N\ 130 1907. Zaterdag 2 November. 94sle jaargang. bo FEUILLITON, De kleindochter. goesche courant. Telefoonnummer 22. Directeur A. P. A. van'JSetebs. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Hoofdredacteur W. Keereiians. De uitgave dezer Courant geichiedt Maandag-, Woonzdag- en Vrijdagavond, uitgezonderd op feeitdagen. Prjjj per kwartaal, in Goes f 0,75, buiten Goes, franco, 1,95. Afzonderlijke commeii 5 oent. Inzending wan adnartentiên «Aor l uren op den dag dor uitga**. De prjji der gewone advertentiSn ie van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj» ilechti tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regeli 1,berekend. Bewijsnummers 5 cent. Bij dit no. behoort een bijvoegsel Het Recht der Vrouw. x. In. drie uitvoerige artikelen heeft De Bevelander onze meeningen over het vrouwenvraagstuk bestreden en in het eerstvolgend nummer zal het blad nog eene uiteenzetting geven van de >Calvi- nistiscbe beschouwingen ter zake van de vrouw en het huweljjk". Het eerste artikel van De Bevelander bevatte niet veel meer dan de bewering, dat 't ons mangelde aan degelijke argumen ten tot staving onzer overtuiging en dat onze artikelen leden aan onduidelijkheid en verwarring. We kunnen dat voor kennisgeving aannemen, en zullen pogen thans die toegeschreven fouten te vermijden. In het tweede artikel behandelt De Bevelander onze ondegeljjke argumenten en wjj kunnen in de eerste plaats daaruit leeren, wat De Bev. onder degelijke ar gumenten verstaat. Wij hadden geschreven dat bet bjjbel- sche voorschrift, hetwelk de vrouw on derdanigheid beveelt aan den man, niet voor alle vrouwen waarde heeft, omdat er zoovelen zjjn, die den bjjbel niet als Gods Woord erkennen. Daarop antwoordt De Bev. »Dit is nu precies dezelfde redenee ring, alsof men tegen iemand, die op het punt staat een flinke hoeveelheid arsenicum in te nemen, bewerende ik geloof niet dat arsenicum vergif is, zou zeggen Nu, als ge dat niet ge looft, ga dan uw gang maar. De Qoesche Courant vergeet, dat voor wie in den Bjjbel gelooft, al wat daariD geëischt wordt, absolute waarde heeft voor ieder en iedereen. Zooals Gods Woord het huweljjk teekent, namelijk als een beeld van de verhouding van Christus tot Zjjn gemeente, zoo i 8 het, en zoo is ook elk huwelijk". Dat is inderdaad een zeer buitengewoon degeljjke argumentatie alleen ontgaat ons eenigszins het verband tusschen de arsenicum-vergeljj king en het door ons geschrevene. We scheidden toch duideljjk de vrouwen af, die niet in den bijbel ge- looven en de degeljjke Bevelander heeft 't over mensehen, die dat wel doen. Zoo komen we wel niet verder, maar we leeren er toch door, hoe we degeljjk, duideljjk en on verward moeten polemiseeren. Onze geachte tegenstander gaat dan in extaBe voort over het huweljjk, zooals dat in Gods woord is geteekend en voegt ons aan het slot van zjjn artikel toe >En als gjj ooit weer schrijven gaat over de onderdanigheid, welke Gods Woord in het huweljjk van de vrouwen eischt, vergeet dan niet daarbjj te ge wagen van Golgotha's kruis, waar Gods eenige Zoon voor Zjjn gemeente stierf en Zjjn leven gaf in een liefde, die onmeteljjk is, en zeg dan, dat datzelfde Woord van God geen mindere liefde eischt van den man voor zjjne vrouw." We hadden 't liever vermeden, maar nu De Bev. er ons toe dwingt zullen we zjjn raad opvolgen on in den bjjbel eens nagaan wat daarin en over het huwelijk gezegd wordt. Door M. Böhme, Kort voor middernacht kwam Erwig, doornat en half bevroren thuis, nadat hjj Beata en haar dienstmeisjes ib 't hotel gebracht had. Jerry Mannebach was nog daar. Hij was bezorgd over zjjn kleinzoon en zeer onrustig. Aan slapen gaan was in dezen nacht niet te denken, zelfs niet voor beD, wier huizen buiten gevaar waren. In groepjes stonden of zaten ze en spraken halfluid, hun verschillende meeningen over de ramp uiteen zettend. Voortdu rend kwamen tjjdingen van verwoestin gen en rampen. Iemand vertelde, dat de villa van Louise Mannebach reeds meer dan twee meter in 't water stond. >Maar er moet toch iets gebeuren. De menschen zgn allen nog daar", riep Erwig. >De villa van mevrouw Reichen- berg is leeg, maar in de andere zgn allen nog". Ja, er moest iets gebeuren, daarover waren allen het eens. Misschien kon men er met een bootje komen. Een Reinschip- per verklaarde zich bereid, de pogiüg te wagen. Erwig ging mee. Om één uur was de redding gelukt. ^Gelukkig, gelukkig 1" zei Jerry Man- nebaoh herhaaldelgk, toen Ferdinand aast hem naar buis ging, en daarbjj De Bev. zal ons gaarne toegeven dat we daartoe niet beter kunnen opslaan dan Mattheus XIX, waarin de discipelen aan JezuB vragen Indien de zaak des menschen met de vrouw alzoo staat, zoo is 't niet oorbaar te trouwen." En wat is het antwoord daarop Een antwoord, waarin] de vrouw niet wordt miskend of geminacht, maar veel erger een antwoord waarin de vrouw niet genoemd wordt, waarin alleen sprake is van den man. Op andere plaatsen in de Schrift is de vrouw een dienares, een meubel, ze wordt verkocht, verruild, uitgeleend, ja in Richteren XIX zien we haar in stukken gesneden en de deelen als con vocatie-biljetten rondgebracht, maar in Mattheus wordt dat alles verre overtroffen. Hier bestaat de vrouw een voudig niet. Alleen van den man is sprake. Moeten wjj naar deze maatstaf de rechten der vrouw vaststellen De Bev. haalt natuurljjk ook aan het voorschrift van Paulus, dat de vrouw onderdanig moet zgn aan den man, omdat deze het hoofd der vrouw is. Ja waarlijk de brieven van Paulus, die geen aanstoot nam aan den slavenhandel, kan men bezwaarljjk tot richtsnoer nemen als er sprake is van vrjj making. Ist ook niet wat onvoorzichtig van De Bev den apostel Paulus te citeeren die in 1 Korinthe 7 toch zoo duideljjk het huweljjk afkeurt en het trouwen alleen erkent als een noodzakeljjk kwaad. »Zjjt gjj aan eene vrouw gebonden zoek geen ontbinding, zjjt gjj niet verbon den aan eene vrouw, zoek geene vrouw." Er wordt weer alleen tot den man gesproken. De apostel vindt 't beter als bjj zich geen vrouw aanschaft. Wat voor de vrouw beter is, dat is bljjkbaar niet bij hem opgekomen. De mannen kunnen uit den bjjbel tal van teksten halen om hun meesterschap over de vrouw te steunen, de vrouw zelf ziet zich daar als een minderwaaidige behandeld, een eigendom van den man. Dat is zeer begrijpeljjk omdat de bjjbel, althans het N. T., ongeveer 20 eeuwen geleden geschreven werd en de daarin vervatte voorschriften zijn samengesteld naar de zeden die toen heerschten. Maar zooals er vele aanwjjzingen en regels in de schrift zgn, die nu niet meer kunnen opgevolgd worden, zoo is 't ook met de vrouwenkwestie. J)e vrouw der 20ste eeuw is niet dezelfde als die van de 1ste eeuw en ook de mannen beginnen meer en meer tot de erkenning te komeD, dat man en vrouw beiden menscli zjjn, dat de een defn) ander aanvult en dat niet de eene helft van het menschdom, moet onderworpen zgn aan de andere, maar dat zij met elkaar moeten leven als geljjkgerechtigden en geljjkwaardigen. Het derde artikel van De Bev. behandelt de juridische zjjde van het vraagstuk. De schrjjver betoogt daarin dat in het Bnrgerljjk Wetboek de ongehuwde vrouw eigenlijk precies dezelfde rechten heeft als de man en dat voor de gehuwde vrouw de echtgenoot als ver tegenwoordiger van beiden optreedt. Ja, als 't zóó was zouden de vrouwen minder reden tot klagen hebben, dan ze nu met recht doen. Doch dat 't niet zoo is, bljjkt uit verschillende artikelen van het B. W. streek hg met de hand over de oogen, die voor 't eerst misschien vocht glansden. Weet je, jongen, dat vanavond heel vreemde gedachten bjj me opkwamen ♦Welke dan grootvader »Ik dachtAls de jongen verdrinkt, en juist daar, in dat huis verdrinkt, dan beeft de hemel een machtwoord lateD hooren. En ik vond, dat we ons met de dooden niet moesten bemoeien, en niet tusschen hen rechten. Mannebach hier, Mannebach daar, wat is dat. De lie den knnnen mg niets schelen. Ik wil vrede met mezelf hebben, voor ze me daarheen dragen, wapr wjj heden je moe der hebben heengedragen". »Dat was een goed woord, grootva der," zei Ferdinand. Laat ons den haat uitwisschen. Bitterheid is menscheljjk. Wie weet, of de dooden niet eenmaal nog spreken. Ja, zjj spraken". Bjj lamplicht en met gesloten deuren zaten Louise Mannebach en Frederik bjjeen en lazen de laatste gedachten van den doode, lazen en herlazen, totdat alle twjjfel aan de juistheid van deze zware bekentenis verdween. Zjj droegen de waarheid, als sterke, innerljjk edele menschen. Zjj dachten beiden te groot en te edel, om den doode nog aan te klagen, die toch al zwaar genoeg geboet had. Wat goed gemaakt worden kon, zou gebeuren. Frederik Mannebach ging zelf naar het armoedige slotenmakershuis, om met Jerry en met Erwig, als ver tegenwoordiger van Josephine Meiers De man is het hoofd der echtvereeniging en de vrouw is hem gehoorzaamheid verschuldigd. De vrouw, ook al is zjj buiten ge meenschap van goederen getrouwd, of van goederen gescheiden, kan zonder haar man niet geven, vervieemden, verpanden, verkrijgen, het zjj voor niet, het zjj onder een bezwarendea titel. Daarentegen staat er van den man bepaald dat hg al leen de goederen der gemeenschap beheert en dat hjj zonder tusschenkomst van zjjne vrouw kan verkoopen, vervreemden en bezwaren. De vrouw kan niet in rechten ver schijnen zonder bjjstand van haren man... behalve in strafzaken, fin ook is de wet gever zoo minzaam geweest om den man niet te veel lastig te vallen als de vrouw handel drjjft, dan mag zjj ook alleen de zaken regelen. f Hierbij ljjkt ons de bepaling van vroeger eeuwen, zooals die te vinden is in het oorkondenboek van Holland en Zeeland, billjjker ten opzichte van de vrouw. Toen was vastgesteld ♦Niemant en mach arve verghiften, die een wijf heeft, ten si hair liefmaor ghedoghot si dat ment volbiet ter valre wet, ende dat ment verghift, so salt ghifte bliven maar verghift ment ongheboden, so mach sjjt ontzeg ghen 1). Onder zulke bepalingen als deze mid- deleeuwsche kan men spreken van een geljjk recht, maar het gaat niet zoo te getuigen onder de nu vigeerende wets artikelen. De man is nu vertegenwoordiger der vrouw, ja, maar zjj die hg representeert heeft zoowat niets in te brengen. Aan hare woorden en handelingen wordt min der waarde gehecht dan aan die van den eersten den besten man, al staat deze ook in ontwikkeling en gedrag ver boneden haar. Het beheer is haar ontnomen over alles wat zjj samon bezitten, al haar eigendom is, ja zelfs over hetgeen zij verdient en het huweljjksgoederenrecht is geregeld op een wjjze, die haar geen voldoende waarborgen geeft, tegen slecht beheer door haar echtgenoot. De Bev. verwjjst ons naar mr. C. Asser die geschreven heeft dat het Huweljjk is de vereeniging van man en vrouw tot een duurzaam en gemeenschappeljjk le vensdoel We zgn 't er volkomen mee eens en we hebben nooit gepoogd d8 ♦éénheid des huweljjks" te ontkennen. Integendeel wjj willen die eenheid hechter en inniger zien worden door man en vrouw waarljjk één te doen zgn on niet langer heer en ge hoorzame rechtlooze. Wjj beoogen geen zotheden als De Bev. ons toedicht, dat om uit te maken wie de vertegenwoordiger naar buiten zgn zal het echtpaar zou worstelen en examen af leggen. Gelukkige huweljjken, zegt De Bev. zgn die waarin de man het hoofd is en Niemand, die eene vrouw heeft, mag een onroerend goed overdragen, tenzjj met hare toestemming. Gedoogt zjj dat men het bjj opbod in het openbaar ver koopt en dat men het overdraagt, zoo zal do overdracht rechtsgeldig big ven. Bjj onderhandsche verkoop en overdracht mag zjj zich daartegen verzetten. erfgenamen te onderhandelen. Drie uren duurde het onderhoud. Dan werd men het erns. Het geheim van den doode zou voor de wereld be waard bljjvtn. De helft der waarde van het patent zou aan Gerard Mannebach's erfgenamen worden uitbetaald. En in de kroniek der Westfaalsche fabriek werd een blad uit gelicht en door een ni. uw vervangen, waarop als gemeenschappeljjke uitvinders de broeders Mannebach genoemd werden. De overeenkomst werd opgeschreven en zou door een notarieele akte vast gesteld worden. Toen alles besproken en bepaald, was, schudden de drie mannen elkaar de hand. Jerry Mannebach was wel het sterkst door de onverwachte onthulling getroffen. Hjj had eerst zgn ooren niet durven gelooven, dan wbb het hem nog, alsof hjj droomdeen nog altjjd kon hjj zich niet goed de werkeljjkheid van deze zoo geheel onverwachte, verrassende gebeurtenis denken. Na vele jaren was eindeljjk de vrede gekomen. Gerechtigheid en verzoening. Het was als een wonder. Jerry vatte het als een wonder op. En dat wonder maakte hem, den onden, verbitterden grommer, Btil en week. Toen de beide heeren weg waren, ging hjj in zgn sme- derjj en staarde lang naar het roode, flakkerende vuur. De knechten staakten verwonderd het werken en stootten elkan- ongelukkige zgn die waarin de vrouw heerscht. 't Is alweer hetzelfde o Bevelander. We hebben niet gevraagd dat de vrouw hoofd van het gezin zou worden, we verlangen alleen dat man en vrouw in het huweljjk als ebenbtlrtig zullen zgn. Geen rechten boven den man, maar ook niet zooveel minder als nu. Zie nu met welk een wonderlgke capriool de Bev. tot een verbluffende conclusie komt »De wet doet dus niets verschrikke- ljjkBbeschouwt de vrouw niet als idioot, maar geeft aan de natuurljjke verhoudingen ten bate van de maat- schappjj en de samenleving een wette- ljjken grondslag. Gaat do wet op dit punt verslappen, dan za) daarmede niet de man in de eerste plaats, maar de vrouw de ljjdende partij zgn. ImmerB, als beiden naar vrjjen wil handelend mogen optreden, wordt de huwelijkseenheid gebroken, en komt men uit bjj de vrjje liefde. En het hooft geen betoog, dat daarbjj do vrouw aan het kortste eind trekt". Bjj de Bev. zgn dus slechts twee dingen mogeljjk een gehoorzame, onderworpen vrouw of vrjje liefde. Zou er niet een weg tusschen liggen, die het huweljjk in stand houdt zonder manneljjke overheersching, waarin 't is naar deB dichters woord Zwei Seelen und ein Gedanke Zwei Herzen and ein Schlag. Buitenland. Het rijk van den Czaar. De nieuwe Doema zal heel anders samengesteld zgn dan de vorige. De reactionnairen hebben, dank zjj de wjjzi- gingen, door de regeering in de kieswet gebracht, een meerderheid. In één opzicht zal de nieuwe Doema beter zgnze zal een veel grooter ge tal intellectueelen tellen onder haar le den. Of ze daarom echter het land veel goeds zal brengen, staat te bezien. Al gemeen is de verwachting niet hoog gespannen. Het duideljjkst big kt dat uit de plotselinge verlaging met 1 punt van de Russische rente. De beurs is als regel een zeer betrouwbare politieke thermo meter. Niet onaardig is het uit Rusland af komstige bericht, dat de regeering al spoedig een botsing met de Doema ver wacht, daar de reactionaire meerderheid zich zal verzetten tegen de door de re geering in vrjjzinnigen" geest voorbe reide ontwerpen. Het zou nog al buitengewoon zgn, als de meerderheid der nieuwe Doema zoo reactionnair was, dat ze de Russische regeering en dier voorstellen voor vrij zinnig hield. Hoe de toestand in Rusland op het oogenblik is, moge bljjken uit de onder staande berichten. De bemanning van den torpedojager Skoryopgezweept door agitators, kwam Woensdag te Wladiwostock in oproer, heesch de roode vlag en opende van de reede het vuur op de stad. Door het vuren van de kanonneerboot Mandschoervan drie torpedojagers on door het optreden van het 12e regiment der aan. Het kwam niet vaak voor, dat de baas niets deed, en nu stond hjj daar stil en weende Waarachtig weende. Zgn schou ders bewogen heftig, er scheen iets in hem te veranderen, en toen hjj eindeljjk heenging lag er een warme vreugde glans over zgn scherp wonderljjk-veran- derde trekken. Langzamerhand verdwenen de sporen der verwoesting van den jjsgang. Toen de Mei kwam, de bigde, lachende Mei, en de loovertjes op boom en struik uit de knoppen lokte, was er weinig meer van die vernieling te ontdekken. De huizen waren hersteld, aan de twee villa's was men druk met bouwen bezig. Einde Juli wilden de Mannebachs weer naar Miesbach komen. Begin Mei vierden Tony Stohman en juffrouw Herta bruiloft. De Meiers en ook Jo waren genoodigd. Men had bjj de Stohmans besloten, de domheid en licht zinnigheid van het jonge diüg, Jo, een voudig te vergeten, en de goede betrek kingen als buren voort te zetten. Opdat het domme ding zien kon, dat Tony om haar niet treurde, moest hjj nu ook maar zoo gauw mogeljjk trouwen en toen waB Herta tenslotte wel de beste, daar men haar als bescheiden, trouw en goed voor de zaak kende. Reeds midden April waren Erwig en Jo in het nieuwe huis getrokken. Jerome Burgard bewoonde een paar kamera op de eerste verdieping. Overdag was hjj werd de Skory vernield. De agitator» aan boord werden gedood, de mniterB gevan gen genomen. De commandant van de Skory en die van een andere torpedoboot werden ge dood. De stad, waar enkele personen gedood werden, is rustig. De staat van beleg is afgekondigd. Woensdagmiddag werd te Wjatka naar het rjjtuig van den ceremoniemeester, den plaatsvervangenden gouverneur prins Gortschakof, een bom geslingerd, die echter niet onlplofte. De dader, een ge wezen gymnasiast, werd op het oogen blik, dat hjj zgn rovolver op den gouver neur aanlegde, door een den gouverneur vergezellenden Tjerkesj neergeschotem. De vrouw, of liever het meisje dat den staatsraad Maximofski, het hoofd van het gevangenis-departement, vermoord heeft, heeft erkend, dat ze een vonnis ten uit voer had gebracht van een revolutionuair socialistisch comité. Zij droeg een bom bij zich van grooto ontploffingskracbt, die bestemd was om het geheele politie-bu- reau, waar men haar na haar arrestatie bracht, in de lucht te laten vliegen. De bom werd echter nog juist bjjtjjds ont dekt. Het meisje is, geljjk men weet, tot den strop veroordeeld. Zjj werd met een escor te van twintig kozakken naar den krggs- raad gebracht. Zjj telt nog geen twintig jaren en had nog loshangende haren. Haar identiteit heeft men nog niet kunnen vaststellen, zjj heeft halsstarrig geweigerd haar naam te zeggen. Toen haar het vonnis werd voorgelezen, toonde ze geen spoor van ontroering, ze hoorde het met een glimlach op de lippen. Waar dergeljjke dingen mogeljjk zgn en waar de daders met zoo'n koelbloe digheid hun leven offeren, voor wat zjj hun plicht meenen, kan men Bteeds op het ergste voorbereid zgn. Het schandaalproces. De Duitsche en andere bladen bespreken nog breedvoerig het proces-Harden. Algemeen was men verheugd dat het onverkwikkelijke proces achter den rug was, doch nu komt het bericht, dat graaf Moltke in hooger beroep zal gaan. Waarsehjjnljjk wordt dus nog eenmaal die onsmakeljjke geschiedenis baarfjjn voor het oog van de geheele wereld uit geplozen. Stadsnieuws. GOES, 1 Nov. 1007. De bewaarder 3e rang, C. de Korte, in de strafgevangenis alhier, is met in gang van 16 November a. s. bevorderd tot bewaarder 2e rang in de strafgevan genis te Alkmaar. Sociaal-democratie en Christendom. Over dit onderwerp sprak gisteren de heer Leeuwenburg van Viissingen in een vergadering, uitgeschreven door de Goesche afd. der S. D. A. P. Spr. begon met een woord van dank aan twee Goesche bladen, die, zjj het dan ook zonder die bedoeling, reclame had gemaakt voor zgn lezing. Het doel van spr. was aan te toonen, meest in de stad, omdat hem de weg van bni8 naar de zaak en naar mevrouw Gotze te lang en tjjdroovend was. Eigen- ljjk nam de jongo weduwe hem vaak meer voor zichzelf, dan vooi de zaak in beslag, waarop Jerome niet weinig trotsch was. Erwig ontving dikwjjls bericht uit Westfalen. Een drukke briefwisseling was ontstaan tusschen hem en Beata Reichen- herg. Maar hoeveel ze elkaar ook schre ven en van gedachten wisselden, geen woord repte meer van de gebeurtenis in den stormnacht. ♦Waarheen je wilt." Als een steen in stil water was dat woord in Erwig's ziel gevallen en bewoog die in voortdurend wjjdere kringen. Hg had niet willen hooren, niet willen ant woorden, zjjn gekrenkte trots en meer dan deze, zgn diep gewond gemoed had den zich verzet tegen de vleiende, vra gende stem. En toch kon hjj niet ver hinderen, dat die woorden steeds sterker in hem nawerkten. Lente, overal lente. Sneeuw van bloe- soms en groene berghellingen, blond-be licht, big loover, gouden bloemen in het gras en diepblauwe luchten. Jubel in de gansche wereld en verlangen naar hoogst geluk. Ook in de harten der menschen drong het levensverlangon met zgn kracht eu voor-voelen van geluk. De twee in het berghuis glimlachten. Zjj wisten ook voor hen zou het geluk komen. Vroeger of later, maar het komt. (Slot volgt).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1907 | | pagina 1