N'. 151 1907.
Zaterdag 21 December.
94sle jaargang.
N ieu wj aars wenschen
De Ster van het Zuiden.
De uitgave dezer Oouramt geichiedt Maandag-, Woemdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f 1,15.
Afzonderljjke nommen 5 cent.
iMMding .dv.rlentiCn «dor 2 op don d.g d.P J
uHgavti
De prjj» der gewone advertentiën i* van 1-5 regel» 50 cent, eiken regel meer 10 ct,
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj»
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regel» 1,berekend.
Bewjjinnmmeri 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van] de Naaml. "Vennootschap „Gtoesche Courant". Hoofdredacteur "W. Kerremans.
GOESÏHB
COURANT.
Scheol en Kerk.
Aan den kerkeraad der Ned. Herv.
Gom. te Leerdam werd e&ngeboden een
stuk bouwgrond en eon som van f 6000
voor bet bonwen van een school, uit
gaande van genoemd college. De gift van
f 6000 werd echter gegeven onder voor
waarde, dat op de te stichten school ook
nevens de psalmen, gezangen zouden
worden geleerd. De kerkeraad is op die
voorwaarde niet ingegaan en heeft de
beide giften van de hand gewezen.
Binnenland.
Verkoudheid. Het verschjjnsel, dat
er in den winter meer raenschen ver
kouden zjjn dan zomers is niet slechts
te wjjten aan de lagere temperatuur. Het
komt hoofdzakelijk, omdat de menschen
minder in de openlucht vertoeven. Uit
vrees voor buitenkou bljjven zjj binnen,
zij worden vatbaarder en worden
eerder verkouden.
Qeatikt. Gisterennacht had te Leiden
een verstikking door lichtgaB plaats. Het
gezin Goemane, aan de Garonmarkt aldaar,
zou naar Utrecht verhuizen. Vrouw en
kinderen waren al vast vertrokken om
de Dieuwe woning op ree te brengen,
terwjjl de man gisteren met deD inboedel
zon volgen. Toen 's ochtens de verhuis
wagen voorkwam was het hnis nog ge
sloten en na herhaald kloppen werd niet
opengedaan.
De deur werd opengebroken en men
vond den heer des huizes dood op den
grond liggen, terwjjl de gaskraan open
stond.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMEK.
De aanneming van het voorstel tot
aankoop der collectie Six hebben we reeds
in ons vorig nummer kunnen berichten
en in dit blad wordt op een andere plaats
(Op den uitkjjk) daarover nog 't een en
ander gezegd,
Uit dezelfde zitting hebben we nog een
staaltje van duffe bekrompenheid te geven
der clericalen.
Minister Rink heeft een post uitge
trokken van 5150 gulden voor openbare
leeszalen. Overal in het buitenland worden
deze instellingen, onmisbaar voor de volks
ontwikkeling, krachtig bevoiderd ons
land komt met de naschuit, de volks
bibliotheken hebben het nog slechts tot
bescheiden peil en bescheiden aantal
gebracht. De regeering wil dit groote
belang bevorderen door het bagatc1 van
vijfduizend gulden en zietde ge-
heele rechterzijde heeft zich er tegen
verklaard.
De heeren Van Nispen, Van Citters,
De Vries, Van Vliet en Van Vuuren
hadden een amendement ingediend om
den post te schrappen. De heer Van
Vuuren deed het woord en zjjn verzet
tegon den post kwam hierop neerIn
zoo'n leeszaal behoort ieder iets van zjjn
gading te vinden en dat is voor de Katho
lieken juist het| bezwaar. Onze volksont
wikkeling (lees het Katholiek bewustzjjn)
is nog niet zoo ver gevorderd, dat men
ieder de vrjje keus kan laten tnsschen rjjp
en groen. In sommige leeszalen ontbre
ken buitendien Katholieke dagbladen,
denk eens aan
Bovendien vond de hoer Van Vuuren,
dat bet subBidieeren de taak der gemeente
ware en niet van het rjjk.
Met klem heeft de heer Drucker den
post verdedigd. Het nut der leeszalen
wordt wel door haar groot succes be
wezen. Doch de overheid behoort te
helpen, zonder subsidie iB het particu
lier initiatief niet bjj machte de bibliothe
ken op peil te houden. Aanschaffing
van alle bladen is bjj beperkte middelen
uiteraard niet wel mogeljjk, maar de
meeste couranten zenden present-exem
plaren en deden allo Katholieke bladen
zulks, met graagte zouden ze ter lees
tafel gedeponeerd worden. De Duitsche
Katholieken, getuige het gemeenteljjk
program van het Centrum zijn voor
die leeszalen zeer geporteerd. De heer
Schaper was agressiever. Bjj malde de
Katholieken met den hem eigen flux de
bouehe en liet hot volle licht vallen op
de bekrompenheid, die de stellers van
het amendement deden blijken. In het
bestuur van de Haagsche Leeszaal heeft
een Katholiek zitting, de heer Maury,
die self heeft moeten verklaren, dat de
•Tjjd" te duur was en dat hjj geen
gratis abonnement kon verkrjjgen van
de directie 1
De heer Schokking wilde niots toonen
van de enghartigheid zjjner Roomsche
medestanders, maar deze afgevaardigde
had zich blind gestaard op het bezwaar,
dat het hier een gemeentebelang gold
en toch de Staat ging subsidideeren.
Indien dit geen uitvlucht was en
terecht vroeg de Minister waarom komt
ge daarmee nu juist bjj dezen post aan,
terwjjl ge er talrjjko liet passeeren, waar
van precies hetzelfde geldt zoo dit
geen uitvlucht was, dan zit de liefde
voor de volksontwikkeling bjj den Chris-
teljjk-Histofiscben afgevaardigde toch niet
diep.
Kort en krachtig verdedigde de Minis
ter nog den post, niet zonder op het
bevreemdend karakter der oppositie te
wijzen.
Eüfin, gelukkig waren ter linkerzjjde
twee leden meer dan rechts aanwezig.
Het amendement werd verworpen met
40 tegen 38 stemmen.
38 leden tegen Rjjkssteun aan volks
bibliotheken, alle aanwezige vertegen
woordigers van drie staatkundige par
tgenen dat in Nederland in de
twintigste eeuween bemoedigend ver
schijnsel.
In de avondzitting werden 12 wets
ontwerpen behandeld, waarvan 5 tot
discussie aanleiding gaven.
Om deze discussie duideljjk weer te
geven zonden we eerst den inhoud van
al die heterogene wetten moeten vertellen
en daarvoor is ons bestek bjj verre te
klein.
Gisteren is Binnenlandscbe Zaken goed
gekeurd. Voor 't laatst hadden de heeren
ter Laan en van Vuuren een aanval met
amendementen op minister Rink gedaan.
De minister heeft met bewonderings-
waardige kalmte en taaie energie de
aanvallen afgeslagen. Helder en zakeljjk
waren zjjn betoogen, waardig was zjjn
houding. Beweerde de heer Aalberse met
Bij dit no. bahoort een bijvoegsel.
Zi.i die zich met 1 Januari a.s.
op dit blad abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschij
nende nummers gratis.
in het Nieuwjaars-nommer wor
den, zooals gebruikelijk is bij
vooruitbetaling geplaatst tegen
3 5 cent, voor hoogstens 8
regels.
Deze advertentiën zullen Dins
dag 31 December, vóór 's middags
twaalf uur, aan ons bureau moe
ten bezorgd zijn.
De Administratie.
Op den uitkijk.
Dl rïddie3 van de »DORIs".
Pot bn kitil. Ebn half
MILLI01N.
'tls nog gsen j»»r geleden dat ons
kleine landje Eiropa ontroeide door de
wakkere redding! van de schipbreukelin
gen der .Berlin" en reeds hebben de bin
nen- en bnitenlandiche bieden een feit
kannen melden, dat in moed en opoffering
niet in 't minat aehteretaat bjj de onver-
■obrokken daden ran den Hoek Tan Hol
land. We kebben nitToerig onze lezera
ap da kosgte kannen stellen ito wat in
den naeht Tan Vrjjdeg ep Zaterdag op de
knit Ttn Walcheren geboord is, hoe dear
de Tisacher Schroevars met zjjn zoons en
kleinzoon met een niet te ontmoedigen
Tolharding een niteret gavaarljk» en
moeilijke redding hebben Tolbracht, die
aandoening en enthensiasme wekte bjj
elk die er Ten boorde.
Vliiaingen jnichte de dappere mannen
toe en eerde hen met een geestdriftige
oratie. Elders in onz land Tolgde men
en Znid-BeToland zal wel niet ach
ter willen bljjven om zoo greotzohes
en edelen moed te hnldigen. We weten
koe na de redding Tan de overlevenden
der .Berlin" ganoch ons land in bigde
trotzoh zjjn eerebljjken deed teekomen
aan de Sperlings en Jensens.
Nu komt datzelfde toe aan de een-
vondige schippers, die zonder aarzelen
eigen leven gedurende vele nren waagden
om ongelnkkigen te redden. Wie iets
medogevoelt voor dezen verbeven moed,
wie die nobele mannen wil bnldigen met
groote of kleine gave kan dit doen door
reohtatreeksobe toezending aan die belden
der zee, aan de te vormen commissies
of door overmaking aan ons bnrean. Wij
stellen ons gaarne bereid de giften in
ontvangst te neman, die in ons blad te
vermelden en ze dan aan de redders van
de Dorit te doen toekomen.
Ala De Standaard kana ziet de socia
listen een veeg te gevan zal kat blad
dit nooit verznimen en als ze in een artikel
zich niet bepaald tot de roode mannen
16 FEUHJaSlOKe
Vertaald uit het Italiaamch.
.Heel mooi, prachtig", prees Attilio.
.Een voritelgke tooi".
.Ja, en de steen bezit ook neg een
teoverkraoht".
»Ei, waarljjk", zeide Attilio, met een
(pottend glimlaohje .die tooverkracht
zal wel daarin zitten, dat bjj veel geld
gekoat haeft".
.Haar Attilio, ge zjjt erg onbeleefd",
beriBpte ham Cesina, .mama heeft mjj
zoo mooi en aandoenlijk verteld
.Hatnnrlgk, vrouwenpraatjes. Die ken
nen wjj. De stoenen zjjn prachtig en zeer
zeldzaam. Haar nn moet er nog wat roman-
tisoh bjj gedicht werden. Waarom zit er
dan in ean kiezelstean ook geen toover
kracht f"
.Faei Attilio, schaam n tocb, papa
haeft wel geljjk alt hjj zegt, dat Biecht
gezelschap n bedorven haeft".
.Zoo, cegt hjj dat, Oasina f"
.Ja, ten minite iet» dergelgka".
.Hm", knohte Attilio peinzend.
Op dit oogenblik liet zich in de bo
venverdieping eon gabel hoeren, die
tot het aonper riep. Cesina sprong op,
zette het kistje met de jnweelen weer
in de ka» en duwde de deur dicht, ter
wjjl Attilio riopi Ik moot noodzakelijk
rioht, wordt er toch altjjd een Seitenhieb
aan nitgedaeld. Zao schreef Knjper's
oigaan enkele dagen geleden in een arti
kel over partjjformatie:
.Geen gezonde ontwikkeling toch, maar
hypertrophic van het partjjwezen is bet,
zoo men, geljjk bjj de sociaal-democratie,
de gekozen leden onder de heerschappij
der kiezers plaatst, hnn gehoorzaamheid
aan bat partjjbestunr afvergt en ze op
roept tot het geven van rekenschap aan
de kiezers".
Dat is zeer gedecideerd. De Standaard
noemt het geven van rekenschap aan de
kiezers socialistisch-slecht.
Maar nauweljjks een dag nadat die
woorden de Standaardlezers gesticht had
den, stemden eenige leden van de anti
revolutionaire partjj tegen een motie van
den partijgenoot Duymaer van Twist. De
Standaarddezelfde Standaard, eischtnn
van die tegenstemmers dat zjj rekenschap
znllen geven van hnn stem.
v
Met groote meerderheid heeft de Kamer
het voorstel tot aankoop van deschilde-
rjjen-verzameling van den heer Six aan
vaard. Ze kostte den belastingbetalers
weer een half milioen. Nu is dat wel heel
royaal en kunstlievend, en 't nageslacht
zal 't vermoedelijk ook wel zeer in ons
prjjzen, maar bjj den beangstigenden
tosstand van once geldmiddelen vinden
ws die gulhaid toch wel wat bedenkelijk.
We zitten met dure wetten, waarvoor
geld gezocht moet worden, en besteden
5 i/§ ton voor eenige schilderstukken. Doet
't niet denken aan een gezin dat in barren
geldiood verkeert, maar toch naar een
duro opera rjjdt
En waar moet 't heen als de regeering
consequent de nu aangevoerde motieven
blgft toepassen Als morgen een ande
ren collectie van dure doeken ten ver
koop wordt aangekondigd, en over een
week weer een zal dan de regeering
altjjd maar weer gereed staan met de dier
bare guldens der bnrgerjj f
Kunst is geen regeeringssaak, zei
Thorbecke. Als 't zoo eens te pas komt
haalt de regeeriag dat gaarne aan. Nu
was ze wel regeeringszaak. En een nogal
dure zaak.
Buitenland.
Bier-oorlog.
Waar anders dan in Beieren zou het
mogeljjk zjjn, dat de prjjs van het bier
een onderwerp van disenssie uitmaakt
iu het parlement
Griekenland is het klassieke gebiod
der kunst, Frankrjjk is het land van de
geestigheid, maar in Beieren behooren
het smakelijkste bier en de breede joviale
lach thuis, en dit is toch eigenljjk geen
geringe verdienste.
Maar in den laatsten tjjd was een
giftige bitterheid geslopen in den gemoe-
deljjken Beier. De prjjs van het bier was
verhoogd met bjjna anderhalve cent per
liter en voor de Beieren, die zooveel bier
verwerken, waB dit een ontzettende ge
beurtenis en geen oogenblik weifelden
zjjmet den meed der wanhoop zouden
zjj zichtegen die prjjsverhooging verzetten.
Desnoods zonden zjj geen druppel bier
meer drinken.
eerst moeder spreken.
>18 dat zoo dringend noodig
.Ja stellig. Ik moet het geld oog
vandaag betalen."
.Vraag het dan aan vader."
.Neen, neen, in geen geval", ant
woordde Attilio driftig. .En ook gjj,
Cesina, moogt er geen woord van spreken.
Haort ge Gaen woord 1"
>Jb, maar
.Geen woord, ik smeek n ar om. Dook
kom nn, we willen gaan eten, anders
denkt papa dat ik bang vaor hem ben.
Hjj mag niets merken."
Cesina wierp nog in der haast een
bl k in den spiegel en ging toen aan den
arm van haar broeder naar de eetzaal.
Toen Attilio daar binnentrad, zat zjjn
vader er reeds op zjjn gewone plaats.
Attilio voelde, hoe zjjn blikken op hem
rngtten, en deed zich zoo ongedwongen
mogeljjk voor.
.Ge zjjt op Capri geweest f" vroeg zjjn
vader kortaf.
.Ja Papa".
.Wat, drommel, had ge daar ta doen
Weet ge niet, dat ge in den aanstaanden
winter een examen moet doen 1 Mjj dankt,
het is nn een allesbehalve geschikte t|d
voor uitstapjes."
.Papa, het is tegenwoordig onuit
staanbaar heet in Napels."
.Op Capri niet minder."
.Dat kan zjjn, maar de incht is er
toch frisscher, een verandering doet goed,
als men zoo lang in de heete stoffige
Maar gelnkkig zoo ver behoefde het
niet te komen, want enkele brouwerjjen
deden niet mee aan die prjjsverhooging
en onder die bromwerjjen die den onden
prijs handhaafden, was ook het Hof-
brouwhuis, een officieele instelling.
Het klinkt in onze Nederlandsche ooren
wel vreemd, dat er een brouwerjj van
overheidswege bestast, maar in Beieren
heeft men andere opvattingen dan ten
onzent.
Een onzer grootste staatslieden ver
kondigde indertjjd de meening, dat kunst
geen regeeringszaak is.
De Beiersche regeering nu wjjdt niet
alleen haar aandacht aan de kunst, doch
zelfs aan het bier.
Doordat de bierprjjs door die officieele
instelling niet werd verhoogd, werd na
tuurlijk de door de groote brouwers noo
dig geachte prjjsverhooging tegengewerkt
en die brouwers waren daarovsr niets ge
sticht. Zjj wisten enkele afgevaardigden
voor hun opvatting te winnen en zoo
kwam de prjjsverhooging in de Kamer ter
sprake. Daar werd lang en breed het
geval behandeld. Van verschillende zjj den
werd de opmerking gemaakt dat do loonen
en salarissen in de laatste jaren zoo
waren gestegen, dat men over 't algemeen
zeer goed in staat was wat meer voor
de biertjes te betalen. Maar van andere
zjjden werd dit tegengesproken. Verder
dan tot praten kwam men niet, een be
sluit werd niet genomen en de bierstrjjd
wordt dus voortgezet door publiek en
brouwergen en door de brouwerjjen
onderling.
Marokko.
De aan de stam der Beni Snassen
opgelegde oorlogsvergoeding bedraagt
850,000 fres., waarvan een derde deel
voor 5 Jannari 1908 afbetaald moet zjjn.
Wanneer de Beni Snassen oider voor
wendsel van armoede niet betalen, zullen
verschillende punten van hun gebied be
zet worden gehouden. Er schjjnt echter
veel kans te bestaan, dat de gevraagde som
spoedig betaald zal zijn, daar oen zeer in-
vloedrjjke kaïd zich reeds bezig houdt met
het bjjeenbrengen van het bedrag.
Zooals men weet, werd op last der
Fransche regeering de aan dagbladcor
respondenten verleende vergunning om
de krijgsverrichtingen in Marokko te
volgen, ingetrokken. Op grond daarvan
kreeg de berichtgever van de Matin aan
zegging van kolonel Branlière, dat hg
met een proviandcolonne naar Martinprey
terug zou worden gebracht. Do colonne
begaf zich op weg, maar daar zjj de aan
sluiting miste met het convooi, dat naar
Martinprey moest vertrekken, ging eg
naar h<>t kamp terug.
De correspondent, die niet ten tweeden
male onder militair geleide weggebracht
wenschte te worden, kocht zich in der
haast een stuk grond bij Si Mohammed
Boe Borkan en wacht nn rustig af, of men
hem van zjjn eigendom zal verdrjjven.
Kunst en Wetenschap.
Bjj de Nederlandsche Tooneelver-
eeniging te Amsterdam is in stadie ge
nomen een nieuw stuk van Herm. Hejjer-
mans Jr., getiteld Vreemde Jacht".
straten van Napels heeft moeten verkeeren.
En omdat professor Carmignola gisteren
wegens ongesteldheid zjjn colleges heeft
moeten staken en ik dientengevolge slechts
een weinig belangrjjk college over ver-
geljjkend recht bjj professor Cinisilli
verzuimde, dacht ik, mjj een kleine
ontspanning te mogen veroorloven."
»Zoo. En van die kleine ontspanning
hebt ge aanstonds gebruik gemaakt
om u en ons in allerlei ongelegenheden
te brengen".
De stem van den hertog klonk zeor
scherp en streng, zooals Attilio van hem
gewoon was. Hertog Cesare zou wel
weten, op welke wjj ze hjj met zjjn zoon
moest omgean. Attilio speet het nu dubbel
dat zjjn moeder niet aan ^tafel was. Zjj
had anders altjjd dergeljjke strafpredica-
ties op liefdevolle moederlijke wjjze ge
temperd. Nu moest hjj aan den dreigenden
storm zoo goed als het ging, alleen het
hoofd bieden.
•Maar papa", zeide hjj doodonschul
dig, »het was volstrekt mjjn bedoeling
niet, ook maar iemand in ongelegenheid
te brengen".
>Voorbedacht of niet, ge hebt het toch
gedaan. Dat ontbrak er nog maar aan,
dat ge zulke dingen met opzot deedt.
Wat hebt ge op Capri eigenljjk uitge
voerd Hebt ge gespeeld Wie waren er
hg u?"
»Ik ben er met graaf Tozzo heenge
varen. We troffen er nog verscheidene
heeren, die zich toevallig daar bevonden".
•En gjj hebt gespeeld f"
>Nu ja, papa, om kleine inzetten, alleen
voor tjjdverdrgf".
•En ge hebt verloreD
•O, maar oen bagatel."
•Hoeveel
Dat was nu juist het kardinale punt.
De jonge Attilio zag volstrekt niet tegen
•en leugen op, maar hjj zou het toch
gaarne vermeden hebben zjjn vader
direct een onwaarheid te vertellen.
•Och papa, sprsken wjj er toch niet
over", antwoordde hjj eenigszins aar
zelend. »het is werkelijk niet de moeite
waard en als ge mjj mjjn wissel in
plaats van over viertien dagen van daag
geeft, zult u van mjjne verliezen niets
merken".
Attilio zette daarbjj een gezicht, als
of de zaak niet waard was, dat men er
over sprak. Hjj kreeg voor zjjn verbljjf
te Napels maandeljjks twee duizend
Irancs en wist dns maar al te goed,
dat bjj daarmede zjjn speelschulden
niet zou kunnen betalen. Maar hjj hoopt
op deze wjjze zjja vader gerust te
stelle n.
Dit gelukte hem echter niet, want
hertog Cesare vervolgde ernstig
»Luister goed Attilio, want ik houd
niet van herhalingen. Ik zal u den
wissel meegeven. Ge zjjt nog jong en
daarom wil ik wel wat door de vin
gers zien. Maar dat gebeurt niet weer
Neem daar goed Dota van. Ik heb u
al eerder gezegd, dat ge niet spelen moogt,
onverschillig om welke som. Voor een
speler is zelfs de koning van Italië te
arm."
•Maar papa
•Luister. Het is mjj zeer goed bekend,
dat nw moeder meermalen uwe schulden
heeft betaald. Ze heeft mg dat zelf ge
zegd en tot nu toe heb ik daar niets
tegen gehad, omdat ik weet dat een jonge
man op uw jaren alleen door ondervin
ding wjjs wordt. Ik heb mjj zelf gezegd,
het verstand komt met de jaren. Maar
sedert ik weet, dat gjj speelt, beschouw
ik de toegevendheid, die ik tot nu toe
jegens u en uw moeder heb getoond als
aller verderfeljjkst, en daarom wordt er
van nu af geen centime meer voor u
betaald. Dat ben ik aan me zelf verplicht,
dat ben ik aan uw zuster verplicht, en
voor alles aan de eer van ons huis."
•Wees verzekerd, vader,"
Genoeg. Nog iets. Ik waarschuw u,
u niet door voorbjjgaande kleine verle-
henheden in handen van woekeraars te
laten drjjven, in de handen van menschen,
zooals die Bastaldi. Ik wil hopen, dat
mjjn waarschuwing in dit opzicht nog
niet te laat is."
•Wanneer gjj het wensoht papa breek
ik elke betrekking met deze heeren af.*'
•Dat is niet alleen mjjn wensch, het
is mjjn wil. Een man van fatsoen houdt
zich met zulke lieden niet gaarne op."
Papa, mjjn woord erop, het zal niet
weer voorkomen."
(Wordt vervolgd).