N'. 146 1907.
Dinsdag 10 December.
94s,c jaargang.
De Ster van het Zuiden.
De uitgave lezer Courant geichiedt Maandag-, Woenzdag- en Vrijdagavond,
nitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, in Goes 0,75, buiten Goes, franco, f !,SS.
Afzonderlijke «ommen 5 cent.
Insanding alvtrtentiin vóór 2 uren op dess dag dar
uitgavo.
De prjjs der gewone advertentiSn is van 2-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
LVlefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van Sehrs. Uitgave van' de Naaml. Vennootschap „Q-oesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerrsmaxs.
goeschk
COURANT.
Bij dit no. bshoort een bijvoegsel.
Zii die zicli met 1 Januari a.s*
op dit blad ahonneeren, ontvan
gen de tot di m datum verschij
nende nummers gratis.
J. J. RAMON 0T. f
Hg is heengegaan.
Vertrokken naar die onbekende Btrekeu
Tan waar geen reiziger ooit terug keert,
en met innigen weemoed big ven wg allen,
die hem gekend en gewaardeerd hebben,
achter en stamelen zacht de laatste woor
den van afscheid.
Wie in Goes zou hem niet gekend
hebben Ramondt, lie zoo lang en in
zoo verschillende betrekkingen het alge
meen belang heeft behartigd. In Goes
werd hg geboren en sleet er het grootste
deel van zgn nuttig leven.
Johannes Jacobus Ramondt werd den
23en December 1835 te dezer stede ge
boren en reeds jong dreef zgn machtige
energie, zgn onverdroten werklust en
het verlaDgen om zgn blik te verruimen,
hem naar Cndië, doch toen hij in 18T7
in zgn geboorteplaats was weergekeerd,
werd hem al spoedig verzocht het be
heer van de Qoesche Courant op zich te
willen nemen.
Doch niet alleen de eigenaar van deze
courant zag en erkende Ramondt's voor-
treffelgke eigenschappen, niet alleen zgn
naaste omgeving wist hem een kundig,
rechtschapen en gverig man, maar tot
ver buiten zgn kring eerde men hem zoo.
Dat bleek toen hg reeds in het zelfde
jaar van zgn terugkeer uit den Archipel,
gekozen werd tot lid van den gemeente
raad, dat werd telkens bevestigd toen men
hem achtereenvolgens in vele raadscom
missies koos en toen de raad hem in
1884 tot wethouder aanwees.
De gemeente dankt hem veel, maar
meer is de Geeeche Oourant, waaraan hg
als redacteur en later weer als admi
nistrateur werkzaam was, hem verschul
digd. Onder zgn bekwame en vriendelgke
leiding, nam ons blad in bloei en groei
toe.
In April 1903 legde hg zjjn ambten van
wethouder en raadslid neer, en ruim twee
jaar later, in het najaar van 1905, be
droefde hg de directie van de Goesche
Courant met de tg ding, dat hg geheel
rnst wilde nemen en ook de administratie
in andere handen wilde overgeven.
Niet lang heeft hg kunnen genieten van
zgn zeer verdiende rust.
Nog zgn we geen twee jaar onder
sinds de heer Ramondt naar Baarn ver
trok en reeds ligt de tgding van zjjn
overigden voor ons.
Nu dan rust hjj in waarheid. En hg
heeft zich losgemaakt van het warnet dat
i2 FEUILLS1 ON,
Vertaald uit het Italiaansol,
»Dat ontbrak er nog maar aan. Maar
kom nu, Cesina, uw moeder wil u spreken.
Zjj is niet wel, en ik kwam hier om n bjj
haar te roepen".
>Is moeder ziek", vroeg Cesina
levendig.
»Het is van geen beteekenis, een weinig
migraine. Eom, ge kunt u er dadelgk zelf
van overtuigen".
Daarmee ging hertog Cesare haar voor
de kamer uit en de smalle wenteltrap af,
welke naar Cesina's torenkamer leidde.
Zgn doohter volgde hem. Het was een
heele toeht over gangen, trappen, door
een reeks van mime vertrekken, dien
beiden ia het oude kasteel hadden te
doen, eer zjj aan de kamer van hertogin
Estolla gekomen waren.
Zjj vonden deze kunstmatig verdonkerd
en hertogin Esteila zelf met losgemaakt
haar in een chaiselongue rustende, kla
gende over hoofdpjjn.
De hertogin, van geboorte een Ro-
meinsehe dame, was eveneens van een
oud-adellgk geslacht. Ofschoon zjj niet
jong meer was, zjj was minstens vjjf en
veertig jaar, lieten hare trekken en haar
de menseken Leven noemen naar den
grooten een vond des Dools.
Wg behoeven hem geen lof te brengen,
omdat allen hem gekend hebben en zjj
allen zullen zacht fluistereneen goed
mensch is van ons weggegaan.
Allen ook zgn tegenstandera op
politiek terrein. Want zóó sprak Zaterdag-
avoad de vertegenwoordigster zjjner anti
poden, De Zeeuw:
Wjj, die hem in do laatste jaren van
zgn raadslidmaatschap van zeer nabg
gekend hebben, herdenken hem met groote
achting dewjjl hg behoorde tot onze
nobelste tegenstanders".
Onze nobelste tegenstander. Dat is de
hulde die, we mogen wel zeggeD, de
ehristelgk historischen van Zeeland hem
brengen. En wg, zgne bedroefde vrienden,
kunnem getuigen dat hg was een onzer
nobelste medestanders.
Zoo rnst dan zacht.
Yan hooggeachte en bevriende zgde
schrgft men ons
Er is een man van ons heengegaan,
wiens overlgden in Goes met ontroering
zal worden vernomen.
Jacobus Johannes Ramondt, jaren lang
raadslid en wethouder dezer gemeente en
tot April 1906 inwoner dezer stad, is in
den oudeidom van 72 jaar te Baarn
overleden.
Hier een staat van zgn dienst te geven,
mag wel overbodig worden geachtalle
thans in Goes levenden kenden en waar
deerden hem.
Voor deze gemeente heeft hg zich werke-
lgk verdienstelgk gemaakt. Zgn oog blikte
met die helderheid en dat doorzicht, dat
noodig is om met scherpte de lgnen van
gemeentebelangen en die van ingezetenen
te onderscheiden.
Lange jaren, zeiden we, is hg raadslid
geweest. Nu is dat op zichzelf geen ver
dienste als men er eenmaal is, kost het
niet zooveel moeite er te olgven, als
men maar velen ontziet en een beetje
de huik naar den wind hangt, als men
maar een tong heeft, die het zachte van
het fluweel gelgkt.
Doch die tong heeft do heer Ramondt
nooit gehad en nooit willen hebben. Hg
is zichzelf geweest. En dat kan men alleen
als men iemand is. Dan imponeert men
den kiezer. En al maakt men vganden,
al prikkelt men den tegenstander, er
blgft een meerderheid, die gelukkig toch
meer van dit staal dan van fluweel houdt.
Hg leed niet aan de groote kwaal, waar
aan zoovelen lgden, bangheid voor den
medemensch. En zoo kon van hem menig
krachtige stoot uitgaan tot verbetering
van zaken de gemeente betreffende.
Zoo heeft hg veel, heel veel voor Goes
kunnen doen, als raadslid, als wethouder
en als lid van velerlei commissies en
statige gestalte toch haar vroegere schoen
heid nog gissen.
Door haar treffende originaliteit on
derscheidde hertogin Esteila zich als
echte Romeinsche onder de half koket-
snibbige, half spiritueel-frivole gezichtjes
van den modernen tgd en waar zg zich
ook vertoonde, was zg zeker van de
overwinning.
>Ik wil u beiden niet storen, &1b gg
geheimen te behandelen hebt", zeide her
tog CeBare schertsend.
»Wg willen geen geheimen, ge stoort
ons dus niet, Cesare. Maar we willen
n niet ophouden", antwoordde zgn ge
malin.
»Goed goed, dan trek ik mg terug.
Ik heb aan Attilio ook nog een bericht
te doen toekomen".
Daarmee ging hertog Cesare, na zgn
gemalin de hand gekuBt te hebben, weg,
en liet moeder en dochter alleen achter.
„Zgt ge niet wel mama" vroeg Cesina
deelnemend.
>Neen, mgn kind, ik ben niet wel,
geef mg uw arm, ik wil opstaan. Wat
wilt ge, ik ben een oude vrouwde last
van deD ouderdom is thans mgn deel
geworden".
»Maar moeder 1"
»Protesteor er maar niet tegen, het
is zoo. Ja vroeger, voor twintig jaar,
toen was het anders. Lieve hemel, waar
die tgd gebleven? Toen was ik de
besturen.
Dat zullen allen moeten erkennen en
allen zullen aan hem bljjven denken als
aan een groote, zelfbewuste figuur, een
man van karakter, die in de Goesche
samenleving een groote en welverdiende
plaats heeft ingenomen.
Een gemakkelgk leven heeft de heer
Ramondt niet gehad, hg heeft in zgn
jeugd hard moeten werken en wat hg
was, is hg gewordan door zichzelf.
Ook voor onze courant heeft hg zich
verdienstelgk gemaakt. In het nommer
van 3 April 1906 hebben wg, bg zgn
afscheid van ons blad, hem hulde ge
bracht en den wensch uitgesproken, dat
het hem gegeven mocht zgn, nog vele
jaren van de zoo welverdiende rnst
te genieten.
Hg heeft er niet lang van genoten.
Zgn levensavond werd verduisterd doer
ziekte in zgn huisgezin, en daardoor was
bg geai odzaakt uit Goes te gaan, waar
heen zgn hart nog steeds trsk.
En nu heeft hg voor goed de oogen
g )sloten.
Duizenden gaan als hnn tgd gekomen
is, anderen nemen *jpun plaats in de
wereld spreekt niet jVbn hen, slechts in
zeer kleinen kring \ferdt hun heengaan
als een- verlies gevoeld. Maar in ieder
huisgezin in Goes zal thans J. J. Ramondt
met eerbied worden herdacht.
R.
De Unie-circulaire en het
Vrouwenkiesrecht.
Slot.
Waarschgnlgk is 't wel dat het hoofd
bestuur van de Liberale Unie geen vaste
en besliste meening heeft gehad niet ge
decideerd geweten h«eft wat het wilde.
Alles wgst op weifeling.
De vrouwen moeten het kiesrecht
krggen, hebben ze gemeend, maar zgn
toen zelf verschrikt door die gedachte.
Ze gaven wat, maar namen weer een
groot deel terug. En daardoor zgn de
heeren tot een zoo bedenkelgk voorstel
gekomen als ze nu hebben ingediend.
Ze geven de vrouw kiesrecht en ont
nemen 't haar als ze huwt, zoodat de
dochter wel en de moeder niet het recht
tot medekiezen zou krjjgeD.
Maar de man vertegenwoordigt het gezin
dus o k de kinderen, waaruit dan volgen
zou dat de dochter het kiesrecht ook
door pa moeten laten uitoefenon. Wie
big ven er dan over? De weduwen en
en ongehuwde alleenwonende dames. Zor>
iets mag nu inderdaad een beperkt
vrouwenkiesrecht" heeten.
Verbluffend is 't wel dat het hoofdbe-
stnnr van de grootste liberale partg
komen kan met een zoo droevig achter-
lgke redevoering dat de aandacht vtn
de gehuwde vrouw bepaald moet big ven
tot de belangen van het gezinsleven.
Als het hoofdbestuur dit meent dan
is 't onbegrgpelgk hoe het dan het kies
recht der mannen nog wil uitbreiden.
De vrouw is er voor het gezinsleven.
schitterendste, de schoonste der sehoonen,
de »Ster van het Zuiden", zooals men
mg toen bg verwisseling noemde.
»Bg verwisseling, mama?"
>Ja zeker. Je zult het aanstonds weten.
Wilt ge deze kast opensluiten Cesina
Mgn hemel, waar is die tgd gebleven. Ik
herinner mg uit de glcoóvo 'e verzen, wel
ke uw vader mg toen als verloofde wgdde,
nog zoo goed alsof het gisteren was ge
weest
Oh, amata mia.
La vita mia sei tu I
begon het eene. Nu is iet voorbg, voorbg,
Cesina, zocals alles in de wereld voorbg-
gaat. Ik treed af van het tooneol, Cesina,
en gg treedt op. Kent ge dit kistje kind
Daarmee nam zg uit de kast welke haar
dochter had geopend, een klein kistje
van zwart hout, met zilver en paarlemoer
ingelegd. Het popperige kistje zou men
het niet hebben aangezien, welk een
enorme waarde het bevatte.
»Moeder", riep Cesina plotseling levendig,
en met schitterende oogen, >uw bruids
tooi
>Ja, uw vader schonk mg dien, toen ik
mg met hem verloofde. O, een vorstelgk
geschenk. Ziet ge dezen steen Dien
grooten zwarten, die zoo fonkelt en sohit-
tert. Bezie hem eens goed. Onder men-
schen, die alles naar geld berekenen, is
hg wel een half millioen lire waard, voor
mg was hg altgd onbetaalbaar. Ziet ge
Volgent dien regel is dan de man er om
dat gezin te onderhouden. Als dus de
aandacht der vrouw bepaald moet blgven
tot het gezinsleven, dan eok moet de
aandacht van den man zich uitsluitend
bezig houden met zgn kostwinning. Geen
tweeerlei recht, wie 't eene wil moet ook
het andere aanvaarden.
Nog vreesde het hoofdbestuur zich al
te vrgzinnig te toonen. Er moest van
het geschonkeno nog iets worden terug
gekrabbeld. En met een sabbelend praatje
waarvan een waarlgk liberaal denkend
mensch man of vrouw wee om
't hBrt wordt, stelt 't voor het kiesrecht
aan de vronwen in geen geval te geven
voer haar 30ste jaar.
Nn is 't voor ieder, behalve voor de
mannen van dat hoofdbestuur, een over
bekend en vaststaand feit dat de vrouw
een aanmerkelgk korter ontwikkelings
gang doormaakt dan de man. Physisch
en psychisch.
Vergelgk eens een jongen vail6jaar
en een meisje van dien leeftgd, een jongen
van 19 en een vrouw van evenveel jaren.
De knaap van 16 is nog kind, ket
meisje heeft reeds de allures van eene
vrouw, De jonge man van 19 is nog
volop jong* n, kwajongensachtig in zgn
doen en denken, de vrouw van 19 is
geheel vrouw en wordt ook als eene dame
behandeld.
Het motief, waardoor het hoofdbestuur
tot dit bedenkelgk plan kwam, is ver-
moedelgk niot omdat zg de 23-jarige
vrouw minder tot oordeelen in staat ge
looft dan de man van dien ouderdom,
maar omdat »er onder de vrouwen op
jeugdigen leeftgd al heel weinige zgn,
die zich met de publieke zaak bemoeien".
Onder de mannen wel Kent het hoofd
bestuur veol jonge mannen, die gveren
voor de publieke zaak. Mannen van 23
jaar en daar beneden Als 't gelooft, dat
de mannen op dien leeftgd blaken van
lust voor de openbare belangen, ja meer
nog, als 't werkelgk zoo zon zgn, dan
is 't niet der vrouw te wgten, indien zg
zich minder er voor interesseert. Zg toch
is systematisch er geheel buiten ge
houden en altgd met een hooghartig
gebaar teruggewezen naar »de belangen
van het gezin".
Is 't nu billgk of eerlgk, aan te komen
met het verwgtjullie vrouwen hebt
geen belangstelling getoond in de pu
blieke zaak
De circulaire geeft nog een andere
reden »omdat bg de onzekerheid hoe
»het vrouwenkiesrecht in Nederland zal
»werken, een eenigszins geleidelgke in-
»voeriDg van het kiesrecht de voorkeur
»verdient."
Geleidelgker, voorzichtiger, angstval-
liger dan het hoofdbestuur voorstelt, is
bezwaarlgk denkbaar.
Er is iets te zeggen voor een geleide
lgke invoeriDg, maar niet zooals de cir
culaire dat wil. Niet door het kiesrecht
aan enkele honderde vrouwen te geven.
Dat is geen ernstig bedoelde proefne
ming. Zoo als de Liberale Unie bg monde
van haar hoofdbestuur nn gesproken heeft
over het kiesrecht der vrouw, ware
't beter en wgzer geweest daarover te
zwggen.
't Zon ons dan ook bovenmate ver
bazen als met dit voorstel de liberalen
genoegen zonden nemen.
Als ze dat doen wordt 't tgd voor hen
Cesina, dat is do eigenlgke >8ter van het
Zuiden", niet ik".
»Dit O
Cesina had als kind haar moeder dik-
wgls in dezen tooi gezien bg de groote
feesten, welke in bun paleis te Napels
werden gegeven, of bg andere gelegen
heden, wanneer er aanleiding was een
meer dan gewone pracht ten toon te
spreiden. Maar sedert jaren was zg er
niet meer toe in de gelegenheid geweest.
Natnurlgk maakte zg thans van de ge
legenheid gebruik, dit overoude familie-
sieraad eens van nabg te bewonderen, en
zg kon zich aan den wonderbaren glans
en het vuur der steenen niet verzadigen.
't Kistje bevatte een zwaren gouden
armband, die naar middeleenwsch ge
bruik aau den bovenarm werd gedragen
en met een eigenaardig soort van zwarte
diamanten versierd was. Verder lagen er
in het kistje oorbellen, op gelgko wgze
uitgevoerd en een diadeem waarin de
groote kostbare steen »De Ster van het
Zuiden", alles in een zeer origineele op
vatting, die bewees, dat de kleinoodieën
eenige eeuwen ond waren.
Mgn'God, wanneer ik terugdenk aan
de tgden, toon ik deze sieraden nog droeg.
Welke herinneringen 1 BastaZe zgn
voorbg. Ik treed af, gg treedt op, Cesina",
ging hertogin Esteila eenigS7ins melancho
liek voort. >Ik had u oigenlgk den tooi op
uw bruidsdag willen omhangen, maar
BalteHland.
Een goedmoedig Kamerlid.
In de Fransche Kamer is ietB gebeurd,
dat zeker tot de zeldzaamheden behoort.
Bg de behandeling van de oorlogs-
begreoting is door een socialistisch Ka
merlid het voorstel gedaan die begrooting
met elf millioen franc te vermeerderen.
Men behoeft dit Kamerlid, Jales Con
tant geheeten, daarom echter aiet te ver
denken van militairistische neigingen.
Die elf millioen wilde hg besteden om
eiken Franichen soldaat dagelgks een
kwartfleschje goeden wgn te geven.
Het doel hiervan was tweeledigop
deze wgie zonden de wgnbonwers, die
over geringen afzet klagen, kunnen wor
den geholpen en zon het verblgf in de
kazerne worden veraangenaamd.
De regeering gevoelde echter niet veel
voor een dergelgken maatregel, dien zg
ook te kostbaar aehtte.
Jules Contant stelde toen voor tenminste
óén millioen beschikbaar te stellen en
den soldaten op Zon- en feestdagen wgn
te geven en dit is aangenomen door de
Kamer.
Uit Rusland.
Het proces tegen de 36 socialistische
leden van de Tweede Doema, beschuldigd
van hoogverraad, is aangevangen. Bgdo
opening van de zitting hebben de be
schuldigden en hun verdedigers ver
zocht de zittingen in 't openbaar te deen
plaats hebben, Toen de voorzitter znlkg
weigerde, besloten beklaagden en ver
dedigers geen deel te nemen aan het
uroees. De eersten worden daarop weder
naar de gevangenis gebracht. De ge
rechtszaal verlatende, wisselden zg
handdrukken met hnn verdedigers en
riepen >Laat men ons maar op de pgn-
bank brengen, maar weg met de regee
ring Weg met mannen van 16 Jnni!"
Men zal zich herinneren dat den 16n
Jnni de tegenwoordige kieswet waardoor
het aantal kiezers verminderde, werd
afgekondigd.
Als protest togan dit proeès zgn in
verschillende steden van Rusland werk
stakingen afgekondigd.
Te St Petersburg bedraagt het aantal
stakers 75.000. De staking treft o. a. de
gasfabrieken, de keizerlgke porseleinfa
briek en verschillende drukkergen.
Ook de studenten van de hoogesohool
en de polytechnische school nemen aan
de beweging deel.
Te Moskou wordt ook door duizenden
arbeiders het werk neergelegd.
Kunst en Wetenschap.
De nu bgna 64-jarige beroemde
violist Sarasate vertelt, dat hg op 12-jari-
gen leeftgd, na zes weken onderwgs te
hebben gehad, den In prgB in de viool
behaalde aan het Pargsche conservato
rium. Het was een warme Augustus-dag
en hg had zgn weerbarstigen haardos
met een pot pomade glad gekregen. De
pomade smolt en toen zgn meester hem,
nadat hg had gespeeld, in vervoering
kwam omarmen, trok deze een vies go-
zicht van de leelgke smaak op Sarasate's
wangen. Iedereen barstte in lachen nit.
's Avonds kreeg hg van zgn meester een
doos met looden soldaten en Sarasate
verzekerde, dat hg nog trotsch is op
dat c&de&u.
gg laat mg te lang wachten, stout kind".
»Moeder,
»Te lang, mgn kind. Op nw leeftgd was
ik al lang getrouwd. Nu dat is nw zaak
maar daarom wil ik niet do vreugde der
ven u een genoegen te bereiden. Hier
hebt gg den tooi Cesina. Van nn af is het
de uwe. Neon, zegt niets, dank mg met
daden, niet met woorden. Geef mg steeds
reden tot tevredenheid, dat zal de bsBte
dank voor mg zgn".
Cesina viel haar moeder met al do zui-
delgke levendigheid van haar karakter
om den hals en kaste haar met al den
gloed van haar dankbaar meisjeshart.
Zulk een rgk en zeldzaam geschenk
kwam haar te onverwachts, was voor haar
een te groote verrassing.
Hertogin Esteila weerde de Iiefkoozin-
gen van hare dochter zacht af en be
schouwde haar met de liefdevolste teeder-
heid.
»Ge hebt geheel en al mgn gestalte
Cesina, ik bedoel van toenmaals, van voor
een kwart eeuw, nw oog schittert ovenali
het mgne toen schitterdede tooi zal u
go°d staan en de menschen zullen den
steen weer met u zelf verwisselen en op
uw beurt zult gg de Ster van het Zuiden
zgn. Maar opdat gg moogt weten wat gg
bezit, wil ik n meedeelen, welke toover-
macht er in den steen schuilt, welke men
de Ster van het Zuiden noemt".
(Wordt vervolgd).
