iT. 131 1907, Dinsdag 5 November. 94sle jaargang. GOESCHE Oe uitgav. dozer Conraot geichiodt Maandag-, Woo.idag- em Vrjjdagayomd, uitgezonderd op feeitdagen. Prjji per kwartaal, in Goes 0,75, bniten Goes, franco, f 1,25. Afzonderlijke Hommer» 5 cent. Inzending van adv.rtentiën wóop 2_ur«n op den dag dap uitgave. (ill HAM. De prjji der gewone advertentiën if van 2 -5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Telefoonnummer 22. Directeur A. F. A. van Seters. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur "W. Kerremans. Het Recht der Vrouw. ii. Onze opponent schrijft in zijn derde artikel iets dat hjj a té te repoaée over lezende, zeker zal betreuren. Na zijn zon derlinge gevolgtrekking dat, als de vrouw geljjkrechtigd met den man zou zjjn, dit noodzakelijk tot vrjje liefde moet leiden, gaat hjj hierop voort en zegt Immers, als ze eenmaal, man en vrouw, als twee geljjken naast elkaar staan, dan moet de vrouw het onder spit delven. Haaar lichamelijke kracht is minder, en haar schoonheid verwelkt spoediger. De vrouw der vrjje liefde wordt, als ze op middelbaren leeftjjd gekomen is, uitgelachen en weggewor- pon. Haar kro jn en haar eer als vrouw worden haar ontnomen." Is dat niet innig beschamend voor den man Is de man werkeljjk zóó'n verfoeilijk egoïst, zoo'n ruw wezen als hjj hierboven geteekend wordt De man, staat er in andere woorden, is intellectueel en licha melijk de sterkste, dus zal deyronw altjjd het onderspit moeten delven. ?En ais ze na jaren met hem geleefd en gehoorzaam gediend te hebben minder schóón wordt, dan wordt ze weggeworpen. Zóó bar hadden wjj 't^no^rdurven zeggen. Als 't inderdaad zóó gruwelijk is als De Bev. hier zegt, 'dan, dit zei de sehrjjver wel toegeven, wordt 't hoog tjjd dat de vrouw 't niet langer met minder rechten moet doen dan de man. Als zjj ge- ljjk met den man is, zal ze volgens De Bev. zóó behandeld worden, hoe moet 't dan nu wel zjjn, nu de man op elk gebied beduidend meer rechten heeft. Qjj, die, volgens de Bev.t zoo intrensiek slecht is, dat hjj niet vraagt naar recht of billijk heid, maar eenvoudig als de sterkste do zwakkere aan zjjn wil onderwerpt. En dan dat eeuwige fabeltje van de intellectueele minderwaardigheid der vrouw. We dachten dat nu toch had af gedaan. Kan De Bev. zich de wondervolle bloei van geesteljjke beschaving der Italiaan- ache renaissance denken, zonder het groot aantal vrouwen dat in wetenschap, kunBt en politiek den toon aangaf? Verlangt hg een reeks van vrouwen namen van vroeger en nu, die geestelijk veel hooger stonden en staan dan bijna al haar manneljjke tijdgenooten Nog pas enkele weken geleden zei professor van fielten van do Groningen- sohe universiteit, na jarenlange ervaring, dat hg de vrouwelgke student intellec tueel gelijkwaardig achtte met haar man- neijjke collega's. En meer uitvoeriger kunnen we een weerlegging van het dwaze praatje vinden in het werk van den dr. med. et. phil. Lesiing >Der pbysiologische Schwachsiun den Weibes". f£»De voortdurende verdrukking, waarin de vrouw zoolang verkeerd heeft, lezen we daar o. a., hebben haar intellect ver scherpt en vrijgemaakt. De man bepaalde zich tot productieve ontwikkeling en zoo bleef deze ver achter bjj de verstandelijke beschaving der vrouw." Eu elders »De vrouw vormt het meer intellec tueele rationalistische element, de man staat nader bij de natuur, bij het instinc tieve leven. Zoo is de vrouw het type van een latere, de man van een meer primitieve beschaving". Ook het veelgebezigde argument dat si FJBUILLlim De kleindochter. Door M. Böhmb. Ferdinand Mannobach kwam den len Mei in de Westfaalsche fabriek als volon tair, om het bedrjjf te leeren kennen en zjjn kennis te vermeerderen. Jerry had achter zjjn huis een groot stuk grond gekocht. De droom van zijn leven werd verwezenlijkt. In den loop van de zomer zou op het gekochte terrein een groot gebouw verrjjzen, een machinale sloten makerij, een fabriek, die volgens een plan van Louise Mannebach in den herfst, op Frederik Mannebachs honderd sten geboortedag zou worden ingewjjd, als een teeken van den eindelgk verkre gen vrede. Jerry was geheel veranderd. Alle haat en bitterheid was uit hem verdwenen. Hoe en waardoor die verandering tot stand gekomen was, kon moeielgk wor den uitgemaakt. Zeker kwam het niet voort uit de voldoening, dat het aan denken van zjjn vader eindelgk recht kreeg tegenover den broeder, noch uit de vreugde over de verbetering van zjjn de hersenen der vrouw minder gewicht toonen dan de manneljjke is al lang ver worpen. Dat heeft niet lang kunnen dienen toen men bjj de mannenhersenen zulke verrassende resultaten had bekomen en o. a. had gezien dat de roover Schinder- hannes aanmerkelijk meer hersenen had dan Goethe. Niet uit egoïsme, zegt de Bev. maar juist uit liefde voor onze vrouwen en dochters zullen we ons verzetten tegen wetswijziging. Maar zou 't dan niet wenseheljjk zjjn om dio vrouwen en dochters eens te vragen of zg wel gediend zjjn van zoo'n liefdeproeve, dan wel of zg misschien zeif ook een woordje willen meespreken. De Bev. houdt te veel van haar om haar eenige vrijheid te geven en her innert ons daardoor aan de spotpenning uit de 17e eeuw, waarop een aap stond afgebeeld, die uit liefde haar jong dood drukte. Ten slotte zegt De Bev. »Het betoog der Goesche Courant in betrekking tot hetgeen onze wet be paalt omtrent de positie der vrouw is dus zoo debiel mogelijk. Trouwens, zij bleek dit zelf min of meer te be seffen, want in haar nummer van 17 October drukt zg haar vrees al uit, dat wij er do wet op de Nationale Militie (den dienstplicht) ook nog bij zullen halen, om daarmede te argumen teeren, dat volslagen geljjkheid voor de wet tusschen man en vrouw dwaas heid is. Vooraf qualificeerde zg dit argument als tot den draad toe ver sleten. Ja, en des ondanks nog steeds onweerlegd". Waarljjk? Nog steeds onweerlegd? Dan wordt 't tijd om dat te doen. De anti-feministen zoeken een causaal verband tnsschen den militieplicht van den man en diens meerdere rechten. Wie dus zjjn militiepheht volbrengt, heeft aanspraak op de rechten, die de vrouw moet derven, omdat zg geen wapenen kan dragen. Als dat zoo is, dan moet ook een groot deel der mannen die rechten onthouden worden n. 1. aan allen die door vrjj- lotiDg, broederdienst, lichamelgke onge schiktheid enz., geen wapenrok gedragen hebben. Doch als De Bev. de taak van mannen en vrouwen tegen elkaar wil opwegen zou dan die dienstplicht van den man niet wegvallen tegen de veel zwaardere van het moederschap bjj de vrouw Het artikel van jl. Zaterdag in de Bev. handelt over het christelijk huwelijk. We behoeven over hetgeen daarin staat niet veel te zeggen. De sehrjjver zal dat in ernst niet verwachten, 'tls een artikel van phrasen, phrasen zonder inhoud. In het volgend nummer zullen wjj 't kort bespreken. Buitenland. Uit Rusland. Onverschilligheid ten opzichte der regeering van het land is een verschijnsel, dat zich bjj een gezond, krachtig volk niet voor ka» doen en elke regeering, die haar taak goed begrijpt, kan niet anders doen dan de belangstelling van bet volk in het landsbestuur zooveel mogelijk tan- wakkeren. Wol zal die belangstelling de oorzaak zjjn van een aantal verschillen van mee- geldeljjken toestand. Zeker bevredigde het hem, dat de Mannebachs nu over tuigd waren van het onrecht, dat men zijn vader had aangedaan, zeker ver heugde hg zich erover, dat de avond zjjns levens althans zorgeloos zou zjjn, maar de eigenljjke verandering van zjjn wezen werd toch meer door zjjn innerljj- ken omkeer teweeggehracht. Veel had samengewerkt, om ze tot stand te bren gen. Maar alle uifcerljjke wonderen zouden niet een zoo diepen invloed op don verbitterden ouden man gehad hebben, als niet in dien stormachtigen nacht de voorwaarden daartoe in hem geweest waren, Toen had hg voor 't eerst een stil verlangen gehad naar den vrede. Erika schreef vaak aan Jo en oom Erwig. Zjj verlangde ongeduldig naar Miesbach. Juni breidde haar gouden lach over de aarde en strooide rozen en druiven in het Rjjnland Jo verheugde zich op de eerste vol- bloeide edelrozen van den tuin. Diep fluweel-rood stegen ze uit het groen der bladeren, een net van fijne dauw pareltjes lag glinsterend op bladeren, kelken en knoppen en het nog verwilderde gras. Jo, Erwig en Burgard ontbeten in de veranda. De brievenbesteller had de eersto post gebracht. Bovenop lag een bonte ning, van wrijving van gedachten, maar dit is geen nadeel. Een goed Fransch spreekwoord zegt, dat uit de botsing der meeningej de waarheid ontstaat. De Russische regeering, vastgeroest in onde, overgeleverde begrippen, die in onzen tjjd, niet me-r thuis behooren, denkt er anders over. Zjj toch doet alles, om de belangstelling van het volk in het landsbestuur, die algemeen ontwaakt vooral na de instelling der Doema, te dooden, en met succes. De Russische regeering kan met vol doening, als er bjj haar heilloos streven sprake kan zjjn van voldoening, terugzien op wat zjj deed. De Doema-verkiezingen hebben haar groote voordeelen bezorgd en het resul taat der verkiezingen is, dat zjj een Doema heeft naar haar zin. Om dit doei te bereiken heeft zjj gebruik gemaakt van alle wapenen, dio haar ten dienste stonden. Zjj heeft de kieswet gewjjzigd, om daardoor aan bepaalde klassen der bevolking een groot overwicht te ver zekeren. Zg heeft zich bediend van haar politiemacht om kiezersvergaderingen, waar men critiek uitoefende op haar daden, te ontbinden, en om elke vorm van propaganda voor vrjjzinnige begin selen door middel van de pers tegen te gaan. En het volk, het arme, onderdrukte Russische volk, heeft voor de groote meerderheid met koele onverschilligheid toegezien. Geen kreet van hevig protest is opgegaan. De kiezers uit sommige klassen der maatschappij, o. a. de klein- grondbezitters, hebben zich bij de Doema- verkiezingen geheel onthouden. Waarom zou men gaan stemmen Als er een Doema kwam, die een andere wijze van bestuur verlangde, dan die der regeering, werd ze toch ontbonden. En nu zal er dari een Doema komen, grootendoels bestaande uit leden der behoudensgezinde en reactionaire partijen Naar het gerucht wil, zal het meest reactionnaire deel dier Doema in do aanstaande zitting een voorstel indienen om de rechten der volksvertegenwoordi ging, die toch al niet heel belangrijk zijn, nog te beperken. In de vorige Doema kwamen de reactionnairen met het voor stel, om de Doema tot een raadgevend lichaam te maken. Men zou dau de regeering alleen van advies hebben te dienen, zonder dat de ministers in het minst verplicht waren, dat advies op te volgen. Toen had de linkerzjjde echter een groote meerderheid en het voorstel dor reactionnairen werd met gelach ontvangen. De reactionnairen hopen bjj do nieuwo Doema op meer succes. En werkelijk, de mogeljjkheid bestaat, dat zoo'n voor stel wordt aangenomen. Het ministerie gaat echter een min der prettigen tjjd tegemoet. Een partij, die in de nieuwe Doema sterk ver tegenwoordigd zal zijn, die, welke bestaat uit de voorstanders van een absolute regeering door den Czaar, verlangt de aftreding van minister Stolypin, omdat die b. i. teliberaal is. Zeer merkwaardig zal het wezen, een volksvertegenwoordiging aan het werk te zien om eigen bevoegdheid te verminderen. Hoe laag zal het nog duren, eer bet ook in het groote Rusland begint te dagen. prentbriefkaart van Erika. »Groet en kus. Wjj komen morgen avond. Ik ben heel big. Je lieva Erika". >Morgenavond", zei J en een donkere gloed steeg in haar gciuat. ^Morgenavond komen de Mannebachs". »Wat, morgenavond vroeg Burgard. Burgard knikte. Aardig. Je zult natuurljjk naar het station gaan, Jo". Na de familie-verzoening was Burgard, die als voogd over Jo ook een belang- rjjke som had gekregen, er jjverig op bedacht, een drukken, intiemeren omgang met de Mannebachs te krjjgen. Zonder twjjfel zou het hem tegenover mevrouw Gotze op een hooger voetstuk zetten, dat hjj als familielid bij de rjjke West faalsche Mannebachs in- en uitging. Hij bad altjjd graag gezien, dat men bjj de Mannebachs van Jo hield. »Zeker zal ik Erika afhalen," ant woordde Jo. Verstrooid at zg, en ruimde toen de beide heeren vertrokken wareD, de ontbjjttafel af. En daar er in huis geen dringend werk was, nam zjj haar hoed en maakte een wandeling in het aan den tuin gren zend woud. De groene, zondoorwemelde schemering was vol van jubelenden vogelzang. De Als bij ons. Het is nog slechts enkele weken geleden, dat in onze Tweede Kamer heel lange be raadslagingen zjjn gehouden over onze weermacht en do verdediging van ons land. Dit gebeurde naar aanleiding van het voorstel tot spoedige afwerking van de stelling van Amsterdam. Er waren toen Kamerleden, die heel weinig vertrouwen toonden te hebben in ons leger, zooals het nu is. In Frankrjjk is het al niet beter. Ook daar hebben dezer dagen in de Kamer debatten plaats gehad over het leger en enkele sprekers verklaarden, dat reorga nisatie noodzakelijk was. De minister van oorlog stelde de Kamer echter gerust en daarmede was vooreerst de zaak weer van de baan. Een Duitsch generaal heeft nu in een Duitsch tjjdscbrift zjjn oordeel gepubli ceerd over het Fransche leger en dit oordeel was lang niet malsch. Het valt moeielgk na U gaan, of alle door dezen generaal gemaakte aanmerkingen juist zjjn. Een ervan is voor een deel zeker ook toepasseljjk op ons land. »Het is een fout in de organisatie van het Fransche leger zegt de Duitache generaal, dat de minister van oorlog maar al te dikwjjls een politieke persooDljjkheid is, geheel afhankeljjk van het parlement. Dit doet schade aan de stabiliteit in het legerbevel en de belangen van het leger worden dikwjjls ondergeschikt gemaakt aan de eischen der verkiezingen". Meer stabiliteit in het legerbestuur ook nog in andere landen dan Frankrjjk zou gewenscht zjjn. Kunst en Wetenschap. Te Amsterdam is Zaterdagavond een nieuw stuk van Heyermans gespeeld >Uitkom8t". Het Hbld. schrjjft er over De enorme zaal van den Hollandschon Schouwburg was propvolhet nieuwo stuk van den heer Heyermans werd bljjkbaar met groote belangstelling te gemoet zien, en verdiende dan ook die belangstelling in hooge mate. Dat het echter een succes is geweest kan niet worden beweerd de zeer goede indruk van het eerste gedeelte word na de pauze verstoord door een voorbeeldelooze ge rektheid, die tot vjjandige manifestaties m de zaal aanleiding gaf. Eén oogenblik was er zelfs, waarop men van een vol slagen déroute kon spreken, toen een der spelers conform haar rol had te zeggen»daar komt geen einde aan". Toen barstte een homerisch gelach uit, dat zelfs den voortgang van het stuk een oogenblik belette. En toen het scherm zakte op het woord »uitkomst", werd dit door velen een uitkomst geoordeeld. Toch, ja toch is het in vele opzichten een zeldzaam schoon werk, dat een beter lot verdienle en gehad zou hebben, indien hot niet gestrand ware op de klip der gerektheid. In de Galicische stad Nadworna, gelegen in een petroleumdistrict, meldt de Weensche correspondent van de N.R. Ct. is bjj het graven naar aardwas het vrjj goed geconserveerde ljjk van een mammoet gevonden. De huid is vrjj goed bewaard gebleven en ook de haren, al worden die dikwjjls bjj het opgraven der kleverige aardo van de huid gerukt. De twee slag tanden zjjn twee meter lang, de kiezen 16 centim. lang en 10 centim. breed. lucht was vol van viongde. Jo's hart eloeg sneller en luider dan gewoonljjk, onwillekeurig liep zjj sneller, gelijkmatig, lichter, als dansend. Opeens stond ze boven aan kromming van den heerweg, onder den eik. Zij vreesde altjjd hier alleen te zijn. Anders huiverde zij, als zg deze plaats voorbjj- kwam. Heden niet. Misschien was het de warmte en helderheid van den bigden morgen, die alle duistere gedachten in haar vervaagde. De zon bescheen ook den stroom, die fonkelde als gouden wjjn Iemand kwam het slingerpad langs den berg op. Jo lette niet op hem. Eerst toen hjj nog slechtB eenige passen van haar af was, zag zjj op en herkende Frederik Mannebach. Zg was niet eens heel verrast, zoo had ze aan hem gedacht. Zonder een woord legde zg do hand in de zjjne. »Ik ben reeds gisteravond gekomen," zei bjj, »ik beschjuw het als een goed voorteeken, dat ik u hier ontmoet. Eri laat u harteljjk groeten." >Ik dank u. Zij schreef mg van morgen. Ik ben big, u weer te zien." •Mij >Erika", antwoordde Jo verward. »Dus mij niet?" En daar zg zweeg, nam hij haar hand en leidde haar naar de bank nsast den eik. Eene heele zjjde is reeds vrjj gemaakt, de andere zit nog in den grond. Des kundigen zjjn er heen gereisd om de zaak nader te onderzoeken. Te Venetië viel de stedelijke kapel meester Jacopo Calasciane, onder het diri- geeren op het San-Marco-plein dood neer. Hg was de eerste die indertgd in Italië muziek van Wagner durfde uitvoeren. School en Kerk. Bjj de in dit jaar gehouden examens voor onderwjjzer(es) zjjn geslaagd 523 manneljjke en 826 vrouwelgke candidaten. Er hadden zich aangemeld 1343 meisjes en slechts 826 jongens. Over het geheele land slaagde daarvan 63,3 pet. van de jongonB en Blechts 61,5 pet. van de meisjes. Gerekend kan er worden, dat we binnen korten tjjd weer zullen stai n voor een zeer groot tekort aan ondorwjjskrachten, niets slechts bij het bjjzonder, maar ook bjj het openbaar onderwjjs, want het getal candidaten neemt nog steeds af, terwgl het aantal schoolkinderen toeneemt en de klassen kleiner worden. In 1900 hebben zibh aangemeld voor hot gehoele land 2830 candidaten; in 1901 2692 in 1902 2628, in 1903 2478, in 1904 2491, in 1905 2303, in 1906 2241, en in 1907 2169, Binnenland. Verblinde vogels. Van het eiland Terschelling schrjjft men aan het N. v. d. D. Honderden vogels worden hier tegen woordig het slachtoffer van het nieuwe electriBche kustlicht op de »Brandaris". Aangetrokken door de verblindende stra- leo, welke dit bliksemlicht onophoudelijk uitzendt, zwermen tallooze trekvogels onder angstig geschreeuw om de hun verderfelijke lichtbron heen. Kleinere, maar ook dikwjjls grootere soorten zooals ganzen, rotganzen, wulpen, enz. verwonden zich tegeD de glazen kap en vallen öf op hot plat van den toren, óf in de nabgbeid daarvan op den grond, vanwaar zg doorgaans belanden in de zakken van verschillende lief hebbers, die halve en soms wel heele nachten aan de vogeljacht opofferen. De voordeeligste vangst is hierbij echter verzekerd aan den torenwachter, die zon der eenige moeite de geheel verblinde, maar overigens ongekwetste dieren bjj groote menigte met de hand kan grjjpen. In hoever valt dit alles binnen of bui ten de wet, die vogels beschermt Onze taal. 10 Ceylorzo een amvietie aater 123 Is dit Volapük Of Esperanto Neen het iB Nederlandsch 1 De administratie van den Grooten Schouwburg te Rotterdam heeft het ont vangen en begrepen dat 't een aanvrage is van 10 zg loges en een amphitheater- plaats, no. 123. In het donkere Zuiden. Men krijgt eenig denkbeeld van de moeiljjkhedon waarmede onze vrienden in de katholieke provinciën te worstelen hebben, bjj het lezen van hal volgende bericht in de Eendrachtorgaan onzer partjj in Noordbrabant »De leden der S. D. A. P., vakver- alk heb dikwjjls aan u gedacht, Jo", zei hjj ernttig. >Als mjjn gedachten aan den Rjjn toefden, dacht ik aan u. Uwe oogen zijn Rjjnoogen. Zjj glanzen als parelen. Wanneer ze droef zjjn, worden ze zwart als de Rjjn op een dag van donkere wolken, maar in vreugde lachen zjj als het Nixengoud op den Rjjnbodem, welks glans ook heden door de golven schjjnt. Ik kan mg eigenlgk den Rjjn niet meer voorstellen zonder uw beeld te zien." En zachter, gedempt-fluisterend »Toen de Rjjngod het donkere spook eener zware oude Bcbuld uit de familie joeg, voor immer, beeldde ik mg in, dat de zelfde Rgngod mg een groot schoon geluk zou schenken. Wil jo de onze zjjn, Jo van mij en Eri >Van jou en Eri", herhaalde ze zacht. »Kom dan. Erika wacht op je. Haar kaart is te laat verzonden. Ze is gister avond ook hier gekomen. En Beata en tante Louise zjjn hier ook al." Hand en hand stonden zg boven en zagen ernstig on zwjjgend, met stralende oogen van innig, groot geluk, naar het lachende landschap aan hun voeten. Dan gingen ze langzaam den berg af naar hun geluk. Einde.

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1