuiden.
GOËSCHË
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feeitdagen.
Prjji per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f 1,29»
Afzonderljjke nommen 5 cent.
Inzending van advwrtentiën vóór 2 uren op den dap der;
uitgave.
COURANT.
De prjja der gewone advertentiën ii van I «5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ot.
B® directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prp*
ilechti tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking bobbende
dankbetuigingen worden van 110 regeli 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. P. A. van Sbters. Uitgave van1 de ]Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
Z i die zicli met 1 Januari a.s.
op dit blad abonneeren, ontvan
gen de tot di m dalum verschij
nende nummers gratis.
KERSTMIS.
Wegens het Kerslfeest zal onze
courant a. s. Woensdag niet
verschijnen.
in het Nieuwjaars-nommer wor
den, zooals gebruikelijk is bij
vooruitbetaling geplaatst tegen
3 5 cent, voor hoogstens 8
regels.
Deze advertentiën zullen Dins
dag 31 December, vóór 's middags
twaalf uur, aan ons bureau moe
ten bezorgd zijn.
De Administratie.
Het lied van Vrede.
Tweeduizend jaren bjjna is 't dat voor
't eerst die zachte woorden door de lucht
neurieden. Tweeduizend malen straks
dat 'tjaar najaar werd aangeheven Vrede
op aarde. Ën onder boe gruweljjk spot
tende toestanden werd dat lied van liefde
gezongen in den loop dier jaren.
Het beeft gebeefd in de angstige samen
komsten der eerste christenen, terwjjl
spiedend moest uitgeloerd worden naar
be8luipers. Set heeft geklaagd over de
bloeddampende velden, waar nog de
stervende lichamen der verminkte strjjders
krampten. Het is gebromd door krggers
wier armen moe waren van bet inhakken
op mensehen en wier bot gehouwen
zwaarden naast ben rustten voor een
wjjle. 'tls bevend geschreid toen de brand
stapels vlamden onder de beksea en de
hoofden van ketters dageljjks op bet
schavot bonsden, 't Is fanatiek gegild in
de godsdienstoorlogen, duor duieenden
bjj duizenden, die gereed en verlangend
waren elkaar in den naam van den
zachtmoedigen Nazarener neer te stooten.
't Is zalvend ingezet door eerzuchtigen,
wreeden, bloeddorstigen, door menscben
bard als steen, die als 't hun belangetje
gold, onmiddellijk den veelgeprezen vrede
verbraken.
Vrede altijd was het 't arme, alles
dragende volk dat bad om vrede, dat
ook waarlijk er om smeekte en niet uit
convenance het Kerstlied meezong. Ma
ling, rondweg maling hadden de vorsten
jn regeerderB aan dat jammeren om vrede
zoolang tot het volk zelf wat invloed
kreeg.
Daar kwam de groote revolutie die
alle maohthebben deed ontstellen. De ge
tergde en gepijnigde reus was opge
sprongen, bad bet kereltje dat zoolang
hom geplaagd had, aangegrepen en tegen
den grond gekwakt dat 't bloed hem
uit den neus gulpte.
Dan volgde de overwinningsroes van den
Corsikaan en daarna begon de geleidelijke
voortschrijdende democratie haar tocht.
Vertaald uit het Italiaansch.
♦Goed, Attilio. Ge zult daarmee in uw
eigen belang handelen. Mettertijd zult ge
ook leeren begrjjpen, dat bet bezit, 't geld,
't bewaren van datgene wat men van zijn
voorvaderen erft, een muur is, die ons
beschermt tegen de laagheid der wereld,
tegen de verleiding, tegen misdaad en
ondergang. Rukt gij dezen muur omver,'
dan moet gij u niet verwonderen, dat
deze wereld met haar menigvuldige ver
leidingen op u aan komt dringen, wanneer
nood, gebrek en honger u dwingen, tot
dingen, die gij verfoeit en verafschuwt.
Gg zjjt een hertog dei Tibaldi en geroepen
een geslacht voort te planten, dat sedert
eeuwen met roem en eere bestond. Bedenk
dat Attilio. Een lichtmis, eon speler en
schuldenmaker is daartoe ongeschikt. En
ik verzeker u op mjjn eerewoord, dat
ik u liever verstoot, dan dat ik de opvol
ging van m|jn geslacht in onwaardige
handen laat".
Hertog Cesare had deze woorden met
grooten nadruk gesproken, in die zonder
linge dramatische opwinding, waarin de
Italianen zoo licht vervallen, en nu
ontstond er een klimmende, pijnlijke pauze,
Het volk won in macht. Steeds krach
tiger werd zjjn stem aan de regoarings-
tafel. 't Ging niet langer als vroeger, dat
koning of keizer kooltjes bevaloorlog.
Wie nu vechten wil moet 't volk naar
de oogen zien, en het volk wil geen krijg
om een vorstengril, oen hersenschim.
De laatste groote oorlog in Europa
heeft voor 37 jaren over dit werelddeel
getoortst. Zoek eens in historieboeken
naar zoo'n tjjdperk van vrede toen h^t
volk er nog was voor de koningen. Nog
eenige schreden en dan voor 't eerst zal
eeD8 met ernst en waarheid het lied van
vrede kunnen juichen. Gettadig gaan wo
naar den verzekerden vrede. Wie de
teekenen des tjjds kan lezen en ver
klaren, wie de woorden kan hooren en
verstaan door do stem des volks gestameld,
wie achter zich zien kan om de richting
van de baan, die de weield gaat te bere
kenen hg weet dat do tempel van Janus
in Europa, zoo lang reeds gesloten, af
brokkelt on straks zal iostorton. Vredes
conferenties, vredeswerken,rede voeringen,
vergaderingen, boeken, voreenigingen enz,
't zjjn alle slechts teokenen van wat het
volk wil.
Het bart van het volk klopt: Vrede.
Dan zal 't ook vrede zgn Vrede op aarde.
Weer een crisis.
't Is juist een paar jaar geleden dat
na »den nacht van Staal" do vorige mi
nister van oorlog zgn begrooting «r door
haalde. Eenige woken later echter moeit
toch aftreden, door de nederlaag
is de Eerste Kamer. Weken en maanden
duurde de crisis. Mon giste en voorspelde.
Het Kabinet zou zich homogeen verkla
ren en met Staal heengaaD, de rechter-
terzjjde zou de vorming van eeD ministe
rie worden opgedragon. Toen fluisterde
men hardop dat de rechterzjjde niet wildo
of Kon slagen in het samenstellen van
een nieuw Kabinet en eindelgk kwam de
tgding dat alleen Staal zou heengaan en
de overige bewindsmannen aanblgvon.
Nu staan we weer voor hot feit. De
oorlogsbegrooting verworpen en alzoo
minister Van Rappard van het kussen
gestooten.
Toen we Zaterdagavond het tolegram
ontvingen, dat deze tgding ons meldde,
behoefden we niet lang in het onzekere
te zgn over de gevolgen van deze daad.
Niet voor de tweede maal zal het huidige
Kabinet bereid zgn ter wille van de
irriteerend onhandelbare clericalen den
regoering8l&8t op zich te nemen en voor
de derde maal zich blootstellen aan de
verwerping van een begrooting.
Er is o. i. geen de minste twjjfel mo-
geljjk of het ministerie zal nu in zgn
geheel aftreden en hg, aan wien dan de
formatie van een nieuw Kabinet zal
worden opgedragen, zal een taak hebben,
die niemand hem benjjdon zal.
Onder deze omstandigheden een
Tweede Kamer met een liberale meer
derheid van één| stem en een clericale
Eerste Kamer negen mannen te vin-
doD, geneigd een portefeuille te aanvaar
den, ljjkt ons een hopeloos beginnen.
Er is dunkt ons maar één weg om tot
een zuiveren toestand te geraken Ka
merontbinding. Dan kunnen de kiezers
een Tweede Kamer samenbrengen waar
mee 't regeeren aan rechts of links mo-
ip.
die des te drukkender was, daar er geen
genoegzame aanleiding voor scheen te
bestaan. Cesina inzonderheid mocht zich
afvragen. Waarvoor toch al die beweging
Voor een voddige tweeduizend fraacs
Zjj zag haar broeder ter sluiks aan.
Zgn fraaie oogen waren op hot bord
gevestigd, waarop hij met mes en vork
druk in de weer was, zonder echter te
eten. Een licht schaamrood lag op zgn
aangezicht. Cesina zag dat hg verlegen
was, en had oprecht met hem te doon.
Zjj stiet hem zacht met don arm aan en
toen hg opzag wenkte zjj hem met het
glas toe, als wilde zjj met hem klinken.
Attilio nam zgn glas on stiet met haar
aan. Tusschen deze beiden was de vriend
schap spoedig weder hersteld.
Maar ook de hertog, wien, wat er
voorviel tusschen hen, niet ontgiDg, en
die misschien van oordeel was, dat hg
wat ver was gegaan, ging op zachter
toon voort
♦Ge koert vermoodeljjk vandaag nog
naar Napels terug?"
♦Ja papa, dadeljjk na den eten",
>Maar Attilio", verzocht hem zgn
zuster, »tet morgen zoudt ge misschien
toch kunnen bljjven, nu ge toch eon
maal hier zijt".
>Ik kan niet, Cesina. Morgen vroeg,
om 8 uur, als gg nog in de veeren ligt,
ben ik alweer op het college over het
Romeinsche recht".
B is i i 1 n a n d.
Het schandaalproces.
Het procos legen don Duit&chon jour
nalist Maximiliaan Harden wegeus be-
leediging van graaf Kuno Mollke, die
bjj in courantenartikelen beschuldigde
van abnormaal sexaeekn aanleg iweder
begonnen, maar gelukkig sal nu de zu&k
grootendeels met gesloten deuren be
handeld worden zoodat do menschheid
gespaard zal big ven vcor allerlei on ver
kwikkelijke bijzonderheden, die op sen
satie beluste journalisten bjj de vorige
behandeling dezer zaak het publiek
voorzetten.
De behandeling met geslotoD deuren
beeft nu tot gevolg, dat er allerlei ge
ruchten loopen over wat sommige ge
tuigen zouden hebben verklaard.
Het eenige wat tnon zeker weet is,
dat graaf Moltke, toen hg Vrjjdag van
de zitting huiswaarts koerde, er zjer
opgewekt uitzag.
Men leidt hieruit af, dat de gotuigen-
vorhooren voor hem gunstig en dus voor
Harden ongunstig zgn geweest.
Verteld wordt verder dat de beide
partgen zich misschien zullen verzoenen,
terwijl enkele bladen hjwezen, dat er
kans is op een volledig eerherstel van
von Moltke.
Eigenaardige manieren.
Hongaijje heeft de twijfelachtige eer
zich te kunnen boroemen op de rumoerig
ste volksvertegenwoordiging van geheel
Europa, al is het OosteDrjjksche pai-
lement al niet veel beter.
Het is nog niet zoo lang goleden, dat
de HongaarBche volksvertegenwoordigers
elkander, als de Btrjjd tusschen de par
tgen nog niet zeer heftig was, behalve met
argumenten, ook bestookten met in de
inkt gedoopte proppen papier.
Bjj 6ommige gelegenheden was hun
dit echter te omslachtig en gebruikten
ze hun inktkokers als projectielen.
Een dor leden maakte zich een naam,
door bjj zulke gelegenheden de rede
voeringen volkomen onverstaanbaar te
maken door met zgn machtige item
gedurende de zitting allerlei liederen to
brullen.
In de afgeloopen week heeft de Hon-
gaarsche volksvertegenwoordiging baar
reputatie gehandhaafd door oen ouder
wetecho stormachtige zittiDg.
Te midden van een enorm tumult
sprak de minister-president van politici,
wier politieke werkzaamheid gegrond is
op laster en smaad van anderen.
De afgevaardigde PoloDyi, bohoorendo
tot de partjj tegen wien de minister-
presid lit Wekerle zich voornameljjk
rich'te, vroeg of dit soms ook op bera
van toepassing was en do minister-pre
sident antwoordde, dat hjj er jnist
Polonyi in de eerste plaats mede bedeeld
bad.
Polonyi riep daarop nit>Dat is een
eerlooze bewering."
Hierover was de minister-president
weder beleedigd en deie heeft nu Polonyi
tot ei n tweegevecht uitgedaagd.
Ongeregeldheden in Chili.
Te Santiago is een werkstaking uit
gebroken onder do arbeiders van een
salpetermjjn.
Wat wist Cisina van Romwinsch recht
Het was haar niet euvel to duiden, dat
tjj het recht van een zuster op baar broe
der veel hoogc-r stelde en zjj vertrok
den mond tot een guitig spettend lacbje
dat van weinig eerbied getnigde voor
den professor in het Romeinsche recht.
Des te meer was Attil: >'a mtwrn-d naar
den smaak van zgn vader, die welwillend
zeide Het zal u wel onaangenaam
zgn, uw moeder niet te kunnen sprekon,
Attilio, maar zg kan u niet ontvangen.
De dokter was zooeven hier en consta
teerde een lichte koorts. Daarom hoeft
zij zich te bed gegeven en slaapt reeds."
»Nu, zoo mogeljjk zie ik haar welde
volgende week te Napels. Go komt roch
over voor de weldadigheidsvoorstelling
in San Carlo Zg belooft zeer grootscb
te worden."
Zeker, wjj komen."
Hertog Cesare weidde uit over het
te verwachten genot bjj de tconeelvooi-
stelling, maar Attilio was plotseling
wonderbaar stil geworden en luisterde
slechts met een half oor.
Men had bjjna gedaan met etei en
Attilio werd steeds onrustiger. Hjj scheen
zich met iets bezig te houden, dat hem
geheel in beslag nam. Ten slotte schoof
hg elk bord dat. de bediende gereed zotte
terug, stond haastig op en zeide: ♦Excu
seer mjj een oogenblik. Ik wil even gaan
zien, of ik een goeden rjjezel naar Castel-
Zaterdag kwam bet tot wanordelijk
heden, die door de militaire macht,
onderdrukt werden. Hierbij werdon zeven
arbeiden gedood es zestien gewond.
Staten-Generaai.
TWEEDE KAMER.
Om van de vergaderingen van rjjdag
on Zaterdag een overzicht, hoe beknopt
ook te geven, daartoe zouden wa meer
plaats behoeven, dan een driemaal per
week vorechjjne.nd blad beschikbaar heeft.
We zullen daarom niet vermelden wat
de verschillende sprekers in 't midden
hebben gebracht, duck we zullen moeten
volstaan met een kort relaas van den gang
der discussies.
De val van dtc minister van oorlog
was uit de discussies geenszins te voor
spellen. Wel toonde* onderscheiden» af
gevaardigde» zich niet voldaan ovwr bet
beleid van het hoofd van dit departe
ment, maar eea zoo groot gebiek aan
vertrouwen als bjj de begrooti*gS8tem-
ming aan den dag kwam, daarvan bleek
■iets. De bea*twoordi*g der sprtkers door
dan heer v. Rappard wae wol te toegevesd,
to weinig beslist, maar van iomaad, als
deze generaal, die geheel vreemd was aan
parlementaire leiding, is dat *:et zoo zeer
te verwonderen.
Voor de stemming legde de heer van
Vljjmen (katb.), namens zjjae partjj, de
verklaring af, dat bjj de zjjuen tegen
de begrooticg zouden stemmen, omdat zjj
de strijdbaarheid van onze weerkracht
niet in overeenstemming achtten met de
offors die er voor gevraagd werden.
De heer Lohman daarentegen zeide
nooit te Btemmen tegen een begrooting,
om redenen dio buiten die begrooting
lagon.
Town volgde de stemming: 58 tegen
en 38 voor. Tegen stemden bjjna alle
recbtsche ledin, alle socia&l-demooruUm
en eenige vrijzinnig democraten.
De oo. logsbegruoting is dos niet goed
gekeurd, en de miniBter hierdoor tot af
treden genoopt.
Over de verdere mogeljjke gevolgen,
rio men het hoofdaitikel in dit Dummer.
Binnenland.
Bet varken als huisgenoot. Te Klaas
waal brengt en arbeider zjjn varken
groot in het woonvertrek. Wanneer de
tjjd van het middagmaal daar is. en het
buisgezin aan tafol zit, springt be r Knor
uit zgn bedstede, legt zjjn voorpooten
op tafel en baalt zoo het brood of mid
dageten van tafel. Zoodra het middagmaal
afgeloopen is, gaat sinjeur naar zgn
btdstede terug om zgn Btësta te doen.
Buitengewone ministerraad. H« den
zal er, naar aanleiding van de Zaterdag
in de Tweede Kamer gevallen beslissing
over de Oorlogsbegrooting, een buiten
gewone minister.oad wu den gehondoD.
Stiefmoeder. De hurgomei ster van
Monster het f Zaterdag ten huiie van
de stiefmoeder te ter Ht-jjde in beslag
genomen het ljjk van een ongeveer vjjf-
j-irig meisje Het is in verzegeld kistje
ter gerechteljjke schouwing naar 's-Gra-
venbage overgebracht.
Het kindje was zonder geneeskundige
behandeling overleden.
mare krjjg. Als hot balf donker ia, ziet
man niet meer, wat men neemt."
Maar dat kan Dominico of FraDcisco
immers wel beredderen," riep zgn v-der
hem na, doch Attil.o was reeds weg en
scheen hem niet moer te hooren.
Hot duurde ongoveertien minuten eer
hjj haastig, gejaagd en ademloos teiug-
kwam. Zgn vader gaf hem een wissel
van 2000 francs, dien bjj intuesehen bad
ingevuld, en Attilio stak hem vorstr >oid
in zijn vestzak. Toen nam hg afscheid,
on dat deed hg ook op een verwarde
manier. Herhaaldeljjk schoon hjj zjjn
zuster iets to willen zeggen, on b^gen
Wanneer gjj", of ♦CesiDa, bot 18 maar
voor eenige dagen, tot ik maar
telkens brak bjj weer af. Tod laatste
zeide hjj tot baar: ♦Nu ia elk gevil
cien wjj elkaar de volgende w.ek te
Napels, nietwaar Cesina?"
Cesina zsg hem verwonderd cn glim
lachend aan. Ja, als ge zio goed wilt
zgn, mjj in do loge te komen opzoeken,
zal mg dat genoegen doen", antwoordde zij.
Toen kuste hjj haar verstrooid en ter
loops, mompelde nog oen paar onver
staanbare woerden, en verwjjderde zich
gliDgs.
Wat zou hg toch hebbon," vroeg
Cesina zich nog lang to vergeefs af.
VII.
Hot was schomeravond. De advocaat
Landbouw, Veeteelten Visscherij.
Guano.
Onder de vole soorten meststoffen, die
tegenwoordig worden gebruikt, neemt
de guano nog altjjd een voorname plaats
in. Uf zjj *1 oi niet kunst-meststof mag
worden genoemd hangt er van af of de
kunst er de band in gehad beeft om ze
te maken, dan of zjj een zuiver voort
brengsel der natuur is.
De zuivere guano is afkomstig van
eilanden in de Zuidzee, dicht bjj de kust
van Peru, in Zuid-Amerika. Vandaar
dat zg ook Peru-guano wordt genoemd.
Op deze eilanden leven een groot aantal
vogels, die daar vele jaren, ja eeuwen
lang, eeo ongestoord vorbljjf hadden en
er *en groote massa uitwerpselen achtei-
liet, die natuurlgk aanhoudend toenam
tot lagen van vele meters dikte »n vast
opeen drukte.
Het is bekend, dat meststoffen baar
kracht verliezen, als ze langen tjjd zgn
blootgesteld aan lucht, regen en wind.
Ue voedende bcitauddi olen vloeien met
het hemelwater weg on wat nog overbljjft
feat tot vorrotting over of vermindert in
waarde door de inwerking van do damp
kringslucht. Van dit alles had de vogel
nest #p genoemde eilanden niets te ljjden.
Het regent daar zoo zelden, dat er jaren
voorbijgaan zender dat er etn noemens
waardige druppol regen valt. Van weg
spoelen ot verrotten VHn die uitwerpselen
was dus geen sprake. Integendeel, door
den voortdurend drrg»»n toestand pakten
te samen tot een vas'o massa, waarvan
allo bestanddeelen onveranderd bewaard
bleven.
In *t begin der vorige eeuw viel de
aandacht der Europoenen op dezen oogor -
Bchjjnljjk onuitputteljjken voorraad uit
stekende meststof *n het duurde dan
ook nirt lang of ondernemende kooplie
den baalden do guano uit bare rustige
rust en vervoerden ze naar landbouwer de
streken, waar ze gritig koopers vond
tegen goeden prjjs. De opbrengst van den
verkoop van guano werd zelfs een dor
>oornaamste bronnen van inkomsten voor
ée schatkist van Peru. Id 1840 is de
guano het »erst in Europa ingevoerd,
do«h het duurde nog eon twintig jaar
eer zjj Nederland bereikte.
Het is te begrjjpon, dat de voorraad
spoedig verminderde, zoo zelfs dat do
zuivere, onvermengde guano nauweljjks
meer in den handel voorkomt. Niet on-
mogeljjk is het eebtar, dat de aanvoer
vrceg of laat weer toeneemt, waDt in do
Zuidzee liggen nog eilanden, die mis
schien nooit door meuschen zgn bezocht
en waar de vogels tot den dag van heden
ongestoord hebben kuDnen leven. De
natuuronderzoekers, die tegenwoordig
willen doordringen tot alle nog onbo-
k^nde deelen der aarde, zullen ook daar
wel oenmaal hun voet zetten en pr»fi-
teeren van wat zjj er vinden. Zoo heeft
men ook in het noorden van Borneo,
waarin men in de laatste jaren diep is
binnengedrongen, lagen guano gevonden.
Daar de echte Peru-guano niet meer in
oldoende hoeveelheid voorhanden is om
1 e kunnoD voldoen (.an de vele aanvraag, die
er nog voor deze meBtstof bestaat, ligt het
voor de hand, dat mon getracht heeft
er in te voorzien door ze na te maken
ot heeft men ze vermengd met andere
stoffen, voornameljjk stikstof en phos-
Pietro Castaldi daalde do donkere stee-
nen wenteltrap, die naar zgn kleine
bureau leidde, af en ging de straat op.
Het was een van die smalle, enge, onzin-
doljjke straton, met vuile huisen van vjjf
of zes verdiepingen, zoeals ze in het oude
Napels nog bjj bonderden zgn te vinden
r>n die de sluiphoeken vormen waar zich
mod en ellende, jammer en misdaad ver-
b-rgen.
♦Om Godswil, Excellentie", zeide tegen
hem met matte, huilende stem een in lom
pen gehulde vrouw m»t holle wangen,
bloeke en zi- keljjke trekken, vergezeld
v.in drie kleine kinderen van welke er
ilecbis or nloopen kon,♦om Godswil, mjjn-
beer, fceb medeljjden met een arm verhon
gerd gezin. Eén soldo, Excellentie, éen
soldo maar, om brood te koopen, voor
mijn kinderen. Erbarmen, erbarmen".
Castaldi hief driftig zgn stok op ♦Pak
je weg oude slons, dat is altjjd bedelen,
bedelen. Kun jo niot werken Weg,
scheer je naar den duivel of ik sla er
op los 1"
De arme vrouw bleef verschrikt staan
<n liet Castaldi mot rust. De straat,
waarin d^ze zjjn bureau had, lag in de
nabijheid vsn do haven, zoodat hjj kort
daarop in de Strada del Molo op het
terrein vnn do havendrukte kwam.
Wordt vervolgd).
