N°. 142 1907.
Zaterdag 30 November.
94slc jaargang.
s FEUILLETON,
De Ster van het Zuiden.
goesche
De nitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woemdag- en Vrjjdagavoud,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, in Soes 0,75, buiten Goes, franco, lBS5>
Afzonderlijke nommeri 5 cent.
Inzending van advertcntiën vóop 2 upcn op dan dag dar
uitgava.
cohiiam.
De prjj» der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ot.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjki- en doodberiohten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels ft 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. F. A. van^Setbrs. Uitgave van'de Naaml. Vennootschap „Gtoesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerrïmajts.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
DE VIERDE PAGINA.
In de Kamer heeft Woensdag de heer
Regout aan verschillende couranten de
les gelezen over het plaatsen van adver-
tentiön en er de groote en kleine pers
een verwjjt van gemaakt, dat ze niet wat
nauwlettender toeziet op den inhoud van
de vierde pagina. Meer in 't bjjzonder
had de afgevaardigde voor Helmond 't
over annonces van zoogenaamde noo-malt-
husiaansche deskundigen, die elk blad
moest weigeren op te nemen.
't Is niet voor de eerste maal dat er
in dezen zin gesproken wordt. We hebben
in onze journalistieke loopbaan daarvan
herhaaldelijk aanmaningen, goedaardige
en dreigende, gehoord en gelezen. We
hebben ze gehad behalve van anti-neo-
malthusianeD, van drankbestrjjders, die
ons voorhielden dat we toch vooral aan
prijzingen van alcoholhoudende dranken
moesten afwezen, van zedeljjkheidsbevor-
deraars die er op aandrongen geen ad
vertentiën te plaatsen over pornografische
lectuur, en ook andere jjveraars stonden
ons tp dit punt herhaaldelijk welwil
lend met raad ter zjjde.
Er is een latjjnscho spreuk die zegt,
dat zelfs Jupiter 't niet iedereen naar
den zin kan maken. De waarheid daarvan
ondervindt vooral de journalist, die pogen
moet zoovelen tevreden te doen zjjn
met zjjn werk. Als nu administratie en
redactie van eene courant deden wat haar
van voorstanders van dit of dat gevraagd
werd, dan zouden behalve hetgeen hier
boven reeds genoemd is, in den loop der
tjjden ook tal van anderen komen aan
dringen op 't weigeren van advertentiën.
Vredes-zeloten zouden eischen geen op
roepingen af te drukken voor dienstne
ming, vegetariërs zouden aanprijzingen
van vleeseh en worst willen geweerd
zien, comedie-bestrjjders zouden verlangen
daaromtrent geen bekendmakingen te
doen en allen zouden ze hun motieven
putten uit dezelfde bron, waaruit de heer
Regout de tjjne vischte bevordering der
zedelijkheid.
Waar is de grens? En hoe kan de
directie alles wat haar als annonce wordt
aangeboden onderzoeken Toch zou de
consequente toepassing van het beginsel
dit eischen.
De vierde pagina van een courant iB
een aanplakzuil en ieder die dat verlangt
kan daarop zjjn bekendmakingen en re
clame-artikelen schrijven, onder eigen
verantwoordelijkheid.
De lezers te behoeden voor de schade
en schande die zjj, door op een adver
tentie in te gaan, beloopen, is eenvou
dig onmogelijk. Als een fabrikant annon
ceert dat hjj den lekkersten koek verkoopt
en een verbruiker komt bjj ons betuigen
dat die koek ganscb niet lekker, maar
zuur en droog was, dan kunnen we hem
beklagen en hem raden 't eens met een
ander product te beproeven, maar de ver
antwoordelijkheid voor de aanbeveling
die aanvaarden we niet.
Buitenland.
De gevolgen.
Waarvoor reeds lang gevreesd is, is
gebeurd het optreden der Franschen in
Marokko heeft een inval van Marokkanen
in de Fransche kolonie Algiers ten ge
volge gehad.
Dinsdag trokken 6000 Mooren de
Algiersche grensrivier de Kiss over.
Bljjkbaar waren de Franschen op iets
dergeljjks niet voorbereid, zoodat de
invallers vrjj spel hadden. Dezen ver
woestten de tuinen en velden van een
Algierschen stam, staken hooibergen en
buizen in brand en trokken tegen het
vallen van den avond weder op eigen
Vertaald uit het Italiaansch
De Monte 8an Angelo, de hoogste berg
van de Sorrentjjnsche landtong, die tus-
scben beide plaatsen zjjn woest gespleten,
romantischen kruin verhief, vormde door
zjju ontoegankelijkheid oen Bcheidsmuur
tusachen de nieuwe wereld van Sorrento
en de oude wereld van Positano.
Het was avond en het weer was heerljjk
en zacht. Checco was den ganschen dag
bezig geweest, om zjjn boot zoo goed als
het ging weer vlot te maken. Nu steeg hjj
in tameljjk gedrukte stemming den steilen
weg op naar het dorp, naar zjjn huis. De
hem door het onweer berokkende schade
was betrekkeijjk groot, en al was hjj ook,
by zjjn nog niet door advocatenwonden
gebied terug.
Onder de AlgerjjnBoha bevolking ont
stond bij den inval natuurljjk een hevige
paniek. De grensbewoners namen in allerijl
de vlucht en zonden tjjding van den inval
aan de Fransche autoriteiten. De beschik
bare troepen, en veel waren dat niet,
werden met spoed ter hulp gezonden.
De inval werd weldra door een tweede
gevolgd. In de eerste plaats werd het
dorp Sebille bedreigd. De burgemeester
vroeg per renbode hulp aan het garni
zoen te Lalia Marnia. Daar dit niet groot
is, konden voor de aankomst niet meer
dan 100 man naai de bedreigde plaats
worden gezonden.
Nauweljjks waren dezen daar aange
komen of de invallers daagden op.
Het handjevol Fransche troepen bood
een hardnekkigen weerstond en wist
het dorp te behouden.
De Franschen verloren in het geheel
ongeveer 20 man aan doodon, waaronder
een officier. Groot is hun aantal ge
wonden.
Voor het oogenblik sohjjnt het gevaar
aan de grenB geweken, daar alle noodige
maatregelen zjjn genomen.
Maar hiermede is de zaak niet uit de
wereld, want de Franschen zjjn aan hun
prestige wel verplicht de invallers te
tuchtigen, zoodat waarschjjnljjk een straf
expeditie zal volgen* Dit zal natuurljjk
menschenlevens en geld eischen.
In Marokko zelf, bjj Casablanca en
Oudja, is de laatste dagen ook hevig
gevochten tusschen Fransche troepen en
Marokkanen.
»Krachtig optreden", zeggen enkele
Fransche bladen, maar het ellendigste
van het geval is, dat zelfs het krachtigste
optreden Frankrjjk geen voordeel zal
brengen, daar het door de aote van Alge-
ciras met handen en voeten gebonden iB
en Duitschland wangunstig toeziet, dat
Frankrjjk zjjn grondgebied niet ten koste
van Marokko uitbreidt.
Al maanden duurt deze voor de Fran
schen zoo onaangenamen toestand, die hoe
langer hoe ingewikkelder wordt.
Een volhardend volk.
Het recht van den sterkste, men heeft het
aan de Zuid-Afrikaansche republieken ge
zien, heerscht nog oppermachtig en gelaten
moeten, als het eenmaal tot strjjd komt,
de zwakkeren na korter of langer tjjd het
hoofd buigen voor den sterkere.
Toch is er nog één volk in Europa, dat
als vroeger andere volkeren, bljjken geeft
van een vertrouwen in de toekomst, van
een geloof in eigen kracht en recht, die
bewondering afdwingen.
We bedoelen de Polen.
Het Poolsche rjjk behoort al lang tot
het verleden. Verdeeld is het tusschen
drie machtige staten Duitschland, Oos
tenrijk en Rusland.
Wat zou er nu nog te hopen zijn
Toch, de Polen geven zich niet gewon
nen. Zjj bljjven een aparte nationaliteit,
al wappert de Poolsche vlag niet meer
als die van een onafhankelijke slaat.
Hun taal in de eerste plaats hebben
de Polen bewaard. »De taal iB het volk,"
en hun taal iB hun dierbaar boven alles.
In Rusland zjjn de Polen wreed vervolgd,
in Duitschland tracht met hun invloed
op vreedzamer wjjs te keeren, doch
In OoBt-Pruisen zjjn nog vele Poolsche
groot-grondbezitters en de Pruisische
regeering tracht nu reeds jaren het
grondbezit uit Poolsche handen te krjjgen
om zoodoende den PooIbghen invloed te
verminderen.
Reeds honderden millioenen zjjn hier
voor uitgegeven, zonder dat het voel
heeft gebaat. Kwamen er al Poolsche
bezittingen in Duitsche handen, hot
omgekeerde bad eveneens plaats.
De Pruisische regeering heeft nu
verzwakt rechtzgevoel, van oordeel, dat
don Luigi hem zjjn schade moest ver-#
goedeD, had hjj toch van den ouden Oas-
taldi slechts met moeite 20 lire kunnen
los krijgen. Dit was misschien voldoende
om zijn boot weer wat op te lappen, als
hjj zjjn eigen arbeid met meerekende,
maar eene schadeloosstelling voor het
levensgevaar, waarmee hjj don Luigi van
een wissen dood had gered, was het zeer
zeker toch niet.
Checco vloekte half binnensmonds. Hoe
kon hjj er aan denken zijn verdere aan
spraken te doen gelden Hjj een arme
vi8scher, tegenover don Pietro Castaldi,
den geslepensten advocaat van Napels
Eensklaps seheen hjj al zjjn kommer en
verdriet te vergeten. Hjj hief het nadeu-
kend gebogen hoofd snel op en luisterde
gespannen naar het gezang, dat hjj in een
der donkere hoeken hoorde.
•Carmela, Carmela", riep hjj zacht.
Het jonge meisje kwam de huisdeur
voorgesteld nog ongeveer 400 millioen
mark te besteden om den Poolschen
invloed te verminderen.
Als antwoord zullen do Polen waar-
scbjjnljjk de Pruisische groot-grondbe
zitters gaan boycotten. Geen Poolsche
landarbeiders zullen dan meer in dienst
van Pruisische bezitters arbeiden.
De Polen geven zich niet spoedig
gewonnen.
Gemeenteraad van Goes.
Zitting van Donderdag 28 Nov. 1907,
des avends 8 uur.
Voorzitterde burgemeester.
Afwezig zjjn de heeren Pilaar (met
kennisgeving) en de heer Dekker.
Ingekomen zjjn de volgende stukken
a. Schrjjven van J. Ruisaard, hou
dende bericht van aanneming zjjner be
noeming tot onderwijzer, onder dankbe
tuiging.
b. Schrjjven van F. Sturm, houdende
bericht van aanneming zjjner benoeming
tot lid van het burgerij]k armbestuur.
c. Schrjjven van J. Biackstone, hou
dende dankbetuiging voor hem verleende
gratificatie.
d. Schrjjven van Ged. Staten, houdende
ontvangst bericht der strafverordening
op de mestvaalten en verordening tot
wjjziging der brand weerverordening.
e. Goedkeuring Raadsbesluit van 29
Oct. 1907 tot wjjziging der gemeente-
begrooting 1907.
J. Goedkeuring der schoolgeldkohie
ren van de Meisjesschool en school A.
g. Goedkeuring van 's Raads besluit
van 29 Oct. 1907 tot verleening van eene
gratificatie aan de onderwjjzors P. Goed-
bloed, D. A. PoldermanB en J. Biackstone.
h. Goedkeuring van 's Raads besluit
van 29 October tot aangaan eener geld
lening van f 1000.
Alle voor kennisgeving aangenomen.
i. Adres van A. Jacobs, houdende
verzoek om aanwjjzing van r^oiljjn voor
te bouwen huizen aan den Stationsweg.
j. Adres van J. van de Graaff
houdende verzoek om restitutie van
de meisjesschool.
k, Adres van D. J. B. en E. K. Arentz
houdende verzoek om gemeentegrond in
erfpacht.
I. Adres van J. Th. Pilaar om ont
heffing van verleend erfpachtsrecht.
Gesteld in handen van B. en W. om
advies.
Ingekomen zjjn verzoeken van P. Geus
en W. Kok ter verkrjjging van gemeente
grond in erfpacht.
Ten opzichte van het verzoek van eerst
genoemde wordt gunBtig, ten opzichte
van het verzoek van laastgenoemde on
gunstig geadviseerd.
De heer Fransen v. d. Putte wenschte
over dan prjjs van grond, aan dea heer
Geus in erfpacht te geven, te vragen, hoe
B. en W. kwamen aan den bedongen prjjs.
De Voorzitter deelt mede, dat men den
prjjs bepaald heeft in verband met de
verkoopswaarde.
De heer Fransen tan de Putte wees
er op, dat nog slechts korten tjjd geleden
een geheel andere prjjs was bedongen.
Zijn er nu geldige redenen den prijs
zóó te verhoogen
De Voorzitter antwoordt dat er sinds
de vorige uitgifte van grond in erfpacht
geen bepaalde reden tot prjjsverhooging
is aan te wjjzen, maar de prjjs is toch
niet te hoog.
Gevraagd of hjj een voorstel tot wjjzi
ging van den prjjs wil indienen, antwoordt
de heer Fransen van de Putte ontkennend.
Op de verzoeken wordt beschikt in
overeenstemming met de sdviezrn.
In behandeling komt een verzoek van
L. J. Capello om ontheffing van toepassing
uit, waar zjj zingend en droomend op den
drempel had gezeten en keek voorzichtig
en aarzelend rond.
Het was een bekoorljjk beeld, zooals
het geen kunst, maar. alleen de zuivere,
onvervalschte natuur kan scheppen. Het
een weinig ronde, lieve gezichtje van het
jonge meisje, dat zijn Grieksche afstam
ming duidelijk verried, had bjj het zilve
ren licht der maan iets marmerachtigs,
dat tusschen het zwarte krulhaar, waar
mee het omljj8t was, een heerljjk effect
maakte.
Carmela was niet groet, maar onder
scheidde zich deor een zuiverheid van
proporties, zooals men die alleen in Zuid-
Italiü dikwjjls vindt als het resulfcsat der
eigenaardige rassenvermenging der onder
scheidene volkeren van het Oosten en het
Westen. Haar oogen waren groot, rond,
koolzwart, voorzien van buitengewone
fijne wimpers en met betooverende vroo-
ljjkheid en levendigheid schitterend. Zjj
der voorschriften van art. 6 der Bouwver
ordening in verband met een door adres
sant ingediend bouwplan.
B. en W. adviseeren afwjjzend te be
schikken, daar men toch de eenmaal vast
gestelde verordening moet handhaven.
Do Raad vereenigt zich hiermede.
Goedgekeurd worden een wjjziging der
gemeente-begrooting voor 1907 en een
voorstel tot belegging van gelden, vor
kregen door afkoop van ojjns.
In behandeling kemt de wjjsigivg der
verordening op de persoonljjke diensten
bjj de brandweer.
Zonder eenige disoussie wordt deze
wjjziging goedgekeurd
Vastgesteld wordt het 8e suppletoir
kohier der hondenbelasting, dienst 1907*
In behandeling komt een verzoek van
S. de Jonge Mulock Houwer om terug
gaaf van betaald vergunningsrecht.
Besloten wordt in overeenstemming
met ket uitgebrachte advies.
Behandeld worden eenige aanvragen
inzake afschrijving van belasting.
Aan den heer G. W. de Jonge wordt
op zjjn verzoek met ingang van 1 Janu
ari 1908 eervol ontBlag verleend als on
der wgzer.
Behandeld wordt een reclame inzake
aanslag hoofdeijjken omslag, Ie supplr.
kohier 1907.
Bjj de rondvraag brengt de heer Tem
perman ter sprake den slechten toestand
van het Bergpad. Spr. verzoekt hierop
de »Breede Watering" opmerizaam te
maken.
De voorz. zegt dat men dit reeds vroeger
gedaan heeft, doch is bereid dit nog eens
te herhalen.
De heer Fransen v. d. Puttedie lid
van het bestuur der »Breede Watering"
is, wjjst er op dat deze weg aan het
waterschap heel veel geld kost.
Dezen tjjd is de weg vanzelf zeer Biecht.
Spr. zegt toe op dezen weg nog eens
de aandacht te zullen vestigen, waarvoor
de heer Temperman dank uitbrengt.
Do heer Kakebeeke wjjBt er op, dat ook
de Raad schuld heeft aan den slechten
toestand van den weg. Het peil waarop
de huizen ter linkerzjjde van den weg
zjjn gebouwd is te laag en de Raad had
een ander peil kunnen voorscbrjjven.
Tenslotte wijst de heer van der Ven
erop, dat een dor artikelen van do verorde
ning op de mestvaalten in strjjd is met
een der bepalingen der bouwverordening.
De voorzitter antwoordt, dat binnen
kort een wjjziging der bouwverordening
den Raad zal bereiken. Er zal dan reke-
ning gehouden worden met de opmerking
van den heer v. d. Ven.
Niets moer aan de orde zjjnde wordt
de vergadering gesloten.
Raadsoverzicht.
Vjjf minuten over acht werden de
deuren der raadszaal voor het profanum
geopend en tien minuten voor half negen
eproDgen we reeds over de plassen en
breimoorassen van de Markt. Veel is er
dus niet te overzien. Behalve de voor
zitter zjjn er slechts vier leden aan 't
woord geweest en de heer Dekker w&s
afwezig.
De punten der agenda werden, behou
dens een opmerking van den heer Fransen
van de Putte, afgehandeld, waarljj men
herinnerd werd aan de regels uit de
ballade 't Daghet iD den Oosten
Die heren sweghen stille
Sy gaven geen geluidt.
Bjj de rondvraag klaagde de heer Tem
perman over den toestand van bet Bergpad
pn verzocht den voorzitter dat deze toch
eens pogen zou het bestuur van de Breede
Watering wat meer liefde voor dien weg
kon hoogstens 16 of 17 jaar tellen. Oter
haar gansche wezen lag een verrukke
lijke jeugdige frischheid.
•Checco", antwoordde zjj eveneens
zacht, »zijt gjj hei"?
•Ja, wie zou het anders zjjn Waar
is uw vader Carmela
Binnen".
Wat doet hjj? Slaapt hjj al?"
•Neen, hjj rookt".
Wilt gjj medegaan naar don Ricolino
om een glas wjjn te drinken
•Neen, Checco. Ik drink geen wjjn".
•Nu, gebruik dan iets anders. Ik sou
graag eens met je willen spreken."
•Kunt ge dat hier niet doen Wat
wilt ge?"
•Kom ga mee," verzoebt Checco. >Ik
heb van Capri iets voor je meegebracht".
•Werkeljjk Wat zjjt ge goed. Wat is
het Toe laat eens zien."
•Ge zult het dadel jjk zien. Maar eerst
moet ge mjj "iets beioven
bjj te brengen.
De heer Fr. d. Putte, lid van dat
bestuur, verdedigde kloek zjjn medeleden,
zoide dat de weg veel geld en zorgen
kostte en dat men in dezen tjjd, na bieten-
vervoer en dagenlange regens, bezwaar
lik een afgeronden, drogen weg kan ver
wachten.
De heer Kakebeeke tapte daarna uit een
geheel ander vaatje. Hjj stelde den raad
zelf in vertuim. De raad had destjjds
moeten zorgen dat de huizen aan de
linkerzjjde van den weg op hooger peil
gebouwd waren dan zouden we nu niet
voor zoo'n ondoorwaadbaar Bergpad staan.
De raad keek schuldbewust voor zich,
maar kreeg onmiddelljjk afleiding van
naargeestige gedachten door de maiden
speech van den heer v. d. Ven, die ont
dekt had dat een artikel der Bouwverorde
ning niet in overeenstemming was met
bet nienwe Mestvaalten voorschrift.
Dit laatste bepaalt n. 1. dat de mest
vaalten minstens 6 M. van de huizen moet
verwjjderd zjjn en de bouwverordening
zwjjgt daarover. Als nu iemand een huiB
gaat bouwen kan hjj dat wel minder dan
6 M. van ean mestput oprichten,'zei spr.
De raad, nog niet geheel bekemen van
den greep in eigen boezem door den heer
Kakebeeke gedaan, zweeg peinzend en
bedacht niet tjjdig, dat als voorgeschreven
isde put 6 M. van het huis, dit ook
inhoudt: het huis 6 M. van de put.
De voorzitter beloofde zelfs nog over
weging om de Bouwverordening op dat
punt te wjjzigen.
Kunst en Wetenschap.
Multatuli.
Te Brussel wil men een gevel
steen plaatsen aan het huis, waar Mul
tatuli, vjjftig jaar geleden in den treurig-
sten toestand verkeerend, zjjn Brief aan
den Gouverneur-Generaal in ruste en den
Max Havelaar heeft geschreven. Een
verzoek is gedaan tot allen, die de na
gedachtenis van den grooten sehrjjver
eereD, om door hunne bjjdragen het
voorstel tot een werkeljjkheid te zien
worden.
De Brusselsche afdeeling van het Wil
lemsfonds opent «cd inschrijving in
Noord en Zuid en doet een beroep op
allen, om door het plaatsen van een
marmeren steen, het huis te vereeuwigen
waar Multatuli zjjne eerste meesterwerken
schreef. Pe bjjdragen kunnen worden
gezonden aanJnlins Hoste, hoofdop
steller van de Vlaameche Gazet, St.
Pieterstraat, BrusselTobie Jonckheere,
secretaris van het Willemsfonds, afd.
Brussel, 86, Waschbuistraat, Brussel;
en H. N. van Kalken, leeraar Munthof-
straat, 98, St. GillisiBrussel.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMEH.
Bjj de behandeling van do Justitie-
begrooting is vooral van belang geweeBt
de motie Schaper die luidde
De Kamer, na den minister te hebben
gehoord, niet overtuigd dat in de zaak
van de fabrikanten Pot en Terborg een
juiBt gebruik is gemaakt van het middel
van gratie, gaat over tot de orde van
den dag."
Men zal zich herinneren wat de aan
leiding tot deze mot ie is geweest.
Deels door de verregaande onacht
zaamheid van de genoemde personen,
die ondanks herhaalde aanmaning door
den veiligheidsinspecteur een vliegwiel
onbeschut hadden gelaten, deels door do
ongehoorzaamheid van een fabrieksjongen,
die in weerwil van het verbod des patroons
dat vliegwiel in beweging bad willen
brengen, kieeg do bedoelde jongen een
ongeluk dat doodeljjk afliep. De pa
troons kregen tweeërlei vonnis ten eerste
•Wat moet ik beloven
•Geef me een hand".
Hjj vatte baar hand on trachtte haar
met zich voort te trekken, maar Carmela
stribbelde tegen. Het geheimzinnig ge
fluister kwam haar eenigszins verdacht
voor.
•Neen, neen, Checco," ik durf niet.
•Laat me maar zien, wat ge voor mg
hebt meegebracht."
•Nu kijk dan, is het niet een fraaie
ketting
Uit zjjn zak haalde hjj een eenvoudig
koralen halssnoer, zooals men die op Capri
voor tien tot vgftien soldi kan koopen
en hing het haar om den hals. Zjj liet
dat rustig toe, maar toen bjj haar trachtte
te kussen, trok zjj zich schertsend en
plaagziek met oen langgerekt •eh" terug.
Wordt vervolgd).
