N\ 132 1907.
Donderdag 7 November.
94sle jaargang.
i FEUILLETON
Do uitgave dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woemdag- en Vrjjdagavofti,
uitgezonderd op feeitdagen.
Prjji par kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, f 8,25. j
Afzonderljjke nommeri 5 cent.
(nscnding van advtrtentiën róor 2 uren op den dap der
uitgave.
Da prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regeli 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- on doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Bewijsnummers 5 cent.
Telefoonnummer 22.
Directeur A. P. A. van Sbters. Uitgave van de Naainl. Vennootschap „öoesche Courant". Hoofdredacteur W. Kerremans.
GOESCHË
COURANT.
Het Recht der Vrouw.
in.
Het laatste artikel van De Bevelande
geeft ous aauloiding lot zeer weinige
opmerkingen. De schrjj f er heeft 't daarin
o. a. over de kringen, waarin met God
en zijn woord is afgedaan en zegt dan
kolossale dingen als
»De Schepping achten ze een fabel.
De banden des huwelijks Bchelden ze
voor ketenen. De opvoeding der kin
deren achten ze nu nog het werk
van gouvernantes, Btraks een voor
werp van Staatszorg. Huwelijkstrouw
belacht men. In hun daagsche pak
gaan bruidegom en bruid naar het
stadhuis om te trouwen".
Eng hé Vooral dal laatste. Stel je
voor een bruidspaar dat zich zoo gods
lasterlijk gedraagt om niet in rok en
wit bruidscostuutn te trouwen. Wat moe
ten dat een bar en bar Bleohte mensehen
z0n.
Dat zjjn van die lui die de schepping
een fabel achten. Wat De Bev. daar
mee bedoelt verklaren we niettebegrijpon.
Zjjn dat menschen die zeggen er is geen
schepping, geen aarde en andere pla
neten of zeggen zewe gelooven niet
dat de schepping in zes dagen voltooid
is. Als De Bev. dat laatste in de ge
dachten had, dan wordt 't ons nog on
duidelijker, want dat aanvaardt geen
domine of pastoor. De dagen zjjn ook
voor hen geworden duizenden en duizen
den van jaren, 't Zou ook moeiljjk zijn
om aan die zes maal 24 uur vast te
houden bjj den tegenwoordigen stand
der wetenschap.
Na een peroratie over de verdorven
heid van het modorne huweljjk bljjkendo
uit de huidige literatuur en dramatur
gie plaatst de schrjjver tegenover dat
gruwbaar schrikbeeld het volgende idyl
lische beeld
»Hoe heerljjk steekt hiertegen af do
Christelijke leer des huweijjks, ook
nog door vele niet-Cbrislenen met
volkomen instemming gehuldigd.
Het huweljjk maakt twee menschen
tot ééu. Intiemer kan het niet, noch
teederder. Voortaan vormen zij een
unio mystica, een verborgen eenheid.
Er komt een samensmelting van twee
levens. Tot nu toe gescheiden, zullen
zjj voortaan langs den zelfden weg
gaan, de zelfde vreugde smaken, de
zelfde smarten dragen, samen deelen
in geluk en ongeluk, in voorspoed en
tegenspoed, in rijkdom en armoede,
saam verbonden door een band zoo
hecht, dat alleen de dood bom ver
breken kan. Alles zullen ze verlaten,
om met en bij elkander huu pad te
vervolg n met de kinderen, die als
symbolen hunner eenheid hun van
God gegeven zjjn.
Enz. enz. onz.
Heel mooi en heel lief, maar kan dat
alles ook niet als de vrouw gelijk met
den man zou zjjn
De man zegt De Bev. heeft in de
vrouw niet te zien een wezen van lager
orde, geen slavin, maar een deel van
zich zelf van zjjn eigen leevn
Dan toch een gehoorzaam on onderdanig
deel niet waar
En de vrouw vindt in haar man haar
eer, haar kracht en nog een massa meer
volgens De Ben. Er staat niet bg haar
meester, maar dat is er onder begrepen.
•Geen slavin, geen kindermeid is de
vrouw van Christeljjken huize. Maar
zjj is een meesteres, een koningin in
haar huis. Van Sara spreekt dan ook Da
Costa terecht als van een tentvorstin".
Ja een tentvorstin, een koningin in
haar huis (n.l. in de keuken en de verstel
kamer). Zooals de vrouwen der Kaukasus
kozakken over wie Tolstoï heeft geschre
ven. Die zjjn ook tentvorstin en koningin
in haar huis, maar haar man zou zich
schamen om in bjj zjjn van derden een
OFFER.
door W. K.
De oude heer die met Paul in de coupé
zat, begon onrustig te werken met do
couranten, waarin hjj gelezen had, blikte
eens naar zjjn reisgenoot en schuifelde
op zjjn plaats heen en weer. Kecneljjk
wilde hjj wel een gesprek beginnen, maar
Paul keek zoo pensief voor zich uit, dat
de andere reiziger aarzelde.
»Zoudt u denken dat we den trein van
8.80 in D. nog halen kunnen", vroeg bjj
eindeljjk. Paul schrikte op en antwoordde
op goed geluk >0 ja" 1
•We zjjn een minuut of zes te laat".
»Zoo 1"
vriendelijk woord tot do tentvorstin t"
spreken,
Ton slotte, wo wachtten er al lang op,
komt het pDcbtanker der ï-christonen",
bet Gezag. Over de goddelijkheid van
het Gezag deden we De Zeeuw, een ge
loofsbroeder van De Bev., eenige vragen
naar welker beantwoording we nog immer
leergierig uitzien.
Gezag, van God gegeven gezag, moet
er zjjn zegt De Bev., alsof 't een nieuwe
stoute stelling was, en dat Gezag komt
in het buweljjk toe aan den man. »Niet
•alleen de kinderen maar ook de vrouw
moeten zich buigen voor het goddelijk
•gezag van den man en vader."
't Staat er zoo hoor
't Begint al heel aardig op de kozakken
te ljjken. De man met goddeljjk gezag,
rechtop en zelfbewust staande in een
net gestoffeerde kamer en diep gebogen
rond hem de vrouw, anders gezegd de
koningin van het huis, en de kinderen,
't Wordt dus een onderworpen koningin
die zich diep moet buigen voor den
eigenlijken heerscber.
Wat hoeft zoo'n koningin meer behalve
haar titel Niet veel. Multatuli omschrjjfi
haar koninginneschap aldus
»Zjj die vroeger met breikatoen en
kinderlijke onderdanigheid de kousen
stopte van papa, mag voortaan met echt
vrouweljjke onderdanigheid en breikatoen
de kousen stoppen van don jonkmpn. Do
breikatoen wordt 's winters wol, maar
de onderdanigheid bljjft in allo seizoenen
tot in eeuwigheid zonder amen.
En ze mag meer. Ze mag de kousjes
mazen der kindertjes van dien jonkman.
Ook mag ze die kinderen zoogen, wiegen,
verzorgen. Ja, Z9 mag sterven in 't kraam
bed.
Ook mag ze nu begrjjp eens die
vrjjheid zjj die thuis naar bed moest
voor elven, zooals 'n fatsoenljjk kind be
taamt, ze mag nu den ganschen nacht
op big ven. Ze mag waken voor 't bedje
van 't kind des jongen mans.
En meer nog. 'b Morgens mag ze hem
vragen of i goed geslapen heeft. Ze mag
hem 't ontbjjt gereed maken voor hg naar
z'n zaken gaat.
En als i thuis komt mag ze tevreden
wezen met de hm Ps en de ja Ps en de
zoo ?,8 die papa overhield van 't voor de
zaken of in de sociëteit uitgegeven kapi
taal van papa's geest en gemoed.
En ze mag luisteren als papa spreekt
en zwjjgen als papa knort en papa wrjjven
met kastanjeolie als i ïheumatisch is.
En ze mag als papa met 'n paar vrinden
zit te praten over al de pret, die ze
hadden vóór hun huweljjk, haar kamertjen
opzoeken om daar te gaan zitten peinzen
over de schitterende belooning va j haar
deugd."
Overdreven Goed, maar de kern is
waarheid. Zoo als de vrouw hier geschil
derd wordt door den man, die zei dat er
dingen zjjn die men alleen sarcastisch
behandelen kan, zoo is de ideale vrouw
van De Bev. Deze geeft haar wel een
een paar mooie titels zooals re*>keur-
juweel in het huis", »de schouuste gave
welke God den man gaf", maar baar ko-
ninkljjk bedrijf is, zooals Douwes Dekker
't beschreef.
Wjj w lden iets anders. Niet eene vrouw
die achter den man loopt op zijn levens
pad, dragende zjjn kleederen en zijn voed
sel, maar een man en een vrouw die
sameD voortschrijden, hand in band, hjj
haar, als physiek zwakkere steunend, zg
hem sterkend door haar machtigen in
vloed op hem, een invloed, die door één
woord, één handdruk meer doet dan spier-
geweld.
Niet een vrouw zich buigend voor den
man, maar man en vrouw samen raadple
gend, samen handelend, geenezins door
het gezag van één dor beiden, doch nit
onderling overleg.
Niet eene vrouw onderdanig, of gehoor
zaam aan den man, doch eene firma van
twee gelijkgerechtigde firmanten.
»lk moet dan meer als een unr wachten".
•Ei."
Er viel met dien man niet te "raten,
waarom de oude heer nog eens in de cou
ranten ging speuren of hjj niets ongelezen
had gelaten.
Paul tuurde weer voor zich al maar
naar dat brandplekje op het rugkussen
over hem. 't Was ook zoo verschrikkelijk,
't was zoo erg. 't Mocht niet gebeuren.
Was verzet wel mogelgk Met schrille
wreede duidelijkheid had hij 'tin zich
opgenomen, wat hg sinds eenige weken
vermoedde, wat hem zoo beangstigd bad.
Of waren 't maanden Hg wist 't niet,
wist niet hoe en wanneer het ontstaaD
was, maar nu was 't toch zeker
heid geworden.
Twjjfelen kon bij niet meer, bjj bad
Meta niet meer lief. Dat was het toch,
hoe hard 't ook mocht klinken, zjjn liefde
Niet een vrouw vastgelegd door ge-
schrevoD ej o geschreven wetten en een
man wien alles veroorloofd is. Geen dub
bele moraal, een zeer Btrenge voor de
vrouw en een alles toelatende voor den
man.
En voor de meeuing dat do tegenwoor
dige verhouding der geslachten onbilljjk
en onrechtvaardig is, kunnen we steun
vinden bjj een der grootste en scherp
zinnigste staatshuishoudkundigen van de
19e eeuw, bjj John. Stuart Mill die in
•The subjection of women" o.m. schreef
that the principle which regulates
the existing social relations between the
two sexes the legal subordination
of one sex to the other is wrong in
itself, and now one of the chief hind
rances to human improvementand that
it wought to be replaced by a principle
of perfect equality admitting no power
or privilege on the one side, nor disabi
lity on the other". l)
Dat het beginsel dat de maatschap
pelijke verhouding tusschen de twee ge
slachten regelt de wottelgke onderge
schiktheid van de eene sexe aan de
andere onrechtvaaidig is in zichzelf
en thans een van de hoofdbelemmeriDgen
voor den vooruitgang der menschheid
en dat dit moet vervangen worden door
een beginsel van volmaakte geljjkheid
die geen macht of voorrecht toekent aan
de eene zjjde noch onbekwaamheid
aan de andere.
GESTRENGE BEEREN.
Men kent vermoedelijk wel het bljjspel
van dien naam door Kadelburg en Blu-
menthal. Het geeselt met striemende
ironie de kwezelachtige en bekrompen
opvattingen van sommige piëtisten op
kunstgebied.
In ons land (Gestrenge Heeren was,
naar aanleiding van de Lex Heinze, ge
schreven voor Duitschland) beginnen die
domperbegrippen ook al aardig te ont
luiken, flier in Goes hebben we gezien
dat Rooyaards en de naam diabolo ver
boden werden, nu hebben we een tuiltje
berichten geplukt, handelende over ge
beurtenissen in andere plaatsen, die we
zonder commentaar kunnen plaatsen.
In 's Bosch was Zjjn Edelachtbare ver
boden, nu heeft Maandagavond de voor
stelling van Speenhoff's vrjje tooneol daar
plaats gehad, niet voor het publiek, maar
voor de leden van bet Casino en hunne
gtÏQtroduceerden. Zg is, niettegenstaande
de groote zaal van het JCasino overvol was,
zonder de minste stoornis der openbare
orde t.fgeloopen. De voor het gebouw en
in de vestibule opgestelde politiemannen,
een inspecteur, een hoofdagent en eenige
agenten want er waren maatregelen
genomen om bjj de geringste aanleiding
daartoe de voorstelling te doen eindigen,
behoefden geen diensten te presteeren.
Het overtalrjjk publiek heeft zich kos
telijk vermaakt, en een paar honderd
bezoekers uit Sint Oedenrode en Heusden
en omstreken zjjn na afloop van de ver
tooning in extra-trams naar buis gebracht.
De Tilb. Crt. plaatst het volgende be
richt uit KaatsheuvelJammer dat wij
thans moeten mededeelen, dat de bioscoop
bjj den heer Alphons Snoeren niet mag
komen werken, daar de zeereerw. heer
pastoor bet niet graag heeft, en die zjjn
wil altjjd nogal goed gevolgd wordt.
Te Hoek van Holland hadden eenige
dames een commissie gevormd, met het
doel den schoolkinderen ter gelegenheid
van den Sint Nicolaasdag een feestje aan
te bieden.
Het plan moest echur opgegeven wor
den, omdat het bestuur der Christelgke
school er niet in kan toestemmen, dat er
een verkleed menseb voor den heiligen
Nicoloas fungeert.
wbb bekoeld, bestond niet moer 1
't Was begonnen als een inwendige
ziekte, onmerkbaar, maar toen hg 't voor
eerst waarnam, toen hg begon te begrjj-
pen, toen was 't al ingevreten, ongenees-
Ijjk. En snel woekerde het voort.
De brieven, die hg van Meta ontving,
las hg niet meer met dat opgewekte,
innige gevoel van bigde liefde. Hg doorlas
ze koelje8 en stak ze dan bedaard weg,
een enkele taalfout er in hinderde hem
nu, en nooit meer zooals vroeger greep
hg nog eens naar de brieven om ze weer
en weer te lezen.
En dan .het beantwoorden. Voor kort
nog vloog zjjn pon over het papier,
dan kon hg in vier, vjjf pagina's niet
balf uitdrukken, wat hg wilde zeggen.
Nu zat hg te staren over het half be
schreven velletje en zocht naar nieuwtjes.
Hjj was naar Leiden gegaan, waar
B u i v. I a d.
Het Zwitsersche leger.
Morkwaardig is oen beslissing, die het
Zwit8ersche volk genomen heeft ten op-
ziehte van zijn leger.
Dit leger is herhaaldelijk, ook in ons
land, aangehaald als een voorbeeld van
een uitstekend goedkoop leger.) In Zwit
serland zelf waren er echter, die er an
ders over dachten en een nieuwe legerwet
werd voorgesteld.
Dit voorstel had teu doel dentjjdvan
duur van het eerste onderricht van den
soldaat te verlengen en den dienst meer
te concentreeren op de jongere lichtingen,
aan de officieren een vollediger opleiding
te geven, en de bevoegheden van de hoo-
gere troepenbevelhebbers uit de breiden,
waardoor zjj onafhankelijker worden van
de militaire administratie.
Dit voorstel zou dus de persoonlijke
en financieels lasten zeer verzwaren en
er ontstond dan ook een sterke beweging
tegen dit legerwet-ontwerp.
Desniettegenstaande is de nieuwe leger
wet Zondag bjj volksstemming aangeno
men met 826,802 tegen 264,183 stemmen.
Door de Volksvertegenwoordiging was
deze wet ook met een groote meerder
heid aangenomen.
Engeland en Duitschland.
Nu het bezoek van den Duitscben
keizer aan Engeland zoo nauw voor do
deur staat, zjjn de journalisten en natuur
lijk op uit Engelsche en Duitscbe staats
lieden te interviewen over de betrekkin
gen tusschen beide landen.
De Duitsche staatssecretaris von Scbön
beeft nu ann een Engelsch journalist bet
een en ander van zgn inzichten mede
gedeeld.
Von Scbön, die den Duitschen keizer
op zgn reis naar Engeland zal vergezellen,
verklaarde, dat hij een groote bewondering
voor Engeland en het Engelsche volk
koestert en met voldoening wees hjj er
op, lat het verlangen naar barteljjker
betrekkingen zoowei in Duitschland als
in Engeland steeds levendiger en alge-
meener wordt. Aan beide zjjden is wan
trouwen en argwaan getoond, het zou
dwaas zgn dat te ontkennen. Maar do
heer v. Scbön meende, dat er een gezonde
grondslag voor vriendschap tusschen
beide volken bestaat en hg dacht daarbij
aan de verwantschap, aan de gemeenschap
van denkbeelden tusschen beide natiën.
Het was te begrgpen, waarom in do
laatste halve eeuw verandering was
gekomen. Duitschland is opgegroeid tot
een groote natie en het Duitsche volk
wilde als zoodanig erkend worden, ook
door Engeland, dat eeuwenlang op de
eerste plaats stond in het internationale
leven. Zoo had men in Engeland wan
trouwen gekregen, ook al door de plannen
tot het in leven roepen van een Duitsche
vloot. Duitschland beeft een groote vloot
noodig, maar dezo zal nooit de Engelsche
kunnen overtreffen. Het is te begrgpen,
zoo giDg hij voort, dat de steeds sterker
wordende mededinging van den Duitschen
handel door Engeland niet met vreugde
wordt begroet. Maar des te meer ver-
beugend was het daarom, dat in handels
kringen geen ijverzucht bestaat, hetgeen
big kt nit de levendige belangstelling van
Londen in de pogingen tot verbetering
der betrekkingen tusschen beide landen.
De staatssecretaris kon natuurlijk geen
program ontvouwen, maar bjj sprak er
?.jjn vreugde over uit, dat hg door middel
van den journalist, die hem interviewde,
het Engelsche volk kon verzekeren
met hoeveel voldoening hg bjj de aan
vaarding van zjjn ambt de teókenen
waarnam van de goede betrekkingen
tusschen alle staten en het ontbreken
van eenige zenuwachtigheid of reden tot
ontstemming.
Meta woonde, en hoopte dat een verbljjf
bjj haar genezend zou werken. Hoe had
hg zich bedrogen. Stelliger dan voor zgn
reis wist hg 't nu, zgn vroegere groote
liefde was totaal weg als een gas
vervluchtigd.
't Had hem inspanning gekost zich niet
te verraden. Hjj moest comedie spelen,
huichelen en hg schreide bgkars als
hij elk oogenblik weer zag hoe innig zg
hem nog liefhad eD hoe gelukkig zjj
daarin was.
Kon hg Meta nu zeggen dat hg van
haar wilde heengaan
Hg zag dat lieve, zachte gezichtje, nu
vol bigden levenslust en lachend geluk.
Hoe zou dat zgn als bij haar geschreven
bad En dan zag hij haar, zooals zg
zgn zou na het lezen van zgn brief
gebroken, troost werend en in hortend
snikken haar verloren geluk beweenend.
Van het kantongereoht.
Als een vreemde'ing den aard van een
volk in een bepaalde Btreek wenscht
te leoren kennen, kan hij niet beter doen
dan een paar zittingen van het kanton
gerecht bjj wonen. Daar leert men het
karakter, of beter nog, de zwakke zjjden
van het karakter dbr bevolking kennen
Een rechtbank geeft een kgk op alles
wat zich afspeelt in het moreel en zedelgk
gezonken deel der bevolking, maar voor
het kantongerecht verschijnt een onschul
diger soort menschen. Misdadigers ziet
men er niet, alleen menschen, die met
de wet in botsing zjjn gekomen wegens
een overtreding.
In dezen tjjd vooral kan men merken
op het kantongerecht, dat er onder onze
eenvoudige plattelandsbevolking velen
zgn, niet in staat weerstand te bieden
aan de verleiding, die het wild op onze
wjjde akkervelden op ben uitoefent.
Men ziet hier dan ook heel wat personen
terecht staan, beklaagd van strooperg.
Het is echter een ander soort stroo-
pers dan men vaak ziet verBchgnen
voor den kantonrechter in sommige groote
steden. De echte beroepsstrooper, die bjjna
geheel leeft van de strooperg, ontbreekt
hier geheel. De brood-strooper komt
bjjna uitsluitend voor in de nabjjheid
van groote steden en duinen. Daar trekt
de itrooper er meestal op uit zonder
geweer. Met een fret jaagt hg de kongnen
uit bun holen of hg delft de gangen
op en maakt dan op één dag soms ceD
buit van 15 of 20 beestjes, die bjj poeliers
in de stad tegen een vast tarief gereden
aftrek vinden.
De stroopers op ons eiland zgn over
het algemeen van een onschuldiger soort.
Dag aan dag zien zjj het wild op het
veld, zij zien hoe het vaak verwoestingen
aanricht onder het te velde staande gewas
en dan, de verleiding is zoo groot, trekken
zjj er in hun vrijen tjjd, meest 's avonds
mot den lichtbak, op uit.
Door die stroopeis wordt tegenwoor
dig van de laatste vindingen gebruik
gemaakt. De ouderwetsche, gebrekkig
samengestelde lichtbak is zoo goed als
verdwenen en vei vangen door de moderne
acetyleen-fletslantaarn.
In de laatste zitting verschenen enkele
dier Btroopers en opvallend waB de open
hartigheid van sommigen hunner. Zonder
omwegen bekenden ze hnn schuld.
Zoo was er oen, een veldarbeider in
zgn aardig boerencostuum, die, nadat
voorlezing was gedaan van de beschuldi
ging, op de vraag van don kantonrechter
of dit waar was, dadeljjk bevestigend
antwoordde. Hjj deed bet anders nooit,
maar zie je, als je vier kinderen hebt,
en je hebt een niet te groot weekgeld,
dan wil je er wel eens wat bg verdienen.
Maar hg beloofde, nadat de kantonrechter
hem ernstig onder het oog gebracht bad,
dat stroopen hiervoor niet de goede manier
is, dat hg het nooit weer zou doen.
Moge bg zgn woord honden 1
Een ander, ook een boerenarbeider,
was al niet minder openhartig.
Nadat hg zjjn schuld bekend had, vroeg
de kantonrechter hom of hg meer stroopte.
»Het is een zeldzaamheid, meneer",
luidde het antwoord.
•Maar weet je wel dat het gevaarlgk
is uit stroopen te gaan vroeg de kan
tonrechte. weer.
De beklaagde knikte bevestigend met
het hoofd en antwo rdde
•Ja, dat heb ik gemerkt."
Eisch 2 m. f 10 boete of 2 m. 5 dagen.
Een ander was op hee^erdaad betrapt,
terwjjl bg er op uit was 's avonds met
een geweer, waaraan een fietslantaarn
was bevestigd.
Ook deze bekende, doch ter veront
schuldiging voerde bg aan, dat het de
eerste keer was, dat hjj gestroopt had.
Heel onschuldig leek dit, maar de
ambtenaar van het O. M. kent zgn Pap
penheimers en gebruikt zgn oogen uit-
Neen, neen, dat mocht niet 1
Waarom komt nu juist het geestig,
schitteroog gelaat van Loe Houwaeitin
zgn gedachten
Och neen, zoo'n wispelturige flirt was
hg niet. Gekheid dat kind, pas terug
van de kostschool.
Meta had bjj niet laDger lief, maar
daarmede had Loe die grappige Loe,
niets te maken. Belacbeljjk.
Paul is aangekomen. Goddank nu is
weer een oogenblik afleiding. Even die
pjjnljjke gedachten kunnen verjagen.
Maar nog voor hjj het stationsgebouw
hoeft verlaten zjjn ze weer genesteld in
zgn boofd.
Hjj geeft zgn valiesje aan een witkiel
en loopt verder.
(Slot volgt.)